I " schillende naast elkaar levende rassen

(1)

A« 1916 R i . 182 D O N D E R D 1 J U L I jAAftaANO.

BaBSBBSBBBS

Uitgave der D A G B L A D

Naamleoze Vennootschap D E L O C O M O T I E F.

Hoofdredacteur: (met verlof naar Europa)

J. E. STOKVIS.

J

Wnd. Hoofdredacteur:

. F. H. A. LATER.

Redacteur in Nederland:

Mr. P. BROOSHOOFT.

HET ABONNEMENT KOST PER KWARTAAL:

NED. IND., met uitzondering van SEMARANG f 7.80 TE SEMARANG , 6.30

IN HET BUITENLAND . .„'2.50

Abonnement moet bij aanvang van den termijn betaald worden, r iHet Hoofdagentschap voor Nederland is gevestigd bij de

firma J. H. DE BUSSY te Amsterdam.

A D V E R T E N T I E - T A R I E F .

Redactie Telefoon Bureau

^K

*. 8& Huis 397.

Administratie Telefoon No. 269 Semarang, Hoogersdorpstroomsïraat

/ Van Î tot 20 woorden, over de breedîe van één kern»

f 2.50 één of twee malen geplaatst, met een tusschenruirat»

van hoogstens 8 dagen, elke 10 woorden méér f 1.—, elke volgende plaatsing de helft meer. Bij plaatsing over de breedte van 2 kolom wordt het dubbele gevorderd en zoo Famîlîe-berîchten f 5.— éên of twee malen geplaatst.

Voor elke plaatsing méér f 2.50 per plaatsing.

Oroote letters worden naar plaatsruimte gebezigd.

ƒ Reclame-berichten, geplaatst op de telegrammenpagfn*

f 0.30 per regel.

Het bedrag der advertentiën moet bij vooruitbetaling worden voldaan. Aanbieding van advertentiën geschied«

tiefst vóór 1 our.

BIJ ABONNEMENT RUIM RABAT.

)

*~

I N H O U D :

Ie B IJ A D :

D È

D E TE SAN

BURGEMEESTER,

WERELD TENTOONSTELLING FRANCISCO.

FEUILLETON ( D E VROUW IN DE AUTO).

NED.-INDTË.

STADSNIEUWS.

G-EMENGD NIEUWS.

D Ë OORLOG.

TELEGRAMMEN.

ADVERTENTIËN.

Zé. B L A D - ;

Het is d8 bijzoudere taak van bestuursamb"

tenaren om zich een speciale kennis te verwer- ven (en die te gebruiken) van de verhoudingen waaronder in de kolonie het contact plaats heeft tusschen blank, bruin en geel. Deze kennis komt ten slotte neer op een gelijkmatig

ontwikkeld begrip van de behoeften der -«

I

" schillende naast elkaar levende rassen hunne verhouding onderling en van die van elk hunner tot de overheid.

Hst is sear juist, ds* w$ een burgemees te? moeten hebbes, in staat de behotften een nooden van alle lagan der bevolking te begrypea en daarom zouden wij, even- min als X. waarseLi/nltfk, er voer zijn sen

het Presidio, terwijl op den aehtergron Marioheaveis en in davert? de majss' sa T*raalsat«-b»rg (plm. 780 m.) een f

amfitheater vormen. Dleht erbij voltoe: e i s d e r H o r t i c u l t u u r ( 5 5 8

- . i . 3 !*.- — - - . - . - A* n . A > n u n m l ^ i l f l l l K n v a i n A ^ ^

it gegoten evar alle monumenten, koe- sa tarons, een Oastersohe fantasie geluk.

enorm greete glasen d$m van het

5

NBD.-INDIË.

STADSNIEUWS.

GEMENGD NIEUWS.

DH OORLOG.

TELEGRAMMEN, SCHEEPSBIRICHTEN.

ADVBRTSNTIËN.

3e. B L A D :

D E ECONOMISCHE TOESTAND VIN INDIË IN 'T LAATST VAN 1 9 1 4 .

CULTUUR EN HANDEL.

TELEGRAMMEN.

VAN ALLE ZIJDEN. (2e BLA^Z.).

OPWEKKÈRTJES (3e BL&DZIJDE\

GoUVERNEMËNTSDIEStST.

ADVERTENTIËN.

* * De burgemeester.

Naar aanleiding van een indertyd in ons blad verschonen tweast#r over de eigen sehappee, waaraan volgens den schrijver de burgervaders moeten voldoen, die wjj straks van het gouvernement eadeau sullen krijgen tagen betaling van de helft van het salaris, schreef X. een artikeltje in de laatst versohenen Locale Belangen. Hy was he niet heelemaal eens met de in den tweest opgestelde eisohen, maar zijn meeningen pen tooh ook weer niet zoo heel reyweg van de hier bedoelde.

X. maakt de volgende juiste opmerking:

Het is 'een kenmerkende karaktertrek v au ui' in eifce tropische kolonie, dat d VOUJ «sen corps speciale bestuursambtenaren wordt noodig geacht. De noodzakelijkheid van dit corps ontstaat doordat de vreemde overheid zóó ver van de massa der bevolking afstaat,

dat een tusschenschakel onmisbaar is. Zij is noodig, deels om de bevolking de dooi haar als regel misbegrepen bedoelingen der overheid over te brengen ; deels om de overheid voor te lichten omtrent de opvattingen, de wenschen en de nooden der bevolking. Alle pogingen om het zonder dezen schakel te stellen hebben voor zoover bekend tot nog toe gefaald. Door de instelling der gedecentrali seerde kringen, zelfs door do decentralisatie der groote gemeenten, is aan deze verhouding tusschen overheid en bevolking weinig of niets veranderd.

Wel zijn in de raden ledeu van allerlei landaard benoemd van wia wellicht verwacht wordt, dat elk zijn rasgenooten zal vertegen- woordigen, doch men behoeft in de praktijk van het gemeentebestuur werkelijk niet ver doorgedrongen te zijn orn te weten, dat deze vertegenwoordigers maar al te vaak, eenerzij ds het verïrouwen missen van een bevolking, die hen niet kent en die ben niet gekozen heeft, terwijl hen anderzijds het vermogen ontbreekt om van de meer belangrijke gemeentelijke beslissingen het doel en de indirecte gevolgen voor hun rasgenooten in hun vollen omvang te overzien en daarover hunne meening af te ronü*n en aan anderen kenbaar te maken. Het is mogelijk en het is zelfs waarschijnlijk, dat dit later anders zal worden — hoe deze verandering bespoedigd kan worden zal op het a.8.

decentralisatie-congres wel ter sprake komen

— doch het kan slechts tot verwarring voeren den bestaanden toestand schooner voor te stellen dan hij is.

En op dit oogenblik zijn de door de gemeenten uitgevaardige regelingen voor het gros der Inlandsche bevolking al even onbegrijpe- lijk als dio van den Lande en de wenschen en nooden der bevolking worden door een gemeenteraad, hoe zijn goede bedoeling (evenals dio van het Gouvernement) boven allen twijfel staat, vaak al evenmin op prijs gesteld als van de Regeering.

fcarp msssteï uit Ksaëaslanà naat Me? ovor te planten. Des» zou geiyk sij ? a»,n de kat in het vreemde pakhuis en j «ren nosdig hebbes eer bU een bogr5p kr*eg van zijn bevolking.

X. meent, dat aan de e'sahea, voortvloeisn- de uit »yn aangehaalde beschouwing, kunnen voldoen bestuur£ambtenaren,ingesi»urB, journalisten, „tel f»" juisten — zegt hij sla tegenstelling van de eigoh in de tweestar, dat de burgervader een jurist zou moeten wesen. E a omdat niet ééa bepaalde grasp persenen is aan te wijzen concludeert bij ;

De slotsom van ons betoog kan begrij:

ker wijze niet anders zijn dan een volk' instemming met den eisch, dat de aanstelling van de nieuwe Raadsvoorzitters uitsluitend af- hankelijk moet zijn vau karakter-eigenschappen en bekwaamheden.

Veel zegt dit niet en daarom gaf de twes- storsohryver ereanige nadere d«ü3ieeriEg by van den aard der bekwaamheden,; juridische gtudieof tenminste een opleiding daaraan niet veel af wy kend.aehtte hy gawen*eht,omdat de juridische bekwaamheid uitstekend te pas komt bij een Raadsvoorzitter, die nog zooveel

zal te pleiten hebben voor het goed reeht van den R*ad, waarvan hy de leider wezen staLj van de gemeenten, wa*rraa hy dg

rmer wezen moet.

besdreni

fieü Wereldtentoonstelling

„An epitome of civil-

(Een toonbeeld der beschaving).

Nà elf jaren van beroïkan arbeid was äe nauwe landtong, die N»»rd-en Zuid-Ameri- ka veref>ni(?de, doorsneden en het Panama- kanaal, 80 K.M. lang, — waarvan hat éérste plan reeds dateert van 1523, onder Karel V, en waaraan de Lssseps tevergeefs was begonnen, — voltooid. E»n verBohü in het water-niveau van raisa 25 M. moest door zware sluizen wordea «verwennen. H«t verkeer der landen, langs de Westkust van den Stillen Oceaan plegen, mst Europa en de Oostkust vaa N sord-Amerika, wordt er aanzienlijk door bekort : van San Ffaneisoo naar Ntw-York en Liverpool b.v. met 7.873 ea 5.666 mijlen. Voor Australië, (Melbourne), Japan en Hongkoeg, worden de afstanden rasp. 1.112, 694 en 4.172 myien grooter.

Ook voor Naderî.-Indiê is de r*is naar Eu- ropa er geenszins beter doer geworden.

Het Is das vooral een Noord-Arasriksansoh beiansr, dat dan ook de kostea betaalde, dia op 940 millloen guldon worden geschat. Q)

Ter eere van dit fait sou in de grootste havenplasts aas dese zijde van den Stillen Oseasn gelegen, in S a n F r a n c i s c o ean wereld-tentoonstelling plaats grypec, 20 Fsbruari van dit jaar plechtig geopend.

Eea terrein van 254 heet. langs de Ooidan Oats geleges, op ruim 8 kilom. van de stad, werd daarvoor gedeeltelijk d^or aaapiem- ping onttrokken aan de zoute wateren, over een leegte van4.0 en een gemiddelde breedte van 0 8 k.ra. Lvegs'zlja flanken is de oos- teiyke hoogte gekroond met het Mason-fo?t, en de westelijke door de batterijen van

(>) Men ieze daarover: „ D e b e t e o k a n i s v a n h e t P a n a m a - k a n a a l i n d e S t i l l e Z u i d z e e " door dr. H. Blink en de h i s t o - r i é v a n h e t P a n a m a - k a n a a l " door J . Sibinga Muller in de nummers van 15 April 1914 en 15 Februari 1915 van het zoo nuttige en steeds goed gedocumenteerde T i j d s c h r i f t d e r E c o n o m i s c h e G e o g r a p h i e van dr. Blink,

zoo sterk geaeoide-nteerde boawkom dor . stad het keurige toonesl. Ia dezes ©mwaldaa a vanlsofeouwbarg, wsarraa de muren op smaak- iè van volle wijze aan het oog z\jn osttrokken, stellen 28 vreemde laadsa en 32 Noerd Ame-i

rlkasnscïis Staten benevens de stad Naw- Yark het bsste ten teen vaa wat zy op het gebied vaa kunst, wetenschap, handel ea industrie tot sbnd braohtea. Niet minder dan 821 eongretsen en ver-

zullen ei

mser reüsitusa zsken, 75 har

an 129 de opvoeding en het ondtrwifs tot oaderwerp van beraadslaging sullen heb- bas. O^k vllegproevea zullen er werden gB-ig^

nemen.

E-.sa Riad van 8 arohitseïen stelde net b o u w p l a n vast, waars« elk hanns* belast werd ea verantwoordelijk bleef voor hst verder ontwerpea en uitvoeren van ééa hem speels«! aangewezen monnmsnt. En ? p desa plek, waar ia Oktober 1911 nog ondiepe lagunen haar oaaaagensmen reak ver- spreidden, vindt msa thans een areaitee- tontsoh prachtrol geheel, een sieraad d « sefeoone bouwkasst. Van de vele, (?rywcll alle) Wereldtentoonstellingen in Europa I t

door B*Ü bezocht, aarzel ik Biet deze, wat de |£

monumenten en het bouwplan betreft, ver- reweg de meest schitterende te noemen...

Alles is braed op£«z?t met stouten durf en fysen smaak. Het geheel maakt een teovéraehtig t ff set, hsîsy mener rend wan- delt ia ds zon of by manesohy s ; gedurende den nâoht dan wel den öag. Wsllioht was dit klim««« en dit uitspansel noodig om den ,T#wer of Jewels" zoo flja en etherisch te zien aftteken, een sprookje ais de „üai- aend en Een Naeht-vertelliagen* geiyk.

Volgens hst algemeene plan zy a de d r i e g r o e p e a ; Ie de paiaizsa der v e r - z a m e l d e i n d a s t r i e ô s , 2« de gebouwen der v e r s c h i l l e n d e l a n d e n e n s t a t e n ten 3e de zuae der v e r m a - k e l Ö k h e d e n , streng en doelmatig go- scheiden door breede boulevards, fraai met boomen, heesters, bloemen en beelden ver sierd.

De t e r e n d e r j a w e e l e n van den[

architect Carrère ea Hastings staat tegen- over den hoofdingaag en geeft toegang tot het met saiiengalïeryen omgeven „het

? a n h e t h e e l a l " in Romtunseh Griek- sehen «'»yi. De slanke »orm van dezen toren wordt verkregea door 7 verdiepingen, steeds ia omvang vermiaderencie. en m ^ stand

beelden v«m*i.<L Gp »y-j. . hw»n*U|

top, rust ten sehlsterend»n aardbol. N;et|

miadsr daa 125,000 gïslepon kristallen -vaal allerlei kleuren, syn aan danse draden alom opgehangen, trillende by elke bewsgiug on hè. schitterende, hetzy door de stralen der zon dan wel door de elsctrisshe 20.k- lichten besehenen. Esa schouwspel o a neoit of nimmer te vergeten 1

Ook de beide hem fUnkeersnde 11 a - l i a a n s c h e t o r e n s hebben een licht, een feeëriek utteriyk. Men wist hier een har- meniseh effect te bereikea.zpader—eea groote en atg«m?eaa foat iaowseEuropeesche bouwkuast — te veel te hechten aaa sy- métrie ea éésheid vaa boHwstyi. Zsewel ds Aatieke als de Renaissaaos, het Spaaasoh- Gotfaisehe (»aa het Hof v a n d e n O v e r - | v l o e d ) , als Byisantyasohe en andere st'jlea ! vindt men er vertegenwoordigd. Men naml van elk hst beste en elke staat had zelfs 1 de opdracht gekregen, zoo?esl mogelijk | en der in hna laad bestaande moaumenten 1 à te bootsen, waarin Nederland al woad?r | locht is geslaagd.

Esa vast sehema werd voor de k 1 e u r e n j aangegeven, waaraan alien zich moesten houden : de eigeniyke gebouwen kregen een

„old ivojy" (gesle ctud-elpeabeeae) tint, d*

koepels een terra-eotta kleur j de kolommen |t

werden bl*«k-rood met bïuiae vlammen, k ; en goudkieurig-eranje de kleinere koepels en} £ omiystingen, enz. Meer dan acht kleu mochten niet worden gebruikt, waardoor |^B het barokke zelfs in de Joy -zone (de kermis-1^

wjjk) is vermeden.

Da i l l u m i n a t i e d«s »vondsg«seMsd-|d- do mat gemaskeerd licht, zoodat geen Ian-It taaras de oogen verbündet,, doch sise breed® witte stralen langs hat uUspansei | rij siehtbaar zy», liohtbroaeen vaa. 2 600 miüioen kaarsliehïen sterkt«, waarmede I soms in enkele minuten een andere tint

rof enmeteea middeliyn vas 45;6m), sa?- aidas hsriohapes in een astrenomisehe 1 net Nsbalessn, ringen ea kemetea raniden ia hun ©Ï biet. Zslfs wordt nu tn bet Nsordsrlioht nagebeetst ieor helle verliehting van den hemel van

o* Rorlsen. Pracktig vuurwerk is ma?ea per wesk te aansehoawen.

* •** d r o e g

of ruim Vs-

isehooriyke beaehryviag der details

*.|n een beskieel vullen ; met e»kele ruwe s moet dus worden volstaan.

het a l g e m e e n e g e d e e l t e zijn

<dry?en van alle landea veraenigden gebracht ia ééa der paleizen door ie „eoarts" (he?es) gescheiden, zy n als vclft: „greot-iadaetrie, ma<5hin*- , moves en m«tallargie, landbouw,

'sgsstofi^n, verkeersmiddelen, vrye 1, ondeîwys en ssoial* eoaaomie"

ilotte mn allsgaartje endsr de be-

;g „veriokillende iadastrleäa8. Daar- werd herhaling vermeden es kon elke

het besta wat hy kan le?e?<m oaier rubrieken terooht br«ag#a. Zao teon-

v. wat het onderwös betreft N o w - ' de greste waarde esner verstandige 5 isatis, C a l i f o r n i e zij a werk veor rsiiy EkseasioB, O r e g © n laadbouw- - u, W i s o o a s i a de waarde van

» A'S voor het volksonderricht, eaz. eaz.

;• het P a l e i s d e r S o h o o n e 1 t e n , dat zich weerspiegelt in een

irtje, staat een mesi marmeren , esa ktièleadeG3dis, dledeteuwige

•sn het sokesahddsgavoel bewaakt.

P a l e i s v a a h e t V e r k e e r s - ade een trouw beeld van het v te land, te water en doer dè lucht,

meest primitieve lyden »f tot op Ia dat v o o r d e n M y n b e u w

de inzeadisg v*n de U 3. S;eel '.on bysa 2/o leetare.

het deel asn de v e r s c h i l l e n d e r beschikking gesteld slechts

reord. O r e g o n met ware üen als een soort Parthenon ge

ooade haar cykdom aan graaea,

; en sehor>k gratiB uitmuateade o t a nield 27 April eea ;bsk4d f', waarop kkksr gebakkea iappelen.byaaééJ pond wegende, ondgedeeld. A l a s k a in 1867

>eu galden, hsd in de jarea aet 1914 reeds voor 610 mil- ui uit den grond gedolven, op de s miniatuar-myaea ia werking dni-

^antocadea. De Amerikaanscha be n H a w a ï en de P h i l i p p y n en ïtstekend tot hua recht, ook met behulp van zaag, muziek en cinema v r e e m d e l a n d e n trokken Zweden, Argentinië en Japan de at iran velea, wat zy ruimschoots

heeft genomen. Wie nog moeht twyfelen aan d© prachtige toekomst, die dit (zich in de laatste jaren zoo snel ontwikkelende) land tegemoet gaat, behoeft slechts een blik te siasn op ds sprekende grafische con- struetiöa langs da wanden opgehangen. Zelft hst stelsel van verplichte stemmiogis niet vergeten; terwyi moielsohelen worden vertoond en de vaderiyke behindel'ng van immigranten wordt bewezen.

De roem Tan C a n a d a cp het gebied van tentoon stellingen behoeft niet meer te worden verrai •*. Ia sya monumentaal

bskeade — ea onbà- 3 kends—-voortbrengselen van dit reuzenland

gevonden.

A u s t r a l i ë teoade syn methodes van irrigatie, van veeteelt, graanbouw an tot bevordering der kolonisatie van dit werelddeel; prachtige houtsoorten worden er vertoond.

B • 1 g i e, het door een sehaadeiyk on- rechtvaardigea oorlog zeo wreedaardig ge- teisterde land, heeft gastvrijheid gekregen in hst paleis van hst Legioen van E$r door Frankïyk ter huis?esting vaa zyn kunst en handwerk opgericht.

C h i n a heeft met ruime hand foadsen beschikbaar gesteld, doch kon niet veel meer dan de grondstoffen en de hulpmidde- len tsoaea, waaruit eenmaal in de toe- kemst syn industrie kaa wordea opgebouwd.

J . a p a n echter heeft voor betrekkelijk weinig geld, heel wat moois, goads en nut- tigs laten kyken.

Een trouwe nabooting vaa den Einkaja, d.i. „Gouden Paviljoen"teKyôô, evenals van da boomen en steeaeain zyn tuin aanwezig, is hier ta vladen. Eea Jap&nsoh dorp met geisha-daas ea worsïelperk, beaeyess een miniatuur van den Fuji-Ssn trekt de bezoekers vaa vermakeiykheden. Doch in alle paleizen is onder leiding vaa bekwame personen op smaakvolle wijze aaagatooad, welke groote vlucht in slechts weinige j area zoowel de handel, als da myn- en scheepsbouw, benevens de vissehery an de a root-industrie hebben genomea, waarover op vriendeiyke wyze inlichtin- gen worden verschaft. Oïk den geleerde op het gebied van hygiëie, van ds kennis der valkaaea, vaa onderwijs en horticul- tuur zal alom op h*t terrein der Tentooa stelliag oader hst opschrift „Japan" veel van zyn gading vindea. Hoe deeriyk steekt by deze alle af de

ken uit een bouwdoos in handen, laat het speelsohe vernuft dier kleinen deze op allerlei grillige wyzen < pééaitapelen en gy krygt een gebouw met meer styi ©n gevoel dan dit wanproduct uit raeteoh«siyk brein ontsproten. Brussel mst zya ond-Hol- laudsoh stadhuis was voor Nederland eea algemeen erkend succes. Waarom g«ea voorbseld genomen aan een ©f ander ou<i- Nederlaadsch kastesl, hoeve, of san Jacob vm Campen's meesterwerk?

Schoorvoetend wordea ind« laatste j- Gsnerasi pelden

bsar gesteld —voor Ban Francisco byna é é a m i l l i o e a galden — voor wafeld- tantooîstelliafen, waarvan trouweas het groote nut aan ernstigea twyfel onierhe- vig is. Doch nooit mogen ds Staten G»ae- raal meer geidea uit da schatkist offsrea voor »uk» dosleladea, wanaeer de ledea niet vóóraf verzekerd kuanen wessn, dat voor veel geld Nederland geen mal flfUur zal maken, wat ta San Francisco hst geval is. E a dat te meer nu dit m'.sbtksel vlak naast hst artistieke gebouw van Argentinië staat en tege?»over het smaakvolle en indrukwekkende Missie- gebouw van Californie.

H. VAN Koi<,

çderlandsch-Indië.

SU *

wiiz's Leiyi

vosfral

^an^»:

p, on

all

! se

speciaal Nooj-soh gebouw met een saatea toren, ©sn gebroken kap arde daken, werd vooral op de rnemisgea en hst beheer der w«

,«hs gewezen. Van de aanwezige be-

! tracht dar watervallen in Z weden, die ader het staatsdemdn s'Ja gebracht, ea , 9 0 0 0 paardfkraoht worden berekead,

12 pCs. in gabruik genomen voor sla doeleinden (3). Zya sociale

^ H l e n , het Nobel IE stituut en de y verheid komen er goed tot han ïoral het Bureau voor Handelsin- tegsn biykt er uitmuntend geörgaBl- i.

;maisfsanse-geboaw der A r g a n - a e R e p u b l i e k mst zya fraaie

aime reseptiekamers, keurig met versierd, is een toonbeeld van fij- sk. Het klsia theater voorlezingen 1, benevens de ruim* aisssn, waar

ornaamste bedry ven van landbouw fcdustrie plastisch werden voorgesteld, i met eea uitgezochte bibliotheek, leering van de bezoekers. Meer dan j voorwerpen worden uitgestald, waar- levens biykt de enorme viueht, die de

3?,r van bevroren vleeseh ea granen er

ving Press, 3 April-1915 p. 522.

H o l l a n d s e n « a f d e e l i a g . Door de goede zorgen van onae 1 y ver igen en bekwamen mr. van Coenen Torchiaca, kreeg Holland „one of the most choicest looa jfca c:. -:52 dar a!ï?sï*©r*B plekken, vlak naast het p a l e i s v a n S c h o o n e K u n s t e n met zyn trotsohen dom en majestueuse rotend« en in een hal- ven eirkel rondloopeade ooloaaadei. Het is de éérste in de ry der 60 statea, die hier goudea wedyveren om op arobitektenisoh gebied het mooiste te leveren, wat de bouwkandige geschiedenis van hua land opleverde....

Arm Nederland ! hoe pover moet dan de indruk zyn, dien de millloen bezoekers van deze proiskjuweelen van bouwstyi van uwe bouwkundigen verkrijgen. Van styi is in dit wansmakelijk gedrocht geea spoor te bekea- aen, laat staan, dat men van een Holland- sehen styi kan spreken, al heet het ia den öffi3iësl®a gids „sa old Dutch residence modeled after oae of the historie mansioas of Holland !" (*) d.i. een oud Hollandsoh verbiyf naar cea der historische kasteelan van Ne- derlaad.

De hoog in de lucht sty gende koepel geeft een flauwen indruk van de Aja Sophia der Byzantyaen, de lage daartegen aanleunende geben won (als de kroegen tegen de Gothi- scha kerken der Middeleeuwen) hebbea véél weg van eea Viaamsoh Begyneahof. Ver der kan men er in vinden de muren van Arabische forten, Romaanscb9 kloosterge- vels en verder van alles wat, doeh van Holland niets, tenzij do spichtige houten

vlaggestokken, die aaa bouwstellages dosn danken^ De kleinere spitsvormige keepels mat hun bruine daken geiyken op dames*

bad mutsjes, waaraan zelfs het fiosje niet ontbreekt, enz. enz.

Gsef een kind allerlei heterogane blek-

(Qç*r*t»fa$ verbeaen kraehtau art.

l§ Se IM dêf A&ttwimi,}

D@ vrouw in d® auto«

m% het Bngelceh vas RI0HABD MABSH, (69). Zyn eentoniga klaakloosa manier van »prtken gaf zyn wsordon iets boossar- digs, dat een afschuwsiyken indruk maak- te. Man voelde, d<,t by ia de verbeeldiag zynsr tegesparty viziosten cpriep, die hasr van angst deden eidderea"

„Ik moest op die duizend pond wat op- leg góB, voor Peppe? er ooren nasr kreeg.

Doch eiadaiyk werden wa hei ssmsn eens.

Hij zou probeeren er zcove*l mogeiyk uit te zien «la ik e« ik sou ieax eea vohiagen aitzes verschsffss.bsswande ait alls mogs- ïyke kleedingstakken, volledig gemerkt met my a historisch?«! naam. Wat betreft ds uit- rusting vo;>r de reis, vervnlde ik elkea wenich van Pspper; ik zorgde er at lf i voor, dat hy het aoodigadoor joaook msexreeg.

Ik had bausch moelek edelmoediger kunnen zyn, wanneer ik van plan was gewesst er zelf met je van door te gaan. Op den bepaalden ty I vertrok by naar h«t rendss- vous, dat wy samen hadden afgesproken.

Ik wansohte hem vael succes en ik git g voor verandering van lacht ook eea uitstapje maken. Wsat ik begreep, dat waaneer je lang genoeg genoten had van dit grapje

aog wel een enderbosd m#t my scads wen- schen te hebben — j'4 en je aan ; ea dat wilde ik je alleen teeetaan, indien ik dat zôif weEsehte. Wanneer je getracht zoudt hebben my af te zetten, Lady Curtis, na genoeg te hebben gelachen em mijn gevoel vaa humor, daa zoa elk woord, dat ja aitte, zUa afgeluisterd ; ik aaa jullie bsidea den val in hebbsa laten loepen. Ik had jallie op de baak der beschuldigden gebracht ea je tot dwangarbeid laten veroerdeelea, allebei.

Maar de dingen liepen anders Bit daa ik dankt."

„Dat spijt me. Ik had je misschien kunnen helpen die verwachtingen te verwe- zeniyken, maar ja h*d zo niet soo geheim moeten houden."

BL%dy Cara», ik sou gaarne precies van je willen weten wat er gebaarde."

„Weet je dat das heg niet ?"

„Nïen. Ik waet, dat Pepper gedoed werd, omdat meahemvoermyaanzsg,hoofdzska- HJk, omdat hy myn klesrea droeg en andere dingen van my by zieh had. Ma&r ik zou gras g willen weten, hoe dat allemaal ge- beurde. Hat is me niet reeht daideiyk. Bo- vendien zou ik hét verhaal weleeasvanje eigen lippen willen heoren — daar ben ik ook eigeniyk veor gekomen."

„Et als ik na weiger je dat te vertellen?"

„Dat zul ja niet deen."

„In «Is ik je nu langeas vertel?"

< „Daar mag je misschien mes beginnsa, maar je zult de wsarheid, de heeie waarheid en niets andera dan de waarheid vertellen, voor je klaar bent. Daar s&l ik wel voor sorgen. Hoe je ook moogt beginnen

ia daar sU't, afhankeiyk van myn 'asn jallie je wel goed gedra-

dat lk.'i*&> te«missta voor scorer het my zelf Je moegt i'.àer anâe? net aoo ge aerna behandelen als ja wilt, maar als

, ï » yptk% B^eiV J* \ « -»ooïtedoan, v

f k de waarheid vus Mi héb? Ms ffslg brengea? Deak je heoseh, je daarby zal helpen ?"

•à 1 8 i k dVrlel^ïïiar ÄSTirTS 1

»fficial Guide Panama-Pacific Interna tional Exposition p . 47.

(4) Men doet verkeerd dit naar de plaatjes te heoordeeien; in werkelijkheid maakt het een geheel anderen indruk.

De nieuwe koelie-ordonnantie.

I,

Oyer h«t ftit van de publicatie daralsu- we koelie-ordonnantie vaa ds Oatkuit van Sumatra hebban we al ean en ander gezagd.

Oak ma»kten we msliiag vaa bszwarea ait het Dalisoh© tagan het ontwerp geop- perd. We laten thans van d*n inhaal der erdonaaatia eea gedeelte volgen;

Artikel 1 Oavermindard het bepaalde ty de artikelen 11 ea 14 dsr Waïvlngaor- dosnaatie kunnen, tea behoeva vaa ondsr- nemingsn van handel, landbouw of ny verheid — voor zoover aaar het oordeel vaa dea direetea? vaa Juititiede oaderaaming niet onder den ktainen laad- of talnbouw gerangsobikt of als een kleinbadry f aangemerkt moet worden —, zoomede t«n behoa- va vaa openbare werken en vaa den aantag en de exploitatie van spoor- ea tramwegen, warklieden in dienst wordan geaomea krachtens eea schriftelijk« werkovereeakomst, aangegaan op d sa voet vaa en mat de gevolgen omschreven ia deza ordonaan- tie.

K w a l i f i c a t i e s . Artikel 2. Voor da tospassing v*n des«

ordonnantie wordt verstaaa ondar

a w e r k g e v e r : de in Njdarlandsoh•

Iaèië gevestigde na'auriyia of rechtsper- soon, die o n onderneming dcyft ais bndos'd ia artikel 1, of, indien deza niet isiNader- iandsoh-Ind ë gevestigd is, diens aldaar by aaïhôati*ke akte aangestelde vaït tgaawoor- digsr. Waar ia deze ordonnantie da tarm

oïdwaemlng" wordt gabszigd, omvat da- 39 mada „spinbare werk sa' en „aanleg en exploitatie vaa sooor- ea tfasawegea", als bedoeld ia artikel 1;

h. b e h e e r d e r : de persoen, die belast is met de rech"streeksch-j l«idisg van de ondemaming in haar gehaslea omvang ©f van eea op zich zelf staand gedeslte daarvan ;

c. w e r k m a n o f . w e r l i e d e n : de tot de inlaadiche of daarmede gaUjkgestelde bevolking bahoorend« volwssssa masaeiyke of vroaweiyka koalias en ambaehtsllsdanj die by eene warkovsraenkomst z'ehtsthet verrichten v»n arbeid hebbea verbonden en g ssa deel sitmaken van de inheemsoha bevolking van het gewest, waarin de onderneming van d-sa warkgovsr is gelagen 1 tot de inheamsche bevolkiag worden m?de ferekend da ia het gewssï, geboren en aldaar gevest'gde afstam maliegen van buiten het gewast afkomstige inlanders ;

d, i m m i g r a t i e - c o n t r a c t : de sshrlf- teUjke werkovareaakömst, waïka buiten het gewast wordt aangegaan of welke voor de eerste msal ia het gewast wordt gesleten mat werklieden, die vaa een plaats daar«

buiten syn gakomea ©f aangebracht 5 . r é e n g a g e m e n t s - c o s t r a s t : de

schriftaiyka werkovereeakomst, walke in alle andere gevallen in hat gewest wordt geloteu.

dat ik met je voorhad, je misschien tooh|j9 W« het liegea nausea niet velhosden/

ik wil piet,

gebeurd is ; het gal wel een fraai verhsal zyn en komend vaa de lippsn easer vreuw zal het me een nieuwe sensatie geven. Als ja me dat verhaal tst mya tevredenheid vertelt, zal het mya byzondere sorg zyn voor jou toekomst en die van je echtgenoot te zorgen."

„Wat versta jadaarosdar?6

„Jullie kunt geen vaa beiden in lure?'«

blijvëa, want ik verkies hst niat. Ik heb sen aardif«, kleine bazitting in Mexte had je eerst vosrgffsteld, dat wy daar•*•:•

eeas he«n zouden gaan, toen we ess romantisch voorstelden eas leven neg eei van voren af aaa t«rbeginnen. In pi«»

daarvan ga jy er mat je man heen. Jull.-eJ**»' biyft » y a gasten en je krygt vaa my eed inkomen, dat ruimschoots in «1 jullie be.

hoaftea zal voeTZien."

„Is die aardige kleine bezitting in Mexico soms een valstrik? Ban je er missehiea zekai van, dat we binnen zas weken, of mcgeUjl zes maanden, dood milan z;taV*

„Volstrekt niet; het klimaat is goed af het is eenzear mooi land, ja habt er een gM zelligen emgang ; ja zoudt werkeiyk geel bekooriyker landgoed kunaen wensehen. M zei ja toeh, dat ik het aaavaakeiyk vsor <?a»

beiden had geresarveerd ?''

„Maar waarom stel je het nu tot onze beschikking ?''

.Omdat Ik je weg wil hebben. I n mn-

htieg wi st, i an laat Ik jullie geea vitr- en-twintig uur, nadat hst me ter eere kamt. er uit zetten en dan zal ik er veor ftrgas, dat je zonder eeneent weggrjiagd en €'p?;h*gJ, wordt. D sesom stel ik die

^ K t i n g tot jullie beiehikkiag, benevens een inkomen, dat ja in staat zal stellen in w --.ld« te leven. Da eeaige vergoeding, dh ik daarvoor eiseh, :s het velledig* ver- n a l van dat wat ia den naeht van den

adsn Mei te Henbean gabasrde."

Mevrouw Cambarlaad haalde diep adsm.

„Maar zul j a oek je woord hoadea, waa-

• r :k je alles vertel? Zal j s ens daaeok i Wîirkeiyk helpen, weg te kornea ? Biyf je

„Ja, vertel me alles en je krygt je loon."

HOOFDSTUK XXXV.

De m i s l u k t e s c h a k i n g . Het zal me niet gemakkeiyk vallen je

«lies te vertellen."

Lady Curtis, of mevrouw Cumbarland, ender weiken naam zy in het register van het hotel stond iageeehrevea, bevoehtigde haar sebynb»ar drege lippen mat de punt harer roode tong. Ds heer Aadrew Tozer keek er naar met een uitdrukking van ge- veeLooshsid ©p he; gezicht. Het had er werkeiyk veel v«a, alsof zyn gelaat ea ge- stalte) in ééa woerd, alles uit hout gesneden

„Tk hoop er echter met genoegen naar te laitteren."

Zy keek hem aan, alsof zy zich afvroeg, mat wat voor soort van mansch zy t ach te

doen htd.

aog marl .-••-*" U i '""~

gen hebben, dan ik al vermosdde."

„Dat is bast mogeiyk. Dach myn t'Jd is beperkt, wil ja das alsj •.blieft doorgaaa ? '

„Ik west aiet, waar ik moet begiaaea."

„By hat begin. Behilder my in levendige kleuren de spanning, waarmede ja naar de kiek keek. Zighee innig je verlaagde, dat da miauten voorby mochten vliegen. B3- sehry f me hoezeer je h takte n a » hat oogenblik, waarop ja in de armen zaudt snellen van hem met wien je een nieuw leven wilde beginnen."

„Je hebt m« verzocht geen leugens te vertellen. Daar wil ik dus niet made beginnen."

, „Daar heb je geiyk aan;begin zooals ja van plan bant door te gaaa. Maar bsgia daa ook."

Zy herhaalde on kleiae beweging met haar teajr.

„Laat ma evea wat driaken, er is water ia die karaf. Myn lippen, mya toag en keel zya uitgedroogd."

HU valde een glas uit de karaf op de wasohtafel, zy dronk vaa den iahoud ea trok eea leeiyk gezieht.

„Het is lauw ; ik geloof, dat dat water in geen dagen vsrverseht is,"

„Missshien niet, wat komt heteropaan?

We verliezen maar tyd. Ea je zult ma dat verhaal tooh verteld moeten hebben voor je min van *%n wandelingetje terugkomt, »1^

ja ar ten minste op gestald bant, dat laad- hulsja van my in MîX'eo te zien te kragen."

Zy hield het waterglas krampachtig vagt en scbeaa raat geweld haar zesawea tot ba- daren te brengan. Daarop b«gon zy s

„Je harlnnert ja zeker nog wel hat asrä

waarop je voïgws» »fepraak by my zoudt komsE ?"

,Z )U ik ean herinnering van soo teelerer»

aard vergaten?"

„Ik bracht dien avoad met Clifford deer en besprak voor de laatste maal met ham de sohikkingan, dia we getroffsa hadden, de- zelfde soüikkiagen, waarvan jy iets gemarkt schout te hebbaa."

„J*, iets, niat veel, maar juist g^noag,'*

„R-»sd ging je van hit station halsa. De trein was te laat."

„Ried ? Waarom Raaï? Was het niet veer- ziohslger en ook rcmuitisohar geweest, waaneer je zelf naar hot station waart geg-taa?"

„Ik moastwel iemand ia mya vertrouwen names, en ik besloot R-,sd daarvoor te ge- braikeï, tan minste tos op zekere hoogte, Hat plaa was, dat t-y ja naar het huis, naar Hanbean zou brangen; wa namea aaa, dat je niet wist, dat O-ifford daar ook was. Je moast gelooven, dat Ik heel allean ia huis was; dat ik heel alleen van Londen naar dat eenzama huis gegaan was, eakel eas alleen om jou te treffm."

„Na ik er goed over denk was datheele1

idea toch eiganljk dwaas. Waarom meest ja toeh naar dia afbrokkalende raïaj gaaa?

Waarom hadden we elkaar niet in Londen kunnen ontmoeten. Wa luiden dan van daar oamlddeUyk kannen vertrekken."

[Wordi yeryjlgd^

(2)

e. g e s i n : ds man ea de vroaw^t

zieh by he« sluiteu van eea werkoveraea-|ting doorgebraeat komst als elkanders eehtgeaootaa hebbea

•pgegeven, met de nog niet-volwassen kla- derea van eea huansr of van hen belden, loomede de man en de vroaw, die tydeas dea daar der werkovereeBkomst gehuwd sya, met de nog aiet-volwassea kinderen vaa eea haas er of van hea beidea.

» m

dleldaeen, al SHB zij alet la eea siekeaiarioh-Ivoor voorultgaag. Msar daa meet ook sahool afloopea »a daarna nog eens 3 jaar

D e 3. (.1)

,1

o v e r e e a k e m s t e a . De werkovereenkomstea wordea gesloten voor eea jbepaald aaatal achtereen volgende j area of maaaden, gere- kend vaa de dagteekeniog der akte, en wel voor dea daar vaa tea hoogste drie j area voor eea immigratie contract ea ten hoogste aehttiea maaadea voor eea reSn- gagomeats contract.

(2) De tyd, gednreisde welkea de werkman niet heeft gewerkt wegens slokte, verminderd met eea tiende gedeelte van dea daar der werkovereenkoms*, sa de tyd, welkea hy heeft versalmd wegeas

verlof daa wel wegens desertie, alsmede de- dagen, gedarende welke hij eea vrijheidsstraf heeft ondergaan, wordea "bij de berekening vaa den daar der verrichte disasten of vaa ds overeeakomst alet medegeteld. Eveamia wordea daarbij rasde- gerekead de dagea, waarop de werkman sonder jraldige reden het werk heeft ver-

*u\md. "BIJ ft.« \>wt*^.o*.V&s vaa dan la deae alinea bedoelden tyd, wordt he's Jaar op %60 dagea ea de maand op 30 dagen gestald.

(3). De ziektedagen, welks alet zya door- gebracht ia een door het hoofd van gewesteiyk bestaar aan te wysea ziekeatnrieh- ting, worden, behoadens de in artikel 4 alinea 8 derde lid gemelde gevallen, als verlofdagen aangemerkt.

(4) In geen geval mag de verlengde daar der dienstbetrekking het een derde gedeelte van dea overeengekomen eontractsdaar oversehrydea.

(5) Vaa de dagea, waarop niet is gewerkt, ea van de redenen, waarom geen werk is verricht, wordt op door het hoofd van ge westeiyk bestaar voorgesehrevea wyiie door dea beheerder aante«ke*ing gehoadea ea maaadeiyks opgaaf gedaan aan eea door dat bestanrshoofd aan te wysea ambtenaar.

- D e i a h e a d . Artikel 4. (1) De werkoveraeakomstea vermelden :

1. dea aaam, den ouderdom (naar gissing), de plaats van oorspronkelijke herkomit, den landaard ea zoo mogeiyk den stam van den werkman c.q. de werklieden, alsmede dea aaam vaa de echtgenoot«.

2. dea aaam vaa den werkgever, den aaam vaa diens oaderaeming (ea), waarvoor de werkmaa is gehaard, zoomede vaa de af- deeling (en), waatia de onderneming (en) ligt (Uf fra).

3. ds soort vaa arbeid, waarvoor de work- man Is aangenomen ea het aantal werkaren, hetwelk niet meer zal mogen bedragen dan tien per etmaal, indien de arbeid wordt verricht tassohen 5'/^ä aar dss vcormiddags sa 6 nar des namiddags ea acht per etmaal, iediea de arbeid geheel of gadeeltaiyk tns- sehea 6 aar des namiddags ea oVa aar des voormiddags, daa wel geheel of gedeeltelijk onder dea grond wordt verrioht.

Voor werklieden by ipoor- ea tramweg oaderaemiagen voor pabliek verkeer in exploitatie kan, voorzoover sy bestemd zijn voor diensten ep den weg, de stations ea de »reinen, de werkovereenkomst eea dienst- tijd vaa twaalf aren per etmaal vootsohry vea.

De werkovereenkomst aangegaan ten behoeve vaa de ia het vorig lid bedoelde oadernemlngea kan voor alle werklieden zonder onderscheid mede bepalingen iahen- den, die in baiteageweae omstandigheden, by voorkomende oagevallea of ter verze- kering van de veiligheid en de regelma- tigheid van het verkesr, tot längeren dlenst- of werktyd verplichten tegen eea looaper aar, geiyk aaa 15/100 daa wel 15/120 van het gewoae dagloon, al naarmate de by de werkovereenkomst vastgesteld« diensttyd tien of twa&lf aren per etmaal bedraagt.

Onder het aantal oveseeo gekomen werkaren moet mede worden geteld de tyd, gednreade welkea de werkman voor extra werkzaamheden wordt gebesigd, als trass porten, wachtdiensten, enz., alsmeda de tyd welke noodig is voor het rollen en la- doelen van de werklieden ea om dea afstand af te leggen by het begin van den werk- dag van de woning vaa den werkman tot de plaats zyner tewerkstelling ea,aaa&3op van den arbeid, van de plaats syaer tewerkstelling tot aaa i y a weniag.

B a s t . De werkmaa kan niet gedwongen worden meer dan 6 achtereenvolgende area te ar- baiden ; de rasttyd bedraagt ten miaste ééa aar. Tea aaaziea van werklieden by spoor- en tramwegonderaemingea voor pabliek verkeer ia exploitât!» kaa vaa dit voor- sehrift met toestemmiag vaa het hoofd vaa gewesteiyk bestaar wordea afgeweken.

L O O D .

4. het loon veer evarwsrk, syade de arbeid baitea het aaatal overesagekomea area per etmaal, hetwelk allées kaa wordea verrioht op verzoek vaa den beheerder en met toestemmiag vaa den wsrkman.

5. het bedrag vaa het aaa dea werkmaa toekomead loon, hetwelk per dag arbeid«

moet worden vastgesteld en als basis vaa berekeaiag dient by het werken in dagtaak, zoomede by het werkea op stukloon en la aanneming, tensty hieromtrent contractueel

»o.d«T» V« oveteangefcomen, en overigens äe

V e r p l i o h t i a g e a . 9. de verplichting vaa dea werkgever om op sya kostea te voorzien ia de huis- vesting ea geaaeskundige behaadeling en verplsging van den werkman ea diens gezin, alsmede om aan het achtergebleven gezin van den baitea zyns woaing verpleeg- den werkman tydsns dea daar vaa diens ziekte kosteloos voeding te vertrekken, la- geval dat gezin niet in z'ja leveasoader- hctad kaa voorzien.

10 de verplichting van" den werkgever om op zyne kosten by eveatneel overiyden vaa dea werkmaa tydeas dea daar vaa de werkoverseakomst voor diens behooriyks begrafenis te zorgen. ,

11. de verpliohtijag vaa den werkgever om den werkmaa, tenzy deze ia het gewest wensoht te biyven ea daartegen op grond van de ter zake geldende bepalingen geen bezwaar bestaat, na afloop van zyn werkovereenkomst met zyn gezin naar de plaats van zyn oersproakeiyke herkemat kosteloos terpg te sene?ea.

12. hst beding, dat de werkman niet tegen zyn wil van sya gesia sal wordea geschaidea. *

13. de verpllohtiag van dea werkman om de hem door dea beheerder aangewezen woning in zindeiyken staat te honden en

^v%\fc«ùs haar bestemming te gebraikan.

14. het tydstip, waarop e* wsukman. üUh op de onderneming behoort te bevinden en by den beheerder behoort aaa te melden.

artikel 3 ao. 1 vaa het politie strafregle ment versacht worden. Want al wordt art.

111 opgeheven sa het politie reglament In aaaslaiting daarop niet verzaeht, dan zal de opheffing niet veel nat hebben voor d«» inlanisohe bevolking. Want belde verän- derte gea lallea eerst reeht de dear ontslai- tea, waardoor de ialandsrs veoralt kan nan komen en zal het gonvernament de dank brengen van alle inlanders, evenals tadeïtya de afkondiging van cironlaire 69 te Soerabaja esc demonstratie (in ds ges- de beteekenH) hesft teweeg gebracht.

Ea 8. geeft san, waar naar gestreefd meet worden : naar het kiesrecht voer in-

op de Mulo eer zU tot de Rechtsschool of da dokter dj awa-sehool kannen wordea toegelaten, dan zon het maar beter zya de Earopssseh lagsre school to doorloopea.

B. — Daar heb je gelijk in, maar de leerlingen van de Halo weten meer daa die vaa t e Earopeaseh la?«ra school komen, zooàat wasaeer sy op de Rechtsschool eeamaal zyn, ook meer vooralt komea ea alet gevreesd behoaft te wordea, dat zy een jaar biyvea zitten. En dan nog kannen zy, die van de Mulo komen In de volksafdeellBg geplaatst worden. *

ïk geloof.dat er voor het gonvernement gee» gemakkeiyker weg is daa deze. Heel

Verdiende provisie op idem f 50.

16 Te vorderea Rs. 500 (1 Rnpaa = f 0.80) 17 Te verderea $ 10.— ($ 1 = f 1.10).

18 Waarde van dea voorraad f 300 Voor ex «men B. van Maandag 7 Jnal was 3 aar tyd gegevea voor de volgeade rekening contant :

Debet Jaaaarl saldo

per 14 Jaaaarl

*ea bïspactaere»d«n ambtenaar. Daar deze

Fobrnari

Maart „ Mei „ Joai „

Credit

11 April 27 Maart 13 Augustas 19 September

f 8312 15

„ 1616 23 , 1328 61

„ 5214 89

„ 83517

„ 3186.45 landers, waardoor sy algen gemeenteraad B - leaders zon hat zyn, waaaeer oaze rasge-

ledea kasaea kiezen. |nootsn goed Hollandseh kennen, niet al-

%* lleen ambtenaren, maar ook de partien-i In sen ander artikal van ds Pantjarmi hstm, in dat geval zonden mlssahisn d s ! TTarfasenigen tyd geladen, kwam onder den b e s e h e en de Chinessche kinderen op; w t l t ï , 0 v « r de lehool»eea gssprekvoorval de Earopeeioh lagers school kannen wor-^Ç

des tosgelatea, zoodat al df> drie rassea by elkaar kunnen zitten.

5 1 28 4 '18

|

O a t b i a d i B g.

15, hst beding, dat op verzoek vaa den werkgever, o. q dea beheerder of vaa dea wsrkmaa, hetzij wegens voorwarende on- geschiktheid tot den arbeid van den werkman, hetzy ia aadere by zondere gevallen, ter behoordeeling vaa het hoofd VAB ptaat- seiyk bestaar of van eea anderen door het hoofd vaa geweeteiyk bestaar aaa te m y sea ambtenaar, de werkoveroeakerast als ont- bonden wordt besohonwd vaa af het tydstip, waarop die ambtenaar daarover ten gaasta vaa de verzoekende party nitspr&ak zal habbea gedaaa, zallende de aadere party zich hietby hebben nader te leggen en afzien vaa alls rsehtsn ea aanspraken, wslks aan sea zoodanige verbreking vaa do overeenkomst zonden kaanen wordea ontleend.

(2) Ia de werkovereenkomstea mogen ook aadere bedingen worden opgenomen daa in dez-a ordonnantie en het daarby bahoorend modelooatraot zya vermeld, met dien verstande, dat niet-naleving van die andere bediagea geea strafreehteiyke aaa- sprakslljkheid tea gevolge heeft en dat, voorzoover die bediagea ia stryd zyn m^t de voorsohriften van deze ordonnantie of met bedoeld model, zy als niet geschreven worden beichoawd, blijvende de eontrao ten overigens vaa kracht.

twee inlanders A. sa B., die de tegeawoor- dlge eaderwlls toestanden vergeiyksB met dia van een 30 jaar geleden ea nagaan wat een inlas dsohe j on ir en mat de tegenwoordig bestaande onderwas inrichtingen kan barei- kea. A. stelt vragea en B. is da maa-die- het-weet ea daarop aatwoord gaaft. Enkele vragon en aatwoordea znllsa wy hier ver- talen, wslke kenschetsend zyn voor de or>*

wlkkelingsparlode, welke het inlandsohe volk thans doormaakt, al Is de bsantwoordisg vask primitief es niat steads jaist.

B. — H«t vorhast t me, waaneer asn alle ganstsn waarmee"iras $. **

ment ors overlaadt en op wslke m»ni het ons, inlanders, tegemoet komt. Wannae:

ik er goed ovei nadenk, dan zyn die ga sten zoo groot, dat ik alet weet op welk manier wy het vergelden kanaea. Daar he bea ws b.v. het eadorwys, eiken dag k men er nlenwe sa versehilieade scholen b:

A. — Ja hebt gsiyk, ik desk er ©ok s over en heb ma fada??nde 30 jaar da van kannen overtnïgea. TOCB ik nog a a school ging, leerdea we maar heal wein een be*tjs echryven en lesen In Java;

sehe, Hollsndsehe en Arabigob« letterti ksns, een beetjs optellen en aftrekken wat sardryksknnda. Laten wa maar een« spreken van da Holl. Ialandseh« ich«

waar Nsderlaadsch wordt onder wezen, J.e Iolandsehe school 2 s klaiss leert al bewi wat meer, daa ik indertyd kon lee?en, Vrta- gsr had men alleen de inlandsohe oadtr- wyierssoheol, de hoofdensehooj^ea de dek- te? djawa school ea a a hebben we mst dan 16 versehilieade soholsn.

Jaaaarl Febraari Maart April Mei Jani

5 1 24 4 28 27 1

„6311.92

„3445 07

„316818

„ 1316 68

„ 5000.30 per 5 Januari

Jali Maart Mei Jali Mei Angus'u*

Progressieve methode. Datam va« afslui- ting 30 Juni. Rants vaa 1 Januari t/m 12 begrypt thans de bsdceling vaa het | Februari 4%, vaa 13 Febraad t/m 26 Maart gouvernement ia «ake de regeling vaa h e t ^ / j ' / p , verder 5°/e-

ondsïwys. Das aiet dat het gouï-eraemeat] Ißdeeling der periodeu volgens inschrijf f dagen. Da volledige rsnteberakening by de

rekening-coirant te voegen.

onrechtvaardig is en niet het inlandsehe volk voorait wil helpen, sooals beweerd wordt door lieden, die het maar half weten, doch hy begrypt, dat dit voor het gonver- Bament de goede weg is om het lal. volk roorait te helpen, zonder aaa het oaderwys voor andere rassea schade te berokkeaen,

ErkentelflkneUL

Dat vele woordvoerders ea peanevoerders oader de vooraltstrevéade ialaaders erkea- teiyk & ij a voor de oader dea ia vloed vaa do politiek der laatste jaren, geaomea maat regelea tol; emaaoipatie vaa de lalaadsehe volkeren vaa dezea archipel, biykt herhaal- deiyk aaa wie la nadere aanrakiag komt met de betrokkeaen. De ialaadsohe bladaa

gevea dikwijls attvkelea, waaralt de etken- teiykheld bljjkt ea waarin se gemotiveerd wordt ; haa tooa is zelf bewast geaoeg de welgeraseadhsid te kanaea aaaaemea.

Wy willes hier eakels vaa die persaltiagea o v e r a e m » .

Daa vrâagt Â:

Waaaeer ik mfja kinderen aaar dó dokter djawa-sshool of de Middelbaar Laad- boawsoflijol wil sendsn of cp de Reehta- sohool, waar moet ik hea eerst aaar school laten gaan?

B. — Waaaeer je dat vaa plaa beat, dan moet je esrat ja kiaderea op eea Earo- psssch lagsre sahool doen, omdat op da Holl. inlandsohe school sooals die sa is, aog aiet geaoeg Nederlaadseh wordt ge-

MissohisB ove? 5 jaar kanaea de l«ar- liagefl vaa de Holl.-lnlaadsehe school op da boven genoemde toegelaten wordea.

A. — Maar dat bezorgt ons dan veel last, want ik heb gehoord, dat er op d« Euro- peeseh lagere scholen geen ialaadiehe kiaderea mogea wordea tosgelatea

B. — Dat heeft je iemand g a s e g i die er niets v a s afwast. De Earopaaseï lagere

! school is nist heelemaal g*»?»***-

laadsche kinderen, maar kaaaea tot zékers

Het Leger des Hells.

Wy oKtviogaa vaa dsa lsider vaa het L g e r des Halls, dsa It. koloaol J. W. ds Groot, eea verzoek om steun (zeïf^erloo- ehsaiagsaaavrags), waaria eealge msdsdse- lingea over dea arbeid gedaaa wordea.

Hat kprozea-vraagsiak heeft veal vaa de aaadaeht vaa het L. d. H. geëisoht, ea opaieaw zyn er versoaken gekomen van Palembang, Bali ea L »mbok om nie* minder dan 1500 deser ongelakkigen oader do hoede vaa het Hailsleger te nemen, terwyi de vereenigiag ,Het Orasjakrais" het L.d.H.

heeft aaagezocht, de verintwoordeiykheîd ! voor de verplegiag vaa 100 pat!öatea op*

zich te nemen.

Ds ïysi vaa maatsehappsiyke iariehtia- gsa vaa het L^ger des Heils ziet er op 't oïgssblik als volgt a l t :

I. Gsaeraal William Booth Oogiyders- hospitaal, Semaraag. II. Inrichting voor Zieke ea Bshosftigs ialaadsrs, Semaraag.

III. Iariehtiag voor Lsprozea, Pslantoengan.

IV. Inrichting voor Lspross», Poeloe Si Tjaaang, Sumatra. V, Kolonie voor Ja- vaansohe Jongeas, Esdoeng Paai. VI.

Tehuis voor Javaansohe Meisjes, Jsgja.

VIL Tennis voor Ea?opessohs VroawsasB Msisjss, Semarang. VIII. Tshais voor Earo- P'ssohs Vroawsa on Msisjes, Weltevradea.

IX. Europssïoh Moeder- en Kinderhuis, Soerabaja. X, Tshuis voor Earopsssehs Kia- doren, Salatiga. X(. Loger des Heils-Laad- boawkolociS. Kalawara, Cslsbss XII Mili- tairs Tihaize&teBmdoong, Malang, Soera- baja, Solo ea Weltevreden.

De rekening ea verantwoording van hst Lager des Heils over ht t boekjaar Oct. '13 — Sept. '14 (wei wat Lat versonden) sluit met f 241.565, de hoefdkwartiarbalans met f 262.684 en de balans

departement met f 4.389.

Voor reeht ea haadelskeanis werd gevraagd :

1. Wat is het verschil tassohen vraeht- brief ea eogaosssmsat ?

2 Wat zya certificats» vaa aaaiselea ? 3, Nsem eeciga versebillen tusseheswie

•«1 e» »ssigiïutie,

4, Wat verstaat ge ender beleeniag en wat sya de rechten van den geldgever ? 5, Waaneer worden wissels vóór dso

vervaldag als vervallea gehoadea?

Poging tot moord, MSB sehryft alt Si- dhoardjo aaa hst N. v. d. D. s

Er wordt vertsld, dat esn d«zsr dsgaa in sen tap sehen hier m Modjek«trto gelegen desa eea afsohaweiyk drama i« afgespeeld.

Eeae inlaadsehe vrouw, Embok Tapi ge- naamd, sou B.l. door haar stiefzoon op een vsrraderiyks wy*e »ya neergeschoten met eea revolver vaa zya vader. Ds kogel trof haar ia dea raf, zy sloeg voer dood tegen daa grond, ea bleef daar liggen ; doch hoe- wel ernstig gekwetst, was zy aog niet dood.

Toea kwam haar maa, die ia dea laat- s*sa tyd op eea Biet al te goeden voet stond met sya wederhelft, en ziende wat er ge- baard was, kaeep hy haar de keel dicht.

Hy deed het aiet allesa om van haar af te sya, maar ook ait vrees, dat waaaeer er eea perkara werd g »maakt vaa het sohietea, hy ia soesah sou kornea ! . . .

Hy had a.1. gesa verguasaiags-bewUs voor de revolver, welk wapen by sich op elaa- destieae wyzs had verschaft.

De maa, meenende, dat sya vroaw na zeker wal dood soa sya, legde ha»r op eea balé balé sóó, dat van do vsrwoading aists siohtbaar was, bedekte het ,iyk" met eea kaia, ea liet daaraa ds entiers vaa Embok Tapi waarsohawea, dat hua dochter aaa bnikziekte overleden, ea alles voor de be vaa het haadels- grafenis gereed was.

I De oa i lui kwamen ; de vader van Em-

niet altyd da vereisohte kerneis der artikelen hebben, is hst gsvolg, dat de taxaties au eer.» '»*g sU«- D« l a"

breag gaat hiermede vaak ia evearadigheid.

Is deze gering, door te lage tax\t?<»8 of groot door ta h w g a (^a i i dit gavai zit hy later met eea grooterea aaakoop vaa goa- verasmsatspanden) dan kry.?t ds admial- Btratsar la beide gsvallea missives vaa het hoofdbareaa, dat daarvan varsutwoording vraagt. Hst gaat bezwaariyk ds sohald daarvaa te gsvsa aaa d«a contrôleur of iaspeatear, dis 's maas oondaltestaat hooft in te vallea. Hat parool biyft : vergroot dea labreag.

Hoogs taxaties is daa wel esa prachtig lokmiddel, maat het gevolg kaa ook zya, sooals hst reeds eenmaal voorkwam, dat de admlBistratsnr de schade aaa dea laa- ide (ia hot batreüende gsval liep -het ia s ï ï s d s 2 of 3 mil'e) most teragbatalen. Vale

"2R|Q3 7UdmlBistrateura hebben biykens klaehten in ban orgaaa De Schatter, ernstige grisvsn tegsB dea ooatrolaersndsa ambteaaar, wisns optreden tegen den Inlandsohsn adminL strateur vooral to wsasohsa ovsrlaat. Ik maf alt ervariag bsoordêelen, dat ook dis Biet overdrevoa zya. Ia huane iaspeotls- rapportea vergroetaa, geaeraliseorea sy de fouten ea zoekoa op vaak klolasie-igs wyse. Ik las esas voor oen eakele foat..., doorhallagan ea oversohry vfngeB..., oircalai- ros oaopeagssaedsa das iahoad onbekend,.., volgorde larplasbriefjes zoodanig, dat con- trole bsmósiiykt wordt. Ea de misgive vaa hst hoofdbarsaa laidd« „admiaistratief bo- hssr laat te wsaschea ever . . . . promotie wordt aader overwogea."

Zoo verrast de ooatrolear hea ook dikwyig met extra werk als eea maaadeiykseh rap- port over den inbreng, lossing, pereeatage, working dar tarieven, achterstand, gang dor

•oiliagen ea last aet least over den OOOBO-

misehea tèsstand, alsof de administrateur diea vaa achter hot loket j e kaa beoordoelen.

Teakenend voor de positie van dea administrateur tea opzichte vaa den ooatreleu?

en iaspsotear zya wol do volgeade voos- Torwyi ik nog als adjuaet werksaam was, beweerde do contrôleur «sas tegaa my, dat oea geringe labreag de gehuld is vaa den administrateur.

Dit was aiet als osa eoaelssis uit eea vooropgeset. Op mija vraag kea.hy hier- voor geea bewezen aaavoereB.

Boa aader maal sprak ik doa iaspsoteur over do tevredenheid sbetaig lagon vaa hst hoofdbureau en de verassende repliek was, dat hy er sist do miaste wairde aaa heehtte.

Welke eoaelusiss voor de admiaistrateurs ia oasu voor de hand liggoa zal eea ieder bagrllpea. Eea foat is het daa ook mijas inziens geweest, dat msa iadertyd desa ambtsaaren srereorutssrd hesft uit suiker-' employe's, officieren ea ambtoaarsa uit aadere takken vaa disast mat voorbygaaa dsr

_ - • . - - , • - . • , ' - . : i' - - .

alleoa emda* »SJ yeen diploma H. B. 8. of ists dergeiyks hadden, waaraaa msa hier aog maar al te veel waarde heoht,

Eea tegoastelliag met Hollaad, waar men mot diverse papiertjes loopt, maar waar op da eersts plaats op leeftyd, ervaring en praatyk gelet wordt.

Y. L, Smg.

Ia de Pantjaran Warta troffsa wy eea artikel aaa vaa de haad vaa iemaad, die sieh oadertesksat Sastrasoebrata, afkomstig alt het SosmsBspsohs, over het voorstol tot 't Bohrappea vaa artikel 111 vaa het Ragee- rlagsroglement (R, R ).

Esrst gaat hy na hoe ea wanneer het artikel oatstaaa is ea segt :

„Ia 1354 gevoelde de wetgever, dat do onda rageliag omtrent vereesigiag ea ver- gaderlag aiet meer deugde ea dat dsss ssrst aaa het bsstuur mossten bekead gemaakt wordea.

„Daaraa ontstond art. 111 R. R , welks ton doel had tea stelligste te verbieden allo vereeaigiag ea vsrgaderiog, waarop over politiek werd gsgproksa en alles vaa diea aard mede aiet toeliet. Verder verbood het artikel alle vereeaigiag, ea vergaderiag, die de veiligheid vaa hot laad ia gevaar zoudea kaanen breagea.'

S*straBoeb?&ta sehryft daa hos het artikel doB moad saoerds vaa ds Ialaadsoha bevolkiag en hes verouderd de strekking er vaa an is, waat al wie over politiek praten, kannen in twee doelen gesplitst worden t

a. zy die over politiek praten, die do veiligheid vaa het laad ia govaar brengt, ea

b. zy die over politiek pratea om tot eea betere wetgeving te geraken

Daarom, sehryft S., koa Thoréeeke aiet medegaaa met da riehtiag vaa het artikel, sooals het thaas luidt oa hy gaftokeaaea, dat aft. 111 vaa allerlei verbood dat recht- vaardig was.

Ea daa zagt da sohryver, hoe varschll laad de opvatting koa sya van da uit drnkking ; „Stg&tkuadigâ aas-d" «& dot dt*

geheel afalag v au da onder viaàtag ea do wyse waarop de looaea wordea uitbetaald, i macht van do bewaarders, om ts vragea mat diea verstaade, dat de werknuta rocht

beeft op het *«dosgea dagloon op de by de overeeakomst bsdoagea rust- ea feest- dagea, alsmede, iadiea hy bereid ea ia staat was arbeid te verrichten, doch de beheerder of discs psrsonesl daarvaa geea gebruik maakt of heeft mogea maken ; dit laatste ter beoordeeliag vsa hst hoofd van plaataaiyk bestuur of van OSB anderer, door het hoofd vaa gewestelijk bestuur aaa t e wysea ambtenaar.

6. hot bedrag en do v e m k e n i a g der genoten voorschotten,

H*t maximum bedrag, hetwelk &&n voor- schot mag wordea verleend, wordt door het hoofd vaa gewesteiyk bestuur vastgesteld.

7. doa daur der werkovereenkomst.

8. de rust- ea da voor dea werkman gebruikeiykegodsdieastige feestdagen, waarop aiet gewerkt wordt, zalieade het aaatal rustdageu tea minste t woe ia de maand bedragen,

Ia do werkovereenkomst tea behoeve vaa spoor- ea tramwegoaderaemiflgsa voor pu- bliek verkeer la exploitatie kaa wordea volstaan met do vermeldiag vaa het aantal dagea, tea miaste twee ia de maand, waarop vaa dea werkmaa geea geea werk zal gevorderd werden.

Vaa vrouwoiyke werklledea mag bovea- dien geea arbeid worden gevorderd kort voor hare te verwaehtoa bevalling, aooh bin- asa dertig dagea aa die gebeurtenis of na een miskraam, noch gedurende de eerste twee dagen vaa de msastruatieperiodoa.

Deze

toa het gaat met een te baleggen vorga deriag, waar over de politiek niet gesproken wordt, b. v. eea sportolab-vergadoriag.

Hst politie-strafreglemsBt eisern, dat daarvoor esrst toestemmiag wordt gevraagd, zoo aiet dat er daa boete opgelegd kaa wordea.

»Warkeiyk, waaaeer wy, die ia de 2Qj eenw levea ea strevea aaar d i a voorait- gaag vaa het lalaadsehe volk, deakea aaa artikel III, dat tea dool heeft ons aaa handen ea voetea ts biadoa, soodat wy Biet voorait kanaea komea en er geea ätemmea kuaasa opgaan om ons hst goede voor te houdea, daa voelen we ons niet prettig gestemd."

Volgt een aanhaliag vaa art. 8 vaa het politie straf reglemeat, dat aaasluit by art. III R. R, ea gehaol aitgelegd kaa morden sooals de bestuarder het sslve goed dunkt. Zoo kannen b.v. vergaderin- gen waarop godsdienstige ©oaken voorgele- zen wordea, of andere boekoa, door de wet Biet verboden, waarop gesproken wordt over de beste wysa om ia eea saak winst te makea, waarop allesa viool gesposld wordt, door de politie verstoord of verbodsa wor- dsa.

Daaruit verklaart S. ook, waarom by de oprichting vaa do S. I. soovele vergaderin*

goa verboden wordea alloea, uit animositeit tegen die versenigiag.

S. besluit dan rast eealge woorden van dank te breagea aaa het Nederlandsen gouvernement voer de opheffing vaa het

1 greases daarop toegelatsa worden. Hoog«

ambteaarsr, dis hetdoïl hebbea lster hun kiaderea meer oaderwys te gaven b,v. de H. B. S., kannen hea op de Earopeesohe lagsre school doea. Ook kaaaea zy, die voor dokter djawa habbea gestudeerd m daoa- dsrwyzers, dis thuia hua kiadsren »oo'n beetjs les hsfebsn g agaven, hun kinderen op die school dosn Vooral waaaeer die kinderen bsstemd zya voor dedoktär djawa-sohool, wanneer er maar esa bowys vaa den directeur vaa h i t depait^ai î vas Oa'erwys en Ewodieast verkregea is, kua- nan se voor aiets op de Europesseh lagere schalen warden gedaaa.

Dat is esa goeie regeling vaa het gou- vsrasmsat, daardoor wordt hat onèwwijs op school niet uit het verband gerukt, ten aadeale vaa de Eu^opassohe kinder«» ea wordt het den onderwijzers gemakkeiyk gemaakt, omdat daardoor het psil v de klasse soo oageveer goiy* is, toe Èüaito aiet al te see? uiteer. loopt. Gesteld mm, dat de kiaderea vaa ouders uit ds fe«a- pong, die heeleraaal aiet Hollsadsek kaa- aea praten, s?m^a mes Hollandsohl kin deren, dis reads 2 à 300 woordsa kinnen hotsslfd-ä oaderwys krygas, zou dij dea oaderwysers ea dea leerliagoa selves Eiet

c sar

Hierop rapliosert A , dat ds in'aafcohe kinderen, die de Earopsesohe lagere s«hool bezoekea, aiet aohterstaaa by ds HolL'.d tehs kinderen OB dat ds door de ctt, ~ op het klaia ambtenaars- examea behaal- de eyfsrs zslfs algemssa hoogsr waf en soa dit misschien komea, doordat ia de lalaadsehe krlagea èa by de ea Iers èn by de kiaderea het verkrygoa vaa eea diploma vaa het kleln-aabtaa .arssx^man ernstiger opgevat wordt, dan dit veelal hot geval is by heel veel Europeesoha hu igaiiaaea, voor wier kiaderea dit diploma óók de eindpaal is vaa hst oaderwys?

Ia dea loop vaa het

-vTMmeaT uw* g<aT»-»«Tn<&:aeEt à ï» Inlandse -a|

kiaderea op de Earopsssehs lagers schok» | soa willsa toolatoa, hst voor sik gewest w-all

De territoriale eommtadaat wekt tot L bok Tapi lichtte ds kaia waaroader de doods hot verleeaea vaa steun aaa het Heilsle- lag, op, juist toea deze sich bewoog ! . . . gerwerk op, o. m. sohryveade: | Do vrouw bleek slechts bewusteloos te

„Hst oogiydera-hoBpitaal is juist onder zyn geweest,

euorme belaagstelling geopend; het werk) Weer bygekomen, vertelde Embok Tapi oader de arme ongelukkige leprozen wordt «l hetgeen haar was overkomen,

mot kraeht voortgezet, terwyi van alle] De politie werd oamiddeliyk gewaar kaatea aaavragea ink tmsn voor oase hulp. ' sohuwd, ea deze liet de vroaw aaar hot Mat vertrouwen gaan wy eehter de toe- Stadsverband vervoeren, waar sy echter, komst tegemoet, wetende, dat in onze po- j niet lang nadat haar een gereohteiyk ver- gingen om het lyden te verzachten eu da'hoor was afgenomen, bosweek.

Nu wa» z'J wsrkeiyk dood.

Vader ea sooa wordea gearresteerd, de zaak is aog in onderzoek.

Welke beweegredenen tot dezen moord hebben geleid, zal nog mosten biykea.

gevallenen op ts heff*n, wy aiet altaan staan, maar ons mogea verheugen in ds warme sympathie ea steaa der ladlBohe lamenlo- ving."

b l AUblNlIiUWbf j ingezonden Stukken.

SEMARANG, 1 JULL

VEREKNIGINÖ HANDBLSSTODIB. Voor het exümen boekhoadea A, 30 Mei gehoadea, werd de volgaade balans gegevea, waar-

zoor de caadldatea 3 aar tyd hadden:

Saldibalaas vaa dea Goederenhandel van J. v. d. Straten te S am arang op 31 De- cember 1914.

; De positie van den administrateur bij den Pandhuiidienst.

de S, M.

Fo- lio's

2 of 3 van die scholen mosst bybouwea.

Ea dat zoa eea te groots uitgave ia éépa syn, daarom heeft hst goaveraemeat d..^:, Holl.-ialaadsoha scholen opgericht, dis goac- kt»opsr syn,ea wölke bovendien sieh beu .»sapasses by de ialaadäche samsaie?ia

omdat zy ook de eigsa taal onderwyz«

A, vervolgt:

Ja, dat geloof ik wel, maar ik hoor dik wyis, dat niet by alle Europeeächa oader-j wyzers aaa de Holl.-ialaadsohs school de zelfde erast getooad wordt met hua taak Wy wetea allen wel, dat de Earopeanea it twee dealen gesplitst kuaaoa wordea. Z'i;

die vóór ea sy die tagen de ialaaders sya. Ea onder de oaderwyzsrs heb je er ook veel, dis tegea de ialaaders zy a, Oaderwjj seri dis het oaderwys oavsrsehillig opvattea.

Jo most maar eens ziea, hooveal leerlln ] gsn vaa de Holl.-lalandsoho school op j ds K. W. S. wordan toogslatea. Dat is niet alleen hst gaval op ééa cf twse scholen. E? zyn ook andeto scholen, dan ds opleidingsschool of Kweekschool waarvan de leerlingen niet tosgelatea k a a a e a wordea. Daarom geloof ik aiet, dat er 4 of 5 jaren, maar 25 jaren sallea verloopea eer de Holl. iel. sahool aansluiting geef; op hoogere, b.v. de R^ehtssehool ea de H. B. 8.

Dan wordt besproken hst Maio-cndsrwyi VOÏ.T de inlandsis, omdat do Maio-sohool nel de zoo gsweasohte aaasiuitiag g a aft, wat voor de ial. jongelui door A. niet ge- iWsaseht 'words geacht, mat het oog op

9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19 2D

R e k e n i n g e n

Kas Gtboawsa Hypotheek o/g Inveataris Nsd. Iod. Has-

delsbaak Effeotea

Prolongatie e/g Debiteuren (A,

B, C, eas) Gdederea Privé Oak ntsn Goedareii ondir

de Bombay

& Co. to Bom- bay

Gosderea vaa de China Trading

& Co.

Provisie Interest

Bombay & Co.

Bombfty m/r Caiaa Trading

& Co. m/r, Hongkong Qoadoren ondei

de C iina Tra- ding & Ca, Kapitaal

Cfeditenren (N.

O. P. enz.)

EOÖBLOL

Actaeele zaken.

H o e F r a n k r U k v o o r z y n m u n i t i e z o r g t , De Fraasohea, seint de Parysohe corres- pondent van de 'limes aan sya blad, heb- bea oen sterk ontwikaeld iraprovisatia-ta- leat, ea sy zagsa heel wat vlugger dan oase eigen regeering in, dat mea aaa méér maanea aiets heeft, als mea ook niet tage- lykertyd voor méér muaitle ea wapens zorgt. Gedursade dea wlater hebbea do Fraasohea met saeoss dea tyd tot hun bondgenoot gemaakt. Achter hun bescher mende linie, niettegenstaande het feit, dat de provisoles, die het rijkst aaa steenkool ea delfstoffen zyn, in handen vaa dea vy- and waren, hebbea »y door krachtige ea logische maatrsgalea hua geheels burgeriy- ke levea zoo georganiseerd, dat alle arbeids- krachten op dea oorlog gerieht alfa,

Hst vraagstuk da-r graaatea-produotle heeft ia Fraakryk drie verschillende sta- dia gekend. By het begin vaa dea oorlog Saldi

de b it 1000,- 20000,- 2000,-

13000,- 2 i 500,-

8000,—

10500,-

100,-

1600,—

4 1 5 , -

300

t 78415,-

or< dit

Ia diverse arïikeira, welke koit gsisdea in de pers versohoaoi, werd de positie van dea administrateur by den Paadhuisdisast, ! sya vsrhoudiag tot zyn werk, sya châfsj ] (controleur ea iaspoctaur) ea het hoofd-1

"bureau ia eea vry goed lieh* gesteld. Zelfs f zag mea over het heef d, dat msa, door de ia de N. SoerahajaOourant, die schreef|kwantit«it v i a hot legsr tot hst maximum over de geriaga saiarlssea, de nitbreidiag | ts willsa opdr^voa, v@le staats- sa : vaa het eorpa Inland scha administrateurs, 1 oalieïe maaitie-fabriekea aa arsenalen van fea de verslechterde kat sea vaa den I&di-Jhua beste vaklieden beroofde. Zoadat in sehen sollïoitaat, koa msa tossthaa de regels I iommigs groote fabrieken de mobilisât!«

1000,- 1500- ^.-,

Gegevens voer hst opstellen v&a Baiaas ea Verlies- s a Wiastrakeaing FoUo's

bswaste artikel; omdat dat de weg opaal d*a laagea schooltijd. Earst ds HolL-IgL 1 2 3 4 6 7 9 11

12 13

f 10 Te kort ia kas Afachry/ea 2%.

Verschuldigde renta f 100.

Afsehryven 10°/⁹. Waarde f 12 500.

Verschuldigde rsats f5,

Waards vaa doa voorraad f 25.500, Voorraad drukwerkaa f500.

, postzegels f20.

g kaatoorbshoefisa f Versohuldigde oakostea f 320.

Waarde vaa dea voorraad f 3000.

Ta vorderen oekostaa op de a o j tiet afgerekende geedeïda f 800,

|een hoop goeds lezea.

10000,— I EÜ tochbiyfik voo? my, dis gelegenheid had, het bedrijf ea de positie van de admifii-

is van dis, welke msa ia eeaigen tak vaa 2000,— dienst vinden kaa. Mea zou haar kusasa

vergeiykea met eea ia hout gedreven wig.

Aaa de osae zyde de druk van hst hoofd- 1500,— |bar«aa, aan do aadsre zyde de gsheime

vrees voor ooatrokur oa inipectear en vaa boven d« draag, welka alles b e s l i s t . . . . de zorg voor het gezin en de hoop op promotie. Hun werkzaamheden zyn v d e en h u n t s verantwoordeiykaeid vooral is groot. Dé gang vaa hes bedryf gaat aoodsakeiyk samea met hun voorïdaread toezicht. Vaa 'smorgeas half zeven tot 's middags dik wyis sas aar (het slaltiagsuur 1B wsl om drie uur) moet de administrateur in hst paudimia sya. Zelfs is hy volgaas eea dor bspalisgea vaa sya iastruotiss verplicht vaa 's avoads 10 a a r tot dea volgeadea morgen 5 aar in syn, direet aaa hstp&ad- hais grenz sade, slaapkamer aanwezig te 25,— «U«. Ia bedoaldo instraoties, omvatteade fesn 200 bepaUngea, viadt men er 10, om-

sohryveade de v e r a a t w o o r d e i y k h e i d van dea admiaistratear, 8 zyn b e v o e g d - , 54390,— h e 1 d, 12 zya v e r p l l o h t i a g ea 9 eea

v e r b o d , terwyi de aadere sya wsrk- 5000— saamhedsa voorschryviB. Hioraaa dieaea

aog toegovcegd te wordea eea 450 circu- laires met wyziglag, a^avalliag ea ver- aisuwing vaa bepaiiagen.

Ds administrateur hesft in te vulleuruim 70 modellea, waarvaa het grootste deel dageiyks, eea kleiner kwantum maandelijks of wekelijks on een eskale jaariyk«; doch byoa alle in duplo cf triplo. Hy hesft daarvoor persoaeel, maar waaaoer dat kleiaoB aist al to geschikt is, wat aog al eeas voor- komt, staat hy voor dat werk sslf. Daarby komt de opname dor magasy^sn—eenper- sooBiyk tollsa vaa 30 000 tot 40.000 paaden, ds dagoiyksoha opsniag van oea aaatal daarväa, hst houden der veillngoa, dor veri- ficaties, het l a z i m der pandboeken ans,

De taxatie is ïija nachtmerrie, û e taxatie geiohiedt wel volgeas vaste bepalingen en modellen, maar van maer invloed f 78415.-

100.

er op is da opinie vaa dsa oontro'asrenden t wsarto

het aaatal werklieden met een derde verminderd had. Haar gelukkig leidde oatzagiyk munitie-ve?braik al Beer spoe- dig tot de ontdekking vaa de begaae fout, en binnen eakele weksa waren de mm-

£ea vaa het froat weer aaar hun draai- bank ea hoogoven teruggebracht.

Tas einde ds seatrôle te vereoavoudigeu, en alt de iadattrioelo iariehtiag van hef land »Hos ta halen wat or ia stak, werd Fraukrtyk ia 8 of 10 districten verdoold, dis lidos eea of meer groepea industriëa- lea omvatte. Aaa het hoofd van isdora groep stoad de voornaamste mstasliadus- triSsl vaa hot district, die iaoparachth^d, de militaire overheid eea raming vaa ds dageiyksehe graaaten-produetie vaa zyn district ts verschaffe. Die raming ea da aeaheidsprys eeamaal vastgesteld zyade, is da grospsohef er persoonlek veraatwoorde- ïyk voor, dat zyn district het opgegevea aantal graaatsa per dag eok wsrkeiyk af- levert. Hy confereerde eerst met alle me- taalfâbrikantsa ia aya district, ea sloot vervolgens sub-contrasten met alle fabric- kea af, dis muaitie vervaardigea of dit giagoa âe.<a, aa daartoe ds aoediga ver- aadsringss ia haa maehiaeg te hebbea aangebracht.

Ds fabrikanten hebbea sleohtg hua m- neodigde hoevaelheid staal on steeakoo!, die de regesriag op eea prik kent, aaa haar op te gevea, om door haar vaa het aoodi- ge ruwa materiaal te werden voorsisa.

Voorts oatvisgea zU speciale kaartea, dia met de afgewerkte graaatsa, eas. E aar ds spoorwagstatioBS werdoa gosondsn, en deze soort lading de voorkeur vaa vervoer bovea allo aadere goederea versekerdea, En gedarende dese tweede phase warea de fabrikaaten gemachtigd, [soldatea alt «He d e i o ü te betrekkea om in haa werkplaat- sen te arbeidsB,

Dit gleis»! blaak eohter tot misbruiken

••' -

Mannen, die beter met de vulpen ea het kasboek dan met den gietlepal koada»

gaan, wisten op sliaksohs wyse van do vooriya ia do graaaatfabriek ts komea, Maar de herhaalde inspectie der fabriek«s