over de. jeugd- werkloosheid

(1)

Vrijheid en detnocra tie

WEEKBLAD VAN VOOR VRIJHEID

NUMMER 937

DE EN

VOLKSPARTIJ DEMOCRATIE

VRIJDAG 17 NOVEMBER 1967

Commissie-debat

over de. jeugd- werkloosheid

Het. standpunt van. de VVD-fractie

De afgelopen weken is in en buiten het parlement nogal wat te doen geweest over de jeugdwerkloosheid. Dit naar aanleiding van een door de regering opgestelde nota, waarin een aantal maatregelen is omschrev(ln ter bestrij- ding van dit zorgelijke verschijnsel.

Daarbij is ook enig misverstand gere- zen over het standpunt dat onze fractie bij de besprekingen over dit onderwerp in de openbare commissievergadering van de Tweede Kamer heeft ingenomen.

Zo S!Jggereerde Het Parool op 9 november ·dat wij erop zouden hebben aange- drongen vooral de jongeren van 14 tot 18 jaar te dwingen .elders werk te aan- váarden. Ik geloof dat het. goed is nog eens in het kort te zeggen welk standpunt wij met betrekking tot de jeugd·

werkloosheid hebben ingenomen.

De door de regering getroffen maatregelen hebben tweeërlei doel. Allereerst wordt getracht de werkloosh(lid onder de jongeren te verminderen · door een verbetering vari de. zgn. migratieregeling, die voorziet in een reiskosten- en huisvestingsregel:.ing voor jongeren, die in het westen willen gaan werken. Ook is uitbreiding .gegeven aan de toeslagen aan werkgevers die jongeren onder het zgn. leerlingenstelsel te werk stellen. In de tweede plaats zijn de mogelijkheden verbeterd om de jongeren die · geen werk kunnen vinden een verdere vak- opleiding en vorming te geven, ten einde

een breuk in de reeds verworven scho- ling te voorkomen.

Deze maatregelen verdienen, zo heb•

ben wij gesteld, onze steun, hoewel wij - gelet op bijv. de ervaring met de migratieregeling in steden als Rotter- dam en Amsterdam - daarvan niet al te hoge verwachtingen mogen koeste- ren. Men heeft in U.ie steden slechts

Eén kieze~, één lid.

Eén lid, één lid erbij.

Raadselachtig?

Raadselachtig als u nog niet heeft meegedaan aan deze actie, omdat het werven van één lid be- trekkelijk weinig moeite kost en veel voldoeÎiing schenkt.

Daarom: Eén kiezer, één lid.

Eén lid, één lid erbij.

Door u! Ook door u!

. H. J.L.VONHOFF

door

mr. J. G.

Rietkerk,

lid van de Tweede

Kamer . der Staten-

Generaal

enkele jongeren kunnen aantr(lkken, hoewel er honderden vacàtures zijn.

Met name. voor de jonge werklozen va~ 14 tot 18 jaar lij}{en de overige·

maatregelen nuttig, vooral ook onidàt daarmee getracht wordt een breuk fu de opleiding· te voorkomen.

"Te gek"

Ik heb hier verder aan toegevoegd dat ik alle begrip heb voor de ouders in de probleemgebieden, die niet bereid zijn de allerjongsten naar de randstad te laten gaan.

Ten aanzien van de jeugd . die de dienstplichtige leeftijd heeft bereikt, hebben wij een ander standpunt ingenomen. Ik dacht dat van deze jongeren méér mag worden verwacht. Ik vind het ronduit "te gek" om jonge kerels van boven de 20 jaar maandenlang uitkering uit de Werkloosheidswet te laten trekken als er eldèrs in ons land - en vaak niet eens zo ver van hun woonplaats af - voldoende werk te vinden is. Met het oog op deze groep heb ik in de Ka- mercommissie voorgesteld om door mid-

de~ van een wijziging van de voorschrif- ten over het zgn. passende werk een stok achter de deur te zetten in deze zin dat hun de aanspraak op werkloosheidsuitke- ring zou moeten worden ontnomen als zij weigeren op een wat grotere afstand van huis passend werk te aanvaarden.

Ik geloof trouwens dat ook bepaalde groepen oudere' werknemers wel eens wat meer tot werken mogen worden

gebracht. ·

Misbruik

Men hoort hoe langer hoe meer de klacht dat de werkloosheidsuitkeringen worden gebruikt als een soort inko- mensbasis die samen met wat bijver- diensten tot een zeer behoorlijk inko- men leidt zonder 'dat men daar veel voor behoeft te doen. Dit is een praktijk die wettelijk verboden is maar waaraan de uitvoeringsorganen weinig schijnen te kunnen doen. Ik geloof dat dit soort praktijken een gevaar opleveren voor onze werkloosheidsverzekering. Werk- loosheid is een hard gelag voor degenen, die graag willen werken, maar voor deze mensen hebben wij gelukkig een goede werkloosheidsvoorziening. Die mag echter niet worden misbruikt door gemakzucht. Dat brengt ons sociale ver- zekeringsstelsel alleen maar in diskre-

di~t, tot .nadeel van degenen die daarc . door moeten worden beschermd. Juist daarom geloof ik dat er . wel eens. wat minder zàchtzinrtîg niag worden opgetre- den tegen degenen, die redelijkerwijs . kunneri · werken maar er de .voorkeur aan geven . verzekeringsuitkeringen te blijven trekken.

Vanuit deze gedachte heb ik ook mijn suggestie· gedaàii ·ten aahzieh van de- ouderen onder de werkloze jeugd. Juist nu wij alle hands aan dek moeten zetten om de werkloosheid als een van de ernstigste maatschappelijke· verschijnse-

~en tè bestrijden; geloof ik dat het nodig

IS te komen tot een ZO zuiver. mogelijke

toepassing Vari · onze werkloosheidsverze- keri:ilg.

(Het lijkt. ons juist hierbij nog in herinnèring te. brengén dat het op -initia·

tief van mr. Rietkerk is geweest d<at de regering advies heeft ingewonnen bij de SER t.a.v. de vraag, hoe door wijziging

van de werkloosheidswet zij, die een iv.w.-uitkering genieten, ku.nnen worden aangemoedigd nieuw . werk te aanvaar- den, ook indien -het daarmee verdiende loon zager ligt dan het bedrag. van hun uitkering, Hij dacht da(w.bij met na..me arm ·de. mogelijkhe.id tot invoering van een in'lvome~!8garantie Redactie Vrijh. en Dem.)

P.R.I.K.K.E.l.S

• Verslag in de Helmónilse Courant .van een ledenvergadering van D'66 aldaar: "Ik duld dit niet in mijn partij. Als dat zo doorgaat, ga ik terug naar de VVD!" Dergelijke kreten slaakte zaterdagavond drs. Hans Gruyters, de Robespierre-achtige figuur van de politieke partij Democraten (D'66), in de bovenzaal van hotel St. Lambert, toen na een urenlang kauwen op een taai gemeenteprogramma, de, kandidaatstelling van D'66 voor de gemeenteraad aan de orde was.

( ••••• ) Wat voor soort kandidaten de heer Gn:iyters het liefst wilde zien, ·liet hij ook niet onverhuld: "We moeten querulanten kiezen, waarvoor ze bang zijn ••• "

• De Groene Amsterdammer: "Het blad van het NKV, Ruim Zicht, verricht belang.rijke koeriersdiensten eri zulks niet zonder partijdig- heid. Het laat de heer Bogaers provocerend aan het woord en is ook nog eens te rade gegaan bij de bekende criticus van de heer Schmel- zer, de oud-voorzitter van het NKV, A. C. de Bruyn. De interesse van de vakbeweging betekent een aanmerkelijke steun in de rug van de groep christen-radicalen als geheel".

• Het Parool: "Het is op het ogenblik blijkbaar niet nodig, com- munist te zijn om een Russische ~-bom te zien als wat anders dan een Amerikaanse H·bom en een Russische reuzeraket als wat anders dan een soortgelijk Amerikaans projectiel. Wat is een taptoe Delft, vergeleken bij een dreunende militaire parade op het Rode Plein, naar inhoud en naar geest? Toch zou het volstrekt niet verwonderen als onder een volgend protest tegen de Delftse taptoe enige namen voorkwamen, die ook te vinden zijn onder de recente particuliere gelnkwens aan het Sowjet-bewind".

• Het vroegere socialistische Kamerlid prof. Patijn in een recente brochure van zijn hand, "De crisis van het partijwezen": "De mild- heid, breedheid, openheid van de PvdA tU: 1946 heeft te veel plaats gemaakt voor de humeurigheid van een korzelige stootgroep".

• De rubriekschrijver van "Dezer Dagen" in de NRC: "Een van de fascinerendste foto's in de krant van vorige week was die waarop men de Griekse tiran Patakos kon zien, die de bal àftrapte bij het begin van de voetbalwedstrijd Griekenland-Sowjet-Unie. Het Sowjet- elftal stond er vriendelijk en glimlaehend bij te kijken. Wat een ge- huil zou er in Nederland zijn opgegaan als ons elftal naar het door dictatuur verdrukte Athene was gegaan om daar tegen de Grieken te gaan spelen en samen met Patákos vereeuwigd te worden! Blijk- baar hebben de Russen minder last van scrupules".

(2)

2 - vrijdag 17 november 1967

Kopij woor deze rubriek zen·

den aan:

.lob. H. Sprin11:er

Alexandert~traat Ui. Haarlf'm

Drentse dag

De Drentse Vrouwen in de VVD kwamen op donderdag 5 oktober 1967 in Hotel Frederiksoorà te ' Frederi.ksoord (Drente) bijeen.

De bijeenkomst werd geopenè door de presidente, mevr .. J. P. Hansen-van der Linden uit Emmen, die erg verheugd was over de goede opkomst.

's Morgens sprak ir. F. W. Wessels, directeur van de Maatschappij van Wel- dadigheid over net ontstaan en de werk- wijze van deze maatschappij.

De heer Wes_sels vertelde uitvoerig over de geschiedenis van de Maatschap- pij van Weldadigheid, die in 1818 is opgericht om het hoofd te bieden aan de armoede m de steden en aok op het platteland. Er werd in Frederiksoord een "Vrije" en geen "gedwongen" kolo- nie gesticht. De mensen kwamen uit vrije wil en mochten ook weer vertrek- Ken als :zij dat wilden. Hier is een IDliek stuk werk verricht; het iS. een zeer belangrijk experiment op sOci- aal-economisch en agrarisch gebied geweest.

Na de lunch werd het moderne bejaar- dencentrum .,de Menning" van de

Maatschappij bezichtigd.

's Middags sprak de heer B. J. Ras, directeur Kamp Vledder over de. Wet Gewetensbezwaren Militaire Dienst.

Men moet onoverkomelijke gewetensbezwaren hebben en deze kunnen waar maken om vrij van militaire dienst te komen; hieronder verstaat men zede- lijke en godsdienstige bezwaren. Politie- ke bezwaren worden niet erkend. Wor- den na een diepgaand onderzoek de bezwaren erkend, dan krijgt men een vervangende dienst.

In kamp Vledder zijn ca. '25 à 30 jongens. Een kamp is nodig, aldus de heer Ras, maar het is een moeilijk punt.

H. Z. Idema-Buiten.

Groningen-Haren

In het restaurant van Duinen in het Tennispark Vorenkmap, sprak mevr. J.

Hut-De Jonge voor de Vrouwen in de VVD in Groningen-Haren over haar er- varingen als lid van de Provinciale St.a- . ten van Groningen. Op boeiende wijze

gàf zij haar gehoor een beeld v·an het voor de buitenwacht minder spectaculai- re werk van een Staten1id. Duidelijk kwam uit haar eauserie naar voren dat men zich ·diepgaand en serieus op de verschillende besprekingen in de afdelin- gen en commissies moét voorbereiden, als men zijn taak goed wil vervullen.

·De spreekEter behandelde enkele van de vele problemen waarmee zij als lid van de Staten te maken heeft, zoals bijvoorbeeld de moeilijkheden in de tuinbouw, de wat.eL"vervuiling, de ruilverka- veling en het vraagstuk van de recreatie, Delfzijl en de Eemshaven, etc.

Mevrouw Hut, die een boeiende spreekster bleek te zijn, mocht terecht een hartelijk woord van dank in ont- vangst nemen van de presidente, mevrouw S. A. van der Laan-Koppius. -

Aan het slot van deze geslaagde bijeenkomst vertelde mevrouw J. A. Nan- nlngacVan der - Hoop van Slochteren

Vrijheid enrvv1 DemocratieL!?...I

Weekblad van de Vo~~spartij

voor Vrijheid en Democratie.

Adrt>• van de admimstratie (zoweJ voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 7 3 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).

Tel. 010-11 10 00. abbonnemen- ten toestel 219.. advertenties toestel 224. Postgiro: 2451::13 t.n.v •• \drnin;..,t ... atie Vr;iheid en Democratie te Rotterdam.

Hoofdredacteur:

Ph~ C. la ChapeJle jr.

Adres van de redactie:

Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.

Radio-uitzending vàn de VVD: woensdag· 29 november van

18.~18.30 uur1 over de zènder Hilversum I {402 m).

N.V. OBSERVATOR

ROTTERDAM VASTELAND 30 TELEFOON 11 15 20

FABRIKANTE VAN

NAUTISCHE INSTRUMENTEN MANOMETERS, THERMOMETERS PYROMETERS, TACHOMETERS Agenten voor Zeekáarten en Nautische boeken

REPARATIES OP KORTE ·TERMIJN

over de door haar bezochte .confer.entie van de Liber.i.le Internationale, dit jaar .in september te Oxford gehouden.

S. A. van der Laan-Koppius.

Bouwcentrum

Bet Bouwcentrum in Rotterdam (Wee- na 700) zond ons een . brochure ,.,Groepsbezoek aan het Bouwc.entrum" · waarin gegevens zijn. opgenomen voor een afwisselend en instructief l>ezoekpro- gramma.

Er" is een permanent.e tentoonstelling·

en er .:zijn tijdelijke exposities; er zijn lezingen met dia's met de mogelijkheid tot discussie.

Niet _alle onderwerpen vallèn binnen ons terrein, maar b.v. ruimtelijke ordening en stedebouw, wonen als object_

van sociologisch onderzoek, recreatieve voorzieningen en culturele centra voor jong en oud, dat zijn toch zaken die onze belangstelling hebben.

Wie er interesse in heeft, kan de brochure aanvragen bij het Bouwcentrum.

Vergadering van soc. -ecoriom i sche comm1ss1e .

Vrijdagavond 10 november vergaderde de sociaal-economische commissie van de VVD te Den Haag.

De definitieve redactie werd vastge- steld van het rapport betreffende de wen- selijkheid van wettelijke maatregelen teneinde de sociale positie van werknemers bij liquidatie, .surséance van be- taling en faillissement van ondernemin- gen te verstèrken. Dit rapport zal het hoofdbestuur op korte termijn aangebo- den worden.

In hèt rapport Bezitsvorming door pen- sioenvoorziening werden de laatste wij- zigingen aangebracht. Dit rapport zal, evenals het rapport Stakingsrecht, gepu~

bliceerd worden.

De vergadering w:~.s voor het overige deel gewijd aan huishoudelijke zaken.

SPREEKBEURTEN

Periode van 17 november tot en met 18 december

17 nov. Zèist (20.00 uur, hotel Boslust) .... ..

17 nov. Baarn ... ..

17 nov. Heerenveen {Statencentrale) 17 nov. Frederiksoord (20.00 uur, hotel Fre-

deriksoord; lib. kring Meppel e.o.) 17 nov. Nijmegen (Opr.verg. Lib. Stud. Ver.) 17 nov. Hilversum (20.15 uur, hotel Gooiland;

JOVD 't Gooi, debat PSP) ... . 18 nov. Zuidlaren (JOVD) ... . 18 nov. Odoorn (20.00 uur, hotel Bos; JOVD

Z.-O. Drenthe, prop.feestavond) ..•

20 nov. Rott~rdam (20.00 uur, Atlanta; debat :r;net Kamerleden) ... .

- 20 nov. Haarlem e.o ... . 20 nov. Alphen a. d. Rijn (debat vijf grote

20 nov.

21 nov.

22 nov.

23 nov.

24 nov.

27 nov.

partijen) ... . Sassenheim ... . Maassluis ... . Goes (l9.JO uur, hotel Centraal) ... . Veenendaal ... . Amstelveen ... . Terschelling ... . Ridderkerk (Vrouwengroep) ... _ Leiden ... .

Eindhoven (20.15 uur, Grand Hotel

Mr. H. E. Koning H. J. L. Vonhoff

H. Wiegel, teaeh-in partijvorming Ir. J. Baas

Drs. Th. H. Joekes Mr. dr. Berkhouwer H. J. L. Vonhoff Mr. H. van Riel

Mr. A. Geurtsen, mr.H.E.Koning en m'evr. G. V. v. Someren-

Downer H. Wiegel

Drs. Th. H. .Joekes (voorzitter) en H. J. L. Vonhoff

Mr. J. G. Rietkerk Mr. F. Portheïne

rr. ^{D. S.}^Tuijnman

Mr. F. Portheïne H. J. L. Vonhoff R. Zegering Hadders Mevr. mr. E. Veder-Smit H. Wiege!"

De Cocagne) ..•.• .... .... ... .. .... .... .... G. Koudijs 27 nov.

27 nov.

29 nov.

30 nov.

1 dec.

11 dec.

13 dec.

15 dec.

18 dec.

Doesburg · ... Mr. J. G. Rietkerk Groningen .. .. .... .. .... .. .. .. .. . .. ... .. . ... Mr. H. E. Koning

Roosendaal (Rest. 't Wit Roosken; sa-

menwerkende afd. W.-N.-Brabant) H. J. L. Vonhoff Wageningen {Lib. Stud.) ... H. Wiegel

Enschede (18.00 uur, lib. soc.) ... . ... Drs. Th. H. Joekes Oasterbeek ... Mr. H. van Riel Rotterdam (JOVD, distr. Zuid-West) H. J. L. Vonhoff Leeuwarden .. .. . .. .. .. .. .. . .. . .. .. .. . .. . .. .. Mr. J. G. Rietkerk Franeker (Statencentrale) ... H. J. L. Vonhoff 'Sleen (20 uur, hotel Zwols; Z.-O.-hoek

Drenthe) ... ..

Zwijndrecht ... . Amsterdam (Vrouwen belangen) ... . Hippolytushoef (afd. Wieringen) ... . Oostvoorne ... . Geldermalsen e.o. • ... ..

Zeist (20 uur, hotel Figi) ... ..

H. J. L. Vonhoff Drs. Th. H. Joekes

Mevr. G. V. v. Someren-Downer Mr. F. Portheïne

H. J. L. Vonhoff Mr. E. H. Toxopeus Mr. H. van Riel

N.B. Voor zover ons bekend zijn aanvangsuur en plaats der vergaderingen vermeld.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

UIT DE

PARTIJ

• Loosdrecht

De afdeling Loosdrecht van de VVD vergaderde op 25 oktober in "De Schutse". Er werd een lange agenda afgewerkt en er hadden bestuursverkie- zingen plaats. Het bestuur is nu als volgt samengesteld: '1'. Cohen, voorzitter;

mevr. 'T. J. C. Starink-Torsing • .seer.;

D. van Ent.er, penningm.; G. van der Zee, B. Bos, S. L. H. Westra en P. B. de Wilde (leden)

De VVD-gemeenteraadsleden en -wet- houder gaven een ovèrzicht van wat in de afgelopen tijd in het belang van de gemeente is gedaan. Hierdoor kre- gen de aanwezigen een beter inzicht .in het vele werk dat door. b. en w. en de raad wordt verricht.

• Ridderkerk

Dinsdag 31 oktober hield de afdeling Ridderkerk een ledenvergadering. Het voornaamste· agendapunt was de verkie- zing van een nieuwe voorzitter. De heer P. Nugteren legde nl. zijn voorzit- terschap neer; In zijn plaats werd be- noemd de heer P. Tazelaar, mr. Kespel'-- weg 6, Ridderkerk.

Daarna volgde, onder leiding van. de heer W. H. Jas, een levendige gedach- tenwisseling over eventuele nieuwe politieke ontwikkelingen, waarbij aJlen het erover eens waren dat we vooral onszelf moeten blijven en on~ liberaal beginsel als uitgangspunt voor ogen moeten houden.

Ten slotte werd nog de aandacht ge- vestigd .op een te houden streekbijeen- komst van JOVD en VVD op zaterdag 27 januari te Ridderkerk, waar het woord zal worden gevoerd door de heer H. Wiegel.

• Brussel

Donderdag 19 oktober maakte de Ne- derlandse Liberale Kring te Brussel ken- nis met de heer Wiegel, "het jongste Nederlandse Kamerlid aller tijden" zoals de voorzitter het uitdrukte. In eenc korte inleiding over het liberalisme stip- te de heer Wiegel aan dat de liberalen in het verleden wel sociale maatregelen hebben genomen, maar over het alge- meen toch te weinig oog hadden voor dit aspect van het politieke leven. Over het geheel genomen, aldus de heer Wie- gel, was de liberale partij ook nog. in deze eeuw een partij die de zaken niet essentieel wilde veranderen.

Spreker betoogde dat wij nu, .na .~e

tweede wereldoorlog en na een aantal veranderingen (waarbij hij als m'!lest recente noemde de koersveranderingen via het kabinet-Cals zonder de kiezers erin te kennen, de opkomst van D'OO en de invloed van de televisie) in een situa- tie van "onduidelijkheid" zijn geraakt.

Hij zei niet te geloven dat het dokteren aan het kiesstelsel, zoals o.a. D'66 dit voorstaat, veel zou baten. Daarentegen zou een vereenvoudiging van de partijstructuur wel kunnen helpen. Aan een snelle verandering in deze richting staat echter in de weg dat de partijen ook

"organisaties" zijn. Niet alleen staan deze politieke ,.organisaties" vaak ver af van wat het kiezersvolk beroert en beweegt, maar ze hebben ook de ei·

genschap met alle andere .organisaties gemeen dat ze willen voortbestaan.

Daarom zag de heer ·Wiegel ook niet gauw in Nederland een twee-partijen- stelsel ontstaan. Het is op dit moment moeilijk de uitkomst van het huidige politieke gistingsproces te voorspellen.

De VVD dient ervoor te zorgen dat de liberale gedachten een rol blijven spelen bij welke nleuwe partijstructuur dan ooK.

Bij de discussie kwamen punten zoals de wordingsgeschiedenis van D'66, de vraag of gestreefd moet worden naar een twee- dan wel een drie-partij- enstelsel {dit laatste stelsel bestaat nu in·

het Europees Parlement) en ten slotte het kiesrecht van de Nederlanders buiten Nederland ter sprake. Ten aanzien van dit laatste punt werden enkele feite- lijke onjuistheden in de Memorie van Antwoord van de minister van binnenlandse zaken aan de Tweede Kamer naar voren gebracht.

Al met al was het een ~goede avond waarbij de Brusselse liberalen hun inzicht konden verdiepen dank zij de kun- digheid en de overtuiging waarmee de heer Wiegel zijn mening naar voren wist te brengen.

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

DE WESTELIJKE RAN VAN DE IJSSEL

Op deze pagina geven w§.j een sa.menvattling van een zojuist verschenen brochure van de contact-commissie ·voor natll!ur- en

· landschapsbescherming. Zonder nu terstond een oordeel uit te willen spreken over de in deze brochure aangesneden problematiek, meent de redactie dat de door de commissie gemaalkte opmerkin- gen over vormgeving, lranJdschap en recreatie vran de . westelijke raJildmeren van de IJsselmeerpol- ders_ zeker ook onze lezerskring zullen interesseren.

EE

DE WESTELIJKE. RANDMEREN VAN DE IJSSELMEERPOLDERS I 0 EEÊNSCHETS

Marken, het laatste {schier)eiland in de voormalige Zuiderzee dient zó enigszins mogelijk in zijn huidige vorm en hoedanigheid te blijven voortbestaan.

Het is een cultuurhistorisch monument.

èn een toeristische, dus recreatieve at- tractie van de eerste orde; zou het in

MARKERWAARD

. de toekomstige polder Markerwaard worden ,.ingelijfd"; dan worden onver- geeflijke kansen gemist op een unieke conceptie van het nieuwe land in relatie met het oude. Wanneer binnenkort beslissingen worden genomen over de tracering van de dijken van de polder Markerwaard, zullen de hier geboden kansen optimaal moeten worden benut.

Dat betekent maar één ding, projecteer de westelijke dijk van deze poldèr in een royale boog óm het eiland.

Dit zijn de voornaamste conclusies, alsmede de belangrijkste aanbeveling, die een werkgroep ingesteld door de Con- tact-Commissie voor Natuur- en Landschapsbescherming heeft geformu- leerd in een zojuist gepubliceerde brochure .. De westelijke randmeren van de IJsselmeerpolders." Zoals bekend vormt de Contact-Oommissie het centra- le orgaan van de particuliere_ natuur- bescherming in ons land. Eerder reeds, in 1962, concretiseerde de werkgroep haar inzichten over o.a. het Eemmeer, het Gooimeer en het IJmeer in een brochure ,.De randmeren van Zuidelijk-Fle- voland - vormgeving, landschap, recreatie." Zij bestaat uit. mr. H. p_ Gorter, voorzitter; P. Nijhoff, secretaris; mej.

ir. E. F. van den Ban; R. J. Benthem; A.

G. Boost. prof. C. van Eesteren; j'hr.

mr. M. van der Goes van Naters; M. K.

Honig; T. Kasemier; ir. J. Loeff; ir. J.

J. Pilon; en M. Ruytenschildt. Zij beo- gen met hqn jongste geschrift, en vooral met de bijgevoegde "ideeënschets"

niet zozeer op de stoel van de ontwer- pers te gaan zitten. Het gaat de werkgroep, die o.m. planologen en recreatie- deskundigen in haar midden heeft, veel- eer om het leveren van uitgangspunten en informatie en om het geven van een visie hoe het betrokken gebied er zou kunnen uitzien.

TELEURSTELLINGEN

In haar inleiding refereert de groep aan de Tweede Nota over de ruimtelijke ordening (1966), waaruit duidelijk blijkt dat vooral langs het zuidelijk deel van de hier bedoelde randmeren een sterke verstedelijking mag worden verwacht.

Aan het winnen van landbouwgrond wordt thans een veel geringere beteke- nis gehecht dan voorheen en aan urba- nisatie is een veel grotere plaats inge- ruimd. De randmeren kunnen door hun recreatieve en landschappelijke functie- in aanzienlijke mate bijdragen tot een goed stedelijk woonklimaat.

Juist in dit licht gezien zijn de resulta- ten. die zijn bereikt bij het Gooimeer en het Eemmeer teleurstellend, zo meent men. Voor het Gooimeer zijn de dijkwer·

]!:en voltooid terwijl de voorlanden, eilan- d.en en beschutte vaarroutes nog niet zijn . uitgevoerd. De afwerking van de dijktaluds met. asfalt heeft het onbevre- _digende effect nog versterkt. Verschil- Iende bij de Dienst der Zuiderzeewerken gemaakte plannen konden niet tegelijk met de dijkaanleg tot uitvoering komen wegens het niet op tijd beschikbaar komen van de nodige middelen. Wil men

nu, bij het creëren van de Marker- waard, niet opnieuw het .. risico van teleurstellingen lopen, dan dient men t.z.t.

een . groot aantal voorzieningen tegelijk te treffen. De uitvoering van de algemene landschappelijke en recreatieve voorzieningen moet, zowel technisch als fi- nancieel een integrerend bestanddeel

De

Ombudsman

Ons Tweede Kamerlid m r. J. G.

R i et k e r k in de openbare vergadering van de Commissie van Justitie:

"Ik was getroffen door het feif;, dat bij de begroting ,van Justitie in het geheel niet wordt gespro"

ken over het onderwerp: "Om- budsman", terwijl in ~e begroting van Binnenlandse' Zakeo duidelijk is gezegd, dat dit !!en -zaak is, die zowel door Binnenlandse Zaken als door Justitie wordt aangepakt.

De minister zal mij wel ver- geven, dat ik in dit verband een betoog van hem in ₁herinnering roep, gehouden in 1964, waarin hij (prof. Polak dus) ste)de: de moderne welvaartsstaat doet denken aan een gezette mene.er, die door zijn eigen omvang zijn~ voeten niet meer kan zien; het i~ goed, dat er iemand komt, d1e zo nu en dan eens kijkt of die voeten wel

V E R- K L A R I tf G:

~ AANOMEREN

van de t o t a l e Zuiderzeewerken worden.

SOMBER

De werkgroep, toont zich somber in haar verwachting als zij schrijft dat - door het ontbreken van de financiële middelen - plannen van de Dienst Zul-

schoon zijn. De minister heeft dat betoog vervolgd met de opmer- king - hij-was sterk voorstander van de Ombudsman -= ^{Wat wij}

.hier ook beslissen, hij· komt, of men het wil of niet. Ik had even de indruk, dat de minister in die gemoedsrust heeft nagelaten, in de begroting iets over de Ombuds- man te zeggen, hoezeer ik er ook van overtuigd ben, dat hij nog steeds voorstander van die instel- ling is.

Ik ;zou er met grote klem bij de minister _op willen aandringen, dat hij al het zijne - dat is op dit gebied veel - doet om te be- werkstelligen, dat wij, hoe dan ook, een beslissing op dit punt krijgen. Ik bedoel vooral een posi- tieve beslissing, maar als ik zeg

"hoe dan ook", dan wil ik mij niet bezighouden met de vraag, of het een parlementaire commissaris of een meer zelfstandige figuur zou moeten zijn. Ik aèht het bijzonder belangrijk, dat de betrokken de- partementen zich op korte termijn hierover I.Jeraden en de bewinds- lieden een standpunt hierover in- nemen:"

iö61Göll

SPIJKENISSE

Gebouwen van gewapend betonnen·

prefabs voor versthiliende doeleinden.

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.

Broeibakken en alle onderdelen Yoor de tuinbouw.

vrijdag 17 november 1967 - 3

ERE

derzeewerken voor het IJmeer, de Gouwzee, het Hoornse Hop en de overige westelijke randmeren, met hun uiterst belangrijke functie voor bestaan- de en toekomstige urbane gebh~den even- min tot uitvoering dreigen t.e komen.

Dat hierdoor, tot grote schade aan het leefmilieu van dit deel van de randstad en van de ,.uitbouw" ervan, kansen zullen worden gemist.

Zij beveelt dan ook o.m. aan dat de opdracht aan de Dienst der Zuiderzee- werken verruimd wordt, dat. uitvoerip.g van algemene landschappelijke en recreatieve voorzieningen ten behoevè v,an de randmeren - voorlanden eilanden stranden en beplantingen _. aan dez~

dienst worden opgedragen als integrerend bestanddeel vari de totale Zuider- zeewerken en in de begrotingsposten voor dit doel worden opgenomen.

WISSELWERKING

Uitvoerig wordt ingegaan op de wisselwerking die zal bestaan tussen wa.t reeds is en wat zal ontstaan. De randmeren, tussen het oude en het nieuwe land, zullen een .belangrijke rol kunnen spelen bij de integratie van de polders met het aangrenzende oude land., Zij vormen tegelijk een scheidend en een bindend element. Planologisch gezien blijkt de "uitstraling" van het oude land in belangrijke mate het inrich- tingsplan van de polders te beïnvloeden.

Men denke bijvoorbeeld aan het creëren van een stedelijk gebied tegenover Amsterdam en het Gooi en van een groene ruimte ten noorden van het Eem- meer als voortzetting van de Eempol- ders.

Bij dit alles zal moeten worden gestreefd naar variatie in vorm en. functie van de randmeren, vooral tegen de achtergrond van de mogelijkheden tot recreatie. Dit kan o.m. door verschillen aan te brengen in breedte van het wa- ter, bochten in het beloop van de dijken, opgaande beplantingen op grondophogin- gen achter de dijken, op voorlanden eilanden etc. Er zullen "groene oevers';

aan ~e- ra~dmeren moeten worden gegeven, JUist m de urbane gebieden.

MARKEN

Gentraai in het betoog van de werkgroep staat echter dat wonderlijke ei- l~d Marken. Wonderlijk vanwege zijn unieke, eigenlijk eigendommelijke karakter. Dat eiland. - ofschoon het die naam door de vaste verbinding met de wal eigenlijk niet meer verdient - dienttegen elke prijs als zodanig beh(;>U- den. Dat kan a1leen, aldus de samenstel- lers van de brochure, indien het. niet, in de Markerwaard wordt opgl'mom~n.

Mocht dat wel geschieden, dan verliest het zijn karakter, onherroepelijk .. Blijft het bestaan dan behoudt ons. !ánd' een

"levend monument".

Er worden echter nog ander~· .~rgu

~enten opgesomd. Het stedelij~ .gebied m de pold~r, voor zover dit ten noorden van het Oostvaardersdiep is gelegen, zal een veel aantrekkelijker ligging krijgen w~nneer zich in de ,011midpellijke omgevmg een ;revarieerd watersportge- bled bevindt. Daarenboven: de Gouwzee krijgt, met Marken in het midden, een g:_ote ·oever lengte, hetgeen bepalend kan ZIJn. voor de waarde van een watersport- gebied. Marken is een ideaal doel voor vaartoch ten, van Manniekendam uit ·is het te onderscheiden. Van de toekomstige andere, verstedelijkte oever bezien, zou het evenzeer eer. uitermate karakte- ristieke aanblik kunnen leveren. Dit urbane gebied zou aldus een unieke ligging (in de polder) verkrijgen. Er is het rec:eatieve element voor watersporters, er 1s, daarnaast, het passief-recreatieve facet voor de man op de oever, voor de stedeling. Ideale vertrekpunten zijn er reeds: Manniekendam en Volendam.

Resumerend; met betrekking tot dit deel van de polderplannen, dringt 'de werkgroep "met. klem aan op een ge- durfde visie", ,.opdat ongeëvenaarde mogelijkheden ter verbetering van het leefklimaat en tot. behoud van cultuur- historische waarden niet ongebruikt ver·

!oren gaan."

De brochure behelst voorts nog beschouwingen over het toekomstige randmeer tussen Edam en Schardam, over het. Hoornse Hop dat tot één groot meer moet worden waarbij het open havenfront. vóór de stad H0orn behou- den blijft en "dat voldoende ruim is om die indruk van wijdheid te geven waar- om een stad als H0orn vraagt," alsmede over het randmeer iussen Wijdenes en 1\:nkhuizen. In één cursief gedrukte rege: staat eigenlijk al hetgeen de werkgroep precies. oedoelt te zeggen: ,.Aan vormgeving en inrichting van de westelijke randmeren dienen d~ hoogste eisen te Wt>rden gesteld."