ESTAFETT: Exploratie, STudie en Valorisatie van Effecten van TeamTeaching op leerlingen en leraren. Voorbij de perceptie .
Samenwerkingsverband: AP Hogeschool Antwerpen, Arteveldehogeschool Gent, Universiteit Antwerpen en Universiteit Gent.
Context en uitdagingen
Scholen leveren grote inspanningen om aan elke leerling kwaliteitsvol onderwijs te bieden en dit in een uitdagende context van o.a. toenemende leerlingendiversiteit, hoge armoedecijfers, vroegtijdig en ongekwalificeerd schoolverlaten, bezorgde ouders, lerarentekort en uitval bij startende leraren, ...
Scholen en schoolteams zijn daarom op zoek naar manieren om elke leerling optimaal te laten ontwikkelen en tegelijk het welbevinden en de professionele ontwikkeling van leerkrachten zo hoog mogelijk te houden.
In verschillende studies wordt teamteaching naar voor geschoven als een krachtige strategie om zowel aan het welbevinden van leerlingen als werkbaar werk voor leerkrachten en leerwinst voor beide te werken. Meer en meer scholen stellen daarom teams van onderwijsprofessionals verantwoordelijk voor het realiseren van kwaliteitsvol onderwijs. Binnen deze teams werken onderwijsprofessionals samen in de voorbereiding en uitvoering van lessen, en in de reflectie op hun gedeelde lesopdracht.
Eerder onderzoek toonde reeds positieve effecten aan voor leerkrachten en leerlingen, zoals
“leerkrachten leren van elkaar door samen te werken” en “leerlingen worden sneller en meer op maat ondersteund”. Een beperking is dat het beschikbare empirisch bewijs voornamelijk gebaseerd is op zelfrapportage en eerder beperkte steekproeven/bevragingen.
“Is er een effect van teamteaching op de leerwinst van leerlingen? En op leerkrachten? We willen zeker zijn dat de keuze die we gemaakt hebben voor teamteaching ook echt verantwoord is.” (co-
creatiebijeenkomst met stakeholders, 10 januari 2020)
Om de beleidskeuze voor teamteaching in het Vlaamse basis- en secundair onderwijs wetenschappelijk te onderbouwen is nood aan verdere evidentie via een grootschalige studie/bevraging, via de
observatie van de effecten van teamteaching in de praktijk en via het effectief vergelijken van het effect van lessen die al dan niet via teamteaching worden gebracht.
Projectdoelen
Met dit project willen we de effecten van teamteaching (TT) op leerkrachten en leerlingen grondig in kaart brengen. Concreet onderzoeken we in welke mate teamteaching bijdraagt aan de leerwinst, het welbevinden en de betrokkenheid van leerlingen en aan de professionele ontwikkeling, de
professionele identiteit, het welbevinden en de onderwijsaanpak van leerkrachten (eerste globaal projectdoel).
Zo komen we tot het tweede globaal projectdoel, namelijk het ontwikkelen van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoekstrategieën en bijhorende innovatieve meetinstrumenten die nodig zijn om de effecten op een betrouwbare en valide wijze te meten.
Een derde globaal projectdoel is de onderwijspraktijk te ondersteunen bij de implementatie van teamteaching (TT) op basis van de ontwikkelde wetenschappelijke inzichten. We ontwikkelen hiervoor een professionaliseringstraject dat wordt uitgetest door beginnende teamteachers. Op basis van hun ervaringen wordt dit traject geoptimaliseerd en daarna Vlaanderenbreed uitgerold. Het verzamelen en delen van goede voorbeelden van praktijken krijgt hierin een belangrijke plaats.
Werkwijze
Via een Vlaanderenbrede oproep nodigen we ervaren TT-teams uit om te participeren aan een grootschalig survey onderzoek. Beginnende TT-teams worden uitgenodigd om een
professionaliseringstraject mee te ontwikkelen en/of uit te testen in een interventieonderzoek. Nadien volgt nog een observatie van TT-activiteiten in de klas (video-based observation). Tot slot worden enkele TT-teams geselecteerd om deel te nemen aan een quasi-experimentele studie waarbij eenzelfde les wel en niet door een TT-team wordt gegeven.
Naast vier complementaire stromen van dataverzameling, initiëren we op die manier ook een Vlaanderenbreed lerend netwerk waarbinnen scholen inzichten, resultaten en ervaringen kunnen delen.
Resultaat
Dit project zal in de eerste plaats het beleidsvoerend vermogen van scholen vergroten door evidentie en inzichten aan te reiken over de impact van TT. We zullen aan stakeholders (directies, leerkrachten, pedagogisch begeleiders, zorgcoördinatoren…) praktijkgerichte onderzoeksinstrumenten aanreiken om aan kwaliteitszorg te doen binnen de school of klas, om de impact van de eigen praktijk te onderzoeken en om ondersteuning en coaching te bieden aan scholen bij TT. Voor een optimale praktijkvertaling van de kennis, inzichten en instrumenten zetten we in op samenwerking met partners zoals Klasse en Klascement.
Ten tweede mondt dit project uit in een professionaliseringstraject voor TT-teams. Inhoudelijk zal dit project zich baseren op de kennis en inzichten over de randvoorwaarden voor TT met impact, alsook op het delen van goede praktijkvoorbeelden met aandacht voor die randvoorwaarden. Hiertoe verkennen we twee sporen: het opzetten van een nascholingstraject door de projectpartners zelf en/of een train- de-trainer programma voor interne of externe pedagogische ondersteuners.
Ten derde zal dit project een state-of-the-art genereren rond TT in Vlaanderen, zowel rond het wie, wat, waar, en hoe van TT in het Vlaamse onderwijslandschap, de impact ervan op lerenden en leerkrachten, als rond noodzakelijke randvoorwaarden. Deze kennis zal ook voeding geven voor het formuleren van beleidsaanbevelingen op verschillende niveaus.
Meer weten? Interesse om deel te nemen?
Neem deel aan het online infomoment op donderdag 20 januari 2022.
