De Drie Dagen van Pasen
Liturgie voor de drie online-diensten van de
Protestantse Gemeente Oppenhuizen-Uitwellingerga
in de Johannestsjerke in Top & Twel
Witte Donderdag - Goede Vrijdag - Stille Zaterdag in de Goede Week voor Pasen 2021
De schilderijen in deze liturgie zijn van de hand van Domenikos Theotokopoulos (1541-1614), algemeen bekend als El Greco, een Griekse kunstschilder die voornamelijk in Spanje werkte.
2
Witte Donderdag, 1 april 2021, 19.30 uur
Viering Laatste Avondmaal: ‘aan tafel, brood zonder gist’
Op de avond, toen de uittocht uit Egypte werd gevierd, en de matse werd gebroken en de wijn werd ingeschonken, toen heeft Jezus aan zijn mensen
een geheim geleerd:
Wij gaan rond met het brood, wij gaan rond met de wijn,
want iedereen mag leven en vrolijk zijn. (Lied 395)
Orgelspel
Welkomstwoord
INTREDE
Moment van stilte
Psalm 67: 1, 2 en 3
3. De aarde heeft de vrucht gegeven, die door de hemel werd verwekt, en uit haar schoot ontspruit nieuw leven waar God zijn hand houdt uitgestrekt.
God is ons genegen, / onze God geeft zegen, Hij die alles geeft,
Hij zal zijn geprezen, / Hem zal alles vrezen wat op aarde leeft.
Bemoediging en groet
Kyriegebed: Lied 558 ‘Jezus om uw lijden groot’: 1, 2, 4, 5 en 6 1. God zij ons gunstig en genadig.
Hij schenke ons ’t gezegend licht dat overvloedig en gestadig straalt van zijn heilig aangezicht:
opdat hier op aarde / elk uw weg aanvaarde en tot U zich wend’, zo, dat allerwegen / ieder volk de zegen van uw heil erkent.
2. De volken zullen U belijden, o God, U loven al tezaam!
De landen zullen zich verblijden en juichen over uwe naam.
Volken zult Gij rechten, / hun geding beslechten in gerechtigheid, volken op deze aarde, / die uw arm vergaarde, die Gij veilig leidt.
3
HET WOORD HOREN
Inleiding op de dienst
Eerste Schriftlezing: Exodus 12, 14 – 20
Lied ‘Gods volk wordt uitgeleid’ (Lied 878) https://www.youtube.com/watch?v=_1EsFPLeNdc
Gods volk wordt uitgeleid, Zij gaat met vreugde voort, En de bergen en heuv’len Juichen rondom haar.
Alles zingt erbij, Zelfs de bomen zijn blij En zij klappen voor hun God.
En de bomen in het veld Zullen klappen voor Hem En de bomen in het veld Zullen klappen voor Hem En de bomen in het veld Zullen klappen voor Hem En wij gaan vrolijk voort.
Tweede Schriftlezing: Johannes 13, 1 – 5 en 10
Meditatie
1. Jezus, om uw lijden groot, om uw leven en uw dood die volbrengen ’t recht van God, Kyrie eleison.
2. Heer, om uw zachtmoedigheid, vorst die op een ezel rijdt
en om Sions onwil schreit, Kyrie eleison.
4. Om het brood, Heer, dat Gij breekt, om de beker die Gij reikt, om de woorden die Gij spreekt, Kyrie eleison.
5. Here, om uw bloedig zweet, als Ge alleen de wijnpers treedt, om de kelk vol bitter leed, Kyrie eleison.
6. Om het zwijgen, het geduld, waarmee Gij de wet vervult,
als men vruchtloos zoekt naar schuld, Kyrie eleison.
4
Lied uit The Passion 2021 ‘Laat me niet alleen’, gezongen door Freek Bartels, die Jezus speelt.
Vader, ik zoek voor jou In ’t stof van de wegen De paarlen van regen De paarlen van dauw Ik zal in mijn leven Werken zonder rust Om jou licht en lust Goud en goed te geven Ik sticht een gebied Waar de liefde troont Waar de liefde loont Waar jouw wil geschiedt Laat me niet alleen (4x)
Laat me niet alleen Ik bedenk voor jou Woorden rood en blauw Taal voor jou alleen En met warme mond Zeggen wij elkaar:
Eens was er een paar Dat zichzelf weer vond Ook vertel ik jou Van de koning die Stierf van nostalgie Hunkerend naar jou Laat me niet alleen (4x)
Want uit een vulkaan Die was uitgeblust Breekt zich na wat rust Toch het vuur weer baan En op oude grond Ziet men vaak het graan Heel wat hoger staan
Dan op verse grond Het wit mint het zwart Zwakheid mint de kracht Daglicht mint de nacht Mijn hart mint jouw hart Laat me niet alleen (4x)
Laat me niet alleen Nee ik huil niet meer Nee ik spreek niet meer Want ik wil alleen Horen hoe je praat Kijken hoe je lacht Weten hoe je zacht Door de kamer gaat Nee ik vraag niet meer Ik wil je schaduw zijn Ik wil je voetstap zijn Ik wil jouw adem zijn Laat me niet alleen (4x)
5
ANTWOORDEN: GEBED EN MAALTIJD
Gebeden
Viering van de maaltijd
Tafelgebed Voorganger:
De Heer zal bij u zijn Verheft uw hart
Brengen wij dank aan de Heer, onze God Maranatha!
Tot Hij komen zal, in heerlijkheid, vieren wij het feest dat Jezus heeft ingezet:
Want in de nacht dat Hij is overgeleverd, heeft Hij een brood genomen,
de dankzegging uitgesproken,
Hij brak het brood en deelde het uit met de woorden:
Neem en eet.
Gedenk dat mijn lichaam voor u gegeven wordt.
Jezus nam een beker, sprak de dankzegging uit en zei:
Deze drinkbeker is het nieuwe verbond in mijn bloed.
Laat hem onder u rondgaan
en doet dit – zo dikwijls u die drinkt – tot mijn gedachtenis.
Voorganger:
Bidden wij met elkaar de gebedswoorden van Jezus:
Onze Vader die in de hemelen zijt Uw naam worde geheiligd Uw koninkrijk kome Uw wil geschiede
Gelijk in de hemel alzo ook op de aarde Geef ons heden ons dagelijks brood En vergeef ons onze schulden
Gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren En leidt ons niet in verzoeking
Maar verlos ons van de boze Want van U is het koninkrijk En de kracht en de heerlijkheid Tot in eeuwigheid, Amen
Groet Voorganger:
De vrede van Christus voor u allen!
6
Delen van matses of brood en druivensap of wijn onder orgelspel
Slotlied. Opwekking 407 ‘Hoe groot zijt Gij’ (uitvoering: Kees Kraayenoord) https://www.youtube.com/watch?v=AyzCshCQ9Qg
O Heer mijn God, wanneer ik in verwondering, de wereld zie die U hebt voortgebracht.
Het sterrenlicht, het rollen van de donder, heel dit heelal, dat vol is van Uw kracht.
Refrein: Dan zingt mijn ziel tot U, o Heer mijn God, hoe groot zijt Gij, hoe groot zijt Gij.
Dan zingt mijn ziel tot U, o Heer mijn God, hoe groot zijt Gij, hoe groot zijt Gij.
Als ik bedenk hoe Jezus zonder klagen tot in de dood gegaan is als een lam.
Sta ik verbaasd dat Hij mijn schuld wou dragen en aan het kruis mijn zonde op Zich nam.
Refrein
Als Christus komt met majesteit en luister, brengt Hij mij thuis, hoe heerlijk zal dat zijn.
Dan zal ik vol aanbidding voor Hem buigen en zingt mijn ziel, o Heer hoe groot zijt Gij.
Refrein
UITEENGAAN
Afsluitende woorden: Johannes 13, 12 – 17
In stilte gaan we de nacht in
7
Goede Vrijdag, 2 april 2021, 19.30 uur
Kruisiging: ‘het verhaal van het verraad en de dood’
We vervolgen de dienst waar we gister gebleven zijn.
De maaltijd ligt er verlaten bij
en Jezus gaat met zijn leerlingen de olijfgaard in.
Een verwarrende nacht
met bevrijding, verraad en opniéuw bevrijding die elkaar in de dood treffen.
INTREDE
We beginnen de dienst in stilte
Op de achtergrond klinkt zachtjes Lied 598 ‘Als alles duister is’
“Als alles duister is,
ontsteek dan een lichtend vuur, dat nooit meer dooft, vuur dat nooit meer dooft”.
Lied 23b ‘De Heer is mijn Herder’: 1, 2 en 3
HET WOORD HOREN
Gebed
Inleiding op de dienst en compilatiebeelden van de stiltewandeling
Eerste Schriftlezing: Exodus 12, 21 – 27 1. De Heer is mijn herder!
’k Heb al wat mij lust;
Hij zal mij geleiden naar grazige weiden.
Hij voert mij al zachtkens aan wat’ren der rust.
2. De Heer is mijn herder!
Hij waakt voor mijn ziel, Hij brengt mij op wegen van goedheid en zegen, Hij schraagt m’als ik wankel, Hij draagt m’als ik viel.
3. De Heer is mijn herder!
Al dreigt ook het graf geen kwaad zal ik vrezen, Gij zult bij mij wezen;
o Heer, mij vertroosten uw stok en uw staf!
8
Lied 757 ‘Swing low, sweet chariot’
https://www.youtube.com/watch?v=lkomi0bsplw
Tweede Schriftlezing: Johannes 18,1 – 19, 42
Het lijdensverhaal, opgedeeld in blokken, afgewisseld met liederen:
Johannes 18,1 – 27
Lied 576a: 4 en 5
Johannes 18,28 – 19,16
Lied ‘Jezus alleen’ https://www.youtube.com/watch?v=mGLvFEveS7g Swing low, sweet chariot
Coming for to carry me home Swing low, sweet chariot Coming for to carry me home
I looked over Jordan, and what did I see?
(Coming for to carry me home) A band of angels coming after me (Coming for to carry me home)
Swing low, sweet chariot ...
If you get there before I do (Coming for to carry me home) Tell all of my friends,
that I'm coming there too (Coming for to carry me home) Swing low, sweet chariot ... (3x)
4. Houdt Gij mij in uw hoede, Gij die uw schapen telt, o bron van al het goede, waaruit mijn leven welt.
Gij die mijn ziel wilt laven met liefelijke spijs, Gij overstelpt met gaven tot in het paradijs.
5. Ik dank U o mijn vrede, mijn God die met mij gaat, voor wat Gij hebt geleden aan bitterheid en smaad.
Geef dat ik trouw mag wezen, want Gij zijt trouw en goed.
Ik volg U zonder vrezen wanneer ik sterven moet.
Jezus alleen, ik bouw op Hem, Hij is mijn hoop, mijn lied, mijn kracht.
Door stormen heen hoor ik Zijn stem, dwars door het duister van de nacht.
Zijn woord van liefde dat mij sust, verdrijft mijn angst, nu vind ik rust.
Mijn vaste grond, mijn fundament, dankzij Zijn liefde leef ik nu.
Jezus alleen werd mens als wij, klein als een kind, in kwetsbaarheid.
Oneindig veel hield Hij van mij, leed om mijn ongerechtigheid.
En door Zijn offer werd ik vrij,
Hij droeg mijn straf, Hij stierf voor mij, ontnam de dood Zijn heerschappij;
dankzij Zijn sterven leef ik nu.
Daar in het graf, in dood gehuld, leek als Zijn macht te niet gedaan.
Maar, o die dag, dat werd vervuld, Jezus, de Heer is opgestaan.
Sinds Hij verrees in heerlijkheid, ben ik van vloek en schuld bevrijd.
Ik leef in Hem en Hij in mij;
dankzij Zijn bloed ben ik nu vrij.
9
Johannes 19, 17 – 22 en 25 – 30
Doven Paaskaars
Moment van stilte
Lied 590: 1, 2 en 4
ANTWOORDEN
Johannes 19,31 – 42
Afbeelding en gedicht ‘Ik ben er voor jou’
UITEENGAAN
Wij gaan uiteen: ‘stabat mater dolorosa’ ('De moeder stond diep bedroefd') en zingen met Maria mee:
‘Als ik je zie in de hemel’ (Tears in heaven).
Lied uit The Passion 2021, gezongen door Trijntje Oosterhuis, die Maria, Jezus’ moeder speelt.
Geen levensangst, geen stervensnood;
dat is de kracht, waar ik in sta.
Van eerste stap tot aan de dood, leidt Hij de weg waarop ik ga.
Geen duivels plan of aards bestaan, kan mij ooit roven uit Zijn hand.
Als Hij verschijnt, roept Hij mijn naam;
in die verwachting houd ik stand.
In Hem alleen, in Hem alleen.
1. Nu valt de nacht. Het is volbracht:
de Heer heeft heel zijn leven voor het menselijk geslacht in Gods hand gegeven.
2. De wereld gaf Hem slechts een graf,
zijn wonen was Hem zwerven;
al zijn onschuld werd Hem straf en zijn leven sterven.
4. ’t Is goed, o Heer, Gij hoeft de eer
van God niet meer te staven.
Leggen wij ons bij U neer, in uw dood begraven.
10
Paasnacht, 3 april 2021, 21.00 uur
‘is er al Licht in deze nacht? Het water klotst’
De opmaat van Pasen licht op in de nacht.
In een nacht, anders dan alle andere nachten lezen wij verhalen van hoop en bevrijding.
Wij gedenken onze doop,
in de naam van de Mens die ons meeneemt op Zijn weg door de diepte tot het voorgoed dag wordt.
De kerk is stil en donker. Wij waken en wachten op de komst van het Licht.
INTREDE
Gesproken Bijbeltekst die de stilte doorbreekt: Psalm 130, 6-8
De nieuwe Paaskaars wordt binnen gebracht
Lied 600: 1 en 3
Voorganger: ‘De Heer is waarlijk opgestaan. Halleluja!’
Gemeente: ‘Amen!’
Paars wordt wit: we wisselen de kleuren van antependium en stola HET WOORD HOREN
Eerste Schriftlezingen, ‘het water klotst’:
Genesis 1 vers 1 – 2
Genesis 7 vers 1 – 5 en 24
Exodus 14 vers 13 – 14; 21 – 22a
Lied 356: 1, 2 en 3
1. Licht, ontloken aan het donker, licht, gebroken uit de steen, licht, waarachtig levensteken, werp uw waarheid om ons heen!
3. Licht, aan liefde aangestoken, licht, dat door het donker brandt, licht, jij lieve lentebode,
zet de nacht in vuur en vlam!
1. O God die uit het water in het begin
de aarde hebt geroepen de grote toekomst in:
Heer, ontferm u over ons en over onze kinderen.
2. O God die uit het water, de grote vloed,
een ark vol leven hebt gered en alles was weer goed:
Heer, ontferm u over ons en over onze kinderen.
3. O God die door het water, de Rode Zee,
uw volk de vrije doortocht gaf, uw wolk trok met hen mee:
Heer, ontferm u over ons en over onze kinderen.
11
Ouder en kind
Kind: Waarom is deze nacht zo anders dan alle andere nachten?
Waarom slapen wij niet maar blijven we wakker, ook al is het nacht?
Ouder: Omdat we niet willen vergeten wie we zijn luisteren we vannacht naar oude verhalen, gaan we terug naar het begin.
Hoe God de wereld maakte
en alles wat leeft aan elkaar toevertrouwde.
Net als bij Mozes blijft Hij ons roepen, als een stem uit het vuur.
Hij blijft ons wakker maken zolang er mensen zijn
die het zonder hulp niet redden.
Kind: Waarom is deze nacht zo anders dan alle andere nachten?
Ouder: Omdat we willen blijven zien hoe God met ons mee gaat.
Dwars door de zorgen en problemen van elke dag brengt Hij ons naar de overkant.
Hij wil ons beschermen aanwezig zijn in ons leven.
Kind: Waarom is deze nacht zo anders dan alle andere nachten?
Ouder: Omdat wij mogen vieren
dat God zelf de beschermer is van alles wat heilig is en kostbaar.
In goed en kwaad blijft Hij dichtbij.
En wij mogen schuilen precies zoals we zijn heel dicht bij God.
Lied 356: 7 7. O God die in het water van onze doop
wie Jezus willen volgen doet opstaan tot de hoop:
Heer, ontferm u over ons en over onze kinderen.
Tweede Schriftlezing, ‘Gods belofte van vrede, trouw en zorg’:
Jesaja 55: 1 – 3c en 10 – 13
12
ANTWOORDEN: DOOPGEDACHTENIS
Gedicht: enkele versregels uit het lied ‘Oceaan’ van Racoon
Voorganger:
‘Hierheen! Hier is water;
Voor ieder die dorst heeft.
Hierheen! Hier is water;
Het water van de chaos
om door te gaan, om op te staan.
Tot ik ga staan.’
Voel, proef, ervaar: het water van jouw doop.
Een eeuwig en onvergankelijk teken: van Gods liefde voor jou.
Lied ‘Doop’, Sela https://www.youtube.com/watch?v=OdZ-m6zOOsc
Gebeden, afgesloten met het gebed van Jezus: het ‘Onze Vader’
UITEENGAAN
Slotwoorden én beelden van hoop: ‘het lam is opgestaan, zie! het Licht gloort in de nacht’.
Zegen
Lied ter afsluiting van de ‘Drie dagen van Pasen’: ‘Paasmedley’ door Pearl Jozefzoon https://www.youtube.com/watch?v=_4QVrr_VWdw&t=2326s De Protestantse Gemeente Oppenhuizen - Uitwellingerga wenst u gezegende Paasdagen!
In het water van de doop, zien wij hoe God zelf belooft,
dat zijn Naam voorgoed aan ons verbonden is.
Water dat getuigt en spreekt, van de hoop die in ons leeft,
dat Gods liefde voor ons niet veranderd is.
Eén met Christus in zijn dood, gaan wij onder in de doop,
overtuigd dat er bij Hem vergeving is.
Eén met Christus, ingelijfd, staan wij op van schuld bevrijd, in een leven dat voorgoed veranderd is.
Met de Heer begraven en weer opgestaan, om voor Hem te leven, Jezus’ weg te gaan.
Uit het water van de doop, putten wij geloof en hoop,
dat Gods trouw en liefde blijvend is. (2x)
In zijn lichaam ingelijfd:
Christus’ kerk die wereldwijd,
is geroepen om een beeld van Hem te zijn.
Mensen overal vandaan, die de weg van Christus gaan,
om vernieuwd voor Hem te leven, vrij te zijn.
Reinig ons, vernieuw ons leven Heer.
Heilig ons, en vernieuw ons leven Heer.
Prijs de Vader, prijs de Zoon en heil’ge Geest!
Prijs de Heer met al wat leeft en adem heeft!
Wat een liefde, wat een hoop!
U verzegelt door de doop dat ons leven bij U veilig is. (2x)
