en EM
WASHETEEN
Donderdag 14 mei 1964 - No. '1'1'1
Bekwaam verdediger van het Vrije Westen
(Zie pagina 3)
LIBERALÈ'F AI\J(ELDRAGERSDAG?
o.a. de heer J. Bos, uit Den Haag, schreef. Deze gaf als zijn oordeel te kennen, dat "liet overgrote deel van de CHU er dankbaar voor is, dat de CHU -fractie met de heer Beernink de VVD koos".
De discussie in het CR-weekblad duurde tot in oktober voort, waar- bij (om maar enige voorbeelden te noemen)· de heer W. F. Reus zich afvroeg, of hij soms op "een Her- vormd bijblad van de Volkskrant"
was geabonneerd. En waarbij ir.
W. Hoek, uit Nijmegen, vaststelde, dat "in het Christelijk-Historische Weekblad een redactioneel tegen- wicht tegen de vooringenomenheid van de heren Houwaart en Budding wel prettig zou aandoen".
Twee weken geleden, in ons nummer van 30 april, h,;b- ben wij het "opgeblazen rumo~!>
over ons VVD-congres eens duide- lijk aan de kaak gesteld. Daar was ook alle aanleiding toe.
Wij citeerden in dit verband ver- schillende uitspraken, maar richt- ten ons toch in het bijzonder tegen de heer D. Houwaart, redacteur van het "Christelijk-Historische Week- blad" en thans ook verbonden aan de NCRV als redacteur van de ac- tualiteitenrubriek, zomede tegen het Haagse (katholieke) dagblad "Het
Binnenhof".
Tegen de heer Houwaart, omdat deze voor de NCRV -microfoon in een gesprek met het anti-rev. Twee- de-Kamerlid de heer Rooivink de term "Liberale fakkeldragersdag"
had geïntroduceerd.
Tegen "Het Binnenhof" omdat dit blad deze term had overgenomen en bovendien o.a. gewaagde van
"een demagogisch kunststukje" van mr. Geertsema.
Beiden hebben nu inmiddels op ons hoofdartikel gereageerd. De hr.
Houwaart in zijn weekblad van 8 mei, van welk artikel hij ons tevens een afschrift zond. De redactie van
"Het Binnenhof" in een uitvoerig hoofdartikel in haar editie van dins- dag 5 mei.
Wij zullen ons deze week bezighou- den met de reactie van de heer Hou- waart en hopen volgende week dan in te gaan op het verweer van "Het Binnenhof".
*
De heer H. schrijft, dat hij
· zich moeilijk kan verdedi- gen op een plaats, die daartoe niet gebruikt kan en mag worden (hij bedoelt dus: niet voor de NCRV- microfoon), weshalve hij dat dan doet in het CR-weekblad en ons daarvan in kennis stelt. Wij willen dit aanvaarden, al moeten wij dan toch wel opmerken, dat hij dan ook beter had gedaan, zich voor de NCRV -tv niet zo eenzijdig-sugges- tief uit te laten. En zo hij dan een gesprek over het VVD-congres had willen voeren omdat voor hem (en naar zijn idee ook voor de kijkers) allerlei problemen waren gerezen, vragen wij ons af of het dan niet meer voor de hand zou hebben gele- gen, die aan de heer Geertsema zelf voor te leggen.
Dat is overigens geenszins bedoeld als een aanmerking op de heer Roolvink, die - naar wij ook in ons artikel van 30 april reeds schreven - zich correct en sportief heeft ge-
dragen.
De heer H. vindt, dat wij blijkbaar maar slecht kunnen luisteren. Hij heeft die avond voor de NCRV -mi- crofoon namelijk gezegd, dat "het er de s c h ij n van heeft, dat mr. Geert- sema een liberale fakkeldragersdag heeft opgevoerd".
Hij meent, dat dit heel wat min- der positief is dan "allerlei mensen"
hem in de schoenen hebben gescho- ven.
][[et doet ons genoegen, dat de * schrijver gewaagt van "al- lerlei mensen". Daar blijkt uit, dat hem kennelijk hetzelfde is overko- men als ons, n.l. dat wij van talrij- ke zijden zijn benaderd door ver- ontwaardigde kijkers/luisteraars, die zich aan dit interview en in het bijzonder dan aan de geïncrimineer- de vergelijking, hadden geërgerd.
Waarom die vergelijking met de befaamde "fakkeldragersdag" van de Partij van de Arbeid van novem- ber 1958 volslagen onjuist is, heb- ben wij in ons artikel toen aange-
NOTITIES VAN EEN INSIDER
toond. Wij behoeven dat thans niet te herhalen.
De heer H,. beroept er zich op, dat hij gezegd heeft, dat het "er de schijn van heeft". Ondertussen had de heer H. voor een zo groot en zo gemêleerd publiek als de televisie- kijkers vooral op de zaterdagavond vormen, deze suggestie dan toch maar geïntroduceerd. Dat en niet anders hebben wij geconstateerd en wij menen, daar toch bij te moeten blijven.
Uit het feit, dat de heer H. op on- ze eigenlijke weerlegging van de ge- lijkenis met de socialistische fak- keldragersdag niet ingaat en dat hij meent, dat hij dus "heel wat min- der positief is geweest", menen wij ondertussen de hoop te mogen put- ten, dat hij bij nader inzien deze ver- gelijking toch ook minder gelukkig acht.
* * *
De schrijver maakt zich ver- volgens boos, dat wij ge- schreven hebben, dat hij zijn .,li- berale-haat'' wekelijks in het CR- weekblad uitdraagt en dat hij deze nu sedert kort ook voor de NCRV- micmfoon kan uitleven.
Wij vinden . het, eerlijk gezegd, wat kinderachtig, dat hij ons dan tracht te vangen op dat "liberalen-
haat". Wij hebben, zo meent hij, geen onderscheidingsvermogen en hij acht het politiek bedenkelijk, dat wij personen en zaken niet weten te scheiden.
Wanneer wij onze opponent daarmee gerust kunnen stellen, wil- len wij wel verklaren, dat wij hem er echt niet op aanzien, dat hij op een van ons een aanslag zou wil- len plegen. Met "liberalenhaat"
hebben wij uiteraard bedoeld: haat tegen het liberalisme, waarvan die liberalen de personificaties zijn.
Dat de heer Houwaart en zijn me- deredacteur de heer Budding, hun felle anti-liberalisme bij voortduring in het orgaan van de CR-Unie de- monstreren, zal ieder moeten be- amen, die dit orgaan geregeld leest.
Wij behoeven slechts te herinneren aan de door beide redactieleden tij- dens de Kabinetsformatie gevoerde actie om te bereiken dat niet met de VVD, maar met de PvdA in zee zou worden gegaan. En aan hun reacties op de rede van mr. Geertsema bij het debat over de regeringsverkla- ring 1963, waaruit de "onbetrouw- baarheid" van de VVD zou zijn ge- bleken en het streven van de VVD om zich niet aan het akkoord van Wassenaar te houden.
Het is bepaald pikant, dat het juist andersom ligt en dat mr. Geertse- ma zich juist beroept op de dui- delijke afspraken van het Akkoord van Wassenaar, tegenover hen, die daar (op min of meer slinkse wijze) van af willen wijken.
* * *
Al deze beschouwingen in het C.H.-weekblad gingen in feite regelrecht in tegen de houding van mr. Beernink, die in vrijwel alle kwesties tijdens de formatie eenzelf- de standpunt heeft ingenomen als de heer Toxopeus.
Ook de lezers van hei CR-week- blad is dat niet ontgaan. Men behoeft slechts de nummers uit de zomer- maanden 1963 op te slaan om ken- nis te nemen van de ingezonden stukken, waarin verschillende schrijvers hun bezwaren inbrachten tegen het ,.geflirt van de redactie met de Partij van de Arbeid", zoals
ATTENTIE!
De heer Bos schreef over "onge- fundeerde kritiek op een regerings- partij" (de VVD), maar de heer Budding antwoordde, dat die op- merkingen hem "Siberisch" 1ieten.
Neen, wij voelen ons echt niet al- léén staan in onze ernstige bezwa- ren tegen de wijze, waarop de re- dacteuren van het CR-weekblad hun
"liberalisme-haat" (om de heer H.
genoegen te doen, schrijven wij het nu zo) botvieren.
* * -x-
ren slotte maakt de heer Hou- waart in zijn verweer nog enkele opmerkingen over de achter- gronden van het interview met de heer Roolvink. Hij veronderstelt, dat wij nog nooit iemand hebben geïnterviewd dan wel "dat wij maar wat kletsen".
Zijn bedoeling was om door scher- pe, suggestieve vragen tot opmerkin- gen te verleiden. Zijn vragen moes- ten dus tegenspraak uitlokken en dat is uitstekend gelukt, zo schrijft de heer H.
Met dat laatste kunnen wij het eens zijn en voor die tegenspraak zijn wij erkentelijk!
Hij verklapt ons ook. dat dit te- levisiegesprek was voo1:bereid. Ver- rassingen zaten er voor de intervie- wer niet in en er is dus ook geen sprake van een "afgang van de in- terviewer" en een "terechtwijzing voor heel kijkend Nederland".
Wij hebben er geen enkel be- zwaar tegen, de heer H. het volle pond te geven en dit alles te ver- melden.
Onze opponent houde ons ech- ter ten goede, dat wij, in het licht mede van onze boven weergegeven ervaring omtrent zijn instelling te- genover de VVD, nu eenmaal onze eigen gedachten hebben over die
"scherpe en suggestieve vragen".
Suggestief waren ze inderdaad!
ATTENTIE!
Luistert op WOENSDAG, 27 MEI a.s., over de zender Hilversum I (402 m), van 18.20-18.30 uur, naar
,.DE STEM VAN DE V.V.D."
VRIJBEID EN DEMOCRATIE
Hoe kan een liberaal de PBO verdedigen?
Denkfouten aangaande een dtvangorganisatie
Tijdens het PBO-congres, dat de VVD op 8 februari te Amsterdam hield, zijn de tegenstanders van de fascistische dwangorganisatie niet, of al- thans zeer onvoldoende, aan het woord gekomen. Ik wil daarom gaarne in ons blad nog eens op de kwestie ingaan, mede, omdat ik de PBO benader van het vrije beroeps- of bedrijfsleven uit.
In dit artikel wil ik gaarne drastisch afrekenen met enkele veel-gemaak- te kernfouten van de voorstanders van de PBO. Eerst evenwel volgt hier een opsomming van de politieke bezwaren, die m.i. aan de Publiekrechte- lijke Bedrijfsorganisatie kleven - bezwaren, die niet worden ondervangen door de vergaande democratisering, die het Amsterdam congres wenste.
Deze bezwaren dan zijn:
1. de PBO bevordert het ontstaan van de corporatieve staat.
2. de PBO degradeert het parlement, de volksvertegenwoordiging, tot een praatcollege zonder invloed.
3. de PBO betekent het opheffen van 't vrije economische verkeer.
4. de PBO hanteert het onzedelijke wa- pen van de economische uitsluiting.
5. de PBO ondermijnt de rechtstaat door de burgers van het recht "af te trek- ken"
6. de PBO dwingt hen, die zich tegen haar verzetten, tot extremisme.
Van deze zes grondregels uitgaande, kom ik tot een van de ergste uitwassen, waartoe de PBO sedert haar instelling de stoot heeft gegeven: de PBO-mentali- teit - de mentaliteit, dat de rekenkundi- ge meerderheid de minderheid mag ver- volgen tot daar letterlijk de (economi- sche) dood op volgt. In de praktijk van de PBO komt het er immers op neer, dat de zogenaamde "marginale" bedrijven worden opgeheven, nadat zij eerst zijn gedwongen lid te worden van het mons- ter, dat hen zal verslinden. Om nog maar niet te spreken van het verslinden bij voorbaat, doordat aan het stichten van een nieuw bedrijf zoveel voorwaarden worden gesteld, dat het beginnen van 'n onderneming een uiterst hachelijke zaak is geworden.
Misvatting
Naar mijn vaste overtuiging is het 'n absolute misvatting uit te gaan van de
veronderstelling zoals de PBO doet - dat welvaart slechts een kwestie is van brood. De dwangorganisatie miskent 't begrip levensvreugde in de arbeid en in het ondernemen. Wie zijn wij, dat wij willen oordelen over het resultaat van het (levens-) werk van een mede-burger?
De algemene wetten, op democratische wijze tot stand gekomen in volle vrij- heid, geven de grenzen aan, die niet mo- gen worden overtreden. Als liberaal stel ik vast dat deze wetten al genoeg belem- merend kunnen werken. Een extra-dwang via verordeningen door bedrijfsgenoten tast de vrijheid onherroepelijk zozeer aan, dat van een democratische staat niet meer kan worden gesproken, als de PBO geheel is totstandgekomen.
Een andere denkfout is, dat als er in het huidige tijdsgewricht geen PBO zou zijn, wij in een ambtenarenstaat zou- den leven. Ik dacht, dat wij VVD-ers voorstanders zijn van een veel kleiner ambtelijk apparaat dan er nu al is. Wij moeten daarom zo reëel zijn d"! ve12.m
telijking niet via de PBO-achterdeur weer binnen te halen. Dit leidt tot een staat in een staat, waar bedrijfsgenoten elkander gaan dirigeren, bestraffen en regeren. Ik geef er dan nog altijd de voorkeur aan door de onpersoonlijke overheid te worden geregeerd.
Dictatuur
Ten onrechte kiest de PBO voor het collectieve, inplaats van voor het indi- viduele. De PBO erkent de eigen verant- woOl·delijkheid van de redelijk denken-
MIJN 0 PINIE IS
& • •AMBTENAREN UIT NIEUW-GUINEA
Toen op 1 oktober 1962 het bewind over Nieuw-Guinea werd overgedragen ver- klaarde de toenmalige regering, dat de ambtenaren aldaar hun bestemming had- den verloren. Vele van deze ambtenaren waren daar helemaal niet zo erg verheugd over, omdat er nergens in het bijstands- reglement een bepaling wordt gegeven, die hun pensioen over aldaar doorge- brachte diensttijd veilig stelde.
Had men minder dan 10 dienstjgren dan krijgt men geen pensioen, ondanks het feit, dat men er al die jaren voor heeft betaald en men bepaald niet op eigen verzoek het ambt heeft neergelegd. Nu is er niets aan de hand indif''l men er in slaagt in Nederland weer ee,n betrekking te vinden bij de Rijksoverheid (wat zéér moeilijk is) want dan zijn er mogelijkhe- den in de Pensioenwet van 1920 voor her- berekening van deze dienstjaren.
De laatste troonrede geeft een aanwij- zing inzake de herziening van de Pen- sioenwet, maar voor zover ik kan nagaan wordt er geen bepaling opgenomen om aan de ex-Nieuw-Guinea ambtenaren in vaste dienst uitgesteld pensioen toe te kennen onafhankelijk van !-.et aantal daar doorgebrachte dienstjaren.
Ook in het nieuwe beginselprogramma heb ik geen aanwijzing gevonden, dat er op korte termijn iets zal veranderen ten gunste van deze gedupeerde Nederlanders F. P. G. VAN IJSENDIJK, Ermelo.
BELASTINGTARIEF
Met instemming las ik in uw blad de belangstelling van de VVD voor afzwak- king van de progressie, daar de midden- groepen te zwaar belast zijn.
Wat denkt u echter van de directeu- ren-eigenaren van gesloten N.V.'s, die zo-·
als ik, hun leven lang buitengewoon hard hebben gewerkt en vrijwel alles wat zij verdienden in hun bedrijf hebben gela- ten? Zij worden nu gestraft voor hun
spaarzaamheid en hun extra harde wer- ken wordt vergeten.
Zij missen de belastingvrije koerswinst op open aandelen.
Voor hen is de belasting (inkomsten- plus vermogensbelasting) zo hoog, dat er vrijwel niets van hun hoge inkomsten overblijft en zij zijn nauwelijks in staat wat extra kosten te betalen, daar vrij- wel hun hele vermogen vastzit in het bedrijf.
M.i. dankt het Nederlandse volk een groot deel van de welvaart aan deze ca- tegorie.
Natuurlijk is het stemmental van onze categorie niet groot. Toch vraag ik mij af of het voor ons land niet funest is een zo belangrijke groep als de eigenaren-lei- ders van de Jresloten N.V.'s ten gevolge van ruïneuze belastingen te ontmoedigen en op die wijze uit te roeien.
Het is te hopen, dat onze partijgenoot prof. Witteveen niet alleen aan de mid- den- en lagere groepen zal denken bij zijn belasting-ontwerpen.
H. BRAT, Beverwijk Redactionele aantekening:
Wanneer het voorstel komt tot neutralisering
1:ar1 de progressie/actor bij de loon- en inkom.
stenbelasting, zal deze ongetwijfeld over de gehele linie 1c0rden toegepast. Dat zal dan dus ouk voor de hogere inkomens geschieden en uiteraard in evenredigheid met de sterke stiiging, die het tarief bi)' de hoge; c (en mid.
dclbare) inkomens vertoont.
BEGINSELPROGRAM
Mr. J. Schuttevaer, te Utrecht, die deel- nam aan het debat op onze algemene ver-
de mens niet. Zij erkent slechts de col- lectieve verantwoordelijkheid middels de rekenkundige meerheid. Het is duide- lijk, dat dit de weg naar de dictatuur opent, zodat, wanneer wij de PBO-broe- ders hun gang laten gaan de stromingen achter het IJzeren Gordijn niet naar ons hoeven proberen te komen. Wij gaan zelf al.
Een fraai staaltje intussen van de de- magogie, die de voorstanders van de PBO ook bedrijven om hun gelijk aan te tonen, is de stelling: "Wie tegen de PBO is, is tegen medezeggenschap van de werknemer". Ik geloof, dat het een algemeen aanvaard principe is, dat de werknemer de vruchten van zijn arbeid zal moeten en mogen plukken. Dat hier- van in ons land zo weinig terechtkomt, ligt niet aan het ontbreken van een vol- ledige PBO, maar aan de verzuilde werk- nemersbonden, die liever po.litiek bedrij- ven, en niet de vruchten van de arbeid centraal stellen, doch streven naar vruch- ten zonder arbeid. Met als bijkomende fout, dat ze doen alsof ze alle werkne- mers vertegenwoordigen terwijl het in feite maar een deel betreft.
Uitgaande van deze waan eisen de vakbonden in de SER een gelijk deel op als de werkgevers. Daarom sla ik de waarde van de SER ook niet zo erg hoog aan - het is een nuttig adviesorgaan voor de regering, die evenwel iets dergelijks ook zonder PBO had kunnen instellen.
Gezien de overdreven machtspositie van de vakbonden is het temeer jammer, dat de VVD er niet in is geslaagd zich meer de tolk van de categorale bonden te ma- ken. Het zou de greep naar de macht van de erkende vakbonden ten zeerste heb- ben bemoeilijkt.
Ingrijpen
Ik wil er ook uitdrukkelijk op wijzen, dat daar waar de PBO er in het bedrijfs- leven ni~t is, de zaak niet is vastgelopen.
En daar, waar zij er wel is, is het goede er beslist niet dankzij de PBO totstand- gekomen, terwijl andèrzijds in die be- drijfstakken de overheid meermalen be-
gadering over de "discussiepunten" voor een eventueel nieuw beginselprogram, meent, dat door de kortheid in het ver- slag van hetgeen hij heeft betoogd, zijn bedoeling onvoldoende duidelijk naar vo- ren is gekomen.
Wij voldoen daarom gaarne aan zijn verzoek, zijn opmerkingen hier volledig te laten volgen:
"Het is verheugend, dat onze partij cri- tisch staat en blijft staan tegenover haar beginselp:rogram. Het verdient daarom toejuiching, dat er een commissie werd gevormd, die de mogelijkheid en de w~n
selijkheid voor herziening van het begm- selprogram moest onderzoeken.
Mij interesseert in de allereerste plaats de geestelijke grondslag, thans neergelegd in artikel 3. Daarin wordt m.i. een goede omschrijving gegeven van de "eenheid in verscheidenheid" waarop de geeste- lijke fundamenten zijn gebaseerd.
Ik acht het een achteruitgang, dat in punt 2 van de ons voorgelegde Discussie- grondslag een zowel voor Christenen als niet Christenen nieuwe openbaringsbron is geïntroduceerd, t.w. de Tien Geboden en de getuigenissen van het Nieuwe Tes- tament.
Dit is onbevredigend voor de orthodoxie, die in de gehele Bijbel, van Genesis tot Openbaring Gods Woord ziet, doch even- zeer voor de vrijzinnigheid, volgens wier opvatting in de bijbel Gods Woord is.
In de bijbel, dus in het Oude en in het Nieuwe Testament. Waarom dan het Oude Testament tot de Tien Geboden beperkt?
Ook de niet-Christenen zullen zich in de pseudo-confessionalisering van het be- ginselprogram slecht vinden. Zij zullen - evenals trouwens vele Christenen - buiten de bijbel gelegen getuigenissen als richtsnoer voor hun leven aanvaarden.
In het beginselprogram van onze par- tij dient echter de zeer algemene om- schrijving van het huidige artikel 3 ge- handhaafd te blijven. Met de op dit punt gedane poging tot revisie heeft de com- missie bepaald geen eer ingelegd!"
14 MEI 1964 - P AG:INA 2
schermend heeft moeten ingrijpen ten gunste van de fatsoenlijke staatsburger, die door zijn eigen bedrijfsgenoten werd bedreigd. De publiekrechterlijke gedwon- gen organisatievorm heeft geen duidelijk naar voren springende voordelen opge- J.everd boven de privaatrechtelijke en vrije organisatievorm. Integendeel, in ons staatsbestel komen dikwijls de pri- vaatrechtelijke organisaties de overheid te hulp om het schip in de juiste koers te houden. En hebt u zich wel eens gereali- seerd hoe vaak de publiekrechterlijke or- ganisaties in feite pronken met de mooi- ste veren van de pr·ivaatre<Jhtelijke, die zij zeggen zo te verfoeien omdat er geen dw~mg achter zit'!
Vlotter
Neen, het is niet voor niets, dat Neder- land in Europa eenzaam staat wat be- treft de PBO. Toch zijn in de ons omrin- gende landen de problemen in wezen ge- lijk - toch worden ze ook daar opgelost.
Ik heb de indruk, dat het daar zelfs vlot- ter gaat, omdat men er de gepresteerde arbeid stelt boven de georganiseerde ar- beid In dictatoriale landen wordt de or- gani~atie van de arbeid zonder meer pri-
INGEZONDEN
mair gesteld. De gepresteerde arbeid is er, in vergelijking tot de democratisch geregeerde landen, bedroevend. In Ne- derland, dat zich democratisch mag noe- men, moet men op syn saeck dienaan- gaande terdege letten!
Tenslotte nog dit. Het staat voor mij vast, dat een partij als de VVD tegen de PBO behoort te zijn, omdat onomstote- lijk vaststaat, dat deze dwangorganisatie een ondemocratisch karakter heeft. Een bijkomend voordeel is dan, dat zij, die aan den lijve de nadelen van de PBO voelen, niet meer gedwongen zijn hun heil te zoeken bij extremistische groepe- ringen als de Vrije Boeren, maar zich vol vertrouwen kunnen wenden tot de partij, die de vrijheid in haar vaandel heeft geschreven en daar trots op moet zijn.
Want ook het congres in Amsterdam heeft mij niet duidelijk kunnen maken hoe een waarlijk liberaal iets kan verde- digen, dat in wezen zonder meer onde- mocratisch is.
Dr. REMKO E. DE MAAR
Bnsthcdt
Specialisten
lU
Manchester Gentleroy
en
Ladyroy
o.a. bijzonder geschikt voor sport· mt tuinkleding
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
HAND IN HAND
* "De Paasmars (tegen de kernwa-
* ''' pens) is iets wat je dóét, juist om te zorgen, dat a. n d er e n er over schrijven", zo lezen wij in het jongste nummer van het partij-orgaan van de PSP. Iedere reclame-man weet echter, dat geen krant over welke stunt dan ook schrijft, als er geen nieuws in zit.
Daa'rbij komt nog, da.t de PSP hier al te opvallend hand in hand met de CPN marcheerde. "Formeel had de PSP niets te maken met de samenwerking tussen het Comité 1961 voor de Vrede en d·e Nederlandse Vredesraad", zo stelt haar partij-orgaan. Maar in het- zelfde nummer worden de jongeren a,J weer opgeroepen met Pinksteren deel te nemen aan de protestfietstocht naar Volkel, waarvoor de CPN en haar
"Waarheid" wel,enlang propaganda hebben gevoerd. Wij naemen dat twee handen op één buik.
ONTEVREDEN
In februari vroeg d•e Amsterdam-
* * se Ka.mer van Koophandel aan de directeur-generaal dier PTT een nieuwe verhoging van de ta.rieven m i n s t e n s t w e e m aan d e n te- voren bekend te maken. Kort daarop stelde een lid van de Tweede Ka-mer over deze kwestie vragen aan de mi- nisters van Economische Zaken en van Verkeer en Waterstaat. Hij verzocht hen te willen bewerkstelligen, dat er een termijn van enkele maanden in acht zou worden genomen tussen de datum van publikatie en die van in- voering. De minist.ers beloofden hun best te doen en van toen af ging ieder- een zitten wachten. Want dat ook Tante Pos duurder zou worden was in januari al wei duidelijk. De vraag was slechts: hoeveel. Dat weten we nu, sinds 8 mei. En de dag waarop de ho- gere tarieven ingaan is 1 juli. Als we dat alles acht dagen eerder hadden mogen vernemen, was iedereen tevre- den geweest.
den geweest. Inmiddels heeft nu ook ons Tweede Kamerlid, de heer M. Vis- ser, hierover schriftelijke vragen ge- steld.
CENTEN
* Oml.anl's het feit, dat er in ons
* * land 867.000.000 centen in omloop zijn, is er aan dit betaalmiddel een nijpend tekort. We kunnen er niet meer maken, want de capaciteit van onze machines gedoogt dat niet, zo schrijft 's rijksmuntmeest•er in 'n brief aan de Haagse Kamer van Koopha-n- del. Inmiddels doet de rijksmuntmees- ter de Kamer van Koophandel een middel aan de hand om de vraag naar centen af te remmen. Adviseer de door u vertegenwoordigde middenstanders, zo schrijft hij de Kamer, hun prijzen af te ronden. Geen prijzen meer dus van f 1,99 of f 24,98.
Wij vinden dit ma.ai· een merkwaar- dig advies.
Wat zou 's rijksmuntmeester advi- seren als er een tek1nt aan guldens was? En wat, als we niet ov•er vol- doende tientjes zouden kunnen be- schiliken? Waarschijnlijk: afronden!
GOEDEN AVOND
* Als we ons goed herinn.eren was
* * het vroeger _ ver vóór de Twee- de Wereldoorlog · de gewoonte van de radio-nieuwslezer (toen verzorgd door het Persbuooau Va.z Dia.z) de nieuwsberichten in te leiden met een altijd prettig aandoend "Goedenavond, dames en heren".
Dit gebeurt ai lang niet meer. Onk niet vonr de televisie. Dit alles zou toch wel wat vriendelijkoer en gemoe- delijker kunnen verlopen. De omroep- sters en omroepers van radio en t.v.
houden zich wel a.an deze wellevend- heidsregel. Bovendien: waarom de naam van de nieuwslezer niet ge- no.emd, zoals in het buitenland, zowel voor radio als t.v., wel geschiedt?
Toegegeven: het betreft hier geen gewichtig probleem, maar wat meer zwier en wat meer contact _ in het bij_
zonder met hen, die via de t.v. onze huiska-mers binnenkomen, zou toch be- slist wel aardiger zijn.
14 MEI 1964- PAGINA 3
De commissie Donner en de cultuur
Blijkens een bericht in de Nederlandse Staatscourant van 6 april 1964 heeft de minister-president in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad een commissie ingesteld welke tot taak zal hebben:
a. advies aan de regering uit te brengen met betrekking tot de taakver- deling tussen de departementen· van Maatschappelijk Werk; Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen en Sociale Zaken en Volksgezondheid;
b. de naamgeving van deze departementen in dit advies te betrekken.
Tot voorzitter der commissie werd benoemd mr. J. Donner; tot leden Jhr.
mr. L. E. de Geer van Oudegein, prof. mr. W. C.L. van der Grinten, dr. M.
J. Prinsen en drs. J. A. F. Roeien; tot secretaris mr. J. M. Kielstra.
Een commissie op hoog niveau, niet bestaande uit rechtstreeks be-
langhebbenden, zal zich derhalve gaan bezighouden met een der meest netelige problemen rond de departe- mentale indeling in ons land, een probleem, dat is ontstaan op het moment, dat het ministerie van Maatschappelijk Werk werd opge- richt en dat sedertdien meer en meer acuut is geworden door de pogin- gen van dit ministerie haar werkter- rein te verbreden, hetzij ten koste van het ministerie van 0. K. en W., hetzij ten koste van het ministerie van Sociale Zaken.
of voor één van beide of misschien voor beide takken van overheidszorg geen eigenstandigbeid meer wegge- legd zal zijn, met alle nadelige ge- volgen van dien.
Of met andere woorden: de cultu- rele organisaties en instellingen heb- ben zich in het verleden niet zonder reden enige malen afgevraagd of zij misschien als onmiddellijke belang- hebbenden ook gehoord konden wor- den als het probleem van de depar- tementale indeling weer aan de or- de kwam en zij zullen zich dit thans
ongetwijfeld weer afvragen nu de commissie Donner op het punt staat haar taak te beginnen.
Want de taakomschrijving van de- ze commissie is beperkt. De commis- sie zal mogen adviseren over de naamgeving der departementen en over de taakverdeling tussen de drie betrokken ministeries, zij zal zich niet mogen uitlaten over het be- staansrecht der ministeries zelf.
Dat is spijtig want de regering heeft dusdoende de kans gemist eventueel van een deskundig en on- partijdig college te mogen vernemen, dat een beperking van het aantal ministeries tot de wenselijkheid en mogelijkheden zou behoren of om het andere uiterste te nemen, dat het aanbeveling zou verdienen het aantal ministeries met een of meer uit te breiden.
MR. H. J. ZEEVALKING
(Wordt vervolgd)
Touwtrekken
Bij iedere kabinetsformatie van het laatste decennium hebben we een onverkwikkelijk touwtrekken mo- gen beleven rond de invloedssferen van de drie betrokken ministeries, waarbij met name de vorige be- windsvrouwe van het ministerie van Maatschappelijk Werk zich niet onbetuigd heeft gelaten. Een touw-
BEKWAAM VERDEDI·GER VAN HET VRIJE WESTEN
. trekken, dat daarom zo onverkwik- kelijk was, omdat het plaats vond boven de hoofden van degenen, die er onmiddellijk bij betrokken wa- r€m, waarbij met name mag worden gedacht aan de talloze organisaties en instellingen, die onder de afde- ling Jeugdvorming en Volksontwik- keling van het ministerie van 0. K.
en W. ressorteren, betrokkenen, die er geen van allen voor voelden om naar een ander ministerie te worden overgeheveld, aangezien zij daar principieel gezien uit een oogpunt van een gezonde cultuurpolitiek, ge- gronde redenen toe bezaten.
Want het wezenlijke van het cul- turele werk is immers enerzijds overdracht van cultuurgoed van de ene mens op de andere, anderzijds het bieden van mogelijkheden aan de mens om zelf scheppend werk- zaam te zijn. Cultureel werk appe- leert aan vrijheid, wie het aan re- gels wil onderwerpen smoort het zo- als het in de totalitaire staat wordt gedood en uitgestoten. Het werkt traditioneel en principieel aanvul- lend op onderwijs en wetenschap, ' ~t vormt met de kunst een niet te scheiden geheel, het bezit met de religie de kracht de geest te scholen,
:t:: vormen en te vervolmaken.
De mens
Maatschappelijk Werk daarente- gen richt zich in bèginsel op de mens.
Het moet om derwille van de maat- schappelijke ordening de menselijk- ke vrijheid intomen en niet zelden voor een bepaalde periode de mens, vooral voor zijn eigen bestwil, zijn vrijheid ontnemen totdat zijn gedrag in gezin en samenleving weer een be- vredigend niveau heeft bereikt.
Het culturele leven in ons land heeft steeds gemeend en meent in volledige eensgezindheid nog steeds, dat het hoogst ongewenst moet wor- den geacht cultureel en maatschap- pelijk werk onder een noemer te brengen, omdat het vreest, dat dan
Nu mr. D. U. Stikker als secre- taris-generaal van de NATO dezer dagen in ons land voor het laatst in deze functie zijn activiteiten en bèkwaamheden heeft getoond, past het ook in ons weekblad enkele woorden aan hem te wijden.
Woorden gericht tot een zeer be- langrijk geestverwant, die achter- eenvolgens als voortrekker en ini- tiatiefnemer van de Stichiting van de Arbeid, die zoveel bijdroeg tot de arbeidsrust in ons land, optrad;
die daarnaast één van de initiatief- nemers was en voorzitter werd van de Partij van de Vrijheid; die als lid van de Eerste Kamer, als voorzitter van de VVD, als minister van Bui- tenlandse Zaken, als ambassadeur van Nederland in Londen en als se- cretaris-generaal van de NATO be- wijzen gaf van een overtuiging, ge- stoeld op de liberale gedachte.
Hij trad daarbij zeer krachtig op
voor het vrije Westen en verdedigde met bekwaamheid en diplomatieke begaafdheid de vrije wereld, die be- dreigd werd door dictatoriale ex- pansies.
Hoe zeer hij met het wel en wee van onze Partij meeleefde, bewijst wel het feit, dat hij op 9 november van het vorige jaar aanwezig was op de Buitengewone Algemene Ver- gadering te Rotterdam, waar zijn aanwezigheid achter de bestuursta- fel het bewijs vormde van de trait d'union van de gedachte, die altijd sinds de oprichting van onze Partij de leiding heeft beheerst.
Wij wensen Stikker toe, dat hij na zijn aftreden als secretaris-gene- raal van de NATO nog vele jaren zijn activiteiten op ander terrein zal kunnen ontplooien en' dat ook de VVD dat bij herhaling zal kunnen
ondervinden.
D. W. DETTMEIJER
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
ONS FINANCIELE EN
SOCIALE GEWETEN
De president van De Nederlandsche Bank, dr. M. W. Holtrop, houdt in zijn jaarverslag hen, die onderhandelen over lonen en prijzen en hen, die de verantwoordelijkheid dragen voor 's lands wel en wee, de politici dus, behoorlijk de spiegel voor. "Indien het najaar 1963 niet de grote loon- explosie had gebracht, waarvan de minder aangename gevolgen eerst in de loop van het komende (dat is dus het lopende jaar - dBo) geleidelijk aan de dag zullen treden, zou in de nabeschouwing over het verslagjaar een toon van gematigde tevredenheid hebben mogen overheersen", zo zegt hij.
De heer Holtrop acht de verhoging van de - nominale - lonen te groot. Als mitldel om de arbeidsmarkt te ontspannen oordeelt hij de loon- explosie ondeugdelijk, althans op korte termijn. De president van de Ned.
Bank betwijfelt ernstig of wij voor de "loonexplosie" wel zo'11 goedkoopte- eiland waren als meestal wordt beweerd. Het nominale loon lag in ons land inderdaad lager dau' in de lmurlanden, maar voor een land dat - als Nederland - een derde van zijn produkten in het buitenland moet verkopen, dat bovendien werkgelegenheid moet scheppen voor een sterk groeiende bevolking en dat dus een hoge investeringsquote moet handha- ven, wijst dit z.i. niet op een onevenwichtige toestand.
Men spreekt in de (politieke) dis- cussies over lonen, prijzen, huren, compensaties, etc., etc. voortdurend over de aanpassing aan het buiten- lands dat wil zeggen - Europees peil. De heer Holtrop vraagt zich af wat dan precies dat peil is. In een bepaalde situatie kan er ook aan- passing aan ons peil plaatsvinden.
Weest dus voorzichtig.
Overigens hebben we volgens dr.
Holtrop in de loop der jaren al ruimschoots aan aanpassing gedaan.
In de jaren 1954-1963 is de nomi- nale loonsom per werknemer ten onzent verdubbeld, de reële loon- som nam met de helft toe. Doordat de nominale lonen meer stegen dan de produktiviteit, gingen de loonkos- ten per eenheid produkt met rond vijftig procent omhoog, in de indu- strie met 40 procent. Verder werd onze munt met vijf procent gereva- lueerd. Was er nog meer van dit recept nodig?
Ten slotte meent de president van onze Centrale Bank, die gehouden is te waken over de waarde van on- ze munt, dat er geen behoefte be- stond aan een specifiek Nederlandse therapie tegen de overspanning van de arbeidsmarkt. Ook de andere
HET DAGELIJKS BESTUUR DIER PARTIJ VERGADERDE
Op zaterdag, 9 mei j.l., kwam het Da- gelijks Bestuur der Partij te 's Graven- hage in vergadering bijeen ter voorberei- ding van enkele Hoofdbestuursvergaderin- gen.
Verder kwamen verschillende onder- werpen van organisatorische aard aan de orde.
FRIESLAND
In Friesland is het vorige jaar voor het eerst een provinciale dag ge- houden en het enthousiasme daarvoor was een stimulans, ook dit jaar zo'n bij- eenkomst te organiseren voor de vrouwe- lijke V.V.D.-leden en voor de vrouwen- van-leden en andere niet-leden, die de V.V.D.-beginselen ook kunnen onder- schrijven. Men heeft daarvoor een bijzon- der aantrekkelijk programma opgesteld.
De samenkomst zal zijn op donderdag 21 mei in Grouw in het gezellige hotel Oostergoo.
De deelneemsters worden om 10.30 uur ve1·wacht; om 11 uur is de opening door de centrale-vertegenwoordigster mevrouw mr. C. Veder-Smit. Daarna spreekt onze vrouwelijke minister dra. J. F. Schouwe- naar-Franssen, over "de taak van het De- partement van Maatschappelijk Werk", een bijzonder voorrecht voor de Frï.ese leden.
Er is koffie en gelegenheid tot vragen stellen en dan om 13 uur is er een boot- tocht over het merengebied rond Grouw.
Door de goede zorgen van dames van de vrouwengroep Leeuwarden worden dan . lunchpakketten aangeboden. Tot slot volgt er om 14.30 uur een bezoek aan de Stich- ting. Recreatieoord Grouw "Yn 'e Lijte", waar burgemeester K. J. Vrijling van
Europese landen kennen op dit ter- rein overspanning.
De conclusie van dr. Holtrop is dat, zou men de stijging van de arbeidsproduktiviteit als maatstaf hebben genomen, men de nominale lonen niet meer dan half zo veel zou hebben mogen verhogen, als thans
(is) geschied ( t).
Sociale en politieke aspecten
Nu heeft de heer Holtrop natuur- lijk gemakkelijk praten. Hij draagt geen p o 1 i t i e k e verantwoorde- lijkheid. Hij is econoom, zijn posi- tie is een economische. Zijn opmer- kingen zijn daardoor wat bezijden de politieke praktijk, om maar niet te zeggen heel ver bezijden die prak- tijk. Aan de "loonexplosie" en de andere economische vraagstukken in ons land zitten nog twee belangrijke aspecten, het speciale en het zuiver politieke.
De sociale en politieke factoren zijn voor hen, die onderhandelen en voor hen, die de uiteindelijke verantwoor- delijkheid dragen harde feiten, waar- mee rekening m o e t worden gehou- den.
Kan men de opmerkingen van dr.
Holtrop dus als minister, als volks- vertegenwoordiger, als werkgevers- of werknemersvoorman of als wat men dan ook mag zijn, dus naast zich neerleggen? Dat bepaald niet.
In dr. Holtrop kunnen wij ons fi- nanciële geweten zien en het is al- tijd onverstandig de stem van het ge- weten te negeren. Het getuigt dus van wijsheid om de raadgevingen van
Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Jah. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.
Idaarderadeel in zijn kwaliteit van voorzitter van het Stichtingsbestuur in de recreatiezaal een eri ander over "Yn ·e Lijte" zal vertellen. Na de thee om 16 uur gaan de deelneemsters terug naar hotel Oostergoo.
Dit hotel is bereikbaar met een bus, die in aansluiting op elke trein in Grouw rijdt. De afstand van bus tot hotel is 5 minuten.
Twee kopjes koffie, broodmaaltijd en rondvaart kosten samen f 4,90, te beta- len bij aankomst. Dranken aan boord
ons financiële geweten te volgen.
Dat wil in concreto zeggen ons te hoeden voor overdrijving, dat wil nog nader gepreciseerd zeggen: voor nieuwe "explosies".
Gecompliceerd
Dr. Holtrop is ons collectieve fi- nanciële geweten. Nu is het collec- tieve geweten evenals dat van de mens een gecompliceerd geval, het heeft meer dan één zijde, bv. ook sociale. Dr. Holtrop meent, dat de AOW niet per 1 januari 1965 moet worden verhoogd, maar later, als het kan. Hij bepleit verder tempori·
sering van de belastingverlaging, dat is het inperken van de onrechtvaar- dige progressie in de tarieven.
Daarvoor voert dr. Holtrop uiter- aard financiële motieven aan, die steekhoudend zijn binnen het kader wat er verder mogelijk staat te ge- beuren. Toch moet men voorzichtig zijn in de politieke praktijk met het zonder meer omarmen van deze motieven en de conclusies daaruit.
In laatste instantie is het al dan niet verhogen van de AOW en het af- zwakken van de progressie in de be- lastingtarieven geen financiële zaak, maar een vraagstuk van s o c i a 1 e billijke verdeling van de nationale koek, die hopelijk ook in de toekomst steeds groter wordt.
Het standpunt dat dr. Holtrop ten aanzien van de AOW inneemt is dat, hetwelk de werkgevers in de So- ciaal-Economische Raad hebben in- genomen. Dat zal gemakkelijk als a-sociaal-liberaal worden versleten door politieke tegenstanders in het rode kamp b.v., en niet alleen daar nüsschien.
Akkoord van Wassenaar
Het is daarom goed te herinneren aan de rede van mr. Geertsema in de jaarvergadering van onze partij.
Duidelijk heeft de leider van de li- berale fractie in de Tweede Kamer toen laten uitkomen, dat hij en zijn fractiegenoten zich gebonden voelen aan de afspraken van Wassenaar en dat het voor de liberalen gaat om een rechtvaardige verdeling/herverde- ling van het nationaal inkomen,dat dat wil zeggen rechtvaardig voor a 1-
1 en.
Daarbij gaf mr. Geertsema- dach- ten wij - ook blijk van politieke werkelijkheidszin toen hij voor open data pleitte voor zowel de AOW -ver- hoging als voor de belastingverla- ging en hij wat het eerste betreft de financiering volgens het patroon Bos- man overwoog. Bij hem, zo menen wij te mogen zeggen, kwamen zijn (en ons) financiële e n het sociale geweten niet met elkaar in conflict.
dBo.
voor eigen rekening. Aanmelden vóór 19 mei.
Mocht iemand door de een of andere oorzaak geen convocatie met aanmel- dingsbiljet hebben ontvangen, wil zij er dan een aanvragen bij mevr. mr. E. Ve- der-Smit. Harlingerstraatweg 35, Leeuwarden.
UTRECHT
Het programma van de provinciale dag op vrijdag 29 mei a.s. in hotel Heidepark in Bilthoven hebben wij in het vorige nummer weergegeven. De Utrecht- se provinciale dagen hebben al zo'n tra- ditie en reputatie, dat zij eigenlijk geen speciale vermelding meer nodig hebben.
Spreken zullen mevr. ir. A. Kuiper- Struyk en mej. mr. J. Hefting.
Aanmelding vóór 22 mei bij mevr. G ..
Huese-Laming, Soestdijkseweg 248 Z. Bilt- hoven.
GELDERLAND
Hier is nog geen dergelijke traditie, maar wat niet is, kan komen.
Men heeft nu zo'n dag vastgesteld op donderdag 11 juni in het Sansbeekpavil- joen te Arnhem. voor alle Gelderse V.V.D.-vrouwen gemakkelijk bereikbaar.
14 MEI 1964-PAGINA 4
TWEE BEKENDE MERKEN
Rörink
&
ENSCHEDE
•
HET ADRES VOOR AL UW
Kranen
en
Staalconstructies
Partijraadsvergadering
Zaterdag· 20 juni a.s. zal om 2 uur n.m.
een vergadering van de Partijraad worden gehouden in "Esplanade", Lu- cas Bolwerk te Utrecht.
Deze Pa.rtijraadsvergadering zal zijn gewijd aan het onderwerp "Nederland in Europa".
Na een korte inleiding door de Voor- zitter der Eerste Kamerfractie, mr. H.
van Riel, zal ruime gelegenheid be- staan tot discussie.
De verg·adering zal toeganlrelijk zijn voor alle partijleden.
Nota Bene. - In "Vrijheid en Demo- cratie" werd aanvankelijk als datum voor deze Partijraadsvergadering ver- meld 13. JUNI. Deze datum is inmid- dels gewijzigd in 20 juni.
Mevr. H. van Someren-Downer zal spre- ken en er komt een forum van vrouwe- lijke gemeenteraadsleden.
DE LANDDAG
Onze landdag ligt wel achter ons, maar wij moeten er nog even op terugkomen.
Door de trage postbestellingen met al die vrije dagen was de copij voor de vori- ge week al weg, toen wij het nummer met het verslag ontvingen. (Dank aan de redactie voor zoveel plaatsruimte!).
Bij het nalezen van dat verslag merk- ten wij, dat er wel hier en daar wat ge- schrapt was, maar dat er ook iets in was gekomen, wat beslist niet in de oor- spronkelijke tekst stond, nl. dat de heer ir. Van der Pols plaatselijk voorzitter is.
Van Gieten! Daar zal hij wel nooit van gedroomd hebben. Het was niet onze schuld maar van het beruchte zetfouten- duiveltje.
Van de gelegenheid maken wij gebruik nog eens hartelijk dank te betuigen voor deze geslaagde dag aan het provinciale bestuur van de VVD-vrouwen, de dames Hansen-van der Linden, Tammens-Bieze Stauttener-Westerling en J. A. Willems.
J. H . .S.
