V erschijnt w e ke lijks m e t u itzo n de ring v a n d e rec es pe riod e s va n d e T w e e d e -K a m e r d e r S ta te n -G e ne ra al. U itgave van de H aya van S om e re nstich tin g; w a arin o p g e n om e n d e m e de d e lin g en van het h oo fdb e stu u r van de V VD. De in ho udelijke v e ran tw oo rde lijkh eid b eru st bij de o n d e rte ke na a rs v a n de b ijd ra ge n ; d e fra ctie s en het hoofdbestuur.
t ï
18 s e p te m b e r 19 87 ,
nummer 164 ^
* g
g
>
i
redactie: d rs L .M .L.H .A . H erm ans, H.F. H eijm ans, F.A. W ijse nb e ek; o rg a n isa tie : mr. H.J. Lutke Schipholt; a b o n n e m e n te n a d m in is tratie/re d a ctie a d re s : P ostbus 30836, 2 50 0 G V 's-G ra ve n ha g e, tel. 070-61 41 21; abo n n e m e n ts g e ld : ƒ 5 0 ,- p er ja ar; vo rm g ev in g en d ruk : H ofstad D rukte ch nie k bv, Zoeterm eer.
Eerste reactie van VVD-fractievoorzitter
Voorhoeve op de M iljoenennota
1. Met de begroting voor 1988 wordt het economisch her stelbeleid van het regeeraccoord van 1986 voortgezet, Positief is, dat de regering de ontwikkeling van de werk gelegenheid en de groei stimuleert door een verlaging van de tarieven van de inkomstenbelasting. (Deze verla ging voorziet tevens in de afschaffing van de „solidariteits- heffing" van het kabinet Van Agt/Den Uyl van 1982). Deze eerste stap naar een lagere lastendruk moet volgens de W D de komende jaren door verdere stappen worden gevolgd om de collectieve lastendruk-norm van het regeeraccoord te bereiken en de Nederlandse economie verder te herstellen. Zulke verdergaande lastenverlich ting is ook het advies van de OESO.
2. De werkloosheid daalt naar verwachting in 1988 met 25.000 personen. Dit is helaas minder dan wenselijk gezien het doel het aantal werklozen in 1990 met 200.000 verlaagd te hebben ten opzichte van 1986. Van groot belang voor het bereiken van dat doel is verbetering van de concurrentiepositie door het aanstaande najaarsover leg een zo beheerst mogelijke ontwikkeling van de bruto lonen in 1988 overeen te komen, hetgeen verder in decentrale loononderhandelingen moet worden bereikt. 3. Vooral door de lastenverlichting en de verhoging van de
kinderbijslag lijkt het mogelijk de koopkracht in 1988 op peil te houden of zelfs licht te verbeteren, conform de motie Voorhoeve/De Vries van maart 1986,
Werknemers en werkgevers kunnen in dit gunstige koop- krachtbeeld aanleiding vinden de bruto loonkosten in 1988 sterk te matigen. Loonkostenmatiging is nog steeds het meest doeltreffende middel om de werkloosheid te verlagen.
Bovendien wordt daardoor een gelijkere inkomensont wikkeling voor ambtenaren, uitkeringsgerechtigden en werknemers in het bedrijfsleven bereikt.
4. De VVD staat in beginsel positief tegenover een aantal extra maatregelen die het Kabinet in 1988 wil nemen om de werkloosheid verder te verlagen. In 1988 is voor specifieke werkloosheidsbestrijding ruim ƒ 1 miljard uit getrokken. Vooral opleiding van te weinig geschoolden en intensieve arbeidsbemiddeling verdienen de aan dacht.
5. Met het oog op een betere werkgelegenheidsontwikke ling is het tevens noodzakelijk dat het Kabinet zoveel mogelijk concrete plannen voor de infrastructuur presen teert, zoals voorgesteld in de motie De Vries/Voorhoeve van maart 1987. De VVD juicht toe dat haar pleidooi voor „public-private partnerships” door de regering is overge nomen en vier tunnels met behulp van particulier kapitaal zullen worden gefinancierd. Dit zal de nog te hoge werk loosheid in de grond-, weg- en waterbouw helpen verla gen en knelpunten voor de groei wegnemen.
6. Ernstig is nog steeds de onvoldoende uitgavendiscipline van de rijksoverheid. Begrotingsoverschrijdingen, ontoe reikende financiële controle, diverse open-einde rege
lingen en subsidieregelingen die soms fraudegevoelig zijn, hebben tot gevolg dat de overheid zelf niet voldoet aan de eisen ten aanzien van financiële discipline die zij door wet- en regelgeving wel aan anderen, zoals het bedrijfsleven, stelt. De VVD verwacht van de regering dat zij dit najaar concrete voorstellen doet voor een aanmer kelijke verbetering van de beheersing van de rijksuit gaven.
7, De VVD hecht eraan, dat de hand wordt gehouden aan zowel de belastingverlichting van 1,7 miljard (structureel) als de maatregelen tegen begrotingsoverschrijdingen (de 4 miljard ombuigingen, waarvan 2,2 miljard op de rijksbegroting in enge zin). Over de preciese maatrege len die per departement worden getroffen om de overschrijdingen te bestrijden, zal de VVD bij de indivi duele begrotingsbehandelingen haar oordeel geven. 8, Terzake van de voorgestelde financieringsverschuiving
bij volksgezondheid van ƒ 100 miljoen, behoudt de W D - fractie nog haar oordeel voor. Het is niet duidelijk hoe dit voorstel zich verhoudt tot de recente besluitvorming in het Kabinet over de ombuigingen in de volksgezondheid tot 1990. Ook over enkele andere ombuigingen (onder andere gezinszorg) wil de VVD zich nader met het Kabi net en de coalitiepartner over mogelijke alternatieven verstaan. In de begroting van WVC geeft de VVD priori teit aan behoud van de zorgsector, waarin de gezinszorg een belangrijke plaats inneemt.
9, De VVD stemt in met het pleidooi in de miljoenennota voor flexibele beloning, loondifferentiatie en individuele winstdelingsregelingen, maar betreurt het dat de rege ring terzake nog geen concrete maatregelen heeft voor gesteld die dit bevorderen, ondanks het pleidooi dat de VVD daarvoor, met anderen, onder andere bij de Alge mene Politieke Beschouwingen van 1986 heeft gehouden.
Eerste reactie van de W D -
fractievoorzitter Voorhoeve op de
Troonrede
Het beleid dat in de Troonrede is aangekondigd, wordt door de VVD positief beoordeeld. De VVD herkent daarin veel van haar beleidsvoorkeuren.
De VVD stemt in met de grote nadruk die op handha ving van de rechtsstaat wordt gelegd, en dus op bestrijding van criminaliteit. Zorg voor de rechtsorde is en blijft de eerste taak van de overheid. De VVD ondersteunt de initia tieven van het Kabinet en zal het nemen van aanvullende maatregelen steunen. De W D wenst de komende jaren een verbetering van de hulp aan slachtoffers van criminaliteit.
De VVD-fractie wacht met belangstelling het Wetsont werp inzake euthanasie af. Zij verwelkomt het voornemen dit najaar een Wetsontwerp Gelijke Behandeling in te dienen ter bestrijding van discriminatie.
1 6 4 - 2
wacht. Een effectieve aanpak van het milieuprobleem vergt naast nationale maatregelen vergaande internationale over eenstemming.
De VVD-fractie stemt in met de beleidsvoornemens inzake de internationale politiek van ons land.
Rederlandse m ijnen jagers naar de Golf
Op 7 september jongstleden maakte Minister Van Eekelen bekend dat twee Nederlandse mijnenjagers naar de Perzische Golf worden gestuurd terwüle van de bescher ming van het vrije scheepvaartverkeer in dit gebied. Eerder was door de Nederlandse regering gepoogd samenwerking te bewerkstelligen in VN-verband en, toen dat niet lukte, in het verband van de Westeuropese Unie (WEU). Omdat de WEU vooralsnog niet tot een afdoende besluitvorming kon komen, is de regering overgegaan tot een afzonderlijke besluitvorming over de uitzending van twee mijnenjagers, waarbij zij uitgaat van een nauwe samenwerking met Groot- Brittannië, maar waarbij zij tevens blijft streven naar een meer Europese aanpak.De VVD-fractie ondersteunde het regeringsbesluit. Vooral het politieke aspect ervan werd nadrukkelijk onder streept.
Mevrouw Van Heemskerck die bij het debat op 10 september het woord voerde, verwees naar de reeds eeu wen geldende Nederlandse principes omtrent de onbelem merd vrije scheepvaart op zee (Hugo de Groot). Bovendien is hier een aanzienlijk Nederlands belang in het geding aange zien een groot deel van de olie die hier wordt geïmporteerd de Straat van Hormoez passeert. Daarbij steunt de VVD ook het streven van de regering om deze operatie geen inbreuk te laten zijn op onze neutraliteit in het Golfconflict.
Verder werd de regering aangemoedigd het overleg m Europees verband te blijven bevorderen, opdat de Euro pese samenwerking alsnog duidelijk gestalte zal krijgen. Steun aan vredesinitiatieven in VN-verband blijft verder van groot belang, maar de VVD hekelde de opvatting van de PvdA dat het zenden van twee mijnenjagers het vredespro ces m de Golf zou verstoren.
Waar aanvankelijk enige onduidelijkheid bestond over de precieze regelingen die, vooral met de Britten, waren getroffen over de bescherming van de twee Nederlandse schepen werden door de VVD een aantal concrete vragen daarover gesteld. De veiligheid van de bemanningen heeft voor de VVD-fractie vanzelfsprekend een grote prioriteit. De uitspraken van de minister tijdens het debat kwamen reeds goeddeels tegemoet aan de wensen van de fractie. Vier weken na het debat zal de minister de Kamer opnieuw inlichten over de stand van zaken op dat moment (thans is ook de Belgische bijdrage actueel geworden). Wellicht zullen dan ook de gesprekken op Europees niveau of wel licht een praktische operationele samenwerking van de diverse vlootverbanden tot meer eenheid hebben geleid. Bij het debat bleek dat naast de regeringspartijen tevens D’66 het regeringsvoorstel in hoofdlijnen ondersteunde. Helaas meende de PvdA ook in déze kwestie van internatio nale veiligheid een afwijzend standpunt te moeten innemen, evenals de kleine linkse partijen.
(Voor n a d ere inlichtingen: mw. G. van H eem sk erck Pillis- Duvekot, tel. 070-182211 tst./2888.)
UCV verontreiniging van de Rijn
Op 1 oktober 1987 is er weer een vervolgconferentie van de Ministers van de Rijnoeverstaten naar aanleiding van de Sandoz-affaire van decem ber 1986.
Belangrijk gesprekspunt is dan het Mc-Kinsey-plan voor de Internationale Rijnconferentie om - via een stapsge wijze aanpak - de Rijn in het jaar 2000 schoon te hebben.
Minister Smit-Kroes heeft Mc Kmsey opdracht gege ven om dat stappenplan te maken om op die manier meer druk op de internationale activiteiten-ketel te krijgen.
In een Uitgebreide Commissie Vergadering op 14 september jongstleden prees VVD-woordvoerder Jan te Veldhuis de Minister dat ze dit voortouw heeft genomen, en moedigde haar van harte aan om het plan internationaal geaccepteerd te krijgen.
Hij sprak de verwachting uit dat dat nog moeilijk genoeg zal zijn. Want de voorgestelde maatregelen zijn met „misselijk". De voorstellen vereisen een uiterste krachtsin spanning van zowel alle betrokken overheden als van al die bedrijven langs de Rijn, die nu nog aanzienlijke hoeveelhe den vervuiling op de Rijn lozen. Er is een hele rits maatrege len nodig, die soms „technische en bedrijfseconomische hoogstandjes” met zich mee zullen brengen. Maar: ze zijn absoluut noodzakelijk om Nederland niet langer de bezink- put van Noord-West-Europa te laten zijn. Terwijl inmiddels ook zonneklaar is geworden dat de Noordzee een patiënt met erstige ziekteverschijnselen is door al die vervuilende lozingen.
Nederland zal dus permanent en consequent het voortouw moeten blijven nemen! Het Mc-Kinsey-rapport geeft overigens geen visie over wat we moeten doen met de bestaande Rijnvervuiling; met name de onderwaterbodem- verontremiging. De vuile bodem blijft de kwaliteit van het water óók permanent beïnvloeden, met alle consequenties voor bijvoorbeeld de drinkwatervoorziening. Een blijvende verontreiniging van de Rijnbodem kan blijvende roofbouw plegen op ons natuurlijk, met name het aquatisch milieu (fauna en flora), en zou ten onrechte een waarschijnlijk zeer hoge saneringsrekening bij onze kinderen leggen.
De huidige generatie (regeringen) moet daarom nü, óók op dit punt, zijn verantwoordelijkheid nemen, zo stelde Jan te Veldhuis. Hij vroeg daarom een aktieplan onderwater- bodemsanering voor de Rijn. Daarin zouden de technsche, financiële, bestuurlijke en milieuhygiënische aspecten moe ten worden opgenomen.
Minister Smit-Kroes deelde mede dat eind 1987 een eerste aanzet voor een aktieplan zal worden gepresenteerd voor Nederlands gebied. In vervolg hierop deelde Minister Nijpels mede dat eind 1987 ook een overzicht aan de Kamer zal worden gestuurd met voorstellen voor betere preven tieve maatregelen ter voorkoming van vervuiling uit grote bedrijven, Want ook Nederlandse bedrijven zijn op dit punt nog niet allemaal „brandschoon". Ook de fosfaat-problema- tiek kwam (weer) uitgebreid aan de orde. Jan te Veldhuis memomeerde dat we bij de discussie over reductie van de fosfaat-belasting van Nederlandse oppervlaktewateren ter dege moeten beseffen dat Nederland het fosfaatprobleem voor het overgrote deel aan het buitenland heeft te danken! De laatst bekende/gepubliceerde cijfers van VROM wijzen dat onomstotelijk aan.
1 6 4 - 3
Hij trok dan ook de volgende conclusies:
- naast een grootschalige uitbreiding van zogenaamde der- detrapszuiveringen bij Nederlandse zuiveringsinstallaties en eventueel een heffing op fosfaathoudende wasmidde len in Nederland, moet absolute prioriteit worden gege ven aan een grandioze reductie van de buitenlandse import van fosfaten.
Hij riep de Minister op om aan dit aspect heel hoge prioriteit te besteden in de vergadering van de IRC op 1 oktober 1987. Anders blijft het in Nederland toch een „beetje dweilen met de kraan open", c.q. zijn we in Neder land toch een beetje bezig met „druppel-op-de-gloeiende- plaat"-effecten. Minister Smit-Kroes zegde aktie toe.
De VVD-fractie sprak haar tevredenheid uit dat Frankrijk (eindelijk) de eerste stap heeft gezet m de vermin dering van de zoutbelasting van de Rijn. Onze woordvoerder vroeg echter of er al zicht is op een Franse oplossing voor de tweede fase van vérdere terughouding van de zoutlozingen, want ook de huidige zoutlozingen zijn bepaald niet goed voor het Nederlandse milieu!
Nederland moet Frankrijk strikt aan de afspraak hou den dat ook de tweede fase tijdig wordt ingezet; dus: zonder tijdrekken van Franse zijde, zo stelde hij.
Minister Smit-Kroes zegde inspanning van haar kant toe, maar wees er op dat er in Frankrijk nieuwe prolemen zijn gerezen tussen de Franse regering en de regio Elzas. Alle partijen m de Tweede Kamer achtten daarom extra druk op de Franse regering noodzakelijk.
Na de IRC-vergadering van 1 oktober aanstaande zal de Kamer over de resultaten worden geïnformeerd.
(Voor n a d ere inlichtingen: mr. A.J. te Veldhuis, tel. 070- 182211, tst./2901.)
Europees M ediabeleid
De vrijheid van meningsuiting is een van de meest fundamentele rechten van de mens. De VVD staat voor de naleving van dit recht op de bres, ook in Europa. Volgens het Europees Verdrag inzake de rechten van de mens omvat de vrijheid van meningsuiting niet alleen het recht informatie te verspreiden, maar ook door te geven en te ontvangen. Helaas worden deze rechten door de EG-lidstaten in de praktijk op talloze manieren ingeperkt. Sommige van die manieren zijn in strijd met het Verdrag van Rome, dat vrijmaking van het economisch verkeer m Europa beoogt. In het Europees Parlement streeft de liberale fractie naar maxi male kijk-vrijheid van de Europese burgers en een optimaal televisie-aanbod. Fractiewoordvoerder Gijs de Vries, tevens voorzitter van de Intergroep Mediabeleid van het Europees Parlement, heeft lidstaten die zich niet aan het Verdrag houden herhaaldelijk ter verantwoording geroepen. Zijn acties hebben tot nu toe onder andere tot de volgende resultaten geleid:
1. België
De commerciële televisiekanalen Sky Channel en Mu- sic Box (Super Channel) hebben de Belgische overheden om toestemming verzocht voor de verspreiding per kabel in de Vlaamse regio van hun grensoverschrijdende televi siekanalen. De Vlaamse autoriteiten weigeren dit. Versprei ding van programma’s van de Italiaanse overheidstelevisie RAI is echter wel toegestaan. Omdat Vlaanderen de vrije mededinging op deze manier belemmert heeft Gijs de Vries de Europese Commissie opgeroepen de Belgische autoritei
ten in gebreke te stellen wegens schending van artikel 59 van het Verdrag. De Commissie heeft hierop positief gerea geerd.
2. Frankrijk
Een soortgelijke oproep heeft ertoe geleid dat de Commissie een procedure heeft aangespannen tegen Frankrijk, waar buitenlandse kanalen niet meer dan 30% van de capaciteit van een kabelnet in beslag mochten nemen. De Franse regering heeft deze bepaling vervolgens inge trokken.
3. Nederland
a) Wegens schending van artikel 59 zal de Nederlandse regering zich eind 1987 voor het Europese Hof van Justitie moeten verantwoorden. Het verbod van op Nederland gerichte reclame en het ondertitelingsverbod - door de VVD bij de behandeling van de Mediawet in de Tweede Kamer aangevochten - acht de Commissie met de Euro pese liberale fractie in strijd met het Verdrag.
b) In de Mediawet worden de Nederlandse omroepen ver plicht jaarlijks een vast percentage (vooralsnog 75%) van de gelden, die ten behoeve van radio- en televisiefacili- teiten ter beschikking gesteld, te besteden bij een Nederlandse onderneming: het Fascilitair Bedrijf. Deze „gedwongen winkelnering" betekent een verboden dis criminatie van buitenlandse ondernemingen. In reactie op vragen van De Vries heeft de Europese Commissie besloten ook op dit punt een procedure wegens Ver- dragsschending tegen Nederland te beginnen. (Alsmede tegen Frankrijk, dat een vergelijkbare regeling kent). c) In Nederland zijn de omroepen verplicht om gegevens
over door hen uit te zenden programma’s ter beschikking . te stellen aan de NOS. De NOS heeft het exclusieve
auteursrecht op deze gegevens. De NOS verschaft de uitgebreide programmagegevens ter publicatie uitslui tend aan de omroepen.
Aan de dagbladpers wordt alleen een verkorte weer gave verschaft. In de praktijk worden op deze regel echter uitzonderingen gemaakt. Zo leveren de omroe pen, c.q. de NOS, wel uitgebreide programmagegevens aan de Duitse tijdschriften BUNTE, Hörzu en Bild-Funk, en aan de Belgische bladen Knack, Humo en TV-strip. Het Westduitse weekblad STERN kreeg echter geen toestemming tot publicatie. De Commissie heeft laten weten dat opnieuw sprake is volgens het Verdrag onge oorloofde discriminatie.
d) In een uitspraak die van belang is voor diverse Neder landse (en buitenlandse) gemeenten, antwoordt de Com missie onlangs op liberale vragen over het Amsterdamse besluit, een vergoeding te vragen van commerciële aan bieders van TV-programma's (zoals Sky Channel) die op de Amsterdamse kabel willen.
In beginsel is een systeem van „carriage fees” waar mee wordt beoogd de exploitatiekosten van de voor het doorgeven van elk programma gebruikte kabelinfrastruc tuur te dekken en waarbij het niveau van de vergoeding overeenstemt met het eonomisch voordeel dat het doorge ven de leverancier van het programma oplevert, verenig baar met artikel 59 van het EEG-Verdrag, op voorwaarde dat bij de toepassing van de regeling niet wordt gediscrimi neerd ten aanzien van het doorgeven van programma’s uit andere lidstaten.
1 6 4 - 4
gevraagde tegenprestatie buitensporig is en in het bijzonder beperkende gevolgen heeft voor het doorgeven via de kabel van radio- en TV-programma's uit andere lidstaten.
