Pol Brounts
bron
Pol Brounts, Mien leef lui. Veldeke-Krink, Maastricht 1984
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/brou005mien01_01/colofon.php
© 2013 dbnl / erven Pol Brounts
Sjterrek
‘Mien leef lui,’ zag de veurzitter en heer houwde mèt zienen hamer op de taofel,
‘mien lééf lui, boe zien veer noe eigelek mèt bezeg?’
Heer voond dat 'n sterke vraog. Op d'n tillevizie had heer 't e paar kier gehuurd en 't had depen indrök op häöm gemaak.
Dat ‘veer’ allein al! Dat sloog netuurlek neet op degene deed de vraog stèlde.
Integendeil. Dee wis verdomp good boe heer mèt bezeg waor. Nein, 't plaotsde häöm hoeg bove de massa en 't sloot häöm abseluut en oontegesprekelek oet vaan datgene boe de andere ziech mèt ammezeerde.
Dat zaot get sinisters in, voond heer, um aon 'n deil lui die ziech örges dik euver zaote te make inins, klaatsjt'ch, te vraoge wat ze aon 't doen waore. Of ze e stèl haafgare waore, die mer get veur ziech oet zaote te fisternölle, zoonder noe persijs te wete wat ze doge.
't Had get eweg vaan 'nen oonderwijzer dee aon Harieke vraog: ‘Harieke, waar zijn we weer mee bezig?’ terwijl heer verduveld good wèt tot Harieke mèt 'n èllestikske zit te speule en niks gehuurd heet vaan die som euver de winkeleer dee in ziene maog zit mèt twie mud split-erte en die moot verkoupe mèt 'n korting vaan twelf-en-'n-haaf percent. Harieke kin al slech get anders doen es z'n èllestikske wegfoetele en mèt 'ne roeje kop ‘Niks meneer’ zègke. Wat de meister daan sjoen de kans gief um dao-op-in te goon en Harieke oetgebreid en oongenuteg oonder 't oug te bringe tot dát daan ouch 't einegste is boe Harieke boete-medels in oetblink: In 't niksdoen.
't Waor 'n superieur vraog, meinde de veurzitter, en ze misde ouch noe häör oetwèrking neet. 't Woord op slaag doedstèl aon de vergadertaofel.
Bertus, dee al e kerteer laank vervelende vraoge aon 't stèlle waor euver 't financieel beleid vaan de veurzitter en de penningmeister, leet z'ne moond wiegelwagel opevalle en loerde verbófkoont en gemein euver zie leesbrèlke en de taofel eweg nao 't daogeleks bestuur in 't algemein en nao de veurzitter in 't biezunder. Dee keek um ziech heer mèt 't geziech wat bij zien vraog pasde, nao zien euvertuiging altans: Wie vaan 'ne mins dee hoegnudeg ins mós, meh wis tot in de wijen umtrèk gein toilèt te vinde waor.
Ziene sikkertaris zaot mèt 'nen depe froons in ze geziech klaorbliekelek ingespanne nao te dinke euver de portee vaan de vraog. De penningmeister, dee vaan z'n eige al 'ne roeje kop had, liekende noe op 'ne giftege sjroethaon. De mieste lede keke get gezjeneerd veur ziech of zaote mèt hun pen te speule. Op Wöllemke Sevrijns nao, dee netuurlek weer niks gehuurd had en get verbaas de taofel aofuigde.
En zoe kaom de veurzitter weer bij Bertus.
Wat heet dee mins toch e sjtom geziech, dach heer vruntelek. Zeldzaam. Dao mós toch indertied get mis gegaange zien bij ziene pa en ma, want dit kós oonmeugelek de bedoeling gewees zien. En wat waor heer vervelend. Um euver die paar gölde
te blieve doorzege! Of ze niks beters te doen hadde.
Noe doog Bertus z'ne moond touw. Zien valse tan klatsde opein mèt 'ne slaag of eine 'ne windbuks aofsjoot. 't Waor dudelek te hure.
De veurzitter waor hiel kontent.
‘Zouwe v'r ins wijer goon?’ vroog heer.
Meh Wöllemke Sevrijns staok zien hand op.
‘Maag iech ins get vraoge, menier de veurzitter?’ vroog heer.
‘Meh zeker, menier Sevrijns, zeker. Gaot eure gaank.’
‘Wat vroog geer eigelek aon Bertus, wie dee bezeg waor euver de cent?’ zag Wöllemke.
‘Ao... eh... Iech vroog: Mien leef lui, boe zien veer noe eigelek mèt bezeg?’ zag de veurzitter geforceerd leef.
‘Da's sjterrek!’ zag Wöllemke. ‘Iech waor e bitsje d'n draod kwiet. Meh dat had iech sjus ouch wèlle vraoge. Sjterrek.’
Hoossjroep
Dao waor ins 'nen aptieker, dee geregeld 'n hoossjruupke maakde.
‘Niks apaarts,’ zalt geer zègke. Niks um in de gezèt euver te sjrieve of um vaan achtereuver te valle. Alle aptiekers make geregeld hoossjruupkes. Dao mote ze vaan leve per saldo.
Meh 't hoossjruupke vaan éuzen aptieker waor gei gewoen hoossjruupke, wie de dokters dat op e pepèrke kribbele es hun patiënte snótsverkajd zien.
Nein, 't waor gemaak volgens e recep boe geinen dokter oets vaan gehuurd had.
In zien praktiek teminste neet.
D'n aptieker had 't zellef oetgevoonde.
Of oetgevoonde...
't Waor eigelek e recep wat ze hiel lang geleie in Fraankriek hadden oetgevoonde, en d'n aptieker haolden 't altied zelf in 'n zaak boe ze häöm neet kinde. 't Zaot in 'n greun fles en op 't etikèt stoond: Rémy Martin.
En 's aoves, es de zaak touw waor en zien assistente nao hoes, sjödden heer in zien aptiek hiel veurziechteg die greun fles um in 'n groete brojn aptiekersfles. En dáo zaot 'n etikètsje op mèt 'nen doedskop en twie gekruusde kneuk. En dao-oet völden heer daan vaan tied tot tied 'n hoossjruupkesfles mèt 'n etikètsje vaan de zaak boe-op stoond: Hoestsiroop. En díe naom heer mèt nao hoes. En de fles mèt d'n doedskop en de kneuk góng achterin 'n kas in de aptiek boe heer allein 'ne sleutel vaan had.
Want stèlt uuch veur tot ins eine ziech verdaolde!
De fles mèt Rémy Martin drop goejden heer es 'r nao hoes góng in de glaascontainer. Vaanwege 't milieu en de innergiebespaoring.
Noe huur iech uuch al dinke: M'ne God, wat 'nen ambras allemaol...
Geer höb geliek!
Meh dat zaot zoe: De vrouw vaan d'n aptieker had noets get gedroonke. Teminste niks boe alcohol in zaot. Ze voond 't gewoen neet lekker. Jeh, dat kin veurkoume sjijns.
Dat waor evels nog neet 't ergste. Meh op 'ne vijze kier waor ze in aonraking gekoume mèt 'n vrundin die bij de draankbestrijing waor. En die had häör verhaole vertèld euver levers en nere en draank... Dao zouw 'nen dokter nog beroerd vaan weurde. En vaanaof dat memint waor ze principieel tegen alles wat mer mèt alcohol get te make had!
Noe is 'n principieel vrouw erger es doors! En wie ze daan ouch gezag had: ‘In mien hoes geinen alcohol mie!’ waor d'n aptieker hiel verstendeg neet mèt häör in discussie gegaange euver 't feit tot 't zoe good zíen hoes waor es 't häört en had heer néét gezag tot in bepaolde gevalle get alcohol hiel heilzaam kós zien en tot Noë indertied d'n insegste waor gewees dee vaan de zoondvlood gered waor, vermoedelek umtot heer wienboer waor, en tot Slivvenier in Kana zelf vaan water wien gemaak had... Nein nein, niks daovaan.
Meh heer had ziene plan getrokke.
Want 'nen aptieker is neet vaan gistere huur. Dee heet get in zie köpke. En wat heer in ze köpke heet, heet heer neet örges anders.
En umtot heer gere 's aoves e kónjekske droonk, mèt maote meh wel gere wie gezag, had heer 'n stratezjie oetgedach boe zien vrouw gein notie vaan had.
Ouch al umtot ze neet zoe good kós dinke wie d'n aptieker zelf.
En al deen umstand mèt die flesse hoort daobij.
Zoe tegen 'n oor of tien 's aoves, es heer in ziene fauteuil zaot, begós heer noe en daan te hooste. Neet te erreg, meh wel hiel naodrökkelek. Daan stoond heer op, houwde ziech ins op ziens boors en zag:
‘Dao begint 't weer. Iech zal miech mer get hoossjroep pakke.’
Deen hoossjroep stoond in 't bufèt. In de fles die heer nao sletingstied zoe veurziechteg gevöld had oet de groete brojn fles mèt d'n doedskop, die heer gevöld had... Enfin, geer kint 't verhaol.
Heer pakde ziech daan 'ne lepel oet de laoj, sjödde ziech dee vol, en mèt e geziech of heer gal preufde, slikden heer mèt klein slukskes zien remedie aof. 't Waor netuurlek neet 'tzelfde es oet e gleeske, meh me moot ziech wete te behelpe, toert?
Daan krösjelde heer nog ins en zat de fles trök op häör plaots.
De lepel lag heer neve ziech op 't bijzèttäöfelke, veur es 't nog ins nudeg zouw zien.
Zoe leefde d'n aptieker rösteg en gelökkeg.
En zien vrouw vertèlden aon ederein dee 't hure wouw tot bij hun geinen draank 't hoes in kaom.
Op 'ne kier, 't waor e paar daog veur Nuijaor, waor d'n aptieker zienen hoossjroep op.
Geine noed, vaanzelf. Heer leep, op weeg nao de aptiek, e sträötsje um, koch ziech 'n nui fles Rémy Martin, en wie de aptiek touw waor begós heer aon zien umsjödderij.
't Waor zoe opgesop en wie heer nao hoes góng had heer 'n vol fles ‘Hoestsiroop’ in zien kelbas.
Noe veel dat jaor Nuijaorsdaag op 'ne maondag en d'n aptieker had deen daag deens vaanaof twelf oor 's middags. Daorum gónge ze 's zoondags al bij get femilie en kinnese ‘Zaoleg Nuijaor’ winse. Edere kier mós d'n aptieker zègke: ‘Nein, daanke, iech drink neet.’
Wie ze 's aoves mèt hunnen twieje bijein zaote kraog d'n aptieker tegen 'n oor of tien obbins 'ne flinken hoosaonval.
‘Foj-foj,’ zag zien vrouw, ‘pak diech mer gaw get hoossjroep.’
‘Dat daon iech,’ zag heer kontent.
Heer naom ziech 'ne flinke lepel vol en, umtot 't bekans al Nuijaor waor, zag heer:
‘Iech zal 'rs miech mer twie pakke, want iech geluif tot iech 't good te pakke höb.
Dat kump netuurlek vaan dat in- en oetloupe, vaan de kaw in de wermde en vaan de wermde weer in de kaw. Da's niks gedoon.’
‘Jao, 't waor ouch kaajd vendaog,’ zag zien vrouw.
Dus pakden heer ziech nog mer 'ne flinke lepel en heer voond 'm nog lekkerder es anders.
‘Iech höb e raar geveul in mien bein,’ zag zien vrouw get later. ‘Sjus of iech ore en ore geloupe höb, zoe laam.’
‘Nou, veer höbben ouch get aofgejats,’ zag d'n aptieker.
‘Dat is 't neet. 't Is anders. Iech geluif tot iech miech ouch get opgeloupe höb. Iech höb ouch zoe'n druug keel.’
‘Pak diech ins 'ne beker werm mèlk mèt get honing,’ zag häöre maan. ‘Dat wèlt wel ins helpe.’
‘Strak,’ zag ze. ‘Veurtot veer nao bèd goon.’
Ze hoosde effe.
‘'t Krets miech zoe in mien keel en iech veul miech get sjoeverteg.’
'n Tiedsje later kraog d'n aptieker weer zoe'nen aonval.
‘Meh nondepie!’ zag heer. ‘Noe höb iech 't toch good te graze. En mörge höb iech deens. Dat moot euver zien. En gaw ouch.’
Heer pakde ziech weer 'ne volle lepel, want 'n opkoumende kaw kin me 't bèste direk flink aongriepe.
Wie heer de fles weer in 't bufèt wouw zètte, zag zien vrouw: ‘Zouw iech miech ouch mer neet get pakke? Iech geluif zeker tot iech miech 'n kaw of 'n griep höb opgeloupe. 't Waor bij Tinie ouch vreiselek werm. Iech veul miech zoe raar.’
‘Jehjeh,’ zag d'n aptieker mèt e bedinkelek geziech, ‘of dat noe zoe good deveur is...’
‘Es 't good is veur díen kaw, is 't ouch good veur de mijn,’ zag zien vrouw terechte.
‘Nou jeh... Iech weet 't neet. Lekker zalste 't neet vinde,’ zag d'n aptieker, dee in de pits zaot wie 'ne sjeet in 'n ziemslere brook.
‘Middecijn is neet veur de lekker, meh veur de gezoondheid. Jeh neet?’ zag zij.
‘Good, good. Wieste wèls. Meh wach, daan daon iech get in e gleeske. Daan hoofste 't neet zoe inins aof te slikke mèt zoe'ne ganse lepel en kinste 't mèt klein slukskes innumme,’ zag d'n aptieker, dee zien hart vasheel.
Heer pakden 'n dröpkesgleeske en sjödde 't haaf vol.
‘Doeg 't mer vol,’ kaom zij. ‘Zoe bitteke zal neet väöl helpe.’
‘Geliek höbste. Meh iech dach: De zals 't wel vreiselek vijs vinde. Zal iech get water debij doen?’ perbeerden heer nog.
‘Biste gek. Iech bin toch gei klein keend,’ zag ze gepikeerd.
Dao kínne ziech situaties veurdoen boe ouch 'nen aptieker geine raod mèt wèt.
Heer sjödde häör gleeske vol en zat 't neven häör.
Ze rook ins traon en trok e geziech of ze mèt häör neus in 'n koojflats waor gevalle.
‘'t Ruuk nao draank,’ zag ze.
‘Jao, dat kin. Dat is vaan de... eh... Vinum Multiflora. Dat ruuk zoe,’ zag d'n aptieker.
‘Bah! Dat is toch neet te drinke,’ zag ze vijs.
‘Jeh, de meins toch neet tot iech 't veur mie plezeer drink?’ vroog heer veroontwierdeg. ‘'t Is veur mie good, en dat moos diech ouch mer dinke.’
‘Meh iech gaon dat neet mèt klein slukskes drinke,’ zag ze kordaot. ‘Beter eine kier erreg vijs es tien kier e bitteke.’
Ze droonk 't gleeske in eine klok oet en begós toen te hooste of ze noets mie droet zouw koume.
‘Dao! 't Begint al los te koume, “zag d'n aptieker.” 't Höllep good.’
Wie ze eindelek weer spreke kós, zag ze:
‘Wat 'ne rommel. Meh geef miech nog mer get. Iech wèl mörge neet beroerd zien es de kinder koume.’
‘Of 't dao noe good veur is?’ vroog d'n aptieker ziech hel-op aof.
Meh heer sjödde häör nog e gleeske vol en oet kompassie mèt häör en häör krenkde zag heer:
‘Iech pak miech ouch nog mer get. In e gleeske. Zoe gaw achtereen is toch wel erg smereg.’
Noe waor d'n aptieker mier geweend es zien vrouw, meh heer had ouch al mier gehad.
En zoe kaom 't tot ze tege haaf twelf allebei in hunne stool laoge te snörke.
Wie um twelf oor de klokke 't nui jaor inlojde en veur doezende göldes vuurwerk de loch in vloog, woorte ze e bitteke wakker.
Meh wie 't weer rösteg waor boete, hoorte de naobers get in 't hoes vaan d'n aptieker, boe 't altied zoe rösteg waor.
‘Stèl ins!’ zagte ze tegenein. ‘Wat huur iech noe?’
Wie ze aondechteg luusterde hoorte ze twiestummeg zinge: ‘Stille nacht, heilige nacht...’
‘Miene God, die ligken 'n week achter,’ zagte ze.
Meh dat hoorte d'n aptieker en zien vrouw neet.
Ze voonten 't e sjoen leedsje en ze waoren in jaore neet zoe kort bijein gewees wie noe.
Pestoer
In 't restaurant hadde ze nui toilètte gemaak.
Oonder in 't sousterrain, mèt sjoene malleber, greun mèt vlamme drin.
‘Prachteg, prachteg,’ zag de pestoer, wie heer ze veur d'n ierste kier gebruuk had.
‘Dat höbste good gedoon, jong. E plezeer veur te zien.’
De pestoer, al jaorelaank emeritus, waor 'n ‘abonnemintsje’ en dus vaste klant.
Edere middag kwaom heer werm ete. Heer zag ‘jong’ tege d'n ober, al had dee allang Abraham gezeen, en ‘Harie’ tege de jonge baas. Dee had heer nog geduip. Es heer 's middags, punctueel um kerteer nao twelf, binnekaom, zag heer de ganse zaak goojendaag mèt 'ne vrunteleke ‘Goojemiddag’, hóng ziene jas aon de kapstok en sjravelde nao zie vas pläötske.
Heer waor klein, mager en heer droog nog altied 'ne zwarten toog.
Heer kinde ederein en ederein kinde häöm, en heer waor daan ouch nog neet direk op zien plaots. Hei maakde heer e präötsje en dao wisselden heer e paar wäörd. En oonderwejl keek heer op de lui hunnen teleur wat heer te ete zouw kriege. Want dat waor ederen daag 'n verrassing boe heer alle plezeer oet haolde wat trin zaot. Heer aot gere good, meh heer had gein oetgesproke veurkäör. En kontent waor heer altied.
Mesjiens had heer teväöl elend gezeen en gehuurd um néét kontent te zien.
‘Höb iech 't soms neet good? Aozoe! Dao huur iech diech zag d'n douve,’ waor zien antwoord es einen häöm vroog wie 't góng.
Aon taofel had heer zoe ziene vasten tuier. Bij 't ete droonk heer Spa, heer aot perfietelek en op zie gemaak en denao droonk heer ziech 'n tas koffie mèt e kónjekske.
Daobij loos heer daan de gezèt en zoe bleef heer nog 'n haaf eurke zitte ‘um 't get te laote zakke’.
Had heer z'ne koffie, z'ne kónjak en zien gezèt oet daan stoond heer veurziechteg op, heer had get las vaan rummetiek, winsde ederein weer 'ne ‘Goojemiddag’ en vertrok, nao tege d'n ober gezag te höbbe tot 't häöm good gesmaak had. Dat zouw heer noets vergete.
Wie noe evels die nui toilètte waore gekoume, kaom dao 'n ceremonie bij.
Es 't ‘gezak’ waor, góng heer neet rechstreeks nao boete, meh brach iers e bezeuk aon 't sousterrain. Iers ins eine kier op de drei, meh mèt en mèt greujde dat oet tot ederen daag. 't Woord e vas oonderdeil vaan 't program.
‘Waar men eet, laat men zijn mest, zègke de Chineze,’ vertèlden heer ins aon de vrouw vaan de baas, die aon de receptie zaot boe heer langs mós um aon d'n trap nao oondere te koume.
Of heer dat es exkuis of es verklaoring bedoelde, waor häör neet dudelek.
Op ze gemaak voolt heer ziech dao-oonder sjijns wel, want nao 'n tiedsje begós heer debij te zinge. Heer had nog 'n gooj stum veur ziene leeftied, gesjaold in etteleke hoegmèsse, en 't kloonk door tot bij de receptie en, es de deur opestoond, tot in de zaak. 'ne Prachtege galm zaot traon mèt al dee malleber, en 't kloonk hiel
stiechetelek. Want de pestoer zóng altied Letijnse mèsgezange. Zoe hoorste daan bove obbins ‘De profundis clamavi’ of ‘Credo in unum Deum’ of ‘Gloria in excelsis Deo’, al nao tot 't häöm beleefde en nao tot 't häöm aofgóng mesjiens.
Soms woord de zaank obbins oonderbroke, um effe later mèt nog mier voluum los te beerste.
Dat waore zeker de cruciaol mominte, meinde de baas en z'n vrouw en d'n ober.
En op 'ne gooje kier zag de baas mèt 'ne gekke slaag, wie de pestoer weer bove water kaom: ‘Perficia, menier pestoer.’
‘Daanke jong, daanke. Dat heet miech good gedoon,’ zag de pestoer. En sinds deen daag woord ouch dat in 't ceremonieel opgenome.
't Gebäörde evels ouch wel ins tot de Credo of de Gloria of wat heer daan ouch zóng langsaam oetstorf en neet aon zien ind kaom. Es de pestoer daan bove kaom sjöddelden heer e bitteke mèt z'ne kop en leep get mismeujeteg nao z'ne jas.
‘Neet gelök,’ dachte de baas, z'n vrouw en d'n ober daan. En geine zag ‘Perficia.’
Ze leefde mèt häöm mèt.
Op 'ne kier, 't waor twiede Paosdaag, had de pestoer zoe lekker gegete tot heer, alveures aon z'ne beiweeg nao oonder te beginne, effe de keuke in leep um de kok e komplemint te make.
‘Heerlek gegete, jong. Heerlek. De bis 'ne kunsteneer,’ zag heer.
‘Dat deit m'ch plezeer, menier pestoer,’ zag de kok. ‘Laot 't uuch good bekoume.’
Effe later klaterde de ‘alleloeja's’ d'n trap op wie 'n umgedrejde waterval. De vrouw vaan de baas wachde oonbewus op de stèlte die mós koume. En jewel huur, de zaank woord oonderbroke. Vlaak drop waor 't weer ‘alleloeja’ in fortissimo. Händel waor dao e klein keend bij.
Wie 't stèl woord, kwaom de pestoer neet nao bove. En wie ze nao 'n tiedsje gónge kieke voonte ze häöm veur de wastaofel ligke. Gans kontent.
‘Dát heet heer teminste nog gehad,’ zag d'n ober.
‘Heh Pie!’ reep mevrouw in traone.
Nog weke laank pakde d'n ober edere middag otomatisch e fleske Spa, ietot heer weer traon dach.
En mevrouw voond dèkser es ins: ‘'t Is stèl oonder.’
Kaffee
Wie heer de kaffee binnekwaom, keek heer ins roond en sjeveerde toen in de riechting vaan mien täöfelke.
Dao waore nog genóg plaotse leeg en heer kós rösteg örges allein goon zitte es heer dat wouw, meh nein, zoe te zien waor heer veurnummes um bij miech te koume zitte.
Heer lufde zienen awwen hood effe op wie heer bij miech waor en zag beleef:
‘Is 't gepermitteerd, menier? Iech... eh... iech zit neet gere allein, zeet g'r.’
‘Meh zeker,’ zag iech. Väöl zin had iech entans neet trin, want iech zaot de gezèt te leze achter 'n tas koffie en waor gaar neet gebrand op e präötsje.
‘Merci, menier, merci,’ moompelden 'r en zat ziech tegeneuver miech.
Zoonder get te vraoge zat de jong 'nen awwe klaore veur häöm neer. Heer tópde mèt 'ne vinger aon de rand vaan zienen hood bij wijze vaan daank.
Iech kroop achter mien gezèt en doog of iech erg aon 't leze waor. Meh es iech e blaad mós umdrejje loerden iech toch edere kier ins stiekem nao häöm.
Heer zaot rösteg veur ziech oet te kieke. Heer droonk neet.
Ermeutig zaog heer neet oet. Riek ouch neet. Z'ne jas waor vaan 'n aajd medel en z'n krevat waor zeker jaore neet oet de knoup gewees. Meh z'n euverhumme waor propel en heer waor gesjore.
Gepensioneerd, dach iech. Tösse de viefenzesteg en de seveteg. Heer mós ins nao de coiffeur.
Iech loos wijer, meh wie iech weer ins nao häöm keek, lufde heer veurziechteg ze gleeske op, keek m'ch aon en zag: ‘Gezoondheid, menier.’
Heer pakde e klein slukske en zat 't gleeske weer veur ziech neer.
Achter mien gezèt fantazeerde iech wijer: Kleinen ambteneer, kinder de deur oet, mesjiens wedemaan.
‘M'ne zoon,’ zag heer obbins, ‘is meister in de rechte, menier. Meister in de rechte.’
Heer preufde eder lèttergreep op zien tong.
‘Avvekaot, zoegezag. Dat wèlt get zègke, menier: 'nen Titel. Da's neet niks. In Amsterdam. Jaojao, dee heet 't dao good. 'n Drökke praktiek. En väöl op reis.’ Heer pakde weer e slukske.
Iech had m'n gezèt laote zakke, want zoe boereteg kin me neet zien, um 'ne mins tegen 'n gezèt te laote praote.
‘Getrouwd?’ vroog heer, of iech häöm daonao gevraog had. ‘Zeker, zeker. Zij is ouch meister in de rechte. Knappe vrouw. Neet sjoen veur te zien, mein iech, meh knap, begrepd'r. Dee heet ouch e köpke, die. Ze höbbe same ei kentoer.’
Heer loerde door de vinster nao boete.
‘Jehjeh,’ góng heer toen door, ‘v'r zien ze neet zoe väöl.’
Dus geine wedemaan dach iech.
‘Nein, dat neet. Te drök, heh? Kinne neet eweg vaanwege de praktiek. Este
avvekaot bis in Amsterdam höbste wel altied werk. Nein... Es ze op vekantie goon, bringe ze 't keend wel ins bij us veur e paar werke. E meideke. Lekker dier. Vief jaor noe. Sprik allein mer Hollands netuurlek. Dao in Amsterdam kinne ze gei Mestreechs.
Trouwens, zíj kump eigelek oet d'n Haag. Sprik dus ouch allein mer Hollands. Logisch heh. 't Keend dus ouch. Meh bijdehand, huur, die klein. Zoe slum wie 'ne mins. En vief... wie water. De höbs gein ouge genóg es ze thoes is. Euveral aon zitte heh. En mer vraoge, mer vraoge. Waarom dit en waarom dat en wat doe je hiermee en daarmee? De gansen daag. Leuk. Ech leuk. Leef ouch. Erg leef.’
Heer fipde aon ze gleeske en druimde weer effe weg.
‘Jehjeh... Wijer koume ze noets. Geinen tied. G'r kint dat. Zoe noe en daan belt mien vrouw ins op, vaan op 't poskentoer, want veer höbbe geinen tillefoon. Meh m'ne zoon is euverdaag altied eweg en op ze kentoer mage v'r neet belle. Umtot heer toch altied 'n conferentie heet, dao. Jeh en 's aoves is 't poskentoer touw. En 'n tillefooncel höbbe veer neet in de buurt. Zoedus... Meh noe geit de klein nao sjaol binnenkort. Höb geer eineg idee devaan, wie lang tot dat doort ietot die kinderkes get kinnen sjrieve?’
Iech froonsde m'ne veurkop: ‘Ei jaor? Dat liekent miech wel. Es ze nao de twiede goon, zalle ze toch al wel get kinnen sjrieve, liekent miech.’
‘E jaor?’ Heer droonk nog ins, e zuineg klukske. ‘E jaor? Dinkd'r? Da's lang, e jaor. Meh ze is zoe hendeg. Mesjiens kin ze al ins iedere breefke sjrieve, wee wèt.
Allewijl geit dat gans anders es vreuger. Op de sjaole, mein iech. Enfin, veer zalle mer ins aofwachte.’
Heer stoond op, droonk staonentere z'n dröpke in eine klók oet en lufde z'nen hood weer effe op: ‘Menier, bedaank veur 't gezèlsjap.’
Heer slófde nao boete zoonder te betaole.
‘Vaste klant,’ dach iech. ‘Op rekening. Es dat keend noe mer gaw liert sjrieve.
Meh mèt twie vaan die knappe awwers...’
Mezjieu
Op 'n parkeerplaots örges in 'n groete stad in Fraankriek zeukde iech m'ne wagel op.
't Waor neet drök en iech voond 'm speulentere.
Binne pakde iech de kaart um ins te kieke wie tot iech zouw rije.
Koelek had iech ze opegevajd of op 't ruutsje neve m'ne kop klopde iemand mèt 'ne dringende kemissie. Zoe kloonk 't althans.
Tegeliekertied hoort iech: ‘Mezjieu! Mezjieu!’
't Waor e geluid of eine mèt 'ne berosde nagel euver 'n awwerwèts wasbreet stoond te kretse.
Iech keek opzij en dao zang iech häöm: 'nen Echte clochard.
't Waor 'nen awwe mins. Z'n grijs haore hónge euver de kraag vaan 'ne vèttege winterjas, dee in zien goof daog mesjiens nog 'n kleur had gehad. Op z'ne kop stoond min of mier 'ne slappen hood mèt 'ne breie rand. Z'ne baard waor e soort gries oerbos mèt 'n hiel oonregelmaotege begreujing.
Mèt twie roej uigskes loerden heer m'ch aon.
‘Mezjieu!’ reep heer weer.
Boe vreuger ze gebeet had gezete stoond noe nog ei broen stumpke wat heer vermoedelek ins had vergete oet te speie.
‘Mezjieu!’
't Waor klaorbliekelek de bedoeling tot iech 't ruutsje opedrejde.
Veurziechteg doog iech dat, meh mer e klein stökske. Neet oet wantrouwe, meh umtot iech wel kós dinke wat miech te wachte stoond.
‘Mezjieu, zj'est dur d'être vieux,’ smiespelden heer en joog m'ch de ganse wagel vol knoflook, touwbak en alcohol.
't Waor ouch ‘dur’ veur miech. 't Liefste had iech gaw 't ruutsje touwgedrejd, meh iech had kompassie mèt häöm wie heer dao stoond.
Mèt ein hand leunden heer op de taak vaan de wagel en heer kaom mèt z'ne moond zoe kort meugelek bij 't spleetsje vaan de roet.
‘Oui,’ zag heer, 't waor hel um aajd te zien. Hiel hel. Um gans allein te stoon es me aajd woord, dat waor hel.
Vreuger, mezjieu, vreuger wie heer joonk waor - heer zwejde mèt z'nen erm tot dat hiel lang geleie waor - vreuger, jeh toen had heer 't ouch good gehad. Wie mezjieu hei. Toen waor heer noets allein. Altied vrun en vrouwe um ziech heer. Noe waor dat allemaol veurbij. Noe lete ze haöm krepere mezjieu. Jewel. Dat waor hel. Es me aajd woord en me had gei geld mie, mezjieu, daan heel alles op. 't Waor hiel hel um aajd te zien en niks te ete te höbbe.
En allein te zien op de wereld. Jewel mezjieu. Dat veel neet mèt huur. Es geine ziech mie get vaan d'ch aontrok, dat waor erg, mezjieu. Très, très dur.
Z'n uigskes loerde m'ch aon door vuurroej rendsjes. Heer beloerde miech vaan bove tot oonder veur zoeveer es dat góng.
Iech voolt m'ch zoe sjöldeg wie 'nen hoond dee e busstök heet geklawd.
Mezjieu, heer hoopde tot iech noets aajd zouw weurde. Nein mezjieu. Aajd weurde dat waor alein mer eiend mezjieu. Gein oonderdaak höbbe, dat waor ouch erg mezjieu.
Gei bèd höbbe. Erg. En wél hoonger höbbe... Jao, heer had al lang niks mie gegete.
Hoonger mezjieu, dat waor ouch très dur.
Meh mezjieu had 't beter getroffe es heer. Dat zaog heer zoe wel. Mezjieu had geinen hoonger. Mezjieu waor riek.
Heer waor noe viefenseveteg mezjieu. Vief-en-se-ve-teg! Dat waor aajd huur.
Jaojao... Vrouwe hoofde heer noe neet mie. Es heer mer al ins get te ete had... daan waor heer al kontent. 'nen Awwe mins wie heer had fleet väöl behoefte mie mezjieu, meh get te ete... dat zouw heer wel gere höbbe.
Heer had noe zien vinger door 't spleetsje vaan de roet gelag en iech had de rouwrendsjes vaan zien negel vlaak oonder mien ouge.
Get gevraog had heer nog altied neet. Allein mer vertèld. Meh iech had 't geveul tot iech 'ne rieke fieloe waor, dee 'nen aandere mins mer leet verrèkke zoonder ein hand oet te steke.
‘Vous avez soif, n'est-ce-pas?’ vroog iech.
‘Aaah... mezjieu... pour être honnête... c'est vraimont la vérité, mezjieu!’ lachde heer z'nen einsegsten tand bloet.
Mezjieu waor très sage... Mezjieu zaog dat gaw, tot 'ne mins doors had. Op ziene leeftied mezjieu, kaom ete eigelek neet mie zoe trop aon, heh? Meh doors mezjieu, doors, dat waor erger es hoonger. Dát wis mezjieu wel. Dát had heer good gezeen.
Wis mezjieu tot me vaan doors ieder doed góng es vaan hoonger? Jao, dat waor zoe mezjieu. Dao hoofde mezjieu neet euver te lache. Dat waor woer. Vreuger waor heer dokter gewees mezjieu. Heer kós 't wete. Heer had väöl lui gezeen die vaan d'n doors waore gestorve. In Afrika had heer gezete ouch. Tunis, Marokko... boe al neet. En altied doors gehad mezjieu. Mier es hoonger. Mezjieu waor zeker ouch dokter? Nein?
Meh mezjieu had wél verstand devaan, dat zaog heer zoe wel.
Iech haolde oet mien tes alle kleingeld wat iech trin had. 't Waor mier es tot iech dach, meh me gewete waor bezwuurd en iech tèlde mer neet.
Iech drejde 't ruutsje ope.
Z'n graw hand bubbelde wie heer 't geld aonnaom.
‘'t Is hoeg tied tot dee get krijg,’ dach iech.
Ze geziech spleet bekans in twieje wie heer e paar 5-frang-stökker detösse zaog.
‘Aaah... mezjieu... merzji mezjieu, merzji...!’
‘A ma santé?’ vroog iech.
‘Mais naturellement mezjieu, à vot' santé!’
Aaah mezjieu had häöm 't leve gered. Noe kós heer weer get ete. Mèt 'ne rouge debij. Mezjieu... merzji!
Heer perbeerde werechteg z'nen hood aof te numme, meh dat góng neet good mèt dat geld in z'n hand. Heer stoetde mer ins tege de rand en sjravelde veur de wagel door eweg.
Aon d'n euverkant stoond ‘Bar-Tabac’ op 'ne gievel.
Heer had ouch nog 'ne stek en trok get mèt ei bein. De boojem vaan zien brook
hóng häöm bekans tösse z'n kneeje, zaog iech wie heer de cent in zien broketas duide.
Rechstreeks stievelde heer op de ‘Bar-Tabac’ aof. Mèt ein hand aon de moer góng heer de trepkes op nao binne. Bovenaon drejde heer z'ch nog ins um en maakden 'n oonbestumpde geste mèt ziene stek.
Toen waor heer weg.
Iech drejde alle ruutsjes ope.
‘Boe...’ vroog iech miech aof, ‘boe... es dee al zoe lang neet mie gegete heet, maag dee reuk vaan knoflook daan vaandan koume?’
Preek
Heer had slech geslaope, de pestoer, en dat waor 'm aon te zien.
Oonder z'n ouge had heer kring, heer had de kleur vaan 'n waskeers en heer slófde of heer tacheteg waor.
Daobij had heer d'n hielen tied de zoej, meh dat zaog me tenminste neet, en hiel, hiel slechte zin. Dat hadde de mèssendeenders direk in de gater en ze hele ziech denao. 't Waore ingele in de sakkerstij, zoe stèl wie muiskes. Dat waor altied 't veiligste, wiste ze.
E woonder waor 't allemaol neet, nao die kèrkbestuurs-vergadering vaan gisteraovend. Verdieme, dat ge... dinges vaan dee penningmeister! 't Hóng 'm de stroot oet. Es of héér de taak had leek gemaak. Of héér 't sjöld waor tot 't in 't midde vaan de kèrk leekde wie 'n zeibaor es 't regende boete. Héér waor noets op de taak gewees, héér sjtampde gein balle trop, héér had die taak neet laote ripperere indertied.
Dat waor nog oonder ziene veurgenger gebäörd. Meh wél oonder dezelfde penningmeister. Aozoe!
Dat had heer vergete te zègke gistere. Dat zouw häöm good vaan pas zien gekoume.
Jaomer! Dee mèt zien groete mojl. Of 't zien eige cent waore. Deen hinnenejjer! Heer gaof zelf notabene noets mier es 'ne gölde op de sjaol, zagte de collectante. Jeh...
heer hoort ouch nog wel ins get! Neet vergete!
En daan deen awwen Heuvels. M'ne God, de mins waor nog gein seveteg, meh dee waor toch neet mie gans vaan Zjezeke! Este hoors wat dee allemaol
droetstróddelde. Kop noch start had 't. En mer altied zeivere euver zien vrouw die zoe kraank waor. Good, 't mins wáór netuurlek kraank. Meh dat waor ze al zoe lang es de pestoer ziech kós rappelere. En beter zouw ze wel noets weurde ouch. Die mós per se kraank zien, anders waor ze neet gelökkeg. 't Ergste waor nog tot ze ederen aandere ouch kraank maakde mèt häör kwaole. Geleujetege, 'ne mins kin ziechzelf get aondoen.
En daan die vrouw vaan Lewie vaan de kaffee. Dat mós zoe nudeg 't veuregend jaor: 'n Vrouw in 't kèrkbestuur. Hadste vreuger mèt moten aonkoume! Meh allewijl mós en kós alles. Emancipatie, democratisering, de Basis, Gods Volk onderweg...
Jao, oonderweeg waor ze! Al zès maond oondertösse. Wee had dat oets op 'n trompöt hure speule: 'ne Kèrkmeister in verwachting! Dat waor get veur Monseigneur Lemmens zaoleger gewees; aocherrem! Wat moot zoe mins noe in e kèrkbestuur?
Get wawwele en anders niks. Euver vaan alles en nog get, meh néét euver de kèrk.
Neet euver de leker in de taak. Neet euver de liturgie. ‘Wèlt nog iemes 'n teske koffie?’ sjus es heer get belangrieks wouw zègke. Jao, netuurlek wouw ederein nog wel 'n teske koffie! En sókker en mèlk? Väöl? Gewoen? Gein mèlk? Ezzebleef uuch.
Nondepie, kóste weer vaan väörenaofaon beginne. Waor ederein d'n draod kwiet, wis heer ouch neet mie wat heer sjus had wèlle zègke. Koffie! De sjiet kraog heer devaan, deh! ‘Maitresse’ zag heer altied tegen häör. Snapde ze wel neet,
meh heer had toch ze plezeer draon.
De zaots mer demèt.
Nog neet gesproke euver 't hoof vaan de sjaol. Höllep! Dee had ouch inins trin gemote. Mèt zien Franse spreekwäörd en z'ne kale kak. Vaanwege 't belang vaan de kinder en zoe. Nou, hej heer de kinder mer ins gelierd tot ze neet altied op 't pleinsje veur de kèrk móste foetballe en tot ze neet tege de regepiep mósten opkleddere es de bal op de taak vloog. Hejje ze noe gein leker gehad. Hoofde ze noe neet te kieke wie ze aon tiendoezend gölde kóste koume!
En dee waor 't ouch gewees dee abseluut op zaoterdagaovend wouw vergadere.
Op zaoterdagaovend, jewel. Of daan niks beters te doen waor. Eí gelök waor tot de maan niks droonk. Allein mer koffie. Spaorde 'n haaf fles wien oet per vergadering.
Dat waor daan nog mètgenome. Dee sjele bleikesjieter!
Zoe bereide pestoer ziech godvröchteg veur op zien mès.
Heer voolt wel tot 't neet optimaal waor, meh Slivvenier mós vendaog mer get door de vinger kieke. Heer begós trouwens dalek mèt de ‘schuldbelijdenis’. Allewel:
Wee waor 't noe sjöld? Héér toch zeker nee. Enfin.
Heer sloog e kruus en begós z'ch beientere en kuimentere in zien mèskleier te wörge. 'ne Köster waor d'r netuurlek neet mie. Dat waor te deur. Mós heer zelf mer zien wie heer in die albe kaom. Dat veel neet mèt, door die pijn in z'n sjouwer. Alles mooste ouch allein veerdeg zien te kriege hei. Geine mins dee ins traon dach um diech te helpe. Wel drei flesse wien oetdrinke op einen aovend! Zoonder de meister!
En de ‘maitresse’ had ziech neet laote kinne. Es die e kinneke kraog mèt 'n roej neus, zouw 't häöm neet verwoondere.
‘Alloh!’ zag heer tege de mèssendeenders.
Dao gónge ze.
Boeveur mós dee koejong nog weer zoe hel aon die bel riete? Wie dèks had heer dat noe al neet gezag? Luustere waor neet mie debij allewijl.
Vaan oonder z'n ougsbraoje loerden heer stiekem de kèrk in.
Wat heer gedach had: Viefentwinteg maan en 'ne peerdskop! Móste dao noe in alle vreugte de mès veur doen? Kóste die noe ouch neet um haaf èlf koume? Meh nein huur. De meister waor trop tege gewees um mer éin mès te doen op zoondag en d'n awwen Heuvels ouch. Boeveur eigelek? Heer kwaom noets zoe vreug zelf.
De ‘schuldbelijdenis’ góng de pestoer nogal vlot vaan de hand. Of heer gans mèt zien herses debij waor, bleef de vraog. In eder geval sjoot 't wel op zoe. Epistel en evangelie waore veurbij ietot de lui good wakker waore. Toen góng heer de preekstool op.
Vaan bovenaof bekeek heer ziech nog ins good zien sjäöpkes. Nou jeh... sjäöpkes.
Dao zaot vaan alles oonder. Vlaak oonder häöm zaot vaanzelf d'n douven Harie, wie geweente. En Merie, die aw kwezel, waor ouch dao, alliech. En werempel 't hoof vaan sjaol! Dee kaom anders altied um haaf èlf. Zouw de koffie häöm nee good bekoume zien?
Pestoer bekeek ze ziech allemaol, ein veur ein. 't Begós get oonrösteg te weurde dao-oonder, meh heer boezjeerde nog neet. Zoonder ziene kop te drejje beloerde heer hun mèt giftege uigskes.
Toen snoufde heer zien neus oet, krösjelde e paar kier en...
‘Veer höbben allemaol pech vendaog,’ begós heer.
Alle köp vloge nao bove. Heer preekde noets in 't Mestreechs, meh vendaog had heer hun get te vertèlle en dat góng 't bèste in zien moojerstaol, meinde heer. Versjrik keke ze häöm allemaol aon, behalve d'n douven Harie, dee mèt zien hand achter zien goof oer ziene kop nog get sjeiver heel.
‘Veer höbbe pech. Slivvenier, umtot 'rs mer zoe paar hei zien, iech umtot iech veur die paar moot preke, en geer umtot 't regent. Want umtot 't regent, leek 't ouch.
Jewel, iech weit wel boeveur tot geine mins in 't midde geit zitte. Dao leek 't! Es geer effe hiel stèl zeet, huurt geer de dröppele valle.’
't Waor doedstèl en me hoort de dröppele petse op de benk.
‘Ezzebleef!’ góng de pestoer wijer. ‘Slivvenier is gehore in 'ne stal, meh moot heer noe, op ziene leeftied, nog in 'n hoes woene boe 't leek? Kint geer dat euver eur hart verkriege?’
Dao hoosde geine, dao verzat geine 'ne voot, 't bleef moesstèl.
‘Iech gaon neet lang preke vendaog,’ pakde de pestoer d'n draod weer op. ‘Iech höb ouch neet väöl te zègke en es iech väöl zouw zègke zouw uuch dat mer op eure maog ligke ouch nog. Dus: Es geer Slivvenier wèlt helpe... daan kos uuch dat tien-doe-zend gölde. Heet eine die mesjiens bij ziech? Of meint geer tot iech die vaan miene rögk kin aofkretse?’
Heer drejde ziech mèt z'ne rögk nao de lui.
‘Zeet geer get? Greujt dao get? Nein? Akkoord. Daan zalt geer get mote doen. Es hei vemörge ederein 'ne gölde gief, hoof iech nog mer
negedoezend-negehoonderd-zèsenseveteg gölde bijein te bedele. Iech höb uuch getèld! En iech dink tot iech uuch te liech zal bevinde ouch nog. Want wat is allewijl 'ne gölde? Nog neet genóg veur 'n goof sigaar. Niks is 't. Meh tiendoezend gölde is 'nen hieleboel. En die moet iech bijein zien te kriege. Es hei edere zoondag ederein 'ne gölde extra zouw geve - lèt wel: extra! - daan dooit 't nog mier es 'n haaf jaor ietot veer de taak kinne laote ripperere.
Meh wee gief 'ne gölde extra? Wee? Eine dee touwvalleg gei wölmke of gein döbbelsje in ziene portmenee heet mesjiens. Dus reken iech trop tot de taak pas euver e jaor of ach gemaak kin weurde. Tege deen tied zalle de benk wel verrot zien en zal Slivvenier wel kroomp getrokke zien vaan de giech. En iech ouch trouwens.’
Heer waor wie langer wie gifteger gewoorde oonder 't preke, de pestoer. Ziene kop waor zoe roed wie 'ne kral en es heer de penningmeister in zien han hej gekrege had heer häöm de nek umgedrejd.
‘En nondedjouw, wee zien kinder höbben 't gedoon?’ donderden heer.
Merie de kwezel kroomp inein. Of ze bang waor tot zij devaan verdach zouw weurde in häöre maagdeleke staot.
De pestoer keek nao häör en dao kaom get vaan kompassie in zien ouge.
‘Iech sjei oet,’ zag heer obbins stèllekes trachteraon. ‘Wat zien noe ach jaor in vergelieking mèt de iewegheid?’
‘'n Iewegheid,’ kaom heer weer op dreef, ‘boet geer allemoal nao oonderweg
zeet. En iech ouch. Meh íech maak miech gein zörg. Iéch höb de taak neet kepot gemaak. Iéch höb gein kinder die op 't pleinsje foetballe en op de taak klummele um hunne bal draof te hole. Iéch bin mer 'ne bedeleer. Meh iech wèl neet begraove weurde vaarroet 'n kèrk boe 't op mien doedskis regent! Laot uuch dat gezag zien! Ame.’
't Bleef mer stèl in de benk wie heer de preekstool aof góng. Pas wie heer nao d'n altaor leep begóste de lui ziech weer te reure. Achter ziene rögk hoort heer 't gehoos en gesjravel wie altied, en wie heer ziech achter d'n altaor umdrejde, zaot Merie te beie of ze e rekor mos breke en zaot Harie nog altied mèt ein hand achter zien oer, of heer nog get verwachde.
De mès waor gaw oet, deze kier.
In de sakkerstij holpen häöm de mèssendeenders oet zien kleier zoonder ei woord te zègke en maakde tot ze weg kwaome.
De collectant zat zie körfke op de taofel, zag veurziechteg ‘Dag menier pestoer’
en pótsde de plaat.
Wie heer allein waor perbeerde de pestoer nog get te beie, meh heer gaof 't al gaw op. Vendaog wouw niks lökke.
Heer pakde de collecte oet 't körfke en zaog e klein, opgevawd breefke debij ligke.
Heer maakde 't ope en loos:
‘Koum ze mer hole awwen däögeneet. Meh de hoofs neet zoe te keke. Es 't euver cent geit verstaon iech alles. D'n douven Harie.’
Slivvenier heet toch raar kosgengers, dach heer.
Heer beide toch nog mer get.
Wie heer in de pastorij kwaom zag heer tege zien hoeshelderse:
‘Iech geluif tot d'n douven Harie 't neet zoe lang mie zal make. Dee is ziech zoe stèllekes aon 't oetdoen, dink iech.’
Mong
't Kin netuurlek altied gebäöre, en me dink en sprik dao ouch al ins euver, meh toch...
wie Mong obbins vaan de baank aof sjievelde en veureuver in de kiezel veel, waore ze alledrei verpópzak.
Sjèf zag nog: ‘Verrèk Mong, wat maakste noe?’ meh Leio zag direk: ‘Meh nondedjouw, dao geit us dee!’
Ze zaote nevenein stief op de baank en keke nao Mong.
Dee laog dao, z'ne moond get ope, z'n neus get sjeifgeduid tege de groond en z'n rechter oug haaf ope. Heer keek e bitteke verneukeratief, wie heer dèkser doog. En oonwèllekäöreg dachte ze alledrei: ‘Zouw heer weer get feil höbbe?’
Meh Mong zouw noets mie streke oethole, dat wiste ze zeker. Heer boezjeerde gaaroet neet en heer aosemde neet mie.
‘Zoe, “zag Harie,” zoezoe... Da's daan sjoen. Wat noe gezoonge?’
Ederen daag troffe ze ziech, die veer. 's Winters in de kaffee op de Pieterstraot en 's zomers, es 't sjoen weer waor, aon de baank op de Vief Köp. Ze kinde ziech al vaanaof de lieger sjaol, hadde ziech oet 't oug verlore wie ze trouwde en 'n hoeshawwe kraoge, meh hadde ziech toch weer trök gevoonde:
Veer aw mennekes, mèt niks mie te doen.
Gelökkeg waore ze nog allemaol good ter bein en waor zelfs d'n trap vaan de Vief Köp gei bezwoer. En zoe waor die baank daobove 's mörges um haaf nege - op dee leeftied sliep me neet mie zoe lang - hunne rendez-vous.
En noe laog miech Mong dao in de kiezel. Get bleik, get raar ineingekrunkeld, mèt z'nen hood haaf op, haaf neve z'ne kop en z'n brannende sigaar nog tösse z'n vingers.
Veurziechteg pakde Leio häöm die oet z'n hand. Heer zaot denao te kieke of 't de ierste sigaar waor die heer oets gezeen had.
‘Zouwe veer häöm neet op z'ne rögk drejje?’ vroog Sjèf.
‘Boeveur?’ zag Harie. ‘Biste bang tot heer 'ne stijve nek krijg?’
‘Jeh nein, meh...’
't Waor weer stèl.
Zoe noe en daan zöchde eine ins, of krösjelde get, meh ze reurde ziech neet.
Stief in gedachte waor Leio de sigaar vaan Mong aon 't oprouke.
‘Heer waor toch al langer get aon 't sukkele,’ zag Harie ten lèste. ‘Heer had soms leid vaan döllegheid, vertèlden heer e paar weke geleie’.
‘Aoch, dat zeet niks,’ wis Sjèf. ‘Da's de blooddrök. Dat heet ederein wel ins.’
‘Veer mage,’ zag Leio langsaam, ‘eigelek gaaroet neet aon häöm koume. De moos häöm zoe laote ligke. Dat zègke ze altied. De pelitie moot dat zien zoe wie 't is.
Zoonder tot eine get veranderd heet.’
‘Diech bis gek!’ veel Harie oet. ‘Veer höbben 'm toch neet vermaord zeker? Dao zal toch geine zoe gek zien veur te meine tot veer häöm get aongedoon höbbe? Jao, es 't verdach is, daan moot dat. Meh zoe... Gaank noe.’
De zon woord wie langer wie wermer. De veugel flötde of ze kèrmes hadde en zij zaote dao veur ziech oet te kieke mèt hunnen dreie of ze gein tien kóste tèlle. Mong loerde nog altied e bitteke sjeel nao hun op.
‘Jeh good,’ begós Harie weer. ‘Wat doen veer noe? Veer kinnen häöm hei neet zoe mer laote ligke. Veur häöm maak dat niks oet, meh iech kin dat toch neet euver mien hart verkriege.’
‘Alliech neet,’ veel Sjèf häöm bij. ‘Iech laot häöm neet allein. Heer maag daan doed zien, meh iech blijf bij häöm.’
De andere knikde allein mer.
De wermde vaan de beginnende zomerdaag laog euver en roontelum hun en d'n einegsten dissonant waor Mong dao op de groond veur hun veuj.
‘Zègk,’ zag Sjèf obbins, ‘iech geluif tot heer achter in z'ne moond gaaroet gein tan heet. Is uuch dat oets opgevalle? Mooste zien... väör heet heer wel tan, meh achter... Iéch zeen niks.’
‘Heer had al minstens viefentwinteg jaor e gebeet,’ zag Leio.
‘Daorum, daorum,’ zag Sjèf. ‘Höbs diech oets e gebeet gezeen mèt vaan achtere gein tan? Mong waor toch neet gek! Jao, dee leet ziech dao 'n haaf gebeet inzètte.
Veur de goojekoup zeker. E gebeet is e gebeet en dao zitte zoe naoventrint daarteg tan aon. Meh bij häöm zeen iech achterin niks.’
‘De loers neet good,’ zag Harie. ‘Netuurlek heet heer tan achter in z'ne moond.
Dat zouw miech toch te gek zien.’
Heer stoond op en leet ziech langsaam veureuver op zien kneeje zakke. Mèt z'ne kop bekans op de groond, vlaak veur dee vaan Mong, perbeerden heer dee in ziene moond te kieke.
Gespanne keke de anderen häöm aon.
Veurziechteg sjravelde Harie indelek weer op, ze hoorte zien kneeje krake, en zat ziech weer op de baank. Heer klopde z'n brookspiepe aof en veegde nog ins mèt z'ne mouw treuver.
‘En?’ vroog Sjèf ten lèste oongedöldeg. ‘En?’
‘Jeh, este 't miech vraogs...’ zag Harie in gedachte, ‘este 't miech vraogs... iech zeen ouch niks. Mehjeh, heer heet z'ne moond haaf touw. Dus zéker kin iech niks zègke. Kiek diech ins Leio.’
‘Iéch bin gek!’ zag dee. ‘'nen Doeje mooste mèt rös laote. Wat kin miech dat noe sjele of heer wel of neet tan in z'ne moond heet. Nudeg heet heer ze in eder geval neet mie.’
't Woord weer stèl op de baank.
Mong laog debij of 't häöm allemaol niks aongóng.
‘Boe maag heer noe zien?’ vroog Harie ziech hel-op aof.
‘Jeh jong, wee dat ins wis,’ zag Leio. ‘Volgens de broeder vreuger moot heer noe allang in d'n hiemel, de hèl of 't vagevuur zien. Mèt de mieste kans op 't lèste. Umtot heer nog wel ein en aander good te make zal höbbe. Es kräölke höb iech altied mote zinge “In Paradisum...” Mes es iech de nuie keplaon moot geluive... Iech weit 't ouch neet mie. Miene neef, dee is brojne paoter, dee zeet altied: “Dat zien we morgen dan wel weer.” Aon zoe eine höbste ouch al niks mie allewijl.’
‘Laote veer hope tot heer good terech is gekoume,’ zag Sjèf godvröchteg. ‘Meh tot heer noe altied zoe braaf is gewees... Vreuger, wie heer joonk waor, heet heer ouch wel hei en dao get oetgevrete. Heer vrijde dèks mèt twie, drei meidskes tegeliek. 't Waor 'ne sjoene toen. Meh es de hore aajd weurde, pisse ze wiewater. De lèste jaore leep heer de kèrk plat.’
‘Aoch plat... plat... Zoe waor heer noe ouch weer neet,’ kaom Harie detösse. ‘Good, heer góng edere zoondag nao de hoegmès in Slevrouwe, dat wel. Meh dat is toch neet euverdreve, heh?’
‘God is bermherteg,’ zag Leio hoopvol. ‘Iech moch lije tot iech zoe'nen doed had.
Zit hei rösteg z'n sigaar te rouke en inins, paatsj-boem, weg is heer. Gein pijn, gei lije... Iech teiken deveur.’
‘Jeh iech ouch,’ zag Harie. ‘Meh ze hove z'ch veur miech neet te spooje. Iech höb d'n tied. 't Is good zoe.’
‘Bestèlle kinste 't neet jong,’ filezefeerde Leio. ‘Es dien kaart getrokke is, daan geiste. Kak of geine kak, op de pot zatste.’
‘Kin dat noe neet get fetsoundeleker?’ vroog Sjèf gifteg. ‘Hei ligk 'nen doeje bij.’
‘Nou jeh,’ zag Leio get verlege, ‘dee huurt 't toch neet.’
‘Ao nein? Ao nein?’ vroog Sjèf gesjaggerneerd. ‘En boe wèts diech dat vaan?
Bistiech al ins doed gewees? Aozoe! 't Kin bès zien tot Mong eder woord vaan us huurt. Wee zal dat oetmake?’
Drifteg houwden heer mèt z'ne stek nao 'n mösj die häöm get al te kort bij Mong ze geziech kaom.
‘Noe kom,’ zag Harie. ‘Es Mong alles hoort zouw heer 't zeker neet leuk vinde tot geer ruizing maak. Dat kós heer noets good fele, dat wètd'r wel.’
Dao-op wis geine get te zègke en ze zaote get gezjeneerd veur ziech oet te kieke.
‘Is d'n hier neet good gewoorde?’ vroog inins 'n stum.
't Waor 'n aajd dameke dat oongemèrek waor koumen aon loupe.
‘'r Is doed!’ zagte ze alle drei tegeliek mèt 'n graafstum.
‘Zjözzesmaria, zoe obbins?’ vroog 't minske. ‘En heer ligk dao aocherm zoe in d'n drek. Boeveur höbd'r häöm neet op de baank gelag?’
‘En boe móste veer daan zitte?’ vroog Harie.
‘Jeh jao... meh... Is de pelitie al gewaarsjouwd?’
‘Nein,’ zag Harie. ‘Veer wouwen häöm neet allein laote.’
‘Dat snap iech,’ zag 't aajd. ‘Wèt geer wat? Iech gaon de pelitie belle en geer blijf bij häöm tot ze koume.’
Weg waor ze.
Wie ze later Mong de Toongersepoort oet brachte, same mèt hunnen dreie in 'ne volgwagel, zag Harie:
‘Iech höb al ins gedach... Mèt dreie kinste eigelek neet good tóppe... Iech höb al ins gedach aon Zjeraar...’
De andere knikde mèt instumming.
Mong zouw dat zeker good vinde.
Ampa
‘Ampa, zaoterdag is 'n dimmonstratie. Veur de vrede. En daan gaotd'r mèt, heh?’
vroog d'n achterkleinzoon vaan zevetien.
‘Jao, jao, dat is good,’ knawwelde ampa in z'ne baard.
Heer waor al e stök in de tachteg en de lèste jaore voond heer alles good, es heer mer op tied zien ete en veural z'n dröpke kraog. Ze gehuur waor neet mie vaan 't bèste en heer begós ouch get nao te laote de lèsten tied. 't Woord lesteg um e gesprek mèt häöm te veure en leze doog heer allang neet mie.
‘Daan zal iech zelf 't wegelke duie in d'n optoch,’ zag de jong. ‘Dat is sjiek, es 'rs e paar debij zien in 'n invalidewegelke. En ouch vaan die awwe wiet geer. Anders zègke ze toch weer tot 't 'ne kinderboel waor.’
Heer käörde ampa ins euver ziene kop en klopden häöm op z'n sjouwer.
‘De bis d'n awwe mins toch neet weer cent aon 't aoflókse, heh?’ kwaom z'n ma binne. Ze had dat sjus gezeen.
‘Nein, ma,’ zag de jong. ‘Iech höb gein cent nudeg. Heer geit mèt nao de dimmonstratie zaoterdag.’
‘Wat veur dimmonstratie?’ vroog ma, mèt 'ne rumpel boven häör ouge. ‘Jean, de bis toch neet gek gewoorde? Wèlste m'ch deen awwe maan mètnumme nao 'n dimmonstratie? Heer is drei-en-tacheteg! Meinste noe tot dee nog geit dimmonstrere?
En boeveur is dat?’
‘Veur de vrede!’ zag de jong. ‘Veur de vrede. Is dat soms ouch nog neet good?
Es iech ins get wèl doug 't noets hei.’
‘Diech mèt d'n dimmonstraties,’ beet ma. ‘De maaks de lui gek. Geer zeet allemaol hartstikke. Al dat gedimmonstreer. Of dat get hölp. Meh wie daan ouch: ampa geit neet mèt. Oet!’
‘Heer geit wél mèt,’ zag Jean. ‘Heh ampa, geer gaot mèt nao de dimmonstratie?’
‘Jao, jao, dat is good,’ bróbbelde ampa.
‘Deh, dao huurt geer 't zelf,’ zag Jean triómfantelek. ‘Heer wèlt zelf.’
‘Aoch de mins wèt aocherm nog neet boeste 't euver höbs,’ beweerde ma. ‘Heer heet dao gaar gei verzej vaan.’
Wie 's aoves ampa allang nao bèd waor, had ma 't nog ins treuver mèt häöre maan.
‘Noe wèlt m'ch Jean toch ampa mètnumme nao 'n dimmonstratie,’ zag ze. ‘Dat kin toch neet. Op ziene leeftied. Wat zalle de lui zègke? En daobij: Heer wèt nog neet ins boeveur tot ze dimmonstrere. Ze mote dee mins mèt rös laote, verdieme. Heer zouw z'ch nog get op ze lief hole ouch.’
‘Aoch jeh,’ zag häöre maan. ‘Jeanke heet 't m'ch vertèld. Es de mins noe zoe gere wèlt... Mesjiens is 't wel 't lèste plezeerke wat heer heet, mooste dinke. Wee wèt wie lang tot heer nog leef? 't Is 'ne mins vaan 'nen daag.’
Dao kós ma neet tegen op.
En zoe kaom 't tot 's zaoterdags um twie oor Jean mèt ampa in 't wegelke trop oet
trok. Ampa had z'ne winterjas aon en de sjerrep um ziene nek. Dat had ma per se gewèld. Veur de res waor heer hiel kalm, want eigelek sleep heer altied um dees oor en al hadde ze häöm noe get ieder in bèd gelag, gans fris waor heer toch neet.
‘Jeh ampa, veer kinne toch neet te laat koume,’ zag Jean.
‘Jao, jao, dat is good,’ zag ampa.
Zoe wie heer dao mèt ziene lange grijze baard in 't wegelke zaot, wao heer 'n imposante versjijning eigelek. Jean wis zeker tot heer indrök zouw make mèt ampa.
Wee kós al zoe'nen awwe mins mètbringe?
Veur alle veurziechtegheid had heer oet de fles awwe klaore get in e
middecijnfleske euvergesjöd. Tege de kaw eventueel. En wie ze um d'n hook waore gaof heer ampa mer vas e slukske en haolden heer e paar veendelkes oet de binnetes vaan ziene jas. Dao seerde heer 't wegelke mèt op. Ampa kraog ouch eint in zien han en dat sjijnden häöm good te bevalle. Heer zwejde get oonvas demèt op en neer tege de lui die langs kaome en keek hiel koetent.
Veur de statie, boe d'n optoch zouw vertrèkke, kwaom nog e spandook achter ampa z'ne kop te haange. 't Woord good vasgemaak aon 't stuur vaan 't wegelke. De stekker staoke get sjuins oet en Jean kós amper troonderoet kieke, meh 't pareerde wel.
‘I had a dream: PEACE!’ stoond drop. In 't Ingels maakde 't mier oet, meinde Jean.
En geliek had heer. Ampa zouw 't zoe-wie-zoe niks oetmake.
Wie d'n optoch vertrok zaot ampa get stèllekes veur ziech oet te kieke. Heer knikde geregeld mèt z'ne kop of heer ederein goojendaag zag, met 't waor de vraog of heer dat ouch bedoelde. Leid had Jean in eder geval neet mèt häöm. Wie evels op e good momint e soort zaat hermenieke achter hun kaom loupe, woord ampa levendeger.
Heer loerde ins mèt 'n sjeel oug um en wie Jean mèt z'n oer veur ampa z'ne moond kaom haange, hoort heer häöm vraoge: ‘Wat is dat?’
‘Meziek, ampa!’ keekden heer. ‘Meziek!’
‘Jao, jao, dat is good,’ keekde ampa trök, veur zoeveer es heer nog keke kós teminste.
Heer begós weer mèt ze veendelke te zwejje en knikde wie langer wie hefteger tege de lui langs de kant die stoonte te kieke. Heer woord zelfs lösteg langsamerhand en wie Jean häöm nog ins veurziechteg had laote drinke, begós heer mèt en mèt te zinge.
Iers waor dao nog gein touw aon vas te make, meh ietot ze in Staat waore had ampa z'nen drej gevoonde.
Fanatiek zóng heer oet volle boors edere kier obbenuits: ‘En d'r is geen club al in het zuide, die de M.V.V. kan slaan, 't zal niet gaan!’
Wat 't hermenieke späölde kwaom neet trop aon, ampa waor in trance en heel vol.
Eigelek zóng heer: ‘En d'r is geen knuppel in 't zuide...’ meh wee zouw häöm dat koelek dörve numme, op ziene leeftied.
Jean begós ziech noe toch get te zjenere. Heer dorf häöm niks mie te drinke te geve, meh dat waor ouch gaar neet de bedoeling vaan ampa. De mins had gein ander interesse es dee knuppel in 't zuide en zelfs es 't hermenieke effe op aosem mós
neet mie wat ze vreuger waor gewees en de wäörd kaome ouch neet gans zoonder foute droet, meh ampa ammezeerde z'ch. Mier es Jean en al die andere mèt hun spandeuk en sjèlder.
Zie veendelke vloog vaan links nao rechs en heer veel soms bekans oet 't keerke, meh heer had sjijns lol veur tien.
Langs de kant ammezeerde de lui ziech ouch mèt häöm.
‘Haldei, ampa!’ reep eine. En toen waor dee kreet neet mie vaan de loch. Wie e loupend vörke góng 't veur ampa oet en woord euvergenome door 't volk es ze häöm zaoge koume.
‘Haldei, ampa! Haldei!’
En ampa glorieerde. Heer zóng wie langer wie helder en zoe noe en daan perbeerde heer zelfs um op te stoon. Jean stoond doedsangste oet. Mèt meujte heel heer d'n awwen hier op de zitting en heer zwètde water en blood tot heer 'm oet 't wegelke zouw keigele.
't Waor 'n ‘blijde incomste’ gewoen.
Dao had geine op gerekend. Meh 't hermenieke voolt de sfeer goed aon en begós
‘Lang zal 'r leve’ te speule.
En oonder 't dook mèt ‘I had a dream’, druimde ampa allermins. Integendeil. Heer braok ziech nog e veendelke vaan 't wegelke aof en zwejde wie 'ne wèlle demèt in de runde. En zóng mer door vaan dee knuppel en de M.V.V.
Dao waoren 'rs die 't leedsje trökkóste vaan vreuger. Die begóste mèt te zinge en 't woord langsaam meh zeker 'n groete happening. Tot obbins 't hermenieke ouch de wijs te pakke had en begós mèt ‘Laat de klok maar luiden.’
Of heer geraak waor door 'nen èllentrikke sjók, dróng 't inins tot ampa door tot dát 't waor boe heer de gansen tied nao gezeuk had.
‘Laat de klok maar slaan...!’ keekden heer en warempel... wat heer in jaore neet mie veerdeg gekrege had, dat lökden häöm noe: Heer stoond rechop in ze keerke!
Heer dirigeerde, 't hermenieke späölde, 't vollek zóng en Jean laog oeteindelek dobbel euver 't stuur.
't Woord 'n groete dimmonstratie. Neet véúr, meh váán vrei.
Wie Jean eindelek mèt ampa thoes kaom, achter 't hermenieke aon, wat gehouwe en geslage ampa thoes wouw bringe, vloog ma in eine luter nao de deur.
‘Höllep kinder Gaods, wat maag m'ch noe weer euverkoume?’ reep ze tegen häöre maan. ‘Huur die meziek ins!’
Meh dao waor niks aon de hand.
Ampa zaot zweijentere mèt zien veendelkes in ze wegelke, de hermenie späölde nog 'ne kier ‘Lang zal heer leve’ en toen kóste ze ampa nao binne helpe.
‘Gooje God,’ zag ma, ‘wat höbd'r aongevaange? Wie kump dat hermenieke hei?
En zuug ins wie wèld tot m'ch dee mins is! Dee is neet mie te bendege. Alloh ampa, zeet ins get rösteg. Zoe krijg iech eure jas neet oet!’
‘Laat de klok maar luide,’ zong ampa, ‘en laat de klok maar slaan...’
‘Meh Jean wat is in Gaodsnaom gebäörd?’ vroog pa.
‘Niks. Niks,’ zag Jean. ‘Heer is hiel braaf gewees en heet z'ch good geammezeerd.
Anders niks. Heh ampa, 't waor hiel leuk?’
‘Hiel leuk, hiel leuk,’ zag ampa. ‘Haldei ampa! Haldei!’
Ma waor oonderwijl op vaan de zenewe.
‘Lewie, bel m'ch d'n dokter,’ zag ze. ‘Dee mins krijg m'ch dalek get.’
Meh ampa waor obbins hiel helder: ‘Geinen dokter! Iech höb hoonger en doors.
Geef miech get Mia, of iech val vaan de graot.’
Toen góng ma bekans vaan de zokke.
Wie ze häöm eindelek, nao zien aovendete en ze slaopmötske in ze bèd hadde, waor ederein kepot.
‘Iech kin neet mie,’ zöchde ma. ‘Wie is zoeget meugelek?’
‘Aoch jeh,’ zag Lewie, ‘'t is mesjiens 't lèste. Dat huurste wel ins dèkser, tot ze daan inins 'n opleving kriege.’
Meh 's mörges um zès oor woorte ze allemaol wakker vaan ampa, deel vol-oet ‘en er is geen knuppel in 't zuide’ waor aon 't zinge.
't Waor nog lang neet 't lèste vaan ampa.
Gaaroet neet!
Vörme
De bissjop zaot in z'ne zetel midde veur d'n altaor op 't koer en keek de kèrk in. Z'ne mieter begós häöm al te pitse bove z'n ouge en 't waor nog neet tegooj begonne.
‘'n Groete perochie,’ dach heer.
Mier es fiefteg kinder die gevörmp móste weurde. Kaom neet zoe väöl mie veur allewijl.
En 'n hiel werk!
't Waor de derde poortie al vendaog. Heer begós meuj te weurde oonderhand.
Heer waor ouch gein achtien mie en zoe noe en daan kós heer dat good veule.
Heer hoopde mer tot de ‘vader’, dee noe 't ‘welkomstwoord’ tot häöm aon 't riechte waor, 't neet te laank maakde. Dee vaan vemörge waor in twie menute veerdeg gewees, meh dee vaan vemiddeg had wel e kerteer treuver gedoon. Of 't niks kosde!
Z'ne mieter zjeneerde häöm noe al ech. Dat kaom netuurlek umtot heer häöm al twie kier had opgehad. Kós heer 'm mer aofzètte. Meh dat moch noe nog neet.
En heer kós 'm ouch neet get nao achtere duie, want daan zaog heer oet wie 'ne zate Sinterklaos. Heer had dat al ins geperbeerd, veur de spiegel. 't Kós ech neet.
Tot dao noe niks aon te doen waor! Heer had 'm al 'ne kier opgesjik, meh heer betwiefelde of ze toen wel ech get traon gedoon hadde, al had 't fiefteg gölde gekos.
Geholpe had 't in eder geval neet.
Heer stremde teväöl op de veurkop. Dat waor alles. 't Kós toch neet zoe lesteg zien um dao get aon te doen.
D'n hoop tot de ‘vader’ get kort vaan stiel zouw zien kós heer wel opgeve.
Minsekinder, wat had dee mins väöl te vertèlle. Zoe'ne pestoer mós dao toch eigelek op lètte. E ‘welkomstwoord’ vaan e paar menute waor toch zatop. En veur häöm hoofde 't eigelek gaaroet neet. Meh 't hoort noe eimaol debij. Good daan, es 't mer binne de perke bleef.
Strak kós Zjang weer rije wie 'ne wèlle um nog e bitteke op tied thoes te zien.
Heer leunde get sjeif veureuver, mèt z'n kin in zien rechterhand. Dat liekende trop tot heer aondechteg luusterde, wis heer. 't Zaot in eder geval get gemekeleker.
En dee ‘vader’ góng mer door! Noe waor heer bezeg tege de awwers. Boeveur mós dat noe weer? Dat zouw heer strak toch zelf wel doen? Es dee neet get väöraon maakde, wat mós héér daan nog goon vertèlle? Dao mós heer toch ins aon dinke, tot heer die pestuurs dat ins onder de ouge brach. Verdieme, tot ederein ziech bij zien eige werk heel.
Stiekem duiden heer z'ne vinger effe tösse z'ne veurkop en de mieter. Meh heer voolt direk tot dat dink nao achtere begós te sjuive en, dinkende aon 't spiegelbeeld thoes, trok heer 'm gaw trök.
Zouwe ze noe neet aon beids kante opzij e stökske slappen èllestik detösse kinne zètte? Mós heer ins aon Anna vraoge.
Langsaam en zoonder ziene kop te bewege leet heer z'n ouge roondgoon euver de kinder mèt hun awwers, die veur häöm zaote.
't Waor gein rieke perochie, wis heer. Väöl wèrkeloeze. Heer kinde dat wel.
Euveral góng 't slech.
Höllep! De ‘vader’ pakde weer e nui vel wat gans volgesjreve stoond! Es dee mins neet oetsjeide kreeg heer venaovend weer ins verzawweld ete. En e laank geziech vaan Anna! Die kraog veur zien bissjoppeleke wierdegheid wie langer wie minder respek.
Sjus of heer get traon doen kós. Of heer veur ze plezeer te laat thoes kaom. Ze mòs mer ins hei zitte, verdieme!
Wat had dee mins toch allemaol te vertèlle? Tot heer noe ins 'n ind draon maakde, in Gaodsnaom. Zeker 'nen oonderwijzer. Of 'n hoof vaan sjaol. In eder geval 'nen interlektuweel, wie Zjang dat altied neumde.
Euver zien hand eweg en zoonder ziech te verreure, loerden heer noe de benk väöraon langs.
Dao zaote ze, de vörmelinge. Eders kier 'ne jong of e meidske tösse twie awwers.
Hei en dao eint wat mer éine groete bij ziech had. Waor de pa zeker mèt 'n ander detössenoet. Dat kaom wie langer wie dèkser veur. Wie mós dat toch wijer goon?
Die erm sjäöp waore mer de dupe.
Obbins sjtókden häöm zienen aosem bekans in z'n keel.
Goojenach daan, wat waor dat veur e vreiselek leilek mins, dao in de twiede baank?
Dao zalste toch mèt gestraof zien, mèt zoe e geziech!
Of 'nen havegare get in 'ne kloomp leim had zitte duie en daonao nog get demèt gekaoseld had!
Oongeluifelek.
‘Geschapen naar Gods beeld en gelijkenis’?
Heer zouw bekans vaan ze gelouf aofvalle.
Wie waor 't toch meugelek!
En die roej pruuk debove! Get veur de vastelaovend.
Heer keek gaw örges anders.
Noe begós häöm dee mieter toch wel erg te pitse.
In 't vervolg zat heer 'm neet mie op. Dat doog heer neet mie. Ze kósten häöm allemaol umvalle. Heer waor toch geine merteleer?
Tot ze mer iers ins zörgde tot die ‘welkomstwoorden’ get korter woorte. Dat waor gei werk op die meneer.
Bis mer neet bang tot dee vaan de paus ouch zouw pitse. Dee kós 'm gerös de gansen daag ophawwe.
Heer dóóg 't néét mie, deh!
Heer zat 'm in 't vervolg pas op es heer góng preke.
Noe kós heer 'm neet mie aofzètte. Stoond 't mörge in de gezèt. Mèt 'n foto debij.
En dee pestoer zaot mer vruntelek te loere of niks aon de hand waor. Gei woonder.
Dee had niks op ziene kop.
Meh heer zouw 't häöm strak toch ins flink vertèlle: E kort ‘welkomstwoord’ en daomèt oet!
De ‘vader’ sjeide eindelek oet. Gelökkeg.
Noe waor 't zien beurt.
Heer góng rechop zitte, veerdeg um dalek nao de preekstool te goon es de pestoer häöm kwaom hole.
Meh de keplaon, dee neven häöm stoond, fluusterde häöm in z'n oer tot nog 'n
‘moeder’ get zouw zègke. Tege de kinder.
Geslage zakden heer weer oonderoet.
Venaovend zaot alles tege.
Stèllekes duiden heer toch de mieter get achteroet. Zoe, dat holp e bitteke.
En es noe eine voond tot dat raar stoond, zouw heer dee impassant ins get vertèlle euver mieters die neet good gemaak waore en toch han vol geld kosde en boe sjijns geine get aon kós doen. Tot ze mer kwaome!
Dat lielek mins in de twiede rij zaog heer nog altied zitte.
Heer kós z'n ouge haos neet vaan häör aofhawwe. 't Waor zoe get wie duie op e puiske: 't Doog pijn met de kès 't neet laote.
't Keend wat neven häör mós zitte zaog heer neet. 't Waor verborge achter 'ne groete, zwoere mins, dee häöm 't oetziech benaom.
Meh de pa zaog heer wel!
En heer waor zeker devaan tot 't de pa waor, wie heer 'm ins good bekeek. Heer waor zoe meugelek nog lieleker es die vrouw.
Meh bij 'ne maan vèlt 't neet zoe op.
‘Op eder pötsje pas 'n dèkselke,’ dach heer. Meh Slivvenier had 't neet mote doen.
Es heer de mins daan nao ‘zijn beeld en gelijkenis’ had gesjaope, hej heer neet veur 'ne lachspiegel mote goon stoon.
Dat waor 'n goof, dach heer. Die zouw heer ins aon de vicaris vertèlle. Kós dee ouch nog ins lache, dat grieniezer.
Heer had pijn aon z'ne kop.
Veurziechteg duiden heer nog ins aon de mieter, staok toch mer effe z'ne pink oonder de rand en zaot zoe, hiel oplèttend, te kieke, mèt ein hand veur z'n oug.
Inins sjeide de ‘moeder’ oet.
Ze drejde ziech nao häöm um, knikde defteg, e woonder tot ze geine kniks maakde, en góng nao häör plaots.
Noe stoond de bissjop rizzeluut op.
Dao moch niks mie tösse koume, egaal wat ze vaan plan waore. Noe waor heer.
In Gaodsnaom.
Heer stievelde op de preekstool aof en begós 'n hiel kort wäördsje tot de aonwezege, boebij heer neet vergaot te zègke tot de ‘vader’ en de ‘moeder’ eigelek alles al gezag hadde wat heer had wèlle zègke en tot heer daorum gaw veerdeg zouw zien.
Meh heer kós 't toch neet naolaote um, noe wie heer euver de ierste baank eweg kós kieke, effe te uige nao 't keend vaan die twie lielekerds.
Heer raakde bekans vaan zienen apperpo wie heer 't in de gater kraog.
'n Ingelke! E meidske mèt groete zwarte ouge en e snuutske of Rafael 't gesjèlderd had!
Wie waor dat meugelek? Wie kós dat in 's hiemelsnaom?
Heer maakde toch nog 'n ind aon ze prevelemintsje en góng, nog gans verpópzak, zitte um te vörme.
Nog effe flink zien en daan kós dee mieter teminste aof.
Mèt twie han lufden heer 'm eve op en zat 'm toen weer gaw op z'ne kop.
't Zouw toch nog z'nen tied dore. Fiefteg kinder vörmste neet op e kerteer.
Heer winkde vruntelek nao de ierste baank en ein veur ein kaome de kinder nao väöre, tössen hunne pa en ma in.
‘Dit is onze Titia’... ‘Dit is onze Diana...’
Strak kaome zeker Apollo en Venus ouch nog. De zouws dinke totste weer bij de aw Romeine missionaris waors. De heilege waore neet good genóg mie zeker.
Dao kwaom dat lielek stèl, mèt tössen hun in 't printsje vaan Rafael.
‘Dit is onze aangenomen dochter...’
De bissjop versjoot vaan kleur.
Meh nondepie, nondepie! Wee zouw tege die lui gezag höbbe tot ze dat zoe móste zègke? Boe 't keend bij stoond notabene!
Dee zouw heer noe mèt leefde 'nen tramp geve!
‘Onze aangenomen dochter...!
‘Dat dach iech al,’ zag heer vruntelek. 't Waor häöm troet ietot heer traon dach wie vreiselek tot dat kós klinke.
‘Höb geer zelf gein kinderkes?’
‘Jewel monseigneur,’ lachde de vrouw, ‘twie. E jungske en e meidske. Meh die zien nog te klein.’
‘Zoezoe,’ zag monseigneur. ‘En toch nog eint... debij genome?’
‘Jewel eerwaarde,’ kaom de maan. ‘Twie! Höbbe veer euvergenome vaan häör nissje. Heh Miranda?’
Heer lag 'n hand op 't keend ze köpke.
‘Die is zeve jaor geleie veroongelök in Italië. Häöre maan waor 'nen Iteljaon, wètd'r. Oto-oongelök. En noe is Miranda vaan us, heh keend?’
Heer käörde ins euver de peekzwarte haore.
Mèt hunnen drie stoonte ze dao gans gelökkeg veur häöm.
Heer vörmde 't keend, filiciteerde de ‘awwers’ en keek ze in gedachte nao wie ze tröklepe nao hun baank.
Toch ‘naar Gods beeld en gelijkenis’?
Soms is 't zelfs veur 'ne bissjop lesteg um Slivvenir gans te begriepe!
Begraffenis
Wie de köster ze broor, dee de begraffenisoondernummer vaan 't dörp waor, tillefoon kraog tot heer sebiet nao ‘D'n Hoof’ mós koume umtot Harieke doed waor, goejden heer ziech op slaag in de zenewe.
Heer gaof 'ne keek op z'n vrouw, trok in de keuke, in 't bijzien vaan zien kinder notabene, z'nen euveral oet, leep wie 'ne raozende roelant in zien lang oonderbrook door 't hoes te sjendaole, woord nog ins good gifteg wie zien vrouw zag tot heer nog nao de mèstem stoonk en tot heer dus iers oonder de douche mós, kraog bekans e beslaag wie heer z'n zwarte krevat neet dalek voond, bedach ziech op 't lèste nipperke tot heer z'ch sinds zaoterdag neet gesjore had, in ei woord: Heer waor in zien illemint en voolt ziech heerlek.
Dit waore de mominte boe-in heer ziech prippereerde um strak gans rösteg en begriepend mèt de femilie te praote euver al die akeleke dinger boe geine mins gere euver sprik: De pries vaan de begraffenis, 't graaf, de doedskis vaan volhout of fineer, de advertentie en de doedsbreve, de printsjes en zoe wijer. En neet te vergete: De koffietaofel nao aofloup.
Mennege mins zouw dao döl vaan weurde es heer dat allemaol mós regele, meh Bèrke de begraffenisoondernummer kuurde ziech altied oet vaanteveure thoes en es 't daan zoe wied waor, straolden heer zekerheid en rös oet. En, 't moot gezag zien, heer had zien zakes altied good in orde.
Meh dit woord gein gewoen begraffenis, dat kós heer op zien vief vinger oettèlle.
Dit woord get gans apaarts, boe de lui nog lang euver zouwe spreke.
Want Harieke vaan D'n Hoof waor get gewees in 't dörp.
Of liever: Wat waor Harieke vaan D'n Hoof néét gewees in 't dörp?
Ajdste lid en iere-veurzitter vaan de boereboond.
Ajdste lid en iere-veurzitter vaan de hermenie. Begonne es trommelslegerke, euvergegaange op de dikke zjiem wie heer in de fleur vaan ze leve waor, veendeldreger nog later en veurzitter viefentwinteg jaor laank. Tèl mer op!
Kèrkmeister. Nog altied in functie. Veer pestuurs had heer verslete.
Aajd-lid, noe Tere-lid vaan 't zangkoer.
Keizer vaan de sjötterij.
Enfin, bij alles wat ziech ripde in 't dörp waor Harieke vaan D'n Hoof betrokke gewees, sjus wie die vaan D'n Hoof altied väöraon hadde gestande.
En noe waor heer eindelek doed. Dat moch me wel zègke: Eindelek. Heer waor ach-en-negeteg gewoorde!
Wèrke doog heer de lèste jaore neet mie. Meh D'n Hoof had heer nog altied en dao woord ouch nog geboerd. Neet door eine vaan de èlf kinder. Dat had heer noets gewèld. ‘Twie haone op eine mèstem, dat gief mer ruizing,’ zag heer. En heer dirizjeerde zien knechs en meeg nog wie heer dat wouw en 't leep gesmeerd.
Sinds e paar jaor gebruukden heer 'ne stek es heer oetgóng. ‘Neet tot iech dezoonder neet kin loupe,’ zag heer, ‘meh um miech de jong vrouwlui vaan 't lief
