De kwaliteit van ronde groene erwten en schokkers : oogst 1964

PROEFSTATION VOOR DE AKKER- EN WEIDEBOUW WAGENINGEN

DE KWALITEIT VAN RONDE GROENE ERWTEN EN SCHOKKERS OOGST 1964

Mej. A. Veenbaas

RAPPORT Nr. I78 JANUARI I965

- 3

INHOUDSOPGAVE Biz.

Inleiding

I. De kwaliteit van de partijen ronde groene erwten

II. De kwaliteit van de partijen schokkers

5

-INLEIDING

Het jaarlijkse onderzoek aan monsters van telerspartijen ronde groene erwten en schokkers dat ten doel heeft inzicht in de kwaliteit van de oogst te verkrijgen,werd met oogst 1964 voortgezet.

De Rotterdamse Korenbeurs stelde wederom een collectie ter beschikking. Het onderzoek betrof .77 partijen groene erwten en J/o partijen schokkers.

c •P CO • H - O 0) -rt - P - P • H U H a) g * •M as o -P o c ^ (0 < l s H -o o e > « c o o n &o I I -H •d H -P •H <B as S "d s s a) TS t< a) m o co o N I A o O O O V CO CM v- co c c <D co • p co co a> •P •P (D O 60 O, 60 CO 3 • P * « W • P O • P CO kO [N oo ^r I A v£> O o I N CT* C\l toi KN. I A I N o o r- v O OJ vO I N O v I A IA o T ' vo r^ o I A [ N CM v • ö I - d <B - r l a s CTV 0 > CVI T CO vO -tf CO CVI C" T O r-c< w m o - * - * • p • r l I I +> • r l s • r l o • r l -P 10 • r l es > o -* cr\ r -* > » • to O c co • p * t l co c a> o u to o •d c a> > +> . r l » • r l M Jo • o H 0) • d x» • r l a o o o a 60 • H g O > O. co o co +> o • p I A 0 > O I A in c\j ON ov o IA I A CTv O CO I A O O CM IN [ N I A I A CT. CO I A O I N CO CO CVI LA CO I N I N O O O 00 I A vO • d I TJ o a •p c • p ä 0) W g • p o • p • d l - d CO - H o a o co CO - * I N co co i f l 4 r I N co co I A <M CO 00 - * o r-CO v O v O CO _{o o} o o o o IN o I A I A •» * O o •p a o • r l » CO 60 r-t fl> r l U O I o o o +> o • p I N V I A CO CVI CVI r- o <r o I A I A CO I N CM I A CVI 01 O K\ CVI NN. CM I - d <D - r l o a I A I N CM 00 IN-CM CVI IN vD CM r- -S-CVI -* (T< CM I A VO CM CO [ N CM I N r-I A O l -* <M T -00 CM T-O I A CM VO CM *-CO CM ^~ I A CM I A • * CM CO -* CM O I A 00 CTv I A I N CVI CM CVI I A CM CTv CO rCi v O CM CM CM C N o I A CO - 4 - I N CVI CM CM CU (A < a o IN IN l A 00 CM T-I A CM T l C 0) H U 01 r) ₀₎ z • 0 c <a H « 0) N c 0) • d c c o) m CO - r l • d w c as co as ui • d u S x u 0) • d u a 0) o co N a > 3 CO CO NI M •P c

B

as u 03 • z • d C a) H H 0 X • tsi • d s c as 0) 0) H M CO CO r i +> J? 0) 0) O O X C3 • d oi c g as a H H O U X as as • x z C 0) bC C • H C O r! O 0) » 3 P 0) CQ

7

-I. DE KWALITEIT VAN DE PARTIJEN RONDE GROENE ERWTEN

Tabel 1 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwaliteit in de verschillende gebieden en voor het gehele land weer. In tabel 2, figuur 1 en in onderstaand overzicht wordt oogst 1964 vergeleken met die in voor-gaande jaren.

Gemiddelde kwaliteit in 1964, 1963 en 1958 t/m 1962

1OOO-korrelgewieht % Erwten met kwade harten Soepvorming

% Spatters + stugge erwten

1964 275 0,7 8,0 2,3 1965 281 0,1 7,9 2,8 I958 t/m I962 gemiddeld 276 1,2 7,2 4,7 1. De erwten waren in 1964 met een gemiddeld 1000-korrelgewicht van 275 g

iets fijner dan in I963 met 28l g, doch vrijwel even grof als gemiddeld in de vijf jaren daarvoor, toen het 276 g bedroeg. Van de 77 percelen leverden 61, zijnde 79 %, een 1000-korrelgewicht van 260 g en hoger.. In de jaren daarvoor was dit gemiddeld 81 %,

2. Kwade harten werden iets meer aangetroffen dan in 1963, doch minder dan in het tijdvak I958A962. Het percentage partijen, dat vrij was van kwa-de harten bedroeg 91 %> het gemiddelde percentage kwade harten was 0,7; in I963 waren deze cijfers respectievelijk 93 % en 0,1 %, in de jaren 1958/1962 79 % en 1,2 %.

3# De kookkwaliteit was in 1964 met 2,3 % spatters + stugge erwten gemid-deld iets beter dan in I963, welk jaar met 2,8 % beter was dan het tijd-vak I958A962 met 4,7 %. Het percentage goede en_ zeer -goede partijen dat 92 % bedroeg, was echter iets lager dan in I963 met 97 %, doch belangrijk hoger dan gemiddeld in I958/I962 toen het 73 % was.

4. De soepvorming was dooreengenomen goed; 1964 lag met het cijfer 8 juist boven I963 met het cijfer 7,9 en duidelijk boven I958A962 met gemiddeld 7,2.

5. Van de onderscheidene gebieden gaven de Zeeuwse Eilanden, Noord-Brabant, Goeree, vaste land Zuid-Holland, Noord-Holland en de Noordoostpolder een betere kookkwaliteit dan het landsgemiddelde, Zeeuws-Vlaanderen, Groningen en de Betuwe een minder goede. Evenals in 1963 kwam ook nu de enige onvoldoende partij uit Zeeuws-Vlaanderen, bovendien nog drie van de vijf matige partijen; de twee overige matige partijen waren afkomstig uit Groningen en uit de Betuwe.

De partijen uit Zeeuws-Vlaanderen, de Haarlemmermeer, de N.O.P. en het vasteland van Z-Holland waren,met gemiddelde 1000-korrelgewichten boven 28O g,grover dan het gemiddelde over het gehele land; de partijen uit

N-Brabant, Groningen en N-Holland zonder de Haarlemmermeer waren fijner, terwijl die van de Zeeuwse Eilanden, Goeree en de Betuwe ongeveer met het gemiddelde overeenkwamen.

De zeven partijen met kwade harten waren afkomstig uit het zuidwesten van het land, namelijk uit Zeeland en N-Brabant.

Tabel 2. De kwaliteit, van .äs groene erwten in 1964., 196:3 ...en. I958/1962 1 0 0 0 - k o r r - e l g e w i c h t Boven 290 g 260 t/m 290 g 230 't/m 260 g Beneden 230 g 4> 1964 23 56 20 1 van de 1963 38 43 18 1 p a r t i j e n 1958 t / m 1962 26 55 17 2 I i kwade h a r t e n 0 X 1 - 15 X Boven 15 % % 1964 91 6 3 van de 1963 93 7 0 p a r t i j e n 1958 t/m 1962 79 19 2

Soepvorming £ van de p a r t i j e n Köokkwaliteit X van de partijen'

Goed Middelmatig Onvoldoende 1 9 6 4 - : 196.3 81 - 87 18 12 1 1 1958 t/m 1962 62 .. 34 4 Goed Middelmatig Onvoldoende 1964 1963 92 7 1 97 2 1 1958 t / m 1962 73 22 5

Tabel 3 . De k w a l i t e i t van,,de schokkers i n 1964, I963 en I958A962

1 0 0 0 - k o r r e l g e w i c h t Boven 390 g 360 t/m 390 g 330 t/m 360 g Beneden 330 g "/ '0 1964 8 36 45 11 van de 1963 8 55 3.5 2 p a r t i j e n 1958 t/m 1962 "12 29 .51 8 Kwade h a r t e n 0 % 1 - 15 X Boven 15 X y 'o 1964 61 31 8 van de 1963 55 40 5 p a r t i j e n " 1958 4v/m, .1962 -•'• '••' 40" 50 10 K ö o k k w a l i t e i t % van,de partijen Kwaliteit Processed peas %..van de- p a r t i j e n Goed Middelmatig Onvoldoende 1964 1963 50 53 42 45 8 2 ' " 1958 '•• t/m' 1962 : 49 35 . 16 . Goed Middelmatig Onvoldoende 1964 1963 92 2 6 85 15 0

- 9

II. DE KWALITEIT VAN DE PARTIJEN SCHOKKERS

Tabel 4, blz. 10 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwali-teit weer. In tabel 3 en figuur 2 wordt oogst 1964 vergeleken met voor-gaande oogsten.

1. Het 1000-korrelgewicht bedroeg dooreengenomen 358 g. De schokkers wa-ren daarmee evenals de groene erwten, iets minder grof dan in I963 met 365 S> maar van dezelfde grofte als in het tijdvak I958/I962.

2» Kwade harten kwamen minder voor dan in I963 en in de periode 1958A962, Er waren 22 partijen of 61 % vrij van kwade harten, tegen in I963 en I958A962 respectievelijk 55 % en 40 %, Bij de overige 14 partijen wa-ren er 3, waarin een hoger percentage voorkwam dan volgens het Peul-vruchtenbesluit voor het binnenland toelaatbaar is; dit is gesteld op

15 %.

Het percentage erwten met kwade harten bedroeg over het gehele land ge-middeld 2,5 %} in 1963 was dit 3,2 % en in I958A962 6 %.

3. De kookkwaliteit was iets minder goed dan in I963* echter beter dan in het tijdvak I958A962. De helft der 36 partijen was goed, 15 of 42 % middelmatig en 3 of 8 % onvoldoende. In I963 en 1958A-962 was respec-tievelijk 53 % en 49 % goed, voorts 2 % en 16 % onvoldoende. Verschil-lende partijen kwamen door hun ongelijkmatige structuur in de matige groep. Bij verwerking tot processed peas bleek deze behandeling de ge-lijkmatigheid zeer te hebben bevorderd, waarschijnlijk mee door het toegevoegde zout; 92 % der partijen was goed; in 1963 was dit percen-tage 85.

4. Bij vergelijking van de kwaliteit in de verschillende gebieden deden

zich tussen N-Beveland, Schouwen-Duiveland, Tholen, Goeree en het vaste-land van Z-Holvaste-land geen opvallende verschillen in kookkwaliteit voor; de helft of meer van de partijen was hier goed. Walcheren met overwegend matige en onvoldoende partijen was duidelijk minder. Bovendien kwamen in dit gebied de meeste kwade harten voor en lag het 1000-korrëlgewicht be-neden het landsgemiddelde. Voorts was Z-Beveland> dat zich in I963 in kookkwaliteit gunstig onderscheidde, thans minder goed; slechts één van de vijf partijen bezat een goede kook. Er kwamen hier echter in

tegen-stelling tot Walcheren weinig kwade harten voor, terwijl het 1000-kourel-gewicht boven het landsgemiddelde lag.

10 • p • r i 05 S c •ri 0) •ri +> * > a 0> vu 0> •P O V) t . a) o . c u in m -a c ta > +> •ri 01 • P d S X <D - Ö H O •V • d •ri s a) C3 0) X( ai EH U 3 3 a •P 01 O T D 3 - r i «H - P -P fcl en ai P . +> • r i H 0) 0) •P - P • H C H a) cd <: 5 « •P C ai ai s - P h c cd (D . c •p S a> U X) w td s ^ J<S •P Ä O

'S

₀₁ 60 H ai u u o 1 o o o *-1 ai eu H A a . o c > ai c o O -d X 1 H „ a . ai bO a. TJ - H •a +> • r f Cd s a ^ eu •d a . 01 0 e> « •p •a o c -P 01 L : O I • H (H C cd cd > > • X I i n 01 . H o a . • p •d o C - P 01 u : o i • H fci C cd cd > > , •d 1 -d 01 . r i BI H U td ai •p - P c m a) C < o S cy v o T - o o fA (M O v - O O v V O O O . - O . I A I A <r r e 3 v -V I A I A • * - * 00 OJ I A CO OJ I A v - * v CT> CT> \0 CM - * r- v-o v-o v-o v-o v-o I A I A Is- - * I N - - - - O OJ * Ol O r I A -3" v£> I A CO - * v - C O i f i r i f t - J • * I A I A .3" tA I A O O 00 OJ * r -CTi OJ I A - * I A CT> OJ ^ I A I A I A OJ CO vO I A <T> O O LA • # y£) \0 I A OJ I A I A I A I A I A I A KO ' Is- -3" I A CO OJ I A d d uivelan d i « c a V c cd H ^ 01 • d 01 Ä c cd cd l ai H H c X) c cd H Ol ai tsi h « o> ai 01 > > s c x : ai ai s ai Ü « 00 O H H .c o cd • • o s. äs Z N C/l H •d c cd H H o X • N O o o o o o CM v 00 OJ \0 <r I > T" O . ; OJ *• O OJ v- c^ O 00 - * I A CT> CM - * CO I A I A O I A t s co I A ^ CO OJ

t

_Bi STJ U 4-1 0) CO o cd o > w cd ai o. • d 01 m co 0) o o u o, • p o • p M e •ri u G 01 0) 3 M U 0 0) .* > cd cd c c •p -p c c 01 0) 0) 01 • p - p 01 41 •O O Cu X CU u 3 3 •P O 3 U •P en - p •ri 01 • p •ri H

I

1 1

-Fig.1 De kwaliteit van de ronde groene erwten 1958/1964

% van de partijen

100

80

-60

40

20

-0 L

2

^ ! -i ÜT

_II!

% it

liiii

z

% van de partijen

100

80

6 0

40

-20

I

j

TT '* •

Y<

/ — — — I i i I t

I

I |i I:

il

Ij

in

i

i

— |!

I

ï

Ij

i'il.

li

r

— — —

'!l|t

_lin

s

i'' i l

:! i

1

!

i

i"

il!! p z i ! Il ! 1! ! i i!

jii|i

il1') '!; in;!

§

•üi;

Üiii :!üf

itiii

mi

il.iii Z Z J 1

ij

i! i " ijjii

IM

ipii

! i!! Mill li j 1 M !!

i

t 1 1 t I 1' 11 j !

i

i

1

t 1 l i l

•1958*59'60*61'62'63'64

Soepvorming

Fig.2 De kwaliteit van de schokkers 1958/1964

1958 '59 '60 '61 '62 '63 '64

Kookkwaliteit

% van de partijen

100

80

60

40

-20

40

20

% van.de partijen

100

80

-60

f

li

TÏÏI

Ü i i i

ilüi

W, !'!.!!

1958'59'60*61'62'63'64

Kookkwaliteit

1958 *59'60'61'62'63

Kwade harten

'64

Kookkwaliteit (Fig.1 en 2)

Soepvorming

(Z

% iLLU

Onvoldoende

Middelmatig

Goed en

zeer goed

Kwade harten

Boven 15%

1 t / m 15%

0 %

- 12

VERRICHTE BEPALINGEN 1000-korrelgewicht

Het aantal korrels in 200 g erwten werd geteld, waarna door omrekening het 1000-korrelgewicht is verkregen.

Percentage kwade harten

Afhankelijk van het optreden van deze afwijking werden 50 of 100 korrels onderzocht, 50 korrels indien geen kwade harten bleken voor te komen, 100 korrels indien dit bij de eerste 50 korrels wel het geval was. Soepvorming bij ronde groene erwten

Monsters van 75 g erwten werden,na wassen en 18 uur weken bij 20 C,75 minuten gekookt in een waterbad, vervolgens met behulp van een vergiet in een "vast" en een vloeibaar gedeelte gescheiden.

De vaste substantie werd op de mate van soepvorming beoordeeld en ge-waardeerd met een cijfer tussen 10 en 1.

10 alle erwten tot moes gekookt 1 alle erwten heel gebleven 7,5 t/m 10 als soeperwt goed of zeer goed Voor bereiding tot soep is het cijfer 8 weinig minder goed dan 10,

al-thans indien geen harde erwten voorkomen; verschillende consumenten stel-len namelijk enkele heel gebleven zachte erwten juist op prijs.

Percentage spatters en stugge erwten = kookkwaliteit, bij groene erwten In de zo juist genoemde vaste substantie werd na bekoeling het aantal spatters - gekookte erwten, die bij knijpen tussen duim en wijsvinger niet fijngaan, doch uit de schil spatten - bepaald, alsook het aantal stug gebleven erwten. 1 % stugge erwten = 0,5 % spatters.

Bij de waardering van de kookkwaliteit zijn de volgende grenzen aange-houden :

Kookkwaliteit Spatters + stugge erwten

Zeer goed = 0 t/m 2 %

Goed = 2 , 1 t/m 5 % waarbij hoogstena 2 % spatters

Gemiddeld = 5,1 t/m 18 %

- 1 5

Structuureigenschappen bij schokkers

Bij de schokkers werd de structuur van het gekookte produkt en van de in blik geconserveerde schokkers (processed peas) organoleptisch be-oordeeld.

Gekookt produkt - monsters van 75 g schokkers werden,na wassen en 18 uur weken bij 20 C,75 minuten gekookt, vervolgens afgegoten en beoor-deeld.

Processed peas - monsters van 110 g schokkers werden gewassen, als bo-ven geweekt in j5,5 dl gemiddeld hard water, 5 minuten geblancheerd in kokend water, snel even afgekoeld, in \ 1 blikken overgebracht, voor-zien van een opgiet met 8 g zout per 1 water, en 25 minuten gesterili-seerd bij 116° C. Voor de beoordeling werd de inhoud van de blikken in glazen in een waterbad verwarmd.

Bij de structuur werden de volgende graderingen gemaakt:

Goed en zeer goed = structuur mooi zacht, gelijkmatig en van het goede type

Middelmatig = min of meer aan de stugge kant of ongelijk-matig of niet geheel van het goede type Onvoldoende = te stug of zeer ongelijkmatig

s 5623 200 ex. V/NV