Jaarverslag Molen de Roos 2019
Leve het ambacht
Ambachtelijk bereid. Naar ambachtelijk recept. Je komt deze ‘claims’ veel tegen op voedsel of waren, die meestal gewoon uit een fabriek komen. Nou wil ik niet beweren dat er bij een fabrieksproces geen vakkennis en vaardigheden nodig zijn. Toch is dat wat anders dan het echte hand- en vakwerk waar iemand zijn of haar beroep mee uitoefent.
Veel beroepen van vroeger zijn wat je tegenwoordig museale ambachten
noemt. Klompenmaker, touwslager of mandenvlechter. Gelukkig kennen we vandaag de dag nog veel hedendaagse ambachten: bakker, verpleegkundige, kapper,
timmerman. We noemen het alleen geen ambachten meer. Maar ze zijn het wel degelijk. Een vak dat je moet leren. Door een opleiding te volgen maar vooral door jarenlange ervaring op te doen. Met je handen. En je hoofd te gebruiken natuurlijk.
Laat de molen nou bij uitstek een werktuig zijn waar ambacht onmisbaar is en volledig tot zijn recht komt. Rond 1200 kwam de windmolen, de standerdmolen, voor het malen van graan in gebruik. Vanaf de zeventiende eeuw, de Gouden Eeuw voor Holland, nam het aantal molens enorm toe. Molens waren in die tijd een belangrijke motor achter economische groei en ontwikkeling. Het hoogtepunt lag in de tweede helft van de negentiende eeuw, met ruim 9.000 molens in Nederland. En het aantal beoefenaren van het ambacht van molenaar lag nog hoger.
In 2019 was in Nederland en ook in Delft het themajaar ‘Rembrandt en de Gouden Eeuw’, ter gelegenheid van de 350e sterfdag van schilder Rembrandt van Rijn. Over ambacht gesproken. In molen De Roos hebben we aan de rol van molens in de Gouden Eeuw uitgebreid aandacht aan gegeven. Mooie en leerzame panelen over de techniek en ontwikkeling van molens in Delft en hoe de stad er rond die tijd uitzag zijn te
bewonderen op de tentoonstellingszolder. Kinderen gingen in een spannende puzzel- speurtocht op zoek naar het ware goud. Graan in dit geval.
Wat misschien onderbelicht is gebleven, is het ambacht van molenaar. En dat het een ambacht is, bewijzen onze molenaars tot op de dag van vandaag. Met kennis van en inzicht in het weer, de techniek, de veiligheid en het onderhoud van de molen. En op een korenmolen natuurlijk van het malen van graan. Waar de ambachtelijke bakker er een ambachtelijk (nu zeker wel) brood van bakt.
In 2017 is het voor het eerst gelukt Nederlands immaterieel erfgoed op de lijst van Unesco te plaatsen. Het wekt geen verbazing dat dit het ambacht van molenaar is. En dan te bedenken dat deze kennis al meer dan 800 jaar wordt doorgegeven. Wat is het mooi om te zien dat wij er met het hele team van enthousiaste molenvrijwilligers in slagen om dat ambacht voor zoveel bezoekers, jong en oud, voor het voetlicht te brengen. Een weergave van de activiteiten in en om Molen De Roos in 2019 staat in dit jaarverslag. Al die activiteiten kunnen niet zonder al die molenvrijwilligers en niet zonder financiële bijdragen, klein en groot, die we ook afgelopen jaar weer
ontvingen. Namens al die vrijwilligers: hartelijk dank en leve het ambacht.
Jelle Boonstra, voorzitter bestuur Stichting De Delftse Molen
Van de voorzitter
Voortgang tentoonstellingsproject en nieuwe borden
In 2019 zijn flinke stappen gezet op weg naar een volwaardige bewegwijzering binnen en buiten molen de Roos. Binnen de molen zijn de borden voltooid en geplaatst;
bordjes met veiligheidsaanwijzingen en orientatieborden met beknopte informatie per zolder. Deze worden zeer gewaardeerd en goed bekeken door bezoekers. De borden met de dwarsdoorsnede van de molen helpen de gidsen ook bij het
verduidelijken van hun uitleg en bieden de bezoeker in één oogopslag zicht op welke zolder hij zich bevindt en wat daar specifiek gebeurt.
Buiten de molen zal voor zomer 2020 een nieuw informatiebord worden geplaatst met daarop de openingstijden, beknopte
geschiedenis en bijzonderheden van deze molen. Zo kunnen mensen, ook als de molen gesloten is, toch iets van de molen en wat er binnen gebeurt ontdekken en met foto’s en een dwarsdoorsnede nieuwsgierig worden gemaakt om de molen te bezoeken.
Op de huidige tentoonstellingszolder is in 2019 in het kader van het Gouden Eeuw-jaar een eerste serie tentoonstellingsborden geplaatst met als thema ‘molens, de motor van de Gouden Eeuw in Delft’. Ook is de verlichting op deze zolder en bij de entree van de molen vernieuwd met energiezuinige en draaibare ledspots. Deze zijn ook goed inzetbaar voor flexibel gebruik van de ruimte, voor tijdelijke tentoonstellingen en kleine optredens of voorstellingen.
Naar verwachting wordt de kijk-, doe- en beleef zolder in 2020 gerealiseerd, beginnend met de ambachtelijke lijn ‘van graan tot meel’ in de molen, waarna techniek, geschiedenis en culturele
aspecten van de molen ook worden belicht.
Foto van een bord met veiligheidsaanwijzingen.
Ontwerp buitenbord
Foto tentoonstellings zolder met de Gouden Eeuw tentonnstelling en de verlichting
Bewegwijziringsbord zolder Ideeënbus
Onderhoud aan de Molen: een nieuwe rijn
In deze rubriek vertellen wij u over de activiteiten van de molenaars in en rond de molen.
Een ieder van ons gaat weleens met vakantie, je wenst hem of haar een goede reis. Zelf zeg ik dan kom terug met mooie verhalen. Zo wensten wij Jim Voet samen met Livia een mooie reis naar Indonesië waar ze een
plaatselijk kindertehuis ondersteunen. Op 26 februari kregen we het bericht dat hij daar plotseling was overleden, een ieder was
verbijsterd en verdrietig. Die dag lieten we de molen achter in de rouwstand voor Jim, hij was een warm mens waar we fijn gesprekken mee konden voeren en konden lachen. Op 14 maart was de begrafenis en kwam de stoet langs de molen, tijdens het passeren kruide we de kap mee als laatste groet. Vele waren bij dit afscheid aanwezig. Jim vergeten we niet een foto van hem hangt in de hut, zo was en blijft hij bij ons.
Dag van de Kleurrijke Delvenaar, Nationale Molendag, Westlandse Molendag, Fringe, Boerenmarkt, Monumentenweekend, Midwintermalen waren voor ons als molenaars weer feestelijke momenten in het afgelopen jaar. Ook collega molenaars wisten ons te vinden, zo kwamen de collega molenaars uit Gelderland onze Roos bezoeken.
Molenaarsverslag 2019
Het jaar 2019 was voor ieder die bij de molen betrokken is weer een bijzonder jaar.
Na de jaarwisseling waar de molen gelukkig weer ongeschonden doorheen gekomen was, liggen na zo’n nacht restanten van vuurpijlen en ander knalvuurwerk op en rond de molen. We mogen blij zijn dat de molen van steen is, twee molens kregen het op oudejaarsdag zwaar te verduren zo raakte de Oortmanmolen in Lattrop beschadigd en kon de brandweer de molen redden. Molen de Ceres in Bovenkarspel kwam er slechter vanaf, deze liep zware schade op. De schade bedraagt een € 700.000,-. Een landelijk vuurwerkverbod zou iedereen die bij een molen betrokken is een rustiger jaarwisseling geven.
In januari werd er weer gemalen om alle klanten te bedienen, en het verhaal van de molen te vertellen aan de vele bezoekers die de molen weten te vinden.
De Hollandsche Molen, eigenaar van de Roos gaf opdracht tot het maken van twee nieuwe steenschijven door molenmaker Verbij. Eén voor de tarwesteen en de ander voor onze blauwe steen. De Plannen voor intern transport kregen meer vorm.
Inmiddels zijn er twee offertes, hiermee gaan we met de HM In gesprek wat er mogelijk is.
Collega Bart Dooren van de molen van Zoetermeer attendeerde ons op een buil (zeefmachine om van volkorenmeel bloem, griezen en zemelen) te maken die bij Voogd in Ouddorp niet meer gebruikt werd. Na een bezoek met Gaston, Herman en Jan wilde Nathan Voogd de buil ruilen voor een partijtje reuzel en hem in Delft gratis afleveren. Een flink klusproject staat in het pakhuis te wachten.
Bedoeling is deze weer een plaats te geven op de derde zolder, in 1927 stond zo’n zelfde buil op de derde zolder hiermee keert er weer een stukje geschiedenis terug in de molen.
Nieuwe mio’s (onze afkorting voor molenaars in opleiding), kwamen ons team versterken. Evert en Mark zijn wekelijks op de molen actief. André van der Kraan slaagde voor zijn examen. Hij draait met de Roos en zaterdag is André te vinden op houtzaagmolen de
Salamander te Leidschendam. Ga daar eens kijken deze molen is het bezoek waard.
Herman was getuige bij een huwelijk aanzoek, op de stelling vroeg een bezoeker zijn geliefde ten huwelijk uiteraard zei ze ja.
Maandag 4 november was ook een bijzondere dag. De vereniging eigenaar De Roos kreeg op die dag de Prins Bernardcultuur Prijs uitgereikt door Koningin Maxima en Prinses Beatrix beschermvrouw van de vereniging. Dit gebeurde in het
muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Na afloop mochten een aantal molenaar met hen een gesprekje hebben. Bij die gelegenheid heb ik de Prinses het boek “Van Stadswal tot Tunneldak” geschreven door Aart Struijk mogen overhandigen. Dit werd door de prinses zeer gewaardeerd. In het boek staan een aantal foto’s van Prins Claus, (onze huidige koning) Willem- Alexander en Friso van hun bezoeken aan De Roos.
Op het bovenwiel van de molen zit een teller die het aantal omwentelingen van de molen registreert. Deze ging in het afgelopen jaar 384.988 keer rond. Van de 242 dagen dat de molen actief was, werd er op 118 dagen gemalen en 124 dagen gedraaid. En was bezoek welkom. Er werd 33.500 kg tarwe, 2050 kg spelt, 1450 kg rogge en voor hoeve Biesland 600 kg Emmer spelt gemalen. Totaal 37.600 kg een resultaat om met elkaar trots te zijn.
Molenaar Jan Spruit.
Foto's, die op de Facebook pagina staan.
De molen heeft gelukkig ook in de vreugd gestaan in 2019 voor geslaagde en gediplomeerde molenaars. En voor de eigenaar van de Roos, Vereniging De Hollandsche Molen, die de Pr. Bernhard Cultuurprijs ontving.
De eerste uitreiking ‘Kleurrijke Delftenaar’ met de molen in gekleurd licht, Nationale molendagen met veel gezinnen, spellen en draai-orgelman, de
Boerenmarkt met muziek en molenmakers die hun ambacht toonden; Alles verliep - ook met veel bezoekers- gesmeerd dankzij ieders inzet en ervaring.
In de zomer en op Monumentendagen was er speciale aandacht voor het jaar van de
‘Gouden Eeuw’ met een tentoonstelling en een speurtocht door de molen voor kinderen. Dit trok behalve Delftenaren ook veel toeristen naar de molen.
Vrijwilligers, evenementen en activiteiten bij Molen de Roos in 2019 2019 was het jaar waarin beduidend meer prachtig biologisch
meel gemalen werd dan de voorgaande jaren. De wieken en maalstenen draaiden geregeld.
Ons team van vrijwillig molenaars, gidsen die bezoekers rondleiden, molenmedewerkers die voorraad graan naar boven ‘luien’ en het gemalen meel ‘builen’ en verpakken, is geweldig op elkaar ingespeeld. Het is een gedreven team waar we trots op zijn. Maar dat we ook kwetsbaar zijn,
hebben we helaas dit jaar gevoeld: Door zorg om gezondheid was de groep niet altijd op volle sterkte. En eind februari kwam het onvoorstelbaar trieste bericht van plotselinge overlijden van Jim Voet, een van onze kersverse energieke molenaars. Een groot gemis… Op 14 maart krui-den we de molen ‘in de rouw’ mee met de uitvaartstoet als eregroet aan hem en zijn nabijen.
In 2019 werd ook het plan gepresenteerd voor ‘de Molentuin’
met graanveldjes, bloemen, kruiden en fruit om van te genieten. De Gemeente
ondersteunt dit plan.
Een groep
buurtbewoners en molenvrijwilligers gaan in 2020 samen aan de slag met spitten, zaaien, snoeien en oogsten en er is altijd nog ruimte om daarin mee te doen!
Vanwege het 150-jarig bestaan van de voormalige Gist-fabriek, werd het
traditionele Midwintermalen in samenwerking met hen gevierd; met muziek, een lampionoptocht voor de wijk, midwinterhoornblazers en vuurspuwers bij de molen.
Heerlijke oliebollen gemaakt met koningsgist en molenmeel konden daarbij
natuurlijk niet ontbreken. Een gezellige avond, voor herhaling vatbaar. En zo sloten we een wervelend jaar af, ons nog lang niet bewust van hoe volkomen anders het nieuwe jaar 2020 op dit gebied zou gaan draaien….
Staat van ontvangsten en uitgaven van Stichting Delftse Molen de Roos
Ontvangsten 2016 2017 2018 2019
Donaties via de bank € 408 € 1.345 € 855 € 535 Opbrengst molenpotten € 1.527 € 2.643 € 4.142 € 5.712 Rondleidingen € 278 € 748 € 718 € 684
2.213
€ € 4.736 € 5.715 € 6.931
Maalvergoeding € 2.750
Jaarlijkse evenementen € 1.872 € 795 € 508 € 250 Overige opbrengsten € 1.034 € 373 € 400 € 433 Totaal € 5.119 € 5.904 € 6.623 € 10.364
Van de penningmeester
Ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om alle donateurs te bedanken voor hun financiële bijdrage. Mede door uw steun is het voor de stichting mogelijk de laatste molen in Delft in goede staat te houden en enkele activiteiten te ontplooien.
Als u graag op de hoogte wilt blijven van de ontwikkelingen in de Delftse Molen verzoeken we u uitdrukkelijk om - voor zover we u nog niet per mail berichten- uw mailadres door te geven. In het vervolg zullen we het jaarbericht en wetenswaardig actueel nieuws digitaal verzenden aan donateurs en molenvrienden.
Ontvangt u het jaarbericht liever per post, dan kunt u dat ons ook kenbaar maken.
mailadres: info@delftsemolen.nl of telefoon: 06-37.73.44.48 De molen draait weer volop.
Er gebeurt steeds meer in de Molen, maar – omdat we dit aan iedereen graag willen laten zien en beleven – heffen we geen entree en zijn er geen andere inkomsten dan vrijwillige giften in de molenpot en vergoedingen voor groepsrondleidingen. Geld voor onderhoud en reparatie aan dit eeuwenoude monument blijft nodig. Meer nog dan ooit zijn we met de ambities voor de komende jaren aangewezen op donateurs die de
Delftse Molen een warm hart toedragen. Daarom zijn we u zeer dankbaar voor uw donatie door overboeking naar:
Rekeningnummer: NL65.INGB.0004.6980.15 ten name van Stichting De Delftse Molen.
Daarnaast ben ik zo vrij om aan u te vragen of er binnen uw familie en/of vriendenkring personen zijn, die belangstelling hebben om donateur te worden. Laat ons dat dan weten, dan sturen wij hen informatie toe over onze "Molen de Roos".
Jaap van Hal, Penningmeester Stichting Molen de Roos
0 2000 4000 6000
2016 2017 2018 2019
Ontvangsten
Donaties via de bank Opbrengst molenpotten Rondleidingen
Staat van ontvangsten en uitgaven van Stichting Delftse Molen de Roos
Uitgaven
2016 2017 2018 2019
Jaarlijkse evenementen € 933 € 1.542 € 1.245 € 1.266 Potje voor nieuwe ideeën € - € - € - € 1.000 Personeelskosten € 319 € 787 € 821 € 1.392
Kleding € - € 1.831 € 607 € -
EHBO/reanimatie; cursus € 82
Kosten kleine inventaris € - € 1.107 € 515 € 97
Stroomkosten molen € 300
Onderhoudskosten inrichting € 86 € 319 € 369 € 474
Beplanting € - € - € 460 € 234
Kantoorbenodigdheden € 24 € 68 € 46 € 78
Schoonmaakkosten € 5 € - € 50 € 13
Kosten huisstijl, folders, e.d. € 771 € 2.991 € 538 € 229
Website € - € - € - € 44
Wervingskosten donateurs € - € 139 € 58 € 20
Reclamekosten € 57 € - € 166 € 77
Bestuurskosten € 17 € 225 € 86 € 283
Contributies € - € 35 € 457 € 138
Overige kosten € 464 € 38 € 100 € 8
Bankkosten € 178 € 194 € 211 € 208
2.854 € € 9.276 € 5.729 € 5.943 Bijdragen aan projecten vanuit maalvergoeding € 2.750 Bijdragen aan projecten vanuit bestuur € -187 Ontvangsten -/- uitgaven € 2.265 € -3.372 € 894 € 1.858 Het bestuur, dat in 2016 is begonnen, heeft een en ander opnieuw opgestart om meer bekendheid aan de molen te geven. Daarvoor is begonnen met projecten, die jaarlijks terugkomen (bijv Midwintermalen), is kleding aangeschaft, zijn kosten gemaakt voor een nieuwe huisstijl en zijn inrichtingskosten gemaakt. Daardoor begint het
uitgavenpatroon pas vanaf 2018 stabiel te worden.
Eind 2019 is besloten dat jaarlijks 1.000 euro beschikbaar wordt gesteld voor nieuwe ideeën, die ten gunste komen van de molen. In 2019 is hiervan nog geen gebruik gemaakt. Dit bedrag wordt meegenomen naar 2020.
Vanaf maart 2019 worden stroomkosten betaald. Dit bedrag is een schatting en zal in 2020 nader worden vastgesteld op basis van stroommeters.
Verder wordt vanaf maart 2019 een maalvergoeding ontvangen. De molenaars bepalen waaraan dit geld wordt besteed. In 2019 is dit bedrag, ad 2.750 euro, gedoneerd aan het project 'Molensteen'.
In 2019 zijn enkele projecten afgerond. Daarbij is gebleken dat per saldo de stichting een klein bedrag heeft overgehouden (187 euro).
Staat van ontvangsten en uitgaven van Stichting Delftse Molen de Roos Grote projecten
Kijk, doe en ervaar 2016 2017 2018 2019 Totaal
Subsidies € 850 € 16.000 € 12.000 € - € 28.850 Donaties € - € 200 € 195 € - € 395 Eigen bijdrage stichting € - € 3.350 € - € - € 3.350 Uitgaven € -37 € -350 € -4.496 € -14.615 € -19.498 Saldo € 813 € 19.200 € 7.699 € -14.615 € 13.097
Molen in het licht 2017 2018 2019 Totaal
Subsidies € - € 26.125 € - € 26.125 Donaties € - € 352 € - € 352 Eigen bijdrage stichting € 1.846 € - € - € 1.846 Uitgaven € -719 € -26.551 € -1.053 € -28.323 Saldo € 1.127 € -74 € -1.053 € -
Spoorzone voorbij 2017 2018 2019 Totaal
Subsidies € - € 400 € - € 400 Donaties € - € - € - € - Eigen bijdrage stichting € 3.250 € - € - € 3.250 Uitgaven € - € -2.706 € -944 € -3.650 Saldo € 3.250 € -2.306 € -944 € - Delftse Molen in de Gouden Eeuw 2017 2018 2019 Totaal
Subsidies € 3.000 € 3.000
Donaties € -
Eigen bijdrage stichting € -187 € -187
Uitgaven € -2.813 € -2.813
Saldo € - € - € - € -
Molensteen 2017 2018 2019 Totaal
Subsidies € -
Donaties € 1.000 € 1.000
Eigen bijdrage stichting; maalvergoeding € 2.750 € 2.750
Uitgaven € -30 € -30
Saldo € - € 1.000 € 2.720 € 3.720
Het bestuur heeft in 2017 enkele grote langdurige projecten gestart. Molen in het licht is begin 2018 gestart en is in 2019 afgerond. 'Spoorzone voorbij' was een kleiner project dat in 2018 heeft gelopen en ook in dat jaar is afgerond. In 2019 heeft de stichting meegedaan aan de activiteiten rond de 'Gouden Eeuw'. Dat project heeft alleen in 2019 gelopen. Het grootste project, 'Kijk, doe en ervaar zolder' is half 2017 gestart en wordt waarschijnlijk eind 2020 afgerond. In 2019 is het project 'Transport en molensteen' gestart. De kosten van dit project worden in 2020 vastgesteld.
