ONTSPANNEN IS EEN PLONS IN JE

ONTSPANNEN IS EEN PLONS IN JE

EIGEN ZWEMBAD

Net zo lekker als die plons in helderblauw water aan een zonnige zuidkust. In een klein baaitje'zonder bekijks.

Met vrienden of zomaar in je eentje. Om alleen te zijn met de kabbeling van het water. Te voelen dat je ontspant. Een gevoel

dat u dS!gelijks kunt ervaren. Ook met geklimatiseerde zwembaden van Hoeks.

Vraag de dokumentatie even aan of bezoek de showroom.

Ik wil vrijblijvend informatie over (aankruisen wat van toepassing is) 0 de hot-whirl-pool [] thermo zwembadafdekkingen 0 sauna's 0 zelfoouw 0 volautomatische rolafdekkingen 0 zwembaden 0 z~lfbouw 0 volautomatische zwembadreiniger 0 solaria 0 tuinmeubelen 0 zonnébanken en ·hemels

Plaats: Telefoon: _ _ __ __ _ _ _

Stuur deze coupon zonder postzegel naar Antwoordnummer 27. 5000 VH Tilburg .. Hoeks b.v., Jellinghausstraat 10

correspondentieadres: Postbus 5061, 5004 EB Tilburg

hoeks bv (lnq.terrein Nrd ). Tel. 013-686933

ONZE SHOWROOM IS UNIEK IN NEDERLAND EN LAAT ALLES ZIEN

··Vri)h~iét'e~'··

>Dell)~t:ratiè~,,

~eei1i~n~a~g~~

· uitg,.ve.van de Volk-Partij voor Vrijhei'ére'n .. " <

p•mocr,átie: ·

·-~., 1';1217 .•

• . 2$ september 1979

HÓOfdr~"'r:~

• v:Hafkai!'P ..

·,· ... ·''A>':\

Rèdaétie-~t.dres:

Bijenmeenf135 • 121BGK}'Ill~r~'?

/.:, :>-:.

Á~on~·-n~t1!~~~

;;;·;.~~d~J,~·~!~(~~~~,·

'Atgelll•!tn see~et&riaat vvo Kortif,lginnegr,acht 57 ..

~61~ AE /s 9ravenhage Posirek~in4f67880 . ··

,. t.n.v'; ~0 ·Oen Haag~·

Adreswij~ingen melden

·aan· Algemeen Secretariaat

d'.m.,toezeiléling .~ewijzigde

~dreá.tnmd ,:•,~ •

. --~~-:~· ~ .,

·';t';~~f}hè(11'~~~·:·

.;·~~.!~~?~~ .· ... ·.

'>"<V00f,1)1~·.·: .. en

; /;.~t~;'&o:~.-ar,:;

. ,.,. <?

~~:~·:, ;;:>(:~:: ^V <•'

Adti~rt-~ti~~~~ptri'ïtatie <·'· ... ... _.,,! ·--" .

··\:·:i.

Bura•u Van Vfiêt b.v. ' Postbuli'20 ·

2940 :floA ia.•J«hioort · . , Te.t, 02,507-4745 · ···.· ·

I b.v.

?:;i'·AI~èrrieen

· , .s~r,e~ariaat

K~.;Jiig;nnegr,acht 57 2514 AE. Den Haag Tel. o70-614l21' ..

Mr. W. J. Geertsema, hier door Hanneke Kortlandt ge·

fotografeerd met de VVD- fractievoorzitters in Eerste en Tweede Kamer, Haya van Someren en mr. Koos Rietkerk, bood op de zater- dag gehouden partijraads- vergadering in Utrecht het nieuwe ontwerp-beginselpro- gramma aan.

Voor· de tekst van de ont- werp-beginsel-verklaring en de toelichting van mr. Geert- sema zie de pag. 14 tot en met 19.

Verder in dit nummer:

Van achter de groene gor- dijnen (parlementaire ru- briek) door Henk Krol. Pag.

4 en 5.

Interview met het Eerste Kamerlid dr. G. Zoutendijk.

Pag.8.

Verslagen van de partij- raadsvergadering in Utrecht.

Pag. 9, 10 en 11.

Vrouwen in de VVD. Pag.

21.

Opinies. Pag. 25,26 en 27.

VVD van A tot Z. Pag. 29.

Verschijningsdata, De eerst volgende nummers van "Vrijheid en Democra·

tie" verschijnen op 12 en 26 oktober.

De kopij voor die nummers moe( uiterlijk op resp. 3 en 17 oktober de centrale re- dactie bereiken.

door mr. J. G. RI ET KERK voorzitter van de Tweede-Kamer-fractie van de VVD

Machteloosheid

Wanneer men de commentaren op de Troonrede en de Miljoenennota laat bezinken, dan is het algemene beeld dat daaruit oprijst er een van een zekere machteloos- heid. Over één ding zijn we het allemaal eens. De soci- aal-economische voor.uitzicht«n zijn niet rooskleurig. Na jaren van ongekende groei staan wij nu voor een perio- de, waarin wij met een sterk verminderde groei sterk toe- nemende problemen te lijf moeten. En hoewel iedereen het er over eens is dat er gematigd zal moeten worden, zowel in de collectieve als in de particuliere sector, groeit het onbehagen en de machteloosheid als het gaat om de vraag waar, door wie en hoeveel.

Wij willen allen de werkloosheid terugdringen. We willen allen onze goede sociale voorzieningen - voor wie ze no- dig hebben - behouden. We willen allen onze economie versterken om als draagvlak voor werkgelegenheid en die voorzieningen te kunnen blijven dienen. , De energiebronnen, waaruit we zo vrolijk geput hebben blijken eindig. De olielanden ontdekken hun grote macht over hun afnemers. ·

Als in Iran een gevaarlijke godsdienstfanaticus aan de macht komt, staan enige weken later in Amerika rijen auto's voor benzinestations om een paar liter benzine te bemachtigen. De zekerheden waar wij dachten vanuit te kunnen gaan, blijken niet van gewapend beton, maar van heel wat twijfelachtiger structuur te zijn.

Wat betekent dit alles voor ons land?

In de eerste plaats zullen wij rekening moeten houden met een sterk verminderde economische groei in de jaren tachtig.

Aardgas eindig

Verder hebben wij ons toch nog onvoldoende gereali- seerd dat ook ons aardgas ons wel in een relatief gunsti- ge positie heeft gebracht, maar evenzeer eindig is. Ener- giebesparing en het zoeken naar alternatieven zijn gebo- den. De minister van Economische Zaken heeft hierover een eerste verstrekkende nota aangeboden. Binnenkort hoopt de VVD haar bijdrage tot de discussie over deze problemen te leveren met een grondige nota van de Tel- dersstichting.

In de laatste twintigjaar zijn de modale lonen gemiddeld reëel met 3, 7 % per jaar gestegen. In de laatste tien jaar zijn de collectieve uitgaven bijna verviervoudigd. Wij hebben de gevolgen al enige jaren concreet voor ons.

Het bedrijfsleven is op de tocht komen te staan. De ren- dementen zijn in gevaar gekomen, de werkloosheid steeg met sprongen.

Hoe moeten deze problemen aangepakt worden?

Ik zei het al, vrijwel iedereen is het er over eens dat ma- tiging geboden is om de economie en werkgelegenhèid weer gezond te krijgen. Alleen wanneer het gaat om de aanpak van deze problemen, om de keuze van de rich- ting, waarin de oplossing moet worden gezocht, dan blijkt de politieke opvatting, de maatschappijvisie, van beslissende betekenis.

Als belangrijkste knelpunten zie ik:

• De stijging van de collectieve lasten.

• Te weinig rendement voor de ondernemingen

• Een te groot aantal niet-actieven

• Een onvoldoende aanpassing van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

Grote problemen, maar niet onoplosbaar, als wij er in slagen het gezonde evenwicht op elk van deze terreinen te herstellen.

Als de collectieve lasten teveel hebben opgeëist, moeten deze worden teruggedrongen. Als de ondernemingen geen rendementen meer kunnen maken\ dan moeten wij een klimaat scheppen, waarbij dat weer mogelijk is. Als wij teveel mensen tot de sociale voorzieningen hebben toegelaten, dan zullen wij strengere regels moeten gaan stellen of de geldende regels stringenter moeten gaan toepassen. Als wij tegelijk met honderdduizenden werk- lozen zien dat veel bedrijven schreeuwen om personeel, dan zullen wij moeten zorgen dat die vacatures in elk ge- val worden opgevuld.

Niet vrijblijvend

Aan de mensen zal daartoe duidelijk moeten worden ge- maakt dat de keuze tussen werk en uitkering geen vrij- blijvende zaak is, zoals sommigen kennelijk denken.

Eén van de belangrijkste zaken is dat de arbeidsmoraal niet wordt ondermijnd. Wij zullen systeemfouten uit de sociale uitkeringen moeten halen om weer een evenwich- tiger afstand tussen looninkomen en uitkering t.:: krijgen.

Om- en herscholing zullen moeten worden vergroot.

Overheid en bedrijven zullen meer mensen met een be- perkte handicap in dienst moeten gaan nemen.

Zwaar en onaangenaam werk zal beter moeten worden beloond.

Daar tegenover zouden aanvangssalarissen zeker voor bepaalde groepen van academici, best meer omlaag kun- nen worden gebracht..

Wij waartleren het dat het kabinet erin geslaagd is, on- danks de grote problemen, toch nog de koopkracht van de meesten van ons volgend jaar veilig te stellen. Dat is een belangrijke zaak, ook om de druk op verdere loonbewegingen zoveel mogelijk weg te nemen.

Veel waardering hebben wij ook voor de beslissing van het kabinet niet te tornen aan de aftrekbaarheid van hypotheekrente op eigen woningen. Wij hebben er nooit enig misverstand over laten bestaan, dat wij vinden dat de mensen niet in onzekerheid mogen worden ge- bracht als het gaat om de financieringslasten van het eigen huis, waarvoor men vaak zeer zware verplich- tingen op zich heeft genomen. Wij zouden het hoog op- nemen als daaraan toch nog gemorreld zou worden.

Wij staan voor een moeilijke periode. Wij verwachten van het kabinet een doelbewust beleid dat erop gericht blijft, ondanks tegenslagen onze economie en werkge-

---~~--

_tI

doorNENKKROL Van achter de groene gordijnen

TheoJoekes

Theo Lauxsterman

Prinsjesdag, Troonrede, Miljardennota en MEV (Ma- cro-Economische Verkenningen) waren de kernbegrip- pen van de afgelopen weken. In een eerste commentaar liet de VVD-Tweede Kamerfractie weten dat zij met zorg kennis had genomen van de vooruitzichten, zoals die blijken uit de Troonrede en de Miljardennota.

Zorg omdat de sociaal-economische verwachtingen wei- nig rooskleurig zijn. De sterke stijging van de olie- en andere grondstoffenprijzen is er de voornaamste oor- zaak van dat zowel de inflatie als de loonkosten zich weer in opwaartse richting gaan ontwikkelen.

Voor een zo noodzakelijke verbetering van de export en voor een daarmee samenhangend herstel van de ren- dementspositie van het bedrijfsleven, biedt 1980 weinig perspectief. In de werkgelegenheidssituatie zal evenmin verbetering komen. Bij deze zorg over ~ntwikkelingen,

die vooral van buitenaf worden veroorzaakt, voegt zich de zorg over de mogelijkheden om aan de gevolgen voor eigen land een wending ten goede te geven.

De VVD-Tweede Kamerfractie heeft er waardering voor dat het Kabinet besloten heeft ll1et een pakket van maat- regelen deze tegenvallers het hoofd te bieden. De fractie onderstreept de aanpak zoals die door het Kabinet met Bestek '81 is gegeven. Ook is zij van mening dat de ver- melde ontwikkelingen integrale uitvoering van Bestek '81 eens te meer noodzakelijk maken en dat daarmee niet zal kunnen worden volstaan. Zonder Bestek '81 zou de problematiek van de collectieve uitgaven voor

1980 nog met ruim drie miljard gulden zijn verzwaard.

De VVD-fractie betwijfelt echter of het nu uitgezette be- leid voldoende is om de tegenvallende ontwikkeling het hoofd te bieden teneinde alsnog tot de bij het regeerak- koord overeengekomen doeleinden van herstel van eco- nomie en werkgelegenheid te komen.

Aanvullend hde!d

Positief waardeert de Tweede Kamerfractie dat de rege- ring erin geslaagd is met een aanvullend beleid te komen, waardoor de koopkracht van de gemiddelde burger kan worden gehandhaafd. Uit de MEV valt verder op te ma- ken dat het Bestekbeleid zonder de tegenvallende ont- wikkeling het aantal werklozen in 1980 al tot 187.000 zou hebben kunnen doen dalen. De omstandigheid dat de betalingsbalans in 1980 weer naar een evenwicht toe kan groeien valt eveneens positief te waarderen, zij het dat dit nog een onvoldoende structurele basis voor de afgesproken hulp is.

Als positief kan verder worden genoemd de omstandig- heid dat de loonkosten per eenheid product achter zul- len blijven bij de desbetrefTende stijging in het buiten- land. De Tweede Kamerfractie stemt ermee in dat in het aangekondigde beleid extra aandacht zal worden be- steed aan de problematiek van culturele minderheden in ons land 'en dat nieuwe impulsen worden aangekondigd

Voorts wordt ingestemd met het besluit om de aftrek van hypotheekrente op de eigen woning geheel onge- moeid te laten.

Dit punt is van groot belang voor het bevorderen van het eigen-woningbezit. Tevreden is de fractie met de fis- cale plannen om de winstbelasting bij voorraadvorming van inflatoire elementen te ontdoen en om de belasting over renten, met name voor de kleine spaarders, tot een bedrag van f 700,- vrij te stellen.

Hiertegenover maakt de VVD-fractie zich,grote zorgen over het feit dat het niet mogelijk is gebleken de stijging van de cóllectieve uitgaven op het nationale inkomen verder terug te brengen. Zij betreurt het dat het noodza- kelijk is gebleken met belastingverhogende maatregelen te komen, hoezeer zij ook van mening is dat het finan- cieringstekort ook voor 1980 tot de uiterste grenzen worden opgerekt. Dit klemt temeer nu dit slechts moge- lijk is gebleken door nog ruim een miljard gulden onder- qitputting op de begroting in aanmerking te nemen:

Ombuigingen

De VVD-Tweede Kamerfractie acht het dringend gebo- den om alsnog door verdere ombuigingen op het geöied van de overheids- en overdrachtsuitgaven tot een gun- stiger verdeling van ons nationale inkomen over de pri- vate en collectieve sector te komen. Het weer oplopen van de arbeidsinkomensquote duidt op een verdere ver- slechtering van de positie van het bedrijfsleven, die moei- lijk aanvaardbaar is. In dit verband zet de fractie ook een vraagteken bij het voornemen om door middel van een gericht beleid uitbreiding van de werkgelegenheid voornamelijk in de collectieve sector te zoeken.

Zij vreest dat hierdoor de problemen van de collectieve lastenstijging alleen maar groter zullen worden en vraagt zich af of de bevordering van het aantal arbeidsplaatsen niet meer in de productieve sector, moet plaatsvinden.

Naar het. oordeel van de VVD-fractie vormt de huidige vacatureproblematiek op de arbeidsmarkt één van de belangrijkste knelpunten voor betere sociaal-econo- mische ontwikkeling. Samen met een volumebeleid voor de sociale uitkeringen zal daarop alle aandacht moeten . worden gericht.

In 1963 waren er drie niet-actieve inkomenstrekkers op tie'n werkenden. Het feit dat deze verhouding nu zes óp tien is geworden, maakt het naar het oordeel van de VVD-Tweede Kamerfractie dringend noodzakelijk deze problematiek grondig aan te pakken. De nu ingediende begroting zou zowel voor wat betreft de ontwikkeling van de werkgelegenheid, de loonkosten en de econo- mische groei nog wel eens een geflatteerd beeld kunnen vertonen.

De VVD-Tweede Kamerfractie onderschrijft dan ook van harte de in de Miljardennota geuite veronderstelling dat in 1980 een nieuwe fundamentele heroverweging van de aanvaardbare groei van de collectieve sector drin-

R udolf de Korte

Broos van Erp

Ombudsman

Gezien het belang van Troonrede en Miljardennota kre- gen alle andere zaken die in de Eerste en Tweede Kamer behandeld werden wat minder aandacht. Zoals de voor- stellen van o.a. ons Tweede Kamerlid Ed Nijpels een on- derzoek te verrichten naar een eventueel minder van de V ARA afhankelijke positie van de stichting De Om- . budsman. Hij diende daartoe samen met het CDA een

motie in die er op aandrong dat het werk van deze stich- ting verbreed kan worden in de richting van bestaande hulpverleningsorganisaties.

Mr. Annelien Kappeyne van de Coppello werd (tijdens haar afwezigheid i.v.m. een studiereis) gekozen als voor- zitter van de vaste kamercommissie voor justitie. Zij volgt mr. A. Geurtsen op die gezien zijn drukke bezig- heden in zowel de Tweed~ Kamer als in het Europese Parlement dit belangrijke voorzitterschap niet langer met zijn andere werkzaamheden kon combineren.

Open School

Nel Ginjaar-Maas behandelde in de Kamer het VVD standpunt inzake de open-school plannen van minister Pais. Zij liet de minister weten dat zij bevreesd is dat hij zijn plannen niet op tijd rond zal krijgen. Voor hij ze vol- gend jaar zal kunnen uitvoeren zullen immers eerst aller- lei organisaties zich over die plannen moeten kunnen uit- spreken en zal ook de financieringsregeling die deels via de gemeenten loopt uitgewerkt ·moeten zijn. De wet 'Misleidende reclame' die in de Tweede Kamer werd aangenomen is vooral van belang voor consumentenor- ganisaties.

Onze woordvoerder Broos van Erp verzette zich fel te- gen een voorstel van het CDA en de PvdA om ook or- ganisaties met een ideëel doel (zoals milieugroepen, boycotactiegroepen) de mogelijkheid te geven om onder de werkingssfeer van deze wet te vallen. De niet te over- ziene consequenties waren voor Van Erp aanleiding om tegen het amendement te stemmen.

Een poging van VVD-zijde om te voorkomen dat ie- . mand, die bij de rechter volledig in het gelijk wordt ge- steld, toch kan worden veroordeeld in de proceskosten en rectificatiekosten, haalde geen meerderheid.

Pol de Beer behandelde de stijging van de posttarieven en Frits Portheïne en Reinier Braams hielden zich als eerste verantwoor-delijken bezig met de energienota, waaruit in elke geval bleek dat de problemen rond de energie lang niet zo eenvoudig zijn als men wel veron- derstelt.

Omroepwet

\

In de Eérste Kamer behandelde drs. Y. van der W erff de veranderingen in de omroepwet. Hierbij drong hij er bij de minister nog eens met klem op aan ook Nederlanders in het buitenland de mogelijkheid te geven lid te worden van een omroepvereniging.

Van der W erff wees bij die gelegenheid ook nog eens op

het specifieke belang van de regionale omroepen en van Radio Nederland Wereldomroep. Die laatste stichting zou naar zijn mening weer gefinancierd moeten worden vanuit de pot voor luister- en kijkgelden (zoals in het verleden gebeurde) en niet door CRM, zoals nu het ge- val is. De Wereldomroep nu volgens ons Eerste Kamer- lid elk jaar "een speelbal van het politieke krachten- spel" .

Jan-Dirk Blaauw was onze woordvoerder in de Kamer bij de debatten over de Unififvredesmacht in Libanon.

Algemeen bestond er in de Kamer ongerustheid over de groeiende, spanningen en de toenemende gevechtshande- lingen.

Toch bleek niemand voorstander van terugtrekking. Wel had Ja Dirk Blaauw duidelijk reserves over de eventue- le verlenging van de Nederlandse aanwezigheid in Liba- · non.

Hij dron ger bij de minister ook nog eens op aan te stre- ven naar een volledig vrijwillige troepen eenheid.

•

Peter Smit uit Laren (NH) is de nieuwe voorzitter van de Nieuwe Kiezers Werkgroep van de VVD. Hij is met ingang van het nieuwe vergaderseizoen Max W. Kerre- mans opgevolgd, die drie jaar voorzitter is geweest. . Albert van den Bosch uit Utrecht is de opvolger van Ronald de Leeuw als secretaris van de NKW.

vervolg van pagina 3

legenbeid weer gezond te maken. Eén ding staat daarbij vast. Wij zullen met onze wensen allemaal een pas op de plaats moeten maken. Dat zal veel zelfbeheersing vra- gen.

Wij hebben het kabinet tot nu toe met zijn Bestt;k-beleid van harte gesteund. Het is mij zelfs wel eens verweten dat ik dat teveel deed. Ik heb mij daar nooit voor ge- . schaamd. Wij zullen dat ook graag blijve<n doen, maar dan zal het kabinet de koers van het Bestek moeten blij- ven vasthouden.

Ik ben er van overtuigd dat de grote problemen waar- voor wij staan oplosbaar zijn. Mits wij die maar aanpak- ken in een geest van liberale verantwoordelijkheid. Niet door alles maar op de overheid af te schuiven, maar door het mobiliseren en motiveren van alle beschikbare krachten. Dat moet en dat kan als wij erin slagen daarbij de verdraagzaamheid te laten zegevieren boven strijd en egoïsme. Want dat kon voor de komende tijd wel eens de belangrijkste uitdaging zijn.

•

---·-2

~~.--.-

door FLORUS WIJSENBEEK

door KOOSJE BINS

I

Storm op til of in een glas water?

Er is de laatste tijd nogal wat te doen geweest over de Europese defensie. Oud-minister van buitenlandse za- ken, Henry Kissinger, heeft in een geruchtmakende rede voor de NAVO-Assemblee, de Europeanen gewaar- schuwd de eigen defensie-inspanning niet te veronacht"

zamen, omdat op een werkelijke bescherming door de Amerikaanse atoomparaplu niet onvoorwaardelijk te rekenen valt.

Weliswaar is hij direct en krachtig tegengesproken door de huidige Secretary of State, Cyrus Vance, maar het is een feit dat iedereen die regelmatig contact heeft

m~ de Amerikanen een zekere terughoudendheid ten opzichte van buitenlandse· verplichtingen moet onder- kennen. Het volledig uit de hand gelopen Vietnam- avontuur is daar voor een groot deel debet aan en een goed voorbeeld ervan is de duidelijke niet-interventie in iran, ondanks het grote strategische belang van dat land.

Ook in het Europese Parlement is de discussie over het of en hoe van een Europese defensie losgebrand. Op de agenda voor de eerste werkeiijke werkvergadering van het nieuwgekozen Parlement figureerde een rapport over de gezamenlijke Europese wapenproduktie en aan- schaf, terwijl ook naar aanleiding Vl\n Kissinger's op- merkingen vragen van diverse zijden aan de Raad van Ministers gesteld zijn. Er werd hiertegen fel protest aan-

Rijksbegroting

U leest er over in de krant, ziet het op TV in de actuali- teitsrubrieken. Maar dan toch door de ogen en via äe mond van de journalist die het u voorschotelt. Neem het ze niet kwalijk, want het is een mens niet mogelijk iets ànders te brengen dan hij het zelf ziet!

Maar u wilt zo graag zèlfweten, zèlfoordelen. Wel, dat kan. Ja, ja! Alles wat in de. Tweede Kamer wordt ge- zegd, staat letterlijk in de Handelingen! Vroeger losse velletjes, tegenwoordig ingebonden, metfoto's in vrolijk- geel getinte boekwerkjes.Als een bepaald onderwerp u interesseert, kunt u dit bestellen bij: Staatsdrukkerij-&

Uitgeverijbedriff, C. Plantynstraat 2, 's-Gravenhage, te/..·070-78 9911.

Wanneer à/les u interesseert, kunt u zelfs een abonne- ment nemen. Dat kost u f 126,- per jaar, maar het hele weekend heeft u dan pittige literatuur. Nu geef · ik toe, er zijn saaie gedeeltes, maar ook dàt is leerzaam.

Soms stemt het u somber, soms barst u uit in een scha- terlach, het hangt van uw gevoel voor humor af, zoals bij de meeste zaken in dit leven, àns leven, want we zijn tijd- genoten! Samen met de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, maken wij de meest recente ge- schiedenis. Over tienjaar in schoolboekjes te lezen. Bent u zich daarvan bewust?

Bij plenaire vergaderingen kunnen Kamerleden elkaar duchtig te lijf gaan, wat absoluut niet wil zeggen dat zij elkaar niet respecteren. Ik zal- u een voorbeeld geven uit

getekend door de trouwe waker van de Gaullistische moraal, oud-premier Debré, daarin gesteund door de voorzitter van het Europese Parlement, mevrouw Veil, die al voor haar verkiezing met een scheef oog werd aangezien omdat zij teveel de lange arm .van het Elysée zou vertegenwoordigen. Het presidium van het Parle- ment heeft niet gemeend op deze protesten te moeten ingaan. Terecht niet, want de wapenaanschaf en -pro- duktie valt even goed onder industriebeleid en dat staat in tegenstelling tot de defensie wel in de EG-Verdragen.

Bovendien werd over deze zaak al in 1975 gerappor- teerd door de liberale Lord Gladwyn. Wat de vragen betreft is er formeel ook al niets tegen in te brengen omdat er door de Raad van Ministers zelf is voorge- steld, dat de leden van het Parlement wel vragen moch- ten stellen over de, niet onder de Verdragen vallende, pdlitieke samenwerking. Pikant detail is dat de vragen moeten worden beantwoord door de Ierse minister van buitenlandse zaken, die deze zes maanden het voorzit- terschap van de Raad bekleed, maar zelf geen lid is van de NAVO.

Een Europees defensiebeleid hoeven we er in de ko- mende maanden nog niet van te verwachten, maar dat we als partij en als Federatie onze verdediging in Euro- pees verband serieus moeten gaan overwegen, staat voor mij ^va~

financië1e beschouwingen over de rijksbegroting voor 1979, vond op 11 oktober 1978 de volgende discussie plaats: De heer DOLMAN, financieel deskundige van de PvdA, toen nog géén Kamervoorzitter, zei o.a.:

"Mijnheer de Voorzitter! De heer Van Wijnen van het Parool heeft mij zaterdag voorgehouden dat ik te weinig Shakespeare citeer. Ik wil het nu dan doen(de laatste akte van Macbeth): Tomorrow and tomorrow and to- morrow creeps in this petty placefrom day to day. and•

all oyr yesterdays.have lighted fools the way to dusty•

death. Dit kabinet, mijnheer de Voorzitter, is op weg•

naar een stoffige dood, maar het is alleen maar jammer voor het land, dat er nog zo veel stof zal moeten op- waaien!"

Laatste gedeelte vatt de interventie van ànze financiële expert, de heer JOEKES: "Mijnheer de Voorzitter! Ter afronding: de heer Dolman ontpopt zich in dit huis steeds meer als een poëtisch spreker. Hij sloot donder·

dag al af met een dichtregel van Hein Vos. Vanmiddag citeerde hij zelfs uit Shakespeare, namelijk de bekende klacht van Macbeth bij het horen van de dood van Lady Macbeth. Ik vond hef een zeer toepasselijk citaat, van zijn standpunt uit bezien. Nu ik aan zijn eigen inter- ventie terugdenk, vind ik het toch jammer dat hij de laatste regels van diezelfde speech over het hoofd heeft gezien. Hier zijn ze: 'ft is a tale, told by an idiot,fu/1 of sound andfury, signifying nothing ... '

loek Hermans

Erica Verkerk-Terpstra

VVD-kamerleden na hun bezoek aan ontwikkelingslanden:

nazorg belangrijker dan eerste hulp

De VVD-Tweede Kamerleden Erica Verkerk-Terpstra · en Loek Hermans zijn vorige week teruggekeerd van een oriëntatiereis door Tanzania, Soedan en Egypte.

Zij deden dat samen met zes andere leden van de vaste kamercommissie voor ontwikkelingssamenwerking om zo het regeringsbeleid te kunnen controleren.

Bij de meeste zaken lukt dat heel wel in eigen land maar voor het onderwerp ontwikkelingssamenwerking moetje, om te zien of alles zo gebeurt als je zou willen, wel in de landen zelf gaan kijken.

Per slot van rekening gaat het hierbij om een bedrag van meer dan drie miljard gulden.

Loek Hermans vertelt achteraf dat hij onder de indruk is gekomen van het feit dat duidelijk bleek dat Nederland voorop loopt wanneer het om ontwikkelingshulp gaat.

Een mening die in de landen die werden bezocht werd onderstreept. Hermans is wel een beetje teruggekomen van het kriterium dat deze hulp alleen maar ten gunste van de allerarmsten zou mogen komen.

"Dat blijkt een te strakke lijn, die niet flexibel te hante- ren is."

Volgens hem moet je, wanneer je een land werkelijk en langdurig wilt helpen, niet alleen de eerste nood stelpen maar ook grotere projecten op touw zetten. Een punt wat hem erg dwars zit is het feit dat naar zijn mening de voorlichting ten behoeve van de vrijwilligers uit Ne- derland voordat zij vertrekken, lang niet voldoende is.

Hij hoorde hier dan ook veel kritiek op. Een van de men- sen daar zei hem dat de meeste vrijwilligers al na korte tijd erg gefrustreerd waren en dat dit met een betere voorlichting op te lossen zou zijn. ,

Wereldomroep

Veel positieve geluiden hoorde men over Radio Neder- land Wereldomroep. Met name de ontwikkelingsvrij- willigers waren hier erg enthousiast over. Maar ook het ambassadepersoneel liet steeds weer positieve geluiden horen over deze Nederlandse zender. Zelfs de autoch- tone bevolking had niets dan lof.

"Werkelijk iedereen komt op je af om er de nadruk op te leggen dat Radio Nederland Wereldomroep toch vooral zou moeten blijven bestaan. Voor Nederlanders is het vaak het enige contact met hun vaderlanden, voor vele niet-Nederlanders is het de enige bron van onbe- vooroordeelde informatie. Opvallend was dat het zelfs hier al was doorgedrqngen dat Wim Keja in zijn binnen- kort te verschijnen liberale omroepnqta zulke positieve dingen zegt over de Wereldomroep."

Voor Erica Verkerk-Terpstra was een van de opval- lendste zaken van dit bezoek dat duidelijk bleek dat lan- den als Tanzania en Egypte terug zijn gekomen op hun nationaliseringspolitiek.

Er is nu een tendens om kleinere bedrijven terug te geven aan de privé-eigenaren.

"Ook de voedselvoorzieningsprojecten lopen pas echt goed wanneer je de boeren een eigen stukje grond geeft om te bewerken. Ook in Egypte slaat de socialistische

\

collectivering niet aan. Je kunt zowel daar als in Tan- zania spreken van een ommekeer in hun natiop.ale p~li-

tiek.'? · '

Rijdend door Tanzania viel het onze beide liberale ka- merleden op dat de vele uit de grond gestampte dorpen, waar de hutten in rijtjes staan zoals in moderne westerse ' woonwijken, onbewoond zijn omdat er geen mens heen wil.

Gelukkig, zo vertelden zij, is men er nu wel afgestapt van de gedwongen deportatie naar die dorpen en laat men ook daar de mensen vrij om ergens anders te wonen als zij dat willen.

Loek Hermans is ervan overtuigd dat wij er niet zijn wanneer wij een project gefinancierd hebben.

"Wij moeten er ook voor zorgen dat de voorzieningen die wij er creëren ook werkelijk gebruikt kunnen wor- den."

Erica: "Wij hebben er ziekenhuizen gezien met maga- zijnen vol medicijnen maar zonder de middelen om die poeders en pillen bij de patiënten in de binnenlanden te krijgen."

Loek: "Wij hebben op wegen gereden die kapitalen heb- ben gekost in aanleg maar waar haast niets. meer van over is omdat er geen geld was uitgetrokken voor het onderhoud. Je kunt' constateren dat een heleboel pro- jecten na een aantal jaren kapot gaan omdat er onvol- doende infrastructuur is, omdat er onvoldoende onder- delen zijn, omdat er onvoldoende management is qf omdat onvoldoende is aangegeven wie de verantwoor- delijkheid voor ziJn-rekening neemt."

Volgens Erica Ver kerk-Terpstra zou je dergelijke pro- jecten ook voor een wat langere tijd moeten opzetten en zou je er op moeten toezien dat na de eerste investering het land zelf de middelen heeft om het project in stand te ho!o!den.

"Je moet het land niet alleen helpen, je moet het land ook leren zichzelf te helpeh. Als je een ziekenhuis be- kostigt moet je ook zorgen dat er wegen komen naar dat ziekenhuis anders heeft een dergelijke investering geen zin".

Hun gezamenlijke slotconclusie is dat er voor alles een goede infra-structuur nodig is voor de ontwikkelings- landen en dat het werk van de missie ook in deze tijd nog altijd een groot goed is. '

HenkKrol

•

---~~~--

_•

or.G.zoutendijk: 'Van Eerste Kamer gaat

een preventieve werking uit'

Dr. G. ZOUTENDIJK ... minder gehinderd door de politieke waan vandedag ...

Als alle leden van onze partij precies op de hoogte zou- den zijn van de ontwikkelingen van de computer en de problemen daaromtrent, zou een gesprek met het Eerste Kamer-lid dr. G. Zoutendijk niet nodig zijn. Het enig in- teressante zou dan een mededeling zijn dat hij een dag na dit gesprek "Abraham heeft gezien", of' anders ge- zegd: de leeftijd van vijftigjaar heeft bereikt.

Wat hebben computers, politiek en Zoutendijk nu met elkaar van doen? De heer Zoutendijk: "Het klinkt mis- schien wat overdreven, maar het is wel zo: mijn naam is helemaal verbonden aan de ontwikkelingen van de com- puter in ons land. Ik heb bij wijze van spreken de eerste- computer in Nederland zien binnendragen. Dat was in 1954, toen ik nog bij Shell werkte. Ik was in die tijd voor honderd procent geïnteresseerd in de technische toepas- singen van de computer en voor de politiek had ik toen misschien wel wat interesse, maar lid van een partij was ik nièt". Daarin kwam later wel wat verandering. De ba- sis daarvoor werd gelegd in 1964, toen hij aan de univer- siteit van Leiden hoogleraar werd in - ietwat algemeen gezegd - de toegepaste wiskunde. Hij begon toen meer en meer in te zien dat aan het gebruik van de computer ook gevaarlijke kanten zijn verbonden, zoals een aan- slag op de privacy enz.

Als hoogleraar kreeg Zoutendijk ook meer interesse in de politiek en hij behoorde dan ook tot de eerste groep van zestig mensen die de partij D'66 in korte i.ijd tot een zeer populaire maakten. De wenkbrauwen optrekkend voor een D'66-er die nu eerste ondervoorzitter is van on- ze fraktie in de Eerste Kamer is niet nodig, want het lid- maatschap van die partij heeft niet lang geduurd. "In de eerste periode van D'66 had je twee stromingen in de partij, namelijk die van Van Mierlo- welke meer de kant uit wilde gaan van de radicale democratisering - en de meer pragmatische. Van die laatste stroming was ik een·

der woordvoerders. De meningsverschillen hebben in 1968 geleid tot een breuk tussen mij en die partij. Ik ben toen maar weer gewoon aan het werk gegaan," zegt hij.

Computer en macht

Hoe is dan het contact gekomen met onze partij? Zou- tendijk: "In november 1968 heb ik als hoogleraar in Amsterdam een lezing gehouden over computer en macht. Ik heb toen heel duidelijk gewezen op de gevaren, die zich bij onvoldoende beheersing van de computèr- ontwikkeling zouden kunnen voordoen. De pers had daar grote belangstelling voor. Na die tijd ben ik dan ook vele malen geïnterviewd over dit en ook andere onder- werpen. Door die publiciteit is in feite het eerste contact met de VVD gelegd. Mevrouw Van Someren belde mij en vroeg of ik interesse had om samen met haar en enkele anderen een soort "toekomst-blauwdruk" voor de VVD te maken. Wel nu, ik had daarvoor wel interesse en ik ben daarna ook lid geworden van de partij. Die blauwdruk is' nooit verschenen, maar wel in 1972 het "Liberaal Manifest". Daarvan ben ik een van de schrijvers."

Bij zijn bijdrage aan het "Liberaal Manifest" is het niet gebleven. De heer Zoutendijk heeft niet alleen een voort-

verbale manier naar voren te brengen, maar ook om deze op papier te zetten. Zo is hij sinds 1970 lid van het cura- torium van de Prof. mr. B. M. Teldersstichting geworden en heeft als zodanig ook het hoofdstuk ,,Besluitvorming en Democratie" in het in 1978 verschenen boekwerkje ' "Liberalisme in de jaren tachtig" voor zijn rekening ge-

nomen. Tevens was hij voorzitter van de werkgroep, die in 1975 het boekje Milieu, Groei en Schaarste deed ver- schijnen. Een dezer dagen verschijnt het Energierapport dat eveneens door een werkgroep onder zijn leiding is opgesteld. Ook is hij· redacteur van "Liberaal Reveil".

"Zegje"

Lid van de Eerste Kamer is Zoutendijk sinds 1971 en hij brengt daar zijn "zegje" in over onder meer weten- schappelijk onderwijs, wetenschapsbeleid en economi- sche zaken. Sinds 1 september jongstleden is hij eerste ondervoorzitter van de Eerste Kamer-fractie, na enkele jaren tweede ondervoorzitter te zijn geweest. "Ik ben als ondervoorzitter de opvolger van de heer Louwes, die nu lid is van het Europees Parlement. De fractievoorzitter·

onderhoudt in het bijzonder de contacten met de Tweede Kamer-fractie, het Hoofdbestuur en nu ook met de libe- rale bewindslieden. Is er een bepaalde kwestie en is de fractievoorzitter niet aanwezig, dan treedt de ondervoor- zitter op. Natuurlijk vraagt dit extra tijd, maar gelukkig heb ik in mijn dagelijks werk collegae die mij hiervoor gelegenheid geven" (sinds 1975 is hij lid van de Raad van bestuur van Delta Lloyd Verzekeringsgroep in Am- sterdam).

Met het nemen van zakelijke beslissingen of het maken van een keuze, heeft hij niet veel moeite. Maar met het maken van één persoonlijke keuze heeft hij grote moeite gehad. Hij is er openhartig over. Hij zegt: "Mijn eigen- lijke vak - de mathematische programmering - is sterk individualistisch. Als wiskundige verkeer je een groot deel van je leven in de studeerkamer en sta je vrij ver van wat er in de maatschappij leeft. Ik heb echter altijd be- hoefte gehad aan maatschappelijke contacten en altijd een grote belangstelling gehad voor problemen buiten mijn vakgebied. Je zou het een conflict kunnen noemen tussen ratio en emotie. Tot voor een jaar heb ik nooit een keuze kunnen maken tussen wetenschap, politiek en be- drijfsleven. In 1975 heb ik die keuze gedeeltelijk gemaakt door de wetenschap te verlaten. Ik ben toen afgetreden als hoogleraar in Leiden en teruggegaan naar het be- drijfsleven. De politiek heb ik echter niet willen laten schieten ofschoon de combinatie wel eens moeilijk is qua tijd." .

Wil hij nog eens lid worden van de Tweede Kamer- fraktie? Naar zijn eigen zeggen niet. "Het aantrekkelijke van de Eerste Kamer is voor mij dat je aan beleidsbe-

invlo.eding op lange termijn kunt doen. Er gaat bovendien eçn preventieve werking van uit. Je kunt de problemen wat meer afstandelijk benaderen en je wordt minder ge- hinderd door de politieke waan van de dag," meent hij.

A. R. G. H. VAN DER BURGT

Partij wacht komendjaar

een zware taak

Mr. F. KORTHALS ALTES:

.. Van partij zal veel worden geèïst"

Het komende jaar zal van VVD-kader en -leden veel worden geëist. Het opnieuw vaststellen van het beginsel- programma van de partij - een uiterst belangrijke zaak - is maar één van de vele taken die ons de komen- de maanden wachten. Partijvoorzitter mr. Frits Kort- hals Altes maakte dat aan het begin van zijn openings- toespraak op de partijraadsbijeenkomst duidelijk. Hij gaf vervolgens een opsomming van de taken die wach- ten. Het concept-beginselprogramma zal eerst in de af- delingen en kamercentritjes uitvoerig worden besproken.

Op 30 en 31 mei 1980 zal het nieuwe programma op een buitengewone algemene vergadering worden vastgesteld.

De volgende taak wordt het opstellen van een nieuw ver- kiezingsprogramma. Voor de voorbereiding daarvan zullen, verspreid over het hele land, deelcongressen wor- den georganiseerd.

Dan zijn er nog de regionale congressen met als onder- werp "Liberalisme in de jaren tachtig". (Het programma van het eerste in die reeks in Marurn vindt u elders in

dit nummer). .

Op 1 december wordt in Den Bosch een congres belegd over het vraagstuk van de energie op basis van een nieu- we studie van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD.

"De VVD kan een belangrijke bijdrage leveren niet al- leen aan de discussie in èigen kring op dit gebied, maar ook aan de brede maatschappelijke discussie die er over het energievraagstuk wordt gevoerd", aldus mr. Kort- hals Altes.

Kandidaatstellingen

In het voorjaar komen de kandidaatstellingen voor de Tweede Kamerverkiezingen in 1981 aan bod. Verder wordt volgend jaar de helft van de Eerste Kamer ont- bonden, zodat ook voor die Kamer kandidaten moeten worden gesteld. Omdat verder wordt verwacht dat de Eerste Kamer in 1981 zal worden ontbonden i. v.m. een wijziging van de grondwet, zullen een jaar later opnieuw

.: 'Op is. SélHern.bElr . . J:i. E.J<oryingir:i

,Spreekbeurten

.,. -"VVD~.

protninent~n ·

; vang: .2J},OQ . u1,1r, · on•derwertl .· P,rinsje~ag. ·

- Op 5 ()k~pber de' ^{heer mr.}

<): · rl{rlouw>ln ^.het C!or1osttuili?

surn. Aa

• y .

9

WO en _{>-·-· .}0'66 _{. ·-•} ae!~&hi!iidElri

.uur.

kandidaatstellingen voor die Kamer aan de orde ko- men.

Op de partijraad werd ook het woord gevoerd door mr.

dr. Cees Berkhouwer, lid van het Europees parlement.

Hij gaf een korte uiteenzetting van de taakverdelingen binnen het parlement en de liberale fractie. Hij wees ver- der op de op zijn initiatiefin Straatsburg ingediende ont- werp-resolutie, waarin de aandacht werd gevraagd voor de hongerende bevolking van Cambodja. De ontwerp- resolutie vraagt namens de ELD-fractie onverwijld en op grote schaal een humanitaire hulpverlening te organise- ren om de nog overgebleven helft van de Cambodjaanse bevolking te redden. De andere helft is volgens Berkhou- wer door volkerenmoord omgekomen. De Europese Ge- meenschap zal naar zijn mening alles in het werk moe- ten stellen om in de komende algemene vergadering van de Verenigde Naties gezamenlijk stappen te laten onder- nemen om aan. de collectieve zelfmoord van het Cam- bódjaanse volk een einde te maker\.

Berkhouwer wees nogmaals op het feit dat de liberale fractie verstoken is gebleven van Britse versterking.

"Door sabotage van Labour en door een wanstaltig kiessysteem zijn zestig Tories gekozen en dat zijn niet het alleraangenaamste genre". Hij bepleitte voor de Eu- ropese verkiezingen in 1984 nogmaals een evenredige vertegenwoordiging zonder kiesdrempels.

PLO

Over de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO merkte hij op: "Naarmate de macht van de Arabische olie toe- neemt, schijnt liet bestaansrecht van Israël minder te tel- len ... We mogen de rechten van de Palestijnen niet ver- onachtzamen, maar we moeten niet aan tafel gaan zitten met een partner die uw of mijn bestaansrecht niet er- kent. Als men met de PLO om de tafel gaat zitten, zal deze organisatie eerst het bestaansrecht van Israël moe- ten erkennen en de vernietiging van Israël als doel uit zijn statuten moeten schrappen". e

door V. HAFKAMP

Foto's:

Hanaeke Kortlandt

Mevrouw Haya yan Someren stond sterk in de belangstelling bij de persfotografen

Partijraad fel tegen aantasting rente-aftrek eigen woning

De partijraad van de VVD die vorige week zaterdag in Utrecht bijeen kwam, heeft zich in een motie gekeerd tegen elke mogelijke inbreuk op de huidige fiscale aftrek- mogelijkheid van rente die moet worden betaald voor de financiering van de eigen woning. De motie, ingediend door de Kamercentrale Den Helder, wees op de grote ongerustheid en toenemende onzekerheid in het land die op dit punt is ontstaan. In de Tweede Kamer zijn van de kant van de oppositie en ook vanuit het CDA stemmen opgegaan die vinden dat de aftrekbaarheid van rente voor de aanschaf van een eigen huis aan een bepaald maximum zou moeten worden gebonden. De motie van Den Helder sprak in eerste instantie van de fiscale aftrekbaarheid van hypotheekrente, maar na een sug- gestie van het Tweede KamerlidJan van de Ven werd dat uitgebreid tot alle voor de financiering van de eigen woning te betalen rente. Mr. Koos Rietkerk, fractievoor- zitter in de Tweede Kamer, stelde dat zijn fractie in feite de motie als ruggesteun ziet, omdat zij hetzelfde stand- punt inneemt als de partijraad.

Ook partijvoorzitter mr. Frits Korthals Altes had in zijn rede ter opening van de partijraad al gewezen op dit voor de VVD zeer zwaar wegende punt. ,,De VVD heeft zich altijd sterk gemaakt voor het eigen woningbezit. Daar- voor zijn kredietfaciliteiten onontbeerlijk. Los van het eerste of tweede huis, rente voor eigen woningbezit moet voor aftrek in aanmerking blijven komen," zei hij. Hij waarschuwde de overheid die het normenverlies onder de belastingbetalers feller wil bestrijden, nu niet zelf de normen uit het oog te verliezen. Als men stappen neemt tegen excessen, moet men ook rekening houden met het feit dat veel burgers bij de planning van hun gezinsbudget rekening houden met de aftrekbaarheid van renten als gevolg van financiering van het eigen woningbezit." Hij wees ook op de gevolgen die het morrelen aan de aftrekbaarheid van de rente zou kunnen hebben voor het bank- en verzekeringswezen, sectoren, waarin het nu in Nederland redelijk goed gaat. In de woorden van de partijraadsleden die op de zeer druk bezochte bijeen- komst het woord voerden, klonk bezorgdheid door over de situatie in Nederland, geschetst in Troonrede in Mil- joenennota en ook teleurstelling over het kabinetsbeleid.

Het bijna voltallige gezelschap VVD-bewindslieden kon er rechtstreeks kennis van nemen. Zo liet het partijraads- lid A. Modderman zijn teleurstelling blijken over de regeringsplannen de inflatiecorrectie in 1980 niet voor honderd maar voor slechts 80 procent door te voeren en de definitieve vaststelling van het promillage op acht bij de vermogensbelasting. "Een onverkoopbare zaak,"

· vond hij. R. Haafkens uit Oegstgeest (een niet-roker die en h~t moeilijk vond gewoon zichzelf te zijn in het gezelschap van zijn gestadig rokende partijgenoten) stel- de dat er van alle plannen, vastgesteld in het VVD- verkiezingsprogramma, nu maar weinig terecht komt. In de oppositieperiode hebben we gespierde taal gebruik.

"Er is veel gesproken over puin ruimen. Zou er nu geen puin meer zijn?" En over de beperking van de inflatie- correctie tot tachtig procent: "Zou tachtig procent cor- rectie geen gelegaliseerde diefstal meer zijn?"

Onvoldoende

Mr. Rietkerk maakte duidelijk dat meeregeren in een coalitiekabinet betekent dat de VVD niet altijd in alle opzichten zijn zin krijgt. Ook in het verleden in vorige kabinetten, waarin de VVD een inbreng had en een minister van financiën leverde, is zij er niet in geslaagd de honderd procent inflatiecorrectie doorgevoerd te krijgen.

Hij onderschreef de opmerkingen van uit de partijraad dat het terugdringen van de collectieve sector nog onvol- doendeis.

Mr. Korthals Altes zei het al in zijn openingsrede. "We lopen kans dat de VVD hier in Utrecht w.eer over materiële zaken spreekt. Maar," voegde hij er aan toe,

"het gaat ons niet om de materiële zaken zelf, maar om de mensen die er achter staan. KQopkracht betekent ook

Mr. Rietkerk beantwoordt de partijraadsleden:

.. Motie over rente-aftrek eigen woning een ruggesteun"

Aandachtige toehoorders op een druk bezochte partijraadsvergadering in Utrecht

eenstemming met de liberale mensbeschouwing, wanneer we over sociaal-economische problemen spreken."

Milieu

Maar er werd in Utrecht niet uitsluitend over materiële zaken gesproken. Zo wees mevrouw .Van den Broek- Laman Trip op de vele zaken die dit kabinet op het gebied van natuur- en milieuzaken heeft bereikt. Het vorige kabinet beperkte zich in dat opzicht tot wat wollige nota's, vond ze. "We stellen ons als VVD te bescheiden op. Waarom zo negatief over dit kabinet oordelen?" Laten we in onze omgeving eens wat agres- siever de positieve daden van deze regering adverteren.

We moeten meer doen om ons imago op immaterieel gebied op te vijzelen," luidde in het kort haar advies. Mr.

Van der Goes van Naters drong er bij de fractie op aan de behandeling van het wetsontwerp voor privacy-be- scherming de grootst mogelijke voorrang te geven. Uit de reactie van mr: Rietkerk bleek dat de fractie zijn wens met vreugde zal inwilligen. En dan was er het partijraads- lid Van der Wijk die aandrong op meer coördinatie bij het minderhedenbeleid. "De tweede generatie-problema- tiek komt met grote stappen op ons af. En als bepaal<l minderheden niet willen integreren, wat dan wel?"

---~~~-­

. -