Kans op cassatie in strafzaken
empirisch onderzoek naar cassatieberoepen in dagvaardingszaken afgehandeld door de Hoge Raad in de periode van 1997 tot en met 2001
J.C.M. Couzijn
Kans op cassatiein strafzaken J.C.M. Couzijn
De Hoge Raad behandelt gemiddeld 2500 cassatieberoepen in strafzaken per jaar, vooral voorgelegd door individuele verzoekers die klachten hebben over het oordeel van de feitenrechter. Hoe groot de kans is, dat verzoekers inderdaad dat oordeel gecasseerd zien, is niet eerder onderzocht.
Regelmatig is de druk op de cassatierechter voorwerp van commentaar en discussie.
De Hoge Raad meldt dit in zijn jaarcijfers en gaat soms in op de kwaliteit van cassatieschrifturen. Overzicht van de ontwikkelingen over een langere periode ontbreekt.
Dit proefschrift gaat in op de vraag of en zo ja, in welke mate cassatie in het meest voorkomende type strafzaken voorspelbaar is. De ‘black box’ van de Hoge Raad komt in beeld. Bepaalde voorspellingen zijn mogelijk bij ongewijzigde omstandigheden. Zo is ‘behandeltijd’ – tussen de bestreden uitspraak van de feitenrechter en het arrest van de Hoge Raad – belangrijk voor de kans op cassatie als individuele verzoekers klagen bij de Hoge Raad. De invloed van die behandeltijd op de kans op cassatie, kan een deel van de instroom van cassatieberoepen verklaren én in stand houden.
Er zijn verschillen in kans op cassatie, tussen cassatieberoepen van individuele verzoekers en de zeldzame cassatieberoepen van het openbaar ministerie. Zij kiezen een verschillend doelwit in cassatie, en leggen verschillende typen cassatiemiddelen voor die in verschillende mate ‘succesvol’ zijn. Individuele verzoekers wachten langer op een oordeel van de Hoge Raad dan het openbaar ministerie. Verder richten individuele verzoekers zich in zeven van de acht gevallen tegen correct gewezen uitspraken van de feitenrechter.
Zonder te corrigeren voor invloed van typen cassatiemiddelen, waren in de onderzochte periode opvallende verschillen te zien in kans op cassatie naar herkomst van een strafzaak en naar soort – veel voorkomende – strafzaak. Ook waren er aanwijzingen voor een marginale rol van de advocaat in cassatie, afgemeten naar de kans op cassatie.
Couzijn zette als buitenpromovenda dit onderzoek op en noteerde haar bevindingen op grond van data, verzameld met medewerking van de Hoge Raad. Sinds 1995 maakt zij cassatieschrifturen in strafzaken. Vóór 1995 was zij veertien jaar lid van het openbaar ministerie, onder andere als advocaat-generaal bij verschillende gerechtshoven.
Couzijn_v5.indd 1 03-04-2007 09:13:05
