d o c u m e n t a t ie c e n t r u m NEDERLANDSE
POLITIEKE
PARTIJEN
Fractievoorzitter Bolkestein
heeft zuiver gehandeld
Deze week is nogal wat commotie ontstaan over de berichtge ving dat Frits Bolkestein als commissaris van MSD, enkele zaken die dit bedrijf aangaan bij minister Borst van Volksgezondheid onder ae aandacht heeft gebracht.
Naar mijn mening is deze commotie eigenlijk wat overdreven. De VVD-fractie is unaniem van oordeel dat Bolkestein op een eerbare manier is opgetreden, in zijn benadering naar minister Borst is Bolkestein heel zuiver te werk gegaan, omdat hij daarbij duidelijk kenbaar heeft gemaakt dat hij in zijn verantwoordelijkheid als commissaris handelde en niet ais politiek verantwoordelijke. Bovendien heeft hij nooit op enigerlei wijze de fractie, noen de VVD-bewindslieden in een bepaalde richting beïnvloed. Ook minister Borst heeft verklaard dat Bolkestein w elis waar haar aandacht voor enkele zaken heeft gevraagd, maar dat hij haar daarbij zeker niet onder druk heeft gezet.
Omdat wij van oordeel zijn dat er niets onoorbaars is gebeurd, is de VVD-fractie van mening dat het niet op haar weg lag Bolkestein te vragen zijn verblijf op Cyprus, waar hij deze week verplichtingen had als voorzitter van de Liberale Internationale, voortijdig af te breken. Frits Bolkestein zal na afloop van zijn verblijf aldaar een persconferentie houden op Schiphol, waar hij zijn handelen als commissaris van MSD nader zal toelich ten.
Benk Korthals
Gelegenheidsarbeid
Deze week is in de Tweede Kamer gedebat teerd over het wetsvoorstel Marginale Arbeid en het Initiatief-Van Ardenne. De discussie over de tijdelijke seizoengebonden arbeid in de agrarische sector - bijvoorbeeld voor het oogsten van asperges, fruit, eet. - en in mindere mate daarbuiten, speelt al jaren. Zowel het paarse kabinet als het CD A zijn met een voorstel gekomen.
Het initiatief-Van Ardenne (C D A ) houdt in dat in het belasting- en premieregiem het begrip seizoenarbeid zou worden geïntrodu ceerd. Deze seizoenarbeid zou tot een bedrag van 3000 gulden per jaar worden vrijgesteld van belasting en premies. Het voorstel van de CDA-fractie kost onge veer 300 miljoen gulden. Hierdoor zouden belastingen en premies fors stijgen. De VVD-fractie gaat hier dus niet mee akkoord. Bovendien lijkt dit voorstel in strijd met de Europese regelgeving en maakt het inbreuk op de huidige systematiek in de w erkne mersverzekeringen.
Het kabinetsvoorstel is tweedelig. Het omvat een premievrijstellingsregeling en een premiecompensatieregeling.
Prem i e v r ij s te l I i ng
Voör elke uitkeringsgerechtigde, die bij een arbeidsvoorziening is ingeschreven, kan, gedurende maximaal 4 weken per jaar, v rij stelling worden gegeven van zowel het werkgevers- als het werknemersdeel van de premies. Deze vrijstelling is niet beperkt tot een bepaalde sector.
In een amendement wordt de premievrijstel- ling van maximaal 4 weken verlengd naar 6 weken, omdat in veel gevallen 4 weken niet voldoende zijn om de piekwerkzaamheden gedurende de oogst op te vangen. De VVD- fractie ondersteunt dit amendement.
P re m ie c o m p e n sa tie
De premiecompensatieregeling is een aanvulling op ae premievrijstellingsregeling. Deze regeling geldt alleen voor de agrari sche sector. Voor de Bedrijfsvereniging (de sector zelf) bestaat de mogelijkheid groepen van werknemers aan te wijzen die voor terugbetaling van betaalde premies in aanmerking komen. Het gaat hier met name om huisvrouwen, studenten en scholieren, die nu via de zogenaamde 'contra-legem'- regelingen worden ingezet. Deze 'contra- legem’-regelingen houden ongeveer hetzelfde in en worden middels dit w ets voorstel dus gelegaliseerd. In dit wetsvoor stel moet wel eerst premie worden betaald die later, op verzoek, w eer teruggevorderd kan worden. Dit levert nogal w at adminis tratieve overlast en rondpompen van geld op. Daarom is door de coalitiepartijen een amendement ingediend dat erop gericht is deze administratieve- en financiële romp slomp tegen te gaan. M et deze amendering hoeven premies niet meer vooraf betaald te worden.
Inlichtingen Henk van Hoof 070-3182885
Verder in dit nummer
• Internationalisering Onderwijs • Commissie Ververs
• Opvang minderjarige asielzoekers • Materiële financiële gelijkstelling • Verkiezingen in Bosnië
216
Internationalisering Onderwijs
In het algemeen overleg met Minister Ritzen van O C W over internationale onderwijssamenwerking gaf VVD- woordvoerder Oussama Cherribi aan zeer ingenomen te zijn met de Franse toekenning van een CAPES aan de Nederlandse taal.
Deze toekenning betekent, dat het Nederlands in Frankrijk dezelfde offi ciële status krijgt als ae talen Engels, Duits en Spaans. Deze erkenning, waar de onderwijsminister F. Bayrou van Frankrijk zien persoonlijk sterk voor heeft gemaakt, is een positief signaal in een tijd waarin de betrek kingen tussen Frankrijk en Nederland dringend verbetering behoeven. Het betekent een belangrijke verbetering van de rechtspositie van Nederlandse leerkrachten in Frankrijk.
Dat wil niet zeggen, dat Nederland met deze CAPES toekenning op haar lauweren kan rusten. Nederland moet dit moment gebruiken om de onder wijssamenwerking met Frankrijk verder aan te halen en onderlinge weerstanden weg te nemen. De Minister kondigde aan zich in te zetten voor een Descartes- programma en voor intensievere wetenschappelijke samenwerking.
Lijn C h e rrib i
Een ander belangrijk aspekt van inter nationale samenwerking is meertalig heid. Kennis van de talen van onze buurlanden (Engels, Duits en Frans) blijft essentieel, ook voor de econo mische integratie. In het algemeen overleg liet minister Ritzen weten, dat
hij 'de lijn Cherribi' om deze talen voortaan geen 'vreemde talen' maar 'buurtalen' te noemen, overneemt. Vooral aan het MBO laat de meerta ligheid nog te wensen over. Minister Ritzen heeft meer aandacht toege zegd voor dit probleem.
W at betreft de onderwijssamenwer king met de Antillen en Aruba legde Cherribi de nadruk op het stimuleren van stages op de eilanden voor Antilliaanse en Arubaanse studenten die in Nederland studeren. Verder dient opgepast te worden dat de onderwijssystemen van Aruba, de Antillen en Nederland in de toekomst niet teveel uit elkaar groeien. De minister zal jaarlijks overleg plegen met zijn collega's van Aruba en de Antillen. De minister overweegt verder een Nederlands instituut voor het Caribisch gebied naar de Antillen over te plaatsen.
Verder had overleg plaats over de onderwijssamenwerking met Rusland en Hongarije. In de Russische Federatie verloopt de onderwijssa menwerking goed. In Hongarije zijn er problemen in verband met wisse ling van autoriteiten en bezuinigingen op het hoger onderwijs. Toch bTijft de Hongaarse overheid bereid om tien
rocent van de Nederlandse uitgaven ij te passen.
G re n sla n d e n b e le id
De VVD steunt het grenslandenbeleid van minister Ritzen. De samenwer king tussen Nederland en Belgie en Duitsland levert voor alle partijen
Oussama Cherribi
profijt op. Cherribi informeerde naar de opvolging van professor
Lademacner, die veel voor de Duits- Nederlandse betrekkingen heeft bete kend. Minister Ritzen erkende de unieke verdiensten van Lademacher, maar ging er toch vanuit dat er een 'nieuwe Lademachter' gevonden kon worden.
W at betreft de samenwerking met het Middellandse zeegebied deelde de minister mee, dat nij overweegt een programma voor Marokkaanse imams (moslimse geestelijken) te organiseren. Zo'n programma bestaat al voor Indonesische imams.
Tijdens het overleg informeerde Cnerribi verder naar de internationale samenwerking met Zuid Afrika. Binnenkort gaat Hare Majesteit de Koningin daar op bezoek. Minister Ritzen moest het antwoord schuldig blijven, maar zal de vraag doorgeven aan de Minister van Buitenlandse Zaken.
Inlichtingen Oussama Cherribi 070-3182882
De VVD-fractie heeft het genoegen u uit te nodigen voor het Ronde-Tafel-Debat
"Ververs of visie"
vrijdag 4 oktober
Nieuwspoort, Lange Poten 10, Den Haag, 14.00-17.00 uur
Het rapport van de commisie Ververs heeft helaas niet de gewenste duidelijkheid gegeven. Wie wordt "de baas” in Hilversum, waar ligt de eindverantwoordelijkheid en hoe wordt de onafhankelijkheid van de
"versterkte centrale directie" vormgegeven?
Hilversum heeft jaren lang de kans gehad orde op zaken te stellen, echter zonder voldoende resultaat.
De omroeporganisaties waren meer bezorgd over hun eigen bestaan dan dat ze zich bekommeren om de kijker.
Het antw oord is nu aan de p o litie k .
De VVD-Tweede Kamerfractie organiseert een Ronde-Tafel-Debat over het rapport van de Commissie Ververs die hierin adviseert over de vormgeving van de publieke omroep op de lange termijn.
Er zijn inleidingen van Frits Bolkestein, Loek Hermans, Bouke Geersing (NOS), Vera Keur (VARA), Adriaan Vinju (STER) en Fons van Westerloo (SBS 6)
216
Materiële Financiële gelijkstelling
In artikel 23 van de grondwet is de gelijke voet van bekostiging van openbaar- en bijzonder onderwijs neergelegd. Als historisch uitvloeisel daarvan is op gemeentelijk niveau de overschrijdingsregeling van toepas sing. Dit houdt in dat een gemeente die bovenop de Rijksvergoeding middelen aan een openbare school ter beschikking stelt, hetzelfde bedrag ook aan de in de gemeente aanwezige bijzondere scholen moet uitkeren. Dit leidt in de praktijk soms tot ongewenste situaties: de gemeen teraad die een openbare school met een specifieke nood te hulp wil schie ten, moet voor een gelijk bedrag de bijzonder scholen die niet in die specifieke omstandigheden verkeren, compenseren. Andersom verhindert de overschrijdingsregeling dat gemeenten geld beschikbaar stellen aan bijzondere scholen die in speci fieke omstandigheden verkeren zolang het openbaar onderwijs niet in dezelfde omstandigheid verkeert.
V ero rd en in g
Het wetsontwerp dat nu voorligt opent de mogelijkheid voor gemeen ten een gemeentelijke verordening te maken waarin wordt aangegeven dat scholen, onafhankelijk van nun grondslag (dus openbare- en bijzon dere scholen), die in 'specifieke omstandigheden' verkeren, in aanmerking komen voor een extra
vergoeding. Alleen die scholen waar die specifieke omstandigheden op van toepassing zijn, krijgen dan een extra vergoeding. Scholen die niet in die specifieke omstandigheden verke ren krijgen die vergoeding niet. Op extra vergoedingen aan het open bare onderwijs, anders dan volgens de verordening is wel de overschrij dingsregeling en dus het automa tisme van doorbetaling aan het bijzonder onderwijs van toepassing. VVD-woordvoerder Clemens Cornielje bracht naar voren dat dit wetsvoorstel verbluffend veel lijkt op de uitkomsten van het Schevenings beraad (Beraad tussen vertegenwoor digers van de onderwijskoepelorgani- saties en de minister van Onderwijs en Wetenschappen over bestuurlijke vernieuwing in het onderwijs). Het wetsvoorstel komt dus overeen met de afspraken die met het vorige kabi net over een niewe regeling voor de financiële gelijkstelling zijn gemaakt. In het wetsvoorstel bestaat de moge lijkheid om in plaats van een gemeen telijke verordening ook een conve nant met scholen af te sluiten. Een convenant biedt echter minder rechtszekerheid voor de scholen. Cornielje heeft een amendement ingediend waarin hij voorstelt deze mogelijkheid te schrappen.
Clemens Cornielje
R e ch tsb e sch e rm in g
Twistpunt in het debat was de rege ling van het rechtsbeschermingsmo- deï! In het Schevenings akkoord is afgesproken dat bezwaar aangete kend kan worden bij de gemeente raad en dat beroep ingesteld kan worden bij de administratieve rechter conform de Algemene Wet
Bestuursrecht. Dit is ook zo opgeno men in het wetsvoorstel. De fracties van de GPV en CDA hebben een amendement ingediend om de Onderwijsraad een adviserende rol te geven in de bezwaar- en beroepspro cedure. Volgens de VVD-fractie is de rechtsbescherming in het voorlig gende wetsvoorstel voldoende gere geld en is er geen aanleiding om een nieuw rechtsbeschermingsmodel te creëren.
Inlichtingen Clemens Cornielje 070-3182904
Opvang minderjarige asielzoekers
In de media zijn een aantal berichten verschenen dat honderd tot tweehon derd Nigeriaanse meisjes via
Nederlandse opvangcentra voor asiel zoekers geronseld worden voor pros titutie. Hieruit blijkt dat de opvang van minderjarige asielzoekers niet goed verloopt.
Al eerder is dit iaar opheldering gevraagd over net verdwijnen van relatief veel alleenstaande minderja rige asielzoekers uit de centrale opvang. Tijdens zijn bezoek aan opvangcentrum Beatrixoord in Eindhoven is VVD-woordvoerder Jan Rijpstra het een en ander over deze kwestie duidelijk geworden.
Daarnaast heeft ook de staatssecreta ris een aantal zaken kunnen ophelde ren. Desalniettemin zijn er nog een aantal vragen onbeantwoord geble ven. De fracties van de PvdA, VVD en D66 hebben in het mondelinge vragenuur van deze week de regering gevraagd de Kamer alle beschikbare informatie te verstrekken over de
aard en de omvang van de verdwij ningen van minderjarige asielzoekers, de infiltratie door internationale criminele netwerken in ons opvang- circuit en de resultaten van het poli- tie-onderzoek tot nu toe. Ook de samenwerking tussen de Nederlandse en de buitenlandse politie moet daar bij worden betrokken. Staatssecretaris Schmitz zal de Kamer in een brief op zo kort mogelijke termijn inlichten. Jan Rijpstra is van mening dat de kwetsbaarheid van deze kinderen groot is. De vraag is of de overheid voldoende bescherming kan bieden. De woordvoerder gaat ervan uit dat ook deze vraag door de staatssecreta ris in haar brief beantwoord zal worden.
Inlichtingen Jan Rijpstra 070-3182905
C o l o f o n
VVD-Expresse is een uitgave van de 1 Mr Annelien Kap- peyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Tom van der Maas, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie en Mary-Honor Kloeg en Ernst van Splunter, medewerkers afdeling Voorlichting. VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te
Scheveningen, pré-postale verwerking door
Adrepak Direct-Mail te Den Haag.
Een jaar-abonnement kost ƒ 80,- en is schriftelijk aan te vragen bij de VVD-fractie, Tweede Kamer der Staten- Generaal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag.
Abonnementenadministratie: Ans Koning (telefoon 070- 3182875).
VVD op Internet: www.dds.nl/~vvd
216
OPINIE
VERKIEZINGEN IN BOSNIË:
BEVESTIGING VAN ETNISCHE DELING
Het sluitstuk van het Dayton- akkoord, waarmee het democratisch proces in Bosnië zou worden afgeslo ten, is verworden tot één van de meest omstreden verkiezingen van deze eeuw. Het Dayton-verdrag, dat onder grote druk van de VS tot stand is gekomen, ging uit van herstel van een multi-etniscne samenleving in Bosnië. Deze op Westers idealisme gebaseerde wens, is niet door de partijen in Bosnië gehonoreerd. Van een vrij personenverkeer is nog geen sprake, laat staan dat men weer terug kan naar de plaats van herkomst. Intimidatie en fraude bij de registratie van kiezers is aan de orde van de dag geweest. De internationale gemeen schap, bij monde van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (O VSE) kwam dan ook vooraf al tot de conclusie dat er van vrije en eerlijke verkiezingen geen sprake kon zijn. De toetsingscriteria werden dan ook snel ingeruild voor het beginsel dat de verkiezingen een bijdrage moesten leveren aan de democrati sche opbouw in Bosnië. Realpolitiek won het van de Westerse idealen over democratie.
De verkiezingen zoals die in Bosnië zijn gehouden zijn wel vergeleken met de situatie in Sudetenland (1938). Daar diende het referendum als schaamlap voor het Westen om de annexatie van Sudetenland door Hitler te legitimeren. De uitslag stond natuurlijk van te voren vast. In een sfeer van intimidatie kan men immers geen vrije keuze maken. Ook in Bosnië zijn de meeste oppositie partijen geweerd. Elke etnische groe pering had zijn eigen partij.
Concurrentie werd niet geduld. M aar de Balkan is geen West-Europa. Men kan de verschillende bevolkingsgroe- en nu eenmaal niet met de loop van et geweer dwingen om samen te leven en te werken. Uitstel van de verkiezingen zou dan ook aan die situatie niets hebben veranderd.
S ch ijn en w e rk e lijk h e id
Van ae vijfentwintighonderd beno digde waarnemers waren ruim duizend waarnemers aanwezig om in Bosnië het verloop van de verkiezin
gen bij de ruim vierduizend stem bureaus te volgen. Nederland had het verzoek van de OVSE serieus opge vat en was met ongeveer honderd waarnemers proportioneel oververte genwoordigd. Bij aankomst op het vliegveld van Sarajevo bleek al snel het verschil tussen schijn en w erke lijkheid. Ofschoon er volgens het Dayton-akkoord vrijheid van bewe ging is, blijkt er in de praktijk niets van terecht te komen. Vanuit de Republiek Srpska peinst men er niet over om de grens tussen de verschil lende bevolkingsentiteiten, zoals het in vakjargon heet, te overschrijden. Deze ontkenning van de werkelijk heid zorgde er voor dat de groep internationale waarnemers, waarvan ik deel uitmaakte, na zeven uur wachten, uiteindelijk per helikopter naar de republiek Srpska kon worden vervoerd. Ook het omgekeerde geldt. De moslimbevolking waagt zich niet in het Bosnisch-Servische deel.
A a n s lu itin g bij S erv ië
Bij aankomst in Sokolac, even ten noorden van de hoofdstad Pale, werd dit beeld nog eens bevestigd. De van oorlogsmisdaden verdachte Karadzic mag op last van het Westen geen officiële functies meer vervullen, maar in Sokolac was er bijna geen gebouw dat niet met een grote poster van deze Bosnisch-Servische leider was getooid. Dat zelfde beeld trof ik ook aan bij de voorzitter van de plaatse lijke kiescommissie. Ook diens bureau was ‘opgeluisterd’ met een groot portret van de Bosnisch-Servische leider. Voor het Westen mag Karadzic dan van het toneel zijn verdwenen, in werkelijkheid domineert hij behalve de politiek, ook het straatbeeld in de Bosnisch-Servische republiek. In dit Servische deel van Bosnië bleek, uit alle gesprekken die ik heb gevoerd, niet alleen met politieke partijen maar ook met burgers op straat, dat er van een verenigd Bosnië geen sprake kan zijn. Iedereen wil zo snel mogelijk als zelfstandige republiek verder. Een aantal partijen, waaronder die van de beruchte Arkan (die notabene van de OVSE geld heeft gekregen voor zijn verkiezingscampagne), streven zelfs directe aansluiting bij Servië na.
E tn is c h e d e lin g
Volgens opgave van de plaatselijke Serviërs telde Sokolac voor de oorlog niet meer dan een paar honderd moslims. Na uren wachten kwam er omstreeks het middaguur een bus uit Sarejevo met totaal acht kiezers opdagen. Moedige mensen, die in het stembureau dat wellicht werd bemand door mensen die hen verdre ven, hun stem uit brengen. Maar het geringe aantal toont tegelijkertijd ook ae angst aan om terug te keren. De etnische opdeling van Bosnië wordt hierdoor bevestigd.
De uitslag van de verkiezingen moet wel door de internationale gemeen schap worden geaccepteerd. In de eerste plaats omdat de Bosnische president Izetbegovic de meeste stemmen heeft verkregen en daarmee tot president van Bosnië-Hercegovina is gekozen. In de tweede plaats omdat er tijdens de verkiezingen zelf er geen sprake is geweest van groot scheepse fraude of manipulatie. En in de derde plaats omdat een alternatief ontbreekt. De verkiezingsuitslag afwijzen, mede op basis van de Westerse kritiek op de manipulatie tijdens de aanloop naar de verkiezing, brengt het verdere verloop van het vredesproces in gevaar. Het Westen rest dan ook niets anders dan de feiten te accepteren. Dat heeft grote gevolgen voor de tot nu toe gevoerde politiek. Terugkeer van de honderd duizenden vluchtelingen naar hun oorspronkelijke woonplaats is dan niet meer mogelijk. Het creëren in Centraal Bosnië van nieuwe dorpen om de terugkeer van ontheemden mogelijk te maken is dan een nood zaak. De wederopbouw, die tot nu toe door de stroop van de bureaucra tie, nog nauwelijks van de grond is gekomen, verdient dan ook de hoog ste prioriteit.
Theo van den Doel, lid van de Tweede Kamer voor de VVD en verkiezingswaarnemer in Bosnië.
