Fold-up meeting
Beroepsgeheim en gegevensdeling
18 februari 2020
Inhoudsopgave
Wat is beroepsgeheim
Wie heeft beroepsgeheim
Informatie over kind delen met ouders Uitzonderingen op het beroepsgeheim Discretieplicht vs beroepsgeheim
Samenwerking binnen de organisatie (teamwerking)
Samenwerking buiten de organisatie
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Wat is beroepsgeheim
Wie heeft beroepsgeheim
Artikel 458 SW - geheimhoudingsplicht - vertrouwensrelatie met hulpvrager
“geheim”: elk feit dat algemeen onbekend is en dat ook zo
moet blijven - het feit dat iemand ‘cliënt’ is, wat de cliënt hem zegt, wat men van anderen over de cliënt te weten komt, wat de cliënt over iemand vertelt …
“Vertrouwensfuncties waarvan het noodzakelijk vertrouwelijk karakter door de wet, de traditie en de gewoonte erkend
wordt”
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Wie heeft beroepsgeheim
- art. 458 Strafwetboek: artsen, heelkundigen, officieren gezondheid, apothekers, vroedvrouwen, al wie uit hoofde
van beroep of staat kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd...
- Sectorale regelgeving: CLB, CGG, CAW, OCMW, IJH
- > rechtspraak: advocaat, directie ziekenhuis, psycholoog, priester, vertaler, …
Quid leidinggevende? Ondersteunend (administratief) personeel? Stagairs? Vrijwilligers ?
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Informatie over kind delen met de ouders
Recht op privacy (art. 16 IVRK)
Beroepsgeheim t.a.v. ouders van minderjarige afhankelijk van leeftijd, maturiteit, ervaring, aard van de vraag, ernst van de situatie…
Ouderlijk gezag en ouderlijke aansprakelijkheid Belangenconflict: belang van het kind primeert
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Uitzonderingen beroepsgeheim
1. Getuigenis in rechte: voor (onderzoeks-)rechter, niet politie of parket – spreekrecht, geen spreekplicht
2. Noodtoestand: daadwerkelijk gevaar voor fysische of psychische integriteit – onmiddellijk en noodzakelijk
3. Toestemming van de cliënt: expliciete vrije geïnformeerde voorafgaande toestemming – in het belang van de cliënt - indien mogelijk in aanwezigheid van cliënt
4. Verdediging in rechte: indien nodig voor eigen verdediging van houder beroepsgeheim
5. Cliënt is slachtoffer
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Uitzonderingen beroepsgeheim
6. Art. 458bis SW: bepaalde misdrijven gepleegd op minderjarige of kwetsbare personen
- misdrijven: kindermishandeling, aanranding van de eerbaarheid en verkrachting, slagen en verwondingen, doodslag, moord, genitale verminking, bezit/verspreiden kinderporno,
dodelijke vergiftiging, verwaarlozing, verlating, mensenhandel…
- kwetsbaarheid: door leeftijd, zwangerschap, ziekte, lichamelijk of geestelijk gebrek,
onvolwaardigheid, partnergeweld, gebruiken van geweld, gepleegd omwille van culturele drijfveren, gewoontes, tradities, religie of de zogenaamde “eer”
- gepleegde feiten en een ernstig en dreigend gevaar voor fysische of psychische integriteit van slachtoffer of aanwijzingen voor een gewichtig en reëel gevaar voor andere
minderjarigen/kwetsbaren en men is niet in staat om zelf of met hulp van anderen de integriteit van de persoon in gevaar te beschermen
- aangifte bij procureur des Konings
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Uitzonderingen beroepsgeheim
7. art. 458ter SW: casusoverleg
- op grond van wettelijke bepaling of gemotiveerde beslissing procureur des Konings
- gericht op:
1° de bescherming van de fysieke of psychische integriteit van een persoon, of
2° de preventie van misdrijven van terrorisme of misdrijven in het raam van een criminele organisatie
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Discretieplicht
Wat is discretieplicht?
De verplichting om bij het uitoefenen van een ambt of functie geen gegevens vrij te geven aan anderen dan diegenen die
gerechtigd zijn er kennis van te nemen.
Wie heeft discretieplicht?
- Wet: werknemers en ambtenaren (ambtsgeheim) - Deontologische code
- Contractuele bepalingen
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Beroepsgeheim vs. discretieplicht
Beroepsgeheim Discretieplicht
Bescherming individueel belang cliënt + maatschappelijk belang
Bescherming van het belang van de dienst of de organisatie
Informatie die al geheim moet worden beschouwd
Alle informatie die niet bedoeld is om bekend te worden gemaakt
Noodzakelijke vertrouwensfunctie, maatschappelijk erkend (door wet, rechtspraak, gewoonte of traditie)
Persoon verplicht tot discretie (door wet, deontologische code of overeenkomst)
Geldt ten aanzien van iedereen Spreekrecht en zwijgrecht
Geldt niet ten aanzien van leidinggevende en collega’s Spreekplicht
Strafsancties, eventuele
arbeidsrechtelijke, burgerrechtelijke en tuchtrechtelijke sanctie
Arbeidsrechtelijke, burgerrechtelijke en tuchtrechtelijke sanctie, geen
strafsancties
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Samenwerken en delen van informatie
• Verschillende samenwerkingsvormen en diversiteit aan deelnemers
→ Geen pasklaar antwoord
• Uitklaren van de volgende zaken:
1. Wie is gebonden door het beroepsgeheim?
2. Context en finaliteit van de samenwerking?
3. Welke informatie zal gedeeld worden?
(individuele casussen – problematieken – anonieme info)
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Samenwerking binnen organisatie: teamwerking
Actoren met beroepsgeheim
1. Gezamenlijk beroepsgeheim
- Aan een door het beroepsgeheim gebonden persoon - Binnen dezelfde hulpverleningscontext
→ Betrokkenheid & finaliteit - Team: samenwerkingsverband
• Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de hulpverlening aan cliënt
• Gezamenlijke opdracht vervullen - Relevante gegevens
→ Need to know vs. Good to know vs. Nice to know - In het belang van (de hulpverlening aan) de cliënt
- Geïnformeerde cliënt
2. Toestemming
Actoren zonder beroepsgeheim
1. Actoren zonder beroepsgeheim onderling
➢ Informatiedeling kan
2. Actor zonder beroepsgeheim → Actor met beroepsgeheim
➢ Informatiedeling kan
3. Actor met beroepsgeheim → Actor zonder beroepsgeheim
➢ Eventuele informatiedeling, mits toestemming (maar omstreden in rechtsleer en rechtspraak)
Beroepsgeheim en gegevensdeling
Samenwerking buiten organisatie (vb. Huis van het Kind)
Actoren met beroepsgeheim
1. Gedeeld beroepsgeheim
- Aan een door het beroepsgeheim gebonden persoon - Binnen dezelfde hulpverleningscontext
→ Betrokkenheid & finaliteit - Noodzakelijke gegevens
→ Need to know vs. Good to know vs. Nice to know - In het belang van (de hulpverlening aan) de cliënt
- Geïnformeerde cliënt
• Verzetsmogelijkheid
• Transparantie
• Zowel structureel als individueel
• Liefst via of in aanwezigheid van cliënt
2. Toestemming
Actoren zonder beroepsgeheim
1. Actoren zonder beroepsgeheim onderling
➢ Informatiedeling kan, rekening houdende met eventuele discretieplicht
2. Actor zonder beroepsgeheim → Actor met beroepsgeheim
➢ Informatiedeling kan, rekening houdende met eventuele discretieplicht
3. Actor met beroepsgeheim → Actor zonder beroepsgeheim
➢ Eventuele informatiedeling, mits toestemming (maar omstreden in rechtsleer en rechtspraak)
