Diaconale gemeente zijn... Mt.25,33-40
Ds. S. De Jong - Assen Zuid
Bron: http://www.gkv-assen-kv.nl/onsgeloof/preken/preek08.php
Ons christen-zijn blijkt te staan of te vallen met... het diaconaat.
‘Diakonaal bezig-zijn/diakonale gemeente-zijn’: dat is: ‘het doen van barmhartigheid en gerechtigheid in en door ons als gemeente van Christus ten behoeve van hen die sociaal maatschappelijk in nood verkeren’.
En dat geeft ook aan waarvoor wij diakenen hebben. De diakenen moeten ‘ons als christelijke gemeente op zo’ n manier stimuleren dat die barmhartigheid gaat horen bij het leefpatroon van ons als volgelingen van Jezus’.
Gemeente van Jezus Christus, broeders en zusters, jong en oud.
Vroeger wist men heel goed wat 'de diaconie' was. Die zorgde voor de armen en wezen. Zoals op dit armenhuis staat aangegeven (dia 18):
In dit gestigt worden behoeftigen bedeeld, man en vrouwen.
wildt met liefdadigheid de armen aanschouwen.
De wees die ook zijn woning heeft in dit gestigt betoon gij weldadigheid het getuigenis aller plicht.
Zij allen bidden u vriendelijk wanner zij zijn in nood om een milden gift, en God om dagelijks brood
Vandaag de dag is dat allemaal wat minder duidelijk.
Het gemidelde kerklid denkt bij het werk van de 'diaken' al gauw aan de kollekte. (dia) En het begrip 'diaconale gemeente' wordt in de regel opgevat als binnen de gemeente omzien naar elkaar (dia).
Daarmee heeft de hele zaak van het 'diaconaat' bij ons ongemerkt toch iets vaags en afstandelijks gekregen denk ik.
De collecte bijvoorbeeld is in de praktijk vaak niet meer als even een muntstuk in de ponk gooien en dan is het ook weer gebeurd.
Het werk van de diakenen voltrekt zich voor een aanzienlijk deel achter de schermen van de kerkelijke vergaderzalen.
En diaconale gemeente is maar al te gauw versmald tot elkaar opvangen en ondersteunen in moeilijke tijden.
En daarom is het een goeie zaak om met elkaar het stof dat er in de loop van de tijd over het diaconaat is komen te liggen af te blazen.
Om weer helder voor ogen te krijgen wat diaconale gemeente-zijn betekent en dat gaan ervaren.
Dat kon zelfs wel es belangrijker zijn dan we denken!
Want ons christen-zijn blijkt te staan of te vallen met... het diaconaat.
Of je met een echte christen of met een schijnchristen, een levende gemeente of een lauwe- of
dode gemeente te maken hebt kun je zien aan...hun diaconaal bezig-zijn.
Met een aantal kerkenraadsleden zijn we gisteren en eergisteren naar een congres in Zelhem geweest dat ging o.a. over het diakonaat. Daar werd dat ook expliciet en meer dan eens zo gezegd:
Diaconaat is de handen en voeten van een christelijke gemeente.
Diaconaat is de daad van de gemeente bij de liefde van Christus voegen.
Diaconaat is een wezensuiting van een christelijke gemeente
En daarbij werd gesteld: 'zonder zichtbare liefde van Christus ben je geen christelijke gemeente.' Dat het echt om een zeer wezenlijk kenmerk van de gemeente gaat hoor je ook van Jezus in Mt.25.
Jezus neemt zijn leerlingen en ons mee naar de laatste dag van de geschiedenis van de aarde in haar huidige vorm.
T'is een gewone dag.
Iedereen is naar zijn werk of zit op school.
Maar dan klinkt ineens het geluid van een schallende trompet.
Alle mensen horen het en kijken op.
En met dat ze dat doen ziet iedereen - niemand uitgezonderd - op datzelfde moment Christus terwijl Hij, precies zoals Hij ook weggegaan is, op wolken en omringt door engelen neerdaalt op de aarde.
Jezus neemt vervolgens plaats op een troon, en alle mensen worden Hem voorgeleid. Binnen onze ruimtelijke grenzen kun je je dat niet voorstellen, maar zó staat het er: 'alle volken zullen voor Hem verzameld worden': fransen, afrikaners, amerikanen, chinesen en ook nederlanders.
En dan horen al die mensen rechter Jezus zijn oordeel vellen.
Wat zijn er een mensen die daar aan twijfelen of het ronduit maar onzin vinden.
Vandaag worden ze met een ruk uit hun droom geholpen.
Het is wel waar!
Christus kómt wel degelijk naar de aarde om te oordelen de levenden en de doden.
Precies zoals Hij voorzegd heeft.
T'wordt geen ingewikkelde rechtspraak die dag.
Christus' oordeel is eigenlijk maar heel beperkt.
Je hebt het rijk van God ... en je hebt het rijk van de satan.
Als Jezus zijn oordeel velt is het - zegt Hij duidelijk in vs.46 - het een of het ander: eeuwig leven...
of eeuwige straf.
Toch is het best spannend om te horen.
Wat zal het worden...
... voor bijvoorbeeld bekende voetballers als van Nistelrooy of Seedorf?
... voor de paus of president Chriraq?
... voor willekeurige chinezen en gemiddelde hollanders?
... voor de mensen die hier om ons heen in Kloosterveen wonen?
... voor jou en mij?
In tegenstelling tot eerdere voorstellingen (Mt.24) maakt Jezus hier aan de schare mensen om Hem heen wel duidelijk hóe Hij oordeelt.
Hij noemt in onze tekst achtereenvolgens 6 citeria:
'als een van mijn minste broeders... (dia 1-6)
1.
... honger had en door jou van eten is voorzien 2. ... dorst had en door jou te drinken is gegeven 3. ... vreemdeling was en door jou is gehuisvest 4. ... naakt was en door jou kleren kreeg bezorgd 5. ... ziek was en jou op bezoek kreeg6. ... in de gevangenis zat en door jou werd opgezocht...
...dan heb je Mij van eten, drinken, kleding en huisvesting voorzien en heb je Mij toen ik ziek was en in de gevangenis zat opgezocht...
... en dáárom mag jij met Mij op de nieuwe aarde wonen
... heb je dat allemaal voor mijn minste broeders niet overgehad, dan heb je het voor Mij niet overgehad en leg Ik jou Mijn - jou bekende - eeuwige straf op.
Een vraag die dan meteen opkomt is natuurlijk: wie zijn dat... die 'minste broeders' waar Jezus het over heeft?
In eerste instantie gaat het daarbij om de apostelen.
Jezus heeft - dat was - gerekend vanaf dit moment - immers nog niet eens zo lang geleden - zijn leerlingen uitgezonden om het evangelie te verkondigen. In Mt.10 kun je dat lezen.
Bij die uitzending had Hij letterlijk gezegd: 'wie jullie ontvangt, ontvangt Mij' (vs.40). (dia 1) En: 'Wie een van die kleinen, omdat hij een leerling is, ook maar een beker koud water te drinken geeft, zijn loon zal hem zeker niet ontgaan'(vs.42) (dia 2) Bijna precies hetzelfde als hier dus.
En als Paulus later tegenover de gemeenteleden in Korinte een beschrijving van zijn apostelschap geeft, dan zie je dat exact de dingen die Jezus hier opnoemt tot het
standaardpakket van deze apostel hoort: 'heel vaak heb ik ingevangenschap verkeerd, in moeite in inspanning heb ik gezeten, tal van nachten in honger en dorst, in tal van dagen zonder eten, in kou en naaktheid' (2 Kor.11,23-28). (dia)
... de apostelen dus.
Zij zijn druk in de weer geweest om - in opdracht van Jezus - het evangelie te verkondigen.
Alle steden en dorpen waren ze bij langs gegaan.
De omstandigheden waaronder ze dat moesten doen waren soms bar en boos.
Soms werden ze geholpen door mensen: die gaven hen onderdak en kleren, eten en drinken, maar vaak ook niet.
Nu blijkt dat Jezus Christus - in wiens naam zij preekten en die ook de inhoud van hun verkondiging vormde - zich voor de volle 100% identificeert met zijn herauten.
Heeft men hén goed behandeld dan beschouwt Hij het als gold het Hem.
Hebben ze hén verwaarloosd dan weet Hij zich door hen verwaarloosd.
De apostelen dus.
Toch ligt het voor de hand om vandaag Jezus' woorden breder te nemen.
Hij is immers met zijn evangelie verder gegaan.
Na Handelingen is het aantal christenen fors gegroeid.
In het verlengde van wat Jezus tegen zijn leerlingen heeft gezegd mogen wij daarom ook zeggen:
wat je voor volgelingen van Christus doet, doe je voor Hem!
Een van de Spreuken luidt letterlijk: 'Wie zich over de arme ontfermt, leent de Here; Hij zal hem zijn weldaad vergelden'(19,17). (dia)
Vandáár dat in de geschiedenis van de christelijke kerk altijd gesproken over de '6 werken van barmhartigheid' (Later heeft men daar het zorgen voor een fatsoenlijke begrafenis aan
toegevoegd).
In het Rijksmuseum in Amsterdam hangt bijvoorbeeld een schilderij van Meester van Alkmaar,
een schilder uit de 16 eeuw, met 7 panelen waarvan elk paneel één van de 'werken der barmhartigheid' uitbeeldt die Jezus hier in Mt.25 noemt. (dia)
En dat brengt ons bij een omschrijving van wat 'diakonaal bezig-zijn' is. 'Diakonaal bezig-
zijn/diakonale gemeente-zijn': dat is - werd gisteren ook gezegd: 'het doen van barmhartigheid en gerechtigheid in en door ons als gemeente van Christus ten behoeve van hen die sociaal maatschappelijk in nood verkeren'. (dia)
En dat geeft ook aan waarvoor wij diakenen hebben.
De diakenen moeten 'ons als christelijke gemeente op zo' n manier stimuleren dat die barmhartigheid gaat horen bij het leefpatroon van ons als volgelingen van Jezus'. (dia)
Dat kun je aan de hand van Christus' woorden voor vandaag nog iets concreter maken 1.
Artsen zonder Grenzen onderscheidt drie stadia waar het gaat om voedselschaarste. Het laatste stadium is hongersnood. Kenmerkend hiervoor is een totale verarming. Mensen zijn gedwongen hun huis en haard te verlaten om voedsel te zoeken. De sociale structuur stort in. Er is sprake van een extreem hoge sterfte en ernstige ondervoeding in alle leeftijdsgroepen. Mensen zijn om te overleven volkomen afhankelijk van voedselhulp en zijn extreem kwetsbaar.
'Diakonaal bezig' zijn is: mensen die honger hebben te eten geven (dia)
2.
200 geleerden uit 50 landen stellen dat watertekorten en de opwarming van de aarde de
grootste twee problemen van het nieuwe millennium vormen; 60 procent van de watervoorraad bevindt zich in 9 landen, terwijl 80 landen - die in totaal40 procent van de wereldbevolking uitmaken - met waterschaarste moeten afrekenen. Vandaag is er één op vijf mensen zonder toegang tot drinkbaar water, en één op twee mensen heeft onvoldoende sanitaire voorzieningen.
28 procent van de wereldbevolking (= 1,7 miljard mensen) hebben onvoldoende toegang tot zuiver drinkbaar water
'Diakonaal bezig' zijn is: mensen die zonder drinken zitten hun dorst lessen (dia)
3.
Zeker 100 miljoen mensen in de wereld leven zonder enige vorm van onderdak en hun aantal neemt toe. Ergens tussen de 30 en 40 miljoen van hen zijn kinderen.
'Diakonaal bezig' zijn is: vreemdelingen onderdak aanbieden (dia)
4.
Armoede betekent tekortkomen op materieel, sociaal en emotioneel gebied.
Het betekent dat je minder aan eten, aan verwarming en aan kleren kan uitgeven dan iemand met een gemiddeld inkomen.
Maar vooral, armoede neemt het gereedschap weg waarmee je aan je toekomst kunt werken, je
"levenskansen".
Het vernietigt de kansen op een leven dat niet door ziekte wordt getekend, op een fatsoenlijke opleiding, een veilig huis en een langdurige pensionering.
Tien procent van de inwoners van Nederland heeft een inkomen op of onder het sociaal minimum. Wie langdurig op het minimum moet leven wordt arm. Reserves raken op, en duurzame goederen zoals een koelkast raken versleten. Vakantiegeld wordt gebruikt om gaten in het budget te stoppen. Het leven wordt alsmaar kariger en gewoon sociaal verkeer wordt steeds moeilijker, want alles kost geld, en geld is er niet.
Vanaf juni geeft de stichting Voedselbank Midden Drenthe de allerarmsten in de regio Noord Drenthe voedsel en kleding. Ze begonnen drie maand geleden met vier aanvragen, nu
ondersteunen ze al 20 individuen of gezinnen.
'Diakonaal bezig' zijn is: arme mensen van fatsoenlijk kleren voorzien (dia)
5.
Nog niet zo lang geleden stond in de krant te lezen: 'De SOS Telefonische hulpdienst krijgt steeds vaker telefoontjes van mensen die zich eenzaam voelen. Ruim een kwart van de gesprekken die de dienst voert gaat over dit onderwerp. Vorig jaar stond eenzaamheid ook al boven aan. Het aantal telefoontjes hierover lag toen nog op 20%. Na eenzaamheid gaan de meeste gesprekken bij SOS Telefonische Hulpdienst over psychosociale problemen (17%), vorig jaar stond dit onderwerp ook op de tweede plek. Andere kwesties die bij de dienst aan de orde komen zijn onder meer relatieproblemen, seksualiteit en gezondheid'.
'Diakonaal bezig' zijn is: zieke mensen opzoeken (dia)
6.
Het aantal gedetineerden stijgt nog steeds. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat het aantal gedetineerden de afgelopen vijf jaar licht is toegenomen: van ruim 38.000 in 1996 tot de ruim 43.000 in 2000. Opvallend is de verdubbeling van het aantal vrouwelijke gevangenen van een kleine 1500 in 1996 tot 3000 vorig jaar.
'Diakonaal bezig' zijn is: mensen in de gevangenis niet aan hun lot overlaten (dia)
Aan de hand van deze 6 criteria worden wij geoordeeld.
Als de door Hem genoemde 6 dingen jou als christen ter harte zijn gegaan - luidt Jezus
boodschap - (Arme, hongerige, dorstige, zieke en gevangen mensen helpen, )... dan beërf je het eeuwige leven.
Als jij zulke moeite je bij je kleren liet afglijden en niet of nauwelijks wilde bijdragen in dergelijke noden veroordeel ik je tot de eeuwige straf.
Het laatste oordeel op grond van wat je diakonaal wel- of niet hebt gedaan.
Dat klinkt toch een beetje raar uit Zijn mond - vind je niet?
Het evangelie dat is toch gratis?
Eeuwig leven dat krijg je toch uit genade... en niet op grond van goede (diakonale) werken?
Eergisteren werd er op dat congres ook een stukje drama gedaan. Twee meisjes zaten voor de hemelpoort. Om hen heen hoorden ze namen omroepen van mensen die naar binnen mochten.
Het ene meisje had een tas bij zich met allemaal prachtige dingen: een beker voor 25 jaar Koningskindkamp, een krantenartikel waarin stond hoe zij es een keer een klein jongetje uit de vijver had gered, alles wat ze aan goeds had gedaan zeg maar. En jij? Vroeg ze. Wat heb jij bij je?
Ik??? Niks, de prijs is toch betaald? Zei dat andere meisje. Daarop werd haar naam afgelezen. Zij ging naar binnen terwijl het meisje met haar goeie dingen bleef zitten.
De bedoeling is natuurlijk duidelijk, toch klopt het natuurlijk niet helemaal.
Natuurlijk wordt je behouden alléén door je geloof en uit genade.
Die boodschap heeft Jezus meer dan eens duidelijk uitgesproken:
'Ik ben de deur' (dia 1)
'Wie in Mij gelooft zal eeuwig leven' (dia 2) 'Ga heen, uw geloof heeft u behouden'. (dia 3)
'Komt tot Mij die vermoeid en belast zijt en Ik zal u rust geven' (dia 4) Waar het Jezus om gaat is geloof in Hem.
Dat is beslissend voor straks.
Maar áls je in Jezus gelooft, als je Hem hebt leren kennen, echt kennen, dan kan het niet anders of je loopt warm voor de dingen die Hij hier opnoemt.
Je kunt niet in de hemel aankomen met: ik heb geloofd in Jezus en heb me de rest van mijn leven opgesloten in mijn huis en gezin.
Dat is geen geloof!
Geloof zet je in beweging!
Daar zit niks presteerderigs aan.
Dat kan gewoon niet uitblijven bij wie in nauw kontakt met Jezus staat.
Denk je maar es in wie Jezus is en wat Hij voor jou allemaal gedaan heeft.
Gods Zoon heeft zijn heerlijke leven bij God in de hemel voor jou opgegeven om naar de aarde te gaan. (dia)
Hij heeft zijn goddelijke macht en eer voor jou afgelegd om een gewoon mens te worden.
De Mensenzoon is niet gekomen om Zich te laten dienen maar om jou te dienen! (dia) Hij heeft voor jou zwaar moeten lijden, is voor jou geslagen, vernederd, gekruisigd.
Hij, die zonder zonde was, heeft al jouw zonden (je verkeerde woorden, daden, gedachten, blikken) afbetaald.
Hij is vrijwillig gestorven om jouw korte leventje eeuwig door te kunnen laten gaan.
Hij is naar deze aarde gekomen om haar voor jou helemaal nieuw te maken.
God heeft Hem verlaten zodat jij door God nooit meer alleen gelaten wordt (dia) Hij heeft zijn leven afgelegd om jou een nieuw en volmaakt gelukkig leven te bezorgen Dat heeft Hij allemaal voor jou gedaan!
Zonder Jezus was je nergens!
Als je je dát realiseert dan kan het lot van arme, zieke en gevangen mensen jou toch niet onverschillig laten???
Dan wil je helpen net als Hij bij jou heeft gedaan.
Dat gebeurt gewoon.
Een voorbeeld om het ook voor de kinderen duidelijk te maken:
Stel de zon schijnt en jij wilt het strand op.
Maar niet iedereen wordt toegelaten.
Je moet iets kunnen laten zien en dat wordt ook gecontroleerd.
Voor dat strand geldt dus feitelijk een toegangscriterium. (dia) En wat is dat? Alléén de mensen die warm zijn mogen op het strand.
Dus is het toch ook weer niet een toegangscriterium.
Want je hoeft alleen maar in de zon te lopen of je wordt warm.
Dat gebeurt gewoon.
Zo is het bij Jezus ook.
Als je Hem hebt leren kennen, weet wie jij bent, hoe jij Hem voor jouw redding nodig hebt, je realiseert wat Hij allemaal voor jou gedaan heeft,... dat geeft zoveel rust.
Dat maakt je zo blij.
Het maakt je warm.
En dat zoekt een uitweg.
Je wil diakonaal bezig zijn.
Je wil de ander 'van harte dienen en als Christus voor hem zijn'.
Amen.
