COMMISSIESTUK Wensen en bedenkingen
Voorstel voor de COMMISSIE ALGEMENE ZAKEN EN CONTROL Agendanummer 4 d.d. 12 januari 2011
De leden van
COMMISSIE ALGEMENE ZAKEN EN CONTROL van de gemeente Asten
Onderwerp : Scenario-ontwikkeling Portefeuillehouder : WII
De gemeenteraad van Asten heeft op 5 juli 2011 de bestuursopdracht ‘Scenario-ontwikkeling’
vastgesteld en aan het college gericht.
Het doel van de bestuursopdracht is: “de ontwikkeling van scenario’s inclusief financiële con- sequenties en het maken van keuzes op basis van de resultaten daarvan”.
Achterliggend is de financiële beleidsdoelstelling “het realiseren van een sluitende meerjaren- begroting 2012-2015 met ruimte voor nieuw beleid” (bron: Bestuursopdracht d.d. 5 juli 2011).
Het college van burgemeester en wethouders heeft de financiële doelstelling geconcretiseerd.
Dit is nodig om concrete en financieel doorgerekende scenario’s te kunnen voorbereiden.
Tevens heeft het college het proces van de scenario-ontwikkeling beschreven, waarin de rollen van raad, burgers en medewerkers zijn opgenomen. Aan dit proces hebben wij een tijdsplan- ning gekoppeld.
Dit wijkt iets af van de bestuursopdracht, vanwege de o.i. gewenste actieve betrokkenheid van de raad.
Wij vragen de commissie (én raadsleden) zich hierover uit te laten. Wij houden bij de verdere opzet van de scenario-ontwikkeling rekening met uw wensen en bedenkingen.
De kerntakendiscussie heeft de raad gebruikt als eerste grote stap naar een toekomstbesten- dige en financieel gezonde huishouding van de gemeente Asten. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2011 (5 juli 2011) besprak de raad tevens de voorgestelde maatregelen die uit de kerntakendiscussie voortvloeiden. De raad besloot tot het nemen van de maatregelen die een besparing opleveren oplopend tot ruim € 800.000 per jaar.
Tevens besloot de raad tot een bestuursopdracht scenario-ontwikkeling, gericht op verdere besparingen, die nodig zijn om het doel van een toekomstig sluitende meerjarenbegroting te kunnen realiseren. De economische situatie en de Rijksbegroting maken het vervolg op de kerntakendiscussie noodzakelijk.
Het college is begonnen met de voorbereiding van de scenario-ontwikkeling. Daaruit zijn twee zaken voortgekomen, die het college met de commissie wil bespreken:
Samenvatting
Inleiding
1. de concrete bepaling van de financiële doelstelling van de bestuursopdracht;
2. het proces van de scenario-ontwikkeling.
Wij willen een goed voorbereid proces van de scenario-ontwikkeling, waarin duidelijkheid be- staat over de rolverdeling, burgerparticipatie en over de financiële doelstelling.
In dit stadium “beperkt” het zich tot het voorleggen van het proces en de berekening van de financiële doelstelling.
Zorgvuldigheid, snelheid, participatie beïnvloeden het resultaat en het draagvlak van de scena- rio-ontwikkeling. Er zijn vele procesvormen denkbaar. Van belang is dat bij de begroting voor 2012 duidelijkheid bestaat over de voorgenomen maatregelen gericht op een sluitende meer- jarenbegroting vanaf 2013. Alle te bespreken scenario’s moeten voldoende juridisch en finan- cieel onderbouwd kunnen worden om teleurstellingen, overspannen verwachtingen én onnodi- ge maatregelen te voorkomen.
Risico’s bestaan in de vorm van het uitblijven van bestuurlijke keuzes waardoor ongedekte begrotingen ontstaan.
Het project Scenario-ontwikkeling plannen wij binnen de beschikbare uren en budgetten voor 2012.
U treft hieronder het onderdeel van de projectopdracht Scenario-ontwikkeling aan, dat handelt over de financiële doelstelling en het proces.
Van belang is te beseffen dat de uiteindelijke (financiële) keuzes afhankelijk zijn van de scena- rio’s zelf. Die keuzes beïnvloeden sommige onderdelen van de financiële doelstelling, zoals onderhoud van wegen. Desondanks is het nu nodig om een financiële doelstelling te bepalen om de omvang van de scenario’s te kunnen bepalen.
-
dict : w.verberkt@asten.nl type : CV.DIR.11.tk.001 coll :
Wat willen we bereiken
Wat gaan we daarvoor doen
Mogelijke Alternatieven
Risico’s
Wat mag het kosten
Bijgaand treft u aan:
Voor u ligt ter inzage:
Uit de projectopdracht Scenario-ontwikkeling
Financiële doelstelling van de scenario-ontwikkeling
De toekomstige financiële situatie is ongewis. De uitkering uit het gemeentefonds verandert als een knipperlicht en de andere inkomsten, zoals leges, staan onder grote druk als gevolg van de economische situatie, zoals de stagnerende woningmarkt.
Toch is het nodig de financiële doelstelling te concretiseren. Wanneer hebben wij een sluitende meerjarenbegroting in de meerjarenbegrotingen 2013-2015 (die doorloopt tot 2018)? Het col- lege wil de economische recessie niet aangrijpen voor een volledig nieuwe toekomstvisie, wan- neer dit financieel gezien niet nodig is. Het college kiest voor een (financiële) oplossing voor de komende 4 a 5 jaar. Dat vereist wel doordenken en doorkijken naar de toekomst alsmede keu- zes maken. Het college wil ook een structureel sluitende meerjarenbegroting van 2015 (d.w.z.
voor de periode 2015-2018).
De volgende zaken zijn van belang:
• De begroting over 2012 is sluitend.
• De meerjarenbegroting 2013-2015 laat een structureel tekort zien van
-€ 40.000 in 2013, -€ 84.000 in 2014 en -€ 440.919 in 2015. Daarbij moet bedacht worden dat een aantal taakstellingen in de begroting zijn opgenomen, waar tegenover niet altijd al concrete maatregelen staan. Het meest van belang is hier de restant taak- stelling uit de kerntakendiscussie van € 220.000 in 2013, € 220.000 in 2014 en
€ 317.000 in 2015.
• De meerjarenbegroting 2013-2015 laat een tekort zien in het budget ‘eenmalige beste- dingen’ van €4.309.000 per 31 december 2015. Dit tekort kost € 215.500 structureel (rentelast van 5% bij uitname uit de algemene reserve).
• Om ook in de toekomst over een positief budget ‘eenmalige bestedingen’ te blijven be- schikken moet vanaf 1 januari 2015 nogmaals € 50.000 (rentelast uitname algemene reserve) structureel beschikbaar komen, uitgaande van een gewenst budget eenmalige bestedingen van € 1.000.000.
• Het gemeentebestuur wil financiële ruimte voor nieuw beleid. Het college heeft gekozen hiervoor € 50.000 op te nemen vanaf 1 januari 2013.
• De vraag is of we extra ruimte moeten creëren voor vervangingsinvesteringen. Tot nu betaalden we deze investeringen uit structurele en incidentele meevallers. Dat kan niet meer. Het hoeft ook niet wanneer we een planning maken van onderhoud en vervan- ging en de kosten daarvan in de begroting opnemen. Jaarlijks is er een bedrag gemoeid van € 1.280.000 aan jaarlijkse kapitaallast voor gemeentelijke eigendommen (ge- meentehuis, museum, brandweerkazerne, scholen zwembad etc.). Daarnaast zal voor wegen e.d. € 400.000 nodig zijn. Het college heeft ervoor gekozen om te onderzoeken waaruit de gewenste en/of geplande vervangingen precies bestaan. Op basis daarvan beslist het college wat met die vervangingsinvesteringen moet gebeuren en hoe ze worden gedekt. Nu nemen we voor vervangingsinvesteringen een stelpost op van
€ 400.000 vanaf 1 januari 2016. Voor wegen nemen we in afwachting van besluitvor- ming over noodzakelijk kwaliteitsniveau een post op van € 50.000 in 2013 oplopend tot € 200.000 in 2016.
• De risico’s die we in de risicoparagraaf van de begroting hebben opgenomen, moeten worden geactualiseerd (Rijksbegroting, Bestuursafspraken Rijk-VNG) en worden ge- kwantificeerd. Denk hierbij bijv. aan het risico grondexploitatie Heusden-Oost. Een risi- co kan gaan drukken op het budget eenmalige bestedingen. Er kan ook gekozen wor- den voor afdekking wanneer een risico realiteit wordt. Het college heeft hiervoor geko- zen.
Dit betekent dat de financiële doelstelling voor 2013 € 225.500 bedraagt, oplopend tot
€ 1.356.400 in 2016. We hebben dit hieronder in overzicht gebracht.
Financiële doelstelling
Meerjarenbegroting
2012 2013 2014 2015 2016
Saldo begroting 2012 0 -39.896 -84.431 -440.919 -440.919
taakstelling kerntakendiscussie 0 -197.634 -197.634 -317.634 -317.634
aangedragen oplossingen in kernta-
kendiscussie
bezuiniging ONIS 50.256 50.256 50.256 50.256
minder scholen 0 120.000 120.000
besparing op uitvoering kunst 19.482 19.482 19.482 19.482 besparing ondersteuning museum 5.296 5.296 5.296 5.296 bezuiniging bestemmingsplannen
en reconstructie
100.000 100.000 100.000 100.000
minder formatie griffier 22.600 22.600 22.600 22.600
197.634 197.634 317.634 317.634
nog te realiseren kerntakendiscussie 0 0 0 0
Te dekken tekort na realisatie
bezuinigingen kerntakendiscussie 0 -39.896 -84.431 -440.919 -440.919
1. eenmalig afdekken tekort Reserve Eenmalige Bestedingen
-85.644 -148.235 -215.493 -215.493
2. aanvullen REB naar € 1 miljoen -50.000 -50.000
3. nieuw beleid -50.000 -50.000 -50.000 -50.000
4. onderhoud wegen -50.000 -100.000 -150.000 -200.000
5. vervangingsinvesteringen -400.000
Taakstelling scenario-
ontwikkeling -225.540 -382.666 -906.412 -1.356.412
Toelichting
In de begroting 2012 wordt de meerjarenbegroting van 2012 tot en met 2015 gepresenteerd.
De cijfers voor 2016 zijn nog niet bekend. Daarom is het saldo van 2015 aangehouden.
De bedragen bij punt 1. reserve eenmalige bestedingen zijn op basis van de in de begroting 2012 opgenomen stand van de reserve eenmalige bestedingen inclusief nieuwe wensen.
De bovenstaande financiële doelstelling is een kader. De posten 4 en 5 zijn stelposten en wor- den voor de voorjaarsnota nader geconcretiseerd.
Technische vragen over de financiële doelstelling kunnen voor de commissievergadering ge- steld worden. Deze zullen zo snel mogelijk worden beantwoord.
Projectdoelstelling
De bestuursopdracht van 5 juli 2011 gaat uit van 1e kwartaal 2012 scenariodiscussie in de raad. Het college wil het proces op iets andere wijze opzetten, waardoor de planning veran- dert. Het college wil maximaal drie scenario’s voorleggen aan de raad bij de behandeling van de begroting 2013 in november 2012. Het college vindt het belangrijk de Raad vanaf het begin goed te betrekken omdat er richtinggevende (tussen)stappen gezet moeten worden. De eerste stap is het bepalen van de financiële doelstelling. Dit vergt wel een heel scherpe planning en voorbereiding vanuit MT en College, zodat het project leidt tot besluitvorming van de raad bij het vaststellen van de begroting 2013. De VJN 2012 gebruiken we om inhoudelijke input van de raad te vragen (als tussenstap). De VJN wordt dit keer voor dit doel ‘beperkt’ en staat dus geheel in het teken van de scenario-ontwikkeling. We maken in 2012 dus geen gebruikelijke VJN, omdat we de tijd en onze mensen volledig nodig hebben voor de scenario-ontwikkeling.
Voor de planning van de scenario-ontwikkeling zijn we uitgegaan van dezelfde lijn als een dek- kingsplan, dus zonder tussenkomst van commissies. De raad is immers op andere wijze al be- trokken in de scenario-ontwikkeling.
Dit heeft consequenties voor de planning. Hieronder is de tijdsplanning van achteren naar vo- ren opgenomen:
• De behandeling van de begroting 2013 is gepland op 6 november 2012
• Het college moet op 16 oktober 2012 over een raadsvoorstel met de scenario’s hebben besloten.
• De ambtelijke organisatie moet uiterlijk op 8 oktober 2012 een collegevoorstel en een conceptraadsvoorstel met de scenario’s hebben gemaakt, gebaseerd op input van de raad bij de voorjaarsnota, getoetst onder de medewerkers, en voorbesproken met pro- jectwethouder Van Bussel.
• Bij de voorjaarsnota, gepland voor de raad op 26 juni 2012, vragen we de raad om (richtinggevende) input op een aantal onderwerpen, die uit de scenario-discussie in het college en de enquêtes onder Astense inwoners en de Astense organisatie voortvloeien.
• In februari/maart 2012 zetten we een enquête uit onder een aantal Astense inwoners en de bestaande participatiegroepen om te weten wat onze burgers belangrijk vinden.
• De ambtelijke organisatie gaat vervolgens aan de gang met de concretisering daarvan en een globale doorrekening.
• Tijdens de tweedaagse van 19/20 januari 2012 moet het college de scenario’s in hoofd- lijnen bepalen. Hierbij betrekken we de resultaten uit de medewerkersenquête.
• In december 2011/januari 2012 zetten we een enquête uit in onze organisatie om me- dewerkers de gelegenheid te geven mee te denken over de toekomst van de gemeente Asten.
• In december/januari 2011 moet de raad gevraagd worden zich uit te spreken over de financiële doelstelling en het voorgenomen proces.
• Hiervoor is het nodig dat het college op 2 november 2011 de financiële uitgangspunten bepaalt (inmiddels gerealiseerd) en op 17 november de bestuurlijke uitgangspunten concretiseert en richting aangeeft in een aantal indicatieve scenario’s.
Dit betekent de volgende projectdoelstelling:
Op uiterlijk 8 oktober 2012 hebben wij (projectorganisatie) aan projectwethouder Van Bussel overhandigd:
a. een concept collegevoorstel met een concept raadsvoorstel, waarin minimaal twee en maximaal drie toekomstscenario’s zijn beschreven en globaal doorgerekend over een sluitende meerjarenbegroting per 1 januari 2015 (-2018),
b. waarbij als uitgangspunten gelden dat in de meerjarenbegroting vanaf 1 januari 2013 een structureel budget van € 50.000 voor nieuw beleid én vanaf 1 januari 2015 een re- servering van structureel €50.000 voor de vorming van een budget eenmalige beste- dingen zijn opgenomen. Tevens geldt als uitgangspunt dat in de meerjarenbegroting vanaf 2013 de verwachte kosten van wegenonderhoud en in de meerjarenbegroting vanaf 2016 de verwachte kosten van vervangingsinvesteringen zijn verwerkt.
