• No results found

De Europese Economische Gemeenschap uitvoering

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De Europese Economische Gemeenschap uitvoering "

Copied!
8
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Zaterdag 28 mei 1960 - No. 588

en

Amsterdams forum

<Zie pag 8)

De Europese Economische Gemeenschap uitvoering

verS>ne~de 1n

Goed werk van om~e Nederlandse Regeringsdelegatie

Elders in dit nummer treft men een artikel · aan van mr. G. J. Timmermans over de Europese Economische Gemeenschap.

Niemand kan van mening zijn, dat de E.E.G.

ons alleen maar voordelen zal brengen of dat het een eenvoudige zaak betreft.

Als tegenwicht tegenover mogelijk toch nog nog wat te lichtvaardig optimisme, kan het kennisnemen van een afwijzend betoog als dat van deze Haagse geestverwant wel van nut zijn.

Toch is het goed er de aandacht op te vesti- gen, dat we niet meer staan voor de beslissing, óf Nederland mag en moet toetreden tot het E.E.G.-verdrag. Dat verdrag en de andere verdragen van Rome z ij n er en Nederland i s toegetreden. Dat is een uitgemaakte zaak.

Het is een goede Nederlandse eigenschap, nuchtere feiten te aanvaarden zoals ze nu een- maal zijn en, daarvan uitgaande, "to make the best of it".

Dat moet, naar wij menen, in ons eigen, nationale belang, ook en in sterke mate voor de E.E.G.-samenwerking gelden, die bovendien toch zeer positieve en waardevolle elementen bevat.

Nu het E.E.G.-verdrag er is en wij opgeno- men zijn in de gemeenschap der Zes, zullen onze staatslieden alles moeten doen om onze opvattingen over de noodzaak van een liberale handelspolitiek en verbreding van de Europese basis zoveel mogelijk te doen zegevieren en zullen onze industriëlen, onze handelslieden en degenen, die het vervoer te water en te land verzorgen, alles moeten doen om de eco- nomische positie van ons land in de nieuwe omstandigheden te behouden of, waar moge- lijk, nog te verbeteren.

Dat was ook de - juiste - teneur van de belangwekkende inleidingen en debatten, op onze jongste jaarvergadering gehouden.

* • *

"l'lJij noemden in de eerste plaats: onz~

l l' staatslieden. In dit verband voelen WlJ behoefte hulde te brengen aan de standvastige ' ..

houding van onze ministers Luns en ManJn~n

tijdens de besprekingen over de versneld~ mt- voering van het E.E.G.-verdrag. Ook blJ ~et debat in de Eerste Kamer over de begrotmg van Buitenlandse Zaken is (o.a. van de zijde van onze woordvoerder mr. De V'Tilde) van deze waardering getuigd.

Minister Luns is, desgevraagd, in de Eerste Kamer nog vrij uitvoerig op die te Luxemburg en te Brussel geh'1uden besprekingen over de voorstellen van de Europese Commissie tot versnelde uitvoering van het E.E.G.-verdrag ingegaan.

Het voor Nederland belangrijkste punt was, dat de versnelde afbraak der tarieven en de verruiming der contingenten niet slechts op industriële produkten, maar ook op agrarische produkten betrekking zouden moeten hebben.

Tijdens de besprekingen in de raad van de E.E.G. is wel gebleken, dat deze opvatting allerminst door alle partners werd gedeeld.

Met name de Duitse delegatie heeft er, naar de minister bevestigde, voortdurend naar ge- streefd, de uitbreiding van de versnelling tot het handelsverkeer in agrarische produkten

afhankelijk te maken van de voorwaarde, dat eerst in voldoende mate een gemeenschappelijk landbouwbeleid zou moeten zijn vastgesteld.

Aangezien het voor de minister en zijn ambt- genoten (en hij geloofde wel: ook voor alle andere delegaties) vaststond, dat dit in de praktijk zou betekenen, dat de versnelling op·

het gebied van het agrarisch handelsverkeer zodoende niet zou worden verkregen, hebben zij zich tegen deze Duitse opvatting tot het uiterste verzet.

MR. J. M. A. H. LUNS Minister van Buitenlandse Zaken De Nederlandse regering was van mening, dat men niet één sector, één gedeelte van de in Rome gesloten verdragen volkomen zou kunnen ignoreren en dat er een begin van uitvoering moest komen op landbouwgebied.

Met de minister en de Kamer kunnen we het eens zijn, dat het tot voldoening stemt, dat onze delegatie na eindeloze debatten gedaan wist te krijgen, dat het principe van deze gelijke behandeling werd aanvaard.

* *

Weliswaar zal de raad op voorstel van de Eur0pese Commissie, nog vóór 31 december 1960 kunnen besluiten, dat de vor- deringen, die tot op dat ogenblik gemaakt zul- len zijn, met name op het gebied van het gelijk- trekken van de concurrentieverhoudingen, een aanpassing van de thans voorziene regeling tot versnelde afbraak van de handelsbelemme- ringen noodzakelijk maken, maar wij mogen, naar de overtuiging van minister Luns, wel aannemen, dat dergelijke voorstellen - gesteld al, dat zij met gekwalificeerde meerderheid door de raad worden aanvaard - ten hoogste zullen leiden tot incidentele afwijkingen van de algemene regeling en deze regeling zelf niet ongedaan kunnen maken. Dat is stellig het belangrijkste resultaat van de conferenties in Brussel en Luxemburg.

Belangrijk noemde de minister het terecht, dat uitdrukkelijk door de raad is vastgesteld, dat vóór 31 december a.s. de vertraging, die in sommige landen is ontstaan ten aanzien van de uitvoering der verdragsbepalingen op het gebied van de verruiming van het onder- linge handelsverkeer in agrarische produkten, moet worden opgeheven.

Voor niet geliberaliseerde produkten zullen vervolgens de binnentarieven van de E.E.G.- landen per jaar met een extra 5 procent wor- den verlaagd.

Een bescheiden zaak, zoals de minister op- merkte, maar het is iets. En voor de versnelde afbraak van de nog bestaande contingenten en andere methoden van importbeperking is een regeling getroffen, die over het algemeen bevredigend lijkt.

De minister gaf toe, dat het moeilijk is, reeds thans vast te stellen, in hoeverre de regeling op het gebied van de landbouw in feite bevredigend zal werken. Daarvoor be- staan nog een aantal onzekere factoren, maar het is zeker een winstpunt, dat in de afbraak van onderlinge handelsbelemmeringen ten aan- zien van de landbouw tenminste beweging zal komen.

Het is ook van belang te achten, dat bij de voorgenomen versnelling van de uitvoering van het verdrag de landbouw, zoals gezegd, mede is betrokken, zij het dan niet op gelijke wijze als üi de industriesector.

* *

Er zijn nog twee andere belangrijke doel- einden, die de Nederlandse regering zich had gesteld.

Zoals men weet, had de Europese Commissie voorgesteld, dat d~ eerste stap naar de tot- standkoming van het gemeenschappelijke bui- tentarief reeds dit jaar zou plaats vinden en dat men bij de berekening daarvan zou uitgaan van een buitentarief minus 20 procent.

De vraag of de 20 procent verlaging van het buitentarief in de toekomst zou worden ge- handhaafd, zou afhangen van de mate, waarin de belangrijkste derde landen bereid zouden zijn, hunnerzijds voldoende tegenprestaties te Ievèren.

Nu had de regering zich op het standpunt gesteld, dat getracht zou moeten worden, al- thans een gedeelte van deze verlaging van het buitentarief in ieder geval definitief te doen maken, terwijl dan de rest afhankelijk zou kun- nen zijn van tegenprestaties van derde landen in het kader van de G.A.T.T.-onderhandelin- gen, ook wel Dilion-onderhandelingen genoemd, die dit najaar zullen beginnen.

Hoewel het niet geheel in de gepubliceerde tekst tot uiting komt, kon minister Luns op grond van de (wederom langdurige) bespre- kingen, die aan dit onderwerp zijn gewijd, de verzekering geven, dat op dit punt op vol- doende wijze met de Nederlandse desiderata is rekening gehouden.

In de tekst is vastgelegd, dat de E.E.G. be- reid is met andere geïnteresseerde landen te spreken over tegenprestaties, die deze landen aan de E.E.G. kunnen leveren.

(Vervolg op pag. 3)

(2)

\rRIJliEID EN DEMOCRATIE

A tltotnatische WIJZiging

• • •

sociale

De Tweede Kamer is vorige week blij- ven steken in het debat over de wijziging van de loongrens voor de socia- le verzekeringen als gevolg van onenig- heid tussen staatssecretaris Rooivink en de meerderheid van de Kamer over een amendement.

De regering heeft voorgesteld de loon- gl"ens voortaan automatisch te herzien in- dien het indexcijfer van de lonen of het indexcijfer van de kosten van levenson- dei·houd gedurende een jaar meer dan drie procent is gestegen of gedaald. De peildata zijn resp. 31 juli en 15 augustus, maa1· een wijziging van de loongrens zal altijd pas worden ingevoerd per 1 januari.

Daarmee wordt bereikt, dat gedurende een jaar voor iedereen zekerheid bestaat wie wel en wie niet onder de sociale ver- zekeringen valt. Voor de administratie is dat jaar rust ook heel belangrijk.

Eveneens is van belang dat door het automatisme de herhaaldelijke procedure van een wetswijziging niet meer nodig zal zijn. Dan wordt ook vermeden, zoals thans, dat de Kamer achter de feiten aanloopt. Met ingang van 1 januari j.l.

is de loongrens, vooruitlopend op de wets.

wijziging, reeds verhoogd van 6900 tot 7450 gulden per jaar, maar vorige week kwam het desbetreffende wetsontwerp in de Tweede Kamer pas in behandeling.

Wanneer de Joongrens automatisch wordt herzien zal voor de helft rekening worden gehouden met de ·wijziging van de lonen en voor de helft met de wijzi- ging van de kosten van levensonderhoud.

Voor het opnemen van het automatis- me in de wet kan de regering rekenen op een grote meerderheid in de Kamer.

* * *

Alleen onze geestverwant, de heer J.

C. C01·ver, maakte bezwaar. Hij had zich afgevraagd of het niet verstan- diger zou zijn het automatisme wèl ter beschikking te hebben en ook toe te pas- sen, maar het niet in de wet op te nemen.

De consequenties van de methodiek kun- nen nog niet geheel worden overzien en dan zou het verstandiger zijn er eerst enige ervaring mee op te €oen.

Het is toch niet de bedoeling bij een sterke vermeerdering van de welvaart, bij eèn belangrijke reële verhoging van de Ionen daardoor, in gelijke mate daar- mee ook de loongrens voor de sociale verzekering op te trekken.

Ik weet wel, aldus de heer Corver, dat de eventuele stijging van de loonindex maar voor de helft zal meetellen voor een verhoging van de loongrens en dat de staatssecretaris voorshands nog geen en- kel gevaar ziet dat de Joongrens op een ongewenste hoogte zou komen, maar in zijn nadere toelichting zegt de staatsse- cretaris duidelijk, dat hij dat gevaar

"voorlopig" niet ziet. Op den duur zou dat risico er dus wel in kunnen zitten.

Daarom is het beter de gang van zaken eerst enige tijd aan te zien en elk jaar wel volgens het thans voorgestelde sy- steem de loongrens te bepalen, maar die toch ook telkenjare door de Kamer te doen vaststellen en niet als een automa- tisme in de wet vast te leggen. Vo01·als- nog niet althans.

* • •

Het voorgestelde automatisme was echter niet de reden waarom men in het debat is blijven steken. De schor- sing van de beraadslagingen werd ver- oorzaakt door een nog verder gaand amendement, dat was ondertekend door leden van de KVP, PvdA, AR en CHU.

De bedoeling met dit amendement was ook tussentijds bij algemene maatregel van bestuur (dus buiten het parlement om) de loongrens te herzien indien daar- toe een bijzondere aanleiding bestaat, bij- voorbeeld een algemene loonsverhoging of indien door het automatisme een te gl'Dot aantal personen aan de sociale ver- zekering wordt onttrokken.

Alleen onze geestverwant, de heer Cor.

ver, was van mening dat als er belang- rijke redenen zijn om veranderingen in de sociale loongrens te brengen, dit moet gebeuren door het indienen van een wets- wijziging, zodat het parlement er over kan oordelen. Er is geen enkele reden om de regering bevoegdheden op te dl'in- . gen die zij niet verlangt.

* * •

Ook staatssecretaris Rooivink maakte bezwaar tegen het amendement omdat het dynamiet legt onder het com- promis dat moeizaam in de SER is be- reikt. Voor een eenstemmig advies van de SER, zei hij, behoort de regering de grootste achting te hebben, temeer om- dat het helemaal een zaak is van het be- drijfsleven, van werkgevers en werkne- mers, die zelf de premie betalen.

Zoals bekend is de regering wettelijk verplicht over sociaal-economische. maat- regelen het advies te vragen van de SER.

. Indien dan in de daarop gebaseerde wet .. een Principiële wijziging wordt gebracht - en dat doet het amendement - dan

J. C. Corver: richtliinen van automatisme wel toepassen, maar nog niet in de wet vastleggen - Verstandiger eerst enige ervaring op te doen - Onenigheid over een amendement - Staatssecretaris Roolvink: dynamiet onder compromis - Beraadslaging geschorst voor nader overleg - Nieuwe internationale tarwe-overeenkomst ~

Voorlopig geen graan-import uit Frankriik en Italië- Meer controle op psychisch gestoorde delinquenten - Vragen van mr. dr. C.

Berkhouwer.

1. C. CDRVER .... .. bezwaren ...

staat de staatssecretaris op 't standpunt, dat een dergelijke wijziging met het be- drijfsleven behoort te worden besproken.

Het voornaamste bezwaar van staats- l'ecretaris Rooivink was, dat door een tussentijdse herziening van de loongrens, de zekerheid van een jaar rust in de sociale verzekeringen verloren. zou gaan.

Volgens he.t wetsontwerp kan de Joon- grens alleen per 1 januari worden ge- wijzigd, maar volgens het amendement kan ook een andere datum worden vast- gesteld.

Overigens was de staatssecretaris be- reid tot overleg over aanvullende artike.

Jen voor het treffen van automatische voorzieningen voor het geval tussen 31 juli, resp. 15 augustus, en 1 januari schokkende wijzigingen in lonen en prij- zen optreden.

• • •

Namens de ondertekenaren van het amendement verklaarde de heer De Kort (KV:P) zich bereid tot een wij- ziging van de tekst waardoor de ingangs- datum van een herziening van de loon- grens altijd 1 januari blijft.

Daarmee was 80 procent van de be.

zwaren van staatssecretaris Rooivink

Hardhouthandel

weggenomen. Na het voorstel van de voorzitter de beraadslagingen te schor- sen om de staatssecretaris en de vaste commissie voor sociale zaken gelegenheid te geven in onderling overleg het geheel eens te worden, merkte prof. Romme (KVP) op dat hij er wel bezwaar tegen zou hebben, indien ook n'lder overleg zcu worden geple·egd met de SER.

Staatssecretaris Rooivink antwoordde, dat er voor nader overleg met de SER geen reden meer was als wordt gehand-

r;::::;:,:-j

I

Binnenhof (I) ~

haafd dat de sociale loongrens slechts eenmaal per jaar zal worden herzien, want daarmee was 80 procent van zijn hezwaren weggenomen.

Bij de schorsing had men aanvankelijk de hoop dat na een kort overleg binnens- kamers het debat zou kunnen worden her- vat, maar het lukte toch niet in korte tijd tot overeenstemming te geraken.

Woensdag j.l. werd een gewijzigd amen- dement met de datum van 1 januari en nader aangeduide bijzondere omstandig- heden aangenomen. Onze fractie stemde consequent tegen. Het wetsontwerp werd z.h.s. aangenomen. Alleen de VVD stemde tegen het automatisme.

STAATSSECRETARIS ROOLVINK ... geen nader otcrleg met de SER ...

Fijnhouthandel

Hou.tzagcrij

N.V. Houthandel v~h. Firma H, de Goederen

LINSCHOTEN (Utr.) TELEF. 0 3480-2101

%8 KEI 1900 - PAG. :Z

loongrens

Zonder hoofdelijke stemming heeft de Kamer na een korte discussie het wetsontwerp aangenomen tot goedkeu- ring van de nieuwe internationale tarwe- overeenkomst, die zal gelden tot juli 1963.

In het nieuwe verdrag verplichten de deelnemende landen zich een bepaald percentage (Nederland 75) van hun totale import af te nemen van de t1.eelnemende, exporterende landen.

De grote exporterende landen zijn in de eerste plaats de Verenigde Staten en Ca- mo.da, maar ook l!,rankrijk en Italië. Daar- om vroeg onze geestverwant, de heer F.

den Hartog, naar de eventuele consequen- ties van een gemeenschappelijk land- bouwbeleid in de EEG. De prijzen binnen de EEG liggen nogal wat hoger dan de wcrüldmarktprijs.

Meent de minister dat de kwalite:ts- t:e.rwe in de toekomst van overzee zal kunnen binnenkomen zonder hinJer '"e ondervinden van preferenties binnen de EEG en wij dus een tarwe-invoer zullen kunnen handhaven, die wat de hoeveel- heid betreft, o".;;·eveer de handGisstromen zal kunnen blijven volgen zoals die thans zijn?

* * *

Minister Marijnen maa!üe er op at- tent, dat de onderhandelingen over de ta.rwe .. ovcre·enkomst zijn gevoerd toen er nog geen sprake ·was van een ge- meenschappelijk landbouwbeleid in de EEG. Als wij over twee jaar D-an het onderhandelen zullen zijn over een nieu- we tarwe-overeenkomst, zal het altijd nog de vraag zijn of er dan reeds een gemeen- schappelijk Europees landbouwbeleid tot

~tand is gekomen.

Kwaliteitstarwe zal altijd in Nederland ingevoerd moeten blijven. Ho<oveel, is nog moeilijk te zeggen. In ieder geval is het streven van de Nederlandse regering er op gericht in de EEG een prijsbeleid te voeren waardoor de gemeenschap als totaliteit niet autarkisch wordt en daar- door aan de import van granen overzee te grote beperkingen 7.0uden moeten worden opgelegd.

Het kan natuurlijk nooit zo zijn, dat per 1 januari van het volgende jaar daar- op, of zelfs nog een volgend jaar, er een gemeenschappelijk landbouwbeleid in de volle zin van het woord zou zijn. Het is een groei naar een gemeenschappelijk landbouwbeleid. In ieder geval staat vast dat de thans lopende internationale tar- we-overeenkomst nu geen invloed uit- oefent op het geme<onschappelijk graan- beleid.

* * *

In het vragenuurtje op donderdag heeft onze geestverwant, m1·. dr. C.

Berkhouwer,. vragen gesteld aan de mi- nister van Justitie over het toezicht op psychisch gestoorde delinquenten. Daar- door weet men nu dat minister Beerman een circulaire heeft gezonden aan de directies van de psychiatrische inrichtin- gen, waarin e1· op wordt aangedrongen de grootste voorzichtigheid te betrach- ten bij het toestaan van vrijheden. Er zal meer controle moeten worden uitge- oefend om ontvluchtingen te voorkomen . Tevens is bepaald dat ontvluchte delin.

quenten niet automatisch naar dezelfde inrichting worden teruggevoerd. Er moet meer verscheidenheid komen in de psy- chiatrische inrichtingen en aan het se- lectie-instituut is aanwijzing gegeven dat mem· aandacht m.oet worden bGsteed aan het criminele verleden van de delinquen- ten opdat zij eventueel niet worden ge- - plaatst in een inrichting waaruit zij ge- makkelijk kunnen ontsnappen.

De minister verklaarde dat, met er- kenning van de wettelijke verplichting de delinquenten weer geschikt te maken voor de maatschappij, het toestaan van vrijheid van beweging en proefvedof al- leen geoorloofd is als het belang van de openbare veiligheid nauwlettend in het oog wordt gehouden.

Op korte termijn zal een commissie worden ingesteld om de toekomstige ont- wikkeling van de psychopatenzorg te be- studeren. In die commissie zullen leden van de rechterlijke macht en vertegen- woordigers van de psychiatrische kring zitting hebben.

Op 1 januari j.l. waren er 2200 delin- quenten in psychiatrische inrichtingen.

Het aantal ontvluchten bedroeg op 17 mei j.l. 41, van wie 29 mannen en 4 vrouwen zich schuldig hadden gemaakt aan vermogensdelicten, 6 mannen en 1 vrouw aan zedendelicten en 1 man aan geweldpleging.

Persoonlijk staat de minister op het standpunt dat de eisen die de behande- ling van psychisch gestoorde delinquen- ten stelt, niet te koste mogen gaan van de openbare veiligheid. Het een is met het ander echter niet zo gemakkelijk te verenigingen. Ook de deskundigen staan soms voor verrassingen en de minister is volkomen afhankelijk van het oordeel van deskundigen.

V. v.D.

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

28 MEI 1960 - PAG. 3

Vijf Kamerleden wekten in forum te Amsterdam groot enthousiasme

Sonlber geluid over econornische toekomstmogelijkheden van Nieuw-Guinea

STALEN

KANTOORMEUBELEN

Aang·ernoedigtl door ·het succes van het forum van Amsterdamse VVD-gemeente- raadsleden, enige tijd geleden, heeft het Amsterdamse afdelingsbestuur op 19 mei het seizoen met een soortgelijke gebeurtenis besloten.

Ditmaal kwamen vijf Tweede-Kamerleden onder het mes: mevr. Van Someren- Downer en de heren Van Leeuwen, Cornelissen, Corver en Couzy. In zelmre zin was het ook nu weer een geheel Amsterdamse aangelegenhei<l; van de forumle<len bleek slechts de heer Cornelissen buiten de hoofdstad te zijn geboren. Het feit echter, dat zijn import reeds van zestig jaren her dateert, maakte, dat de zaal hem deze misstap uit zijn jeugd vergal.

Bij afwezigheid van de heer Le Cave- lier leidde mr. J. van Someren het ge_

sprek. Hij deed dat op een beminnelijke maar niettemin doelgerichte wijze en wist ondanks de zeer grote opkomst een . informele sfeer te scheppen, zonder welke zulk een ontmoeting tussen kiezers en gekozenen niet aan zijn doel kan beant- woordE:n. Dat doel, meende de voorzitter, is natuur!ljk de forumleden ,.vast te zet- ten". De zaal liet zich niet onbetuigd.

Ziehier een kleine greep uit de debatten van forumleden onderling en met het publiek.

De opE:ningsvraag naar de economische toekomstmogelijkheden van Nieuw-Gui- nea, ontlokte aan de heren Van Leeuwen en Cm:ne!issen geen al te hoopvolle ge- luiden; zelfs een voorspelling uit de zaal, dat er nog wel eens uranium gevonden zou kunnen worden, vermocht hen op dit punt niet op te vrolijken.

Meer optimisme klonk in een gloedvol betoog van mevr. Van Someren-Downer over de commerciële omroep in pqsitieve en het zuilensysteem in negatieve zin. Als ideaal zag zij een commerciële en een algemene omroep naást elkaar. Het ver- weer van de heer Bruins Slot: ,.de men··

sen zullen dan niet meer naar ons luis- teren,'' vond zij moedgevend, want dat zal steeds minder mensen overtuigen.

·of de aanwezige Kamerleden tegen een gedwongen PBO waren? Dat bleek in- derdaad het geval te zijn. Slechts tegen een vrijwillige, geleidelijke groei h<cddcn zij geen bezwaat·.

Natuurlijk ontbrak een vraag over de versterking van Nieuw-Guinea niet; ge- neraal Couzy achtte die verste;rking ab- soluut noodzakelijk om daar de overtui- ging te vestigen, dat men niet in de steek zal worden gelaten. De ophef, die de so- cialisten erover veroorzaakt hebben, be- treurde hij.

Betreurd werd ook het grote aantal verkeersongelukken, in welk verband mr.

Van Leeu\Yen een strengere bestraffing van wegpiraten wenste en de heer Corne- lissen er 8..<'l.n herinnerde, dat die zich niet slechts onder het gemotoriseerde verkeer bevinden.

Het gehe1.c forum was voor fiscale te_

gemoetkomingen aan echtparen, waar man en vrouw beiden werken. Op een vraag over de verkorting van de dienst- plicht, zei de heer Couzy hiertoe weinig mogelijkheden te zien. De heer C01·ver, vers uit de Kamerdebatten, zette zijn daar aangevangen betoog over de verho- ging van de loongrens in Amsterdam nog even voort.

Bij de vele onderwerpen, die werde~1

aangesneden, werd ook nog even aan- dacht besteed aan de ,.zaak Meulenbelt", naar aanleiding van de vraag of deze zaak niet in de doofpot dreigt te ver- dwijnen.

Het algemene oordeel van het forum was, dat de Tweede Kamer in deze zaak niet anders had kunnen handelen dan zij heeft gedaan.

De heer Van Leeuwen merkte op, dat niet was gebleken, dat een officiële auto- riteit in gebreke was gebleven.

"In de rechtsstaat Nederland zijn alle wegen en middelen aanwezig om via de justitie genoegdoening te krijgen". Mevr.

Van Someren-Downer onderschreef de mening van de heer Van Leeuwen en wees er op, dat de Staten-Generaal geen rechtbank zijn. "Men kan wel stellen, dat de Kamercommissie het betrokken echt- paar zelf had moeten horen; dat was wel- licht goed geweest voor de bevrediging van de publieke belangstelling en de een- maal gewekte ongerustheid, maar dat had niets aan de zaak zelf veranderd, want de Staten-Generaal vormen voor · deze zaak niet het juiste lichaam en be- schikken bijvoorbeeld niet over een op- sporingsapparaat". ,

Mevr. Van Someren zei overigens, wel ongerust te zijn over alles wat er de laatste tijd gebeurd is op het gebied van de zorg voor gestoorden: de kwestie Moraal en de ontsnappingen, maar "daar- om is het ook goed, dat er nu een com- missie is ingesteld om dit alles na te gaan".

Mr. Van Leeuwen omschreef de situatie aldus, dat men behalve op de gestoorden ook op de psychiaters moest letten!

Tal van· vragen moest de voorzitter als huiswerk aan de forumleden meegeven, daar men er nog enige avonden mee had

kunnen vullen. Wanneer men uit de ge_

animeerde debatten en de grote belang- stelling een conclusie mag trekken dan is dat deze, dat de leden van de 'vvD zulke ontmoetingen met hun afgevaar- digden op prijs stellen ..

Juist bij ons kiesstelsel is daar behoefte aan. Het oordeel in de "wandelgangen"

was eensluidend: dat smaakt naar meer!

A.S.

GISOLAMPEN

D.B. EN H.B. VERGADERDEN

Zaterdag 21 mei j.l. zijn te 's Gravenha~

ge het Dagelijks- en Hoofdbestuur in ver_

gadering bijeen geweest ter bespreking van een aantal zaken van deels huishou- delijke aard.

... -

~ Spreekster gaf ook de vele critiek ~

: weer, die uit de onderwijswereld en t

i uit diverse politieke partijen is losge- :

komen. Zo dreigen b.v. de gymnasia

i in de provincies bijna uit te sterven, i

t zodat voorbereidend universitair on- :

i derwijs · straks een privilege wordt :

voor kinderen, die in het druk bevolk- :

i te westen van ons land wonen.

Na een gezellige koffietafel, die op i,

i deze inleiding volgde, werd over de

Mommoetwet zeer levendig en uit-

•:• Copie voor de:r;c rubriek te zendel'l l!!ln: voerig gediscussieerd, onderbroken :

1.

Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- door een thee-pauze.

: 1traat 16, Haar:em. Mevrouw Mensink-Kooij dankte · •

+ spreekster voor haar boeiend J)etoog, :

!

waardoor de aanwezigen van deze wet 1,'

Activiteit in de Achterhoek zeker een beter begrip hebben gekre- gen.

i Die is anderhalf jaar geleden be- Besloten werd .voorts in verschillen- .

i gonnen met plaatselijke bijeen- de Achterhoekse gemeenten contacten komsten in Doetinchem, gevolgd door te leggen voor oprichting van plaatse- +

i een zeer geslaagde regionale dag in lijke vrouwenkringen (zoals men ze !,

Ruurlo. Nu was er een regionale bij- daar noemt), terwijl 'n volgende Ach- i

: eenkomst in Winterswijk, waar grote terhoekse bijeenkomst in Borculo zal t t belangstelling voor was, zo leze:: wij wOrden gehouden. i

i in de Nieuwe Winterswijkse Courant, De deelneemsters waren het er over

• die er een hele kolom op de eerste eens, dat de bijeenkomst zeer geani- i

f pagina aan wijdt. meerd en geslaagd was geweest, zodat i

Spreekster was mevrouw van Some- met nog grotere verwachting het vol- +

ren-Downer, over, U raadt het al, de gende samenzijn te Borculo wordt te- t

f Mammoetwet. - gemoet gezien. :

: Er was al direct een gezellige sfeer, i

toen mevrouw Mensink-Kooij, nadat Groningen-Haren

t een kopje koffie was rondgediend, al- i

i len een hartelijk welkom toeriep. yoor deze vrouwengroep hield mej. i

t Mevrouw van Someren gaf toen een mr. J. L. M. Toxopeus Pott een : : interessante en zeer in structieve uit- causerie. Verschillende aspecten van t

+ eenzetting van de Mammoetwet, die de huidige politieke situatie werden +

i een ingrijpende reorganisatie van alle door spreekster uitvoerig belicht. i

t middelbare- en voorbereidend hoger De aandacht waarmee het boeiende :

t onderwijs betekent. Daar al velen op betoog van mej. mr. Toxopeus Pott t t onze conferentie of elders het genoe- werd gevolgd, was groot en met een t

:.• gen hadden mevrouw Van Someren hartelijk applaus gaven de aanwezigen f

hierover te horen, zullen wij dit deel duidelijk te kennen, dat dit gesproken ;

t van het verslag niet overnemen. woord bijzonder werd gewaárdeerd.

: :

.

:

...

(Vervolg V&t1 pag. 1) G.A.T.T. en zo mogelijk op een Uitbreiding van deze handel.

de Commissie van 21, door een pragmatische aanpak der uit die blokvorming voortvloeiende schadelijke consequenties deze op zijn minst te mitigeren.

Minister Luns kwam daarmee aan de derde belangrijke doelstelling, waarmee de Nederlandse delegatie naar Luxemburg is afgereisd. De regering was van mening, dat de Gemeenschap aan de landen van de Euro- pese Vrijhandelsassociatie {E.V.A.) het voor- stel zal moeten doen, over alle handelsproble- men, die tussen beide groeperingen kunnen rijzen, inclusief de gevolgen van het versnel- lingsbesluit, in onderhandeling te treden in het kader van de Commissie voor Handels- problemen. Dat is dus de groep van 21, waar- van minister Luns het voorzitterschap be- kleedt.

De bewindsman kon met genoegen vaststel- len, dat aan dit verlangen is voldaan.

De voorzitter van de raad zal namens deze een brief richten tot de Europese Vrijhandels- associatie, waarbij een intentieverklaring van de zes regeringen wordt toegezonden en waar- in het voornemen van de raad wordt medege- deeld om in de a.s. z_Lting van de Commissie voor Handelsproblemen onderhandelingen te entameren met de landen van de vrijhandels- associatie.

In die intentieverklaring wordt o.m. gesteld, dat deze onderhandelingen bij voorkeur moeten zijn gericht op handhaving van de traditionele handel tussen E.E.G. en E.V.A., uiteraard in overeenstemming met de regels van de

De minister gaf de verzekering, dat ook hij, in zijn functie van voorzitter van de "groep van 21", alles in het werk zal stellen om deze onderhandelingen enig succes te doen hebben.

De eerste reactie van de zeven E.V.A.-landen is trouwens reeds gunstig geweest.

* • li:

Tot slot dan komend tot een appreciatie van de mogelijkheden om in het kader van de Commissie voor Handelsproblemen - dus de commissie van 21 - tot een vergelijk te komen zei de minister te menen, dat de mogelijkheid van een overeenstemming met de Zeven en met de andere Europese landen en de Verenigde Staten en Canada over de actuele handelsmoeilijkheden, óók nu het versnellings- besluit is aanvaard, zeker niet is uitgesloten.

De gemeenschap heeft reeds verschillende malen de wens te kennen gegeven, een werke- lijk liberaal economisch beleid ten aanzien van derde landen te voeren. Het is thans nodig, deze gezindheid in daden te concretiseren.

De gegevens, die de Commissie van 21 over het handelsverkeer tussen de landen van de Zes en de Zeven heeft verzameld, tonen vol- doende aan, dat bepaalde landen gegronde redenen hebben zich bezorgd te maken over de consequenties van blokvorming in Europa.

De minister zag dan ook als eerste taak voor

Een streven naar een ideale definitieve op·

lossing van de Europese economische vraag·

stukken zou voor het ogenblik en gezien de beperkte tijd, te weinig kans van slagen bieden.

Hoe deze problematiek .zich in de toekomst . zal ontwikkelen, is nog niet te voorzien, maar wel is naar de mening van minister Luns reeds belangrijke winst geboekt, wanneer het ge~

sprek tussen de Zes en de Zeven in het kader van de groep van 21 kan blijven voortbestaan, zij het met aanvankelijk bescheiden doel·

stelling.

.. *

De minister gaf de verzekering het op hoge prijs te stellen, dat hij zich in zijn be- middelingspogingen gestut weet ook door de Eerste Kamer.

Wij menen, dat het goed zou zijn, wanneer de minister eveneens de zekerheid krijgt, dat ook de Nederlandse publieke opinie in haar al·

gemeenheid en onze leidende figuren in het economische leven in het bijzonder, beseffen wat hier op het spel staat en dat zij zich met overtuiging stellen achter de goed Neder~andse

en liberale handelspolitieke beginselen, die met zoveel kracht en bekwaamheid door de rege•

ring in internationaal verband worden verdee

digd; A.W. A.

(4)

VRIJHEID ·EN DEMOCRATm 28 MEI 1960 - PAG. 4

Hulp voor verdediging Nieuw-Guinea

Evenals in de Tweede Kamer heeft vorige week ook een grote meer- derheid van dè Eerste Kamer (uitgezon- derd de PvdA en de communisten) haar goedkeuring gehecht aan de maatregelen ter versterking van de defensie van Nieuw-Guinea.

· Dat gebeurde bij de behandeling van de begroting van buitenlandse zaken.

Van verschillende kanten werd daarbij gevraagd hoe het staat met de Ameri- kaanse toezeggingen voor het geval van een Indonesische aanval op Nieuw-Gui- nea. U zult begrijpen, antwoordde minis- ter Luns, dat ik hierover met terughou- dendheid in het openbaar spreek. Ik kan niet meer zeggen dan dat de toezeggin- gen, die in 1958 zijn gedaan en later zijn bevestigd, onverminderd van kracht zijn gebleven. In dit verband herinnerde de minister nog eens aan het communi- qué, dat op 7 oktober 1958, in nauw over- leg met zijn ambtgenoot van Buitenlandse zaken van de Verenigde Staten, werd op- gesteld.

* *

Het op 8 oktober 1958 te New York gepubliceerde communiqué ver- meldt o.a.:

"Tijdens de besprekingen met mims- ter Dulles in Washington heb ik de diepe bezorgdheid van de Nederlandse rege- ring geuit, dat Indonesië militair geweld tegen Nederlands Nieuw-Guinea zou kun- nen gebruiken".

,De heer Dulles bevestigde mij, dat de Verenigde Staten, zoals hun beleid heeft getoond, stipt vasthouden aan het begin- sel, dat geen geweld mag worden ge- bruikt om territoriale wijzigingen tot stand te brengen en dat de Verenigde Staten van mening zijn, dat deze politiek evenzo van toepassing is op de kwestie van de Straat van Taiwan (Forniosa) als op dergelijke kwesties in andere de- len van de wereld met inbegrip van Nederlands Nieuw-Guinea."

. Deze tekst, aldus minister Luns, maar ook de verschillende verklaringen en verzekeringen, zijn nog zeer onlangs aan mij op dezelfde wijze en in volle omvang herhaald en bevestigd.

Omdat de toezeggingen van Amerika al eens meer ter sprake zijn geweest.

weten de Kamerleden zo langzamerhand wel, dat binnen de grenzen van het Ame- rikaanse staatsbestel het communiqué de grootst "mogelijke" garantie biedt.

Met de verklaring van minister Luns dat de Amerikaanse toezeggingen nog i~

volle omvang gelden, was men dus te- vreden.

* *

In het gen) van ZIJn mededelmgen in de officiël~ verslag (~e Handelin- Tweede Kamer over de te verwachten in~ernatioz:ale hulp bij een aanval op N1euw-Gumea, had minister Visser een zinsnede geschrapt op grond van stilis- tische overwegingen. Hij had gesproken over internationale hulp waarop wij re- kenen "en waarop wij kunnen rekenen".

De woorden tussen aanhalingstekens had hij geschrapt in de lange zin omdat zij op andere plaatsen in zijn redevoering ook al tweemaal waren vermeld .

. De vaste commissie voor de stenogra- fie had met de schrapping geen genoegen genomen en de oorspronkelijke tekst her- steld. Minister Luns verzekerde nu in de Eerste Kamer, dat de oorspronkelijke mededelingen van zijn ambtsgenoot van defensie over de toezegging van inter- nationale hulp door hem geheel worden onderschreven. Daaromtrent behoeft dus geen onzekerheid te bestaan.

* *

_ D e wijze v.:aarop d~ versterking van de defensie van N1euw-Guinea was aangekondigd, had onze geestverwant, mr. J. de Wilde (die- sprak in de plaats van mr. H. van RieD niet zo gelukkig gevonden. Een terughoudende, koel-zake- lijke toon, was hem liever geweest. Per- soonlijk zou hij er bovendien de voor- keur aan hebben gegeven indien vooraf overleg zou zijn gepleegd, respectievelijk meded~ling van de beslissing zou zijn ge- daan m de betreffende commissie van de beide Kamers.

De heer De Wilde wenste nu gaarne van minister Luns de bevestiging te ont- vangen, dat hij, zonodig in samenwer- king met zijn ambtgenoten van Binnen- landse Zaken en Defensie, de betreffen- de Kamercommissie ongevraagd en ten spoedigste zal inlichten indien zich ten aanzien van Nieuw-Guinea nieuwe ont- wikkelingen voordoen zowel van politieke als van militaire aard. Het is een lo- gische consequentie van de parlemen- taire rechtstaat, dat de zware verant·

woordelijkheden gezamenlijk worden ge- dragen. Om dit te kunnen doen, behoort de ~erste Kamer de feitelijke ontwikke·

Verklaringen van 1958 in volle omvang herhaald en bevestigd • Parlement wordt ingelicht over eventuele nieuwe ontwikkelingen • Aanval op onze ambassade te Diakarta met afschuw veroordeeld

• Het Westen bliift garant voor de veiligheid en vriiheid van Berliin • De ontwikkeling van de Europese Economische Gemeen- schap • Nederland geen zitting in Moezel-commissie.

Mr. DE WILDE ... meer inlichtingen ...

ling op de voet te kunnen volgen en te kunnen ingrijpen op een moment, dat dit nog effect sorteert.

Minister Luns zal aan deze wens tege- moetkomen.

* *

De aanval op de Nederlandse am- bassade te Djakarta heeft ons met afschuw vervuld, zei mr. De Wilde. Naar onze mening heeft het bewind van de heer Soekarno, door dit gebeuren toe te laten, duidelijk aangetoond, dat de onaf- hankelijkheid van Indonesië niet haar grond vindt in de bewezen geschiktheid van deze natie aan het onderling verkeer der beschaafde volkeren deel te nemen.

Er zullen toereikende maatregelen moeten worden getroffen om herhaling te voorkomen. De beschadigingen, die bij de betogingen zijn aangericht, zullen moeten worden vergoed. De eerste reac- ties uit Indonesië getuigen, blijkens de krantenverslagen, van weinig begrip voor de ernst van het vergrijp.

"' "'

In antwoord op vr:J.gen van de heer De Wilde over de ministeriële NAVO-conferentie in Istanboel en hoe het Westen denkt over de positie van Ber- lijn, antwoordde minister Luns, dat alle vijftien leden van het bondgenootschap

~I

het streven naar een waarlijke ontspan- ning in de internationale betrekkingen nadrukkelijk onderschrijven.

Daarvoor is meer nodig dan een pas- sief naast elkaar bestaan van Oost en West, namelijk wederzijds begrip en on- derlinge samenwerking. Voor het zover is zal aan een aantal voorwaarden moe- ten worden voldaan. Zo zal ieder land moeten inzien, dat het deel uitmaakt van één wereld, dat het niet aangaat de on- vermijdelijke overwinning van het eigen stelsel als uitgangspunt te nemen; er zal gelegenheid moeten worden gevonden voor een onbelemmerde uitwisseling van ideeën, informatie en personen; de ge- schiedschrijving en de voorlichting van eigen volk zal aan enige objectieve cri- teria moeten voldoen.

Een duurzame regeling voor het Ber- lijnse vraagstuk is slechts mogèlijk in het kader van de hereniging. Zolang de- ze nog niet tot stand is gebracht, blijft het Westen zich garant stellen voor de veiligheid en vrijheid van de bevolking van Berlijn, twee miljoen vrije mensen.

Ook deze eenstemmige opvatting is we- derom in het communiqué van Istanboel neergelegd.

* * *

Mr De Wilde heeft van harte zijn bewondering betuigd voor de vast- houdendhèid van de· Nederlandse minis- ters ten aanzien van de inschakeling van de landbouw bij de versnelling der EEG.

Zij hebben daardoor zowel onze nationale belangen verdedigd als zich de hoeders getoond van een eerlijke uitlegging van de regels van het spel.

r;;::-~l i

Binnen ho j ( Il)

Vóór alles moeten wij erkennen, dat in de EEG het politieke motief primair stond en staat, aldus de heer De Wilde.

De EEG is het gevolg van de noodzaak voor het Westen, met inbegrip van West- Duitsland, tot sterkere samenwerking te komen. Dat het maar tot een aaneen·- sluiting van de Zes en niet tot een het gehele Westen omvattende grotere een- heid kon komen, was eveneens het ge- volg van politieke tegenstellingen; deze zijn echter aan de kant van het Westen zelf gelegen.

Het is volstrekt logisch, dat nu de EEG er eenmaal is, men haar als poli- tieke macht wil geb1·uiken. Deze macht wordt nu echter <:ang2geven door het

ECKHADT

MbU!lblfA!lQIKANlbN ~s 1842

C. H. !~CKHART'S i"lEUBELFABRIEK te Rotterdam,

zoekt kontakt met een man van 35 à 40 jaar, die door zijn zo- wel kommerciële als administratieve en organisatorische ervaring in een middelgroot bedrijf, een algemene

kan vervullen. De gedachten gaan uit naar een. funktionaris van akademisch niveau, die ruim gelegenheid zal krijgen, zich in de verschillende afdelingen van het bedrijf te oriënteren, teneinde de algemene organisatie op zich te kunnen nemen.

Het zal dan tevens tot zijn taak gaan behoren, besprekingen te voeren met belangrijke relaties over betimmeringen en inrich- tingen van schepen en gebouwen.

Eigenhandig geschreven brieven ~

met uitvoerige gegevens worden onder nummer 127 ingewacht bij

Psychologisch Adviesbureau L. Deen en dr.]. G. H. Bokslag Nwe Binnenweg 474, R'dam.

politieke spel van Parijs en Bonn. Poli- tiek gezien is daarom het grote gevaar van de gemeenschap, dat haar zwaarte- punt niet samenvalt of samen hoeft te vallen met het evenwichtspunt van de Westerse politiek .

In dit verband had de heer De Wilde groot respect· voor de onvermoeibaarheid waarmee minister Luns tracht een kloof tussen de Zes en de Zeven te voorkomen.

Ook economisch verheugt hij zich erover voor Nederland. Politiek gezien is dit echter voor de eenheid van het \Vesten van uitzonderlijk belang.

Nederland zal zich terwille van zijn economische belangen met hand en tand moeten verzetten tegen iedere ontwikke- ling, die ingaat tegen de geest en de tekst van het EEG-verdrag.

* * *

0 ver de totstandkoming van een ge- meenschappelijk landbouwbeleid van de EEG was minister Luns nog niet optimistisch. Overigens merkte hij op, dat de regering grote waarde hecht aan de idee, die aan de Romeinse verdragen ten grondslag ligt, namelijk dat de samen- werking der Zes is bedoeld als een sti·

mulans voor en een voorloper van een wijdere Europese samenwerking, waar- aan zo mogelijk alle landen van het vrije Europa zullen moeten deelnemen. ·

De regering acht de loyale uitvoering der verdragen, zowel door haarzelf als door de andere lid-staten, naar de letter en naar de geest, van eminent belang voor de cohesie, de samenwerking, de een- heid van Europa, een belang, dat niet alleen economische betekenis heeft, doch ook politieke.

Minister Luns meent, dat de mogelijk- heid van een overeenstemming inet de Zeven en met de andere Europese lan- den en de Verenigde Staten en Canada over de actuele handelsmoeilijkheden, ook nu het versnellingsbesluit is aan- vaard, niet is uitgesloten. De EEG heeft reeds verschillende malen de wens te kennen gegeven een werkelijk liberaal economisch beleid ten aanzien van derde landen te voeren. Het is thans nodig de- ze gezindheid in daden te concretiseren.

Een streven naar een ideale definitieve oplossing van de Europese economische vraagstukken, zou voor het ogenblik en gezien de beperkte tijd (tot 31 decem- ber) te weinig kans van slagen bieden.

Hoe deze problematiek zich in de toe- komst zal ontwikkelen, is nog niet te overzien, maar wel is naar de mening van minister Luns reeds belangrijke winst geboekt wanneer het gesprek tus- sen de Zes en de Zeven in het kader van de groep van 21 kan blijven voort·

gaan, zij het met een aanvankelijk be- scheiden doelstelling.

Uit de mededelingen van minister Luns zou men kunnen opmaken, dat niet wordt gestreefd naar een gedetailleerde verla- ging van invoerrechten, maar naar ver- laging van invo·errechten voor een aan- tal hoofdprodukten in het onderlinge han- delsverkeer tussen de Zes en de Zeven, alsmede de overige OEES-landen, Cana- da en de Verenigde Staten. Dat zou dan de aanvankelijk bescheiden doelstelling zijn.

Omtrent een gesprek over de moge- lijkheden van een Rijn-Schelde-ver- binding, heeft de Heer De Wilde opge- merkt, dat naar zijn gevoel een derge- lijk gesprek voor Nederland pas zou kun- nen beginnen, indien aan Belgische zijde- de bereidheid bestaat de Rijnvaartpre- mies en de overige directe en indirecte overheidssubsidies aan de Belgische ha- ven in dit gesprek te betrekken.

Voort maakte hij er op attent, dat als de werken volgens plan verlopen, de Moezel binnen enkele jaren als interna- tionale vaarweg van grote betekenis zal worden. Niet alleen de Franse en Duitse schepen, maar ook de Nederlanders - nog steeds de vrachtvaarders van Euro- pa - zullen hier massatransporten ver·

zorgen.

Het is te betreuren, dat het Moezel- regiem bij Frans-Duits tractaat zo is ge- regeld, dat Nederland geen zitting heeft gekregen in de Moezelcommissie. Daar- bij komt nog, dat het traktaat uitdrukke- lijk de mogelijkheid inhoudt van cabota•

gebeperking ten gunste van beide over- staten en dat dus voor deze zijrivier van de Rijn _een afwijkend regiem van dat van de hoofdrivier vooronderstelt. Aan deze zaak zal de .Nederlandse regering bijzondere aandacht dienen te schenken.

Ook ten aanzien van de West-Duitse kanalen zal de regering krachtig dienen te streven naar een grotere bewegings- vrijheid voor onze Nederlandse scheep·

vaart. Onder de huidige omstandigheden wordt de ongelijke positie, waarin de Ne- derlandse binnenvaarder ten opzichte van zijn Duitse collega verkeert, als een zeer groot concurrentie-nadeel gevoeld.

V.V.D.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Zeer nauw verbonden met het stelsel van de vennootschapsbelasting zijn de twee problemen, waarvoor de Commissie reeds jaren geleden ontwerp­ richtlijnen bij de

Al deze nobele gedachten leiden voor Ter Beek tot de conclusie dat de krijgsmacht niet alleen moet herstructureren, maar ook zal moeten afslanken wil een en ander

Dick Dees bracht deze week nog­ maals naar voren dat alle stapjes in deze be­ langrijke operatie niet door Algemene Maatre­ gelen van Bestuur (AMVB) genomen mogen

In deze zin hebben de in het Europese Parlement verkozen socialistische par­ lementsleden ononderbroken gestreden en blijven zij verder strijden op alle gebieden van de

Na het kongres van november nodigde de PSP al snel de PPR en de CPN uit voor besprekingen over samenwerking bij de Europese verkiezingen. De PPR wees die samenwerking af.

Ik heb in de eerste plaats aandacht besteed aan de cultuiele eigenheid van een ge- meenschap dat is immers een algemeen basisgegeven voor leder menselyk samenle- ven Staten en

Ten eerste paste het plan-Pleven uitstekend bij het Amerikaanse streven om samenwerking en integratie op het Europese continent te bevorderen, niet alleen via economische weg

subtilis as a microbial produc- tion system for recombinant proteins, and the global tran- scriptional regulators, which are involved in the key metabolic pathways and the