1
IJzerrijke voeding tijdens
zwangerschap
.
IJzer belangrijk voor uw lichaam
Tijdens een zwangerschap heeft uw lichaam extra ijzer nodig. IJzer is een noodzakelijke stof in het lichaam. Net als zuurstof dat is. IJzer zorgt ervoor dat zuurstof zich kan binden aan hemoglobine. IJzer is noodzakelijk zijn voor het in stand houden van veel van uw lichaamsfuncties.
Rode bloedcellen hebben hun rode kleur te danken aan het eiwit hemoglobine.
Hemoglobine zorgt voor transport van zuurstof van de longen naar weefsels in het lichaam en voor transport van koolstofdioxide van de weefsels terug naar de longen.
Uw lichaam maakt zelf geen ijzer aan. Daarom moet u via uw voeding dagelijks genoeg ijzer binnenkrijgen. Ongeveer 10% van het ijzer dat u via uw voeding binnenkrijgt, komt via de darm in het bloed terecht. IJzer dat het lichaam niet direct nodig heeft, slaat het op in de lever en milt.
Oorzaken ijzertekort tijdens zwangerschap
Tijdens het vorderen van de zwangerschap stijgt de behoefte aan ijzer. Dit komt doordat bij zwangere vrouwen de massa aan rode bloedcellen toeneemt. Ook de foetus en de placenta hebben ijzer nodig. Meestal bouwt het lichaam voldoende voorraad op en absorbeert het meer ijzer tijdens de zwangerschap. Soms is het nodig de ijzervoorraad aan te vullen.
IJzerrijke voedingsmiddelen
Een gezond en gevarieerd voedingspatroon volgens de schijf van vijf bevat over het algemeen net voldoende ijzer. Door de zwangerschap kan uw ijzergehalte lager zijn.
IJzerrijke voeding is dan essentieel om extra ijzer binnen te krijgen. De tabel hieronder
2
geeft een overzicht van voedingsmiddelen die rijk zijn aan ijzer.
IJzerrijke voedingsmiddelen Graanproducten
Bruin brood, volkoren brood, roggebrood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, cornflakes, muesli, volkoren beschuit, volkoren biscuits, volkoren
knäckebröd, gort, boekweitgrutten, boekweitmeel.
Vlees Rood vlees; rundvlees, kalfsvlees, lamsvlees, varkensvlees (goed doorbakken), kip, kalkoen, fazant, patrijs.
Vis Garnalen, zure haring, gerookte haring (alleen als deze minimaal 5 minuten is verhit), mosselen, sardientjes.
Ei Hardgekookt of gebakken.
Groenten Spinazie, boerenkool, groene kool, andijvie, snijbiet, tuinbonen, erwten, veldsla.
Fruit Bramen, frambozen, bosbessen, kiwi, zwarte bessen, aardbeien.
Peulvruchten Kidneybonen, witte bonen, bruine bonen, kapucijners, linzen, sojabonen, kikkererwten
Noten Pinda’s, pompoenpitten, pijnboompitten, zonnebloempitten, cashewnoten, pistachenoten, sesamzaad, walnoten, amandelen, hazelnoten.
Gedroogd fruit Abrikozen, vijgen, rozijnen, dadels.
Overige
producten Tomatenpuree, bosbessen op siroop, augurken, appelstroop.
IJzerdranken Roosvicee ferro, Karvan cévitam ferro, Floradix Vita kruidenelixer.
Tips om meer ijzer op te nemen
In combinatie met een vitamine-C-rijk voedingsmiddel neemt het lichaam de ijzer uit de voeding sneller op. Vitamine C zit in:
Verse groente en fruit Aardappelen
Sinaasappelsap en grapefruitsap
Tip: neem bij elke maaltijd één van bovenstaande producten.
Gebruik ijzerrijke voedingsmiddelen niet in combinatie met melkproducten. Het calcium in deze producten vermindert namelijk de opname van ijzer.
Beperk het gebruik van koffie en thee. Polyfenolen in koffie of thee verminderen de opname van ijzer.
Vermijd de volgende producten
Rauwe eieren en producten met rauwe eieren.
Kaas gemaakt van rauwe melk. Alleen gepasteuriseerde of gesteriliseerde melk kan geen kwaad.
Rauw vlees.
Lever. Vermijd producten met lever of waar lever in verwerkt is, zoals leverworst of
3
leverkaas. Deze bevatten teveel vitamine A, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid van je kind.
Bepaalde kruidenpillen.
Gerookte vis. Dit kan bacteriën, zoals listeria bevatten. Na verhitting is gerookte vis veilig om te eten.
Roofvis zoals tonijn, zwaardvis, snoekbaars, haai of koningsmakreel.
Rauwe vis en schaal- en schelpdieren. Deze producten kun je wel eten als je ze goed verhit.
Alcohol.
Bepaalde kruidentheeën.
Beperk het drinken van cafeïnerijke dranken (zoals koffie en energiedrank) tot maximaal 1 per dag.
Vegetarisch of veganistisch?
Bent u vegetariër? Dan is het belangrijk goede ijzerrijke vervangers te eten. Let er bij het kiezen van goede vleesvervangers op dat ijzer is toegevoegd (meer dan 0.8 mg per 100 gram).
Het volgende voorbeeld kan helpen bij het kiezen van een goede vleesvervanger:
In plaats van een portie vlees van 100 gram kunt u gebruikmaken van:
1 à 2 eieren: gebakken, gekookt, als roerei of omelet 100 gram vegetarische hamburger of schnitzel
100 gram sojareepjes, 150 gram tahoe of 150 gram tempé 250 gram (gare) peulvruchten.
Kaas is een vleesvervanging vanwege de hoeveelheid eiwit, maar bevat vrijwel geen ijzer.
Gebruik kaas daarom niet als vleesvervanging bij de warme maaltijd.
Bent u veganistisch? Dan is het verstandig om uw diëtist om advies te vragen.
Bronvermelding: Ismaili Shekoh, diëtist Tergooi, oktober 2020
Contact
Verpleegafdeling - Kraam/Verloskunde B20 T 088 753 11 30
Vrouw Moeder Kind Centrum T 088 753 11 30
