140Bijlage 1 Het Nederlandse onderwijssysteem

(1)

(2)

(3)

(4)

Bijlage 3 Steekproefsamenstelling kwalitatief onderzoek Aantal Geslacht Man 9 Vrouw 9 Afkomst Allochtoon 2 Autochtoon 16

Huidig niveau Basis beroepsgerichte leerweg

Kader beroepsgerichte leerweg 2 Gemengde leerweg

Theoretisch leerweg 16

Huidige sector* Zorg en Welzijn 9

Techniek 5

Economie 6

Landbouw

Toekomstig niveau Assistentenopleiding

Basisberoepsopleiding

Vakopleiding 4

Middenkaderopleiding 14

Onbekend

Toekomstige sector Zorg en Welzijn 11

(5)

Bijlage 4 Diepte-interview VMBO-leerlingen kwalitatief onderzoek Algemene vragen

1. Wat is het niveau van je opleiding die je nu doet? o Theoretische leerweg!!

o Gemengde leerweg

o Kader beroepsgerichte leerweg o Basisberoepsgerichte leerweg o HAVO o VWO o Anders, namelijk ……… 2. Welke sector? o Techniek!! o Zorg en welzijn!! o Economie o Landbouw

3. Welk niveau denk je volgend jaar te gaan doen? o Assistentenopleiding (niveau 1) o Basisberoepsopleiding (niveau 2) o Vakopleiding (niveau 3) o Middenkaderopleiding (niveau 4) o Onbekend o Anders, namelijk……….

4. Welke nationaliteit(en) hebben je ouders? 5. Ben je in Nederland geboren?

6. Geslacht?

7. Heb je al een opleiding voor volgend jaar gekozen? Zo ja, welke opleiding?

8. Heb je al een school voor volgend jaar gekozen? Zo ja, welke school?

(6)

Behoefte

9. In welke volgorde heb je de keuzes gemaakt? o Eerst school gekozen

o Eerst opleiding gekozen o Gelijktijdig

o Weet niet meer

10. Kan je je nog herinneren wanneer je voor het eerst nagedacht hebt over de school/opleiding voor volgend schooljaar?

11. Hoe kwam je op het idee om hierover na te gaan denken?

12. Heb je naast verder studeren nog andere mogelijkheden overwogen, bijvoorbeeld reizen, werken etc?

Zo ja, waarom heb je niet gekozen voor deze andere mogelijkheden? 13. Heb je naast een MBO opleiding ook nog HAVO/HBO overwogen?

Zo ja, waarom heb je niet gekozen voor HAVO/HBO?

Informatie zoeken

14. Had je direct al een voorkeur voor een school voordat je op zoek ging naar informatie over scholen?

Zo ja, op basis waarvan had je deze voorkeur?

15. Had je direct al een voorkeur voor een opleiding voordat je op zoek ging naar informatie over opleidingen?

Zo ja, op basis waarvan had je deze voorkeur?

16. Wanneer ben je voor het eerst op zoek gegaan naar informatie over scholen/opleidingen voor volgend schooljaar?

17. Waar heb je informatie vandaan gehaald?

Evaluatie van alternatieven

18. Hoeveel/welke andere scholen heb je overwogen?

19. Kan je aangeven waarom je toch niet voor deze scholen hebt gekozen? 20. Hoeveel/welke andere opleidingen heb je overwogen?

21. Kan je aangeven waarom je toch niet voor deze opleidingen hebt gekozen?

(7)

23. Stel dat je moet kiezen tussen 2 opleidingen, wat zijn dan voor jou doorslaggevende zaken bij je keuze tussen beide opleidingen?

Internationalisering

24. Vind je het belangrijk dat een school mogelijkheden biedt om een deel van je opleiding in het buitenland te doen?

Zo ja, waarom vind je dit belangrijk?

Zo ja, zou je gebruik maken van deze mogelijkheid?

25. Vind je het belangrijk dat een school mogelijkheden biedt om stage te lopen in het buitenland?

26. Vind je het belangrijk dat een school aandacht besteedt aan internationale thema’s/vraagstukken/projecten?

Zo ja, zou je hier ook aan mee doen als het geen verplicht onderdeel is van je opleiding?

27. Denk je dat stage/studeren in het buitenland en projecten over internationale onderwerpen waarde toevoegen aan je diploma/cv?

28. Denk je dat je makkelijker/sneller een baan kunt vinden na je MBO opleiding als je stage hebt gelopen in het buitenland?

29. Denk je dat je makkelijker/sneller een baan kunt vinden na je MBO opleiding als je een deel van je opleiding in het buitenland hebt gedaan?

30. Heb je tijdens deze opleiding al eens te maken gehad met internationale projecten en dergelijke?

Invloed

31. Wie in je omgeving heeft/hebben je het meest beïnvloed bij je keuze voor school en opleiding?

Wie hebben je bij je keuze geholpen? En hoe groot was deze invloed?

32. Heb je oudere broers of zussen die ook een MBO opleiding volgen of gevolgd hebben? Zo ja, naar welke school gaan zij? Of naar welke school zijn zij gegaan?

(8)

33. In welke sector(en) werken je ouders?

Bij vraag 7 of bij vraag 8 NEE dus of school of opleiding nog niet gekozen

Behoefte

34. Wat is de reden dat je nog geen keuze voor school/opleiding hebt gemaakt? 35. Wanneer denk je deze keuze te gaan maken?

37. Heb je naast verder studeren nog andere mogelijkheden overwogen, bijvoorbeeld reizen, werken etc?

Zo ja, waarom niet gedaan?

38. Heb je naast een MBO opleiding ook nog HAVO/HBO overwogen? Zo ja, waarom niet gedaan?

39. Had je direct al een voorkeur voor een school/opleiding voordat je op zoek ging naar informatie over scholen/opleidingen?

40. Wanneer ben je voor het eerst op zoek gegaan naar informatie over scholen/opleidingen voor volgend schooljaar?

42. Hoeveel/welke andere scholen/opleidingen heb je overwogen?

43. Kan je aangeven waarom je toch niet voor deze scholen/opleidingen hebt gekozen? 44. Stel dat je moet kiezen tussen 2 scholen, wat zijn dan voor jou doorslaggevende zaken bij

je keuze tussen beide scholen?

(9)

49. Denk je dat stage/studeren in het buitenland en projecten over internationale onderwerpen waarde toevoegt aan je diploma/cv?

51. Denk je dat je makkelijker/sneller een baan kunt vinden na je MBO opleiding als een deel van je opleiding in het buitenland hebt gedaan?

Invloed

53. Wie in je omgeving heeft/hebben je het meest beïnvloed bij je keuze voor school/opleiding?

Wie helpen je bij je keuze? En hoe groot is deze invloed?

Zo ja, welke opleiding volgen zij? Of welke opleiding hebben zij gevolgd? 55. In welke sector(en) werken je ouders?

Behoefte

(10)

59. Hoe kwam je op het idee om hierover na te gaan denken?

60. Ga je naast verder studeren nog andere mogelijkheden overwegen, bijvoorbeeld reizen, werken etc?

61. Ga je naast een MBO opleiding ook nog HAVO/HBO overwegen?

62. Heb je al informatie over scholen en opleidingen gezocht? (zo nee, ga naar vraag 69) 63. Wanneer ben je voor het eerst op zoek gegaan naar informatie over scholen/opleidingen

voor volgend schooljaar?

65. Hoeveel/welke scholen heb je in overweging? 66. Hoeveel/welke opleidingen heb je in overwegen?

67. Stel dat je moet kiezen tussen 2 scholen, wat zijn dan voor jou doorslaggevende zaken bij je keuze tussen beide scholen?

69. Vind je het belangrijk dat een school mogelijkheden biedt een deel van je opleiding in het buitenland te doen?

(11)

72. Denk je dat stage/studeren in het buitenland en projecten over internationale onderwerpen waarde toevoegt aan je diploma/cv?

74. Denk je dat je makkelijker/sneller een baan kunt vinden na je MBO opleiding als je een deel van je opleiding in het buitenland hebt gedaan?

Invloed

76. Wie in je omgeving heeft/hebben het meest beïnvloed op je keuze voor school en opleiding?

Wie gaan je helpen bij je keuze? En hoe groot is deze invloed?

(12)

Bijlage 5 Diepte-interview decanen kwalitatief onderzoek Algemene vragen

1. Hoeveel 4de jaars leerlingen VMBO al een opleiding gekozen? 2. Hoeveel 4de jaars leerlingen VMBO al een school gekozen?

Behoefte

3. In deze volgorde kiezen leerlingen school en opleiding?

4. Wanneer beginnen leerlingen met nadenken over de school en opleiding voor na het VMBO?

5. Wat is de rol van de school en uw rol hier in?

6. Worden ander mogelijkheden als reizen, werken etc. vaak overwegen? 7. Wordt HAVO/HBO vaak overwogen?

8. Hebben veel leerlingen voordat ze informatie inwinnen/open dagen bezoeken/bij u op gesprek komen etc. al een voorkeur voor een opleiding/school?

Zo ja, op basis waarvan hebben ze deze voorkeur? 9. Hoeveel tijd besteden leerlingen aan de oriëntatie? 10. Waar halen ze deze informatie hoofdzakelijk vandaan?

Zelf eventueel voorbeelden geven: o via internet

welke sites? o op voorlichtingsbeurzen

welke?

o op open dagen of infodagen o uit folders

gekregen van?

o via de decaan van de middelbare school o telefonisch

o geen informatie gezocht waarom niet?

(13)

o Afstand huis-school o Locatie in de stad o Uiterlijk gebouw o Sfeer in het gebouw o Computervoorzieningen o Manier van lesgeven o Religie

o Vrienden en vriendinnen o Omvang van de school o Aanmoediging vanuit VMBO o Leerlingen die al op die school zitten o Internationalisering

12. Op basis van welke criteria kiezen leerlingen over het algemeen een opleiding? Zelf eventueel voorbeelden geven:

o Leuke opleiding o Werk lijkt aantrekkelijk o Werk verdient goed o Vrienden en vriendinnen o Internationalisering

13. Afkomst van leerlingen (of ouders) van invloed op houding ten aanzien van studeren/stage in het buitenland of internationale thema’s/vraagstukken/projecten?

14. Verschil tussen jongens en meisjes in de behoefte aan studeren/stage in het buitenland of internationale thema’s/vraagstukken/projecten?

15. Verschil tussen de verschillende sectoren in de behoefte aan studeren/stage in het buitenland of internationale thema’s/vraagstukken/projecten?

16. Denkt u dat leerlingen het belang van studeren/stage in het buitenland of internationale thema’s/vraagstukken/projecten inzien?

17. Wat gebeurd hier op het gebied van internationalisering?

Invloed

18. Wie in de omgeving van de leerling heeft/hebben het meest beïnvloed bij de keuze voor school en opleiding?

(14)

o Familie o Vrienden o Decaan o Mentor o Docent o Niemand

(15)

Bijlage 6 Verslaglegging interviews leerlingen

Leerling 1

Algemene vragen

School: Leidsche Rijn college

Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Zorg & Welzijn

Geslacht: Vrouw Afkomst: Autochtoon Niveau MBO: Niveau 4

Opleiding gekozen: Ja, verpleegkundige School gekozen: Ja, ROC Utrecht

Had je direct al een voorkeur voor deze opleiding en deze school?

Ik heb eerst gekeken wat ik wou. Toen kwam er wel uit welke kant ik op wou. Toen hadden ze hier op school geregeld dat ik daar op school kon gaan kijken. En toen wist ik wel wat ik wilde.

Wanneer heb je voor het eerst nagedacht over je opleiding/schoolkeuze?

Eind van het derde jaar heb ik al wat zitten denken, maar begin dit jaar wist ik het zeker. Want ze zitten er hier op school best wel achter aan dat je het op tijd moet weten. Ik ben er dit hele jaar al wel mee bezig.

Heb je ook nog andere opleidingen overwogen?

Ik wist het eerst nog niet. Maar toen zag ik dat de eerste drie jaar allemaal basis is en dat je daarna allemaal richtingen op kan. Dus dan kies je in het vierde jaar pas een richting. Ik wist niet dat dat allemaal in een opleiding zat. Dus daarom kies ik alleen voor deze opleiding.

Heb je ook nog andere scholen overwogen?

Ik zat eerst wel te denken om naar Woerden te gaan, maar toen zeiden vriendinnen van me dat ik naar deze school moest gaan omdat dat veel leuker was. En mijn moeder zei dat ook. En ik heb verhalen over Woerden gehoord dat het daar niet zo leuk was. Ik ben alleen in Utrecht op de open dag geweest.

Heb je overwogen om HAVO te gaan doen?

Ja, eerst wel. Maar dit heb ik toch maar niet gedaan, omdat ik stage heb gelopen en ik dat wel heel graag wilde gaan doen. En toen had ik heel veel zin om die opleiding te gaan doen. De stage in het derde jaar gaf de doorslag om naar het MBO te gaan en deze opleiding te gaan doen.

Heb je ook overwogen om bijvoorbeeld te gaan reizen of werken?

Ja, ik wilde eerst naar een ander land, maar ik ben al 16 en vond het een beetje oud om daarna nog eens een keer opleiding te gaan doen. Maar ik ga daarna dan nog wel reizen, tenminste als dat wil.

Hoe ben je aan informatie gekomen over de opleiding en de school?

(16)

Wat vind je belangrijk voor een school?

Dat het gezellig is, een leuke sfeer en hoe die mensen daar zijn. En dat er bekenden op zitten is ook wel leuk.

Zou je dan ook al tijdens je MBO opleiding naar het buitenland willen voor stage of studeren?

Ja zeker. Ik vind het wel mooi werk, ook als je dat op tv ziet en in boeken leest. Zowel stage als studeren lijkt me erg leuk, om dan andere mensen uit andere landen te leren kennen. Je kan er erg veel ervaring op doen door te werken met verschillende mensen en andere culturen. Dat is wel belangrijk.

Denk je dat je dan ook sneller/makkelijker een baan vind na je MBO opleiding? Misschien wel als je nog verder wil in het buitenland.

Wie in je omgeving hebben invloed op je keuzes?

Ik heb eigenlijk zelf de keuze gemaakt, want ik ben heel anders als de rest bij ons thuis, want die zijn allemaal de bouw in gegaan. Ik ben helemaal niet z’n typje, dus ze kunnen wel zeggen dat ze het niet goed vinden, maar maak toch mijn eigen keuze.

Heb je oudere broers/zussen op het MBO?

Ja, die hebben allemaal MBO gedaan en dan verder in de richting techniek. En 1 zus de economische kant op. De schoolkeuze van hun heeft geen invloed gehad, omdat dat al lang geleden is. Toen stond deze school er nog niet.

In welke sector werken je ouders?

Mijn moeder heeft het vroeger wel gedaan, maar toen deed ze het als bijbaantje of parttime.

Leerling 2

Algemene vragen

Geslacht: Man

Afkomst: Autochtoon Niveau MBO: Niveau 4

Opleiding gekozen: Ja, psychologie School gekozen: Ja, ROC Vondellaan

Hoe ben je tot deze keuzes gekomen?

Ik ben daar gaan kijken. Maar ik wist eigenlijk al dat ik psychologie wilde gaan doen. Maar ik wist nog welke richting.

In welke volgorde heb je de keuzes gemaakt?

De decaan heeft mij geadviseerd. Ik wilde graag die opleiding en toen heb ik de dichtstbijzijnde school gekozen.

(17)

werken, maar ik vind het toch wel gevaarlijk. En mijn moeder zat in een zware dip. Toen heb ik haar eruit geholpen en zo ben ik er een beetje opgekomen. En ik kan best wel goed met mensen praten.

Waar heb je informatie vandaan gehaald over de opleiding?

Ik ben dus bij de decaan geweest en ik ben bij de open dag geweest.

Wat moet een school jou te bieden hebben?

Nou, die opleiding is daar dus dan moet ik daar wel heen. Die school is dicht bij en verder maakt het me helemaal niets uit. Verder zou het me een zorg wezen.

Wat vind je belangrijke aspecten van een opleiding? Het werk wat ik daarna kan gaan doen.

Vind je het belangrijk dat de school jou de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland?

Stage in het buitenland lijkt me irritant. Want vorig jaar met Duits had ik echt zo iets van waar heeft die leraar het over. En in de tweede klas had ik dat ook al met Frans. Het zou wel leuk zijn als ik de taal dan wel een beetje goed beheers, bijvoorbeeld België of zo. Dat zou ik dan wel graag willen doen.

Vind je het belangrijk dat de school jou de mogelijkheid biedt om een deel van je opleiding in het buitenland te doen?

Nee, dat trekt me niet zo. In Nederland kan je ook kiezen uit hele verschillende steden. Bijvoorbeeld het Groningen of Utrecht.

Denk je dat het waarde toevoegt aan je diploma? Nee.

Wie in je omgeving hebben invloed gehad op je keuze? De decaan en verder niemand. Ook mijn ouders niet.

Heb je oudere broers of zussen die ook een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Mijn zus doet iets met planten, maar verder weet ik dat ook niet precies.

Mijn vader in de techniek en mijn moeder loopt op dit moment thuis. Maar normaal werkt ze in de economiesector.

Leerling 3

Algemene vragen

Niveau: VMBO Theoretische Leerweg

Sector: Economie

Geslacht: Man

(18)

Waarom heb je nog geen keuze gemaakt?

Nou, ik heb twee keuzes. Ik ga sport & beweging doen of ik ga in de bouw. Ik heb nog geen keuze gemaakt omdat ik met de voetbal zit, want ik voetbal nu bij een prof club. Elke keer wordt dan weer beslist of ik mag blijven. Voor dit jaar weten we dat nog niet. Als ik niet mag blijven kan ik overal heen. Maar als ik wel mag blijven moet ik kijken hoe het gaat met vervoer zo samen met voetbal. Als ik door kan gaan met voetbal kies ik voor sport & beweging, want dan wordt het te zwaar als ik bouw ga doen.

En op welke scholen kan je deze opleidingen volgen?

Die ene is in Amsterdam aan de Johan Cruyff foundation. En die andere school is in Hilversum een ROC.

Waarom heb je voor deze opleidingen/scholen gekozen?

Bouw vond ik sowieso wel leuk, omdat ik het leuk vind om iets met m’n handen te doen. En de andere school komt door mijn broer, want die zit ook op z’n sport-school. En ook andere mensen die ik ken zitten op die school.

Heb je ook overwogen om HAVO te gaan doen? Jawel, maar ik denk dat dat een beetje te zwaar wordt.

Wanneer ben je gaan nadenken over een opleiding en een school voor volgend jaar?

Dit jaar toen we met Nederlands zo’n boekje kregen. Toen kreeg je allemaal van die sectoren, waar je uit moest kiezen.

Waar heb je informatie vandaan gehaald?

Ik heb nog niet zo informatie gezocht. Ik ga volgende week naar de open dag. Ik ga eerst naar die sport-school. En voor de bouw moet ik nog even zoeken. Daar wil ik ook nog wel gaan kijken.

Wat moet een school jou te bieden hebben?

Het moet wel gezellig zijn, met tafelvoetbal en dat soort leuke dingen. De school moet ook wel een beetje in de buurt zijn.

Vind je het belangrijk dat een school jou de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland?

Nou, het buitenland nee denk ik niet. Maar dat ligt ook weer aan het voetbal. Als ik niet meer zou voetballen dan wel. Maar anders zou ik het niet weten. Het lijkt me wel leuk.

Wat denk je dat het toevoegt aan je diploma?

Niet veel denk ik. Wel een keer andere ervaringen en taal misschien.

Denk je dat je ook makkelijker/sneller een baan kunt vinden dan? Ja, als je meer talen kunt kan je altijd makkelijker een baan vinden.

Wie in je omgeving hebben je geholpen bij je keuze?

Ik heb er wel een paar keer met mijn ouders over gepraat. Maar we moeten het er nog echt goed over hebben.

(19)

Mijn moeder is groenteboer. En mijn vader werkt in de techniek. Mijn vader heeft ook veel aan sport gedaan. Hij wil wel dat ik een opleiding ga doen, want met MAVO alleen kan je niet zoveel.

Leerling 4

Algemene vragen

Niveau: VMBO Theoretische Leerweg

Sector: Techniek

Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, werktuigbouw School gekozen: Nee

Hoe ben je tot deze keuze gekomen?

Ik ben naar een open dag geweest. Ik weet alleen nog niet of ik naar die school ga. Ik ga ook nog kijken bij een andere school, Scutos. Maar ik wist wel gelijk dat ik deze opleiding wilde gaan doen.

Wat moet een school jou bieden?

Een beetje gezelligheid en de lessen moeten leuk zijn met veel praktijk.

Wat moet een opleiding jou bieden naast veel praktijk? Dat je door kan stromen naar een andere opleiding.

Heb je overwogen om HAVO te gaan doen? Nee, ik wil gewoon praktijk gaan doen.

Van foldertjes en via de open dag. En ik heb een gesprek gehad met de decaan.

Vind je het belangrijk dat een school jou de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland?

Nee, stage lopen vind ik wel leuk, maar in het buitenland hoeft niet perse. Ik blijf liever in Nederland in verband met de taal.

Wie in je omgeving heeft invloed gehad op jouw keuze?

Ik heb die keuze zelf gemaakt. Mijn moeder zei wel dat ik ook bij een andere school moest gaan kijken.

Heb je oudere broers of zussen die ook een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Mijn broer heeft autotechniek gedaan. We klussen wel samen altijd aan brommers. Daardoor ben ik wel de technische kant opgegaan.

(20)

Leerling 5

Algemene vragen

School: Minkema

Niveau: VMBO Kaderberoepsgerichte Leerweg

Sector: Techniek

Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, landbouwmechanisatie School gekozen: Nee, nog niet.

Wat is de reden dat je nog geen school gekozen hebt?

Nou, bij de ene school ben ik nog niet geweest. Dus ik weet nog niet hoe het daar is. Maar ik ga nog naar de open dag daar.

Hij moet niet zo super ver weg zijn, goed bereikbaar zijn met de trein, als er ook andere bekenden heen gaan, hoe het vak wordt gegeven en hoeveel praktijk er is.

Wat vind je belangrijk aan een opleiding? Wat je er daarna mee kan doen.

Wanneer wist je dat je die opleiding wilde doen? In het vierde jaar kwam ik daar een beetje mee.

Hoe heb je informatie gezocht over de opleiding en de scholen?

Ik ken anderen die het ook hebben gedaan. En ik hoor die verhalen wel. En ik woon zelf ook op een boerderij en vind het zelf ook wel leuk om te sleutelen. Ik heb ook nog op internet gezocht naar informatie.

HAVO kan niet met kaderberoepsgerichte leerweg

Vind je het belangrijk dat een school jouw de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland?

Ja, lijkt me wel leuk.

Vind je het belangrijk dat een school jouw de mogelijkheid biedt om een deel van je opleiding in het buitenland te volgen?

Nou, hangt er van af in welk land/taal.

Denk je dat het waarde toevoegt aan je diploma?

Ik denk het wel, je hebt meer ervaring. Je leert ook andere dingen, want in het buitenland doen ze dingen weer anders.

(21)

Wie in je omgeving heeft je geholpen bij je keuze?

Ik heb zelf het meeste gedaan, maar ik heb het wel met mijn ouders besproken. En ik heb bekenden die ook die opleiding doen en die heb ik daar ook over gesproken.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd?

Nee, die studeren. Mijn broer zit in Dronten en doet ook iets in de landbouw. En mijn zus zit in Enschede en doet iets met ontwerpen.

Mijn vader is boer en mijn moeder werkt bij de gemeente.

Leerling 6

Algemene vragen

School: Minkema

Niveau: VMBO Kaderberoepsgerichte Leerweg

Sector: Techniek

Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, voertuigtechniek

School gekozen: Ja, ROC Midden Nederland

Wanneer heb je deze keuzes gemaakt?

Er was hier een informatieavond op school en toen wist ik het. We moesten toen in een lokaal gaan zitten en toen kwam er iemand van die school. Die ging vertellen over alles. En toen wist ik het al.

Heb je nog andere opleidingen overwogen? Nee, ik wist al dat ik dit wilde doen.

Heb je nog andere scholen overwogen?

Ja, je kunt ook naar Gouda, Utrecht en Leiden. Utrecht en Gouda maakt qua reistijd niet zo veel uit. En wat die man zei tegen mij sprak mij het meeste aan. Die man kwam vertellen over de school, hoe het daar ging en welke niveau’s er zijn enz. Ik vind niveau 3 wel een goed niveau. Dat sprak me het meeste aan.

Wat vind je belangrijk voor een school? Dichtbij.

Wat vind je belangrijk aan een opleiding?

Organisatie van de lessen en wat je daarna kunt doen. Ik wil het wel proberen tot eerste monteur te komen.

Ik was hier op de informatieavond geweest. En mijn moeder had een brief gestuurd naar die school en toen kregen we informatie thuis. Toen wist ik al het een en ander over die school. Ik heb ook op ROC.nl of zo gekeken.

(22)

Ik vind het niet belangrijk, maar als het zou moeten zou ik het wel doen. Ik zou het dan wel leuk vinden.

Nou, denk ik niet dat ik dat zou doen.

Ik weet niet of het veel verschil maakt. Ik denk wel dat als ik naar Duitsland zou gaan met al die Mercedessen en die merken, dat dat wel een voordeel heeft. In Duitsland worden alle nieuwe dingetjes ontdekt en daarna doorgestuurd naar Nederland. Dat zal wel een voordeel hebben.

Denk je dat je dan ook sneller/makkelijker een baan vindt?

Ik denk niet dat veel uitmaakt. Ik denk dat ik sowieso wel kans maak op een goede baan. Ik heb dan natuurlijk stage gelopen dus dan heb je al een beetje contact. Ik heb nu al bij drie verschillende bedrijven hier in de omgeving stage gelopen en dat ging allemaal goed. Dus dat gaat wel makkelijk.

Wie in je omgeving heeft je geholpen bij je keuzes?

Ik heb zelf de keuze gemaakt, maar mijn ouders die kwamen met het idee van Utrecht en die hebben informatie aangevraagd enz. Ik wilde eigenlijk al in deze sector verder gaan.

Heb je oudere broers/zussen die MBO volgen of hebben gevolgd? Nee, alleen maar jonger.

In welke sectoren werken je ouders?

Mijn vader doet installatietechniek. Misschien dat ik het van hem heb meegekregen dat ik graag met mijn handen wil werken.

Leerling 7

Algemene vragen

School: Minkema

Niveau: VMBO Theoretisch Leerweg

Sector: Techniek

Geslacht: Man Afkomst: Allochtoon Niveau MBO: Niveau 4 Opleiding gekozen: Ja, ICT Beheer

School gekozen: Ja, ROC Midden Nederland

Wanneer heb je deze keuzes gemaakt? Nadat ik op de open dagen bij geweest.

Heb je nog andere opleidingen overwogen? Nee, ik wist al dat ik ICT wilde doen.

(23)

gewoon aan leerlingen gevraagd wat zij van de school vinden. Ik heb leerlingen van ROC Midden Nederland, ROC ASA en ID College gevraagd. De verhalen van de leerlingen op de verschillende scholen hebben voor mij de doorslag gegeven.

Ik ben naar de open dagen geweest en heb op internet informatie aangevraagd.

De locatie. En ASA is een christelijke school. Ik heb daar geen moeite mee, maar elke dag aan de bijbel zitten vind ik niet echt nodig. De religie speelt wel mee. Ik heb er geen moeite mee als ze gaan zitten bidden, maar daar moet je bij zijn en elke dag. Maar dat was niet de hoofdreden hoor. Over ROC Midden Nederland gaan veel verhalen over rond over

vechtpartijen en allemaal. En dat heb ik ook aan leerlingen gevraagd. Die zeiden dat bijna nooit voor komt, dus dat viel mee. Ook naschoolse activiteiten vind ik belangrijk. Hier zit ik in een computerclub. Om de maand organiseren ze een spellenmiddag. En ROC Midden Nederland en ROC ASA hadden ook zoiets.

Mijn toekomst, wat ik het leukste vind. Je gaat dat werk je hele leven doen, dus als je het niet leuk meer vind is dat niet goed. Dat ik plezier heb in mijn werk. ICT past wel goed bij mij.

Ja, dat heb ik overwogen. Die opleiding die ik nu gekozen heb, daar heb je geen HAVO voor nodig. Het maximale is theoretisch. En HAVO hoeft dan niet zo erg. Ik heb er bewust voor gekozen in de tweede klas om niet HAVO te gaan doen. Toen wist ik al dat ik deze opleiding wilde gaan doen. En HAVO is dan gewoon moeilijker.

Heb je overwogen om te gaan werken of te gaan reizen?

Nou, ik wilde graag na deze school gaan reizen. Een jaartje of 6/7 maand in Turkije gaan zitten. Daar heb ik ook heel goed over nagedacht, maar het verschil is te groot voor mij. Kijk een vakantie van vier weken hou ik nog wel vol, maar 7 maanden leek me erg lang. Toen dacht ik nee maar geen reis maar beter. Eerst studeren en daarna misschien.

Dan zou ik dat heel graag willen doen. Dat zou ik het liefst naar Turkije gaan want ik heb daar vrienden zitten. Dan kan ik die ook opzoeken.

Oh, als dat zou kunnen zou dat leuk zijn. Maar dan liever niet in Turkije. Dan het liefst een Engelse opleiding. Dan zou ik dat heel graag willen doen.

Je verbetert je talen ermee en het is meer voor de lol, want je woont je hele leven in Nederland en dan even uit de dagelijkse sleur.

(24)

Had je hier op school ook al iets met internationalisering willen doen?

Nee, dat gebeurt hier niet. Ik zou graag een studentenwisseling willen doen. Maar dat is hier dus niet mogelijk.

Wie in je omgeving heeft je geholpen bij je keuzes?

Mijn ouders willen me gewoon helpen, maar zij wilden liever dat ik een andere opleiding zou doen. Zij wilden dat ik met auto’s ging sleutelen. Dat vonden ze wel leuk, maar dat sprak mij niet echt aan. En anders vind ik het misschien later niet meer leuk. Ik heb veel steun gehad van vrienden. Maar mijn ouders wilden wat anders, maar ik heb toch bewust iets gekozen wat ik het leukst vind. Ik heb met mijn mentor en met mijn decaan hier over gesproken. Ik kom uit een familie met allemaal ondernemers, ze zijn allemaal een eigen bedrijf begonnen. En met deze opleiding kan ik dat goed combineren en met de kennis van mijn familie zelf een eigen bedrijfje starten of zo iets.

Heb je oudere broers/zussen die MBO volgen of hebben gevolgd?

Ik heb twee broers. Eentje is al best wel lang klaar met zijn opleiding. Hij heeft HBO elektrotechniek gedaan op ROC ASA. Hij wou liever dat ik naar die school ging, want hij kent die school. Ik heb bewust voor een andere school gekozen als mijn broer gedaan heeft want vooral die religie spreek mij niet zo aan. Mijn andere broer is meteen na mijn

middelbare school gestopt en gaan werken. Die is nu een opleiding aan het doen voor rij-instructeur.

In welke sectoren werken je ouders?

Mijn vader werkt in de sector economie en mijn moeder ook. Begin van dit jaar deed ik ook nog economie, maar toen heb ik toch maar mijn sector verandert omdat ik deze opleiding wilde doen. Ik heb dat toen zelf gekozen voor techniek zonder dat zij dat wisten eigenlijk. Toen zij dat wisten zeiden ze dat als ik dan toch techniek wilde dat ik dan maar autotechniek moest kiezen. Maar ik heb toch bewust gekozen voor deze opleiding. Het liefst zouden ze willen dat ik economie ging doen, iets met administratie.

Leerling 8

Algemene vragen

School: Minkema

Opleiding gekozen: Ja, SPW 3 School gekozen: Nee, nog niet.

Heb je andere opleidingen overwogen? Nee, ik wist direct al dit ik dit wilde doen.

Tussen wel welke scholen twijfel je?

Tussen ROC en ID College. Ik ben gisteravond naar ROC ASA geweest en ik ga volgende week naar Midden Nederland. Dan ga ik even kijken welke ik het leukste vind. En dan ga ik kiezen tussen Midden Nederland en ASA.

(25)

Gewoon de sfeer die er is. Hoe de leraren doen en wat er allemaal gebeurd in die school, wat je bijvoorbeeld met de lessen moet doen.

Welke aspecten vind jij belangrijk aan een opleiding?

Dat ik veel kan doen en niet dat ik iedere keer moet zitten. Dat ik veel praktijk kan doen.

Heb je ook overwogen om HAVO te gaan doen?

Nee, ik kom van HAVO/VWO af dus ik wist al dat ik dat gewoon niet aan kon.

Heb je ook overwogen om te gaan werken of reizen?

Ja, ik wilde eerst graag een jaartje werken, omdat ik eerst BBL wou gaan doen. Maar bij SPW 3 moet je 18 jaar zijn en dat kan dus niet. Als ik 18 geweest was had ik dat gedaan. Er is veel verantwoordelijkheid dus daarom mag je niet als 16 of 17 jarige daar beginnen.

Wanneer ben je begonnen met informatie zoeken over opleidingen en scholen?

Toen ze er hier op school over begonnen. Er was z’n avond georganiseerd met allemaal kraampjes van scholen. Daar kon je je voor opgeven. De opleiding wist ik toen eigenlijk al.

Van internet en ik heb folders gekregen hier op die avond. En ik heb folders opgevraagd via internet.

Ik zou het op zich wel leuk vinden, maar ben gewoon liever hier in Nederland. Als we met veel mensen bijvoorbeeld met de klas zouden gaan, zou ik het wel leuk vinden. Maar alleen zou ik niet gaan, omdat het een onbekende omgeving is.

Nee, dat zou ik niet doen.

Wie in je omgeving heeft invloed op jouw keuze voor school en opleiding?

Mijn ouders hebben een grote invloed. Ik weet wel wat ik wil en zij weten dat ook wel, maar ze zeggen elke keer doe dat nu maar, kijk maar eens op internet. De opleiding mag ik

natuurlijk wel zelf weten, maar dat ik er maar achter aan ga wat ik kan doen enzo. Ik mag zelf weten naar welke school ik wel, gewoon waar ik me het prettigst voel. Ik heb eens gesproken met de decaan en met m’n ouders samen en ik een keer alleen met meneer Goedkoop. Ik heb niet met mijn mentor gesproken. Dit heeft wel invloed gehad op mijn keuze, want ik was er al helemaal vanuit gegaan dat ik BBL kon doen, maar toen kwam ik bij meneer Goedkoop en die vertelde dat ik 18 moest zijn. Gisteravond op die school zeiden ze wel weer dat je ook wel 16 mag zijn, maar dan krijg je gewoon geen baan, want je moet een betaalde baan hebben. Dus nu moet ik gewoon de BOL opleiding gaan doen. Bij deze opleiding moet ik gewoon 5 dagen in de week naar school en heb ik in het 1ste en 3de jaar 2 dagen in de week stage. En bij het ID College zou ik 10 weken stage moeten lopen. Ik vind stage erg leuk.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Mijn broer gaat naar de HES in Amsterdam. Hij doet economie.

(26)

Mijn moeder werkt in de zorg en mijn vader ook in de economie. Mijn moeder heeft wel een hele andere doelgroep. Zij doet een beetje met oudere mensen. Het verzorgende heb ik wel van mijn moeder, denk ik.

Leerling 9

Algemene vragen

School: Minkema

Opleiding gekozen: Nee School gekozen: Nee

Waarom weet je nog niet welke opleiding je wil gaan doen?

Ik twijfel nog tussen sport en bewegen en kraamhulp. Ik heb nog geen keuze kunnen maken. Ik moet nog kijken wat mijn ouders er van vinden. Ik ga beide scholen bezoeken en dan kijken wat me trekt. Ik ben op de open dag van het ID College geweest.

Welke aspecten vind jij van belang voor een school?

Dat het gezelligheid uitstraalt. En het ID College zit dichterbij dan de sportopleiding en anders zit ik heel veel in de trein. De sportopleiding is in Amsterdam of Arnhem en dan zit ik zo lang in de trein en dat is zonde van mijn tijd. Goede begeleiding vind ik ook belangrijk.

Welke aspecten vind jij belangrijk aan een opleiding?

Ik vind het leuk dat ik bij sport heel veel bezig ben. Ik ben niet zo’n iemand die graag studeert.

Ja, maar een MBO opleiding lijkt me veel leuker. Omdat ik nu de middelbare school wel een beetje gehad heb. Dat heb ik nu vijf jaar gedaan en dat vind ik wel weer genoeg.

Heb je ook overwogen om te gaan werken of reizen? Nee. Ik wil sowieso doorstuderen.

Ik heb informatie via internet aangevraagd van beide scholen. En mijn zusje wil ook het ID College gaan doen dus die had al informatie aangevraagd. Ik had zelf van de andere school gedaan. En ik ga in februari nog naar de andere open dag. En een meisjes van mijn

basisschool die zit nu op de sportopleiding en daar heb ik wel aangevraagd hoe het was enz. en die vond het wel heel leuk.

Nee, dat wil ik niet.

(27)

Ik zit nu te twijfelen en dan heb ik het er steeds met mijn ouders over. En die zeggen wel dat ik het zelf moeten weten, maar hun lijkt beter dat het bij mij moet passen. En zij hebben een bepaald beeld van mij dus dan weten zij ook goed wat het beste bij mij past.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd?

Ja, mijn oudste zus heeft MBO gedaan, ook zorg en welzijn. Zij heeft dat op de school gedaan die nu het ID College heet. Zij vond het een hele leuke school. En mijn andere zus is gestopt met haar opleiding. Zij zat op het ID College hier in Woerden, maar ze deden daar eigenlijk niets. Ze moest een beetje ramen schilderen terwijl ze zorg en welzijn deed en toen is ze er maar af gegaan en is ze gaan werken. Daarom ga is sowieso niet naar Woerden.

In welke sector(en) werken je ouders?

Mijn moeder heeft oppaskindjes en mijn vader zit in de bouw.

Leerling 10

Algemene vragen

School: Minkema

Geslacht: Vrouw Afkomst: Allochtoon Niveau MBO: Niveau 4

Opleiding gekozen: Ja, onderwijsassistent

School gekozen: Ja, op ROC Midden Nederland

In welke volgorde heb je de keuzes gemaakt? Dat weet ik niet meer.

Wanneer ben je gaan nadenken over een opleiding en een school voor volgend jaar? Dat was aan het einde van vorig jaar.

Heb je nog andere opleidingen overwogen?

Nee, ik weet het bijna zeker. Maar ik weet nog niet of ik misschien een jaartje niet ga studeren en daarna weer beginnen. Maar dat weet ik nog niet.

Zou je dan willen werken of willen reizen?

Nee, even een jaartje rustig aan doen. Maar ik weet het nog niet zeker. Ik denk wel onderwijsassistent.

Heb je nog andere scholen overwogen? Nee, want die andere school is verder weg.

Welke aspecten vind jij van belang voor een school? Dichtbij, genoeg begeleiding en goede sfeer.

(28)

Nee, ik wil gewoon niet meer lang studeren. Ik ben het wel een beetje zat in het algemeen. Gewoon even mijn opleiding afmaken en klaar. En daarna werken.

Ik ben niet naar de open dag geweest en daar ga ik denk ik ook niet meer heen. Want ze waren al een keer bij ons op school. Ik heb ook nog niet op internet gekeken. Ik heb nog geen tijd gehad, te druk met school. Ik vind het wel heel belangrijk.

Wanneer ben je op het idee gekomen om deze opleiding te gaan doen? Door de stage die ik in het derde jaar heb gedaan.

Nee, zou ik niet willen. Lijkt me gewoon niet erg leuk. Ik kan niet heel goed Engels. Ik zou het niet willen.

Zou ik ook niet willen. Ik zie geen voordelen. Misschien een beetje Engels leren maar verder niet.

Ik ga dat helemaal zelf beslissen. Mijn ouders zeggen dat ik mag doen wat ik leuk vind, dat is het belangrijkste. Straks ga je iets leren wat je helemaal niet leuk vindt, dat is ook niets. Mijn ouders willen wel dat ik verder ga studeren. Ze zeggen wel dat bijvoorbeeld kapster een te lage opleiding is.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Nee

In welke sector(en) werken je ouders?

Mijn vader werkt in een restaurant en mijn moeder in een kindercrèche. Die vindt het wel leuk als ik onderwijsassistente ga doen.

Leerling 11

Algemene vragen

School: Oosterlicht College Niveau: VMBO Theoretische Leerweg

Sector: Economie

Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, Sport en Bewegen School gekozen: Ja, CIOS Hilversum

(29)

Ik heb eerst de opleiding gekozen. Toen heb ik gekeken waar ik deze het meest dichtbij kon volgen. En ik heb meneer Van Bemmel gevraagd welke school hij aanraadt. Hij zei dat die in Hilversum wel goed is.

Wanneer ben je gaan nadenken over je keuzen? Twee jaar terug al, in de derde.

Ja, ik heb wel overwogen om HAVO te gaan doen, maar ik had zoiets van als ik eerst MBO doe en dan HBO dan red ik het eerder. Nou, niet eerder, maar dan weet ik er meer vanaf en heb ik het makkelijker op het HBO. Met MBO heb ik dan die basis al gehad en dan snap ik al een heleboel dingen. Dan heb ik meer kennis dan iemand die van de HAVO komt en in een keer naar het HBO gaat. Het is wel 1 jaar langer, maar je komt er dan wel makkelijker doorheen. Minder kans om te blijven zitten.

Heb je overwogen om te gaan werken of reizen? Nee, ik wil graag iets met sport doen.

Nee, ik heb eerst wel getwijfeld tussen of ik naar de marechaussee zou gaan, om wachtmeester te worden of dat ik gewoon naar die sportopleiding zou gaan. Ik heb

uiteindelijk voor de sportopleiding gekozen, omdat mijn broer nu bij de marechaussee zit en die zegt ook wel dat het niet zeker is dat je een baan hebt. Je wordt voor vijf jaar aangenomen en daarna kan je eruit geknikkerd worden of je blijft daar zitten. Ik kan dat altijd nog gaan doen, maar nu heb ik in ieder geval de zekerheid dat ik al wat gedaan heb. Als ik bij de marechaussee ga heb ik misschien tijd verprutst aan niets.

Ik wist eerst niet eens dat er een in Hilversum was dus ik zou eerst naar Arnhem of naar Haarlem gaan. Dat dacht ik eerst, maar toen kwam ik er achter dat er ook een in Hilversum zit. Anders ben ik twee uur onderweg voordat ik bij mijn school ben. De open dagen van die andere scholen komen nog, maar ik ga in ieder geval volgende week naar de open dag in Hilversum.

Ik ken iemand die zit op die school. En van hem hoor ik alleen maar goede dingen dus. Dan ga je er al eerder vanuit dat daar goed les gegeven wordt en het is duidelijk. Maar mijn vader zei ook dat ik beter hier dicht bij kon gaan zitten. En als iemand toch al zegt dat het er goed uit ziet en er wordt goed les gegeven, dan kan je daar beter ook naar toe gaan.

Waar heb je informatie vandaag gehaald?

Op internet, mijn broer, decaan en hier op school hadden wel ook een keer een avond.

Nee, ik vind het niet heel belangrijk. Maar ik zou het wel doen.

(30)

Nou, dat ligt er aan in welk land. Mijn broer gaat volgende week voor een week naar Amerika dan gaat hij daar stage lopen. Dat zou ik dan ook wel doen. Maar ik zou bijvoorbeeld niet ergens in Oost Europa gaan zitten of in Rusland.

Denk je dat dit ook wat toevoegt aan je diploma?

Ik denk dat het zeker wel zou helpen, want je ziet dan niet alleen de Nederlandse kant. Je ziet kan ook hoe ze het in het buitenland doen. En andere talen.

Denk je dat je ook sneller/makkelijker een baan vind?

Ligt eraan, bedrijven kijken daar denk ik niet meteen naar. Ze kijken denk ik eerder naar wat je op die school hebt uitgevoerd, je cijfer en je hele map.

Mijn oom, mijn neef en mijn nicht zijn allemaal gymleraar en dat heeft ook wel invloed gehad. En mijn broer natuurlijk met de verhalen over de marechaussee.

Mijn vader werkt in de economie sector en mijn moeder werkt op het gemeentehuis, maar dat is meer politiek gedoe.

Leerling 12

Algemene vragen

School: Oosterlicht College

Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Zorg en Welzijn

Opleiding gekozen: Ja, Onderwijsassistent School gekozen: Nee

Waarom weet je nog niet naar welke school je gaat?

Ik wil eerst nog naar de open dagen van beide scholen en pas daarna ga ik beslissen naar welke school ik wil. ROC Midden Nederland of ROC ASA.

Wanneer heb je voor het eerst nagedacht over de opleiding en school?

In het derde jaar waren we daar voor het eerst mee bezig. Toen ben ik een beetje gaan kijken en dit leek me wel leuk.

Nee, dat kan ik ook niet want ik heb geen talen, alleen Nederlands en Engels

Heb je nog andere opleidingen overwogen? Nee, ik ga dit doen.

(31)

Hoe ben je aan informatie gekomen over de opleiding?

Een kennis van mij doet het ook en had er wat over verteld. En we moesten vorig jaar ook een week stage lopen en toen ben ik bij mij oude basisschool geweest. En dat vond ik toen heel leuk.

Vind je het belangrijk dat een school jouw de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland of te studeren in het buitenland?

Nee, zou ik toch niet doen. Dat is dan volgend jaar en dan ben ik nog maar 16. Dat zie ik dan niet zitten, hoor. En ik ben heel slecht met talen.

Wie in je omgeving hebben je geholpen bij de keuze voor opleiding?

Ik heb het zelf gedaan. Twee vrienden doen diezelfde opleiding en daar hoor ik wel van hoe het gaat enzo. Ik ga begin maart naar open dagen van ROC Midden Nederland en ROC ASA.

Als het maar gezellig is. Ik heb ook gehoord van ROC Midden Nederland dat je pas later, in het derde jaar, gaat stage lopen en bij ROC ASA ga je meteen al in het eerste jaar stage lopen. Dat is meer doel/praktijkgericht en dat doe ik liever. En er moeten leuke mensen rond lopen waar ik leuk mee kan omgaan.

Heb je broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Mijn broer doet HBO.

Mijn vader economie en mijn moeder zorg en welzijn.

Leerling 13

Algemene vragen

School: Oosterlicht College

Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Zorg en Welzijn

Waarom weet je nog niet wat je gaat doen?

Ik wilde eerst juffrouw worden, maar dan moest ik naar een hele rare school, waar ik alles zelfstandig moet doen in de eerste twee jaar. En ik weet dat ik dat dan gewoon niet doe. Dus moet ik nog wat anders kiezen. Ik weet dat pas drie weken dat ik nog iets anders moet kiezen. Ik weet echt niet wat ik wil gaan doen, weet alleen dat ik door ga in de zorg & welzijn

richting.

Heb je al informatie gezocht?

Nee, ik moet volgende week naar meneer van Bemmel.Verder heb ik nog niets gezocht.

(32)

Dichtbij en niet dat ik uren moet reizen, ik moet me vrij voelen en of het aansluit bij mijn richting.

Wat vind je belangrijk voor een opleiding?

Een opleiding waar je wat aan hebt later. Dat je ervaring op doet. En niet dat je de hele tijd moet leren, maar dat je ook veel praktijk kan doen.

Vind je het belangrijk dat een school jouw de mogelijkheid biedt om stage te lopen in het buitenland of te studeren in het buitenland?

Ja, stage zou ik wel graag in het buitenland willen doen.

Nee, maar het is misschien wel makkelijk. Misschien leer je er wel wat meer van, bijvoorbeeld de taal.

Denk je dat je makkelijker/sneller een baan kunt vinden? Nee, dat denk ik niet.

Wie in je omgeving heeft invloed op je keuzes?

Mijn moeder helpt me wel. Ik wilde eerst kapster worden, maar met TL kan je wat hoger gaan doen en toen wilde ze graag dat ik wat anders ging doen. Verder doe ik gewoon wat ik zelf wil.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleiding volgen of hebben gevolgd? Nee

De ene administratief en de andere is autoverkoper.

Leerling 14

Algemene vragen

School: Werkplaats Kindergemeenschap Niveau: VMBO Theoretische Leerweg

Sector: Economie

Waarom heb je deze keuzes nog niet gemaakt?

Dat ligt aan mijn eindexamen, hoe ik dat ga doen. Als ik goede cijfers heb ga ik naar de HAVO en anders ga ik iets met economie doen op het ROC Midden Nederland.

(33)

Hoe ga je de keuze voor de MBO opleiding maken?

Door naar de open dag te gaan. En alles bekijken en meedraaien en dat soort dingen. Ik ga nog een dag meelopen. Ik heb al wel met allemaal mensen die daar al zitten gesproken.

Ik wil makelaar worden dus dan heb je die opleiding nodig. Ik was helaas wel het enige meisje daar, verder waren het allemaal jongens. Maar dat maakt mij niet zoveel uit. En dat het een leuke opleiding is en dat ik er wat mij kan later.

Waarom heb je die school gekozen?

Ja, ik moet daar nog wel even over nadenken.

De school moet leuk zijn met leuke mensen. En hij moet niet te ver weg zijn. Verder niet echt, want meestal bij je daar ook maar heel even en meer werk je daarnaast.

Ik heb overal gezocht, in boekjes die ik op internet had aangevraagd en op studiebeurs.

Ja, lijkt me wel heel leuk.

Vind je het belangrijk dat een school jouw de mogelijkheid biedt om een deel van je opleiding in het buitenland te doen?

Ja waarom niet. Leer je gelijk de Engelse taal erbij als het in Engeland is en dan word je ook heel snel zelfstandiger.

Misschien wel, ligt er aan welke baan je wilt natuurlijk. Dat weet ik niet.

Ik heb er heel veel met mijn ouders over gesproken. En ook met vrienden. En ik ben een keer bij de mentor geweest.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleidingen volgen of hebben gevolgd? Nee, mijn zus doet VWO.

In welke sector werken je ouders? Alle twee in zorg en welzijn.

Leerling 15 Algemene vragen

School: Werkplaats Kindergemeenschap Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Zorg en welzijn

(34)

School gekozen: Ja, in Amersfoort

Wanneer heb je deze keuze gemaakt?

Dat was vorig jaar al. Want ik hou gewoon heel veel van sport. En dat is de enige optie als je iets met sport wil doen. En het bleek een hele goede school te zijn.

Ja, ik heb wel getwijfeld of ik gaan HAVO zou gaan doen. Maar dat had je eigenlijk niet nodig voor deze opleiding. En daarna kan je nog een HBO opleiding gaan doen dus dan doe ik dat waarschijnlijk. Ik heb nu niet zo veel zin meer om nog een keer examen te doen enz. Ik vind dit nog wel een leuke school hoor, maar al mijn vriendinnen gaan weg.

Heb je ook overwogen om te gaan werken of te gaan reizen? Reizen lijkt me wel erg leuk, maar ik ga liever iets met sport doen.

Dat de opleiding goed georganiseerd is en dat het niet zo is dat ze niet weten wat ze doen. En ik wil graag in het eerste jaar direct veel aan sport doen, dat is niet op alle scholen zo.

Ik vind dat de mensen wel gezellig moeten zijn. Afstand maakt niet zo veel uit.

We hebben donderdag studiebeurs gehad. En daar heb ik met een oud-leerling gepraat die ook op de Werkplaats heeft gezeten en die doet ook die opleiding nu. En ik ken nog een jongen die hier ook heeft gezeten en daar praat ik ook wel eens mee over MSN over hoe hij het heeft en wat hij moet doen. En dat zijn meestal positieve verhalen.

Ja, dat zou ik zeker doen. Lijkt me leuk.

Dat lijkt me ook wel heel leuk. Om andere mensen te ontmoeten en andere cultuur. En daar leren hoe ze daar allemaal naar school gaan enz. Dat lijkt me wel leuk.

Ik denk dat als je daar veel leert, dat je daar wel voordeel van hebt.

(35)

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleidingen volgen of hebben gevolgd?

Ja, ik heb een oudere zus, maar die doet mode in Amsterdam. De mode-opleiding ook MBO. Ik geloof dat ze economie gedaan heeft.

Mijn vader in de economie en mijn moeder ook. Mijn ouders hebben een dierenwinkel. Zeker niet mijn richting dus.

Leerling 16

Algemene vragen

School: Werkplaats Kindergemeenschap Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Zorg en welzijn en Economie Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, CIOS

School gekozen: Ja, in Amersfoort

Waarom heb je deze keuze gemaakt?

Ik kon kiezen tussen Arnhem en Amersfoort. En Amersfoort is gewoon veel dichterbij. En buiten school sport ik altijd. Ik doe altijd iets met sport, voetballen, training geven,

scheidsrechter alles. Dus als ik iets wil doen is het iets met sport. De eerste twee jaar doe je in Amersfoort en de andere twee jaar doe ik in Arnhem. In Arnhem is zeg maar de hoofdschool van het CIOS. Maar het zit ook wel in Heerenveen en Zwolle.

Wanneer heb je deze keuze gemaakt?

Aan het begin van dit schooljaar eigenlijk al. Toen wist ik al wat ik wilde doen.

Heb je ook andere opleidingen overwogen?

Ik ga me donderdag inschrijven voor sport en bewegen, dat is net zoiets als het CIOS maar dan in Hilversum. Dat zal wel op het zelfde neer komen, maar die opleiding is toch iets anders. Dit wordt dan mijn tweede keuze en CIOS is mijn eerste keuze. Omdat je daar toelatingsexamen moet doen. Als ik dat in Amersfoort dan niet haal, dan kan ik het altijd nog in Hilversum proberen. Eerst vond ik sporten en elektriciteit erg leuk en toen zijn we naar die opleidingen gegaan. Elektriciteit viel toen af, omdat ik hoorde dat je dan ‘s avonds en in het weekend ook moet werken. En dat doe ik niet. De opleiding leek me wel leuk alleen de baan niet.

Nee. Leren is voor mij verschrikkelijk. Met het CIOS moet zo straks ook wel leren, maar dat is iets wat je leuk vindt. Dat gaat makkelijker dan dat je nu aan je wiskunde of aan je biologie zit.

(36)

Het moet wel gezellig zijn en er moet een goede sfeer hangen. Want als het een beetje saai is, dan laat mij ook maar lekker zitten. Het moet wel gezellig zijn dat je een beetje kunt lachen en iedereen een beetje aardig is.

Ik ben naar de open dag gegaan en ik heb bij de decaan foldertjes gehaald. En ik heb van oud-leerlingen informatie gevraagd. Het zijn een paar vrienden van mij die ook die opleiding doen. En die hadden tot nu toe alleen maar positieve verhalen.

Zou ik wel doen ja. Lijkt me leuk.

Aan de ene kant lijkt het me wel leuk, maar het lijkt me ook lastig. Omdat je iedereen moet leren kennen daar. Je kent niemand, de taal niet en het zou heel anders zijn dan op een Nederlandse school. Maar ik zou het wel zeker doen.

Ik denk dat je dan wel meer ervaring hebt. Ervaring hoe het ergens anders is. En doordat het een heel ander lesprogramma is.

Denk je dat je ook sneller/makkelijker een baan vindt? Nee, dat denk ik niet.

Ik heb eigenlijk weinig invloed van anderen gehad. Het kwam van me zelf, omdat ik altijd super veel aan sport doe. En ik heb van iedereen gehoord dat CIOS heel goed bekent staat. Het is wel een zware en een goede opleiding. Dan lijkt het me wel dat als je dan daarmee klaar bent en je gaat naar een bedrijf en zegt dat je CIOS hebt gedaan, je dan wel aangenomen wordt omdat CIOS heel goed bekent staat. Mijn ouders kennen ook andere mensen die het CIOS gedaan hebben, dus zij vinden het ook hartstikke leuk. Ze vinden dat ik gewoon iets moet doen wat ik leuk vind.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleidingen volgen of hebben gevolgd? Nee, alleen een zus op de HAVO.

Mijn vader doet iets in de beveiliging en mijn moeder in de zorg en welzijn.

Leerling 17

Algemene vragen

School: Werkplaats Kindergemeenschap Niveau: VMBO Theoretische Leerweg

Sector: Economie

(37)

Opleiding gekozen: Ja, onderwijsassistente

School gekozen: Ja, ROC Midden Nederland in Amersfoort

Waarom heb je deze keuzes gemaakt?

Ik vind het zelf heel erg leuk om met kinderen te werken en ik werk al 5 jaar elke zomer met kinderen tijdens een kamp. Ik vind dat gewoon heel erg leuk.

Wanneer heb je deze keuzes gemaakt?

Nu ben ik er eigenlijk pas zeker van. Eerst vond ik het wel leuk, maar nu weet ik zeker dat ik daarin verder ga.

Ik wilde eerst kapster worden. Ik heb daar vorig jaar ook stage gelopen. Daar kwam eigenlijk uit dat ik dat niet leuk vind. De kapsters die daar werkten waren niet echt leuk, echt zo’n groepje. Ze deden heel bot naar mij toe.

Nee, want op mijn school was zo’n markt waar mensen uit mijn oude klas stonden en die deden die opleiding. En die verhalen van hun klonken heel erg leuk. En ik heb ook verhalen van andere scholen gehoord en die klonken minder leuk als van deze school.

Ja, maar ik ga eerst onderwijsassistent doen en daarna ga ik doorstromen naar de Pabo. Omdat ik dan volgend jaar al bezig ben met de opleiding die ik leuk vind.

De school moet niet te groot zijn. Verder maakt het me niets uit.

Ik vind het belangrijk dat ik de basis dingen weet, dat wat belangrijk is. En ik vind het belangrijk dat je afwisseling hebt in je programma. Dat je steeds bezig bent met zowel leren als praktijk. En met deze opleiding ben je al heel gericht bezig naar de Pabo toe.

Ik heb eerst zelf op internet gezocht naar informatie over kleuterleidster. Maar daarvoor moet je eerst onderwijsassistent doen. En toen ben ik naar mevrouw Sevink gegaan. Toen had ze mij boekjes gegeven waar ze dat doen enz. Ik ga volgende week naar de open dag.

Nee, ik wil graag gewoon in Nederland willen blijven bij mijn familie. Ik zou niet zonder hun kunnen.

Ook niet.

(38)

Ik heb dat zelf besloten. Ik werk zelf elke zomer al met kinderen. En toen heb ik zelf die keuze gemaakt om daar verder in te gaan. Ik heb mijn ouders wel vertelt wat ik graag zou willen doen.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleidingen volgen of hebben gevolgd? Ik heb wel een oudere zus, maar die doet HBO. Ze doet de kunstacademie.

Mijn vader in de techniek en mijn moeder werkt in de economie. Mijn moeder wordt een beetje kriegel van kleine kinderen. Dus dat heb ik zeker niet van haar.

Leerling 18

Algemene vragen

School: Werkplaats Kindergemeenschap Niveau: VMBO Theoretische Leerweg Sector: Economie & techniek Geslacht: Man

Opleiding gekozen: Ja, grafisch School gekozen: Nee

Waarom heb je nog geen school gekozen?

Ik zit te twijfelen tussen twee scholen. Tussen Nimeto of het grafisch lyceum.

Hoe ga je deze keuze maken?

Ik ga naar allebei de open dagen. En daarna ga ik kiezen.

Wanneer ben je begonnen met oriënteren? Dat was na de stage in het derde jaar.

Nee. Door mijn stage vond ik dit wel leuk. Dat heeft mijn keuze wel bepaald.

Heb je overwogen om HAVO te gaan doen? Nee, niet echt. Geen zin meer.

Heb je overwogen om te gaan reizen of werken? Nee, ik wil graag die opleiding gaan doen.

Je hebt verschillende richtingen bij grafisch, dus dan moet ik nog kijken welke school mijn richting heeft. En dat de school mij aanspreekt en leuk is. De uitstraling en het gebouw. En moet wel in de regio Utrecht zijn.

(39)

Waar ik stage liep die man was zelf ook leraar. Die geeft ook grafisch dingen en die wist ook wel wat over die scholen. Ik heb ook op de open dag een aantal boekjes mee gekregen.

Ja, lijkt me wel leuk. Dan weet je hoe het daar is en doe je daar ervaring op. Maar de taal wordt moeilijk.

Nou, ik ben niet zo goed in buitenlandse talen. Dus dan zou ik toch maar in Nederland blijven.

Ik denk wel een beetje, want je hebt dan natuurlijk ook ervaring in het buitenland.

Denk je dat je ook sneller/makkelijker een baan vind? Nee, dat denk ik niet.

Mijn overbuurman daar heb ik stage gelopen en die heeft wel een aantal dingen verteld. En mijn vader zei ook al dat grafisch wel leuk is, want hij heeft daar ook wel mee te maken in zijn werk.

Heb je oudere broers/zussen die een MBO opleidingen volgen of hebben gevolgd? Nee.

(40)

Bijlage 7 Verslaglegging interviews decanen

Algemene vragen

Decaan: Dhr. H van Bemmel School: Oosterlicht College Locatie: Nieuwegein

Kunt u een inschatting maken van het aantal leerlingen dat al een keuze voor een opleiding heeft gemaakt?

Dat is nu nog zo onduidelijk. Ze zijn nu volop bezig met oriënteren. In procenten weet ik het niet. Ik zal ook uitleggen waarom. Leerlingen zijn daar natuurlijk al heel lang mee bezig. Ze worden er hier vanaf de tweede al mee bezig gehouden met keuzebegeleiding en al die activiteiten. Maar in de vierde klas wordt het serieus. Er vinden dan volop gesprekken plaats met leerlingen. En de open dagen die beginnen nu ook pas. Morgen is de eerste en ROC Midden Nederland heeft de 19de. Dus dat begint nu. En dat zijn voor hun eigenlijk toch de doorslaggevende avonden. Daar gaan ze heen met de ouders, tenminste daar dwing ik ze ook toe. Want daarna moeten ze bij mij ook een handelingsopdracht maken en daar staat ook een mening van de ouders in. Dus dat probeer ik allemaal te propageren. En uiteindelijk bepaald dat toch vaak de definitieve keuze.

Maar ze hebben voor de open dagen toch al wel een voorkeur voor een bepaalde opleiding/school?

Natuurlijk. De beroepsgerichte leerweg kiest aan het einde van het tweede jaar een sector. In de tweede klas vindt hier de determinatie plaats. Dan gaan leerlingen dus alsnog naar de HAVO. Bij de theoretische leerweg hebben dan nog niets te kiezen. Zij kiezen in de derde klas wel een sector, maar dat is niet meer dan een pakket vakken zoals dat op de MAVO ook was. Dus alleen de beroepsgerichte leerweg kiezen in het tweede jaar een sector. Ze zijn hier op school toch redelijk beperkt, want we hebben hier op school alleen economie en een kleine afdeling ICT en een kleine afdeling SDV (sport, dienstverlening en veiligheid). En dan