en DEMOCRATIE

Zaterdag 8 februari 1958 - No. 479

en DEMOCRATIE

De stem van de V. V.D.

<Zie- pa.r. 5)

Activiteit als uiting van gezonde levenskracht

W

Dat is een verblijdend teken. Het is een symptoom van de resultaten, welke de algemene activiteit in de partij oplevert.

Die activiteit is onmiskenbaar en zij vindt haar weerspiegeling in de publicicaties van het partij- nieuws in ons blad

Nog altijd weet een aantal afde- liilgsbesturen de weg naar ons re- dactiesecretariaat (Prinsengracht 1079, Amsterdam) of naar het al- gemeen secretariaat (Koninginne- gracht 61, 's-Gravenhage) niet te vinden voor de aankondiging van de te houden bijeenkomsten. Maar wat wij wel krijgen doorgezonden is tcch reeds voldoende om een in- druk te geven van de activiteiten in eentrales en afdelingen.

Deze plaatselijke werkzaamheid is vooral dit jaar ook zeer nood- zakelijk, want wij schreven het reeds eerder: veel meer nog dan bij Kamerverkiezingen moet bij Sta- ten- en Raadsverkiezingen de eig<:'nlijke actie liggen in handen van de plaatselijke besturen en de plaatselijke propagandacom- missies.

Er

Die bron wordt gevormd door de centrale leiding en zeker in niet mindere mate door onze vertegen- woordigers in beide Kamers der Staten-Generaal.

Houden wij dit beeld nog even vast, dan mogen wij met erkente- lijkheid vaststellen, dat die bron zeker niet is een rimpelloos water- tje, maar eerder een b~j voortdu- ring spuitende fontein, die de grond bevrucht en daarmede de levenssappen levert voor al wat op die grond politiek-vrijzinnig leeft en groeit.

Hoe onze Tweede-Kamerfractie zich in de laatste maanden van het

afgelopen jaar bij de begrotings- debatten heeft geweerd, is in die maanden op talrijke wijzen reeds in ons blad naar voren gekomen.

Een maand is de Kamer nu op (inmiddels geëindigd) recès ge- weest, maar de leden van onze fractie en vooral de na de Kamer- uitbreiding nieuw toegetredenen, hebben zich in spreekbeurten ge- weerd.

Zonder iemand tekort te doen, mogen wij in dit verband zeker in de eerste plaats noemen de heren Van Dijk en Toxopeus, die voort- durend als woordvoerders in plaat- selijke bijeenkomsten zijn op7etre- den.

* _* *

O

Ir. H. J. van Raalte vestigde in zijn artikel: "Strijdvaardig als Volkspartij" in ons blad van 16 november j.l. terecht nog eens de aandacht op het bel~mg ook van het stellen van mondelinge of schriftelijke vragen over onder- werpen, die de publieke opinie be- roeren.

Welnu, tijdens deze recèsmaand stelde drs. Korthals, tezamen met de heren Calmeijer (C.H.), Patijn (Arb.), Duynstee (K.V.P.) en Roosjen (A.R.) schriftelijke vra- gen over de afvuurbases voor raketten.

De heer Ritmeester stelde een hele reeks vragen over de z.g. "hel- ll'l.en-affaire".

Prof. Oud vroeg een onderzoek naar beweerde mishandeling van een arrestant in de wachtpost der politie te Brielle.

Mr. Berkhouwer kapittelde de minister van Justitie over de (on) geschiktheid van het Huis van Be- waring III aan de Oostelijke Han- delskade te Amsterdam, in ver- band met de ontsnapping aldaar van een drietal gedetineerden.

Onze eerste radio-uitzendingen, hoe beperkt ook nog slechts van duur, leverden reeds talrijke reac- ties op, waaronder verscheidene aanmeldingen voor het lidmaat- schap van de partij of verzoeken om nadere il)lichtingen.

'XTas de Tweede Kamer sedert

l f 3 januari niet meer bijeen, de Eerste Kamer zette in januari haar werkzaamheden voort.

Niet minder dan drié V.V.D.-ers voerden hier het woord bij de be- handeling van het ontwerp Pacht- wet en prof. Molenaar hield, als voorzitter van onze fractie in de Eerste Kamer, zijn algemene poli- tieke beschouwingen, waaraan het parlementaire overzicht van deze week is gewijd.

Beschouwingen, die in haar prin- cipiële opzet en in haar afbake- ning van de liberale positie tegen- over het Kabinet behoorden tot het beste, wat bij deze discussies in onze Senaat is geleverd.

Dat geldt met name voor diens schets van de bezitsvorming als een essentiële voorwaarde voor het in stand houden van een op particuliere eigendom gebaseerde maatschappij en voor zijn scherp- omlijnde toelichting, waarom de grondslag van onze hedendaagse wetgeving noodzakelijk tot dirigis- me leidt.

Wie al deze activiteiten op het

"hoogste niveau" zowel als in de plaatselijke sfeer in één maand ten toon gespreid, aan zich laat voor- bijgaan, kan niet anders dan vol- doening voelen over deze demon·

stratie van gezonde levenskracht.

(Vervolg op pag. 4•

Drees tegen staatsalmacht

}laar prof. Molenaar gelooft daar niets van.

VRI~HEID EN DEMOCRATIE

Flitsen van Het Binnenhof mogelijk maakt, die het gespaarde, dus het bezit, niet voldoende beschermt, is voor ons, liberalen, onaanvaardbaar, al- dus prof. Molenaar.

De~:at over Indonesië en Nieuw-Guinea in Eerste Kamer • PvdA- frac'è'ie verzwakte positie van het kabinet • Hulde van prof. mr.

A. N. Molenaar aan H.M. de Koningin • Protest tegen de groeien·

Een krachtig volk, zich van de moge- lijkheden van eigen inspanning bewust, bevrucht mede het ganse maatschappe- lijke leven en brengt welvaart en cultuur op een hoger peil. Het is ermee als met de bijen, die voor eigen levensonderhoud honing uit de bloemen puren, maar deze tegelijk bevruchten.

de si·aatsbemoeiinCJ.

In de Eerste Kamer heeft vorige week mr. J. In 't Veld namens de PvdA- :fJ:actie bij de algemene politieke be- Echouwingen aangedrongen op een open gesprek met Indonesië onder leiding van een neutrale instantie, bijvoorbeeld de Verenigde Naties, al gaf hij toe, dat het initiatief moeilijk van Nederland kan uitgaan, omdat dit zou lijken op het

~wichten voor chantage.

Hij kreeg bij zijn partijgenoot, minis- ter-president dr. W. Drees, echter geen voet aan de grond. Dr· Drees somde nog eens op met welk een eindeloos geduld en vriendelijkheid Nederland heeft ge- poogd Indonesië tevreden te stellen. In- donesië bleef echter stcedc volstrekt on- willig.

Indonesië wil er ook niet van weten, dat Nieuw-Guinea een mandaatsgebied wordt van de Verenigde Naties, want daarmee zou internationaal zijn vastge- steld, dat het geen Indonesisch gebied is.

Nog altijd is Nederland in beginsel be·

reid tot een gesprek met Indonesië, zei dr. Drees, maar de regering ziet daar- voor thans geen redelijke grondslag.

* * *

M

mr. A. N. Molenaar akkoord met het re- geringsstandpunt.

Hij zou het overigens, evenals de heer Kropman (KVPJ beter hebben gevonden, indien er niet over Indonesië was ge- sp1:"okcn (in het voorlopig verslag is dat ook niet gebeurd) omdat door het be- toog van de heer In 't Veld niet is voor- komen, dat de positie van het kabinet is verzwakt.

Ook prof. Beaufort van de KVP maak- te de PvdA-fractie er een verwijt van, dat zij een intern meningsverschil in de partij in het openbaar naar voren had gebracht terwijl het buitenland via de pers meeluistert, waardoor de indruk wordt gewekt, dat het Nederlands stand- punt niet zo stevig is. Die indruk is ge- wekt nadat juist in december in de Ver- enigde Naties was gebleken, dat steeds meer landen overtuigd raken van de juistheid van het Nederlandse standpunt.

• • •

Onze diepgevoelde dankbaarheid gaat uit naar H.M. de Koningin, zei prof.

1-.-1olcnaar overigens, voor .de wijze waar- ()p zij de uit Indonesië verdrevenen is tegemoet getreden. De hartelijke, van grote menslievendheid getuigende hou- ding van H.M. de Koningin heeft ons goed gedaan en moet hen, die in dit barre wintertij onze vaderlandse bodem betraden, hebben gesterkt in de overtui- ging, dat ons volk alles zal doen om hun leed te verzachten en hun zorgen te ver- lichten.

Tot deze verstotenen behoren ook tal- loze Nederlandse mensen, die tientallen jaren lang, vaak onder moeilijke omstan- digheden, Nederlandse belangen hebben gediend. Zij behoren tot die groep van getroffenen, die wij in Nederland helaas al lang kennen als de groep, die altijd nadelen ondervindt van de economische ()ntwikkeling, mndat zij zelden in aan- merking komt om geholpen te worden.

Dit geeft ons juist aanleiding om zowel de regering als het particuliere bedrijfs- leven op het hart te drukken om vooral aan deze mensen bijzondere aandacht te schenken.

Wanneer ik spreek over part.iculiere maatschappijen, aldus prof. Molenaar, zou ik daaraan willen toevoegen, dat ik de hoop uitspreek, dat, wanneer zij daar- toe financieel in staat zijn, zij een afwik- kelingsregeling voor de getroffenen tot stand zullen brengen die ons rechtsge- voel bevredigt.

* * *

W

Nu zouden die polemieken buiten deze vergaderzaal ons niet al te zwaar hoeven te interesseren, ware het niet, dat wij

;n de regeringspolitiek van deze tegen- stellingen toch ook het een en ander merken.

In de daden van de regering bemerken wij herhaaldelijk, dat bij vraagstukken van de allereerste orde, waarvoor wij dus een reële gezonde oplossing verlan- gen, nu eenmaal een in het kabinet be- staand principieel verschil van uitgangs- punt een belemmering vormt om tot een

PROF. MOLENAAR

Naarmate de grens tussen de zorg van de Staat over ons en de taak van de mens in de maatschappij vervaagt, gaat de burger steeds meer op de staat leunen.

Zijn zelfstandigheid vermindert. Hij voert geen eigen leven meer.

* * *

Hoge belastingen zuigen de middelen weg waardoor de burgers hun ver- enigingen en instellingen als ziekenhui- zen, musea, ambachtsscholen en dergelij- ke, n~.ar de ine"ving van hun hart steu- nen. De Staat, die deze instellingen niet aan hun lot wil overlaten, moet die ma- nifestaties van particulieren, die dus zelf niet meer tenvolle - gelijk vroeger het geval was - al die instellingen kunnen steunen, overnemen of hun instellingen subsidiëren.

Hetzelfde geldt voor het bedrijfsleven.

... Hoe staat het met de bezitsvorming? ..•

Het is nu al zo gesteld, zei prof Molena?~r,

dat velen het niet eens meer vreemd vinden, dat particulieren geen middelen meer beschikbaar stellen om nieuwe in- vesteringen en uitbreidingen van onder- nemingen te financieren. Wij moeten al een harde strijd voeren om de interne reserveringen van een al te forse ingreep van de fiscus te verlossen.

voor ons volk aanvaardbare regeling te geraken, die een cplossing van het pro- bleem biedt.

Hoe staat hPt op dit ogenblik met de bezitsvorming? Het blijkt, dat men af- doende maatregelen eenvoudig niet mag

verwachten. De belastingpolitiek en de interne !i-

nanciering en het drukken van de winst- uitkering hebben tot gevolg, dat uit de particuliere sfeer de middelen niet meer beschikbaar worden gesteld om de on·

dernemingen ^''RU het nodige kapitaal te voorzien.

Bezitsvorming zien wij liberalen als een essentiële voorwaarde voor het in stand houden van een op particuliere eigendom gebaseerde maatschappij. Een

politiek, die het sparen moeilijk of on- Belemmeringen van investeringen voor

•

DEZE BURGER

meent zich zelf, ondanks alles, een (laat hij toc:!t voor alle zekerhei~

maar zeggen: min of meer) vrije burger te ZtJn, reden waarom htJ zich brutaalweg mengt in zaken, het autonome Rijksdeel der Neder- landse Antillen betreffende. Hij doet dit, omdat a) deze NederlancU;e Antillen ondanks (of misschien juist: dank zij) hun autonomiteit een Nederlands Rijksdeel zijn; b) omdat hij nu eenmaal grote belangstel- ling koestert voor deze vijf stukjes Rijksdeel in de zee en de zon en c) omdat daar dingen geschieden, die hij als Rijksburger en liberaal niet verdragen kan.

Gij, mijne vrijheidslievende medeburgers, weet, naar ik veronder- stellen en hopen mag, wel van het bevel van uitzetting dat de jour- nalist A. de Wit, hoofdredacteur van Antillia's dagblad Beurs- en Nieuwsberichten heeft thuis gestuurd gekregen. Hij had al weg moeten wezen, ware het niet dat de Gouverneur het geval nog, ter wijze overdenking (de goden staan hem bij!) onder zijn berusting had.

In dit stadium gaat deze affaire niet meer om de vraag of deze heer De Wit gerechtvaardigde aanleiding tot ernstige kritiek en zelfs tot overheidsmaatregelen tegen hem heeft gegeven. Ik wil zelfs aanne- men, dat dit het geval is. Maar dan nog is deze volledi.g autoritaire handelwijze der regering iedere democratische burger een steen van hevige aanstoot; men straft nu eenmaal niet zonder de verdachte in de gelegenheid te hebben gesteld zich te verweren tegen het hem ten laste gelegde. Het is voor ieder democratisch denkend mens dui- delijk, dat deze affaire, in eerste instantie, aan de rechter ter beoor- deling had moeten zijn· voorgelegd.

Nu wordt het nóg fraaier: de Antilliaanse Regeringsvoorlichtings- dienst heeft, op hogerhands bevel, de jom·nalist De Wit geen perskaart verschaft ter gelegenheid van het bezoek van Prinses Beatrix.

Het is nuttig van de motivering van deze regeringselaact kennis te nemen: "teneinde de mogelijkheid van demonstraties tegen deze per- soon tijdens het bezoek van Prinses Beatrix en daarmee gepaard gaande verstoring van de openbare orde te voorkomen, is besloten hem geen perskaart te verstrekken. De maatregel moet dus gezien worden als een der maatregelen, die een ordelijk verloop van het bezoek moeten waarborgen".

Deze burger meent dat het de taak van de overheid is eventuele verstoring van de openbare orde te verhinderen zodm deze, in feite, dreigt te geschieden en dat het zeker niet de taak van deze overheid is het eventuele doelwit van zulke verstoringen te verwijderen en zodoende te verhinderen zijn werk te doen, teneinde zulke eventuele demonstraties te voorkomen. Heeft de Antilliaanse overheid niet de beschikking over een politie-apparaat?

De gedachtengang waaruit deze totalitaire "voorzorgsmaatregel" is ontsproten is de zelfde die het begrip "Schützhaft" heeft uitgedacht.

Is dit een interne aangelegenheid der autonome Nederlandse An- tillen? Natutirlijk niet. Het is een zaak waarbij mensenrechten, de- mocratie en persvrijheid ten nauwste betrokken z~jn.

Vandaar de bemoeizucht ad hoc van

-

8 FEBRUARI 1958-PAG. 2

ons produktie-apparaat, handel en scheepvaart, brengen de werkgelegen- heid in gevaar. Van het bedrijfsleven moeten wij het tenslotte allen hebben.

Het bedrijfsleven is de oerbron van de werkgelegenheid.

• • •

Het klinkt zo objectief en n•ehtvaar- dig wanneer men de heer· Burger in de bijeenkomst van de Fakkeldragers- clubs van de PvdA hoort uitro<•pen, dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten moeten dragen. Maar zo e<'nvoudig is het vraagstuk niet, aldus prof. Mole- naar.

Men zal misschien van de zijn<' van de PvdA aanvoeren: maak u niet al te Oll-

gerust, want als de kapitaalvorming langs de normale weg achterblijft, laat de Staat die ondernemingen niet nan hun lot over.

Met die mogelijkheid houd ik rekening en dat is juist een ontwikkeling waar- voor ik waarschuw, want dan tnst men de particuliere ondernemingsvorm in Ne- derland in het hart aan. Het zou beteke- nen, dat de overheid geleidelijk meer in- vloed op de particuliere ondernemingen krijgt. Daartegen zal ik mij positief verzetten.

• • •

Voorts oefende pro!. Molenaar kritiek op het •huisvestingsbeleid. Ook de lage-rente-politiek heeft hierbij een rol gespeeld. Het is eigenlijk wel N'n pijn·

lijkP veroordeling van h0t belc·id van de ministers Lieftinck en Van de Kieft nu in de memorie van antwoord tP lezen:

.,De rentestand wordt bepaald door de vraag en het aanbod op de kapitaal- markt''. Zover zijn we tenmin~te geko- men, dat de regering erkent, dat deze economische wet nog steeds geldt en niet kan worden genegeerd.

Hoe het ook zij: er is tegen li procent geleend om de bouw van 40-000 woning- wetwoningen mogelijk te makt·n. Maar hoe staat -het nu met de bouw van die 40.000 i'~ !Pre (partiC"l 1icrA) "·nn.inn·el-~?

Vast staat, dat wie als particulier wil bouwen in de eerste plaats de hoi<C rente moet betalen. Het is zeer de vmag of men daarmee zijn bezit rendnbcl kan maken. Maar de woningbouwvPrenigin- gen krijgen 2 procent rente vergoed.

Wij hebben er rekening mee te houden, tiat voorlopig volksvijand nr. 1 ons met een satanische grijns zal blijven aankij- ken en dat wij op een oplossing in dezen voorlopig niet hoeven te rekenen.

Met dit deel van het beleid, dat wij kortweg miserabel noP-men, kunnen ~-"J

ons in geen enkel opzicht verenigen.

MR. IN 'T VELD . Geen voet aan de grond.

In Bolsward hebben veehouders, die tot verschillende politieke groeperin- gen behoren, in verband met de blokke- ring van de melkuitkering, betaling van belasting geweigerd. Dat is natuurlijk nooit goed te praten en het valt te be- twijfelen of het tot weigering van belas- tingbetaling zal komen, maar prof. Mo- lenaar wilde er de aandacht op vestigen, dat men tot een dergelijke in de grond revolutionaire daad kàn komen, omdat het rechtsgevoel kennelijk bij deze men- sen zeer ernstig is gekwetst.

Men kan niet elk politiek compromis door de betrokkenen laten slikken; dat moet zich op de een of andere dag wreken. Het is de taak van de parlemen- taire partijen om de kracht op te bren- gen tegenover zo diep in het volk als onrechtvaardig aangevoelde maatregelen, afkeuring uit te spreken. Want het trek·

ken van de grens tussen de rechten van de Staat en de burger is tenslotte een zaak van de parlementaire democratie.

.. * *

O

Er is wel een ontwikkeling in onze ingewikkelde maatschappij naar meer centrale leiding en meer regeling. Men kan natuurlijk soms vinden, dat dit te ver gaat. Dat vind ik ook wel eens. aldus dr. Dreec.

Het betoog van prof. Molenaar was dus geenszins overbodig. V.v.D.

* ^{~ WEEK} to.t WEEK *

Rumoer in het P.v.d.A.-bastion (I)

Z

Het Vrije Volk vindt dit alles minder prettig en het socialistische dagblad is blijkbaar een beetje de angst om het· hart geslagen. Deze conclusie moet men wel trekken als men kennis neerot van de wijze, waarop deze tegenstellin- gen worden goedgepraat en gebagatelliseerd.

In een hoofdartikeltje "Beraad" genaamd, wordt minister Suurhoff als degene voorge- steld, die eigenlijk de discussies op dit congres heeft uitgelokt.

Het Vrije Volk schrijft n.l. als volgt:

"Suurhoff is een man, die er niet omheen draait. Hij stelt de vraagstukken scherp (maar zonder onnodige scherpte) en lokt discussie uit. Die discussie is dan ook proropt gekomen.

Daarbij zijn door enkele sprekers meningsver- schillen, die in de P.v.d.A. bestaan, geformu- leerd. Tegenstanders, die zich daarover ver- heugen, verheugen zich te vroeg. In een breed samengestelde partij als de P.v.d.A. zullen altijd meningsverschillen bestaan. Zij zijn er althans in de twaalf jaar van het bestaan der Partij altijd geweest en hebben de Partij niet geschaad".

Tot zover Het Vrije Volk. Het lijkt ons een nogal gezochte en eigenaardige verdediging van de gesignaleerde tegenstellingen. Een ver~

dediging, die meer angst en wrevel verraadt dan dat zij weet te overtuigen.

Trouwens, alsof die meningsverschillen niet aan de dag zouden zijn getreden, indien minis- ter Suurhoff de discussies niet zou hebben "uit- gelokt"!

• • •

Rumoer in het P.v.d.A.-bastion (ll)

H

Wij twijfelen allerminst aan de goede be- doelingen van oud-ministêr In 't Veld, doch ge- zien de nare ontwikkelingsgeschiedenis en de ogenblikkelijke situatie met betrekking tot het Indonesische vraagstuk getuigt zijn opvatting toch wel in hoge mate van een politieke naïvi- teit, die wij ronduit gevaarlijk achten.

Wij zien de politiek nog altijd als de kunst om in gezamenlijk overleg het meest mogelijke te bereiken. En het zij verre van ons om van iemand te verlangen (gelijk Albarda eens zei) van zijn hart een "politieke moordkuil" te maken door te zwijgen als zijn overtuiging hem anders gebiedt. Doch bij dit alles mag men de realiteit niet uit het oog verliezen. Dit deed mr.

In 't Veld kennelijk wel. Hij bleef onder alle omstandigheden een uiterst gevaarlijk stok- paardje berijden, dat hij maar niet wilde los- laten.

Immers, zijn standpunt heeft in de loop der weken nogal enige wijzigingen ondergaan.

Aanvankelijk wenste hij, dat Nederland het initiatief zou nemen voor een gesprek roet Indonesië, gelijk in zijn schriftelijke vragen tot uitdrukking werd gebracht.

Tijdens de jongste debatten in de Eerste Kamer zag hij blijkbaar het zwakke van zijn standpunt min of meer in, doch hij trachtte toen op andere wijze toch zijn doel te verwezen- lijken door te stellen, dat Nederland dan maar niet het initiatief moest nemen, doch dat dit gesprek dan maar moest plaats hebben door middel van derden.

Wij willen er maar verder niet op ingaan, doch er slechts op wijzen, dat Het Vrije Volk

voorzichtig moet zijn als het beweert, dat me- ningsverschillen de Partij niet schaden. Dit laat ons overigens ook koud.

Erger is, dat meningsverschillen binnen de boezem van de P.v.d.A. ernstige gevolgen kun- nen hebben voor het landsbelang. Wat mr. In 't Veld heeft gedaan is de arrogantie van de Indo- nesische regeringsleider aanmoedigen en een verdere voedingsbodem verlenen. Welnu, dat is een kwalijk ding.

* * *

Rumoer in het P.v.d.A.-bastion (lil)

D

Niet alleen treden de meningsverschillen in de partij zelf duidelijk aan het licht, ook onder de jongerenkring van de P.v.d.A., klinkt lang niet malse kritiek.

Zo hield de Nieuwe Koers, de socialistische jongerenorganisatie, vorige week te Zwolle een tweedaags congres, waar de politiek van de P.v.d.A. scherp onder het mes werd genomen.

Zo merkte de voorzitter van deze jongeren- organisatie, de heer Henk Voorwinde, blijkens een verslag in de N.R.C. o.m. op, dat het tempo van de tegenwoordige generatie te laag is voor de jongeren en dat er te veel omwegen worden bewandeld om te geraken tot een socialistisch- democratische maatschappij. De omweg, die gemaakt wordt om te komen tot een socialis- tische maatschappij, "die integraal verschilt van het kapitalistische systeem, waarin we hier nog leven" is reeds bijna te groot geworden, aldus de heer V oorwinde, die verklaarde hier- mee kritiek te leveren op de socialistische mi- nisters en het kabinet en evenzeer op de socia- listische Kamerfractie.

* • •

Rumoer in het P.v~d.A.-bastion (IV)

T

Het congres van deze organisatie gaf n.l. het hoofdbestuur opdracht een onderzoek in te stellen naar de toekomstmogelijkheden van de jongerenorganisatie van de Partij van de Ar- beid. Uiterlijk 1 juli moet het hoofdbestuur met een concreet voorstel komen.

Twee mogelijkheden zullen worden onder- zocht. Een voortzetten van het Nieuwe Koers- werk met veranderingen in de methodiek om grotere groepen jongeren naar de organisatie te trekken. En de tweede mogelijkheid: Ophef- fing van de Nieuwe Koers en de oprichting in samenwerking met de A.J.C. van een nieuwe socialistische jongerenorganisatie. Bij de laat- ste mogelijkheid bestaat de kans, aldus schrijft Het Vrije Volk, dat de organisatorische band met de Partij van de Arbeid zal worden ver- broken.

De meerderheid van het congres gaf de voor- keur te kennen voor het stichten van een nieu- we socialistische jeugdorganisatie.

De voorzitter, de heer Voorwinde, legde op dit congres in verband met het hierboven aan- gehaalde probleem een even merkwaardige als belangrijke verklaring af toen hij opmerkte, dat de band met de partij de Nieuwe Koers in zijn wervingsmogelijkheden belemmert. "De hedendaagse generatie heeft een afkeer van de grote politieke verbanden met hun compro- missenpolitiek", zo zeide hij.

Ziedaar een belangrijke ontwikkeling, die wij met uitermate grote belangstelling volgen en die de angst van Het Vrije Volk voor de "tegen- standers" wel begrijpelijker maakt.

* * *

Staan kostbare legerauto's weg te roesten?

N

8 FEBRUARI 1958 - PAG. 3

te roesten, waarvoor het leger blijkbaar geen onderdak heeft.

Zo vertelde een deskundige aan de redactie van genoemd blad:

"In de voormalige verzamelplaats te Stroe waar eveneens enige honderden legerwagens enige jaren lang in de open lucht stonden, was het om te huilen. Ik heb gezien, hoe de prach- tige D.A.F.-wagens die totaal verwaarloosd waren uit de zanderige grond moesten worden getrokken om naar de oorspronkelijke fabriek te Eindhoven en naar de werkplaats te Millin- gen te worden gebracht.

Er was geen sprake meer van dat de wagens nog op eigen kracht konden rijden. Er was zeker voor duizenden en duizenden guldens schade aan de totaal verwaarloosde machines aangericht".

Op de verzamelplaats te Soesterberg, zo werd het blad van andere zijde verzekerd, staan ook nog de totaal verknoeide "highspeeds", dat zijn de zwaarste trekkers met de oorspronke- lijk zo kostbare motoren, die totaal verkeerd gereviseerd werden tengevolge van grove on- deskundigheid van enige zogenaamd technisch deskundige officieren.

Met andere woorden: hier zou dus een geld- verspilling op grote schaal plaats vinden ten koste van de Nederlandse belastingbetaler, die toch al zwaar in het hoekje zit waar de slagen vallen.

Wij kunnen ons niet voorstellen, dat de re~

dactie deze beschuldigingen op geheel losse en dus niet gemotiveerde gronden heeft gepubli- ceerd. Daarom lijkt het ons dringend gewenst, dat hieromtrent op hoog niveau zo snel moge- lijk een onderzoek wordt ingesteld. Dit te meer, omdat onze nationale economie toch al op een welhaast abnormale wijze door de defensie·

kosten wordt belast.

* * * Zo zijn onze manieren

I

te toevallig, dat de parketvloer enkele oneffen- heden vertoonde, alsof deze was opengebroken.

Er bleken zes microfoons verdekt te zijn op·

gesteld in verschillende kamers en de draden gingen naar een apparaat onder het dak. De Griekse regering werd in een diplomatieke zen- ding van de zaak op de hoogte gesteld. Maar de Russen hadden onmiddellijk door, dat de installatie ontdekt was. Een gehele nacht heeft de geheime politie onder het trottoir tegenover de ambassade gegraven om alle sporen te ver- wijderen.

Alle ambassades in Moskou hebben, toen zij van deze kwesties hoorden, ook hun gebouwen afgezocht naar microfoons. Ook in de Duitse ambassade werd een afluisteringssysteem ont- dekt.

Voegt men hierbij het feit van het onlangs in ons land ontdekte spionnagewerk, waaraan leden van de Russische diplomatie zich hebben schuldig gemaakt dan blijkt wel duidelUk wat de Russen o.m. onder diplomatiek verkeer ver- staan.

Zo zijn nu eenmaal hun manieren. Deze voor- vallen bewijzen eens te meer hoe het vrije de- mocratische westen bij voortduring op zijn hoede moet zijn. Een "gentlemanlike" optreden schijnt men van deze heren nu eenmaal niet te kunnen verwachten.

* • •

Wel bier, geen glazen

I

Al drie jaren hebben zij last van dit tekort, doch nu schijnen er zo weinig bierglazen te koop te zijn, dat het voor de gekwelde bier- tappers niet meer uit te houden is.

De Nationalzeitung is van oordeel, dat het tekort een gevolg is van een te grote uitvoer van glaswaren.

Ziedaar, weer een "gevoelig trekje" van de Sowjet-economie, die zich aan het lot van de consument maar bitter weinig gelegen laat lig·

gen. Zelfs het voor de Duitsers zo vertrouwde pintje bier schiet er bij in. Maar ja, daarvo~

leeft men dan ook in een "heilstaat".

VRLJ'HEID l!lN DEMOOBA.Till

Onderw~jsvernieuwing tn de praktijk (I)

In Meppel staat

l{leuterschool

de

van

modernste ons land

Interessante ervarz,ngen met door de kinderen zelf vervaardigde levens~rote muurschilderingen

In Meppel heerst een "schoolstrijd", die voornamelijk wordt gevoerd tussen de c>hristelijke en de bijzondere neutrale scholen.

Eén van de goede kanten van deze strijd is, dat men elkaar de loef wil afsteken door het bouwen van zo modern mogelijke scholen. Hierdoor komt het dat in Meppel, sinds januari van dit jaar, de modernste kleuterschool van ons land staat.

Deze bijzondere neutrale school, die de naam "De Duiventil" draagt, munt uit door het grote aantal mogelijkheden, die het kind geboden kunnen worden. De 104 kleu- ters, die de school bezoeken kunnen zich volkomen thuis V()('len, want er is altijd wel iets, dat hun belangstelling zal hebben.

Het onderwijs wordt er namelijk niet klassikaal gegeven. In de drie lokalen en het spellokaal kunnen de kinderen zich bij verschillende werkgroepen aansluiten.

Zo zagen wij, dat sommige kleuters aan het vingerverven waren, anderen zaten te tekenen. Midden in elk lokaal staat een grote waterbak waar de kin- deren in kunnen spelen met bootjes, gietertjes, enz.

Ook is er een keuken in de Jokalen gemaakt, waar de kinderen alle moge- lijke ,.lekkernijen" kunnen klaar maken.

Een meisje stond in de !reuken te strij- ken, want ze vond nodig dat het bedde- goed een beurt moest hebben!

Ook de winkel is niet vergeten. Daar kunnen pakjes thee, pudding en andel'e kruidenierswaren worden gekocht. Er wordt met echt geld betaald of er wordt aangetekend, dat het béreffende mei.s- je of jongetje een schuld heeft.

Op het moment, dat wij er stondcm gaf de kruidenic•r van 5 jaar de klant,_n geld toe, waarop de winkelbediende van 4 jaar aanmPrking maakt<•!

Aan de andPre kant van de kla.s wa- ren vier kleuters naar hart Plust popp<ln- kast aan hPt spelen. Zc•s m"ü<jes waren aan het borduren.

Dat er ook een timmerafdeling was bleek ons toen een kleuter-timmerman met een groot stuk hout kwam aan- dragen en de juf mededeelde, dat hij z'n ''inger mee op de plank had getimmerd.

Met behulp van een grote nijptang wer·-1 de spijker eruit gPtrokken ...

Veel vrijheid

Door deze opsomming van mogelijk- heden blijkt, dat de kindc•ren, al naar hun belangstelling, alle kanten op kun- nen. Kinderen, die graag buiten spelen mogen naar buiten gaan. Zo zagen wij

<'en jongetje, dat de tuin aan het be- sproeien was. Een ander was de kip- penhokken aan het schoonmaken. Wan:

ook de dieren nemen een voornam•;

plaats in bij dit onderwijs.

Even verderop liep een kleine op- tocht van kleuters, die zich verkleed hadden. En zij verkleden niet alleen zichzelf. Met oude lapjes kleden zij pop- pen aan; poppen, die zij maken van ijzerdraad en pijpenstokers.

Wat ons verbaasde toen wij door deze 11chool liepen was de rust, die er heerste. Er was geen ge..schreeuw; iedllr l<ind was vol animo bezig.

Kleuterleidster mej. T. R. Venema vertelde ons, dat de kinderen iedere d&g mogen kie7.en wat zij achtereenvolgens zullen gaan doen. Het komt wei voor, dat er kleuters zijn, die op zo'n dag het hele programma afwerken: schilderen, tekenen, timmeren, bouwen met blok- ken, borduren, in de keuken bezig zijn, enz.

Er was een jongetje, dat een half jaar lang iedere dag tekende. Ineens had hij er genoeg van en hij is nu al weer een maand aan het bouwen.

Toch worden de kinderen niet geheel vrijgelaten. Bepaalde normen moeten er gesteld worden. Er wordt op deze school niet volgens een bepaalde onderwijsm<>- thode gewerkt. Er zijn verschillend~

ideeën overgenomen uit de methoden van Fröbel en Montessori.

Iedere dag wordt geopend met een klassegesprek. Kinderen, die onderweJ' naar school iets bijzonders gezien hel;- hen mogen dat dan vertellen.

"Zo was er onlangs een jongetje, dat Pen baggerschip had zien werken. Wij zijn toen met de hele school naar dat schip gaan kijken. Toen wij weer op school kwamen vroeg ik," aldus deze enthousiaste kleuterleidster, "of zij naar aanleiding van wat zij zojuist hadden gezien -..vilden gaan werken. Zo ontsto~­

den er versehiliende werkgroepjes waar ze het schip aan het tekenen aan het houwen, aan het schilderen w~ren.

Het opmerkelijkste van zo'n excurs:e naar de werkelijkheid is, dat sommige kinderen dan heel andere dingen gaan maken of tekenen, dan ze gezien heb- ben. Ze "moeten" hier echter niets, be- halve het opruimen van hun speelgoed.'!-"

Met de verfkwast

Eén van de beste staaltjes, die ons kan leren dat een kind veel presteert, mits het maar voldoende vrijheid wordt gegeven, is het feit, dat door kinderen van 4 en 5 jaar levensgrote muurschil- deringen in de school zijn aangebracht.

De bekende kunstenares Stien E"l- singh uit Staphorst is er bij aanwezig geweest. Zij heeft echter zelf geen ve!'f- kwast in haar handen gehad.

De kinderen kregen allemaal grote vellen papier waar zij op mochten schil- deren wat zij wilden. De beste ideeim werden door de schilderes uitgezocht en mochten door de kinderen zelf op de muur geschilderd worden in de kleuren die zij zelf mooi vonden. ' Zo was er een jongetje van 5 jaar, diP de gouden koets had geschilderd. Naast de kroon op de koets wilde hij, in plaats van engelen, paashazen schilderen. Het was toen namelijk juist Pasen. Hij kreeg daarvoor onmiddellijk toestemming van Stien Eelsingh,

Een aardig staaltje van wat er in Mep- pel werd bereikt met de levensgrote muurschilderingen, die door kleuters van 4 en 5 jaar werden vervaardigd.

Onze medewerker F. A. Hoo- gendijk bezocht enkele onder- wijsinstellingen, waarin nieuwe methodes op het gebied van het onderwijs in de praktijk worden gebracht.

'

Hij deed bij deze bezoeken di- verse interessante ervaringen op, waarin onze lezers ongetwU- feld belang zullen stellen. B~i­

gaand publiceren w~j zijn eerste reportage.

\... J

"De kinderen worden veel te veel ge- remd op de scholen," aldus deze kunste- nares. Wanneer een kind bloemen op een paard wil tekenen moet men het z'n gang laten gaan. Als dit verboden wordt met de mededeling, dat er geen bloemen op een paard zitten, gaat men het kind remmen, Het komt er op een gegeven moment zelf wel achter, dat het anders is. Je moet de kinderen la- ten durven. Welk kind durft er op etm muur te gaan schilderen? Ik heb alleen maar het boven- en het b(medenpunt on de muur aangegeven waartussen zij mochten schilderen; de rl'st is door de kleutPrs zelf gedaan_"

Niet aan tafeltjes

Op het eerste gezicht komt het vreen,d voor deze school te zien werken. W;j zijn gewend ons een kleuterschool VOO!'

te stellen, waar de kinderen ieder !lan hun eigen tafeltje zitten, met een les- rooster dat aangeeft van 9.30-10.30 uur vouwen, matjes maken, enz.

De hele klas eerst de linker vouw, dan de rechter! Zo hebben we zelf vroe- ger in de klas gezeten. Bij het zien van deze school vonden we, dat de kleuters in "De Duiventil" toch wel bijzonder gelukkig moesten zijn in hun eigen we-

reld. Een wereldtje, waarin zij zich ten- volle kunnen ontwikkelen.

De moderne onderwijsmethoden wer- pen echter problemen op. Zullen de kin- deren, die op de kleuterschool mogen doen waar zij zin in hebben, zich ge- makkelijk kunnen aanpassen Win het onderwijs op de lagere school?

Daar moet immers door ieder kind een bepaald leerprogramma afgewerkt worden.

En hoe zullen de kinderen later in d8 maatschappij Iw men te staan? Daar kan niet altijd alleen maar worden gedaan waar men zin in heeft.

VVij kunnen op deze vragen nog geen antwoord geven. Een groot voordeel var.

de methode van lesgeven, die we zojuist beschreven, is wel het aankweken van persoonlijkheid en zelfstandigheid. Hier- van weten we zeker, dat het in onze tijd noodzakelijk is, dat dit gebeurt.

De moderne kinderpsychologie wijst ook in de richting van andere onder- wijsmethoden. De praktijk zal nog moe- ten uitwijzen, wat de voordelen van het nieuwe boven het oude zijn.

F. A. HOOGENDIJK

8 FEBRUARI 19!ill- l'AG, (

(Vervolg van pag. 1)

I

mers hoge eisen zal stellen.

Niet alleen zal de Eerste Kamer de begrotingsbehandeling voortzet-

ten en zal zij tevens in de afgelopen week de belastingvoorstellen aan haar kritisch oordeel hebben on- derworpen, maar ook de Tweede Kamer zal nog eerst enige belang- rijke begratings-discussies hebben te voeren: over Buitenlandse Za- ken (als dit nummer van ons blad verschijnt inmiddels reeds ge- schied), over Oorlog en Marine en over Verkeer en Waterstaat.

Deze drukke parlementaire werk- zaamheden hebben de partij echter niet mogen beletten, het kader en andere belangstellenden in deze zelfde februari-maand enige malen bijeen te roepen om hoogst belang- rijke arbeid te verrichten.

Op zaterdag en zondag 15 en 16 februari immers zal op W oudscho- ten de studieconferentie worden gehouden, gewijd aan Gemeente en Provincie, waar onze geestverwant prof. mr. D. Simons, voorzitter van de commissie tot herziening van het Gemeenteprogram, een toe- lichting zal geven op het ontwer- program, waar een andere geest- verwant, mr. L. A. Kesper, oud- Commissaris der Koningin in Zuid- Holland zal spreken over het werk van de Provinciale Staten en waar met een forum in den brede van ge- dachten kan worden gewisseld over de actuele vragen van provinciaal en gemeentelijk beleid.

Twee weken later, op vrijdag 28 februari en zaterdag 1 maart, zal te Hengelo (Ov.) de Jaarvergade- ring van de partij worden gehou- den, waar onze partijvoorzitter, prof. mr. P.J. Oud, zijn grote Jaar- rede zal uitspreken, waar het Ge- meenteprogram definitief zal wor- den vastgesteld en waar drs. H. A.

Korthals, lid van de Tweede Kamer en mr. H. van Riel, lid van de Eer~

ste Kamer, inleidingen over het defensie-vraagstuk zullen houden, gevolgd door gedachtenwisseling.

• • •

D

De politiek is nog altijd een veel- eisende bezigheid.

Nog altijd ook geldt het motto, dat politiek, mits hoog opgevat, sociaal werk is van de beste soort.

Voor dat sociale werk durven wij offers te vragen van allen, die in een krachtige versterking van het liberale element een zegen zien voor ons volk en zijn toekomst.

A.W.A.

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GISOLAMPBN