Echoscopie tijdens de zwangerschap
Uw persoonlijke folder
Inhoudsopgave
Inleiding
Wat is een echoscopie ? Hoe maakt men een echo?
Wanneer maakt men een echo?
Hoe vaak wordt een echo verricht?
Wie maakt de echo? Hoe krijgt u de uitslag?
Waarom wordt een echo verricht?
Wat ziet men niet met een verloskundige echo?
Doppler-onderzoek
Risico’s van echoscopisch onderzoek Kosten
Contactgegevens Gynaecologie / Verloskunde
Zuyderland is een zorginstelling die zorg biedt in de gehele zorgketen (Cure en Care), wat in deze omvang uniek te noemen is.
Patiënten en cliënten zijn bij ons in vertrouwde handen, vanaf de geboorte tot aan de laatste levensfase. We zijn een service- en persoonsgerichte organisatie van hoge kwaliteit en bieden patiënten en cliënten de mogelijkheden om goed geïnformeerd mee te beslissen wat er wel en niet moet gebeuren.
Onze patiënten en cliënten krijgen volop mogelijkheden om aan te geven welke elementen zij in de zorg belangrijk vinden.
Inleiding
Deze brochure geeft algemene informatie over echoscopie tijdens de zwangerschap. Uw verloskundige, huisarts of gynaecoloog bespreekt met u waarom echoscopie geadviseerd wordt en wat de uitslag van het onderzoek is.
Wat is een echoscopie ?
Echoscopie is een techniek waarmee men organen in het lichaam zichtbaar maakt. Een andere naam is ultrageluidonderzoek. Ultrageluid bestaat uit hoogfrequente golven die een transducer uitzendt. Het menselijk oor kan ze niet horen. De inwendige organen kaatsen deze geluidsgolven terug en ze worden zichtbaar op een scherm, de monitor. Een echoscopisch onderzoek is niet schadelijk voor uw kindje.
Er zijn twee soorten transducers. De ene maakt afbeeldingen via de buikwand; deze techniek noemt men uitwendige echoscopie. De andere is dun en langwerpig en wordt in de vagina (schede) ingebracht voor een inwendige of vaginale echo.
Bij een verloskundige echo kijkt degene die het onderzoek doet naar het kind, de placenta (moederkoek), de hoeveelheid vruchtwater en soms naar de baarmoederhals.
Hoe maakt men een echo?
Uitwendige echo
Bij een uitwendige echo ligt u op een onderzoekbank. U kunt uw kleren aanhouden, maar maakt de
onderbuik bloot. Om een goede geleiding van de geluidsgolven te verkrijgen, brengt men gel op uw buik aan.
Om een goed beeld te krijgen tijdens de zwangerschap is het alleen nodig dat u een volle blaas heeft bij de vroege termijn echo (onder de 12 weken). Een uitwendige echo is niet pijnlijk. Wel is het drukken op de volle blaas vaak onaangenaam. Als plat liggen onprettig is, vraag dan of u wat meer rechtop kunt zitten.
Inwendige echo
Bij een inwendige echo ligt u op de gynaecologische stoel, die u misschien al kent van het inwendig onderzoek. Een andere mogelijkheid is een onderzoekbank met een kussen onder uw billen. U doet uw onderbroek uit. Om de dunne transducer wordt een condoom gedaan. Daarop brengt men vaak een glijmiddel aan om het inbrengen in de vagina gemakkelijker te maken. Het inbrengen van de dunne transducer doet geen pijn. Een volle blaas is niet nodig, een lege blaas is zelfs beter.
Sommige vrouwen hebben moeite met een inwendige echo. Dat kan met vervelende seksuele ervaringen in het verleden of met een eerder pijnlijk gynaecologisch onderzoek te maken hebben. Wat ook de reden is, bespreek het van tevoren met degene die het echoscopisch onderzoek doet, zodat u samen naar een oplossing kunt zoeken. Misschien vindt u het onderzoek minder vervelend als u de transducer zelf inbrengt.
Wanneer maakt men een echo?
In het begin van de zwangerschap geeft men vaak de voorkeur aan een echo via de vagina. Omdat het uiteinde van de transducer op deze manier dichter bij de baarmoeder komt dan bij een uitwendige echo, ontstaat een beter beeld. Een jonge zwangerschap is dan duidelijker zichtbaar. De blaas moet bij de
inwendige echo leeg zijn. Na de eerste drie maanden van de zwangerschap maakt men de echo uitwendig via de buikwand, tenzij er speciale redenen zijn om een inwendige echo te maken. Bloedverlies is medisch gezien niet bezwaarlijk voor een inwendige of uitwendige echo.
Hoe vaak wordt een echo verricht?
In het begin van de zwangerschap worden er meestal twee echo’s gemaakt. De eerste wordt gemaakt om te beoordelen of het hartje klopt en om te kijken of het een eenling of meerling betreft. Vervolgens wordt een termijn echo gemaakt. Deze laatste echo vindt plaats tussen de 10e en 13e week van de zwangerschap. Na deze echo wordt de uitgerekende datum vastgelegd.
Tussen de 11e en 14e week van de zwangerschap wordt er eventueel een nekplooimeting (screening syndroom van Down) uitgevoerd. U wordt hierover verder geïnformeerd door uw verloskundige of gynaecoloog.
U krijgt in principe standaard een 18 tot 22 weken echo aangeboden (SEO: structureel echoscopisch onderzoek). Bij voorkeur wordt deze tussen de 19e en 20e week van de zwangerschap verricht. Bij deze echo kan er ook een inwendige echo gemaakt worden, ter beoordeling van de lengte van de
baarmoederhals.
Heeft u een verhoogd risico op een aangeboren afwijking (bijvoorbeeld omdat uzelf of een familielid een aangeboren afwijking heeft), dan komt u in aanmerking voor een zogenaamde Type-1 echo. Deze echo vindt ook plaats tussen de 18 en 21 weken zwangerschapsduur. Deze echo vervangt het
bovengenoemd structureel echoscopisch onderzoek en wordt gemaakt door de gynaecoloog.
U krijgt tussen de 30 en 32 weken een standaard groei echo.
Het kan zijn dat op individuele basis besloten wordt tot meer echoscopische onderzoeken, bijvoorbeeld als uw kindje minder goed groeit of juist te snel groeit. Ook bij meerlingen vindt er vaker echoscopisch onderzoek plaats. Dit wordt met u besproken.
Wie maakt de echo? Hoe krijgt u de uitslag?
De echo wordt gemaakt door een echoscopiste, verloskundige, arts (aan het specialiseren tot gynaecoloog) of gynaecoloog. U kunt het echo-onderzoek zelf op het beeldscherm volgen. Degene die de echo maakt, kan tijdens het onderzoek uitleg van de beelden geven. Het is daarom ook mogelijk dat de echoscopiste al tijdens het onderzoek de uitslag bespreekt. Wilt u dat niet, dan kunt u dit kenbaar maken.
Als uw behandelende verloskundige of arts zelf de echo maakt, bespreekt deze de uitslag direct met u. In andere gevallen geeft de echoscopiste de uitslag door aan de aanvragende arts of verloskundige, die de bevindingen met u bespreekt.
Waarom wordt een echo verricht?
In het begin van de zwangerschap (minder dan 13 weken) Vaststellen of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt.
Vaststellen dat het een intacte zwangerschap is, dat wil zeggen dat het hartje klopt.
Zien of het om een eenling of een meerlingzwangerschap gaat.
Om de termijn van de zwangerschap vaststellen. De afmetingen van het kind geven een vrij nauwkeurige indruk van de termijn en de uitgerekende datum.
Vaststellen of de baarmoeder en eierstokken er normaal uitzien.
Later in de zwangerschap
Later in de zwangerschap geeft de echo op een aantal andere vragen een antwoord, zoals:
de groei van het kind, de hoeveelheid vruchtwater, de plaats van de placenta, de ligging van het kind,
afwijkingen van het kind (18 tot 22 weken echo),
de lengte van de baarmoederhals.
Wat ziet men niet met een verloskundige echo?
Bij de 18 tot 22 weken echo wordt er gekeken naar lichamelijke afwijkingen van het kindje (zoals een open ruggetje of een open schedel). Dit betekent dat grote afwijkingen van het kind doorgaans wel gezien worden.
Echter niet alle afwijkingen zijn zichtbaar. Kleine afwijkingen kan men niet zien en niet alle aangeboren afwijkingen worden gezien. Met andere woorden: een echo is geen garantie voor een gezond kind of een kind zonder aangeboren afwijkingen.
Doppler-onderzoek
Tijdens het echo-onderzoek wordt soms een doppler-onderzoek verricht. Daarbij meet men de
bloeddoorstroming in de bloedvaten naar en van het kindje. Dit onderzoek wordt alleen uitgevoerd als daar een reden voor is. U wordt dan hierover geïnformeerd.
Risico’s van echoscopisch onderzoek
Tot op heden en uit wetenschappelijk onderzoek zijn er geen nadelige gevolgen of schadelijke effecten naar voren gekomen. Een echo kan geen miskraam veroorzaken. Ook bij bloedverlies kan een vaginale echo geen kwaad.
Kosten
Alle echo’s die door de gynaecoloog worden afgesproken, worden in principe door uw zorgverzekeraar betaald. De nekplooimeting wordt niet altijd vergoed (zie folder RIVM-screening syndroom van Down). Neem bij twijfel contact op met uw zorgverzekeraar.
Contactgegevens Gynaecologie / Verloskunde
De vakgroep Gynaecologie van Zuyderland Medisch Centrum voldoet aan de voorschriften van de Inspectie van de volksgezondheid en volgt daarnaast de adviezen en voorschriften van haar beroepsvereniging de NVOG betreffende het bijhouden van gegevens van patiënten in veilige registratiesystemen, naast het reguliere elektronische patiënten dossier. Te denken valt hierbij aan complicatieregistratie,
implantaatregistratie, kwaliteitsregistraties, registraties ten aanzien van het voorkomen van ziektes. Indien u hier bezwaar tegen heeft kunt u dit aangeven bij uw behandelende arts. Er zal dan beoordeeld worden of dit gevolgen heeft voor de behandeling die we u wensen te geven in het geval dit een verplichte registratie betreft.
Zuyderland Medisch Centrum Gynaecologie / Verloskunde
Afspraken polikliniek: 088 - 459 9702 Openingstijden polikliniek Maandag t/m vrijdag van 08.30 tot 17.00 uur.
Geboortecentrum Heerlen, gebouw B:
Verloskamers: 088 – 459 6822 Kraamafdeling: 088 – 459 0327
Bezoekadres polikliniek:
Locatie Heerlen, etage 2, balie 2.10
Locatie Sittard-Geleen, Oost 11
Internetadressen:
www.zuyderland.nl/gynaecologie www.zuyderland.nl
Scan de QR code en bekijk de website degynaecoloog.nl voor meer info en video's.
