Wetenschappelijke Vorming Jaar 3 Het CAT Project
Blokcoördinatoren:
Prof. Dr. S. le Cessie
Afdeling Klinische Epidemiologie en afdeling Medische Statistiek en Bioinformatica Dr. A.A.W Roest, kindercardioloog
Afdeling kindergeneeskunde
Lijncoördinator:
Prof Dr. Friedo W. Dekker Afdeling klinische epidemiologie
B L O K - E N L I J N B O E K
Bachelor Geneeskunde, derde jaar
Cursusjaar 2017-2018
© 2017 Alle rechten voorbehouden LUMC
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, web-publishing of op welke andere wijze dan ook en evenmin in een gegevensopzoeksysteem worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houder van de copyrights.
Voor vragen of informatie kunt u contact opnemen met:
Directoraat Onderwijs en Opleidingen, PB 9600, 2300 RC Leiden
Inhoud
Blokcommissie en docenten 1
Critical Appraisal of a Topic 3
Het CAT-project: Inleiding 7
Beschrijving 7
1.1.
Leerdoelen 7
1.2.
Toetsing, bepaling eindcijfer 9
1.3.
Voorkennis 11
1.4.
Literatuur 12
1.5.
Belangrijke websites 12
1.6.
Plaats van het CAT project in het Bachelor Curriculum Geneeskunde 13 1.7.
Overige onderdelen van de lijn AWV in jaar 3 van de Bachelor 13
1.8.
2. Het CAT-blok 14
Het CAT blok 14
2.1.
Wat is een CAT? Stap 1:klinisch scenario, stap 2:klinische vraag (maandag) 15 2.2.
Maandag-dinsdag stap 3 Literatuuronderzoek 15
2.3.
Stap 4 Kritisch lezen (dinsdag-woensdag) 16
2.4.
Stap 5: Samenvatten evidence (woensdag-donderdag) 19
2.5.
Het CAT project, presentatie en verslag (donderdag) 20
2.6.
Vrijdag Eindtoets 20
2.7.
3. Het CAT-project 21
Introductie 21
3.1.
December- half februari: Stap 1-3 21
3.2.
Februari-april: Stap 4 en 5: Literatuur kritisch lezen en samenvatten: 21 3.3.
April –mei. Stap 6 en 7 Besluitvorming individuele patiënt (stap 6), conclusie (stap 7) en discussie. 22 3.4.
Rol van de begeleider in het CAT-project 22
3.5.
Rol van Communication in Science in het CAT-project 23
3.6.
4. De eindproducten: zoekverslag, CAT-verslag en de presentatie 24
Het zoekverslag 24
4.1.
De scriptie 24
4.2.
4.2.1. Opbouw van de CAT-scriptie 25
Presentatie van de CAT 27
4.3.
5. Bijlagen 28
Beoordelingsformulieren kritisch lezen van artikelen 28
5.1.
Studieopdracht SO-2, SO-4, SO-6 en SO-7 31
5.2.
2
Beoordelingsformulier literatuuronderzoek 41
5.3.
Beoordeling CAT-project door begeleider: proces 42
5.4.
Beoordeling CAT-project door begeleider: CAT-verslag 43
5.5.
Beoordeling CAT-project door begeleider: CAT-presentatie 44
5.6.
BaCAT Thesis Assessment Communication in Science 47
5.7.
1
Blokcommissie en docenten
HET ALGEMENE E-MAILADRES VOOR HET CAT-PROJECT IS:
CAT-PROJECT@LUMC.NL
Blokcoördinatoren
Dr. Arno Roest, Kindergeneeskunde
Mw. Prof. Dr. Saskia le Cessie, Klinische Epidemiologie/Medische Statistiek
Blokondersteuner
Mw. Priscilla Mol , Ondersteuning Blokcoördinatoren 3e jaar GNK
Blokcommissie
Mw. Drs. Karin van der Hoorn, Walaeus Bibliotheek Anne van Leeuwen, Communications in Science (CiS)
John O'Sullivan (Line Coordinator CIS), Communication in Science Dr. Erik Klok, Interne Geneeskunde
Prof. Dr. Friedo W. Dekker, Klinische Epidemiologie, lijncoördinator Academische en Wetenschappelijke Vorming
Line Tutors Communication in Science (CIS)
mailto:
Dominique Donato, Office: V7-16, e-mail: D.M.Donato@lumc.nl Caryn ‘t Hart, Office: V7-20, e-mail: cathart@lumc.nl
Bronwyn Hughes, Office: V7-18, e-mail: B.Hughes@lumc.nl Nikki Kromkamp, Office: V7-18, e-mail: N.Kromkamp@lumc.nl
Anne van Leeuwen, Office: V7-20, e-mail: A.van_Leeuwen.DOO@lumc.nl Lucas de Looij, Office: V7-16, e-mail: L.M.de_Looij@lumc.nl
John O'Sullivan, Office: V7-16, e-mail: j.f.osullivan@lumc.nl
Critical Appraisal of a Topic
Als arts moet je veel beslissingen nemen: je moet een diagnose stellen bij een patiënt die met klachten op het spreekuur komt, je moet bedenken of je een patiënt wilt behandelen en zo ja, wat de optimale behandeling voor de patiënt is. Soms weet je niet wat de beste beslissing is. Dan is het tijd om de literatuur in te duiken en op zoek te gaan naar een “evidence based” antwoord.
Tijdens dit blok en de lijndagen leer je hoe je bij een specifieke klacht van een patiënt bepaalt wat de
“evidence based” medische handelingswijze zou moeten zijn. Het medisch handelen van een arts wordt bij voorkeur gebaseerd op wetenschappelijk bewijs verkregen uit goed opgezette studies. Dit betekent dat een arts in de literatuur op zoek moet naar relevante studies en de bevindingen uit deze studies moet vertalen naar de patiënt die hij/zij onder behandeling heeft. Of de bevindingen toepasbaar zijn bij een individuele patiënt hangt in hoge mate af van patiëntkarakteristieken, zoals bijvoorbeeld de leeftijd en het geslacht en de fysieke en psychische belastbaarheid van de patiënt,. Daarnaast heeft de patiënt vaak ook een voorkeur voor een behandeling. Tenslotte beïnvloeden de diagnostische en therapeutische mogelijkheden van de arts op de locatie waar hij/zij zich bevindt de beslissingen die de arts zal nemen met betrekking tot diagnostiek en therapie bij de individuele patiënt.
Critical appraisal of a Topic (CAT)
Een veel gebruikte manier om “evidence based” medisch handelen te bepalen naar aanleiding van een specifieke klacht bij een patiënt is de “critical appraisal of a topic (CAT)”-benadering. De CAT is een goede manier om de resultaten uit onderzoeken kritisch te beschouwen, te vertalen naar de praktijk en het medisch handelen in de klinische praktijk te baseren op het beste, beschikbare bewijs uit
onderzoek. In de medische vervolgopleidingen neemt de CAT een centrale plaats in. Elke arts in opleiding tot specialist (AIOS) maakt jaarlijks minimaal twee CAT’s. Om die reden is ervoor gekozen om de CAT ook als afsluiting van de Lijn Academische en Wetenschappelijke Vorming(AWV) van de Bachelor Geneeskunde in het LUMC te gebruiken.
4
Het CAT-project, een brug tussen de studie geneeskunde en de klinische praktijk
Het CAT-project is een unieke opzet waarin een brug geslagen wordt tussen de studie geneeskunde en de medische vervolgopleidingen. Studenten worden gekoppeld aan een AIOS of een klinisch
onderzoeker en gaan met een medisch probleem uit de klinische praktijk aan de slag onder begeleiding van iemand uit de klinische praktijk. De studenten schrijven naar aanleiding van de CAT een CAT- verslag als eindproduct van de lijn AWV.
Het CAT-project vormt de afsluiting van de lijn AWV van de Bachelor. In jaar 1 van deze lijn zijn basisvaardigheden aangeleerd - informatie verzamelen, schrijven en presenteren. Ook is een begin gemaakt met de opzet en interpretatie van klinisch onderzoek. In jaar 2 waren er werkgroepen
“English in medicine” en presentatietechnieken door docenten van Communication in Science (CiS), en is meer geleerd over klinische epidemiologie, statistiek, kritisch lezen en kritisch denken. In blok
"Vraagstukken van Borst en Nieren" werd systematisch literatuuronderzoek behandeld en getoetst. In diverse blokken werd ook geoefend met het onderbouwen en verdedigen van een klinische stelling met betrekking tot diagnostiek en behandeling. In alle jaren van de lijn AWV hebben de reguliere blokken aandacht besteed aan diverse aspecten van een bredere academische en wetenschappelijke vorming. Al deze opgedane kennis, ervaring en inzichten komen nu terug in het CAT-project. Hierin kun je zelf laten zien wat je geleerd hebt en hoe je je hebt ontwikkeld in de competentie van academicus zoals beschreven in het CanMeds model.
De CAT integreert deze wetenschappelijke vaardigheden met klinisch redeneren ten behoeve van het bepalen van het beste medische beleid ten aanzien van een individuele patiënt met een specifieke klacht/ziekte in een specifieke setting.
De 7 stappen van de CAT
In dit CAT project zullen we het “Maastrichtse” 7-stappen model gebruiken. Dit gaat uit van een klachtenpresentatie van een patiënt uit de praktijk (klinisch scenario-stap 1). In het CAT-project zal de degene die je begeleidt je een klinisch scenario geven. Vanuit dit klinisch scenario wordt een klinische vraag geformuleerd (stap 2). Op basis van de klinische vraag wordt een literatuuronderzoek gedaan (stap 3) om relevant onderzoek met betrekking tot de klinische vraag te vinden. Vervolgens wordt deze literatuur kritisch beoordeeld (stap 4) ten aanzien van onderzoeksopzet en uitvoering aan de hand van hiervoor geldende criteria. Daarna wordt de ‘evidence’ uit de onderzoeken samengevat (stap 5).
Hieruit volgen het commentaar en de besluitvorming in de specifieke omstandigheden van de patiënt (d.w.z. patiëntkarakteristieken, voorkeuren van de patiënt en setting waarin de patiënt wordt gezien- stap 6). Tenslotte wordt een conclusie (stap 7) geformuleerd over het beste medisch handelen ten aanzien van dit specifieke klinische scenario.
5
Figuur uit: De Brouwer, C. P. M. , Kant, IJ., Smits, L. J. M., & Voogd, A. C. (2009). Training Critical Appraisal of a Topic. Een onmisbare handleiding in het tijdperk van Evidence Based Medicine. Maastricht: Mediview BV.
Het CAT-project: Inleiding
Beschrijving 1.1.
In het CAT-project ga je een CAT maken aan de hand van een situatie uit de medische praktijk. De voorbereiding voor het CAT-project begint in het 1-weeks Blok AWV-3 in januari, waarin theorie aan de orde komt en vaardigheden worden geoefend. In het CAT-project word je gekoppeld aan een AIOS of een klinisch onderzoeker die een actueel probleem uit de kliniek zal aandragen. Onder begeleiding voer je de zeven stappen van de CAT uit, presenteer je je bevindingen op de klinische afdeling van de begeleider, en schrijf je een CAT-verslag in het Engels.
De toets en de verschillende onderdelen van het CAT-project (proces, presentatie, verslag) vormen samen het cijfer van de lijn AWV in jaar 3, en staat voor 4 ECTS. Overige onderdelen van de lijn AWV in jaar 3 zijn gekoppeld aan en geïntegreerd met de reguliere blokken, worden daar getoetst en tellen dus mee voor de blokcijfers.
Het CAT-project heeft meerdere deadlines (zie blackboard) die belangrijk zijn en helaas soms samen kunnen vallen met andere deadlines/tentamens. De deadlines van CiS zijn er om je te stimuleren vroeg te beginnen met het schrijven van het verslag en dit stapsgewijs te doorlopen aan de hand van de werkgroepen, peer feedback en individuele tutorial. De deadlines voor formatieve en summatieve opdrachten staan op Blackboard in de timeline; zorg er voor dat je een goede studieplanning maakt.
Leerdoelen 1.2.
Algemeen leerdoel van het CAT blok is: Het kennen en kunnen uitvoeren van de 7 stappen van de CAT.
Dat betekent dat de student beschikt over kennis en inzicht met betrekking tot:
1 Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario (stap 1 & 2).
2 Het uitvoeren van een literatuuronderzoek op basis van een klinische vraag (stap 3)
3 Het kritisch beoordelen van literatuur voortvloeiend uit het literatuuronderzoek (stap 4). Dit betekent dat de student kennis en inzicht heeft mbt:
a. de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van prognostisch onderzoek en van de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksopzet
b. de begrippen die van belang zijn voor het in de praktijk toepassen van diagnostische methoden en voor het begrijpen van onderzoek naar diagnostische methoden, inclusief de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksopzet;
c. de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van onderzoek naar effecten van therapie en de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksopzet
4 Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit de het literatuuronderzoek (stap 5). Hieronder valt :
Het maken van een evidence tabel
kennis van analyse methoden voor meta-analyses
5 Het formuleren van een helder antwoord op de klinische vraag (stap 6 & 7)
Toetsmatrijs CAT-blok
Leerdoel Toetsing
Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario.
Eindtoets: een PICO opstellen op grond van een klinische casus
Op systematische wijze literatuur kunnen zoeken in een bibliografische databank (Pubmed).
Het uitvoeren van een literatuuronderzoek wordt apart beoordeeld in het CAT project (en dus niet tijdens het blok)
Het uitvoeren van een literatuuronderzoek op basis van een klinische vraag
Het uitvoeren van een literatuuronderzoek wordt apart beoordeeld in het CAT project (en dus niet tijdens het blok)
Het kritisch beoordelen van literatuur:
prognostisch onderzoek
Eindtoets: aan de hand van een methode-sectie en/of resultaten van een prognostisch artikel worden vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel en prognostische berekeningen uitgevoerd Het kritisch beoordelen van literatuur:
diagnostisch onderzoek
Eindtoets: aan de hand van een methode-sectie en/of resultaten van een diagnostisch artikel vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel en berekeningen uitgevoerd
Het kritisch beoordelen van literatuur:
therapeutisch onderzoek
Eindtoets: aan de hand van een methodensectie en/of resultaten van een therapeutisch onderzoek worden vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel
Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit de literatuuronderzoek (stap 5). Maken van een evidence tabel
Werkgroep: Het maken van de evidence tabel wordt geoefend en getoetst in de werkgroep.
Eindtoets: Er wordt een evidence tabel gegeven met vragen (bijv: mogen resultaten gepoold worden)
kennis van analyse methoden voor meta-analyses Eindtoets: vraag waar het daadwerkelijke poolen in een meta-analyse geoefend wordt; vragen over resultaten van een meta-analyse (3 vragen) Het formuleren van een helder antwoord op de
klinische vraag (stap 6 & 7)
Werkgroep: de artikelen worden kritisch
besproken vanuit het perspectief van de klinische vraag
CAT project
Naast de leerdoelen van het CAT-blok ligt de nadruk bij het CAT-project meer op het uitvoeren.
Algemeen leerdoel van het project is:
1) Het kunnen uitvoeren van de 7 stappen van de CAT in de klinische setting onder begeleiding van een AIOS of klinisch onderzoeker.
2) Het kunnen samenstellen van een presentatie met de uitkomsten van de CAT en het presenteren van de CAT op de afdeling van de begeleider.
3) Het kunnen beschrijven van de verschillende stappen van de CAT in een scriptie met een introductie hoofdstuk en een beschouwend hoofdstuk. Deze scriptie geldt als afsluiting van de Bachelor fase
Leerdoelen CAT-project en toetsmatrijs
Leerdoel Toetsing
Het vergaren van de (achtergrond) kennis voor het begrijpen van het klinische scenario
Beoordeling Hoofdstuk 1 CAT-verslag door begeleider
Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario
Beoordeling Hoofdstuk 2 door begeleider Het uitvoeren van een literatuuronderzoek Beoordeling door de Walaeus bibliotheek: moet
voldoende zijn -, bij een onvoldoende insturen verbeterde versie en herbeoordeling
Het kritisch beoordelen van literatuur:
diagnostisch/prognostisch/therapeutisch onderzoek afhankelijk van onderwerp CAT
Beoordeling Hoofdstuk 2 door begeleider
Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit het literatuuronderzoek
Beoordeling Hoofdstuk 2 door begeleider Het formuleren van een helder antwoord op de
klinische vraag (stap 6 & 7)
Beoordeling Hoofdstuk 2 door begeleider Het beschrijven van de vervolg stappen op basis
van de uitkomst van de CAT
Beoordeling Hoofdstuk 3 door begeleider Het bespreken van de CAT in een gestructureerde
presentatie binnen een gestelde tijd
Beoordeling presentatie door begeleider Het op een adequate manier kunnen beantwoorden
van vragen mbt de CAT
Beoordeling presentatie door begeleider Het kunnen schrijven van een CAT-scriptie met
een duidelijke en logisch beargumenteerde structuur en in helder, beknopt, samenhangend, passend en correct Engels
Beoordeling CAT-scriptie door CiS
Het op een effectieve en efficiënte manier plannen van het CAT-project en de daaraan gekoppelde deadlines
Competentie Organisatie
Gedurende het project door feedback begeleider, èn beoordeling CAT-proces door begeleider
Het op een doelmatige manier overleggen met begeleider
Competentie Samenwerking
Gedurende het project door feedback begeleider, èn beoordeling CAT-proces door begeleider Het op een professionele en betrokken manier
uitvoeren van het CAT-project Competentie Professionaliteit
Gedurende het project door feedback begeleider, èn beoordeling CAT-proces door begeleider, èn beoordeling CiS
Toetsing, bepaling eindcijfer 1.3.
Toetsing CAT-blok
De eindtoets van het blok bestaat uit multiple choice vragen. De cesuur wordt berekend zoals gebruikelijk: met behulp van Cohen Schotanus. Alle vragen zijn toepasvragen, passend bij de leerdoelen van het blok. Het blokcijfer moet voldoende zijn en telt mee in het eindcijfer voor de lijn AWV.
NEEM EEN REKENMACHINE MEE (MAG GRAFISCH ZIJN) NAAR DE TOETS
De SO’s, en de werkgroep vormen een goede voorbereiding voor deze toets.
De studiestof die bestudeerd moet worden is:
Alle powerpoint presentaties van de colleges
Alle stof die in de SOs en de e-learning diagnostiek behandeld wordt.
De JAMA Users' guides over Diagnostisch, prognostisch en therapeutisch onderzoek (zie voor exacte referentie paragraaf 5.1).
Verdere aanvullingen zullen op Blackboard gegeven worden
Toetsprogramma CAT-project
Het eindcijfer van het CAT project bestaat uit een gewogen gemiddelde van verschillende deelcijfers (summatieve toetsen). Een overzicht van dit toetsprogramma wordt hieronder gegeven:
Summatieve beoordeling Domein % van het eindcijfer
1. Toets aan het eind van het CAT-blok Kennis en inzicht 10%
2. Zoekverslag CAT project 3. Beoordeling begeleider
proces/samenwerking CAT-project
Kennis en inzicht Professioneel gedrag
5%
15%
4. Beoordeling begeleider CAT-presentatie (vorm èn inhoud)
Vaardigheid 20%
5. Beoordeling begeleider verslag (inhoud)* Kennis en inzicht 30%
6. Communication in Science beoordeling verslag (structuur- redenering-
wetenschappelijk taalgebruik (Engels)
Vaardigheid 15%
7. CiS beoordeling
werkgroep participatie/peer evaluatie Totaal
Professioneel gedrag 5%
100%
Het cijfer dat de begeleider geeft wordt bevestigd door een2de beoordelaar die onafhankelijk het verslag ook inhoudelijk beoordeeld (vier-ogen principe). Als het cijfer van de 2de beoordelaar meer dan 2 punten afwijkt bepaalt de CAT-projectgroep het uiteindelijke cijfer.
Overzicht aanvullende eisen
Het eindcijfer wordt alleen vrijgegeven indien aan de volgende aanvullende eisen is voldaan:
Voldoende (>= 5.5) voor alle bovengenoemde onderdelen van het eindcijfer. Hiermee wordt voorkomen dat een goede score op het ene onderdeel / domein kan compenseren voor een onvoldoende op een ander onderdeel / domein.
Werkgroep in CAT blok moet voldoende beoordeeld worden op de volgende aspecten:
o Aanwezigheid o Participatie o Presentatie
Werkgroepen in het CAT project moeten gevolgd zijn, en de student moet voldoende feedback gegeven hebben op medestudenten
Het beoordelingsformulier over de begeleider moet door de student zijn ingevuld
Herkansingen en uitzonderingen
De eindtoets van het CAT-blok kan worden herkanst op een dag geroosterd door DOO. Bij afwezigheid of onvoldoende beoordeling van de werkgroep tijdens het CAT blok moet een
vervangende opdracht gemaakt worden. Deze zal bestaan uit het kritisch beoordelen van 2 artikelen en het schriftelijk samenvatten van de evidence in de 2 artikelen.
Bij een onvoldoende beoordeling van het zoekverslag moet het zoekverslag aangepast worden, indien nodig met ondersteuning van informatiespecialisten van de Walaeus bibliotheek
Als de CAT-scriptie door docenten van Communication in Science met een onvoldoende is beoordeeld, moet de student de ingeleverde versie aanpassen en een nieuwe versie inleveren.
Indien de student een vervangende opdracht voor de Communication in Science-onderdelen van het project heeft ontvangen, zal de docent van Communication in Science deze
vervangende opdracht beoordelen in overeenstemming met de beoordelingscriteria van de CAT-scriptie. Indien de participatie onvoldoende is beoordeeld door docenten van
Communication in Science, krijgt de student een schriftelijke of mondelinge vervangende opdracht van de docent.
Als de CAT-scriptie door de begeleider met een onvoldoende is beoordeeld, moet de student de ingeleverde versie aanpassen en een nieuwe versie inleveren, die ofwel door de begeleider ofwel door de blokcommissie wordt beoordeeld.
Als de CAT-presentatie als onvoldoende wordt beoordeeld wordt in overleg tussen de begeleider en de blok-commissie naar een mogelijkheid gezocht om een aangepaste presentatie opnieuw te houden.
Bij een onvoldoende voor proces/samenwerking zal aan de student worden gevraagd naar aanleiding van de commentaren van de begeleider een reflectieverslag te schrijven die wordt beoordeeld door de CAT-commissie. Zo nodig wordt de docent-coach of de commissie professioneel gedrag ingeschakeld.
Problemen tijdens CAT project; tussentijds stoppen
Als je je inschrijft voor het CAT project committeer je je daarmee om het project ook binnen de gestelde tijd af te ronden. Natuurlijk kunnen er omstandigheden zijn waardoor dit niet lukt. Als dit komt door externe factoren (bijvoorbeeld doordat de begeleider niet of te laat reageert), kun je uitstel krijgen. Neem daarvoor contact op met het CAT project emailadres. Indien er persoonlijke redenen zijn waardoor het niet lukt om het CAT project af te ronden, neem dan contact op met de
studieadviseur. Laat dit ook aan je begeleider en de coördinatoren weten. In samenwerking met de studieadviseur en begeleider wordt dan naar een oplossing gezocht.
Als je stopt, zonder dit bekend is bij coördinatoren, studieadviseur en begeleider, is het niet mogelijk om zondermeer uitstel te krijgen of het CAT project over te doen.
CAT-scriptie in het Engels
De scriptie wordt in het Engels geschreven. In uitzonderlijke gevallen kunnen studenten die bijzonder veel moeite hebben met schrijven in het Engels een goed onderbouwd verzoek indienen om een scriptie in het Nederlands te schrijven. Dit verzoek kan uiterlijk 15 januari worden ingediend bij de blokcommissie via het CAT e-mailadres (cat-project@Lumc.nl).
Voorkennis 1.4.
Het wordt de student dringend aanbevolen om alle onderdelen van de lijn AWV in jaar 2 te hebben afgerond.
De onderwerpen die in het eerste en tweede jaar van deze lijn behandeld zijn, worden bekend
verondersteld: het schrijfonderwijs, het kritisch lezen van therapeutische artikelen zoals behandeld is
tijdens blok AWV-2, de basisbegrippen uit de statistiek (toetsen en schatten, p-waarden
betrouwbaarheidsintervallen, lineaire regressie), effectmaten en studieopzetten (AWV-jaar 1) en literatuuronderzoek zoals behandeld in het blok Vraagstukken van borst en nieren.
Literatuur 1.5.
In dit blok gebruiken we voor het kritisch lezen de User’s Guides uit de JAMA:
Jaeschke R, Guyatt G, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. A. Are the results of the study valid? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:389-391.
Jaeschke R, Guyatt GH, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. B. What are the results and will they help me in caring for my patients? The Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:703-707.
Laupacis, A., et al. "Users' guides to the medical literature. V. How to use an article about prognosis. Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA1994; 272:234-7.
Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. A. Are the results of the study valid? Evidence- Based Medicine Working Group. JAMA 1993; 270:2598-601.
Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. B. What were the results and will they help me in caring for my patients? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA 1994; 271:59-63.
Vergelijkbare scoreformulieren (die op sommige afdelingen in plaats van de JAMA User’s Guides gebruikt worden voor het beoordelen van artikelen) vind je op
https://dcc.cochrane.org/beoordelingsformulieren-en-andere-downloads
Hulpmiddelen bij het literatuuronderzoek:
Handleiding literatuuronderzoek: op Blackboard in de module van het CAT-blok
Document refereren voor studenten: op Blackboard in de module van het CAT-blok
E-learnings op de website van de Walaeus Bibliotheek
Sjabloon voor het documenteren van literatuuronderzoek, op Blackboard in de module van het CAT-blok
Hulpmiddelen bij studieopzet of statistische begrippen
Rothman KJ. Epidemiology, an introduction. 2nd edition, Oxford University Press
Artikelen uit de serie Statistics Notes in het British Medical Journal, geschreven door Bland JM en Altman DG. (1994)
Belangrijke websites 1.6.
Algemene informatie over het begeleiden en toetsen van een CAT:
https://www.lumc.nl/org/oor-leiden/begeleiding-en-toetsing/CAT/
Informatie over evidence based medicine http://www.cebm.net/category/ebm-resources/
Kijk op deze website ook naar de Critical Appaisal tools waar vergelijkbaar scoreformulieren voor het kritisch lezen als achter in het blokboek. http://www.cebm.net/critical-appraisal/
De Dutch Cochrane Centre: https://dcc.cochrane.org/ . Ook daar kun je vergelijkbare scoreformulieren vinden.
Op http://www.equator-network.org/ vind je richtlijnen voor het opschrijven van medisch onderzoek.
Hulp bij statistiek: http://os1.amc.nl/wikistatistiek/
Plaats van het CAT project in het Bachelor Curriculum Geneeskunde 1.7.
Overige onderdelen van de lijn AWV in jaar 3 van de Bachelor 1.8.
Net als in jaar 1 en 2 organiseren de gewone blokken in jaar 3 enkele academisch en/of wetenschappelijk vormende elementen binnen hun blok. Dit is weliswaar afgestemd met de
lijncoördinator AWV in jaar 3, maar organisatie en toetsing van deze elementen vallen geheel binnen het betreffende blok. Deze elementen worden dan ook in de gewone blokboeken beschreven. Een overzicht hiervan is tevens op Blackboard te vinden in de module van de lijn AWV-3.
2. Het CAT-blok
Het CAT blok 2.1.
Het CAT blok volgt de zeven stappen van het maken van de CAT. Op de eerste dag bekijken we na een introductie hoe vanuit een klinisch probleem (stap 1) een klinische vraag wordt geformuleerd (stap 2) en hoe vanuit daar een literatuuronderzoek opgezet wordt. Daarbij onderscheiden we drie
verschillende soorten vragen: (1) diagnostische vragen, waar bepaald wordt welke diagnostische testen gebruikt moeten worden om tot een juiste diagnose te komen, (2) prognostische vragen, waarin
gekeken wordt wat de prognose van een patiënt is (al dan niet behandeld), en (3) therapeutische vragen, over de optimale behandeling van een patiënt. Op dag 2 en 3 wordt het kritisch lezen van literatuur opgefrist en uitgebreid (stap 4). Op dag 3 wordt in de werkgroep het kritisch beoordelen en samenvatten van literatuur geoefend. Het samenvatten van de resultaten uitgebreider in meta-analyses komt aan de orde op dag 4. Dan bespreken we ook stap 6 en 7 van de CAT, het verwoorden en opschrijven van resultaten en conclusies. Het blok wordt afgesloten met een toets op dag 5.
Schematisch tijdoverzicht CAT blok
(Zie Blackboard/IRIS voor zalen en tijden)dag Thema/CAT stap Hoorcolleges Opdrachten/Werkgroep ma Stap 1: het klinisch
scenario
Stap 2: het formuleren van de klinische vraag.
Verschillende methodologische domeinen (Diagnose, Prognose, Therapie)
HC-1 Introductie: De 7 stappen van de CAT
HC-2 Casus, klinische vraag en het literatuuronderzoek HC-3 Uitleg van het CAT- project en het schrijven van de scripte
SO-1 Stap 2 en 3 CAT ,
formuleren PICO en zoekverslag maken
SO-2 Voorbereiding voor CAT stap 4, Opfrissen van begrippen over diagnostiek (e-learning)
di Stap 3:
Literatuuronderzoek en zoekverslag
Stap 4: Kritisch lezen, onderscheid in artikelen over diagnostisch prognostisch en
therapeutisch onderzoek
HC-4 Kritisch beoordelen artikelen
HC-5 Prognose en prognostische scores, observationeel onderzoek HC/CP-6 Practicum literatuuronderzoek NEEM LAPTOP MEE
SO-3 Voorbereiden werkgroep (Stap 4,5,6,7 therapeutisch onderzoek)
SO-4 Stap 4: Kritisch lezen prognostisch onderzoek
wo Stap 4: Statistiek in prognostisch onderzoek Stap 5: Samenvatten evidence in een CAT (en meer algemeen in meta-analyses)
geen WG kritisch beoordelen en
samenvatten VERPLICHT SO-5 Stap 4: Kritisch lezen observationeel therapeutisch onderzoek
SO-6 Stap 4: Statistiek in prognostisch onderzoek
do
Stap 5 Samenvatten evidence & meta- analyse, Stap 6
HC-7 Samenvatten evidence, meta-analyse
HC-8 Presentatie van een
SO-7 Stap 5 Samenvatten evidence/meta-analyse
besluitvorming mbt individuele pt, Stap 7 Bottom line
Vervolg van het project, de scriptie
CAT door student van eerder studie jaar. Scriptie-
voorbeeld van hoofdstuk 3.
vr EINDTOETS BLOK RC Vragenuur EINDTOETS BLOK
*De Studieopdrachten zijn te vinden op Blackboard en/of als appendix in het blokboek.
Wat is een CAT? Stap 1:klinisch scenario, stap 2:klinische vraag (maandag) 2.2.
HC1-2:
Het blok begint met 2 uur college. In het eerste uur zal door de blokcoördinatoren de centrale positie van de Critical Appraisal of a Topic in de medische praktijk worden besproken en worden de opzet en doelstellingen van het CAT-blok en het CAT-project toegelicht. We bespreken de logistiek van het hele project met de verschillende deadlines. Verder zullen we de regels van beoordeling toelichten.
Daarna zullen uitgebreid alle 7 stappen van de CAT worden besproken. We gaan vanuit de medische praktijk- een patiënt zit voor je met een probleem (stap 1 en 2)- naar het zoeken, kritisch beoordelen en samenvatten van de huidige literatuur (stap 3 t/m 5) en weer terug naar de situatie van de dokter met de patiënt die een probleem heeft (stap 6) om te komen tot een helder antwoord op de klinische vraag (stap 7). In het bijzonder wordt besproken hoe je naar aanleiding van het klinische probleem een klinische vraag formuleert. Die vraag kan over verschillende domeinen gaan, diagnostiek, therapie of prognose. We laten zien hoe je voor elk van deze domeinen de klinische vraag kunt formuleren met een PICO.
HC-3:
Tijdens dit college zal er een kort overzicht gegeven worden van het CAT-project,: wat het precies inhoud, belangrijke data en informatie over de CAT-scriptie.
De CAT-scriptie van het CAT-project geldt als een eindproduct van de Bachelor en is dus erg belangrijk. In de CAT-scriptie beschrijf je de achtergrond van de CAT (chapter 1), alle CAT-stappen die je hebt doorlopen (chapter 2) en wat volgens jou de volgende stappen zouden moeten zijn op basis van de gevonden uitkomst van de CAT (chapter 3). In dit college zullen we aangeven hoe je dat moet doen, wie je begeleiden, welke deadlines er zijn en wie je kan benaderen bij vragen.
Maandag-dinsdag stap 3 Literatuuronderzoek 2.3.
Het onderwijs over het literatuuronderzoek wordt ingeleid in de hoorcolleges op maandagmorgen.
Daarna maak je op maandagmiddag SO-1, en is er op dinsdagochtend een literatuurpracticum.
SO-1 Verslag literatuuronderzoek en PICO formuleren
Tijdens het hoorcollege van vanmorgen is een casus gepresenteerd. Voor deze casus ga je een literatuuronderzoek doen. Dit literatuuronderzoek leg je vast in een zoekverslag zoals je dat ook hebt gedaan tijdens blok Vraagstukken van Borst en Nieren.
Tijdens het practicum op dinsdag moet je delen uit dit zoekverslag uploaden via Padlet.
Op Blackboard staat een opdracht "PICO formuleren". Deze opdracht bevat uitleg over hoe je voor de verschillende domeinen van de CAT (prognose, diagnostiek, therapie) een PICO kunt formuleren.
Daarnaast staan er opdrachten in waarmee je kunt oefenen met het formuleren van een PICO. De uitwerking van deze opdrachten staat ook op Blackboard.
Leerdoelen:
Als je deze SO hebt afgerond:
heb je je vaardigheid in het uitvoeren van een systematisch literatuuronderzoek opgefrist en weet je welke onderdelen je nog onvoldoende beheerst.
kun je voor ieder domein een PICO formuleren.
HC/CP-6 Practicum literatuuronderzoek
NEEM EEN LAPTOP MEE WAARMEE JE TOEGANG HEBT TOT EDURAM (BLACKBOARD, INTERNET).
Tijdens het practicum zal het literatuuronderzoek n.a.v. de casus op maandag worden nabesproken.
Afhankelijk van de bevindingen zal aandacht besteed worden aan die onderdelen die nog niet helemaal duidelijk zijn of die niet goed werden uitgevoerd. Jullie kunnen tijdens dit practicum ook vragen stellen over literatuuronderzoek zodat jullie tijdens het CAT-project in staat zullen zijn zelfstandig een onderzoek uit te voeren en vast te leggen.
Leerdoelen:
Na dit practicum
kun je zelfstandig op systematische wijze een literatuuronderzoek uitvoeren voor een CAT.
kun je je literatuuronderzoek documenteren zodat je naar anderen kunt verantwoorden hoe je gezocht hebt.
Stap 4 Kritisch lezen (dinsdag-woensdag) 2.4.
Met wetenschappelijk onderzoek en het kritisch lezen van artikelen over wetenschappelijk onderzoek ben je al in aanraking gekomen in de eerdere jaren van de lijn AWV, en waarschijnlijk ook in de halve minor die je gevolgd hebt. In het blok AWV jaar 2 lag de nadruk op het lezen van therapeutisch onderzoek in gerandomiseerde clinical trials. In dit blok gaan we dit kritisch lezen uitbreiden naar de andere domeinen van de CAT, namelijk naar diagnostisch en prognostisch onderzoek. We gebruiken hierbij de een reeks artikelen (Users’guides) die verschenen zijn in de JAMA. Je zult zien dat de onderzoeksopzet en de statistische methoden voor de drie typen onderzoek anders zijn, maar dat we steeds dezelfde drie algemene vragen zullen stellen: “Is het onderzoek valide?” “Wat zijn de resultaten?” en “ In hoeverre zijn deze resultaten toepasbaar op mijn patiënt”.
SO-2 Kritisch lezen van diagnostisch onderzoek
Het stellen van de juiste diagnose is niet altijd even eenvoudig. Vaak zijn er wel diagnostische testen beschikbaar (labbepalingen, röntgenfoto’s, CT onderzoek). Helaas zijn de uitslagen van diagnostische testen niet altijd 100% correct. De kans dat iemand met een positieve test daadwerkelijk ziek is hangt af van de sensitiviteit en specifiteit van de test, en van de prevalentie van de ziekte in de
patiëntenpopulatie. In deze SO oefen je in het kritisch lezen van een diagnostisch artikel en worden de
belangrijkste begrippen die nodig zijn om artikelen over diagnostische methoden kritisch te kunnen lezen opgefrist en toegepast.
De volledige SO staat achter in het blokboek.
HC-4 Kritisch beoordelen artikelen
Bij het kritisch lezen van klinisch wetenschappelijke artikelen kun je je vrijwel altijd de volgende drie vragen stellen: 1. Is het beschreven onderzoek valide? 2. Wat zijn de resultaten? en 3. In hoeverre zijn deze resultaten toepasbaar op mijn patiënt? In dit college wordt het kritisch lezen van artikelen besproken, waarbij we apart zullen kijken naar artikelen over diagnostiek, over prognose en over therapie.
SO-3 Voorbereiden werkgroep kritisch beoordelen en samenvatten
Dinsdag/woensdag/donderdagIn de werkgroep van as woensdag worden aan de hand van een casus die op Blackboard staat, stap 4:
het kritisch lezen, stap 5: het samenvatten, stap 6: het commentaar en stap 7: de conclusie van de CAT geoefend. Hiervoor wordt de werkgroep in 3 subgroepen opgedeeld, op grond van de
werkgroepindeling die op Blackboard staat. Studenten 1-5 zitten in groep A, studenten 6-10 in groep B en studenten 11-16 in groep C.
Doel van de voorbereiding en de werkgroep is:
-kritisch beoordelen van een artikel (stap 4-voorbereiding)
-verschillen in de 3 artikelen ontdekken en benoemen (stap 4-werkgroep)
-oefenen met het maken van een evidence tabel aan de hand van de 3 artikelen (stap 5-werkgroep) -de resultaten beoordelen en vergelijken met de casus van Destiny (stap 6-werkgroep)
Op Blackboard staat een klinische casus met daarbij 3 artikelen die bij een literatuuronderzoek gevonden zijn. Per groep voer je de volgende punten uit.
1 Je beoordeelt een van de drie artikelen kritisch, (groep A artikel A, groep B artikel B, groep C artikel C) aan de hand van het beoordelingsformulier voor het kritisch lezen van therapeutisch onderzoek.
2 Je bereidt een powerpointpresentatie voor van maximaal 15 minuten met de volgende punten:
a. De beoordeling van het toegewezen artikel (“Zijn de resultaten valide?”/ Wat zijn de resultaten/ “ In hoeverre zijn deze resultaten toepasbaar op mijn patiënt?)”.
b. Een conclusie met een weloverwogen antwoord op de klinische vraag.
Voorbereiden van deze werkgroep is VERPLICHT. Elke student dient tijdens de werkgroep zijn inbreng te tonen, ofwel door het presenteren van een deel van de presentatie, ofwel door als moderator van de discussie op te treden. Wanneer tijdens de werkgroep blijkt dat een student niet meegewerkt heeft aan deze opdracht zal een vervangende opdracht gemaakt moeten worden.
Gebruik de volgende literatuur bij het kritisch beoordelen:
Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. A. Are the results of the study valid? Evidence- Based Medicine Working Group. JAMA 1993; 270:2598-601.
Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. B. What were the results and will they help me in caring for my patients? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA 1994;271:59-63.
SO-4 Kritisch lezen van prognostisch onderzoek
“Wat zijn mijn vooruitzichten nu bij mij deze ziekte geconstateerd is? ” Dit is een vraag die vaak aan een arts gesteld wordt. Voor zowel de patiënt als voor de arts is een goede prognose van het verloop van de ziekte belangrijk. In deze studieopdracht bekijken we hoe prognostisch onderzoek uitgevoerd wordt, en hoe je een prognostisch onderzoek kritisch kunt beoordelen. Verder kijken we naar de statistische methoden die veel gebruikt worden bij prognostisch onderzoek.
De volledige SO staat achter in het blokboek.
HC-5 Prognostisch onderzoek en prognostische scores
In SO-4 heb je een prognostisch artikel gelezen. In dit college gaan we nog wat dieper op prognostisch onderzoek in, met nadruk op de statistiek die bij dit soort onderzoek gebruikt wordt. We zullen het hebben over het gemiddelde verloop van een ziekte in een populatie, en over hoe een prognose voor een bepaalde type patiënt uitgerekend kan worden door middel van risicoscores en prognostische indices. Deze scores worden vaak ontwikkeld met statistische regressiemodellen. We bespreken twee veel gebruikte modellen: het lineaire regressie model en het logistische regressiemodel.
SO-5 Kritisch lezen van observationeel onderzoek
Diagnostisch en prognostisch onderzoek hebben vaak een observationele studieopzet. Maar bij therapeutisch onderzoek wordt de gerandomiseerde (en dubbel geblindeerde) trial als de gouden standaard gezien. Soms zijn er te weinig gerandomiseerde trials uitgevoerd over je therapeutische CAT vraagstelling. Dan moet je je oordeel baseren op observationeel onderzoek. In deze
studieopdracht bekijken we wat de extra problemen zijn waar je op moet letten bij het lezen van observationeel onderzoek.
SO-6 Prognostische indices
Niet elk individu heeft hetzelfde risico om een bepaalde ziekte te krijgen en niet elke patiënt heeft dezelfde prognose. Vaak wordt in de resultaten van een prognostisch artikel het risico op een bepaalde uitkomst vastgelegd in een risico score of een prognostische score. Voorbeelden van dit soort scores zijn de Apache scores die gebruikt worden om de prognose van patiënten op de intensive care unit in te schatten en de SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation), een risicoscore die het 10-jaars risico op hart en vaatziekten in de huisartspraktijk schat. Dit soort scores worden vaak gemaakt met behulp van statistische modellen. In deze SO bekijken we twee van dit soort statistische modellen, het lineaire regressiemodel en het logistische regressiemodel.
Leerdoelen
Na afloop van het maken van deze SO
(1) kun je voorspellingen maken op grond van een lineair en een logistisch regressie model (2) weet je hoe de parameters in de modellen geïnterpreteerd worden, en kun je met behulp van de schattingen met bijbehorende 95% betrouwbaarheidsintervallen conclusies trekken
(3) kun je de resultaten uit univariatie en multivariate analyses interpreteren
(4) weet je hoe regressiemodellen toegepast worden voor predictie en om te corrigeren voor confounding)
(5) kun je bij artikelen aangeven of regressiemodellen al dan niet terecht zijn toegepast.
De volledige tekst van deze SO kun je vinden in de bijlage van het blokboek op bladzijde 31
Stap 5: Samenvatten evidence (woensdag-donderdag) 2.5.
CAT werkgroep (Woensdag)
Let op: deze werkgroep is verplicht en moet in groepen voorbereid worden. De instructies vind je in SO 3.
Tijdens de werkgroep moet je de presentaties kritisch volgen en met name letten op verschillen tussen het gepresenteerde artikel en het artikel dat je zelf hebt bestudeerd. Let op verschillen in onderzoekssetting, in-en exclusie criteria, therapie, outcome etc.
Na deze drie presentaties worden er 3 nieuwe groepen gevormd. In elke groep zitten leden van alle drie de oorspronkelijke groepen. Deze groepjes gaan ongeveer 30 minuten overleggen om een samenvatting te maken van de artikelen, inclusief tabel. Daarnaast moet de samenvatting van commentaar worden voorzien tav de casus van Destiny.
Elke student dient tijdens de werkgroep zijn inbreng te tonen, ofwel door het presenteren van een deel van de presentatie, ofwel door als moderator van de discussie op te treden. Wanneer tijdens de
werkgroep blijkt dat een student niet meegewerkt heeft aan deze opdracht, of niet actief participeert in deze werkgroep zal een vervangende opdracht gemaakt moeten worden.
HC-7 Samenvatten evidence, meta-analyse
In de werkgroep heb je al geoefend met het samenvatten de resultaten van het kritisch lezen van de artikelen. We bespreken dit kort na in dit college. Een manier om dit voor je CAT te doen is met behulp van een evidence tabel.
We bespreken ook hoe grote literatuurstudies worden uitgevoerd en hoe resultaten van een meta- analyse worden samengevat, in figuren en met een gepoolde effect schatting.
SO-7 Samenvatten van evidence. Meta-analyse
In deze studieopdracht bekijken we de resultaten van 4 clinical trials over het effect van statines op cardiovasculaire eindpunten. Een van de eindpunten in deze studies is sterfte aan kanker. We vatten de resultaten samen in een evidence tabel, en berekenen per studie de odds ratio op sterfte aan kanker voor statines versus geen statines, met 95% betrouwbaarheidsinterval. Vervolgens kijken we wat het gepoolde effect is als de resultaten met meta-analyse technieken samengevat worden en vergelijken de resultaten met een al uitgevoerde meta-analyse.
Leerdoelen. Na deze opdracht kun je
verschillende effectmaten (risicoverschil, oddsratio, relatief risico met 95%
betrouwbaarheidsinterval berekenen).
deze effectmaten en 95% betrouwbaarheidsintervallen interpreteren.
resultaten van verschillende studies samenvatten . En weet je
hoe in een meta-analyse resultaten formeel samengevat worden.
weet je wat een forrest en een funnelplot ziet, en kun je uit de funnelplot afleiden of er sprake is van publicatiebias in de meta-analyse.
De volledige tekst van deze SO kun je vinden in de bijlage van het blokboek op bladzijde 39.
Het CAT project, presentatie en verslag (donderdag) 2.6.
HC-8
Tijdens dit college gaan we nog wat verder in op wat er van je verwacht wordt tijdens het CAT-project. Een collega student zal haar ervaringen vertellen met het CAT-project en haar presentatie geven die ze eerder in het CAT-project heeft gehouden. Daarnaast zullen lastige stappen in het schrijven van je verslag worden besproken-aan de hand van een voorbeeld scriptie.
Na deze colleges is er tijd om vragen te stellen
Vrijdag Eindtoets 2.7.
Op vrijdagmiddag is er een eindtoets van het blok. Op vrijdagochtend heb je nog tijd om vragen te stellen op het responsiecollege. Vergeet niet je REKENMACHINE mee te nemen naar de eindtoets samen met een potlood, gum en puntenslijper.
3. Het CAT-project
Introductie 3.1.
In dit CAT-project schrijf je een scriptie en houd je een CAT-presentatie. Je wordt gekoppeld aan een AIOS of klinisch onderzoeker uit de Onderwijs en Opleidings Regio Leiden (OOR Leiden) Deze begeleider werkt meestal in het LUMC, maar kan ook werkzaam zijn in een aan het LUMC
geaffilieerd ziekenhuis. Deze begeleider begeleidt je gedurende het doen van de CAT , beoordeelt hoe je gewerkt hebt, beoordeelt de inhoud van het CAT-verslag en beoordeelt de presentatie. Daarnaast zal vanuit de afdeling van de begeleider een 2de –inhoudelijk beoordelaar de CAT-scriptie beoordelen.
Aan het eind van het project beoordeel jij de begeleider op hoe hij/zij het CAT-project begeleidt.
De informatiespecialisten van de Walaeus Bibliotheek organiseren spreekuren om je te helpen bij het zoeken van geschikte literatuur en beoordelen het zoekverslag dat je moet insturen.
De medewerkers van Communication in Science (CiS) begeleiden het maken van het verslag gedurende meerdere werkgroepen en beoordelen je participatie bij de werkgroepen en beoordelen het CAT-verslag op opbouw en structuur.
In principe begeleidt de begeleider 1 CAT-project van 1 student. In uitzonderingsgevallen kan een begeleider 2 studenten begeleiden. Deze 2 studenten mogen een CAT maken vanuit hetzelfde vak- /aandachtsgebied maar wel met een verschillende klinische vraag en dus uitwerking, verslag en beoordeling. Omdat de studenten van een duo beiden een eigen klinische vraag vanuit het vakgebied van hun begeleider schrijven, kan er soms sprake zijn van enige overlap. Deze overlap mag echter nooit meer dan 20% zijn. Met nadruk wordt gesteld dat het CAT-scriptie geheel in eigen woorden moet zijn opgemaakt. Detectie van plagiaat wordt gemeld aan de examencommissie.
Bij vragen of problemen kun je altijd contact opnemen met het CAT-team: CAT-project@lumc.nl Hieronder een tijdslijn van het CAT project. Let op: de deadlines voor inleveren staan op Blackboard
December- half februari: Stap 1-3 3.2.
In december wordt gevraagd een top 5 van vakgebieden aan te geven waar je voorkeur voor een CAT- project ligt. In december word je gekoppeld aan een AIOS of klinisch onderzoeker. Van deze
begeleider krijg je een klinisch scenario.
Zoek zo snel mogelijk contact met je begeleider om het klinisch scenario en de achtergrond daarvan te bespreken. (stap 1). Dit scenario en de achtergrond van de klinische vraag beschrijf je in de inleiding van je scriptie.
Vanuit het klinisch scenario formuleer je de klinische vraag (stap 2) en voer je een
literatuuronderzoek uit (stap 3). Zo nodig kun je gebruik maken van de spreekuren van de Walaeus Bibliotheek. Schrijf je tijdig in voor het spreekuur. Iedere student kan één keer langskomen. In deze fase kan je al werken aan hoofdstuk 1 van je CAT-verslag, zie paragraaf 4.2.
Februari-april: Stap 4 en 5: Literatuur kritisch lezen en samenvatten:
3.3.
Bespreek de gevonden artikelen met je begeleider en als die akkoord is kan je de gevonden literatuur ga je vervolgens per artikel beoordelen. Het is de bedoeling dat je 3 tot 4 artikelen beoordeelt. Geef duidelijk in je verslag aan hoe je tot deze 3-4 artikelen gekomen bent vanuit het totale aantal artikelen
die naar voren kwamen vanuit je zoekopdracht. De artikelen moeten primaire literatuur zijn, dus originele onderzoeken en geen reviews en meta-analyses. Je mag zowel gerandomiseerde onderzoeken als observationeel onderzoek gebruiken. Stap 4 en 5 zijn nauw verweven. In stap 4 staan de
individuele artikelen centraal qua methode en dus validiteit en resultaten. In stap 5 worden de resultaten van de valide artikelen samengevat.
In deze periode zullen er ook mogelijkheden zijn om statistische of epidemiologische vragen te bespreken met de blokcommissie. Zie Blackboard voor verdere informatie.
In deze fase werk je aan de eerste delen van hoofdstuk 2 van je CAT-verslag, zie paragraaf 4.2.
Bespreek met je begeleider wanneer er tijd is voor je presentatie. Plan die zo vroeg mogelijk.
April –mei.
Stap 6 en 7 Besluitvorming individuele patiënt (stap 6), conclusie 3.4.
(stap 7) en discussie.
Als je de literatuur hebt beoordeeld en samengevat moeten de gevonden resultaten besproken worden in de context van het klinisch scenario. Dit kan je het beste doen in samenspraak met je begeleider. In stap 6 ga je uitgebreid in hoe de gevonden resultaten in stap 4 en 5 overeenkomen met de klinische context van de patiënt om uiteindelijk tot een bottomline (stap 7) te komen en een voorstel voor verdere stappen. Dit kan het beste worden geformuleerd tijdens een 2de contact moment met de begeleider.
In deze fase moet het verslag afgerond worden en (voor de deadline!) ingeladen in KLAPP.
Daarnaast moet je je presentatie voorbereiden.
Rol van de begeleider in het CAT-project 3.5.
Je begeleider speelt een belangrijke rol in het CAT-project. Hij/zij heeft tevoren een klinisch scenario voorbereid op basis waarvan je het CAT-project gaat doen, verzorgt de inhoudelijke begeleiding van het CAT-project en zal je beoordelen aan het eind van het project.
In het algemeen zijn er 2 contactmomenten met je begeleider:
1) Rond december-januari: kennismaking met je begeleider. Bespreking van het klinisch scenario met achtergrond informatie over het specialisme en de klachten/ziekte.
2) In april: Bespreking van je gevonden resultaten en samenvatting van de artikelen. Bespreking van deze resultaten in de context van het klinische scenario. In samenspraak maken van een kort en bondig antwoord op je klinische vraag uit stap 2. Opzet maken voor de presentatie en navragen hoe dit normaal op de afdeling van de begeleider gaat (duur, aantal dia’s etc.) In de tussentijd kan je via emailcontact aan je begeleider inhoudelijke vragen stellen en hem/haar op de hoogte houden van je voortgang. Probeer je vragen aan je begeleider te clusteren en je vragen helder te formuleren. Je begeleider doet dit naast een drukke opleiding, druk onderzoek, verwacht dus niet dat je direct antwoord krijgt. Anderzijds, als er op een heldere vraag niet op redelijke termijn een antwoord komt-stuur dan een “friendly reminder”.
De docenten van Communication in Science en de peerreview van je mede-studenten helpen je bij het schrijven van je verslag. Het is in principe niet de bedoeling dat de begeleider tussenversies becommentarieert.
Mocht de begeleiding voor je gevoel niet soepel verlopen spreek dit dan tijdig uit bij je begeleider.
Mocht je hier geen gehoor vinden laat dit tijdig dan weten aan de organisatie van het CAT-project via CAT-project@lumc.nl. Aan het einde van het project beoordeel je de begeleiding van de begeleider in het kader van de opleiding van de AIOS of onderzoektraject van de onderzoeker. Je krijgt je eindcijfer pas te zien wanneer je de begeleider beoordeeld hebt.
Problemen tijdens CAT project; tussentijds stoppen
Als je je inschrijft voor het CAT project committeer je je daarmee om het project ook binnen de gestelde tijd af te ronden. Natuurlijk kunnen er omstandigheden zijn waardoor dit niet lukt. Als dit komt door externe factoren (bijvoorbeeld doordat de begeleider niet of te laat reageert), kun je uitstel krijgen. Neem daarvoor contact op met het CAT project emailadres. Indien er persoonlijke redenen zijn waardoor het niet lukt om het CAT project af te ronden, neem dan contact op met de
studieadviseur. Laat dit ook aan je begeleider en de coördinatoren weten. In samenwerking met de studieadviseur en begeleider wordt dan naar een oplossing gezocht.
Als je stopt, zonder dit bekend is bij coördinatoren, studieadviseur en begeleider, is het niet mogelijk om zondermeer uitstel te krijgen of het CAT project over te doen.
Rol van Communication in Science in het CAT-project 3.6.
Docenten van Communication in Science begeleiden je bij het schrijven van de scriptie tijdens werkgroepen, bij het geven van peerfeedback op conceptversies van de CAT van medestudenten en tijdens individuele tutorials. De scriptie wordt in het Engels geschreven; onderwijs en begeleiding door docenten van CIS is ook in het Engels. Het is belangrijk dat je tijdig begint met schrijven, dit kan al vanaf het moment dat je je klinisch scenario krijgt van je begeleider. De werkgroepen worden gegeven tijdens het schrijfproces zodat lopende zaken die opkomen bij het schrijven besproken kunnen worden, zoals de inleiding, beschrijving van de 7 CAT-stappen en richtlijnen en suggesties voor de discussie. Ook wordt de samenhang tussen hoofdstukken en alinea’s, structuur en medisch-wetenschappelijk Engels taalgebruik besproken. Van de studenten wordt een actieve rol verwacht tijdens de werkgroepen.
Aangezien schrijven een doorlopend proces is, lever je tijdens het schrijven een aantal conceptversies van je scriptie in. De conceptversies lever je in op Blackboard via Turnitin, waarbij een automatische plagiaatscan plaatsvindt. Plagiaat wordt gemeld bij de examencommissie. Tijdens een tutorial met een CIS-docent wordt een van jouw conceptversies besproken. Om je tutorial zo effectief mogelijk te maken, lever je voorafgaand aan het tutorial een recente conceptversie in en vul je een
vragenformulier in dat je meeneemt naar het tutorial. Je krijgt dan ook de gelegenheid om vragen te stellen over je scriptie.
Aan de hand van duidelijke richtlijnen van CIS geef je twee keer peerfeedback op conceptversies van de CAT van twee medestudenten en ontvang je twee keer peerfeedback op twee conceptversies. Door peerfeedback leer je om kritisch te denken over andermans werk en je eigen scriptie en dit kun je toepassen bij het schrijven van je scriptie.
Docenten van CIS beoordelen je scriptie tekstueel en beoordelen je participatie op basis van de kwaliteit van de peer feedback die je geeft, je participatie tijdens werkgroepen, tutorial en het tijdig inleveren van conceptversies en de uiteindelijke scriptie.
Actuele informatie over onderwijs van CIS kun je vinden op de roosterwebsite van het LUMC en op Blackboard.
Voor leerdoelen en beoordelingsmatrijs CIS, zie Appendix BaCAT Thesis Assessment Communication in Science.
4. De eindproducten: zoekverslag, CAT-verslag en de presentatie
Het zoekverslag 4.1.
De informatiespecialisten van de Walaeus bibliotheek hebben spreekuren gepland gedurende een periode van vijf weken om je bij het zoeken van literatuur (stap 3 van de CAT) te helpen. Tijdens het CAT-blok en via Blackboard zal worden aangegeven hoe je je kunt inschrijven voor de spreekuren.
Kom goed voorbereid met je ingevulde zoekverslag naar de spreekuren zodat de tijd die er voor je is gereserveerd door de informatiespecialisten goed wordt gebruikt.
Uiteindelijk moet je een zoekverslag maken dat door de Walaeus bibliotheek beoordeeld zal worden en voor 5% meetelt voor je eindcijfer.
Een afspraak duurt maximaal 20 minuten. Dat is niet zo lang dus dat betekent dat je zelf al serieus gezocht moet hebben voordat je komt. Neem je zoekverslag mee naar de afspraak. Wie zonder zoekverslag komt of onvoldoende tijd heeft besteed aan de voorbereiding van het spreekuur, kan niet worden geholpen.
Zorg dat je tijdig intekent op de afsprakenlijst. De ervaring leert dat de eerste weken er nog veel vrije plekken zijn en dat de laatste weken alles "vol" is. Maak dus zo snel mogelijk een afspraak anders loop je het risico dat er geen plaats meer is.
Slechts bij uitzondering is het mogelijk om een afspraak te maken buiten de gereserveerde tijden. Stuur hiervoor een email naar cat-project@lumc.nl ovv je naam, studentnummer en de reden waarom je een afspraak wenst buiten de gereserveerde tijden. Zet bij het onderwerp van de mail: afspraak Walaeus Bibliotheek. Houd er rekening mee dat het enkele dagen tot weken kan duren voordat je via deze weg een afspraak hebt.
Uiteindelijk maak je een zoekverslag en bied je dat ter beoordeling aan via KL-APP. Het literatuuronderzoek dient op systematische wijze te worden uitgevoerd, zoals behandeld is tijdens blok Vraagstukken Borst en Nieren en het CAT-blok.
Voor de verslaglegging maak je gebruik van het Sjabloon voor het documenteren van literatuuronderzoek van de Walaeus Bibliotheek dat via KL-APP beschikbaar is. (deadline:
zie Blackboard). Upload het document als Word document. Vanuit een PDF is het niet mogelijk om de zoekstrategieën in PubMed te controleren.
Wie een onvoldoende heeft gehaald, moet aan de hand van de feedback een verbeterde versie inleveren. Wie in eerste instantie een onderwerp heeft waarover te weinig literatuur
beschikbaar is en dus een nieuw onderwerp moet kiezen, kan een afspraak maken voor het extra spreekuur. Het zoekverslag van het oorspronkelijke onderwerp kan worden ingeleverd voor de beoordeling; het zoekverslag van het nieuwe onderwerp wordt niet meer beoordeeld.
Meer informatie over de spreekuren (data en tijden) volgt via Blackboard.
De scriptie 4.2.
De CAT-scriptie wordt in het Engels geschreven en bestaat uit 3 hoofdstukken. In hoofdstuk 1 beschrijf je een algemene inleiding van je onderwerp, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur, en het klinisch scenario (stap 1 van CAT-proces). Vervolgens beschrijf je in dit hoofdstuk de verdere opzet van je scriptie. In hoofdstuk 2 beschrijf je stap 2 t/m 7 van het CAT-proces. In hoofdstuk 3 schrijf je in de discussie wat volgens jou de volgende stappen zouden moeten zijn op basis van de
gevonden uitkomst van de CAT. In hoofdstuk 3 kun je eventueel gevonden systematische reviews of meta-analyses betrekken bij je CAT.
4.2.1. Opbouw van de CAT-scriptie
Hieronder volgen enkele richtlijnen voor de opbouw van de scriptie. Hierbij is de aangegeven
hoeveelheid woorden vooral een gemiddelde. De lengte van je scriptie hangt af van je onderwerp en de hoeveelheid artikelen die je analyseert.
layout:
o Titelpagina
o Chapter 1 General Introduction
(ongeveer 600 woorden, 2-3 pagina’s, regelafstand 1,5. ) o Chapter 2 Critical Appraisal of a Topic
(ongeveer 1500 woorden, 4-8 pagina’s, regelafstand 1,5) o Chapter 3 Discussion
(maximaal 350 woorden, 1 pagina, regelafstand 1,5) o References
o Appendix
lettertype en lettergrootte:
o zakelijk en leesbaar (bijv. 11-punt Calibri of Times New Roman) o regelafstand 1,5.
refereren:
Gebruik consequent de Vancouverstijl voor bronverwijzingen (zie Walaeuswebsite voor informatie over Vancouverstijl). Software voor referenties wordt aanbevolen, bijvoorbeeld EndNote.. De Walaeusbibliotheek verzorgt tutorials voor het gebruik van EndNote.
Chapter 1
Algemene inleiding waarin je de volgende onderdelen in een lopend en samenhangend verhaal beschrijft: klinisch scenario, medisch-wetenschappelijke achtergrond, klinische vraag en opzet van het verslag
klinisch scenario (stap 1): Beschrijf de medisch-wetenschappelijke achtergrond van het klinisch scenario, waarbij je het onderwerp in een breder wetenschappelijk perspectief plaatst voor de lezer. Geef achtergrondinformatie over de aandoening, zoals etiologie, symptomen, incidentie, prevalentie, morbiditeit, mortaliteit, leefstijlfactoren, risicofactoren en de meest recente ontwikkelingen.
Beschrijf de huidige aanpak van diagnose, prognose en behandeling; geef aan of er een gouden standaard is of dat er nog onduidelijkheid bestaat over de beste behandeling. Bespreek
afwijkende theorieën of tegenstrijdige onderzoeksresultaten.
Beschrijf de ontbrekende wetenschappelijke informatie die leidt naar de klinische vraag.
Uiteindelijk moet alle achtergrondinformatie uit de inleiding aansluiten bij deze vraag; je laat de lezer zien waarom het belangrijk is dat de vraag beantwoord wordt.
Uiteindelijk beschrijf je aan het eind van hoofdstuk 1 de klinische vraag (stap2)
Chapter 2
In dit hoofdstuk beschrijf je de stappen 3, 4, 5, 6 en 7 van de CAT:
Literature search (stap 3):
In het verslag beschrijf je hoe je een systematisch literatuuronderzoek hebt uitgevoerd. Plaats de zoektermen in de Appendix.
Noem de artikelen die je gaat gebruiken en geef duidelijk aan hoe je gekomen bent tot deze artikelen. Waarom heb je juist deze artikelen gekozen en de andere niet? Hoe heb je geselecteerd?
Evaluation of articles (stap 4):
Het is de bedoeling dat je 3 tot 4 artikelen beoordeelt. Dit moet primaire literatuur zijn, dus originele onderzoeken en geen reviews of meta-analyses.
De gevonden literatuur beoordeel je vervolgens per artikel aan de hand van de JAMA- beoordelingscriteria voor artikelen en beoordelingsformulieren zoals bijgevoegd in de bijlage.
Je beoordeling vormt een essentieel onderdeel van het overtuigen van je lezer in de bottom line (stap 7)
Je beschrijft eerst kort wat het artikel onderzoekt. Daarna beschrijf je de validiteit van het artikel aan de hand van de JAMA-beoordelingscriteria en sluit af met jouw beoordeling van de validiteit om de lezer voor te bereiden op het Commentaar in stap 6. Beschrijf je beoordeling zo specifiek mogelijk: termen als “goed” of “slecht” zijn onduidelijk voor de lezer.
Het kan soms lastig zijn om stap 4 en 5 uit elkaar te halen. In stap 4 staat het individuele artikel centraal en met name de beoordeling van de validiteit van het artikel en dus of je wel of niet de resultaten verder mag gebruiken om een antwoord te vinden op de klinische vraag uit stap 2. Daarna bespreek je de resultaten van de artikelen In stap 5 ga je de resultaten van de verschillende artikelen samenvattenen beoordelen ten opzichte van elkaar.
Evidence (stap 5):
Maak een samenvatting, eventueel (maar niet alleen) met een resultatentabel, van de
belangrijkste bevindingen van de gevonden en beoordeelde artikelen om uiteindelijk tot een conclusie te komen welk bewijs er in de literatuur aanwezig is en of hierop beleid kan worden gebaseerd. Je trekt hierin nog geen conclusies over de patiënt; deze bewaar je voor stap 6.
Commentary (stap 6):
Bespreek je conclusies uit stap 4 en 5 in de context van de patiënt met diens eventuele voorkeuren, de setting/land/zorgsysteem waarin de patiënt gezien wordt ten opzichte van de gevonden artikelen en geef aan wat de uitkomsten van de CAT voor deze patiënt betekenen.
Bottom Line (stap 7):
Een kort en bondig antwoord op de klinische vraag van stap 2. Dit kan in 1 á 2 zinnen.
Chapter 3 Discussion:
In de discussie plaats je de conclusies van de CAT in het bredere medisch wetenschappelijk perspectief dat je beschreven hebt in hoofdstuk 1 en in relatie tot eventueel beschikbare systematische reviews of meta-analyses in relatie tot de CAT en de besproken artikelen.
Begin door kort de belangrijkste uitkomst(en) van de CAT samen te vatten en ga vervolgens in op de vervolgstappen. Hoe nu verder?
Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan:
o vervolgonderzoek: Welk soort onderzoek? Welke onderzoeksopzet?
o behoefte aan nieuwe protocollen of aanpassing van protocollen
o jouw verwachtingen over mogelijke toepassingen van beschreven medische ontwikkelingen
Beschrijf dit alles zo concreet mogelijk en geef voorbeelden.
Zorg voor een duidelijke alinea-indeling en geef de samenhang tussen de verschillende alinea’s aan.
Sluit af met een sterke inhoudelijke slotzin of slotalinea. Dit kan bijvoorbeeld je algemene conclusie zijn, maar ook een toekomstvisie of suggestie.
Presentatie van de CAT 4.3.
De CAT die je gemaakt hebt presenteer je op de afdeling van de begeleider. De duur van de presentatie wordt bepaald door de afdeling. In de presentatie bespreek je de stappen 1 tm 7 van je CAT. Let hierbij op het volgende:
Bespreek stap 1 kort en bondig: achtergrondkennis mag bekend worden verondersteld
Laat de zoekstrategie duidelijk naar voren komen en geef aan waarom je de keus gemaakt heb juist deze artikelen te beoordelen.
Gebruik eventueel een “evidence”-tabel om overzichtelijk de validiteit en resultaten van de verschillende artikelen te presenteren.
Je begeleider beoordeelt de presentatie.
