De Troonrede

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

VRIJDAG 24 SEPT. 1948 - No. 26

TUSSEN JERUZAL~

El\1 BERLiJN ''"' "j

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

De Troonrede

Prinsjn;dag is in oude luist!'r gevierd. Duizenden waren naar Den Haag gekonwn om het schitte- rende schr)uwspel te zien, c\at verbonden was aan de opening van de zitting der Staten-Gene- raal door onze nieuw<> Konir.gin. Van de plech- tigheid in de RiddeJ"ZaaJ is voor OllS de Troon- rede van het meest;~ belang-. Wie het VCJOl'teeht gehad heeft de inhu1dighg in de Nieuwe Kerlc te An:~terdam bij te wonen, -- nog zo kort ge~

leden - kan niet ontkomen aan het mal;:en van een vergelijking tussen de redevoering; van Ko-

;ningin Juliana b\j die gelegenheid uitgesproken, en het staatsstuk, dat nu in de Ridderzaal werd voorgelezen. ·Het eerste, een stuk waarin de jonge Koningin Haar gevoelens en Haar idealis- me alsmede Haar diep verantwoordelijkheids- besef tot uitdrukking bracht, de Troonrede daar- entegen een lange opsomming van vraagstukken van gewicht, zonder verband achter elkander geplaatst. Het kabinet-Drees-van Schaik heeft zijn voornemens niet in een fraai gesteld stul{

in de openbaarheid gebracht. Het had korter gekund en in eleganter'vorm. Wij menen dit te moeten zeggen omdat de plechtigheid waarin de regering Haar politieke lijnen aangeeft vraagt om een woord, dat geheel past in het overigens zo prachtige kader.

..

De gegeven critiek op het uiterlijk sluit ~:;ven­

wel waardering voor de inhoud niet uit. En hoe- wel wij gaarne op enkele punten wat meer posi- tiefs vernomen hadden heeft deze Troonrede ons wel gesterkt in onze opvatting, dat dit kabinet bestaat uit mannen, die als groep het nodige realiteitsbesef hebben. Wij lezen niet van experi- menten, de gedachte aan socialisatie, waarmede in de voorafgaande jaren is geschermd, komt niet meer voor. Trouwens, het rapport van de staats-commissie, welke onder voorzitterschap van mr. Couvée een onderzoek heeft ingesteld naar de positie van de particuliere steenkolen- mijnondernemingen, zal de voorstanders van so- cialisatie toch wel iets hebben gezegd. Wanneer de meerderheid van de commissie tot de slotsom komt "dat niet alleen het algemeen belang de socialisatie van de mijnen niet eist, doch dat het algemeen welzijn in het geheel niet beter ge·

diend wordt door een gesocialiseerd mijnbedrijf, ja zelfs, dat het algemeen welzijn door zodanige socialisatie vermoedelijk geschaad zal worden", dan is dit een uitspraak, die tot bezinning maant. En zeker niet aanmoedigen zal om soci- alisatie op breder terrein te gaan aanbevelen.

Het pleit voor de nuchtere zin van de leden van dit kabinet, dat het stokpaardje "socialisatie"

nu maar weer op stal is gezet, dat men de wer- kelijkheid onder ogen ziet en de moeilijkhedt>n

met reële middelen tot oplossing wil brengen.

Verheugend is, dat de betekenis van het bedrijfs- leven door dit lmbinet duidelijk wordt ooder- kend en met instemming hebben wij vernomen, dat de regering het "een belangrijk deel van haar taak" acht om "voorzover dat in haar ver- mogen ligt, economische omstandigheden te scheppen, die het bedrijfsleven tot een gezonde uitbreiding der industriële capaciteit prikkelen".

En moge de toegezegde vermindering van de overheidsbemoeiing met het bedrijfsleven met voortvarendheid ten uitvoer worden gelegd!

Ten aanzien van de middenstand wordt ge- zegd, dat verschillende wetsontwerpen zijn te wachten in dit zittingsjaar. Veelzeggend is deze uitspraak niet. Van onze kant willen wij wel op- merken, dat wij g·aarne wat meer hadden ver·

nomen, in het bijzonder over de vestigingswet- geving. Het uit de oorlogsjaren stammende Be·

sluit Aigemee!l V estigingsverbocl Kleinbedrijf (B.A.V.K.) zien wij liever vandaag dan morgen

verdwijnen. Het behoefte-element, dat daarin verankerd ligt, is niet te hanteren· zonder grove onbillijkheden te bedrijven. Wij erkennen de noodzaak van het stellen van criteria vooi· de vestiging van middenstandsbedrijven, maar zij moeten objectief zijn. Het subjectieve behoefte- element dient te verdwijnen.

Even weinig zeggend als de middenstandspa- ragraaf zijn de passages over de te volgen land- bouwpolitiek. Wij zullen ten deze dus afwachten wat het feitelijke beleid ons in de toe1comst brengen zal.

• •

•

De economische en financiële toestand is nog·

uitermate somber. De betalingsbalans is niet sluitend, "nog steeds moet in belangrijke mate een beroep worden gedaan op vreemde hulpmid- delen". De Troonrede geeft ons de indruk, dat de regering deze moeilijkheden bij voortduring in het oog houdt en zich bij haar politiek niet door droombeelden, maar door de werkelijkheid wil laten leiden. Er wordt . op gewezen, dat in- dien de Amerikaanse hulpverlening niet tijdig gekome ware, "Pen ernstige terugslag in hPt herstel van de volkswelvaart onvermijdelijk (zou) zijn geweest". Met deze uitspraak en een dank- woord voor de Amerikaanse hulpverlening kan echter niet worden volstaan. De regering zal zich ernstig bewust moeten zijn van de wijze waarop zij de Amerikaanse hulpverlening zal be- steden. Met de Nieuwe Rotterdamse Courant zijn wij het geheel eens, dat in de Troonrede wordt gemist "de uitdrukkeijke erkenning van de prio- riteit van de versterking van de productieve krachten boven de vergroting· van de consump- tie op korte termijn".

Wij zijn arm, doodat'm, en dat bl'engt mede, dat wij ons in eerste instantie zo goed mogelijk moe- ten uitrusten met productiemiddelen. De rege- ring moge, mede ter oplossing van de moeilijk- heden met betrekking tot onze betalingsbalans, hieraan de nodige aandacht schenl,en!

• *

*

Het is duidelijk, dat wij niet alle onderwerpen, welke in de Troonrede aangeroerd zijn, kunnen behandelen. Van belang zou nog zijn een be- spreking va11 de financiële paragraaf. Daarop komen wij, in verband met de Millioenennota, nog nader terug. Slechts zij met instemming vastgesteld, dat wij niet lezen van belastingver- zwaringen. Er wordt zelfs gesproken van "enige verlaging van het tarief van de inkomsten- E'n loonbelasting" en ook is in overweging "een te- g·emoetkoming· aan het bedrijfsleven met betrek- king tot de berekening van de belastbare winst".

Met belangstelling worden voorstellen hierover dezerzijds afgewacht. Herhaaldelijk is van onze kant betoogd, dat de belastingpolitiek der laat- ste jaren het bedrijfsleven in moeilijkheden bren- gen moest, en dat de arbeidslust en spaarzin werden ()ndermijnd. Indien op dit gebied een an·

dere koers zal worden ingeslagen, dan verdient zulks slechts toejuiching.

* *

*

Van zeer groot belang in de tegenwoordige tijd is het internationale vraagstuk en voor ons niet minder het Indonesische probleem. Juist dezer

·dagen lazen wij de Troonrede uit het jaar 1936.

Daarin werd gezegd. dat de betrekkingen met andere mogenelheden vriendschappelijk zijn, dat

zulks tot bijzondere voldoening stpnlt, en dat aan de gedragslijn, die de regering b\i het be· . stuur der buitenlandse bf'trekkingen placht t·•

volgen, onveranderd zou worden vastgchourlen.

Een serie gemeenplaatsen van de eerste orde dus.

Thans is dat anders. Vastgesteld wo1·dt, dat onze verwachtingen uit de oorlogsjaren ovp1·

samenwerking in vredestijd niet in vervullir,;::;

zijn gegaan en dat er scherpe tegenstellingen zijn. Nederland blijt strc:ven naat· versterkin;::- der intctTtationale gemeenschap:<gedachte in het kader der Ve:renigde Naties en bijzondere aa~1-

dacht wordt gew\jd "aan de ontwi!(J{eling vaa de kernen van internationale aaneensluiting'' zo- als Benelux en de samenwerking der Vijf-1\'fo- g·endheden. Wij staan hier geheel achter en wij vertrouwen, dat onze minister van buitenlandse zaken, mr. Stikker, de nodige kracht zal oM-

wikkelen om de p)a1me.: te doen slagen. Reedq in de lwrte periode van zijn ministerschap heeft deze bewindsman zijn kracht getoond. Het bui- tenlandse politi<:ke beleid bestond in ons land tot dusver steeds uit afwachten. Mr. Stil{ker heeft reeds onmiddellijk getoond van actièf op- treden te houden. Zijn reis naar de Verenigde Staten, zijn bezoek aan Mar~zall en andere voo('.

aa,!staande politici g·etni~en van z\in voortvc<.-

renuih..."lu. .

'Wij raken hiermede tevens het Indonesisc:v,~

probleem. Twee zeer belangrijke punten waarover wij gaarne iets hadden vernomen zijn daarh j

in de Troonrede niet behandeld, namelijk rJe voorziening van de top-functies in Indonesië en de openlijke gedragingen van het communisme en de communisten in de Re poeblik Indones ia.

Dit zijn punten waarop de aandacht zeer ster;, geconcentreerd is, zeker van ons. Nu kunnen wij begrijpen, dat bij de roeringen van dit ogenbliJe oolc met betrekking tot de top-functies de toe- stand even wordt aangezien - midden in de stroom verwisselt men niet van paarden -· ert

wi~ beseffen ook. dat de houding der regering;

tei• aanzien van de gebeurtenissen in de RepOL'·

blik van factoren afhankelijk is, waarover eer~t

het oordeel van minister Stikker moest worde'l afgewacht, maar wij hopen, dat het kabinet nu op korte termijn zijn beslissingen zal nemen Klaarheid moet er lwmen.

• *

..

\Vij hebben enige punten naar voren gehaald en daa1·bij kanttekeningen geplaatst. Overzien wU het geheel dan kan worden gezegd, dat wij ons aanvankelijke vertrouwen in dit kabim•t kunnen behouden.

Verheugend is, dat mensen van diverse gTO<'·

pering elkaar in dit kabinet hebben kunnen vinden, met elkaar willen pogen de moeilijkhe-- den, waarvoor ons land staat, op te ruimen en vernieuwing willen brengen. Drie jaar geledeel meenden de socialisten, dat zij alleen vernieuwing konden brengen, twee jaar geleden achtten zij de K.V.P. daartoe mede in staat. In "De Stem van Nederland", d.d. 11 September j.l., lazen wU:

"De vernieuwing in Nederland zal niet allePn van de socialisten kunnen lcomen. In een demo- cratisch land heeft ieder het zijne daartoe bij te dragen, ieder naar eigen wijze en naar eigf'il diepste verantwoordelijkheid". Deze passage uit het socialistische blad citeren wij met instem- ming. Wanneer deze gedachte gemeen goed ^t:<, dan zal de verstandhouding tussen de partijen op beter, op hoger plan komen, dan zullen oo<•

mensen met verschillende opvattingen gemak- leelijke-r in het ,belang van het land samenwf'rkeu.

Mogt> het huidige kabinet tonen dat dit mng·e!ij:c

~- ~

VRIJBEID EN DEMOCRATIE :!f SEPTElWBER 1948

( ___ P_A_R_L_E_M_E_N_T_A_I_R_E _ _ F_L_I_T_S_E_N_)

Een jonge Vorstin reed uit

Het bekende: drie maat is scheeps1·echt, heeft de oude Residentie bij zijn feesten van deze zome1· wel zeer letterlijk in toepassing gebracht.

Ee1·st waren er, einde Juli, die voor het 750-jarige bestaan van "Die Haghe", daarna volgde, een maand later, het 50-jarig Regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina en de inhuldiging van de nieuwe Koningin en tenslotte, als de kroon op het werk, kwamen daar dan de "blijde incomste"

van H.M. Koningin Juliana, Prins Bernha1·d der N ede1·landen en de prin- sesjes, met de vele feestelijkheden, ontvangsten, e.d., hieraan verbonden.

HAAGSE VERLANGENS OP PRINSJESDAG VOLDAAN

Die ,.blijde incomste" was voor vele echte Hagenaars een werkelijke op- luchting. Want, zoals, een van de d:;g- bladen reeds opmerkte: evt>nals alle andere Nederlanders hadden ook de Hagenaars de plechtige en feestelijke gebeurtenissen in de hoofdstad met intense belangstelling gevolgd, maar er was toch, zonder dat zij dit zo di- rect naar buiten lieten merken, iets van jalouzie in hun hart.

Jalouzie op de hoofdstad, die het grondwettelijk voorrecht van de· in- lmldiging genoot ~·n op het gelukkige Baarn, dat, voorlopig althans, door de ligging van het Paleis Soestdijk in werkelijkheid de Koninklijke Resi- dentie zal zijn.

Het is inderdaad niet onbegrijpe- Jijl,, dat de Hagenaar niet kan en niet wil vergeten, hoezeer het leven van onze Oranjevorsten aWjd met het

\vel en wee van de oude Residentie is verweven geweesf.

En nu was er dan dubbele vreugde in het hart van die echte, oude Ha- genaars; om de komst van hun jon- ge, stralende Koningin, haa,r gemaal en hun gelukkige gezin en niet min- der om de erkenning, welke zij in die spoedige komst naar Den Haag meeriden te mogen zien van de "oude rechten", die zij op "hun" Koninklij- k!' Familie meenden te mogen heb- hen.

* *

*

leder heeft, naar gelang van het milieu, waarin hij vertoeft, zo zijn eigen bijzondere gevoelens en appreciaties. Zo is het niet onbegrij- pelijk, dat de parlementaire journa- list, wie de parlementaire sfeer en de parlementaire gebruiken en tradi- ties wel zeer na aan het hart moeten liggen, het hoogtepunt van Harer Majesteits verblijf heeft zien liggen in de opening van de jaarlijkse zit- 1 ing van de heide Kamers der Sta- ten-Generaal. In de uiterlijke, voor- oorlogse staatsie, welke hierbij voor l1et eerst weer ten toon werd ge- spreid, maar. meer toch nog in de al- tijd weer treffende symboliek, welke gelegen is in de jaarlijkse persoonlij- ke ontmoeting tussen Vorst en Volks- vertegenwoordiging, tussen Koningin en Kamers.

* •

..

Lang had de voorgaande zitting van de Staten-Generaal niet geduurd. Als gevolg van de Kamer- ontbinding en de daarop gevolgde verkiezingen had dr. Beel op 23 Juli de buitengewone zitting 1948 geopend en op de Zaterdag vóór de derde Dinsdag, dus niet recht twee maan-

den later, werd zij alweer gesloten.

Er wordt met dat woord "zitting", óók in de pers, nogal eens vreen~d omgesprongen. Velen is het verschil tussen een zitting en een vergadering niet steeds duidelijk. Nog niet zo lang geleden kon men in een van onze couranten lezen, dat de gewone jaar- lijkse vergadering der Staten-Gene- raal in een· Verenigde Zitting was ge- opend. Het moest precies andersom zijn: de gewone jaarlijkse zitting der·

Staten-Generaal was in een Verenig- de Vergadering geopend!

dering" wordt gebruikt, daaronder iedere afzonderlijke bijeenkomst ver- staan, terwijl met "zitting" bedoeld wordt het complex van bijeenkoms- ten; het gehele tijdvak dus tussen opening en sluiting.

·" ..

..

zaterdag 18 September. Terwijl '.J voor het Pctleis Noordeinde nog druk gewerkt wordt om de laatste hand te leggen aan allerlei voorbe- reidingen voor de feestelijke ont- vangst van Koningin Juliana, haar gemaal en haar gezin en voor het daarop volgende bloemrijke défilé, waarvoor de architect Jan Wils zulk een prachtig mozaïek had ontworpen, vertrekt tegen één uur een hofauto van ditzelfde Paleis, begeleid door

uitgeleide staat onder leiding ''m

onze geestverwant, mr. W. C. \V<'n- delaar.

De minister, door H. l\1. de Kon in·

gin gemachtigd, de buitengewone zit- ting in haar naam te sluiten, brengt in l1erinnering, dat deze zitting sleellls kort, maar bijzonder gewichtig w:ts.

Daarin immers werden de voorsfel- Ien tot herziening van de Grond\\'t't.

in twE>ede lezing met de vereis1e meerderheid aanvaard. Niet alleen echter wegens dit resultaat, mmH·

ook uit hoofde van de gedachtenwis- seling .. over de Regeringsverklaring van 12 Augustus en over bedoeld<' voorstellen mag deze korte parle- mentaire periode \'!'Ucht baar wordt•n genoemd.

Hare Majesteit de Koningin. ~ .. o vervolgt de minister, heeft mij ver- zocht, U haar erkentelijkheid te he- Een verwarring, die in zoverre wel

vergeeflijk is, dat zelfs onze. vroegere Grondwetten deze termen zeer incon- sequent toepasten. Zo duidde in arti- kel 98 <thans 106) van de Grondwet van 1848 het woord "zitting" bijv. een afzonderlijke bijeenkomst aan, ter- wijl daarvoor in het laatste lid van artikel 101 (thans artikel 109, lid 3) het woord "vergadering" werd ge-

gemotoriseerde militaire politie. Zij

brengt de minister van Binnenlandse tuigen voor Uw toewijding en ijver in bn,.tikt. ," ^,2Älk~n. mr. H~ ·;;; .. van M~..-JO,"·~t • .è~tiggl},....}:an 'sl!YJ"ds_za~~l!.-

Bij de herziening van 1887 heeft rnen aan deze inconsequentie gelûk- kig radicaal een einde gemaakt. Se- dertdien wordt in alle artikelen van de Grondwet, waar de term "verga-

naar het Binnenhof, waar 11ij, in het gebouw van de Tweede Kamer, wordt ontvangen door e€n commissie uit de daar samengekomen Verenigde Ve;.·- gadering. De commissie van in- en

~tlllllllllllllllllliiiii/IIIIIIIIIHIIIIIIti/IIHUIIIIfllllllllllllllllllllllltiiiiiUIIIIIlllltiiii111111111111HIIIIIIIIIIli/UIIIIItiiiiiiiHHIIIIIIIIHJnllllllllllllllllllllllllllllllll~

l)eze burger

zit aan zijn schrijftafel en de 1·egen klettert tegen zijn smalle venster. Hij heeft gisteren een extraatje gehad en daar heeft hi.i ~=========

alléén maar bloemen voor gekocht. Vier volle vazen staan voor het raam. Een ongekende hee1·lijkheid. Een stroom van kleurea.

kleuren, kleuren ....

Deze burge1· wil nu een stukje gaan schrijven voor al zijn lieve m·iendinnetjes en vriendjes van V. en D., maar eigenlijk wil hij dit liever niet doen en alleen maar stil zitten, met het blank papier vóó1· zich, en maar luisteren naar het nlisen van de regen en maar kijken naar die bloemen. Helemaal niets doen.

En maàr denken aan de we1·eld en de mensen. En maar denken dat het goed zou zijn als alle mensen een beetje stil zoude;t zitten en denken dat de kleuren van de bloemen voldoende zijn voor hun geluk en de ruisende regen óók. En dat de kleur van vers bloed niet nodig is en de vochtigheid van tmnen evenmin.

Deze bw·ger weet zo goed als ieder ander dat dit maar ee~l

pmatje voor de vaak is. En dat het véél te gemakkelijk, véél te onzakelijk, véél te ónpmctisch, te onwerkelijk, te onpolitiek is, ~

om maar stil te zitten en niets te doen dan naar herfstbloemen

·=

te zitten kijken: stel je vóór dat iederéén dat zoH doen! Dat meneer Stalin en meneer Molotow, meneer de Gatûle en meneer

I

Truman en meneer Bevin en meneer Drees gewoon alles op zi,j ~

zouden zetten en voo1· vUf gulden bloemen gingen kopen om - naar die herfstkleuren te gaan zitten k~jken en te peinzen hoe

§

goed en heerlijk de wereld zou kunnen zijn. Misschien zou de - wereld dan nóg minder heerlijk worden dan zi) op het ogenbli.k =_;;_=-

is. Misschien zou het TUisen der tranen dat van de regen over-

stemmen gaan. ~

blEen paadr millioen jaar

1klang hebb

1et1bl de kleku.redn dehrt!lerfst- ;_~

oemen e mensen tot zu e onvruc l are en ln e1·ac 1ge ge- dachten gebracht. Een paar millioen jaren lang heeft een man ~ ergens in een rotshol, ergens achter een schTijftafel, zijn knots, ~ zijn bijl, zijn speer, zijn pen neergelegd en naar de stilte der §

natuur geluisterd en gedacht dat alles beter zou kunnen zijn. i_:

wannee1· de mensen wa1·en als de bloemen: stil en schoon en

weerloos in hun bekoo1·lijkhei.d. ~

Het is helemaal niet nuttig zo te denken en dat zal nog wel ~ een paa1· millioen jaa1· even onnuttig blijven als het een paa·r =

millioen jaar geweest is. -=~­

Wanneer iemand, met de heerlijkheid van herfstbloemen vóór - zich, daarvan overtuigd is, dan is het DEZE BURGER

I

iiJilllllllllllllllnnllllllllllllllllllniiiiiiiiiiiUIIIIIIIIIIIIIIIWIUIIIIIUIIIIIIIIIIIUUIIIUIIIUIIII"IIliiiiiii\IHIIIUJIIHIIJIIIIHifiiii»H!IIHIIIIIIIIIIIIfHIIIIIHI/IIIIIllllilf.

In naam der Koningin \'erklaar ik deze buitengewone zitting te zijn ge- sloten.

* *

*

De

gen.

Dan is het de 21ste, de derde Dins- dag van deze maand, en is het niet een Minister, die namens de Konin- gin, maar is het Hare Majesteit zelve, die zich naar de thans in de Ridder- zaal samengekomen Verenigde Ver- gadering van de beide Kamers der Staten-Generaal begeeft. 0111 de nieu- we zitting te openen.

's Morgens nog heeft het geregend.

maar in de middag, wanneer de jon- ge Vorstin haar zegetocht in de gou- den koets houdt, werpt een stralende zon haar sprankelend licht over het kleurrijke schouwspel.

Buiten zijn het de tienduizenden onbekenden, is het 't volk in al zijn lagen, dat zijn liefde voor de jonge Oranjevorstin uitjubelt, binnen, in de Ridderzaal, waar, met de vertegen- woordigers des volks, de hoogs i en in den lande zijn verzameld, is het de geestelijke élite, die door haar aan- wezigheid bij dit plechtig gebeuren en in haar drieledige bekrachtiging van het "Leve de Koningin!" na de troonrede haar hulde en trouw be·

tuigt aan haar, die de verpersoonlij- king is van onze nationale eenheid en de sterkste band vormt tevens met de volkeren overzee.

De feesten zijn voorbij. Het dage- lijkse leven roept weer. Er is veel en groot werk te doen. l\.foge de vrede bewaard blijven, 0111 ons daartoe in

staat te stellen! A.

vRIJHEID EN DEMOCRATIE

VRIJHEID EN tEMOCRATlE

Wff.KBtAO VAN DE VOtKSPARTIJ VOOR VltiJHEIO EH OEMOCRArl!

Voorzitter Redactie-comm.: Drs. H. A. Korthals.

Redactie-secretaris : Mr. E. Elias

Adres : Victoria Hotel Amsterdam, Kamer 435.

Administratie: Postbus 43, A'foort, tel. 5267 Abonnementsprijs f 1.90 p. kwartaal, f 7.50 p. jaar.

Losse nummers 15 cent.

Voor het zenden van abonnements- en adverten- tie-gelden : Postgiro no. 245103, ten name van de Penningmeester van de Stichting ,. Vrijheid en Democratie". te Amersfoort.

Voor advertenties wende men zich tot de adminis- tratie of tot de hoofdvertegenwoordiger: L. Vlug, Geestbrugweg 69 Rijswijk <Z.-H.).

Speelgoed

B

oorlog, heeft de heer Sinclair Wood, een van de bekendste Engelse publiciteitsmensen, o.m. naar onze smaak treffend juist gezegd, dat een onwetend volk speelgoed voor dictators is. Tref- fend juist, omdat een tekort aan voorlichtin~, aan eerlijke uiteenzettingen, zoals gebleken ts in de jaren van de Duitse bezetting van ons lanfl, aanleiding geeft tot onrust en verwarring, waar- door allerlei dwangmaatregelen, welke in nor- male omstandigheden en met vrije discussie niet zouden worden uitgevoerd, doorgevoerd konden worden.

Ook na de oorlog heeft de Nederlandse Over- heid bij herhaling gefaald in het geven van d~

juiste voorlichting. Wij herinneren slechts aan het pond vlees per week, dat Minister Mansholt als een tweede Shylock aan een ieder beloofde en waar nooit iets van terecht is gekomen. De voorlichting over Indië in binnen- en buitenland is volkomen onvoldoende geweest en ook than'l nog heeft men het gevoel, dat hier een betere voorlichting bepaald nodig is.

Voor het nieuwe kabinet ligt hier een belang- rijke taak. Copiëren van hetgeen in Engeland gebeurt, is geenszins noodzakelijk, maar wel overnemen van het goede, dat in andere landen plaats be~ft. Daarbij kan men stellig van de wijze, waarop in Engeland de voorlichting van overheidszijde gevoerd wordt, in ons land iets opsteken.

V as te verkering

T

dr. Van den Brink, daartoe enigszins aangespoord door de voorzitter van de Jaarbeurs, dr. Feutener van Vlissingen, o.m. verklaard, dat tot vóór de conferentie van Chateau d' Ardennes de band tussen de Benelux-landen als een soort van "losse verkering" kon worden gekwalificeerd. Op Cha- teau d' Ardennes heeft de "officiële verloving'' plaats gehad, waarbij een vaste termijn vaa ander half jaar is gesteld, welke tenslotte het huwelijk - de economische unie - mogelijk zal maken. Evenals in de samenleving, aldus de minister, hangt er in de 'periode van de verlo- ving en het huwelijk een sluier over de gebeur- tenissen en het is dan ook niet abnormaal, dat publieke samenkomsten worden vermeden. Toch, aldus ging de minister voort, zullen binnenkort zeer belangrijke mededelingen kunnen worden verstrekt door de Nederlandse regering, waaruit zal blijken, dat het de regering volle ernst i~

met het streven naar verwerkelijking van cte Benelux. Wij achten bovengenoemde uitspraalc van de minister van groot belang, aangezien zij ditmaal zeer positief is en bindend voor de toekomst. Reeds eerder wezen wij in deze ko- lommen op de eigenaardige positie die ons land tot dusverre met betrekking tot de verwezen- lijking van de Benelux-gedachte heeft ingenomen.

Een positie, die tot gevolg had, dat Belgisch·~

critiek ten aanzien van het stelsel der geleide economie ons niet werd gespaard. De woorde.'J van minister Van den Brink hebben ongetwijfeld tot klaarheid bijgedragen en indien zij werkelij!c in vervulling zullen gaan, betekent dit nie':

alleen een belangrijke stap op de weg naar een ware Benelux, doch tevens een belangrijke her- ziening van ons economisch systeem, dat tot- dusverre door een te grote overheidsbemoeiin;;·

niet tot een vrijer, en daardoor doelmatiger, ont- plooiing kon komen. Inmiddels zien wij met meer dan gewone belangstelling de belangrijke mede- delingen tegemoet die "zeer binnenkort" bekend zullen worden gemaakt. Het vraagstuk langs welke weg een vrijere economie zal worden be·

reikt, d.w.z. spontaan van binnen uit of in zekera mate gedwongen door internationaal contact, kan hier op het ogenblik onbesproken blijven. Hoofd- zaak blijft het practisehe resultaat, dat, naar wij hopen, binnen niet al te lange tijd eindelijk eens

zichtbaar zal worden. ·

Goed!

B

stellen te doen. In de commissie hebben zitting, behalve enkele ambtelijke leden, vertegenwoor- digers van de vrije beroepen die veelvuldig con- tact hebben met het belastingrecht zomede andere deskundigen op fiscaal terrein. Wij namen van dit bericht met genoegen kennis, omdat thans blijkt, dat er bij de regering een streven waarneembaar is om de paperassenrompslomp, die een ongezonde bureaucratie in de hand werkt, eindelijk eens aan te pakken. De aanhoudende storm van critiek, die met betrekking tot deze wantoestanden van de zijde van het zakenle"ven heeft gewoed, heeft gelukkig tenslotte enig po- sitief resultaat opgeleverd. De vorm waarin de opdracht aan de commissie is gesteld, klinkt in- derdaad hoopvol, aangezien hier met nadruk wordt gesproken over maatregelen "op kort~

termijn". Het behoeft wel geen uitvoerig betoog, dat niet alleen de kringen die bij handel en in- dustr·ie zijn betrokken, doch practisch het gehele Nederlandse volk, hoopt en verwacht, dat de commissie met de nodige voortvarendheid aan het werk zal gaan. Het begrip "commissie" .heeft in ons land helaas niet altijd een lelank die, wat betreft haar snelheid van werken, veel vertrou- wen inboezemt. Laten wij hopen, dat deze com- missie bewijst haar verantwoordelijke en inder- daad niet eenvoudige, maar daarom des te be- lar grijker taak, te begrijpen.

Over Amerikaantjes

E

Goed - de vaderlander deed vaderlands. Gaf op 23 Augustus opdracht aan zijn bank: ver- koop 4/10 Anaconda. De koers was ongeveer 37%, bij oplopende markt. Te verwachten op- brengst zonder onkosten f 3775.

Toen begon de ellende.

De effecten van de vaderlander waren tijden>

en na de bezetting reeds gekPurd, geregistreerd en zuiver als goud bevonden. Voor deze bevindin;;

had hij het nodige betaald. Desondanks bleken de stukken nog niet zuiver gen o eg.

"Wij moeten", schreef de bank, "eerst certi- ficatie bij de Neder!. Bank aanvragen, waartoe wij heden de eerste stappen deden".

Die Neder!. Bank werd genationaliseerd. Werrt dus strikt ambtelijk. En dus kwam die certi- ficatie af op... schrik niet: op Zaterda~

11 September, dat wil zeggen na TWINTIG dagen en prompt op Zaterdag toen de Beurq gesloten was. Eerst op de TWEE-EN-TWIN'l'IG·

STE dag kon verkoop plaats hebben - koers 36%, - opbrengst zonder onkostPn f 3675 - strop: f 100. Mag niet hinderen ... .

Jawel, zal de argeloze lezer denken, )lad dan NIET verkocht! Dat wilde de spinnijdige vader- lander ook. Maar dát heeft Zijn Excellentie prompt voorzien en ondervangen: "het indien'lm van een verzoek om certificatie bij de Nederl.

Bank van Neder!. certificaten van Amerikaans:- shares IMPLICEERT dat de betreffende stukken verkocht MOETEN worden binnen een maand na dagtekening van de certificatie", schreef de bank.

Dus: de goedwillende vaderlander wordt af- hankelijk van het blote toeval en betaalt zelf d·~

gevolgen van die opgedrongen toevalligheden.

Deze vaderlander klaagde bij zijn bank. En d~

voorzichtige bank schreef voorzichtig maar veel- zeggend: "Wij zijn het met U eens dat de i:1 dergelijke aangelegenheden te volgen procedure wel wat veel tijd in beslag neemt. Weliswaar is die certificatie o.i. niet te vermijden in verband met de noodzakelijke vaststelling van "goed be- zit", doch ook w~i zijn van mening dat het "ac- coord" van de N.B. wel in wat vlugger tempo kan worden verstrekt. De N.B. schrijft dit trag':

tempo toe aan overdrukke werkzaamheden te haren kantore".

Vraag: zou een niet genationaliseerde, nio.>t verambtelijkte bank zich met zo'n Jantje van Leiden van de zaak durven afmaken?

Inmiddels betaalde de vaderlander --- ongeacht de strop van f 100 en de provisie van f 46.92 - aan Zijne Excellentie: f 4.50 voor zegel, f 9.HJ aan het Waarborgfonds (voor welke waarborg eigenlijk?) en .f 5.12 voor... de c e r ti f i- e at ie ! Dat wil zeggen voor een service die a 11 e s, behalve s e r v i c e is.

Deze vaderlander DENKT er niet aan ó ó i t weer ten bate van Zijne Excellentie ook maar één Amerikaantje vrijwillig te verkopen!

Laatste vraag: is Zijne Excellentie wellicht zo sportief de fout te erkennen, "het nodige te doen verrichten" (en dan van dik hout zaagt men planken!) en ... de strop van deze goedwillen- de vaderlander, veroorzaakt door zijn trage ambtenaren en Zijner Excellentie yoorschriften, over te nemen? Desnoods op de post: représen- tatie ... ?

21 SI<~PTl<}l\IBER l 9!3

Sociale politiek

li

het sociaal-economisch beleid kenbaar gemaakt.

Het heeft, aldus het adres, dit beleid gesteund, omdat het daarin een arbeidersbelang ziet, ter- wille waarvan het gerechtvaardigd is, van de werknemers zekere zelfbeheersing te vragen bij het stellen van looneisen. In bepaalde kringen lijkt echter de stemming te groeien, dat het nll.

maar eens uit moet zijn met al die sociale ver- beteringen enerzijds, met al die beperkingen de~

beter-gesitueerden anderzijds. Het bestuur waar- schuwt met grote ernst tegen deze stemming, die de grote moeilijkheden in de arbeidersgezin- nen evenzeer miskent als de vastberaden wil der arbeiders om aan hun huidige levenspeil nit•t te laten raken. Toegeven daaraan zou grot~

spanningen en ernstige conflicten te weeg kun- nen brengen.

Tot zover het adres.

Het adres legt hier inderdaad de vinger op een wonde plek. Nochtans dient hier een ernstig woord van waarschuwing te worden gesproken om het probleem der sociale politiek niet te een- zijdig te zien. Het valt in de eerste plaats toch niet te ontkennen, dat b\i de meeste werkgevers inderdaad een redelijk begrip aanwezig is voo'."

het voeren van een vooruitstrevende sociale poli- tiek. Buitendien is in de meeste gevallen toch wel gebleken, dat dit begrip niet in theorie be- staat, doch met de daad in praktijk wordt ge- bracht. Het alles omvattende probleem is echtec, dat het bedrijfsleven ook in staat moet worden gesteld de middelen op te brengen waaruit een vooruitstrevende sociale politiek kan worden be- kostigd. Hierdoor komt het zwaartepunt van he~

probleem geheel anders te liggen. Met name gaat het niet tegen een progressieve sociale politiek al.i zodanig, het gaat er om, dat ons bedrijfsleven door de overheid ook inderdaad in staat wordt gesteld, aan zijn sociale verplichtingen te vol- doen. De veel te grote overheidsinmenging en vooral ook de te zware drult van de fiscus op het bedrijfsleven maken het voeren van een voor- uitstrevende sociale politiek soms uiterst moei- lijk. Daarom herhalen wij het op deze plaat.,~

nogmaals: geef het bedrijfsleven meer vrijhei•J en belast het niet dermate, dat de sociale poli- tiek in gevaar komt. Nogmaals, het gaat hie••

niet om een groepsbelang, hetzij van werkgever of werknemer, doch om een algemeen belang.

Nimmer dient te worden vergeten, dat tussen overheidsbemoeiing-, fiscale overbelasting en so- ciale politiek een onverbrekPlijl' oorzakelijk V('•'·

band bestaat. Men zie deze zaken niet te sim- plistisch en men speculere in dit verband niet eenzijdig op een bepaald sentiment. De samen- werking tussen werkgever en werknemer in d ~

bedrijven laat de laatste tijd gelukkig niet veel te wensen over. De overheid bevordere dew goede verstandhouding door een niet te straff<:l politiek. Het zij met nadruk herhaald: Het gaa~

niet tegen de sociale politiek als zodanig. Het gaat tegen de,overheidsmaatregelen, die het voe- ren van een ruime sociale politiek in de weg staan. Vooral dit laatste moge de werknemer in zijn eigen belang duidelijk worden gemaakt, op- dat hij ziet dat de oorzaak veelal ligt daar waar hij deze allerminst had gezocht.

Spoed gewenst:

R

lang, om een nodeloos talmen met betrekking tot de benoeming van een permanente bewinds- man te rechtvaardigen. In feite is de toestand aan genoemd departement dusdanig, dat de "af·

lossing van de wacht" wel op een uitermate ongeschikt tijdstip heeft plaats gehad. Buiten·

dien zijn deze problemen te ingewikkeld en de uitv.rerking ervan te tijdrovend, om door de tegen- woordige bewindsman ad interim te worden be- handeld. De factol' "tijd" gaat in deze een be- langrijk woord meespreken. Het is in dit ver- band opvallend, dat er op dit ogenblik met betrekking tot de benoeming van een nieuwe minister een volkomen stilte heerst, zodat wel- haast een vermoeden rijst, dat men in een im- passe is geraakt waar men voorlopig niet uit·

komt. Erger is het echter in dit verband, dat het de schijn heeft, dat men voorlopig in deze impasse blijft zitten, zonder zich opvallend tP haasten er uit te geraken. Mocht deze laatsta veronderstelling inderdaad juist zijn, dan menen wij tegen een dergelijke mentaliteit met alla kracht te moeten waarschuwen. De sector van vervoer en verkeer is in ons tegenwoordige eco- nomische leven te belangrijk om "en bagatelle"·

te worden beschouwd, gelijk dit vroeger veelal met het departement van Waterstaat het geval was. Hier dient snel te worden gehandeld, opdat de diverse belangrijke vraagstukken, vooral op het gebied van het vervoer te water als over de weg, snel tot een oplossing kunnen worden ge•

bracht.

VJU,JHJ.~ID EN BEMOCRA TIE

N.V.

'V. A. HOEI('s

i\IACHINJ<::::- t~N ZUURSTOFFABRIEK Hoofdkantoor en :\1acnindabrick te Schiedam.

ConlJ)ressors \·oor aHe gassen en iedcren druk.

Installaties ,-oor de bt'reiding ,-an zuurstof, stilistof, enz.

Hotel Café Restaurant

~llllllllllllllllllll/lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll/llllllllillllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllilillllllllll

-

N. V. SC H E EP S W ERVEN

~~Et~~~~ -

-

BOLNES en PAPENDRECHT

DWARSHELLINGEN

115 Meter

DROOGDOK

11 5 x 30 Meter

--f.iltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllii!IIIIIII!IIHIIlllllllllllllllllllllllllllllllllilll!llllll!llllllllll!llllllllli!li!lllll!lllllllllllll!!lllll!!llllllll!lilllllllllllllllllil!ll!lli~

Fa. Plastintode

Knopen en Gespen nJor ÉToothandel (·n industrie

AMSTEL 252 AMSTERDA/v\-C.

~~llllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllliilllllllllllllllllllil!llllllllillllllllli!illllllllllllllilll!lllilllil!iliilillllll\lllillllillillllilltlliliil.!lilllllil/l!!lilliitl~

J. en K. SMIT's

~~~~~:~~~:~:~E~H -

~ KINDERDIJK

~lllllllllllllllllllllllllllllllll\llllllllllllllll\\llllllllllllllllllllllllllllllllllll\lllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lll!lllllllllllllllllllllllllllllll~

~"1..-

~~~­

VLOEREH ^{~\-~ -~}

NV

BETON-~ PLATENFABRIEi\~

\GEBRS. MYNLIEFF NYMEGEN

SMIT

SLIKKERVEER

24 SE!'TE:\JBER I~~~~

Rotterda1n.

Lossen f'n laden \·an zccsclwpen u1 Blle Vf·r<lPr•·

werkzaamhedPn.

Opslag van alle soo1tcn goederen.

Het hoofdlwntoor, WiJlemskade 21, verstrf'kt gaarne op aanvraag inlichtingen.

Bijkantoren te:

A.\ISTERDAM - ANTWERPEN - GENT.

:~

S. X Cif-roE?/0

HOFJUWELIER S GQAVfNHAGE

GESCHENKEN IN ALLE PRIJZEN

Adverteert

in

blad

~---~

N. V. LUm- en Gf'latinefahrick

,,2alft''

Fabrieksmerk:

TWEETORENS Tel. 106~363 - De I ft

\oot· Scheepraart

t· u ; n dustri e

Raadpleeg onze

technisdw dienst

1\lachincfahriek

: }' . C. MÀTERS C.V.

[i][). · · Beverwijk, Tel.lllt 1