Ouders als ankerpunt bij informatieverstrekking naar kinderen en jongeren

(1)

Ouders als ankerpunt

bij informatieverstrekking naar kinderen en jongeren

(2)

Kinderen en jongeren op zoek naar informatie.

Hoe pakken ze het aan?

Bureau voor jonge zaken

3 decretale opdrachten:

• praktijkontwikkeling en –ondersteuning van de jeugdsector

• belangenbehartiging van kinderen en jongeren via de ondersteuning van de Vlaamse Jeugdraad

• het informeren van kinderen, jongeren en hun organisaties

(3)

Moeten mijn ouders mij zakgeld geven?

(4)

Kunnen meisjes ook verliefd worden op meisjes?

(5)

Kan ik

vrijwilligers werk doen in het

buitenland?

Ik word gepest!

Wat moet ik nu doen?

Kan ik subsidies krijgen voor mijn plan?

Help! Voor welke politieke partij moet ik

stemmen?

Kunnen meisjes ook verliefd worden op meisjes?

Moeten mijn ouders mij

zakgeld geven?

Binnenkort stemmen.

Maar op welke politieke partij?

Kan ik een beurs krijgen om naar

het buitenland te trekken?

(6)

Accurate jeugdinformatie(verstrekking) vraagt inzicht in:

 de informatiebehoeften van kinderen en jongeren

 de manier hoe ze informatie zoeken en integreren

(7)

Terug in de tijd..

Hoe ging JIJ op zoek

naar informatie

toen je 14 was?

(8)

Terug in de tijd..

Hoe ging JIJ op zoek naar informatie toen je 14 was?

Ontwikkelingen op vlak van informatietechnologie veranderen de manieren waarop we met

vragen/informatie omgaan.

(9)

Kinderen en jongeren op zoek naar informatie.

Hoe pakken ze het aan?

(10)

INFOSCAN

Onderzoek naar het informatiezoekgedrag bij

kinderen en jongeren tussen 8 en 22 jaar

(11)

Centrale vragen

• Hoe zoeken kinderen en jongeren naar informatie wanneer ze geconfronteerd worden met

informatiebehoeften?

• Wat zijn de implicaties voor het jeugdinformatiewerk?

(12)

Wie werd bevraagd en hoe?

(13)

Drie vragenlijsten

 Tien unieke cases (thema’s)

 Aangepaste taal en aanpak

 Sterke visuele component

237 kinderen, 199 tieners, 182 jongeren

(14)

(15)

(16)

(17)

Dagboeken

 8-11 (kinderen)

 12-22 (jongeren)

 Aangepaste taal en lay-out

 Geen gebruik van specifieke cases

37 kinderen en jongeren (24 ♀, 13 ♂)

(18)

Negen focusgroepen

 Kinderen (11+10)

 Tieners (6+8)

 Adolescenten (2+8)

 Professionele jeugdinformatiewerkers (5+3)

 Ouders en leerkrachten (6)

Focus: resultaten van survey en dagboeken dieper bespreken en verklaren

(19)

RESULTATEN

(20)

Zoekstrategie is complex en niet voorspelbaar

De geraadpleegde bron is afhankelijk van het onderwerp en de aard van de informatie,

evenals van de context van de informatiezoeker

De eerste bron die kinderen raadplegen is niet noodzakelijk de bron waar ze denken de beste informatie te zullen vinden

(21)

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Google Andere websites Sociale media Folders/brochures/flyers Tijdschrift TV, Radio, Krant Bibliotheek Kinder- en jongerentelefoon Jongerengids Andere Organisatie CLB Andere volwassene Leider of trainer Leerkracht Vriend(in) Eén van mijn ouders

# als eerste gekozen

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Google Andere websites Sociale media Folders/brochures/flyers Tijdschrift TV, Radio, Krant Bibliotheek Kinder- en jongerentelefoon Jongerengids Andere Organisatie CLB Andere volwassene Leider of trainer Leerkracht Vriend(in) Eén van mijn ouders

# als beste gekozen

KINDEREN

(22)

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Google Andere websites Sociale media Folders/brochures/flyers Tijdschrift TV, Radio, Krant Bibliotheek JIP Kinder- en jongerentelefoon Jongerengids Andere Organisatie CLB Andere volwassene Leider of trainer Leerkracht Vriend(in) Eén van mijn ouders

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

TIENERS

(23)

JONGEREN

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

(24)

Sociaal netwerk als cruciale bron

(25)

Ouders, vrienden en leerkrachten spelen een belangrijke rol bij informatieverstrekking

Kinderen, tieners en adolescenten zoeken naar experts in hun omgeving voor specifieke vragen

Sociaal netwerk = onmiddellijke omgeving

Sociaal netwerk als cruciale bron

(26)

Ouders als ankerpunt in informatieverstrekking

Ouders als niet te onderschatten informatiebron bij alle leeftijdsgroepen

 Eerste, meest frequent geraadpleegde en op één na beste bron bij kinderen

 Tweede belangrijkste bron bij tieners en jongeren

Ze worden geconsulteerd als experten bij onderwerpen die aansluiten bij hun beroep, interesses of ervaringen

(27)

Ouders als ankerpunt in informatieverstrekking

Erg belangrijke informatiefunctie wanneer het gaat om onderwerpen/problemen mbt leeftijdsgenoten

(bv. vriendschap, verliefdheid of pesten)

Duidelijke meerwaarde bij gevoels- en contextgebonden informatie Belangrijke bron om eerder verkregen informatie te checken

(28)

Digitale informatie steeds

belangrijker

(29)

Digitale informatie steeds belangrijker

Google is dé toegangspoort naar informatie

Bij tieners en jongeren is google de eerste en de beste informatiebron

Naarmate men ouder wordt, wordt google meer aangewend

(30)

Digitale informatie steeds belangrijker

Google als snelle en eenvoudige manier om een zoektocht naar informatie te starten

(31)

Sociale media?

Niet veel waarde in het kader van actief informatiezoekgedrag

Niet beschouwd als een informatiebron, enkel als communicatieplatform

Frequent gebruikt bij onderwerpen als vrijetijd en vriendschap

(32)

Virtuele overload

Sommige jongeren melden moeite te hebben met de enorme dagelijkse

digitale stroom van informatie en vinden het niet altijd eenvoudig om goede

informatie te vinden op internet

Ook professionele jeugdinformatiewerkers en ouders getuigen van

een overaanbod aan

informatie op het internet

(33)

Digitale informatie niet op maat

De digitale informatie die kinderen, tieners en jongeren raadplegen wordt vaak ervaren als niet aangepast aan hun niveau

(34)

‘Oude’ media behoudt sterke

positie

(35)

Tastbare media welkom doorheen virtuele overload

De oudere leeftijdsgroepen melden vaker de kwaliteiten van folders en brochures. Vooral belangrijk bij onderwerpen gerelateerd aan

studierichting en gezondheid (en werken, wonen en politiek) Bibliotheek minder populair naarmate men ouder wordt

‘Oude’ media behoudt sterke

positie

(36)

Klassieke jeugdinformatieorganisaties of

-initiatieven gekend maar minder gebruikt

(37)

(38)

Het lagere gebruik van de organisaties moet worden gekaderd binnen de alomtegenwoordigheid, beschikbaarheid, laagdrempeligheid en

vanzelfsprekendheid van andere informatiebronnen zoals digitale bronnen en het sociale netwerk

Onmiddellijke omgeving als uitgangspunt!

Klassieke jeugdinformatieorganisaties of

-initiatieven gekend maar minder gebruikt

(39)

Ontwikkelen van zoekstrategieën

Jonge leeftijdsgroepen exploreren volop het aantal te raadplegen informatiebronnen

Hoe ouder, des te meer overeenstemming in hoeveel bronnen en welke bronnen worden geraadpleegd

Wie zich ooit vragen stelde over een thema, heeft de intentie om daarover meer bronnen te raadplegen dan wie zich nog niet eerder vragen stelde over dat thema

Verder opzoeken en verifiëren van verkregen informatie is bij jongeren zes keer zo hoog als bij kinderen en dubbel zo hoog als bij tieners

 Meerdere bronnen raadplegen

 Check-dubbel check

(40)

Kinderen vertrouwen vaak op hun sociaal netwerk

Vooral oudere leeftijdsgroepen vermelden vaker de hogere kwaliteit van gedrukte media

(i.e. folders, brochures, maar ook boeken) in vergelijking met digitale media

Geloofwaardigheid van informatie op internet is afhankelijk van specifieke website

Betrouwbaarheid

(41)

Kritische ingesteldheid

Digitale bronnen worden frequent gebruikt, maar best wel kritisch bekeken en vergeleken met andere bronnen, zeker naarmate men ouder wordt.

(42)

Kritische ingesteldheid

Bij het beoordelen van betrouwbaarheid van informatie(bronnen) hanteren tieners en jongeren enkele criteria

 Professioneel design

 Officiële website of organisatie

 Geen banners of reclame

 Up-to-date en correcte informatie

 Bronvermelding

 Relevante feedback van sociale netwerk (bv. ouders, leerkracht)

(43)

Formeel en informeel leren

Het complexe zoekpatroon waarmee jongeren informatie zoeken en gebruiken ontwikkelen ze voornamelijk op informele basis (i.e. trial en error), maar ook op formele wijze (i.e. via aangeleerde methoden zoals school, tools etc.) Beide methoden zijn aanvullend en belangrijk

(44)

Gebruik verschillende kanalen voor informatieverspreiding

 Het sociale netwerk

 Traditionele media

 Digitale media

Pas de boodschap van de informatie en de manier van bekendmaken aan aan de leeftijdsgroep en het thema, bv.

kinderen via ouders, adolescenten via folders en digitale media, vrije tijd via sociale media, etc.

AANBEVELINGEN VOOR

JEUGDINFORMATIEWERK

(45)

Aanwezigheid in de onmiddellijke omgeving van de doelgroep Bekendmaking van producten en dienstverlening

Betrek ouders. Belangrijke rol in informatieverspreiding en aanleren van informatiezoekvaardigheden, vooral bij kinderen

Beklemtoon het belang van informatiegeletterdheid

 Bij kinderen, tieners en jongeren

 Bij informatiewerker, leerkracht en ouder

(46)

MAATSCHAPPELIJK

KWETSBARE JONGEREN

(47)

Kinderen, tieners of jongeren die niet op hun ouders of breder sociaal netwerk kunnen terug vallen zijn een kwetsbare groep !

Onderzoek maatschappelijk kwetsbare jongeren in het kader van informatiebehoeften en –tactieken (2011) Ruth Soenen

(48)

Informatie zoeken en verkrijgen = de juiste persoon kennen

Probleem echter is dat de informele netwerken van deze jongeren vaak te homogeen zijn samengesteld en weinig openingen vertonen voor nieuwe relaties.

Cf gering gebruik sociale media.

Jeugdwelzijnswerkers vaak het enige externe informatiekanaal.

Belangrijk om diversiteit in de netwerken van deze jongeren te brengen!

-> Horizonverbreding

Belang van informele netwerken

(49)

Deze jongeren zoeken altijd eerst naar een informele connectie en pas later of zelfs helemaal niet naar formele informatieverstrekkers.

Fijngevoeligheid voor formele informatieverstrekkers, laten zich niet graag in een (vaak goedbedoelde) richting sturen.

 Brochures, infomomenten, websites,… worden niet echt opgepikt. Zelfs al wordt de taal, stijl en communicatie op maat van de doelgroep gebracht.

 Ervaren het bijna als een dwang om goed geïnformeerd te zijn in verband met werk en studiekeuzes.

Deze jongeren maken dan ook amper gebruik van formele informatieverstrekking.

Een neus voor interventies

Traditionele informatiediensten of specifieke maatregelen gericht op hun doelgroep worden gemeden.

(50)

Ze gaan niet snel vooraf iets opzoeken. Vaak weten ze ook niet goed hoe ze iets moeten opzoeken.

Google wordt meestal gebruikt om iets dat reeds gekend is te kunnen tonen aan anderen.

Entertainment primeert bij het PC- en internetgebruik

Zoeken op het internet

(51)

Informatie zoeken en verkrijgen is iets dat ter plekke gebeurt, in een concrete situatie.

Dagelijks omgaan met deze jongeren en doorheen die omgang veelvuldig verwijzen naar andere werelden, knooppunten en velden.

Kernwoorden: vertrouwen en authenticiteit

Investeren in alledaags contact

(52)

BELANG VAN

INFORMATIEGELETTERDHEID

(53)

 Steeds meer kanalen

 Steeds toegankelijker

 Van consumenten naar producenten Nieuwe uitdagingen

Digitalisering

(54)

Digital natives?

(55)

Online survey bij meer dan 2500 jongeren tussen 12 en 25 jaar

(56)

(57)

Kinderen

 verdwalen vaak in hun zoektocht op het internet

 krijgen moeilijk overzicht op een website

 hebben het moeilijk om inhoud van reclame te onderscheiden

 maken weinig verschil tussen opinies, nieuws en achtergrondinformatie

 stellen zich niet de vraag of de inhoud wel correct is

 weten niet hoe Google zich verhoudt tot andere websites en hun inhoud

 vertrouwen er onterecht op dat Google de beste resultaten bovenaan zet

 moeite bij het formuleren van zoektermen

 …

Vinden van relevante

informatie is moeilijk!

(58)

http://www.youtube.com/watch?v=ramT_xu2K40#t=1030

(59)

TIPS OM SLIM TE ZOEKEN

Scherp je informatievaardigheden aan !

 Hoe werken zoekmachines als Google?

 Hoe analyseer je een website?

 Hoe weet je of informatie betrouwbaar is?

 …

Brochure slimmer zoeken:

http://dcr.bibliotheek.nl/binaries/content/assets/bibliotheek-opschool/open- toolkit/mediawijsheid/20130918---brochure-slimmer-zoeken.pdf

Ouders als ankerpunt bij informatieverstrekking naar kinderen en jongeren