Delfschen Helicon ofte grooten Hollandschen nachtegael
bron
Delfschen Helicon ofte grooten Hollandschen nachtegael. Erven van de Wed. Gijsbert de Groot, Amsterdam/ Anthony van Dam, Amsterdam 1720 (44ste druk)
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_del002delf02_01/colofon.php
© 2014 dbnl
Pastorell, ofte Herders-Liedt: Gespeelt en gesongen van Coridon en Galathea.
Stemme: Rosemont die lag gedoken, &c.
3
SAl ik altijt moeten treuren, Sal my noyt van Galathe Eenig hoop of troost gebeure, Sal ick eeuwig als de Snee, Smelten en alsoo vergaen, Met haer soete min belaen.
Sal het nimmermeer geschieden, Dat sy my te spraek sal staen, Sy sal eeuwig van my vlieden Ach! ick sie haer ginder gaen, Met haer Schaepjes aen haer zy, 't schorter maer alleen aen my.
Wat ! ick sal de schaemte breken, Weest gegroet mijn Herderin, Coridon weest meed' gegroet, Hoe komt dat gy my ontmoet.
't Is de liefde die my heden, Heeft gedwongen Harderin, Van mijn stal na u te treden, Om te soecken weder min, Waerom gaeft gy laetst in 't groen, Dan Lycores soen op soen.
't En is niet geschied met minnen, Als ick tot u Engel draeg:
Maer het scheen dat gy van minnen, Mede wierd belust en graeg, Te genieten haer faveur, En zijn haer Serviteur.
Een dinck moet ick u oock vragen, Heeft u niemant oyt gekust,
Sonder hem weer min te dragen, Ey weest daer in toch gerust, Want een kusje soete Meyt, Is maer enckel vriend'lijckheyt.
Neen ik sag wel aen u wesen Coridon dat gy haer mint:
Galathe ick seg u by desen, En ik zweer by Venus kint, Dat gy zijt de Harderin, Die ik maer alleen bemin.
Sal ick het dan daer voor houwen, Dat gy liefde tot my draegt,
Ja gy Galathe in trouwen, En mijn Vee by 't uwe jaegt, En den herder in de stal, Engel dan so hebjet al.
Een Herders liedeken.
Stem: Ik min mijn Herder.
SChoon Herderinne, Ik die u beminne, Waer van de Bomen, En de Water-stromen, Getuygen sullen zijn, Ik draeg u liefde, Draegtse weer tot mijn.
Herderin.
Ik hoor u spreeken, Maer geen teken, Nog Boompjes buygen, Nog geen stroompjes tuygen, Dat gy my liefde biedt, Och Herder, Herder, Boompjes spreken niet.
Herder.
Soo sal ik toone, Mijn overschoone, Met hert en sinne, Dat ik u beminne, En liefde dragen moet, Die mijn liefde, Met d'uwe voet.
Herderin.
Het zijn maar woorden, Die 'k van u hoorden, Daer op te bouwen, Is mis-vertrouwen, De tong is verr' van 't hert, Wie ligt gelooft,
Wel ligt bedrogen wert.
Herder.
Ach ! Heunich-Geckje, Mijn Nimph wat sprekje, Dat ick sou liegen, Ende u bedriegen, Vertrout dan niet op mijn, Hoe sou dat konnen In u Herder zijn.
Herderin.
Moogt gy dat vragen, 't Beurt alle dagen, Met Vrysters gecken, En haer eer bevlecken,
Is huyden daegs gemeen, Schoon hondert vryers, Ik geloof' er geen.
Herder.
Ik wil wel zweeren, Dat ick ter eeren, U soeck te trouwen, Voor mijn egte Vrouwe, Door ongeveynsde Min, Gunt my weer-liefde, Schoone Herderin.
Herderin.
Draegt gy mijn minne, Met hart en sinne, Sal sulcks geschieden, Kan ick niet verbieden, Godt sal getuygen zijn, Wat uwe Liefde, Vermogen zijn aen mijn.
Een Nieuw Liedeken van Rosemont.
Stem: Elida ô soete Diertje.
ROsemond die lag gedoken, Onder eenen Roselaer, Met haer oogjes toegeloken, Met so quam Philander daer, Om te plucken eenen Roos, Die de schoonste was van gebloos,
Hy sogt door Bosschen en Hagen, Maer en vond sijn Roosjen niet, Doen begon hy dus te klagen, Met een overgroot verdriet, Ach ! ach, Roosjen waer duykt gy Maekt u soeker dog wat bly.
Met dat hy dus stont te klagen, Hem den Godt der Min verscheen, Die hem straks begon te vragen, Wat beduyd dees droeve reen, Gaet wat verder in het Bosch, Soeckt daer Roosjes met gebloos.
En so haest hy daer genaeckten, Sag by door de bladers heen, Rosemont haer roode kaken, Dat hem een soet Roosjen scheen, Dies hy riep met bly geklag, Dits de schoonste die ik oyt sag.
Als hy reykten om te plucken:
En hy dogt te grijpen wel,
Voelden hy sijn vingers drucken, Op haer Lely witte vel,
Hy verschrickte, sy ontwaeckt, En hem kenbaer aen haer maekt.
Hy viel neder voor haer voeten, Schoonste (seyd hy) ik heb schuld, 'tGeen gy wilt dat ik daer voor boeten Sal ik dragen met gedult,
Herder (seyd' sy) ik stel u vry, Met een kus voldoet gy my.
Hy rees op en drukt haer lipjes, Daer hy met veel lusjes soet, Van de Rood Corale lipjes, Weer gedruckt met overvloed, En so haest hy had gekust, Voelden hy sijn hart gerust.
Rosemont die kust hem weder, Met haer lieve soete mont, Op de Roosjens valt sy neder, En Philander ook terstont, Daer drukt hy het Roosje soet, En sijn pijn met lusten boet.
Een Amoreus Liedeken.
Stem: Alst begint.
O Galathe, mijn schoone Velt-Godin, Hoe speelt gy dag en nagt in mijn sin, Wat zijn't voor kusjes,
Wat zijn't voor lusjes,
Die my soetjes vallen in mijn sin.
Gy zijt die Maegt, die mijn jonck hert behaegt, Wy moeten scheyden 't wert van ons beklaegt Wy moeten scheyden,
Al sonder beyden,
Adieu schoon Liefje tot op een ander dag.
Haer goud-geel Hayr dat krulden om haer hooft, Haer roode wangen met haer kin geklooft,
Haer witte handen, Haer witte tanden, Die hebben mijn jonck hert so seer berooft.
Och Herderin blijft doch een weynig staen, En hoort het klagen van uw' Minnaer aen, Gy zijt de geene die ick beminne, Gy zijt de geene die 't al te boven gaet.
Ik hoor dat grendeltje al van de deur, Hola mijn Liefje wie klopt daer veur, De leedjes kraken, ik salder in geraken, Rijst uyt de slaep 't is u Serviteur.
Adieu schoon Liefje wy moeten gaen, Want uwen Vader is een korsel man,
7
Laet ons vertrecken, eer hy sal wecken, Adieu schoon Liefjen tot morgen dan.
O Galathe, o soete Galathe,
Waer ik by u so waer mijn hert met vree:
Moet ick u derven, so moet ick sterven,
Moet ick u derven, 'k Scheur mijn hert aen twee.
Komt uyt, Komt uyt overschoone bruyt, Opent die, ick kome by u uyt,
Want u soete wesen, Kan my genesen, Want u soete wese doet mijn groote pijn.
[Komt mijn Flora schoone Velt-Godin]
KOmt mijn Flora schoone Velt-Godin, Gy die den voedsel zijt van mijne min, Gy die u Schaepjes weyd op u pleysier, O soete Nimph ik bid u om de gunst, Blijft doch een weynig hier.
Want u kaeckjens en u roder mont, Die hebben mijn jonck hertje so doorwont, En u schoon borsjes witter als de snee, Maer als ik peyns, en dan soo menig' reys, Soo doet mijn jonck hert wee.
Heb ik geen rijckdom of heb ik geen goet:
Mijn daerom niet verlaet Godinne soet, Want u schaepjes die treuren met de mijn, O soete Nimph, seker het is u schult, Gy kont my maecken bly.
Die sijn sinnen op den rijckdom slaet, Vint hem bedrogen, maer dan ist te laet:
't Is wel gebleken en men vint het noch, Die op het goet meenden te leven soet, En vint niet als bedrog.
Komt mijn Engel komt mijn liefste lief, Geeft mijn een kusjen so het u belieft, Dat sal verlichten al mijn smerten groot, En doet gy 't niet, so leef ik in 't verdriet:
En sterf de bittere doodt.
Adieu Princesse schoonste die daer leeft, Gy spant de Kroone boven datter zweeft, Wilt my ontfermen, 'k bid u met ootmoet, Heb ick geen goet, o Herderinne soet, Ick heb noch goeden moet.
Nieuw Liedeken.
Voys: Belles Barsiters Jean Patro.
POliphenus aen de strande, Doe de brande,
Sijn wreed hert in heete min, Met een Zeyssen hy hem weerde,
En hy keerde,
Met zijn een Oog t' Zee-waert in.
Sevenmael sag hy rondomme, Is geklommen,
Op een hoge Rots aen Zee, Daer hy op sijn Ruys-pijp neurde,
Hoe hy treurde, Om een Nimphje Galathe.
Galathe heeft hy gesongen, Sal den Jongen
Poliphemus noyt sijn brant, Met sijn Water-Nimph verkoelen,
Maer ik voelen,
Dat den Ethna my vermant.
Galathea komt wat nader, Denkt mijn Vader, Is een Zee-God onbevreest, Voor Jupijn nog voor sijn donder,
Ist geen wonder,
Ben ik noyt vervaert geweest.
Galathe braveert de werelt, Geen bepeerelt,
Is so eel als sy Jupijn, Sy is blosender als Flora,
Trots Aurora,
Klaerder als een Kristalijn.
Uyt u Oogjes Paragonne, Haelt de Sonne,
Al haer schijnsel diese geeft, Gy verdooft de Silvere Mane,
Ja Diana,
By haer schoonheyt en heeft.
Dus mijn schoonste Galathea, Oogt mijn Vee na,
't Geen de Cytlops bergen dekt, En mijn koerts bedwingt de landen
En de Sanden,
Also wijd ons Landtschap strekt.
Ick heb (o Godin volwaerde) In mijn Gaerde,
Al de vrugten Pomane,
Daer ik op mijn Pijp sal speelen, En sal queelen,
Aengenamer dan Orphe.
Gy segt ick heb maer een Ooge, Siet om hooge,
Phebus heeft 'er ook maer een, Sonder dien was Aerd' en Hemel,
En 't gewemel,
Van de sterren noyt en scheen, Noyt hiel hy sijn oog in 't Westen, Dan ten lesten, keerde hy hem rasent om, Om sijn Galathees beminde,
Te verslinde,
Gaf een ysselijck gebrom.
Van dit grouwelijck na botsen, Spleet den Rotsen,
Van den Berg Etna heel, Galathea die teeg aen 't vlugten,
Dog 't sugten, Was tot Acris agterdeel.
[Schijnt dat mijn zieltje zijn adem wil geven]
Stem: Nu sig ondankbaer toont, &c.
SChijnt dat mijn zieltje zijn adem wil geven, Door het genieten van bittere smart,
Want hoe ik sugt of klaeg al mijn leven, En soek te krygen een vrolijck gelaet, Van mijne Nimphje, door veel soetigheyt, So sets' een trony als ymant die schreyt, Wie kan dus leven in vreugden op aerd, Door dese wreedheyt die geen liefde baert.
Geev' ik een lonkjen om daer door te kryge, 't Geene mocht strecken tot lieflijck vermaeck, Sy sluyt haer oogjes en doet niet dan zwijgen, Kijven en knorren als ickse genaeck,
Geev' ick een kusjen aen lipjens en mont, Met vinnig krabben van dit gorrig dier, Als altijt hartseer in plaets van pleysier.
Ik laet dan varen het sottelijck minne, Dat wel voor desen mijn hooft verwert,
En sal 't voor eerst onder mijn Koussebande binden, So slaet de zwarigheyt niet eens aen 't hert:
Is sy wat spijtig, ik gooy 't in de wind, En houd 't voor rase watse meer begint, Dat is dan reys-gelt voor 't lekkige vleys:
Een Kap met vellen, 't fatsoen na den eys.
Om te pronken.
10
Nieuw Liedeken,
Stem: Als 't begint.
WAnneer den gulden dageraet, In 't oosten 's morgens vroeg opstaet, Wat kan ons meer behagen,
Dan 't kriecken van de dagen.
Den gulden glans des Hemels Son, De strale van de suyv're bron, Door 't woelen van de bladen, Doet mijn wellust versaden.
Den dauw die gras en bloemen deckt, We'er opwaerts na den Hemel treckt, Dat Sonnetje komt rijsen,
Sijn klaerheyt, ons bewijsen.
Sie ick dat Elsse Bosje aen, Of wil ick na dat Beeckjen gaen:
Doen sach ick door 't verdwijnen, Mijn schaduw' van acht'ren schijnen.
Dat Bosje drilt oock van geluyt, En Coridon speelt op sijn Fluyt, Gingh nieuwe deuntjes blasen, En liet mijn schaepjes grasen.
Dat wilt Gevogelt en Pluym-gediert, Met soet verheugen tiereliert,
En slingert met vermaken, Dat Bosjen schijnt te kraken.
Dat frissig dier dat grasen gaet, Dat Beeckjen rood in 't water staet, De tackjens van de Linde,
Door 't schommelen van de winde.
Ick sag van verre mijn Herderin,
Ik jaegde mijn schaepjes ten Boschwaert in, Ick lietse onverscheyden,
Al door malkanderen weyden.
Ick sey mijn Lief mijn Herderin, Waeren wy beyden eens van sin:
Dat onse schaepjes quamen, En haer vereenigden t'samen.
So vlocht ick eenen Rosen-hoed, Van Lauw'rieren en Bloemkens soet, Die gy na u behagen,
Soud tot een gloria dragen.
Nieuw Amoureus Lied, tusschen een Jongman ende Dogter.
Stemme: Als 't begint.
O Schoone Jonkvrou mogt my gebeuren, Dat ik u voet-stappen na mogt speuren, Met uwen danck, Met uwen danck, By u te wesen soud' ik niet treuren, Mijn leef-daeg lanck.
Jonkman ik dank u voor uw vleijen, Met minder Dienaer sal ick my lijen Nu en altoos, Nu en altoos;
Gy slagt den Boom schoon van ter zijden, Van binnen boos.
Schoon Lief soud' gy dat presumeren, Dat ik u sou abandonneeren,
Verr' is van my, Verr' is van my;
Met u wil ick mijn bloet verteeren, Gelooft dat vry.
Die nu so ligtelijk geloven, Siet men dikmaels haer eer beroven, 't Is meer geschied, 't Is meer geschied, Gelijck Helena door 't verdooven, Quam in 't verdriet.
Moet ick dat voor een ander besueren, t'Onregt doet gy u Minnaer treuren, En sonder noot, En sonder noot, Nogtans mijn Liefd' sal blijven dueren, Tot in der doot.
Eenen schat ligtelijk gekregen,
12
En agtmen niet so zwaer te wegen, Vroeg ofte spaey, Vroeg ofte spaey, Dan die men suerlijck wint daer tegen, Houd men te raey.
't Waer door al te lang aenhouwen, Siet men veel verkouwen,
Door klappers praet, Door klappers praet, Want als twee Liefjens sullen trouwen, Weet elck een raedt.
Jongman een Boom in een hage, Sal juyst niet vallen van een slage, Wilt dit verstaen, wilt dit verstaen, Hebt gy verdriet in al u jagen, So laet my gaen.
Beminde Bruyd van mijn verkooren, Ik leg u hier mijn druk te vooren, Godt weet dat nou, Godt weet dat nou, Laet mijn arbeyd niet zijn verlooren, Ontfangt mijn trouw.
Dat ik u trouw ontfing hier neven, En gy soud' my dan begeven, En trok uyt Land, En trok uyt Land, Dan soud' ick in elendigheyt leven, En in schand.
Och neen Jonck-Vrouw 't sal nimmer gebeuren, Dat sult gy niet aen my bespeuren,
Mijn Lief minjoot, Mijn Lief minjoot, Ick wil veel liever tot deser uren, Sterven de doodt.
O Jonckman u klachtige reden, Die hebben mijn jonck hert doorsneden, Ik ontfang u trou, ik ontfang u trou, Ik hoop wy sullen t'samen leven in vreden, Als Man en Vrou.
Ick bedanck u Princes eerbare, Dus laet nu alle droefheyt vare, Als nu ter tijdt, Als nu ter tijdt, Om dat wy t'samen sullen paren, Spijt die 't benijt.
Prince Jonckman 't is Gods bereyde, Voegt hy ons saem wie sal ons scheyde, Niet meer gevraegt, Niet meer gevraegt, Laet ons te samen een leven leyden, Dat Godt behaegt.
Reys na Oost-Indien.
O Schoon Europia ! Nu wil ik reyse gaen, Na dat rijck Asia, Om te besien,
Ik heb soo lang gedagt, Mijn vrolijk hert dat lagt, Dat ik werde verwagt Te Batavia:
Ik ga besoecken den Indiaen, Want sijne waren,
Doet mijnder verklaren, Staen mijn wel aen.
2. Haer specerijen eel, En ook haer zijde geel, Doen mijn verblijden veel, Soo nu als dan,
Ik sal niet zijn gerust, Voor dat ik sie mijn lust, Aen die vermaerde Kust, Van Karmadil.
Veel wonderheden het is een vreugt Om te aenschouwen,
Haer Edel Lands-douwen, Voor de jonge Jeugt.
3. Of het geluck soo quam, Dat ik de reys aen-nam, Na dat Goud-rijck Lant, Om te besien,
Daer die edel Robijn:
Veel Diamanten fijn, Den steen van Christalijn, Alsoo ik hoor,
Die hoop ik selver te aenschouwen dra, Geen Land ter werelt,
So schoon beperelt, Als India.
4. En reyse dan soo voort, Lustig en ongestoort, Ik seg het u aenhoort, Het gaet so wel, Voor seven jaeren tijt, Ik soo mijn tijd verslijt, Hier met so gaet de Fluyt Na Batavia,
Banda, Sumater ende Zeylon, En in Tarnaten,
Zijn brave Soldaten, Ook in Ambon.
5. Daer de Noot met sijn bast, En zwarte Nagel wast,
Peper met menig last, Lack en Yvoor,
Tot Banda hoort vermaert, Sullen wy wilt verstaen,
Lustig de Trommel slaen, Al na 't gehoor,
En houwen ons braef, Sonder gevaer, Spelen seer aerdig, Lustig en vaerdig, Met Swartinnetjes klaer.
6. Dan drinken wy Brulee, Met een Swartinnetje mee, Als wy komen op de Ree, Hoort na 't verstaen, Voor Batavia die stee, Daer deed men lustig mee, Als wy daer met goe vree Komen aen strant,
Danssen en springen seer abondant, Singen uyt minnen,
Met de Swartinnen, Al van dat Lant.
7. Van Batavia wel ter keur, Trecken na onse fleur, Het Land seer lustig deur, Op Java voort,
Daer wy sonder getreur, Met groot genugten deur, Als meenig groot Sinjeur, Also 't behoort,
Wacker soldaten moe te mee voort, Lustig playsieren
Met goede manieren,
Singen accoort.
8. En drincken met gemack, Het Hollandts Bier wort brack, Lustig Malack niet zwak, Met goet verstant, Al niet een Pijp Toeback, Het is ons groot gemak, Met houte Pijpen strack, Seer wel bekant,
Die wy daer maken al in dat Land, En hooren tiereliere,
Met goede manieren, Dat Vogelen sanck.
9. Adieu Matroosen al, Die blijven aen de Wal, Volgt haestig na,
En komt (hoort na verhael,) t'Samen in 't Generael, Uyt het Hollandsche dael, Te Batavia,
Daer is het pleysierig, Ende seer raer, Gy sult daer gepresen, Ook welkom wesen, Komt allegaer.
10. Uyt Oost Apollo blaest, En Tritons hooren raest, Ik segge voor het laetst, Het is nu gank,
Adieu mijn waerde Vrou, Weest mijn als ick getrou, Als Man ter werelt sou, Mijn leven lanck, Ik wil niet vergeten, Dat Hollandsche dal, Vader en Moeder, Suster en Broeder, En Vrienden al.
[Als ik op 't heetste van de Son]
Stem: O Lief Dorinde.
ALs ik op 't heetste van de Son, Seer haestig quam aendraven, Om mijn hert te laven, By een Beek of Bron, Soo sag ik door de Heggen, En door Boom gewas, Een Maegt van verre leggen, In het groene gras,
My dogt 't een Engel was.
Haer regterhant lag aen de Beek,
Waer aen de stroompjes ruysden, En van vreugden bruysden, Maer mijn Ziel bezweeck, Doen ik aensagh haer wangen, Wit met root doormengt, Begon ik te verlangen, Ach na haer gewent,
Haer schoonheyt sonder end.
Haer hayr dat sy had op haer hooft, Stont als een gulde Kroone,
Och het blonck so schoone, Dat mijn Ziel verdooft, De Wint begon te rasen, Heeft met een soete kragt, Haer Hals-doek opgeblasen, So dat ik daer sag,
Haer borsjes spelen ach.
Doen ben ik by dat Nimphje braef By 't Beeckje neer gesegen,
Heb ik haer hand gekregen, Die ik een kusje gaf, De Wint begon te blasen, En sy heeft gemaeckt, Dat ik met mijne handen, Heb haer borst geraeckt, Waer door sy is ontwaeckt.
Doen rees ik soetjes overendt, En deed' met mijn wercken, Haer genoegsaem mercken, Door mijn groot ellent, Maer sy reeg aen 't vlugten, Wijder dan de stroom, En ik meenigmael sugten, Sat onder een boom,
Mijn dogt dat het was een Droom.
Van de Antwerpse Joncker en een Boerin.
Stem: Rosemont.
OM den geest wat te vermaken, Sal ik u singen een nieuw liet, Van een also vreemde sake, Die t'Antwerpen is geschiet, Hoe een Joncker sijnen sin Stelden op een schoon Boerin.
Desen Joncker wel geslepen, Lag uyt een Venster en sag, Daer 't Boerinneken onbegrepen, Quam voorby op eenen dag, Die met Vincken was belaen, En souse verkoopen gaen.
Een die moog'lijk heete kog'len, Meer ontsag dan [D]en schone vrouw Sey waer voor laet gy u Vog'len, 't Boerinneken sprak ter goeder trou Voor negen stuyvers mijnen Heer, Somtijts krijg ik nog wel meer.
De Joncker sey ik ben te vreden, Komt in huys ontfangt u gelt, 't Boerinneken is in huys getreden, En hy heeft haer daer getelt, Een twee drie en dan nog ses, En sy stack het in haer tes.
Daer stont Rijnse wijn met suyker Daer hy 't Vroutje meed' beschonck, Wel en sey mijn Heer gants duyker, Noyt en dronk ik sulken dronck, Doen hy sag dat sy 't wel mogt, Hy haer nog een troyken brogt.
Hy nam 't boerinneken in sijn armen En hy wiepse op het bedt,
't Vrouken dat begon te kermen, Sey wel Joncker wat is dit, Vraegden ik u van te vooren niet, Waer voor gy u Vog'len liet.
't Boerinneken sey ik meende mijn Vincken,
De Joncker sey ik meende jou, Daerom gaf ik u te drinken, Om dat ik u soenen sou, Met soo zweeg dat Vrouken stil, En de Joncker deed zijn wil.
Oorlof gy schoone Boerinnen, Die met Vincken gaen te Merckt, Gaet in geen Herberg binnen, Op dat gy niet onteert en wert, Weest getrou die u bemint, Op dat gy reyne liefd' verwint.
Een fraey Herders Liedeken,
Stemme: Als 't begint.
BEdroefde Herder siet, Hoe komt dat Laura vliet Ik vind mijn Nimphje niet, In dees Bosschagie, Hier heb ik lang getoeft, Mijn treurig hert bedroeft, Dat nu wel troost behoeft, Voor sijn quelagie,
Och komt en wilt my eens verblyden, Soo stel ick al mijn druck ter zijden.
Heb ik niet soete Meyd, Uw' Schaepjes dick geweyd, Ja selfs uw' Stal bereyd, Voor 's Winters vlagen, Om dat de koude snee, Boreas winde mee, Uw' sagt gewolde Vee, Niet soude plagen:
Nu gaet gy Laura voor my vlugten, En doet my aen dees ongenugten.
Is dit voor mijn loon, (O ! gy Diana schoon) Trou Harderin ydoon, Ey keert u sinnen, Hadd' ik u dat betrout, Dat gy Philander soud, So maken 't hert benout, Door ontrouwe minne,
Hy dien trouheyt zwoer voor desen, Maer trou met ontrouw hebt bewesen?
Gelooft vry nijders quaet, En steunt op Vrienden raed, Die met een valsch gelaet, Uw' oogjes blinde, Omdat u Schaepjes zijn, Wat meerder als de mijn, Moet ik eylaes met pijn, By dese Linde,
Mijn Lammertjens alleenig hoeden, Dat wy ons Beesjens te samen voeden.
Nu vrienden voor een slot, Beveelt de saken Godt, En houdt niet meer de spot, Met een en and're knaepjens, Dit is de laetste groet, Die u Philander doet,
Gaet soeckt een lompen bloet, Ik sal mijn Schaepjens,
Aen een so fraijen Nimphje besteden Die met mijn beesjes sal sijn te vrede
Een nieuw Liedeken.
Stemme: Rosemont die lag gedoken.
FLoramonde (in het blosen,) Van de koele dageraet,
Voegt haer onder schaduw van rosen, Met een aengenaem gelaet,
Daer sy haer Maegden schoot, Pronckt met Roosjes wit en root.
Even so was sy geseten,
Komt den Herder Floriaen, Die aleer sy 't heeft geweeten, Neemt een hant vol Rose-blaen, Die hy uyt haer schoot gepluckt, Op haer roode kaekjes druckt.
Schaemte pronken tegens Rosen Met dat Floramond hem sag, Roode Rosen by haer bloosen, Scheelen als de nagt by dag, Floramond riep overluyt, Harder segt wat dit beduyt.
'k Sie eens seyd' hy of de Roosjes, Met haer incarnate blaen,
Wel so schoon zijn als de bloosjes, Die op uwe kaekjes staen,
Heb ik u misdaen sey hy, Herderin vergeeft het my.
Harders Liedeken:
Stemme: Rosemont die lag gedoken.
SIlvia ginck water halen, Aen de blinde liefs Fonteyn, Met so quam haer herder dwalen, Met sijn Schaepjes in het pleyn, Daer hyse aensprack terstont, En kustense voor haer roodermont.
Sy was stuers en wou weg vlieden, Eer sy 't water had gehaelt,
Maer hy ginck sijn gonste bieden, En bad haer doch niet en smaelt, Op mijn Boere kleetje kleen, Want het is ons dracht gemeen.
Neen sey sy 'k begeer geen herder, Maer ik wil een jonger heldt:
Daerom wijckt gy wat verder, En gaet dwalen in het velt, Of aen 't naest gelegen strant, Want ik min een ander quant.
Gy sult evenwel niet vluchten, Sprack hy tot de herderin, Of ik blijf in duysent suchten, Stervende in uwe Min, Doen vermurfde hy haer hert, En kreeg weer liefde voor sijn smert.
Ik mag wel geluckig noemen, Gy hebt my mijn Ziel ontrooft, Ontfangt desen krans van bloemen, Set hem op uw' krullend' hooft, Leeft met my in eer en deugt, En hanteert slechts reyn geneygt.
Sy bedanckte hem voor die gaven, Die hy haer uyt goedheyt dee, En sy ginck sijn hitte laven, En hy dreefden met haer Vee, Noch wat verder 't boschwaert in, Daer koeld' hy sijn heete min.
F I N I S .
18
[Herderin waer wilt gy heen]
HErderin waer wilt gy heen, Dat gy hier so schielijck komt treen, Ick bid u blijft een weynig staen, Mijn Lammeren komen daer gegaen.
Het zijn voorwaer mijn Lammertjes niet, Die gy daer also klugtig siet,
Sy zijn nog wel een uer van hier, Eer men kan hooren haer getier.
Zijn sy nog wel een uer van hier, Eer men kan hooren haer getier, Mogt ik daer eens herder van zijn, En gy de herderin van mijn.
Och herder 't geen dat gy hier segt, Ik weet niet of gy 't meent opregt, En of gy houd met mijn de geck, Onder de Vrijers valt veel gebreck.
Och herderin ik zweer u dat:
En dat al by mijn hoogste schat, En by de Ploeg die 't Land doorsnijd, Dat gy de alderliefste zijt.
Ach herder sulken vasten woord, En had' ik noyt van u gehoort, U Schaepjes die behagen mijn, Sy sullen onderscheyden zijn.
Ach herderin ik weet u sin,
Nu drijft u Schaepjes ten boschwaert in, Wy sullen niet onverscheyde zijn, O soete herderinne van mijn.
Vryagie van de Molenaer met de Backers Dochter.
Stemme: Van Cecilia.
LEst vryden my een vrijer, Met blont gekrulde haer Ten was geen bloet noch Snijer, Maer 't was een Molenaer, Noyt was hy sonder minne, Van Venus die hem dreef, Door sijn verdwaelde sinnen, tot Cupidoos geweest;
Hy kost naeijen of spinnen, Maer om sijn kost te winnen So liet hy noyt verschalen, Sijn biertjen ofte Wijn, Maer om by nacht te maelen, Kon daer geen beter zijn.
Laest op een vroegen morgen, Sy op sijn molen quam Daer lag hy sonder sorge, En sliep gelijck een Lam, Ach sey sy Molenaertje, Staet op en spant jou zeyl, Kom hier mijn lieve Vaertje, En maek jou vleugel steil, Hy leytse op een sakje, Haer maegdom kreeg een krakje:
Hy teegter doen aen 't malen, En maelden also diep, Ik geev' u eens te rade, Hoe luyde datse riep.
Wat kreeg dat Molenaertje Tot zijn verdiende loon, In negen maenden Vaertje Van eenen jongen Soon, Doen was het al verlegen Schoon kint wy zijn getrout Hier baet geen spreken tegen, schoon 't molenaertje rout Dat hy naer sijn believen, Niet meer en kan gerieven, Die hem plachten te halen Sijn Biertje ofte Wijn, Maer om by nacht te malen, Kan daer geen beter zijn.
Herders-Gesangh.
ACh treurt met my bedroefde Schapen, Hebt deernis met uw' herders rou, Ick sie gaen dryven vrolijcke knapen, Die daer ontfangen door liefd' getrouw, Ik die met minne, Silvia na-jaeg,
20
Ach ! straf Godinne waer vlied gy so staeg, Hoe bitter dat ick klaegh.
Ick heb voor desen wel de minne Genooten van mijn Silvia,
Maer nu bent gy verandert van sinne, Schoonste Nimph zijt mijns gena, Door valsche woorden,
Lief wort gy verleyd,
Die u bekoorde tot de wredigheyt, Dat gy nu van my scheydt.
Sal ik de smert noch langer dragen, Die ik om u liefde ly,
Sult gy u dienaer noch langer plagen, Ach ! neen mijn Lief staet my doch by, En wilt my geven, door getrouwe min, Weer een nieuw leven, g'lijck ick in 't begin, Genoot van mijn herderin.
Ik kniel Voogdesse mijn sinne, Voor u altaer en Offer kloot, Mijn Ziel tot pand en trouwe minne, Tot dat ons scheyd de bleecke dood, Wilt nu doch Ende,
Lief u slaefs hertseer,
So sal ik wende, mijn na u begeer, En houden u in eer.
Maer neen so dra als gy u herder Van verre na u komen siet,
Drijft gy uw' Schaepjes stracks weer verder, En laet u dienaer in 't verdriet,
In plaets van loning, Keert gy straffe Vrouw,
Weer na u wooning, Die u soekt op trouw, Laet gy dus heel in rouw.
Kosten de stomme Boomen tuygen, Daer onse Lammeren weyden gaen, Haer tacken soude neder buygen, En doen van onse min vermaen, De klare Beeken, Die daer stroome soet, Kosten die spreken, Lief 't geen gy doet, Dat gy mijn klachten voet.
Gedenckt Silvi om u sterven, Gedenckt eens om den Jongsten dag, Gedenckt wat loon dat gy sult erven, Gedenckt of het geschieden mag,
Gedenckt ook heden, Op onse soete min, Gedenckt de reden, dien gy herderin, Mijn gaeft in 't begin.
Adieu dan straffe herderinne, Ny gy mijn minne heel versmaet, Verandert Lief u harde sinne, Gedenckt gy doet een quade daet,
Veel duysent dooden, Lief doet gy my aen, O goede Goden, Wilt my dog bystaen, Leyt my ten regten baen.
Herders Liedeken.
Stemme: Ach ! treurt nu mijn bedroefde Schaepjes, &c.
LEstmael ging ik op eenen morgen, By een so soeten herderin,
Sy was belaen met duysent sorgen, Daer toe oock heel bedroeft van sin, Sy sat vol gepeynse, By een rookje hooy:
Ick ging my veynse, Of ick sogt mijn Ooy, Maer sy was in mijn kooy.
Ik sprak haer aen met soete woorden, Segt mijn beminde Galathe:
Dat u de Wolven niet verstoren, En verscheuren ook u Vee, Wilt uw' Schaepjes drijven, Ginder aen 't geboomt,
Ik sal by u blijven, dat gy veilig koomt, Alwaer het water stroomt.
22
Ik sal getrouwelijck by u waken, En by u wesen al de nagt,
Daer toe een vaste hutte maken, Wel bevrijd voor der Wolven kragt, Wilt my dog betoonen, Suyvere Godin, En dog beloonen, Mijn getrouwe min,
Terwijl ick by u bin.
U getrouwen dienst beminde herder, Ick ook ganschelijck niet segge of, Ick bid u brengt my een weynig verder, Tot digte by mijn Vaders hof,
Mijn Vaders wooning, Sal daer voor u staen,
Met goet belooning, Sal hy u ontfaen, Van 't geen gy hebt gedaen.
Sy quamen soetelijck aen drijven, Wel Coridon wilt hier wat blijven, Of soeckt gy verder uwen Ooy:
Een goeden Avond wens ick u mijn Lief, Gy vind noch t'Avond lichtelijck u gerief;
Want ick niet by u blijf.
Wel wilt gy mijn so haest verlaten, Segt mijn beminde Galathe,
Wilt noch een weynig by mijn praten, Hertje flucx so wil ick mee,
Ick sal betoonen dat ick u bemin, Wilt my bywoonen, suyvere Godin,
Want hy staet in mijn sin.
Adieu Coridon ick moet scheyden, Mijn Schaepjes die zijn mat en moe, Als gy de Meysjens gaet geleyden, So tast een weynig stouter toe, Wilt gy gaen weyden Coridon nu segt, Niet lang te beyden, O gy soete knegt,
Gy zijt u selfs te slecht.
Oorlof gy Harderins te samen, Ontfangt dit Liedeken algelijck, Als gy u herder wilt beschamen, So set hem een verholen strick, Gy moet vleijen, so lang als gy bent, In uw' Vaders weijen, ofte daer omtrent,
Segt dan adieu mijn vrint.
Een Amoreus liedeken.
Stem: Alst begint.
GOdt groet u Maget reyne, Godt kent u eer en deugt, Hoe staet gy hier alleyne, Verwagt gy hier de vreugt, Van een Jonkman verheven, Die 't hartje verheugen kan, Ey wilt het my vergeven, Dat ik so stout kom an
Godt groet u wederomme, Jonkman ik ken u niet, Gy zijt mijn wellekome, En 't is wel eer geschiet, Dat een Jongman by nagten, Quam by een Dogter ontrent, Gaet slapen tot morgen sagte, Gy zijt mijn onbekent.
Dies wilt my adverteeren, De regte gelegentheyt, By u te converseeren, Ik soek geen ander meyt, Mijn eygen sult gy wesen, Zijt gy so vry als ik,
Gy staet in 't hert geschreven, Door uw' oogjes bruyn als git.
Jonckman ik moet eerst vrage, Mijn vrienden met verdrag, Gy weet dat met een slage, Den Boom niet vallen mag, Ik ben maer achtien jaren, Hoe zijt gy dus verblint, Voor my so jong te paren, En ben ik niet gesint.
Men spreekt wel met den monde, Dat tegen 't herte strijdt,
Geen zwaerder om doorgronden, Als Menschen gedachten wijt, So dat 'er eerst vier moet wesen, Eer den Boom branden kan, Om so jong te gaen paren, En ben ik niet gesint.
Fortuyn ik mag wel treuren, Eylacy wat mijn geschiet, Sy kander niet gebeuren, Die ik heb wel eer gesien, En ik daer quam logeren, Tot haer Liefste quansuys, 's Nagts gingen wy spanceren, Sy gaf mijn een genacht kus.
Adieu Jonckman verheven, Mijn hartje isser ontstelt,
Gy wilt my selfs troost geven, Ik trou al met gewelt,
Komt laet ons eeten en drincken, Tapt ons een kanne Wijn, De foy sal ik u schincken, Het mag 'er niet anders zijn.
Buyten alle uwe schade, Weest dog van monde heus, Wie sal ons helpen raden, En te maken te leus,
Laet ons te saem gaen reysen, Laet ons sien na een schuyt, En alle zwaer gepeysen, Helpt ons ter Steden uyt.
Adieu Jonkmans verheven, En peynst daer gy op acht, En zwoer my hier ter Steden, Maer doen bezweeck u hart, Had gy sonder vertzagen, Kloeckmoedig gevordert, Gy had van al u dagen, Zeewaert niet meer begeert.
Oorlof gy jonger Maegden, Hier in dit Stichtse Lant, So dat het iemant mishaegden, Gedaen tot niemants schand, Die dese naem wil weeten, Van dese schoone Maeght, Dat antwoort dient vergeten, Als daer niemant na vraegt.
Hier volgt Ceciliaes Feest,, Met d'Herder Floriaen,
Wiens Min is groot geweest,, Als tuygt het groen Gebla'en.
25
Op de Stemme: Als 't begint.
SIet het Pluym gevogelt hoe dat het zwiert, Hoort het Nachtegaeltjen hoe 't somtijts tiereliert, De Schaepjes zich vermeyden al in 't groene velt, En aen een groen heyden zijn sy neergestelt, De Son komt hier vertoonen,
Op 't Aertrijck haer verschoonen,
De Herders waren vrolijk, sy songen al te saem, Met haer Harderinnetjens die hem zijn aengenaem.
Ik stont aen een Beexken aen een Water-kant, Ik sag Cecilia komen met Bloemkens in haer hant, Sy sag haeren Herder den Herder Floriaen, Die sijn Schaepjes weyden al in de selven baen, Cecilia die singen
Het hart dogt haer t'ontspringen,
Het geene dat den Herder datelijk verstont, En hy kuste sijn Cecilia voor haren rooder mont.
De Herders al te samen die waren vol jolijt, Die quamen haer vertonen, in dese Somer tijt Flora haer vertoone met Bloempjes in haer schoot, Daer sy mee bekroonde Cecilia het hooft,
Het ginck daer met genugten, Sy pluckte soete vrugten,
Het was daer al Victoria, Victoria,
Elk wenschten veel geluck aen de Bruyt Cecilia.
't Lieflijck geselschap doen heel vrolijck was, Men dekte daer de Tafel al in het groene gras, De Herder haer Nimphjes so soetjes sette neer, Sy gaven haer een soentje de Nimphjes kusten weer, En dat met melodye,
Sonder jalousie,
Sy waren familjaer vrolijck ende bly
Sy hadden niet te sorgen voor loose klapperny.
Leeft wel groene Linde vaert wel groene wout, Ik peys op mijn Klarinde die my gebonden houdt.
Mogt ik maer eens genieten, 't minste van u jeugt, Mijn bloet sou ik vergieten en dat uyt puere deugt, Och mijn Lief Klarinde
Laet mijn u tog vinden,
Om met u te spreken in alles goet,
De stralen van u Oogjes 't aensien gedencken doet.
Want ick u niet vinde op dese ueren tijd, So weet ick wel dat Venus Godinne my benijd, Nogtans sal ik u soeken met mijn Schaepjes valjant, Van hier in alle hoeken en blijven u constant, Maer of ik u eens vonde,
Op dese uer en stonde,
Wy souden wesen vrolijck van pleysier,
En drinken dan een teugjen van de beste Wijn of bier.
Cecilia sag den Herder den Herder Floriaen, Met sijn kudde Schapen komen van agter aen, Hy omhelsde sijn Cecilia zijn overschoone Bruyt, De lieflijcke traentjes vloeyden beyde uyt, Denckt eens wat een sugten,
Dat de Liefde duchten,
Gaven daer te kennen een droefheyt groot,
Stonden wy malkander by tot de uren van de doot !
[Och Liefste Lief mijn schoone vrindinne]
Stemme: Hoort toe gy Amoureuse, &c.
De Jongman.
OCh liefste Lief mijn schoone vrindinne, Die ick uyt goeder herten beminne, Moet ik u hier ellendig sien sterven, Eer ik u trouw heb kunnen verwerven.
D. Jonckman de dood die ick hier besuere Moet gy oock smake g' hebt dag noch uere:
Wy hebben in dees werelt geen erven, Maer zijn geboren om eens te sterven.
J. Lief het is waer, maer u wesen te derven, Sal mijn jonck hert ellendig doen sterven, Geen vreugt en konder my meer verblijden, Voor dat ik uyt dees werelt sal scheyden.
D. Och Lief houd op van alle uw' klagen, Neemt dese ring en wilt hem ook dragen, Al was ons liefde seer weerdig verkoren, 't Moet al een sterven dat is geboren,
J. Maer lief moet ik dit sterven aenschouwen Mocht ik u ook geselschap houwen !
Mijn ziele soude u geleyden, Om t'samen eeuwiglijk te verblijden.
De dochter.
Jonkman houd op van al u klachten, Ik ben bekommert met ander gedachten, Ik overdencke mijn sondige leven, Waer van ik God moet rekening geven.
Jonckman mijn lieve geeft m' achterdinke, 't Moet suyver zijn dat eeuwig sal blinken, Laet ons bidden met handen te gader, Om gracy aen God den hemelschen Vader.
O grooten God die alleen zijt almachtig, Ik bid u om gracy weest niet gedachtig, Mijn sondig leven wilt ontfangen, In uw' glory daer ik naer verlange.
O Sone Gods die eeuwig sult leven, Wilt doch haer sonden al t'saem vergeven, Laet uwe doot haer komen te baten, En wilt my in geender nood verlaten.
27
Adieu Jonkman mijn oogen die sluyten, Vlied dog den brand ik bid u gaet buyten, Weest mijn gedagtig tot allen tijden, Tot dat de dood van hier sal scheyden.
Adieu schoon Lief ik kus 'er u handen, Mijn hert dat blijft gesloten in banden, Ik sou geeren mijn bloed ten besten geven, Mogt ik behouden maer u jong leven.
Adieu mijn liefste mijn uytverkoren, Ik ben heel ongeluckig geboren, 'k Sie dat de dood u komt overwinnen, Rijk God wat sal ik gaen beginnen.
Princesse Lief mijn waerde gepresen, Ik bid u wilt my gedagtig wesen, Als u Ziel door Gods goetheyt royale, Sal rusten in des Hemelschen Zale.
Vermaen tot de Jongmans.
Jonkman s' is dood en overleden, Ey wilt u hert stellen te vreden, Bid God dat hy ons wil ontfermen, En voor den boosen Vyand beschermen.
Een Amoureus Lied.
stem: Wilder dan wilt.
HOe soetjens singt de Nachtegalen, Verheugt soo meenig stout Vogelkin, Daer twee schoon liefjens malkander paren, Daer blijft nog wel een wortelkijn.
Daer twee schoon Lievekens malkander minnen,
En ook een wortelken gebleven is, Hoe dikwils peyns ik om die Alderliefste, En op den tijd die daer verleden is.
Sy leyt en slaept wie sal haer wecken, Mijn Liefste die my te minnen plagt,
Mogt ik mijn ledekens eens by haer strecken, Ik souse wecken al sliep sy vast.
Ick sag mijn Lieveken met twee bruyn oogen, Gelijk een Leeuwerik al den dag,
Hoe dikmaels peys ik op de Alderliefste, En op den tijd doen ik haer eerstmael sag.
Ten is geen speckjen al voor mijn beckjen, Gy hebt gevrijd dat u niet toebehoort, De hooge klimmers en diepe zwemmers, Die vallen dikmael over boort.
Schoon Lief ga ik somtijds eens drincken, En wilt my daerom niet laten gaen,
Wilt uwen hogen moed eens laten sincken, En u bruyn oogjens eens op my slaen.
Jonkman houd op van cortiseren, Uw complimenten staen my niet aen, Gy soekt mijn eere te affronteeren, Maer 't is voorwaer om u ook niet gedaen.
Och Liefste ik sag u gister avont, Mijn dogt ick had de ringen noch,
Voor u schoone woorden die gy my gaven, En u bruyn oogen die gy op my sloeg.
Monsieur gy en hebt niet te klagen, Al heb ik bruyn oogen ten roert u niet, Een andere Herder doet my behagen, Want gy en zijt de liefste niet.
Adieu schoon Lief ik moet nu scheyden, Dat doen qua klappers dit vry gelooft, Die dag en nacht tusschen ons beyden Hebben ons trouwe min berooft.
Princesse, fleur van alle vrouwen, Gy scheyd nu van u Serviteur, Siet dat u niet doet berouwen, Dat gy niet en komt in't getreur.
Oorlof Jonckman nu hoort 't verklaren, Kiest vry voor my een ander Lief, Ik ga nu met een ander Herder paren, Die was van aen begin mijn herts gerief.
29
Harderins Droom-Liedt.
Wijs: Alst begint.
LEst lag ik onder eenen Boom, Al slapende genoot ik ruste, Niet verre van een water-stroom, Ik dogt dat my Philander kuste,
En my dogt ik sag, En my dogt ik sag,
Dat daer een herder aen mijn zijde lag.
En doen ontwaekten ik terstont, Ik vont mijn lacy heel bedrogen, Den soeten herder ik niet en vont, Veel zware suchjes zijn mijn ontvloden,
Soo veel suchjes zwaer, Soo veel suchjes zwaer,
Ik en wist niet waer mijn herder waer.
Doen ik voor met al mijn Vee, Seer vlugtig door de Klaver-weyde:
De traentjes liepen my meer en meer, Over mijn Wangetjes ik schreyden, En met een so quam, En met een soo quam Den herder die my in sijn arme nam.
Hy sey wel soete herderin, Kom laten wy te saem ons suchten, Met eenen blijdelijcken sin, Veranderen in veel genugten,
Soo sult gy niet meer, Soo sult gy niet meer, Om uwen herder sugten alsoo seer.
Mijn herderin al doet gy 't noy, Ik moet mijn Vee ter Weyde dryven, Mijn Lammertjes zijn uyt de koy, Wilt met Philander vreugt bedrijven,
Ik sal u voor al, Ik sal u voor al,
De dagen minnen die ick leven sal.
Kom dan mijn schoone wilt gy mee, Wilt u herder geselschap houwen, Sie eens het sagt gewolde Vee, Toonen mijn smert en grooten rouwe,
Daerom gaet met mijn, Daerom gaet met mijn, Ik sal u gy mijn beminde zijn.
[O Mijne welbeminde]
O Mijne welbeminde, 'k Heb om u te vinde, Gesocht so lange tijdt, Eer dat ik u met vlijt, Met vreugt heb gevonde, Met een lacchende monde, Daerom u Liefste soet, Mijn dog genade doet.
Als ik u mag aenschouwen O Fleur van alle Vrouwen, Dan is mijn hert gesont, Als door der minne-gront, Als ik maer t'eenemale, Een weynig sal verhale, Van mijne droeve smert:
Die ik drage in mijn hert.
Want sinnen en gedagten, Gestadig na troost wagten, Van u (o schoone Vrouw) Ik die u min betrouw, Door liefde seer inwendig, Die ick u draeg behendig, Tot u schoone Maegt, Gy die de kroone draegt.
U oogjens die daer loncken, Seer lieffelijk ontfoncken, Veel bruynder als een git, Uw tanden seer wit, Uw' lipjes als Corael, Vercierent altemael, Uw' woorden soet van geur:
Helpen my uyt getreur.
Uw' borsjens rond besnede:
Uw' handekens ook mede, Zijn seer wit en schoon, Spant boven al de kroon:
Soo dat ick wel mag roemen:
Geen schoonder uyt te komen:
Dan gy perel jent;
Staet in mijn hart geprent.
Die princelijk wil minnen,
Die moet hem wel versinnen, Eer hy minnen begint, Daerom u wel versint, Of gy raekt in doleuren, En moet het na betreuren, So raekte hy in 't verdriet, Het welck dickmael geschiet.
[Noyt volpresen Engel]
Stemme: Daer zijn Cameniertjes, &c.
NOyt volpresen Engel, Ach mijn soete harderin, Siet hoe dat ick hengel, Om u soete weder-min,
Ey ! merkt mijn pijn en smerten aen, En laet u mijn pijn ter herten gaen, Wilt door uw' soete Minne-klachten, Dese klachten, Wat versachten, En haer smeken ontslaen.
Soete Minne-klachten, Nieuwe lusjes van 't gemoet:
Die mijn klacht versachten, Zijn uw' lieve kusjes soet;
'k Voel niet meer blaken, Mijn minne gloet, Wanneer ik mag smaken, Het minne soet, Van uw' soete toverlipjes,
Lieve tipjes, Minne klipjes, Daer sig mijn zieltje door voet.
Wel dan noyt volpresen, Schoone Roseleyne och;
Wilt so wreet niet wesen, Helpt mijn pijn verdwijnen doch, Ey genees door lonckjes mijn, want Door kusjes en vonckjes mijn minne brant, 'k Sal dan trots de minne wiekjes,
En haer schigjes, Mijn gedigjes, Op offeren aen u min.
32
[sMorgens in 't krieken van den dagen]
Stemme: Nu sig ondanckbaer toont, &c.
SMorgens in 't krieken van den dagen, Als 'er de Son sijn reyse quam doen, Ging hy sijn Schaepjes te velde waert jagen, Om in het bedoude grasje te voen,
Hy dreefse soetjes aen een water-kant, Daer hy sijn soete Harderinne vant, Die hem met eenen aengenamen lag, Hy heeft geboden goeden dag.
En seyde wel soeten Harderinne, Waer wilje also vroeg na toe,
Rust dog een weynig mijn soete vriendinne, Neen Herder seydse, ick ben nog niet moe, Den dag genaekt ick rust nog niet,
Maer op 't lest sy haer geseggen liet, Daer vonden sy een bequame stee, Daer gingen sy rusten met haer twee.
Daer gingen sy beyde sitten en rusten, Aen eenen klaren waterkant,
Daer hy sijn Liefje wel duysentmael kusten, Daer hy sijn soet vermaek in vant,
Hy ley sijn Hoofje in sijn soete Liefs schoot, En met sijn hantjes op haer Borsjes bloot, Daer lagen die twee tot aen de middag, Tot dat men Son uyt Zuyden sag.
Doe wou mijn Harderinne scheyden, En met haer Schaepjens henen gaen,
Ik seyde mijn soete Harderinne wilt dog wat beyden, En laet het vry op Philander staen,
Ik salse drijven over Berg en Dal, Al daer het mijn Princes gelieven sal, Ik salse leyden en brengen te rust, Al daer mijn Harderinne lust.
Sy seyde wel Harder wilt gyse dryven, Drijftse vry aen mijn Vaders Hof, Ik sal hier soo lang wagten en blyven, En daer mee soo nam hy sijn oorlof, Daer mee soo nam hy sijn afscheyt, En met een kusje haer adieu geseyt, Hy sey wel liefste na de Sonne-schijn, Soo sal ik weer by u Engel zijn.
Van Joosje.
WEl Joosje bent gy de weelde moe, Ik hoor gy sult gaen trouwen, Wel mijn lieve maet siet toe, Het hylicken heeft wat in, Daer is so veel aen vast,
Doet wel en laet u raden, en houje uyt de last, De vryheyt kan niet schaden,
Want sy by de jonkheyt past.
Ten eersten komt 'er een kindt of twee, Van alles moet daer wesen,
Of daer is in huys geen vree, Men heeft so veel van doen, Stoel, Wieg, en Bakermat, Den Luermant en de Lueren, Wel hoe ik weet niet wat, 't Is wel om te betreuren, Altijt schorter dit of dat.
In 't baren so roept men man en maeg, Ey Buer-wijf kom dog haestig,
Want mijn Vrouw krijgt vlaeg op vlaeg, Dan gaet het stormen an,
De man moet uyt te post, De Doctoor moet men halen, Al eer de Vrouw verlost, Sint felten moet het halen, Wat het Kinder-maken kost.
De Wijven vlammen op 't Kindermael, Haer brassen en haer smeeren,
Dat maekt vast een Kalis kael;
De Kraem-bewaerster spreekt, Om gelt, om Sout, om Zeep, De Zuygster moet men loonen, Vroed-Vrouw en al 't gesleep, 'k Gaf liever duysent kroonen, Dan ik had al sulcken neep.
Ten besten alst kint te sterven raekt, Dan wederom aen 't loopen,
Datter wordt een Graf gemaekt, De Brouwer en Accijs,
Doodt-graver in de noot, Kannen en Glaes-verhuerder,
34
[Houd] u den buydel bloot, Dan valter noch veel suerder, 't Kints begraeffenis ter doodt.
Nou Joosje doet evenwel u sin, Ick raed u maer ten besten, Om dat ik u seer bemin:
Want als gy zijt getrouwt, U vryheyt is gedaen, Gy dient u Vrouw te vragen, Als gy eens uyt wilt gaen, Haer stuer gekijf verdragen, Ja te vyer te Swaert te staen.
Van Neeltjen.
'k HOor Neeltjen, Ik hoor gy zijt de bruyt Wel ick hoor gy sult gaen trouwen, Want mijn Speel-meyt scheyter uyt;
Het trouwen so mijn dunckt, U niet seer wel en past, Onthout u van de Vryer, So en raeckje in geen last:
Want een Wever of een Snyer, Wat is dog een Ambachts-gast.
In 't eerste, in 't bloeyen van de Jeugt, Laet gy u Roosje plucken,
Want een Wever wat gy meugt, Doet dat 'k niet seggen wil, Ey staet dog op u vryheyt, En denckt 't en kan niet schaden, Het is beter noch gebeyt;
Daerom laet u Neeltje raden, Beter voor als na geschreyt.
Ten eersten raeckt gy in Kinder-tucht, U Man en kan niet winnen,
So sit gy stracks seer beducht, Met 't hayr al om het hooft, U keucken bijster schrael, U Vrienden en u Magen, Verlaten u al-te-mael, Siet sulcke droeve dagen, Volgen u als ick verhael.
En segje in 't minst een enckel woort,
U Man met stijve beenen, Gaet dan uyt den Huys verstoort, Stracks in den Brandewijn, Of datelijck te bier, En gy sit t' Huys te klagen, Met u Kinders drie of vier, En somtijts de huyt vol slagen, Daerom wachtje jonge Dier.
Ten besten u brood met eeren wint, Des daegs so moet gy spoelen, En snagts sollen met het Kint, En daegs u Huys-werck doen, By nachten en onty;
Altijt een droevig keeltje, En men siet u selden bly;
Daerom raed ik u o Neeltje, Hout u uyt de slaverny.
Jou Moertje die weet het immer wel, Wat datter is te halen,
Toch by een Ambachts-gesel, De droefheyt volgt u na, Dus blijf doch die gy bent, En laet die Vryer lopen, Want hy is te wel bekent, En wilt op een ander hopen, Hebt den Hoy van sulcken Vent.
Doch komter een Vryer u eens an, Waer by dat gy kond wesen, Gy een Vrouw, en hy een Man,
Dat raed ik u niet of, de natuer hoort het zijn, Maer Neeltje wilt u wachten,
En let op de woorden mijn, Of aers by dag, en nachten, Sulje steken in de pijn.
Dog Neeltjen hebt gy u sin geleyt, Ick raed u maer ten besten,
't Is wel meer gebeurt Speel-meyt;
Doet evenwel u sin, Neemt het van mijn te goet, Ik wens u wel te varen, Met geluck, heyl en voorspoet, Maer gedenckt u jonge Jaren, Dat wel proeven smaecken doet.
36
Nieuw Liedeken.
Stemme: Alst begint.
IK sugt, ik ween, ik klaeg, Van droefheyt al mijn leven, Mijn Lief die mijn te minnen plagt, Die heeft my nu begeven.
Wy waren soo gepaert, Als een Godinne der menschen, Hoe edel, hoe rijck, hoe jong gejaert, Geen schoonder mogt ick wenschen.
Dan komt sy smorgens vroeg, En sy is soo lieftalig,
Daer toe heeft sy bruyn Oogjes schoon, Twee Lipjes root-coralig.
Nochtans sy my verliet, Sy is met een voor-heenen:
Met een die daer Flora hiet, Haren naem doet my weenen.
Schant Flora die 't ontvloot, Als hy sijn Vrou vertelde,
Hoe dat hy een ander sijn liefde droeg, Daer sy haer seer in quelde.
Doe namen sy haren gang, En meenden by my te komen, Daer ick lag onder de Lov'ren groen, Een Wilt heb ick vernomen.
Hy spande sijnen Boog, En meende dat Wilt te raken, O doodt ! die daer bedolven leyt, Moest die mijn Huysvrou smaken.
Hy kustense voor haer mont, Hy meende dat bloet te stelpen, Maer laes hy geen secours en vont, Om sijn Huysvrou te helpen.
Adieu mijn liefste lief, Adieu mijn opperste waerde, Adieu Lief die begraven leyt, Onder dese zwarte aerde.
Adieu mijn Lief adieu, Adieu mijn welbeminde, Adieu die hier begraven leyt, Onder de groene Linde.
