Natuur.oriolus 2006-3 Bijzondere vogelwaarnemingen najaar 2005

Natuur.oriolus

VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VOOR ORNITHOLOGIE - JULI - AUGUSTUS - SEPTEMBER 2006 - JAARGANG 72 - NUMMER 3

Afgiftekantoor Antwerpen

Studie

Rui Geoorde Fuut Hybriden Ringmus - Huismus

O RNITHOLOGIE IN V ^LAANDEREN

Bijzondere vogelwaarnemingen Najaar 2005

Bird News Flanders, Autumn 2005

Nouvelles ornithologiques de Flandre: automne 2005

D

S

, S

B

, G

D

, W

F

, H

N

, C

V

W

V

Abstract / Résumé: www.natuurpunt.be/oriolus

Tijdens de eerste decade van jjuullii bedroeg de dagtemperatuur 20 à 22

°C met ’s nachts minima rond 10 à 14 °C. Van 9 tot 18 juli bereikten we maxima tot 28-29°C met lokaal op 15 juli zelfs 30°C. Daarna volgden enkele koelere dagen waarbij we soms moeilijk 20°C wisten te halen. Tegen 27 juli werd het broeierig warm (tot 32°C!) maar heel onstabiel met regen- en onweersbuien. De laatste dagen van de maand kwam dan weer koelere lucht binnen. In de nacht van 3 op 4 juli en op de 4de juli werd het westen van het land getroffen door een waterramp met hoeveelheden regen die lokaal de 100 mm overste- gen. Verder viel er tot en met 9 juli regelmatig regen al dan niet met onweer. Tot en met 18 juli was er een drogere periode maar daarna waren de dagelijkse regen- en onweersbuien er terug, met opnieuw lokaal grote hoeveelheden water. Sommige onweders gingen gepaard met hagel. De zon deed vooral tijdens de tweede decade van de maand haar best en de overwegende windrichtingen waren NO, ZO en ZW.

AAuugguussttuuss was een ondermaatse zomermaand. Slechts 5 à 6 zomerse dagen. Tot en met 15 augustus noteerden we amper 20°C, op sommi- ge dagen zelfs slechts 15°C. De eerste week was het ’s nachts soms erg fris met minima tussen 7 en 9°C. Van 16 tot 18 augustus konden we even op adem komen met een klein zomers intermezzo. Daarna was het tot en met 26 augustus opnieuw antizomers met amper 16 tot 17°C! Van 27 tot 31 augustus keerde de zomer terug met als cli- max de 31ste: een tropische dag. Er viel tot en met de 15de regelma- tig, om niet te zeggen dagelijks wel wat neerslag. Daarna volgden een paar droge dagen die op 19 en 20 augustus opnieuw afgesloten wer- den met een waterballet en wolkbreuken. Vooral het westen, het cen- trum en het Meetjesland kregen veel regen te verduren, tot lokaal 80 mm. Daarna volgde opnieuw een regenachtige periode, doch bleef het de laatste vier dagen van de maand droog en vrijwel helder. De zon deed vooral tijdens de laatste dagen van de maand haar best om het tekort nog wat op te halen, niettemin geraakten we toch niet aan het normale aantal uren zonneschijn. De wind kwam vaak uit “koele”

richtingen NW, NO en W.

De eerste decade van sseepptteemmbbeerr was zeer zomers: maxima tot vaak

bijna 30°C en ook ’s nachts was het zacht waarbij minima rond 14- 15°C geen uitzondering waren. Vanaf de 12de draaide de wind naar noordelijke richtingen en koelde het af. Toch haalden we nog 20°C op meerdere zonnige dagen maar de minima schoven af en toe al flink uit. Tijdens de nazomerse periode die tot 24 september aanhield, werd het ’s nachts soms erg fris met in de Kempen reeds de eerste grond- vorst. Overdag was het mooi en warm tot ruim 20°C. Vanaf de 24ste volgden koelere dagen, maar er waren toch ook nog enkele betere dagen. Tijdens de 1ste decade viel er lokaal wel eens een bui. Op 9 september waren er vooral in het Antwerpse een aantal forse onweersbuien die zich op de 10de en de 11de grootschalig uitspreid- den over het ganse land, met uitzondering van het NW. De neerslag- pieken behaalden hier en daar de 100 mm. Daarna werd het droog, maar de laatste week van de maand waren de buien er terug, ditmaal met normale regenhoeveelheden. September was een vrij zonnige maand dankzij de zomerse eerste decade en nog flink wat zonnige dagen later verspreid over de maand. De wind waaide vooral uit ZW- of NO-richting.

OOkkttoobbeerr was een erg warme maand. Er werd nergens nachtvorst genoteerd en temperaturen van > 20 °C waren niet zeldzaam. De eer- ste week van oktober viel er in het westen regelmatig wat regen met vooral de 2de oktober aldaar felle buien. Elders was het beter weer met van 10 t/m 15 oktober zelfs een schitterend nazomerperiode. In de ochtend was er wel dikwijls mist maar die ruimde gelukkig snel op.

Tussen 16 en 19 oktober werd het wel gevoelig frisser maar nog niet echt koud ondanks lichte grondvorst hier en daar. Van 19 t/m 25 oktober was het herfstweer, doch wel zacht. Er viel regelmatig regen, met zelfs vrij veel neerslag op de 21ste en ook de ZW-wind wakkerde sterk aan in die periode. De grootste hoeveelheid neerslag viel dan ook in die periode, al dan niet vergezeld van onweer. Van 26 t/m 31 oktober kregen we opnieuw nazomerweer met dagelijks maxima rond de 20°C. De wind kwam tijdens de betere perioden vooral uit NO, in de mindere goede periodes kwam die uit ZW.

N

Noovveemmbbeerr was hekkensluiter van de warmste herfst die we ooit mee- maakten. Het bleef zelfs nazomeren t/m 11 november, met maxima

Weersomstandigheden

die de eerste dagen hier en daar nog tot ruim 20°C stegen! Vanaf de 10de werden de nachten frisser met minima rond 5°C. De nacht van 18 op 19 november verscheen de eerste nachtvorst. Tot en met de 23ste bleef het veel frisser waarna een winterprik volgde van 24 t/m 26 november met heel veel sneeuw en temperaturen iets onder het vriespunt. De eerste helft van de maand regende het geregeld met plaatselijk grote hoeveelheden. De hoogste neerslaghoeveelheid viel in de driedaagse winteraanval van 24 t/m 26 november. Die periode lag er in de Ardennen zelfs 30 cm sneeuw ! In Vlaanderen lag er toen

op sommige plaatsen > 10 cm sneeuw; alleen de Kust en West- Vlaanderen waren sneeuwvrij. De overheersende windrichting varieerde van NW tot NO met af en toe een paar dagen ZW. De 26ste wakkerde de wind sterk aan, met aan zee zelfs stormkracht.

Opgesteld door Werkgroep Weerkunde, info: www.weerkunde.be (Geert Naessens).

G

Geerraalldd DDrriieesssseennss die verantwoordelijk is voor de portaalsite van Natuurpunt ver- werkt de gegevens van de seizoensover- zichten. Dit behelst verwerking van niet- digitale gegevens (*),Word-gegevens en de convertering van Excell- of andere databankgegevens naar de portaalsite.

(*): Er wordt aangestuurd op een systeem van centralisatie: de gegevens worden door de waarnemers best verstuurd naar een locaal coördinator die de gegevens van zijn regio verwerkt. Deze lijsten dienen later te worden geconverteerd naar de portaalsite. Overige digitale gegevens (waarvoor bv. geen locale coördinator bestaat) worden opgestuurd zodat ze apart ingevoerd kunnen worden. Wie zijn plaatselijke coördinator niet kent, kan navraag doen via het communicatie-adres vogels@natuurpunt.be. In de nabije toe- komst wordt ernaar gestreefd dat we vooral gegevens moeten putten uit de portaalsite die nu online is en waar waar- nemers hun gegevens thans rechtstreeks kunnen invoeren. De link hiernaar is

http://www.vlaamsevogelwerkgroep.be.

Loginnamen en paswoorden worden toe- gekend door de locale coördinators. Hun gegevens staan vermeld op de

Natuurpunt website.

De teksten van de seizoensoverzichten worden geschreven door:

W

Wiimm VVeerraagghhtteerrtt: zwanen, ganzen en een- den

WWoouutteerr FFaavveeyyttss: roofvogels C

Caarrlloo VVaannddeerryyddtt: steltlopers H

Haannss NNiieettvveelltt: 1ste deel zangvogels SSttiijjnn BBaaeetteenn: 2de deel zangvogels D

Diirrkk SSyymmeennss: overige

De coördinatie is in handen van Dirk Symens.

Om alles vlot te laten verlopen dienen de volgende ddeeaaddlliinneess te worden gere- specteerd vvoooorr hheett ooppssttuurreenn vvaann ddee ggeeggeevveennss:

10 december 2006: gegevens van voor- jaar 2006

10 maart 2007: gegevens van zomer 2006

10 juni 2007: gegevens van najaar 2006 10 september 2007: gegevens van winter 2006/2007

enz…

N

Naaaarr wwiiee wwoorrddeenn ddee ggeeggeevveennss eenn ffoottoo’’ss vveerrssttuuuurrdd ??

Gelieve de niet-digitale gegevens (= per post) en tijdschriften evenals niet-digitale foto’s en dia’s te sturen naar Dirk Symens, Kampweg 52 bus 6, 2990 Wuustwezel en digitale foto’s te bezorgen aan

symens.dirk@pandora.be .

Gelieve foto’s of dia’s minimaal te voorzien van datum, naam van fotograaf, soortnaam en plaatsaanduiding. Er is een vergoeding van 20 Euro per gepubliceerde foto.

Digitale foto’s moeten minstens 300 dpi bevatten.

Gelieve de niet gecentraliseerde gegevens (zie boven (*)), met vermelding SEIZOENS- OVERZICHT, voortaan te bezorgen aan Gerald Driessens op het emailadres gerald.driessens@natuurpunt.be met steeds een cc aan symens.dirk@pandora.be .

Waarnemingen

Het volgende overzicht bevat de meest interessante ornithologi- sche waarnemingen in Vlaanderen uit het najaar 2005.

Waarnemingen die aan homologatie onderworpen zijn dienen nog te worden onderzocht door het Belgisch Avifaunistisch

Homologatiecomité; deze zijn met 'BAHC' aangeduid.

Dit periodiek overzicht is een Natuurpunt-project in samenwerking met de Natuurpunt- Vogellijn (0900/00 194) en wordt samenge- steld op basis van ingezonden meldingen van individuele waarne-

mers en regio-coördinatoren en van gegevens uit regionale tijd- schriften. Alle waarnemers die de moeite namen gegevens in te zenden worden hartelijk bedankt.

Eveneens een woordje van dank aan Walter Belis voor het schrijven van de ‘résumé’, aan Geert Naessens voor het verwerken van de weergegevens, aan Fréderik Van Lierop voor het maken van de kaartjes en aan Marieke Berkvens voor het verzorgen van de figu- ren.

D

DUUIIKKEERRSS eenn FFUUTTEENN In het binnenland werd een

RRooooddkkeeeelldduuiikkeerr Gavia stellata waargeno- men te Herk-de-Stad-Schulensbroek op 12 nov (W. Mondelaers).

Een vroege, adulte PPaarreelldduuiikkeerr Gavia arcti- ca in zomerkleed werd genoteerd op 28 sep langs De Panne (D. D’Hert). Verder waren er waarnemingen aan de kust te Zeebrugge-Marinebasis op 28 okt 1 ad. (N.

Vanermen), te De Haan op 8 okt (W.

Pauwels), te Bredene op 23, 29 en 30 okt en 6, 13 en 19 nov resp. 1, 1, 1, 1, 5 en 5 ex. (E. Vanloo, K. De Clerq, J. Vlaeminck, R.

François, K. en R. Janssens e.a.), te

Oostende op 2 okt en 11, 15, 16 en 26 nov resp. 1, 1, 1, 2 en 1 ex. (E. Vanloo, K.

Janssens, D. De Groote en Y. Baptiste) en te De Panne op 23 okt en 9, 11, 15, 16, 26 en 28 nov resp. 2, 1, 1, 4, 2, 1 en 1 ex. (D.

D’Hert, P. Adriaens, P. Vantieghem, H.

Tyteca, G. Vergauwen e.a.). In het binnen- land pleisterde 1 ad. in zomerkleed van 23 t/m 25 okt te Retie-E3plas (M. Mariën, F.

Van Audenhove, M. Van Herck, N. Willaert en J. Vanwynsberghe).

IIJJssdduuiikkeerrss Gavia immer waren aanwezig langs de kust op de Spuikom van Oostende van 11 t/m 13 nov 1 juv. (E. Vanloo, P. Van Gele, R. François, G. Vergauwen en T.

Timmerman) en te De Panne op 28 nov 1 ex. kort pleisterend en dan naar ZW. (J.

Staelens). In het binnenland werd op de landingsbaan van het vliegveld te Steenokkerzeel op 11 nov 1 ex. opgeraapt en overgebracht naar een vogelasiel (med.

B. Clerinckx).

In september werden RRooooddhhaallssffuutteenn Podiceps grisegena waargenomen op niet minder dan 12 plaatsen met solitaire vogels te Knokke-Het Zwin, Zeebrugge- Voorhaven, Oostende-Spuikom, Harelbeke- De Gavers, Zingem-Weiput, Kluizen-spaar- bekken, Antwerpen-De Kuifeend,

Duffel/Rumst, Heverlee-Abdij van ’t Park, Neerpelt-Hageven en Maasmechelen en 2 juv. te Roksem.

In oktober-november werd de soort op de volgende plaatsen genoteerd (met vermel- ding van het dagmax. indien > 1 ex.):

Knokke-Het Zwin (2), Heist, Oostende, Roksem, De Panne, Kluizen-spaarbekken, Eeklo-Het Leen (2), Beerse-Het Blak, Duffel/Rumst, Walem-Grote Plas (2), Hofstade (5), Heverlee (1), Herk-de-Stad- Schulensbroek (3), Kessenich en Boorsem.

Reeds op 17 sep vlogen 3 KKuuiiffdduuiikkeerrss Podiceps auritus naar ZW. langs Oostende (E. Vanloo). Later waren er waarnemingen van 16 okt t/m 1 nov te Kieldrecht- Deurganckdok (A. Baccaert), van 6 nov tot in december te Oostende-Spuikom (P.

Adriaens, J. Dewolf, W. Vercruysse, E. Vanloo

en P. Beirens), op 16 nov langs De Panne 3 ex. (D. D’Hert en N. Vanermen) en op 19 nov te Zeebrugge-Achterhaven (P.

Adriaens).

Z

ZEEEEVVOOGGEELLSS eenn AAAALLSSCCHHOOLLVVEERRSS Eind juli-begin augustus werden reeds N

Noooorrddssee SSttoorrmmvvooggeellss Fulmarus glacialis waargenomen: op 22 jul en 6 aug langs Oostende (E. Vanloo en www.trektellen.nl), op 6 en 8 aug langs De Panne resp. 2 en 1 ex. (www.trektellen.nl) en op 7 aug langs Nieuwpoort (K. Sabbe). In november waren er waarnemingen op 16 nov langs Oostende (G. Vergauwen, J.

Vanwynsberghe, H. Verstraete en Y.

Baptiste) en langs De Panne 5 ex. (D.

D’Hert en N. Vanermen) en op 26 nov te Wenduine 1 dood ex. op het strand (M.

Peeters).

Op 16 nov vloog om 12.12 h een GGoonn--ggoonn Pterodroma feae (BAHC) naar ZW. langs De Panne (D. D’Hert en N. Vanermen).

Indien aanvaard door het BAHC betreft dit de 1ste Belgische waarneming.

In augustus werden de eerste GGrraauuwwee PPiijjllssttoorrmmvvooggeellss Puffinus griseus gezien op 8 aug te De Panne 3 ex. (D. D’Hert). Het dagmax. betrof 404 ex. langs De Panne op 29 sep (M. Demeulemeester, S. Feys, F. Van De Meutter en J. Mergeay) en de laatste ex. werden genoteerd op 25 en 26 nov langs Oostende (G. Vergauwen en Y.

Baptiste).

De eerste NNoooorrddssee PPiijjllssttoorrmmvvooggeellssPuffinus puffinus vlogen op 8 aug langs De Panne 2 ex. (D. D’Hert). Het dagmax. betrof slechts 30 ex. langs De Panne op 29 sep (M.

Demeulemeester, S. Feys, F. Van De Meutter en J. Mergeay) en het laatste ex.

vloog op 23 okt langs Bredene (E. Vanloo en K. De Clerq).

Op 8 aug vloog een VVaallee PPiijjllssttoorrmmvvooggeell Puffinus mauretanicus (BAHC) naar NO.

langs De Panne (D. D’Hert).

Een oonnggeeddeetteerrmmiinneeeerrddee ggrroottee PPiijjllssttoorrmmvvooggeell (Kuhls Pijlstormvogel Calonectris diomedea of Grote

Pijlstormvogel Puffinus gravis) vloog op 24 aug 35 km ver op zee t.h.v. Oostende (W.

Courtens en M. Van De Walle).

SSttoorrmmvvooggeellttjjeess Hydrobates pelagicus (BAHC) vlogen langs Blankenberge op 1 okt (W. Van Assche), langs Oostende op 2 okt en 16 en 26 nov (www.trektellen.nl), langs Nieuwpoort op 17 nov (J. Demey) en langs De Panne op 29 sep en 26 en 27 nov (M. Demeulemeester, S. Feys, Y. Baptiste en H. Tyteca).

In totaal werden slechts ca. 45 VVaallee SSttoorrmmvvooggeellttjjeess Oceanodroma leucorhoa geteld langs de Belgische kust van 16 sep t/m 5 okt met dagmax. van resp. 17 en 16

ex. langs De Panne op 29 sep en 2 okt met te Oostende en te De Panne nog 5 ex. op 16 nov (www.trektellen.nl).

Op 6 verschillende dagen (4 en 29 sep, 2 en 23 okt en 11 en 16 nov) werden langs de Belgische kust aantallen van > 100 JJaann-- vvaann--GGeenntteenn Morus bassanus geteld met dagmax. van > 400 ex. langs Bredene op 23 okt 571 ex. naar ZW. (E. Vanloo en K. De Clerq), langs Oostende op 23 okt 772 ex.

naar ZW. (Y. Baptiste, R. en K. Jansens en J.

Schamp), langs Raversijde op 4 sep 476 ex.

naar NO. (J. Dellaert en K. Dekeyser) en langs De Panne op 29 sep, 23 okt en 11 en 16 nov resp. 409, 1.600, 500 en 1.128 ex.

naar ZW. (M. Demeulemeester, D. D’Hert, P. Adriaens, H. Tyteca, N. Vanermen e.a.).

Op de Vlaamse trektelposten werden in totaal 91.635 AAaallsscchhoollvveerrssPhalacrocorax carbo geteld met de hoogste dagaantallen op 2, 16 en 23 okt resp. 11.152, 10.783 en 9.970 ex. (w.o. mogelijke dubbeltellingen).

De hoogste najaartotalen betroffen resp.

7.172 en 5.069 ex. over het Grenspark te Kalmthout en over het Groot Schietveld te Brecht en dagaantallen van > 1.000 ex.

werden genoteerd op 2 okt over Geraardsbergen 1.039 ex., op 3 okt over Kalmthout 1.393 ex. en op 23 okt over Rijkevorsel 1.032 ex., over Mechelen- Mechels Broek 1.063 ex. en over Leefdaal 1.060 ex. (www.trektellen.nl).

KKuuiiffaaaallsscchhoollvveerrss Phalacrocorax aristotelis werden genoteerd te Zeebrugge op 19 sep (P. D’Hoore) en te De Panne op 28 sep en 23 okt (D. D’Hert, P. Adriaens en P.

Vantieghem).

RREEIIGGEERRSS,, OOOOIIEEVVAAAARRSS eenn LLEEPPEELLAAAARRSS Van het WWoouuddaaaappjjee Ixobrychus minutus werden najaarstrekkers genoteerd op 1 aug te Heusden (O.Vl.) 1 juv. (S. Van De Woesteyne) en van 13 aug t/m 17 sep te Harelbeke-De Gavers 1 ⁰⁰(F. Goussaert, F. Van Lierop, G. Carette, J. Staelens, Y.

Baptiste e.a.). Opmerkelijk was de aanwe- zigheid van 7 ex. op een slaapplaats te Genk-De Maten op 23 aug (C. Vanderydt).

In het binnenland werden KKwwaakkkkeenn Nycticorax nycticorax genoteerd te Harelbeke-De Gavers op 25 sep 2 ex. (J.

Dekyvere), te Oudenaarde op 11 en 29 aug (N. Geiregat) en te Oud-Turnhout-De Brakeleer op 11 okt (M. Van Mierlo, M. Van Herck, F. Daemen, R. De Laat en F.

Michiels).

Een KKooeerreeiiggeerrBubulcus ibis die op 25 aug kwam overnachten op de slaapplaats van Kleine Zilverreigers te Lissewege was meteen een voorbode van een hele reeks waarnemingen tijdens het najaar aan de Oostkust met max. 6 ex. te Zeebrugge- Achterhaven van 16 okt t/m 2 nov (C.

Martens, G. Vergauwen, J. Vanwynsberghe, G. Driessens, S. Feys e.a.) en elders de vol- gende maxima: Heist (2), Zeebrugge- Fonteintjes (1), Lissewege (4), Loppem (2) en Brugge (3). Daarbuiten waren er waar- nemingen te Woumen-De Blankaart op 16 okt (W. Debruyne), van 1 t/m 3 nov (M.

Keuppens) en op 12 nov 3 ex. (K. Devos), te Woumen-Rillebroeken van 26 nov tot in

dec 3 ex. (K. Devos), te Ieper op 30 nov (K.

Goemaere), te Harelbeke-De Gavers op 30 okt 1 ex. kort pleisterend en later. naar ZO.

(F. Goussaert), te Desteldonk-Rodenhuize op 22 nov (G. Du Cheyne) en te Lommel op 18 sep 1 ex. naar Z. (T. Jansen).

Tijdens de periode september-november werden KKlleeiinnee ZZiillvveerrrreeiiggeerrss Egretta garzet- ta vooral aan de Oostkust genoteerd met

op de 2 traditionele slaapplaatsen de vol- gende maandmaxima: Knokke-Het Zwin op 4 sep, 2 okt en 9 nov resp. 61, 55 en 32 ex. (F. De Scheemaeker, C. Martens, W.

Jans, P. Huisseune, G. Burggraeve e.a.) en Brugge-Zeekanaal op 4 sep, 3 okt en 1 nov resp. 102, 80 en 62 ex. (G. Vergauwen, P.

D’Hoore, F. De Scheemaeker en J. Debuck).

Het maximum te Zeebrugge-Achterhaven betrof min. 30 ex. op 11 sep (G. Spanoghe, B. Cottele en O. Beck). Behalve aan de Oostkust was de soort aan de Belgische kust ook een regelmatige verschijning te Nieuwpoort-IJzermonding met max. 15 ex.

op 11 sep (W. Debruyne en M. Ferdinande) met eveneens waarnemingen te Bredene op 16 okt 2 ex. naar N. (E. Vanloo, J.

Vlaeminck en R. François) en langs Oostende op 21 okt 2 ex. (R. François).

Aan de Beneden-Schelde waren er geregeld waarnemingen van 1 à 2 ex. te Verrebroek en Doel (B. Deduytsche, G. Van den Heuvel, W. Van den Bossche, K. Claus e.a.). In Midden-Limbug was de soort ook het ganse najaar aanwezig te Zonhoven- Wijvenheide/Platwijers met max. 2 ex. op 1 en 25 sep en 15 okt (E. Schorpion, M.

Lodewijckx, A. Bogaerts e.a.). Over Kruibeke

G

Grroottee Z Ziillvveerrrreeiiggeerrss nnoogg sstteeeeddss iinn ssttiijjggeennddee lliijjnn

Grote Zilverreiger Egretta alba. 28 sep 2005, Antwerpen L.O.- Blokkersdijk (A) (Foto: Nicolas De Wilde)

Het aantal najaarswaarnemingen van Grote ZilverreigersEgretta alba neemt noch steeds gestaag toe in Vlaanderen. Tijdens het najaar 2005 (augustus t/m november) werd de soort genoteerd op 97 plaatsen (zie kaart 1) met op de Vlaamse telposten in totaal niet minder dan 317 trekkers (w.o. mogelijke dubbeltellingen), wat meer dan een verdubbeling is van het najaarstotaal van 2004, waarvan resp. 28, 25 en 22 over De Brakeleer te Oud-Turnhout, over De Maten te Genk en over het Grenspark te Kalmthout (www.trektellen.nl). De hoogste pleisterende aantallen waren tradi- tiegetrouw aanwezig in Midden-Limburg met max. 24 ex. op 31 okt te Zonhoven-Wijvenheide/Platwijers en 17 ex. te Zolder- Terlaemen op 24 okt (M. Lodewijckx). Voor het eerst werden ook heel wat grotere groepen gezien buiten Limburg met de volgende groepen van 10 of meer ex.: op 9 okt zowel te

Grimbergen (F. Godding) als te Relegem-Asse (M.

Janssens) 10 ex. naar ZW., op 14, 15 en 16 okt te Berlare-Donkmeer resp. 13, 14 en 14 ex. pleisterend (P. Neyrinck, J. Everaert en C. Steeman), op 16 okt te Kalken-Kalkense Meersen 14 ex. pleisterend (M.

Crapoen, P. Claus, E. Roels, J. Everaert en G.

Meganck), op 17 okt te Poperinge 10 ex. naar Z. (W.

Parmentier), op 30 okt te Wijtschate 11 ex. naar Z.

(O. Dochy), op 31 okt te Oud-Turnhout-De Brakeleer 13 ex. kortstondig pleisterend (D. Wouters, M. Van Herck, L. Vandael, F. Daemen, F. Looyens e.a.) en van 30 nov t/m 2 dec te Boutersem-Roosbeek 11 ex. pleisterend (R. Guelinckx, P. Smets en J. Cuppens).

Kaart 1. Geografische spreiding van dagmaxima van Grote Zilverreigers Egretta alba in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Koereigers Bubulcus ibis. 8 nov 2005, Zeebrugge –Achterhaven (W) (Foto: Koen Verbanck)

vlogen op 16 okt 7 ex. naar N. (J. Colman en G. Heyrman) met elders in het binnen- land waarnemingen op de volgende plaat- sen (met vermelding van het dagmax.

indien > 1 ex.): Woumen (4), Werken (3), Stuivekenskerke, Sint-Jacobs-Kapelle, Harelbeke, Gent, Boekhoute, Bassevelde (4), Antwerpen-De Kuifeend, Wintam, Hasselt, Stokkem, Maasmechelen, Geistingen en Kessenich.

Van 5 jul t/m 10 okt werden 82 PPuurrppeerrrreeiiggeerrss Ardea purpurea genoteerd (zie figuur 1) op 40 verschillende plaatsen (zie kaart 2). De eerste trekkers verschenen in juli: op 5 jul te Brecht-Groot Schietveld 4 ex. naar Z.ZO. (P. Symens), op 16 jul te Antwerpen-De Kuifeend 1 juv. (L. Benoy en J. Van Ammel), op 17 jul te Verrebroek- Verrebroekse plassen (med. Vogellijn), op 30 jul te Kallo (B. Vogels) en op 31 jul te Ekeren (B. Vogels en F. Collet).

De grootse groepen betroffen 8 ex. naar W.

te Haaltert op 17 aug (G. Elskens) en 7 ex.

naar ZW. te Beernem op 8 sep (E. Kuijken en C. Verscheure).

In oktober werden nog late trekkers gezien

te Lommel-Hageven op 2 okt 1 ex. naar Z.

(www.trektellen.nl), op 6 okt te Deerlijk (R.

Beernaert) en van 26 sep t/m 10 okt te Boekhoute 1 juv. (P. Dhaluin, W. Hamelinck, J. De Meyer en D. Camerlinck).

In de periode 24 jul-26 sep (zie figuur 2) werden in Vlaanderen 55 ZZwwaarrttee OOooiieevvaaaarrss Ciconia nigra waargenomen op 30 verschillende plaatsen (zie kaart 3) met nog een late trekker op 9 okt te Zonhoven-

Wijvenheide 1 ex. opvliegend (C.

Onkelinx).

Tijdens de najaarstrek werden in Vlaanderen van 11 juli t/m 30 nov (zie figuur 3) in totaal 930 OOooiieevvaaaarrss Ciconia ciconia op trek genoteerd (w.o. mogelijke dubbeltellingen) en dit op 89 verschillende plaatsen (excl. projectooievaars omgeving Het Zwin en omgeving Planckendael) (zie kaart 4). In totaal werden niet minder dan Kaart 2. Geografische spreiding van Purperreigers Ardea purpurea in Vlaanderen tij-

dens het najaar 2005.

Figuur 1. Chronologische spreiding van Purperreigers Ardea purpurea in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Kaart 3. Geografische spreiding van Zwarte Ooievaars Ciconia nigra in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Figuur 2. Chronologische spreiding van Zwarte Ooievaars Ciconia nigra in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Figuur 3. Chronologische spreiding van Ooievaars Ciconia ciconia in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Kaart 4. Geografische spreiding van Ooievaars Ciconia ciconia in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

26 groepen van minstens 10 ex. waargeno- men waaronder de volgende groepen van 20 of meer ex.: 18 jul te Tienen 20 ex.

overnacht (J. Cuppens, F. Verdonckt en M.

Vandeput), 15 aug te Retie 20 ex. (P. Van Der Schoot), 18 aug te Meise 25 ex. naar Z.

(K. Balis), 22 aug Ninove 30 ex. (J. Heip) en achtereenvolgens te Lier (D. Colin, J.

Tafforeau, J. Celis en G. Driessens) en te Mechelen (K. Lossy en R. Nossent) 26 ex.

naar Z., 27 aug te Relegem-Asse 25 (11+11+2) naar Z. (M. Janssens), 30 aug te Mechelen ‘s morgens ca. 20 ex. pleisterend aan de ring, die later (26 ex.) over het cen- trum (J. Kiebooms en J. Soors) en over het Mechels-Broek (R. Nossent) trokken en nog later over Zemst-Eppegem (Passer 2005, 3) en over Beigem (M. Segers), 4 sep te Roosdaal 30 ex. (fam. Kerstens), 5 sep te Aalst 27 ex. (M. De Schrijder), 6 sep te Schelle ca. 20 ex. over (leerlingen Sint- Lutgardisschool), 10 sep te Bornem 35 ex.

(K. en B. De Keersmaecker) en 11 sep te Geraardsbergen 25 ex. (G. Martens).

Een ZZwwaarrttee IIbbiissPlegadis falcinellus (BAHC) vloog op 30 okt naar N. over Lille- Poederlee (R. Aeschliman en H. Van Laer) en van 6 t/m 7 nov pleisterde 1 ex. te Kallo-Melsele (G. Van den Heuvel, J. Devos, J. Vanwynsberghe, G. Vergauwen en P.

Beirens).

Ca. 400 LLeeppeellaaaarrss Platalea leucorodia trok- ken in sep-okt langs de Belgische kust met max. 49 ex. langs Zeebrugge op 24 sep (J.

Dewolf). Zoals jaarlijks trokken er ook weer heel wat ex. over het West-Vlaamse en Oost-Vlaamse binnenland met van 12 sep t/m 16 okt in totaal ca. 180 ex. en max. 37 ex. over Zelzate op 18 sep (med. D. Van den Schoor).

Aan de Beneden-Schelde pleisterden in september max. 22 ex. te Antwerpen L.O.- Blokkersdijk op 3 en 7 sep (B. Deduytsche, W. Verschueren, N. De Wilde en G. Van den Heuvel) met elders in de prov. Antwerpen 1 ex. te Wintam op 8 sep (J. Vercammen). In de provincie Limburg waren er enkele late waarnemingen op 28 okt te Rotem (M.

Opdenacker), op 29 okt te Maasmechelen- Geneut (J. Wouters) en te Lanaken- Neerharen (P. Gabriëls en M. Talaska), op 30 okt te Zolder-Terlaemen (G. Beckers, C.

Vanderydt en M. Lodewijckx) en op 9 nov te Hasselt 2 ex. (I. Vanvoorden). Daarnaast waren er nog novemberwaarnemingen op 8 nov te Zeebrugge-Fonteintjes 1 ex. naar Z. (P. D’Hoore, J. Debuck, K. Verbanck e.a.), op 13 nov te Oostende 3 ad. + 4 juv. (S.

Baeten, G. Driessens, J. Elst, D. Herman en J.

Demey), tot 18 nov te Nieuwpoort- IJzermonding (W. Debruyne, G. Carette, D.

Werbrouck, K. Devos en K. Sabbe) en op 20 nov te Zeebrugge-Achterhaven 1 juv. (F. De Scheemaeker en P. D’Hoore).

Z

ZWWAANNEENN,, GGAANNZZEENN eenn EEEENNDDEENN

De eerste KKlleeiinnee ZZwwaanneennCygnus columbia- nus bewickii verschenen van 1 tot 6 okt te Walem-Grote Plas (R. Nossent), op 12 okt te Boekhoute 1 ex. naar ZW (W. Hamelinck, P.

Dhaluin e.a.), op 16 okt te Nazareth- Callemoeie (N. Geiregat) en van 20 tot 25 okt te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk 2 ex. (W.

Verschueren en W. Roelant). Daarna ver- schenen in het binnenland max. 35 ex. te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk op 17 nov (W.

Verschueren, G. Van den Heuvel e.a.), op 5 en 27 nov te Antwerpen-De Kuifeend resp. 6 en 10 ex. (J. Van Ammel, L. Benoy, B. Van Loock en R. Van Borm), op 11 nov te Duffel 4 ex. (D. Colin), op 18 nov te Rijkevorsel 3 ex.

(S. Leestmans, J. Leestmans en J. Govaerts), op 19 nov te Kalmthout-Grenspark 3 ex. (G.

Vermeersch), op 22 nov te Geraardsbergen 6 ex. naar ZW. (W. Faveyts), op 30 nov te Heppeneert 2 ex. (M. Opdenacker) en op 30 nov te Assebroek 6 ex. (F. De Coster).

De eerste WWiillddee ZZwwaanneenn Cygnus cygnus werden gezien op 16 en 17 okt te Oud- Turnhout (L. Vandael, W. Michielsen, M. Van Herck, D. Wouters en R. de Laat), op 28 okt te Zeebrugge-Hoge Noen (S. Cooleman) en op 30 okt te Heuvelland-Wambeke 4 ex. (B.

De Witte) met later nog 5 ex. op 12 nov te Maasmechelen (P. Gabriëls).

Reeds op 9 okt vlogen 3 TTooeennddrraarriieettggaannzzeenn Anser fabalis rossicus over De Maten te Genk (C. Vanderydt).

De eerste KKlleeiinnee RRiieettggaannzzeennAnser brachy- rhynchus verschenen op 14 sep te Blankenberge-Uitkerkse Polders (G. De- clercq), op 17 sep te Knokke-Het Zwin (G.

Orbie), op 8 en 23 okt te Boekhoute resp. 21 en 35 ex. (W. Hamelinck, B. Vandevoorde, D.

Camerlinck, F. Van den Bossche, P. Dhaluin e.a.), op 15 en 23 okt te Woumen-De Blankaart resp. 1 en 2 ex. (K. Devos), op 22 okt te Zeebrugge-Achterhaven 19 ex. (F. De Scheemaeker) en op 30 okt te Blanken- berge-Fonteintjes 26 ex. (P. D’Hoore, K.

Verbanck e.a.).

Vroege KKoollggaannzzeenn Anser albifrons werden gesignaleerd op 7 okt te Woumen-De Blankaart 3 ex. (K. Devos), op 7 okt te Kalmthout-Grenspark 4 ex. (G. Vermeersch en J. Jacobs) en op 9 okt te Boekhoute 22 ex.

(P. Dhaluin, L. Bekaert en J. De Meyer).

Het dagmaximum van GGrraauuwwee GGaannssAnser anser werd dit najaar genoteerd op 18 okt over Zwevegem-St.-Denijs 1.025 ex. (L.

Momerency, O. Dochy, D. Derdeyn, Y. De Bosscher e.a.).

Septemberwaarnemingen van RRoottggaannss Branta bernicla werden verricht op 8 sep te Zonhoven-Wijvenheide (F. Thoelen), op 13 sep te Zeebrugge-Voorhaven (K. Hessel), op 17 sep te Oostende-Oosterstaketsel 3 ex.

(E. Vanloo) en op 24 sep te Bredene (E.

Vanloo). In het binnenland verscheen de

soort op 3 okt te Doel-Schelde (J.Van Impe) en te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk (W.

Roelant), op 15-16 nov te Geistingen 6 ex.

(J. Smeets en M. Opdenacker), op 17 nov te Overijse (S. Peten), op 30 nov te Maaseik (M.

Opdenacker) en op 10 nov te Wintam- Noordelijk Eiland (B. De Keersmaecker).

Over zee werden hoge aantallen genoteerd op 23 okt: 2.551 ex. te Bredene (E Vanloo en K. De Clercq) en 3.937 ex. te De Panne (D.

D’Hert, P. Adriaens en P. Vantieghem).

W

Wiittbbuuiikkrroottggaannzzeenn Branta bernicla hrota (BAHC) werden opgemerkt op 23 okt te Bredene (E. Vanloo en K. De Clercq) en te Zeebrugge-Voorhaven 1 juv (A. Baccaert) en op 12 nov te Nieuwmunster (L.

Momerency).

De eerste SSmmiieenntteennAnas penelope zaten op 21 aug te Zemst-Bos van Aa (R. De Boom), vanaf 21 aug te Wintam-Noordelijk Eiland (B. en K. De Keersmaecker) en op 23 aug te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk 2 ex. (W.

Verschueren).

PPiijjllssttaaaarrtteenn Anas acuta waren aanwezig vanaf 7 aug te Wintam-Noordelijk Eiland, met aldaar reeds 17 ex. op 24 aug (B. en K.

De Keersmaecker) en op 25 aug te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk 2 ex. (W.

Verschueren).

Groepen ZZoommeerrttaalliinnggeennAnas querquedula blijven schaars, met slechts één noemens- waardige waarneming: op 31 aug te Kallo- Melsele-Groot Rietveld 15 ex. (B. en K. De Keersmaecker).

Een hoog aantal SSlloobbeeeennddeennAnas clypeata werd geteld op 9 okt te Antwerpen L.O.- Blokkersdijk 1.806 ex. (W. Verschueren).

In totaal werden 23 KKrroooonneeeennddeenn Netta rufina genoteerd en dit op 4 sep te Aalter- Kraenepoel 1 ⁰+ 1 ^R(B. Deduytsche en J.

Versigghel), van in augustus t/m 18 sep en van 21 t/m 30 sep te Diepenbeek-De Maten resp. 2 ⁰⁰+ 2 ^RRen 1 ^R(C. Vanderydt en G. Beckers), op 17, 20 en 21 sep te Boorsem resp. 2 ex., 1 juv. en 1 ^R(T. Pattyn, M. Talaska en G. Beckers), op 18 sep te Bellem (J.

Versigghel), op 28 sep te Drongen 1 ⁰ (website Natuurpunt Gent), op 13 okt te Knokke-Nieuwe Vrede (M. Van de Walle), op 14 okt te Stuivekenskerke 1 ⁰(K. Devos), van 6 nov tot december Hofstade 1 ⁰(R.

De Boom, R. Nossent, K. Lossy, F. Van Den Houtte en Ph. Dubois), van 12 nov tot december te Schoten-E10-plas 1 ⁰+ 1 ^R (D. Symens en J. Elst), op 22 nov te Maaseik 1 ⁰ (M. Opdenacker), op 22-23 nov te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk 1 ^R (W.

Verschueren en R. Felix), van 23 t/m 29 nov te Stokkem 1 ⁰(T. Pattyn en M. Opden- acker), op 26 nov te Gent-Blaarmeersen 2 ex. (S. Feys), van 26 nov tot december te Turnhout-De Melle (J. Mangelschots), van 27 nov tot december te Lier/Duffel 1 ^R(D.

Colin en J. Tafforeau) en te Ekeren 1 ^R(W.

Roelant). Traditioneel werd een hoog aantal TTaaffeelleeeennddeennAythya ferina geteld te Lier- Duffel-Netevallei: 1.112 ex. op 12 nov (D.

Colin).

W

Wiittooooggeeeennddeenn Aythya nyroca werden gemeld op 2-3 sep te Heusden 1 juv. (S.Van De Woesteyne), op 10 sep te Tessenderlo (W. Vanwesemael), op 25 sep te Moerbrugge (R. Deloof), van 1 okt tot 28 nov te Duffel 1 ^R(D. Colin en J.Tafforeau), op 19 okt te Hemiksem- Schelde (J. Soors) en te Tielrode-Schelde (J. Soors), van 22 t/m 25 okt te Diepenbeek-De Maten 1 ⁰ (C.

Vanderydt, J. Bertrands, L. Van Keer, T.

Remans en K. Sauwens), vanaf 27 okt te Harelbeke-De Gavers 1 ⁰(P.Vantieghem,Y.

Baptiste, F. Goussaert en J. Dekyvere), op 12-13 nov te Nazareth-Callemoeie 1 ⁰(B.

Heirweg en B. Deduytsche), op 20 nov te Lokeren-Molsbroek 1 ⁰(W. De Block), op 27 nov te Brecht 1 ^R(G. Laurijssens), op 27- 28 nov te Schoten E10-plas 1 ^R(D. Symens en J. Elst) en op 29 nov te Schelle-Schelde 1 0(B. De Keersmaecker).

De hoogste aantallen KKuuiiffeeeennddeenn Aythya fuligula werden eveneens geteld te Lier- Duffel-Netevallei: 1.603 ex. op 12 nov (D.

Colin).

Er gebeurden slechts enkele binnenland- waarnemingen van TTooppppeerr Aythya marila:

op 23 okt te Melle (S. Van De Woesteyne), op 5 nov te Harelbeke-De Gavers (F.

Goussaert en R. Beernaert) en op 24 nov te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk (W.

Verschueren).

Binnenlandwaarnemingen van EEiiddeerr Somateria mollissima vonden plaats op 4 sep te Overijse 1 verzwakt ex. opgeraapt (med. V. Bulteau), op 14 nov te Paal (I.

Vandermaesen), op 19 en 25 nov te Mechelen-Mechels Broek (F. Van De Meutter en R. Nossent) en vanaf 27 nov te Walem- Grote Plas (R. Nossent).

Z

Zwwaarrttee ZZeeee--eeeennddeennMelanitta nigra waren er in het binnenland op 14 sep over de trektelpost Mechelse Heide 11 ex. (T.

Pattyn en M. Opdenacker), op 16 okt te

Broechem-Spaarbekken 1 ⁰(D. Van Tulder), op 6 nov te Mechelen-Mechels Broek 4 ^RR(R. Nossent, K. Lossy en F. Van De Meutter) en vanaf 19 nov te Hofstade 1 ^R(K. Lossy).

G

Grroottee ZZeeee--eeeennddeennMelanitta fusca vlogen langs Oostende op 15, 16 en 26 nov resp.

5, 14 en 1 ex. (D. De Groote, G. Vergauwen, J. Vanwynsberghe en Y. Baptiste) en langs De Panne op 16, 27 en 28 nov resp. 36, 2 en 3 ex. (D. D’Hert, N. Vanermen en H.

Tyteca).

De eerste BBrriilldduuiikkeerrss Bucephala clangula waren present op 25 sep te Roksem-Hoge Dijken 1 ⁰ (S. D’Haese), op 26 sep te Beerse-Blak (J. Mangelschots), op 2 okt te Lier-Anderstad (D. Colin) en van 4 tot 16 okt te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk 1 ^R (W.

Verschueren).

Van 1 t/m 4 jun was nog een ^RMMiiddddeellssttee Z

Zaaaaggbbeekk Mergus serrator aanwezig te Vilvoorde (E. Toorman) en de 1ste najaars- gasten vlogen op 17 sep langs Oostende- Oosterstaketsel 5 ex. (E. Vanloo) en op 18 sep langs Bredene (E. Vanloo).

RROOOOFFVVOOGGEELLSS

Hoge dagmaxima voor WWeessppeennddiieeffPernis apivorus werden gemeld op 24 aug te Kalmthout-Grenspark 24 ex. (G.

Vermeersch), op 26 aug te Mol-Postel 11 ex.

(E. Van Audenhove en E. Vaes), op 28 aug te Wintam-Noordelijk Eiland 15 ex. (K. De Keersmaecker, B. De Keersmaecker, R. de Smet en J. Reyniers), op 1 sep te Lommel 13 ex. (T. Jansen), op 4 sep te Outgaarden 14 ex. (M. Vandeput, E. Collaerts, P. Collaerts en Y. Princen) en op 10 sep te Lier-Anderstad 18 ex. (D. Colin). Een zeer hoog dagtotaal naar Vlaamse normen waren de 71 trekkers op 1 sep te Maasmechelen-Mechelse Heide met als grootste groep 20 ex. (T. Pattyn, G.

Beckers, S.Vangompel, M. Opdenacker en D.

Damiaens). De najaarstrektellingen leverden in totaal 599 ex. op voor gans Vlaanderen (www.trektellen.nl). Late Wespendieven

vlogen op 6 nov over Mechelen-Mechels Broek 1 donkere juv. (R. Nossent en F.Van De Meutter) en op 7 nov over Kapelle-op-den- Bos (P. De Smedt).

Tijdens de najaarstrek is de ZZwwaarrttee WWoouuww Milvus migrans een zeldzaamheid in Vlaanderen. Dit najaar waren er waarne- mingen op 29 aug te Neervelp (C. Bert), op 18 okt te Brecht-Groot Schietveld (P.

Symens, E. Janssens en Y. Coenraerds) en op 23 okt te Lommel 2 ex. (L. Beyen en M.

Pennings).

In totaal werden maar liefst 213 RRooddee W

Woouuwweenn Milvus milvus waargenomen (w.o.

mogelijke dubbeltellingen) (zie kaart 5). De doortrekpiek viel in de 2de decade van okto- ber (zie figuur 4) toen in totaal 110 vogels werden gemeld, met als max. 40 ex. op 18 okt. Het dagmax. op één locatie bedroeg 6 ex. op 17 okt te Neerharen (P. Gabriels, M.

Talaska, J. Gabriels, B. Bastiaens en J.

Govaers). Opmerkelijk was de Rode Wouw die op 18 okt over de Grote Markt te Brussel vloog (M. Segers).

Vermoedelijk dezelfde juv. ZZeeeeaarreenndd Haliaeetus albicilla (BAHC) vloog op 18 okt eerst over Brecht-Groot Schietveld (P.

Symens, E. Janssens en Y. Coenraerds) en vervolgens over Mechelen-Mechels Broek (R. Nossent, K. Lossy, J. Soors en J.

Vanwynsberghe).

Augustuswaarnemingen van BBllaauuwwee K

KiieekkeennddiieeffCircus cyaneus vonden plaats op 3 aug te De Haan 1‘ringtail’ (W. Pauwels), op 3 aug te Zeebrugge (J. Buckens), op 9 aug te Kalmthout 1 juv. (J. Jacobs) en op 25 aug te Outgaarden 1 juv. (F. Verdonckt).

In totaal werden 29 GGrraauuwwee KKiieekkeennddiieevveenn Circus pygargus waargenomen in de perio- de 1 aug-16 sep, met nog een late nakomer op 16 okt te Kruibeke (H. Felix). De door- trekpiek viel in de laatste decade van augus- tus en de eerste decade van september (zie figuur 4).

Op 3 sep trok een juv. SStteeppppeekkiieekkeennddiieeff Circus macrourus (BAHC) over Rijkevorsel- De Hees (S. Leestmans).

Kaart 5. Geografische spreiding van Rode Wouwen Milvus milvus in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Figuur 4. Chronologische spreiding van Rode Wouwen Milvus milvus, Grauwe Kiekendieven Circus pygargus en Visarenden Pandion haliaetus in

Vlaanderen tijdens het najaar 2005

Vanaf 28 jul tot 6 nov werden in totaal 269 V

Viissaarreennddeenn Pandion haliaetus vastgesteld (w.o. mogelijke dubbeltellingen) (zie kaart 6). De meeste vogels werden gezien in de laatste decade van augustus en de eerste twee decades van september (zie figuur 4).

Hoge dagtotalen werden genoteerd op 1 sep te Maasmechelen-Mechelse Heide 6 ex.

(T. Pattyn, G. Beckers, S. Vangompel, M.

Opdenacker en D. Damiaens) en op 4 sep te Avelgem 5 ex. (G. Meeus, Y. Feryn, C. Van de Ginste, R. Werbrouck, P. Vandenbulcke, e.a.).

Najaarstrektellingen verspreid over heel Vlaanderen leverden een totaal van 5.063

overtrekkende SSppeerrwweerrssAccipiter nisus op (www.trektellen.nl), het merendeel in de maand oktober, met een duidelijke piek van 16 tot 18 okt en met de grootste aantallen in het oosten van Vlaanderen. Hoge dag- aantallen werden genoteerd op 17 okt:

Mechelen-Mechels Broek 49 ex. (R.

Nossent), Genk-De Maten 43 ex. (C.

Vanderydt en G. Beckers) en Kalmthout- Grenspark 62 ex. (G. Vermeersch, W.

Vanwesenbeeck, J. Jacobs, J. Van Ammel, W.

Sluis e.a.) en op 18 okt: Genk-De Maten 42 ex. (C.Vanderydt en G. Beckers), Kalmthout- Grenspark 75 ex. (G.Vermeersch, J. Jordaens, F. Collet, J. Govaerts, J. Jacobs e.a.) en Maasmechelen-Mechelse Heide 77 ex. (T.

Pattyn, M. Opdenacker en C. Sleven).

In totaal werden tijdens de najaarstrektel- lingen 7.895 BBuuiizzeerrddssButeo buteo op door- trek gemeld over Vlaanderen (www.trektel- len.nl). De piek viel duidelijk in de periode van 16 tot 18 okt, met een nadruk op de oostelijke helft van Vlaanderen. Hoge dag- aantallen werden genoteerd op 17 okt: te Lier-Anderstad 132 ex. (J. Tafforeau), te Mechelen-Mechels Broek 276 ex. (R.

Nossent), te Oud-Turnhout-De Brakeleer 201 ex. (L.Vandael, F. Looyens, M.Van Herck, D. Wouters, F. Daemen e.a.), te Genk-De Maten 267 ex. (C.Vanderydt en G. Beckers), te Poederlee 163 ex. (R. Aeschlimann), te Kalmthout-Grenspark 177 ex. (G.

Vermeersch, W. Vanwesenbeeck, J. Jacobs, J.

Van Ammel,W. Sluis e.a.), te Neerharen 179 ex. (P. Gabriels, M. Talaska, J. Gabriels, B.

Bastiaens en J. Govaers), te Maasmechelen- Mechelse Heide 147 ex. (S. Vangompel, M.

Opdenacker en T. Pattyn) en te Schelle 115 ex. (B. De Keersmaecker, K. De Keersmaecker en R. de Smet) en op 18 okt: te Brecht-Groot Schietveld 114 ex. (D. en P. Symens, Y.

Coenraerds, J. De Ridder en E. Janssens), te

Mechelen-Mechels Broek 114 ex. (R.

Nossent, K. Lossy, J. Soors en J.

Vanwynsberghe) en te Kalmthout- Grenspark 156 ex. (G. Vermeersch, F. Collet en J. Jacobs).

Er waren niet minder dan 15 waarnemingen van RRuuiiggppoooottbbuuiizzeerrddss Buteo lagopus (BAHC) en dit op 16 okt te Opvelp (H. en K.

Abts), op 17 okt te Brecht-Groot Schietveld 1 ad.^Rkortstondig pleisterend (H. Don), op 17 okt te Genk-De Maten 1 ad. (G. Beckers en C.Vanderydt) op 17 okt te Neerharen (P.

Gabriels, M. Talaska, J. Gabriels, B. Bastiaens en J. Govaers), op 17 okt te Houthalen (D.

Eerdekens), op 18 okt te Mol (E. Vaes, C.

Rombauts en M. Vermeulen), op 20 okt te Brecht-Groot Schietveld 1 juv. over (P.

Symens, H. Don en Y. Coenreards), op 22 okt te Wuustwezel 1 juv. naar NO. (D. Symens), op 27 okt te Neerharen 1 ad.^R(P. Gabriëls), op 29 okt te Outgaarden (F. Verdonckt), op 31 okt te Peer (K. Driesen), op 3 nov te Rotem 1 juv. (G. Beckers), op 5 nov te Aalter 1 juv. (J. Versigghel), op 8 nov te Uitkerke- Uitkerkse Polders (M. Peeters) en op 27 nov te Hoboken (B. De Keersmaecker).

Op 8 okt werd een oonnggeeddeetteerrmmiinneeeerrddee aarreenndd gezien te Beveren die gelijkenissen vertoonde met Havikarend Hieraaetus fas- ciatus (D. Herman).

Op 15 sep vloog een DDwweerrggaarreenndd Hieraaetus pennatus (BAHC) richting N.

over Hingene (H. Mees).

RRooooddppoooottvvaallkkeenn Falco vespertinus werden waargenomen op 28 aug te Wintam- Noordelijk Eiland 1 tweedejaars ⁰ (J.

Reyniers), op 11 sep te Brecht-Groot Schietveld 1 juv. (V. Dupont), op 12 sep te Boekhoute 1 ad. ⁰ (P. Dhaluin en W.

Hamelinck), op 17 sep te Genk-De Maten 1 juv. (C.Vanderydt), op 21 sep te Outgaarden 1 juv. (F. Verdonckt) en op 3 okt te Boekhoute 1 juv. (P. Dhaluin, W. Hamelinck, J. De Meyer en D. Camerlinck).

In oktober werden nog heel wat BBoooommvvaallkkeennFalco subbuteo waargenomen met na 10 okt nog late trekkers op 11 okt te Boom (J. Soors), op 15 okt te Gent (B.

Cottele) en te Poperinge (O. Dochy), op 16 okt te Neerharen (P. Gabriëls en M. Talaska), te Maldegem (K. De Kesel en J. Beylemans), te Mechelen-Mechels Broek (F. Van de Meutter, H. Van Kerckhoven en R. Nossent) en te Meldert (K. Van Ginderdeuren), op 17 okt te Wellen (P. Vandersmissen en D.

Ottenburghs), op 18 okt te Mechelen (R.

Nossent, K. Lossy, J. Soors en J.

Vanwynsberghe), op 23 okt te Kalmthout- Grenspark (J. Jacobs, K. Weemaes, J.

Jordaens, G. Vermeersch, H. Jacobs e.a), op 30 okt te Zeebrugge (P. Adriaens, J. Dewolf, W. Vercruysse, H. Matheve en N. Vanermen) en op 5 nov te Bornem (J. Reyniers) met nog Visarend Pandion haliaetus. 7 sep 2005,

Menen (W) (Foto: Yves Baptiste)

Kaart 6. Geografische spreiding van Visarenden Pandion haliaetus in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

een heel late nakomer op 20 nov te Sint- Gillis-Waas (N. Van Rossem).

SSlleecchhttvvaallkkeenn Falco peregrinus blijven het uitstekend doen in Vlaanderen en er werden waarnemingen gemeld van minstens 83 locaties. De najaarstrektellingen in Vlaanderen leverden niet minder dan 118 doortrekkers op (www.trektellen.nl). Op 26 okt werd te Boekhoute een juv. waargeno- men met kenmerken van TTooeennddrraasslleecchhttvvaallkk Falco peregrinus calidus (BAHC) (P. Dhaluin, W. Hamelinck en L. Bekaert).

Er waren meerdere waarnemingen van oonnggeeddeetteerrmmiinneeeerrddee ggrroottee vvaallkkeennFalco spe- cies. Aan de Oostkust vonden observaties plaats op 23 okt te Zeebrugge (mogelijke Giervalk Falco rusticolus) (P. D’Hoore, F. De Scheemaeker,A. Cornelis en R. Deloof) en op 13 nov zowel te Uitkerke-Uitkerkse Polders (K. Debusschere) als te Zeebrugge- Voorhaven (H. Matheve, B. Heirweg, D. De Groote en W. Opdecamp). Daarnaast vloog op 1 nov 1 ex. boven het Groot Schietveld te Brecht (D. en P. Symens en Y. Coenraerds) en op 5 nov 1 ex. naar NO. te Boekhoute (P.

Dhaluin) en werd op 24 nov een vogel van het Sakervalk-type waargenomen te Oostmalle (I. Jacobs).

H

HOOEENNDDEERRSS,, RRAALLAACCHHTTIIGGEENN eenn KKRRAAAANN-- V

VOOGGEELLSS

In oktober werden nog KKwwaarrtteellss Coturnix coturnix waargenomen op 9 okt te Heist- Baai (E. Thoen en W. Courtens) en te Outgaarden (E. en P. Collaerts, F. Verdonckt e.a.) en op 15 okt te Zeebrugge-Voorhaven (M. Demeulemeester).

PPoorrsseelleeiinnhhooeenneenn Porzana porzana werden genoteerd op de volgende plaatsen (incl.

ringvangsten) met vermelding van het dagmaximum indien > 1 ex.: Zeebrugge- Achterhaven, Uitkerkse Polders, Woumen, Veurne, Kortrijk (3), Oudenaarde, Hamme,

Liedekerke, Heusden (O.Vl.), Antwerpen L.O.-Blokkersdijk, Antwerpen-De Kuifeend, Merksplas, Geel-Zammels Broek, Lier (3), Wintam-Noordelijk Eiland (3), Oud- Heverlee (2), Essen-Grenspark (2), Kalmthout-Grenspark, Oud-Heverlee, Korbeek-Lo, Neerpelt-Hageven en Genk- De Maten.

K

Kwwaarrtteellkkoonniinnggeenn Crex crex waren aanwe- zig op 18 sep te Zeebrugge-Achterhaven (P. Verloove) en op 18 okt te Kortrijk (M.

De Meulemeester en D. Derdeyn).

Tijdens het najaar werden ca. 2.700 K

KrraaaannvvooggeellssGrus grus waargenomen (zie

O

Oppm meerrkkeelliijjkkee ddoooorrttrreekk vvaann SSm meelllleekkeennss

In totaal werden niet minder dan 435 Smellekens Falco columbarius gemeld (w.o. mogelijke dubbeltellingen) (zie kaart 7). Opmerkelijk is dat in augustus reeds meerdere ex. werden gezien en dit op 20 en 29 aug te Kalmthout-Grenspark resp. 1 ^R pleisterend (G.

Vermeersch) en 1 ex. overtrekkend (J. Jacobs), op 26 aug te Oostmalle (W. Opdecamp) en op 28 aug te Nieuwpoort-IJzermonding 1 juv. (D. D’Hert). De door- trekpiek vond plaats in de 2de decade van oktober (zie figuur 5) met een Vlaams dagmax. van 63 ex. op 16 okt.

De hoogste najaarstotalen werden genoteerd op de trektelposten te Sint Denijs, Boekhoute, Kalmthout en Mechelen met resp. 33, 33, 25 en 23 ex. (www.trektel- len.nl). De hoogste dagaantallen betroffen 10 ex. op 15 okt te Sint-Denijs (Y. De Bosscher, D. Derdeyn en P.

Debaene) en op 16 okt te Boekhoute (P. Dhaluin, L.

Bekaert, B. Vandevoorde; F. Van den Bossche en A. Van Kerckvoorde) en 8 ex. op 10 okt te Kalmthout- Grenspark (J. Jacobs, J. Ceuppens, K. Weemaes, W.

Vanwesenbeeck en G. Vermeersch) en op 15 okt te Avelgem (C. Van De Ghinste, Y. Feryn, J. Nuttin, R.

Soete, E. Desmet e.a.).

Kaart 7. Geografische spreiding van Smellekens Falco columbarius in Vlaanderen tij- dens het najaar 2005.

Figuur 5. Chronologische spreiding van Smellekens Falco columbarius in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Figuur 6. Chronologische spreiding van Kraanvogels Grus grus in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

figuur 6) op 34 plaatsen (zie kaart 8). De eerste vogels werden genoteerd op 12 sep te Opglabbeek 6 ex. (D. Damiaens). In december werden nog 493 trekkers gezien met de laatste ex. op 25 dec te Heusden- Zolder 27 ex. (J. Lemmens), op 26 dec te Lanaken-Veldwezelt 70 ex. (B. Bastiaens) en op 28 dec 4 ex. pleisterend sinds 11 dec te Woumen-IJzerbroeken (K. Van De Pitte, W. Debruyne, W. De Clerq, P. Vantieghem en D. D’Hert).

SSTTEELLTTLLOOPPEERRSS

De laatste SStteellttkklluutteennHimantopus himan- topus werden genoteerd op 4 sep te Lissewege (H. Dekinder) en op 5 sep te Stuivekenskerke 1 juv. (K. Devos, T.

Goossens, K. Goemaere en H. Tyteca).

t/m 4 sep te Zeebrugge-Westdam 1 juv.

(H. Verstraete, F. De Scheemaeker, P.

D’Hoore, C. Martens en B. Beyen), op 4 sep over Knokke-Het Zwin (G. Willem) en te Lichtaart-Zwart Water (L. Matthé), op 5 sep te Outgaarden (F. Verdonckt), op 17 sep over Kalmthout-Grenspark (G.

Vermeersch) en op 14 okt te Uitkerke (G.

Declercq).

Een AAmmeerriikkaaaannssee GGoouuddpplleevviieerrPluvialis dominica (BAHC) vloog op 23 aug over Uitkerke (W. Van Assche).

Buiten de Beneden-Schelde werden in het Vlaamse binnenland tussen 5 aug en 28 nov in totaal 22 ZZiillvveerrpplleevviieerreenn Pluvialis squatarola waargenomen, waarvan de meeste overtrekkend, en dit op volgende locaties (telkens met vermelding van het najaarstotaal indien > 1) : Sint-Denijs, Harelbeke, Wintam (3), Hoogstraten, Brecht (2), Oud-Turnhout (3), Lier, Mechelen (4), Rillaar, Tienen, Zonhoven, Genk (2) en Neerharen.

Binnenlandmeldingen van KKaannooeetteenn Calidris canutus vonden plaats op 11, 13, 14 en 26 sep te Wintam-Noordelijk Eiland (W. Van Assche en B. en K. De

Keersmaecker), op 11 sep te Mechelen- Mechels Broek 4 ex. over (R. Nossent) en op 14 nov te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk (W. Roelant).

In het binnenland werden

DDrriieetteeeennssttrraannddllooppeerrss Calidris alba opge- merkt op 5 sep te Wintam-Noordelijk Eiland 1 juv (J. Vanwynsberghe en R.

Kaart 8. Geografische spreiding van Kraanvogels Grus grus in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Morinelplevier Charadrius morinellus. juv. 4 sep 2005, Zeebrugge-Voorhaven (W) (Foto: Kris De Rouck)

Morinelplevier Charadrius morinellus. juv. 4 sep 2005, Zeebrugge-Voorhaven (W) (Foto: Patrick Keirsebilck) Een late KKlleeiinnee PPlleevviieerrCharadrius dubius

werd gezien op 30 okt te Beerse-Het Blak (G. Torremans, P. Prinsen en J.

Mangelschots).

Op niet minder dan 14 plaatsen werden MMoorriinneellpplleevviieerreenn Charadrius morinellus opgetekend en dit op 25 aug over Opvelp (R. Guelinckx en P. De Keyser), op 28 aug over Relegem-Asse (M. Janssens), op 28 aug en 10 en 11 sep over Brecht-Groot Schietveld (D. en P. Symens), op 29 aug over Genk-De Maten (C. Vanderydt), op 30 aug over Boekhoute (P. Dhaluin) en Maasmechelen (G. Beckers en S.

Vangompel), op 31 aug te Ramskapelle 1 juv. (K. Sabbe) en te Grimbergen 3 ex.

waarvan nog resp. 2 en 1 ex. op 1 en 2 sep (R. Maex, A. Smets en R. De Boom), van 1

Drijvers), op 26 sep te Broechem 2 ex. (P.

Vandevoorde) en op 30 sep te Kluizen (L.

Bekaert).

KKlleeiinnee SSttrraannddllooppeerrss Calidris minutus wer- den waargenomen op volgende binnen- landlocaties, telkens met vermelding van het dagmax. indien > 1 ex.:

Stuivekenskerke (3), Veurne (4), Gent- Bourgoyen, St.-Laureins/Watervliet, Kieldrecht (4), Wintam (3), Brecht (2), Mechelen, Tienen (2) en Maasmechelen.

TTeemmmmiinncckkss SSttrraannddllooppeerrss Calidris temmin- ckii werden genoteerd op volgende plaat- sen, telkens met vermelding van het dag- max. indien > 1 ex.: Uitkerke,

Blankenberge, Zeebrugge-Achterhaven, Stuivekenskerke, Doornzele,

Nieuwmunster, Kluizen,Wintam (3), Kieldrecht (2), Tienen, Mol en Maasmechelen (2).

Er waren niet minder dan 3 waarnemingen van BBoonnaappaarrtteess SSttrraannddllooppeerr Calidris fusci- collis (BAHC) en dit op 29-30 jul te Kieldrecht-De Putten 1 ad. in zomerkleed (G. Spanoghe, J. Elst, G. Driessens, J. Van Wijnsberghe, R. Drijvers e.a.), op 21 aug te Nieuwpoort-IJzermonding (H. Tyteca) en van 7 t/m 10 okt te Tienen 1 juv. ruiend naar 1stewinter (E. en P. Collaerts, M.

Vandeput, E. Hoebrechts, P. Smets e.a.).

GGeessttrreeeeppttee SSttrraannddllooppeerrss Calidris melano- tos (BAHC) verbleven op 15 aug te Wintam-Noordelijk Eiland 1 ad. (K. en B.

De Keersmaecker, R. de Smet, P. Hofman e.a.), op 26 aug te Evergem (K. Janssen), op 28-29 aug te Mol-Grote Zandput 1 ad. (E.

Van Audenhove, E. Vaes, M. Schurmans en T. Hendrickx) en van 5 t/m 12 sep te Wintam-Noordelijk Eiland 1 juv. (B. en K.

De Keersmaecker, R. Felix, W. Roelant en J.

Kelchtermans).

Een ad. SSiibbeerriisscchhee SSttrraannddllooppeerr Calidris acu- minata (BAHC) pleisterde op 23 aug kort- stondig te Brecht-Groot Schietveld (D.

Symens).

Het kustmax. van KKrroommbbeekkssttrraannddllooppeerrss Calidris ferruginea was weggelegd voor de IJzermonding te Nieuwpoort met 24 ex. op 11 sep (W. Debruyne), doch het Vlaamse max. werd genoteerd in het binnenland met 43 ex. te Sint-Laureins/Watervliet op 23 aug (P. Dhaluin), met elders in het bin- nenland waarnemingen op de volgende plaatsen met telkens vermelding van het dagmax. indien >1: Werken (3),

Semmerzake , Lokeren (2), Wintam (6), Kieldrecht (16), Doel, Brecht, Kalmthout, Lier, Mechelen, Tienen, Genk en Kessenich.

Een BBrreeeeddbbeekkssttrraannddllooppeerrLimicola falcinel- lus (BAHC) pleisterde op 21 jul te Zeebrugge-Achterhaven (G. Spanoghe).

Vroege BBookkjjeess Lymnocryptes minimus zaten op 3 aug te Uitkerke (G. Declercq, C.

Martens en W. Jans) en op 21 aug te

Wintam-Noordelijk Eiland (J. Verlinden en L. Van Ranst).

Vanaf 20 sep werden ruim 63 ex. gemeld van 37 verschillende locaties.

PPooeellssnniippppeenn Gallinago media (BAHC) wer- den herkend op 11 sep te Oostakker (D.

Bosman), op 13 sep te Evergem (K. en R.

Janssens), op 20 sep te Zeebrugge-Hoge Noen (H. Verstraete, D. Bonte, J. Dewolf, D.

Bosman, J. Buckens e.a.) en op 30 okt over- trekkend te Grimbergen (R. Maex, R. De Boom, W. Laurens en B. Verstraete).

In het binnenland werden RRoossssee GGrruuttttoo’’ss Limosa lapponica waargenomen op 4 sep te Kalmthout 2 ex. over (G. Simons) en te Brecht 3 ex. over (D. Symens), op 14 sep te Heppeneert (med. M. Lodewijckx) en op 11 okt te Boekhoute (W. Hamelinck, P.

Dhaluin, L. Bekaert, F. Van Den Bossche en J. Pauwels).

Op 29 aug werden 1.123 WWuullppeenn Numenius arquata op slaaptrek geteld te Essen-Grenspark (G. Vermeersch).

De enige PPooeellrruuiitteerr Tringa stagnatilis (BAHC) zat op 30 jul te Zeebrugge-Hoge Noen (G. Spanoghe).

Heel de periode waren Vlaamse recordaan- tallen WWiittggaattjjeessTringa ochropus aanwezig te Tienen met op 30 jul een max. van 67 ex. (M .Vandeput, J. Cuppens, E. en P.

Collaerts e.a.).

Maxima van OOeevveerrllooppeerrss Actitis hypoleu- cos werden opgetekend op 28 jul te Tienen 57 ex. (M. Vandeput), op 3 aug te Veurne 65 ex. (W. Debruyne) en op 4 aug te Kallo 91 ex. (J. Van Impe).

SStteeeennllooppeerrss Arenaria interpres werden in het binnenland vastgesteld op 11 aug te Lokeren-Molsbroek (T. Audenaert, P. Claus, M. Crapoen en P. Neyrinck), op 22 aug te Mechelen-Mechels Broek 4 ex. (R. Nos- sent), op 27 aug te Antwerpen-De Kuifeend 3 ex. over (L. Benoy), op 28 aug te Kiel- drecht-De Putten 4 ex. (G. Driessens en R.

Drijvers) en op 29 aug te Brecht-Groot Schietveld (D. Symens). Aan de kust werd een max. van 775 ex. opgetekend te Nieuwpoort-IJzermonding op 21 sep (K.

Devos).

G

Grraauuwwee FFrraannjjeeppootteenn Phalaropus lobatus (BAHC) werden waargenomen op 27 jul te Knokke-Het Zwin (P. Wildiers), van 18 t/m 21 aug te Oud-Heverlee 1 juv. (A.

Verboven, K. Moreau en F. Fluyt), op 30 aug te Stuivekenskerke 1 juv. (J. Buckens, G.

Vergauwen, K. Verbanck en K. Hessel), op 2 okt te Nieuwpoort (W. Debruyne) en op 26 nov te Uitkerke (G. Declerq en J.M.

Delbecque).

RRoossssee FFrraannjjeeppootteenn Phalaropus fulicarius trokken op 1 en 23 okt langs De Panne tel- kens 2 ex. (D. D’Hert, D. Herman, H.

Verstraete, P. Adriaens en P. Vantieghem) en op 1 en 16 nov langs Oostende resp. 3

en 1 ex. (H. Verstraete, G. Vergauwen en J.

Vanwynsberghe). Op 18 nov pleisterde 1 ex. in de havengeul te Nieuwpoort (G.

Carette en D. Werbrouck).

JJAAGGEERRSS,, MMEEEEUUWWEENN,, SSTTEERRNNSS eenn A

ALLKKAACCHHTTIIGGEENN

Langs de kust trokken max. 75 MMiiddddeellssttee JJaaggeerrss Stercorarius pomarinus naar ZW.

langs De Panne op 16 nov waarvan 46 ex.

op 2 min. tijd (D. D’Hert en N. Vanermen).

Opmerkelijk was de waarneming op 3 jul van een overvliegende ad. lichte fase KKlleeiinnee JJaaggeerrStercorarius parasiticus te

Boortmeerbeek (B. De Keersmaecker). Aan de kust verschenen de eerste ex. op 9 en 22 jul langs Oostende resp. 2 en 1 ex. (E.

Vanloo), op 22 juli langs Koksijde (T.

Moens) en op 31 jul langs Oostduinkerke (G. Spanoghe en D. Bosman). Het dagmaxi- mum werd genoteerd op 23 okt met te De Panne 60 ex. + 145 niet gedetermineerde jagers Stercorarius spec. (D. D’Hert, P.

Adriaens en P. Vantieghem) en te Oostende 68 ex. + 12 niet gedetermineerde jagers (E.

Vanloo en K. De Clerq). In het binnenland werd de soort genoteerd op 1 sep te Boekhoute 1 ex. naar ZW. (P. Dhaluin en L.

Bekaert), op 19 sep te Antwerpen-De Kuifeend (G. Simons) en op 17 okt te Mechelen-Mechels Broek 1 ex. naar W. (R.

Nossent).

Van 14 aug t/m 23 okt werden slechts een 20-tal KKlleeiinnssttee JJaaggeerrss Stercorarius longi- caudus gezien langsheen de Belgische kust (Bredene, Oostende en De Panne) met de eerste op 14 en 15 aug te De Panne tel- kens 1 imm. naar ZW. (D. D’Hert, J. Elst, R.

Drijvers, D. De Groote en G. en F. De Vos) en nog 2 zeer late trekkers langs De Panne op 16 nov (D. D’Hert en N. Vanermen). Het dagmax. betrof 5 ex. langs De Panne op 23 aug (D. D’Hert). In het binnenland waren er waarnemingen te Antwerpen-De Kuifeend op 20 aug 2 juv. (J. De Ridder, J. Van Ammel, L. Benoy en H. Voet) en te Mol- Grote Zandput 1 donker juv. kortstondig pleisterend (T. Hendriks en E. Van Audenhove).

In het binnenland werden oonnggeeddeetteerrmmii-- nneeeerrddee jjaaggeerrssStercorarius spec. gezien op 4 sep te Geistingen 1 juv. (M. Opdenacker), op 12 sep te Schulen 1 juv. hoog overtrek- kend (I. Vandermaesen en J. Blommen) en op 23 okt te Kalken-Kalkense Meersen 1 ex. naar ZW. (M. Crapoen, L. Willems, E.

Roels en I. De Beelde).

De eerste GGrroottee JJaaggeerrssCatharacta skua passeerden op 22 jul langs Oostende (E.

Vanloo) en Koksijde 3 ex. (T. Moens). Het dagmax. betrof slechts 15 ex. langs Oostende op 23 okt (Y. Baptiste, R. en K.

Jansens en J. Schamp).

In september-oktober waren er nog bin- nenlandwaarnemingen van

Z

Zwwaarrttkkooppmmeeeeuuwweenn Larus melanocephalus op 16 sep en 12 okt te Kluizen resp. 1 en 2 ex. (L. Bekaert), op 2 okt te Lier (D. Colin, G.

Driessens, K. De Rouck e.a.), op 9 okt te Bellem (J. Versigghel) en op 11 okt te Beerse (P. Prinsen). In november werden nog solitaire ex. gezien te Zeebrugge, Oostkerke, De Haan, Kluizen, Wilrijk, Ekeren, Edegem en Brecht.

Het hoogste aantal DDwweerrggmmeeeeuuwweenn Larus minutus langs de kust betrof 826 ex. langs De Panne op 23 okt (D. D’Hert, P. Adriaens en P. Vantieghem). In het binnenland wer- den najaarstrekkers genoteerd op de vol- gende plaatsen: Uitkerkse Polders (1), Kortemark (1), Eine (1), Harelbeke (1), Kluizen (4), Kieldrecht (1), Antwerpen L.O.- Blokkersdijk (max. 2), Kalmthout- Grenspark (2), Duffel (1), Mechelen- Mechels Broek (max. 7),

Wintam-Noordelijk Eiland (max. 5) en Schelle (1).

Minstens 10 VVoorrkkssttaaaarrttmmeeeeuuwweenn Larus sabini werden genoteerd langs de Belgische kust met de eerste ex. op 23 aug langs De Panne 1 ad. + 2 juv. (D. D’Hert) en de laat- ste 2 juv.op 16 nov langs Oostende (G.

Vergauwen, J. Vanwynsberghe, H. Verstraete en Y. Baptiste) en de Panne (D. D’Hert en N. Vanermen). In het binnenland vloog op 16 okt 1 juv. over Lier-Anderstad (D. Colin, S. Baeten en J. Tafforeau).

In het binnenland werden tijdens het najaar GGeeeellppoooottmmeeeeuuwweenn Larus michahel- lis genoteerd op de volgende plaatsen met telkens vermelding van het dagmaximum indien > 1 ex.: Harelbeke (2), Avelgem, Drongen, Langerlo (6), Kluizen, Lochristi,

Kieldrecht (2), Duffel, Rumst, Mechelen (2), Hofstade (2), Wintam, Hasselt, Genk (5), Geistingen (3), Neerharen (2) en Aldeneik.

Tijdens het najaar (begin augustus-eind november) werden PPoonnttiisscchhee MMeeeeuuwweenn Larus cachinnans (BAHC) genoteerd op de volgende plaatsen, telkens met vermelding van het dagmaximum indien > 1 ex.:

Zeebrugge, Oostduinkerke, Nieuwpoort, Drongen, Gent (2), Doornzele, Aalter, Doel, Mechelen en Diepenbeek.

De ad. GGrroottee BBuurrggeemmeeeesstteerrLarus hyperbo- reus verscheen opnieuw te Oostende op 23 sep om hier voor de 9de opeenvolgen- de winter te komen overwinteren (R.

François e.a.). Elders waren er waarnemin- gen te Bredene op 29 okt 1 ad. passerend (E. Vanloo en J. Vlaeminck) en te Raversijde op 22 nov 1 1stewinter passerend (N.

Vanermen).

In het diepere binnenland werden GGrroottee M

MaanntteellmmeeeeuuwweennLarus marinus waargeno- men te Niel op 11 okt 1 ad. (K. De Keersmaecker), te Duffel op 13 nov 1 1ste- winter (D. Colin), te Beerse-Het Blak op 27 okt 2 ex. overvliegend (H. Van Laer en P.

Prinsen) en te Geistingen van 23 t/m 27 sep (M. Opdenacker).

RReeuuzzeennsstteerrnnss Sterna caspia (BAHC) waren aanwezig op 21 aug te Kallo-Melsele 1 ad.

+ 1 juv. (J. Devos) en op 31 aug te Knokke- Het Zwin 1 ex. naar ZW. (J. Lambrechts).

In november werden nog GGrroottee SStteerrnnss Sterna sandvicensis genoteerd op 1 nov langs Zeebrugge 2 ex. (P. D’Hoore, J.

Debuck, K. Verbanck en A. Cornelis), op 15 en 16 nov langs De Panne resp. 2 en 1 ex.

(P. Adriaens, F. T’Jollyn, M. Dernout, D.

D’Hert en N. Vanermen) en op 16 nov langs Oostende (H. Verstaete, G.

Vergauwen en J. Vanwynsberghe).

Op 6 nov was nog een VViissddiieeff Sterna hirundo aanwezig te Wintam-Noordelijk Eiland (W. Roelant) en op 16 nov werd nog een ex. gezien te Oostende (G. Vergauwen, J. Vanwynsberghe, H. Verstraete en Y.

Baptiste) en te De Panne (D. D’Hert en N.

Vanermen).

Op 16 nov werden nog NNoooorrddssee SStteerrnnss Sterna paradiseae gezien langs Oostende 1 ex. + 2 ex. Visdief of Noordse Stern (H.

Verstraete, G. Vergauwen , J.

Vanwynsberghe e.a.) en langs De Panne 5 ex. (D. D’Hert en N. Vanermen) en in het binnenland was de soort aanwezig te Genk op 19 en 20 aug 1 1stewinter (J., L., B. en P.

Gabriëls).

Op 28 aug vloog om 7.45 h een BBrriillsstteerrnn Sterna anaethetus (BAHC) naar ZW. langs Bredene (E. Vanloo).

In september werd WWiittwwaannggsstteerrnnss Chlidonias hybridus gezien te Zonhoven- Wijvenheide op 1, 6 en 7 sep (S. Achten, J.

Boyen en I. Vanvoorden) en op 5 sep te Hasselt (G. Beckers).

Het dagmaximum van ZZwwaarrttee SStteerrnnss Chlidonias niger langs de kust werden genoteerd op 14 aug met 60 ex. te Zeebrugge-Westdam (K. Hessel). In het binnenland werden in totaal 90 ex. geno- teerd op 26 plaatsen met nog een late trekker op 6 nov te Wintam-Noordelijk Eiland (W. Roelant).

W

WiittvvlleeuuggeellsstteerrnnssChlidonias leucopterus (BAHC) werden waargenomen van 25 aug t/m 1 sep te Verrebroek-Verrebroekse Plassen 1 juv. (B. Deduytsche, J. Devos, G.

Vergauwen, J. Vanwynsberghe en J. Elst), op 5 sep te Hasselt 1 ad. (G. Beckers) en op 6 sep te Zonhoven-Wijvenheide 1 ad. (I.

Vanvoorden).

Op 29 sep vloog een juv. ZZwwaarrttee ZZeeeekkooeett Cepphus grylle (BAHC) langs De Panne (F.

Van De Meutter, J. Mergeay, S. Feys en M.

Demeulemeester).

Van 23 okt t/m 18 nov werden langs de kust (Zeebrugge, Oostende, Raversijde, Nieuwpoort en De Panne) in totaal een 10-tal KKlleeiinnee AAllkkeenn Alle alle genoteerd met max. 3 ex. op 16 nov langs Oostende (G.

Vergauwen, J. Vanwynsberghe, H. Verstraete en Y. Baptiste) en De Panne (D. D’Hert en N. Vanermen).

PPaappeeggaaaaiidduuiikkeerrss Fratercula arctica (BAHC) vlogen op 2 oktober langs Nieuwpoort (W.

Debruyne), op 15 okt langs Oostende (R.

Evers en K. Driesen), op 23 okt langs Bredene (E. Vanloo en K. De Clerq) en op 9 nov langs De Panne (S. Vantieghem).

U UIILLEENN

Een OOeehhooeeBubo bubo werd op 23 nov gehoord te Zichem (med. M. Herremans).

In de periode augustus-november werden Grote Burgemeester Larus hyperboreus. 1 okt 2005, Oostende (W) (Foto: Yves Baptiste)

VVeelldduuiilleenn Asio flammeus genoteerd op 31 verschillende plaatsen verspreid over heel Vlaanderen (zie kaart 9).

O

OVVEERRIIGGEE NNIIEETT--ZZAANNGGVVOOGGEELLSS Op de verschillende telposten in Vlaanderen werden bijna één miljoen H

HoouuttdduuiivveennColumba palumbus geteld (w.o. mogelijke dubbeltellingen) waarvan 814.704 ex. van 15 t/m 30 okt en dagtota- len van > 100.000 ex. op 15, 27, 30 en 31 okt. De hoogste aantallen werden geteld in de provincie Limburg met in totaal 166.808 ex. over het Schulensbroek te Herk-de-Stad en 138.185 ex. over De Maten te Genk (www.trektellen.nl). Het dagmax. betrof 50.589 ex. over het Schulensbroek op 27 okt (K. Leysen, M. Van Meeuwen, W. Vanwesemael, J. Blommen, M. Vos e.a.).

Late ZZoommeerrttoorrtteellssStreptopelia turtur vlo- gen op 23 sep over Kruibeke (G. Heyrman) en op 25 sep over Bellem (J. Versigghel).

Late GGiieerrzzwwaalluuwweennApus apus vlogen op 23 okt over Zeebrugge (P. Van Daele en D.

De Smet), op 29 okt over Boekhoute (P.

Dhaluin, W. Hamelinck en D. Camerlinck), op 31 okt over Knesselare (www.trektel- len.nl), op 1 nov over Oostduinkerke (F.

Withouck), op 2 nov over Stuivekenskerke (med. Vogellijn) en op 4 nov over Adinkerke

(C. Gruwier, G. Vergauwen, J. Buckens, P.

Beirens en D. D’Hert) en over Brecht-Groot Schietveld (P. Symens, H. Don en Y.

Coenraerds).

Op 16 okt vloog een HHuuiissggiieerrzzwwaalluuwwApus affinis (BAHC) over Lier-Anderstad (S.

Baeten, D. Colin en J. Tafforeau). Indien aanvaard door het BAHC betreft dit de 1ste Belgische waarneming.

H

HooppppeennUpupa epops werden genoteerd op 18 aug over Boekhoute (P. Dhaluin en D. Camerlinck), op 20 aug te Herenthout (med. D. Van den Schoor), op 30 aug over Zuienkerke (H. Fontier), op 8 sep te Weelde (S. Desaeger) en op 27 okt te Eksaarde (C.

Vandenberghe).

Op 28 aug was er een auditieve waarne- ming van een BBiijjeenneetteerrMerops apiaster te Lede (W. D’Haeseleer)

Reeds op 13 jul was een DDrraaaaiihhaallss Jynx torquilla aanwezig te Kalmthout-Grenspark (G. Simons). In de periode augustus- sep- tember (zie figuur 7) waren er veldwaarne- mingen van ca. 90 ex. op 29 plaatsen (zie kaart 10) met max. 5 ex. op 11 sep te Raversijde (M. Ferdinande) en op 20 sep te Oostmalle (D. Heylen en P. De Cnodder). In oktober werd de soort nog genoteerd op 2 en 9 okt te Lommel-Hageven resp. 1 en 2

ex. (www.trektellen.nl), op 5 okt te Blankenberge (J. Vanwynsberghe en G.

Vergauwen), op 10 okt te Bredene (J.

Buckens en Y. Baptiste) en te Antwerpen L.O.-Blokkersdijk (W. Verschueren) en nog zeer laat op 30 okt te Maldegem (S. De Bruycker, J. Pauwels, J. Bosmans e.a.). Naar jaarlijkse traditie waren er ook weer opval- lend veel ringvangsten met o.a. 18 te Essen-Grenspark en 18 te Genk-Bokrijk.

Opvallend waren de 509 naar Z. trekkende G

Grroottee BBoonnttee SSppeecchhtteennDendrocopos major op de Vlaamse trektelposten waarvan 85 ex. over het Groot Schietveld te Brecht met max. 8 ex. op 8 sep en 73 ex. over De Maten te Genk met max. 9 ex. op 20 sep (www.trektellen.nl).

Buiten de Brabantse bossen werden waar- nemingen van MMiiddddeellssttee BBoonnttee SSppeecchhtteenn Dendrocopos medius ontvangen van Zeebrugge op 15 okt (K. Verbanck), van De Panne op 17 sep (med. G. Spanoghe), van Torhout op 7 nov (G. Carette), van Nazareth op 31 okt (P. Espeel), van Lier op 3 en 22 okt (J. Tafforeau en D. Colin), van Schilde vanaf 10 nov (C. De Groof en A.

Peeters), van Zandhoven-Pulle op 10 nov (I. Jacobs), van Sint-Amands-Lippelo vanaf 11 nov (L. Meert), van Zoutleeuw-Het Velduil Asio flammeus. 8 okt 2005, Zeebrugge-Voorhaven (W)

(Foto : Patrick Keirsebilck)

Kaart 9. Geografische spreiding van dagmaxima van Velduilen Asio flammeus in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Figuur 7. Chronologische spreiding van veldwaarnemingen van Draaihalzen Jynx torquilla in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Kaart 10. Geografische spreiding van veldwaarnemingen van Draaihalzen Jynx torquilla in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Vinne op 11 okt en 10 en 22 nov (S. Kete- leer, P. Smets, M. Van Cuyck en R. Petit- jean), van Overpelt op 9 sep (L. Janssen) en van Voeren op 9 okt 3 ex. aud. (D. Ver- belen).

Z

ZAANNGGVVOOGGEELLSS

Op 10 okt werd te Outgaarden een K

Kaallaannddeerrlleeeeuuwweerriikk Melanocorypha calan- dra (BAHC) waargenomen (P. Van Gastel en D. De Smet).

De enige binnenlandwaarneming van K

KuuiifflleeeeuuwweerriikkGalerida cristata betrof 1 ex.

overtrekkend te Grimbergen op 30 okt (R.

Maex, W. Laurens en B. Verstraete).

Op de Vlaamse telposten werden in totaal 4.968 BBoooommlleeeeuuwweerriikkeennLullula arborea geteld met najaarstotalen van > 300 ex. te Relegem/Asse-Kruiskouter (481), te Kalmthout-Grenspark (368), te Brecht- Groot Schietveld (366), te Schelle- Speltevelden (333), te Lommel-De Maai (357) en te Genk-De Maten (352). De meest opmerkelijke dagmaxima betroffen 201 ex. te Lommel-De Maai op 11 okt en 126 ex. te Lier-Anderstad op 23 okt (www.trektellen.nl).

De Vlaamse telposten scoorden in totaal 274.295 VVeellddlleeeeuuwweerriikkeennAlauda arvensis met als hoogste najaarstotalen 21.969 ex.

te Oud-Turnhout-De Brakeleer en 21.422 te Mechelen-Mechels Broek en dagmaxima van > 3.000 ex. op 28 okt (Brecht 3.524, Oud-Turnhout 3.579, Mechelen 3.186 en Genk 3.366) en 29 okt (Poederlee 3.805, Oud-Turnhout 3.367, Mechelen 6.777 en Tienen 3.574) (www.trektellen.nl).

Aan onze kust werden maximum slechts 8 SSttrraannddlleeeeuuwweerriikkeenn Eremophila alpestris geteld te Nieuwpoort-IJzermonding op 12 nov (W. Debruyne). In het binnenland waren er waarnemingen te Lier-Anderstad met telkens 1 ex. op 16 okt en 12 nov (D.

Colin, J. Tafforeau en S. Baeten) en te Sint- Denijs-Mortagnebos 4 ex. overtrekkend (O.

Dochy, D. Derdeyn, W. Parmentier, Y. De Bosscher en P. Debaene).

Op 13 nov werd nog een OOeevveerrzzwwaalluuww Riparia riparia gezien te Destelbergen (M.

Moors, P. Van Ghele en P.-J. Maes).

Van 4 t/m 6 nov vloog een RRoottsszzwwaalluuww Ptyonoprogne rupestris (BAHC) rond boven het centrum van Mechelen (P.

Vantieghem, J. Elst, K. Lossy, R. Nossent en F. Van de Meutter).

Late BBooeerreennzzwwaalluuwweenn Hirundo rustica vlo- gen op 1 nov over Aartselaar (W. Van Assche), Grimbergen 2 ex. (B. Verstraete) en Zeebrugge 3 ex. (P. D’Hoore en J.

Debuck), op 3 nov over Woumen (M.

Keuppens), op 4 nov over Geel (H.

Berghmans), op 5 nov over Poederlee (R.

Aeschlimann,T. Goossens en H. Van Loy), op 16 nov over Merkem (W. Packet), op 19 nov over Nieuwpoort (W. Debruyne) en op 20 nov over Knokke (D. De Groote, H.

Verstraete, W. Vercruysse en W. Van Landuyt).

Op 18 sep vloog een RRooooddssttuuiittzzwwaalluuww Hirundo daurica (BAHC) over het Hageven te Lommel (www.trektellen.nl).

Van 18 sep t/m 19 nov werden in totaal 40 GGrroottee PPiieeppeerrss Anthus richardi waargeno- men en dit op de volgende plaatsen (met vermelding van het totaal indien > 1 ex.):

Zeebrugge (14), Bredene, Oostende, Raversijde, Nieuwpoort (4), De Panne, Sint-

Denijs, Kalken (2), Berlare, Watervliet, Kallo-Melsele, Kalmthout, Brecht (2), Malle, Rijkevorsel, Beerse, Turnhout, Oud- Turnhout, Lier (2), Lommel en Eksel.

MMoonnggoooollssee PPiieeppeerrss Anthus godlewskii (BAHC) pleisterden van 6 nov tot in december te Oostende (J. Dewolf, W.

Vercruysse, P. Adriaens, W. Buckens, D. De Groote e.a.) en van 10 nov tot in januari te Turnhout (M. Smets e.a.).

In de periode 2 aug-3 okt werden in totaal 65 DDuuiinnppiieeppeerrssAnthus campestris geno- teerd (zie figuur 8 en kaart 11).

Late BBoooommppiieeppeerrssAnthus trivialis vlogen op 23 okt over Melsele (L. Verstraete) en op 30 okt over Sint-Denijs 2 ex. (D.

Derdeyn, Y. De Bosscher e.a.).

Dagaantallen van > 1.000 GGrraassppiieeppeerrss Anthus pratensis werden geteld op 28 sep te Kalmthout 1.116 ex., op 29 sep te Relegem-Asse 1.046 ex. en te Kalmthout 1.041 ex., op 30 sep te Mechelen 1.204 ex.

en op 2 okt te Geraardsbergen 1.183 ex.

(www.trektellen.nl).

Van 18 sep t/m 29 okt werden in totaal 24 RRooooddkkeeeellppiieeppeerrss Anthus cervinus gemeld en dit van de volgende plaatsen (met ver- melding van het totaal indien > 1 ex.):

Heist, Zeebrugge, Bredene, Kortrijk, Drongen, Aalter, Geraardsbergen, Doel (2), Kalmthout (3), Brecht, Rijkevorsel, Emblem, Lier, Mechelen, Wintam, Tienen (2),

Duinpieper Anthus campestris. 31 aug 2005, Brecht-Groot Schietveld (A) (Foto: Jef De Ridder)

Figuur 8. Chronologische spreiding van Duinpiepers Anthus campestris in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.

Kaart 11. Geografische spreiding van Duinpiepers Anthus campestris in Vlaanderen tijdens het najaar 2005.