1ste bach Rechten
Q
uickprinter
Koningstraat 13
2000 Antwerpen
www.quickprinter.be
Politieke en Institutionale
geschiedenis van B en NL
Prof. Van Goethem - Chronologische Overzicht
3.00 EUR
R07
Geschiedenisindetijd
DeelI
Hoofdstuk1 :Territorialevorstendommen(11
e–14
eeeuw)
Karolingischefeodaliteit o KareldeGrote(8eͲ9eeeuw):graaf o LodewijkdeVrome(doodin840) x Feodaliteitverzwakt Heroplevingfeodaliteitrond1000 o Tweedefeodaliteit Middeleeuwsefeodaliteit o 11Ͳ14eeeuw: Vorstenmeerrechterdanbestuurder Ontstaanvanparlementarismeenconstitutionalisme o 11eeeuw:gravenreisdenrondinVlomdeordetehandhaven,zeer gruwelijkestraffenomanderenafteschrikken o 12eeeuw: Schuldaansprakelijkheid>daadaansprakelijkheid(invloedvande kerk),anderestraffen(bedevaartbv) Stad:meervrijheid+relatievegelijkheid Curia:vorstadviesgeven,hoogstegerechtshof o 1200:afschrikkingspolitiekverdwenen,rechterswarensterkgebondenaan wettekstbijvaststellenvandestrafmaat o 13eeeuw:curiaondergaattransformatie Curiainconsilio:regeert Curiainparlamento:spreektrecht Curiaincompotis:financieelbeheer o 1300:afschrikkingneemtterugtoe o Vanaccusatoirnaarinquisitoirstrafrecht(13eͲ14eeeuw) 1384:FilipsdeStoute(huwelijkspolitiek) Ambtshalvevervolging Openbareaanklager Komttraagopgang(vorstelijkgezagwasnietsterkgenoeg) Logischdenken,opzoeknaardewaarheid Volksjury(verdwijntophetEuropeseplatteland) Geheimonderzoek x Middeleeuwsprocesontspoordealsnel(folteringen) o 14eeeuw:rechtbankzondertzichaf:RaadvanVlaanderen(inGent)
Hoofdstuk2 :De(Zuidelijke)Nederlanden(14
e–18
eeeuw)
o 15eeeuw: 1404:JanZonderVrees(geenterritorialeuitbreiding,welvervreemde BourgondischekoninkrijkzichvanhetFranse) 1419:FilipsdeGoede x ZeventienProvincies(=ongeveerhuidigeBelgiëenNederland, zonderPrinsbisdomLuik)dooroverlijdens+BrabantͲLimburg enHenegouwenͲHollandͲZeelandverworven) x Centralisatiepolitiek x Hijleefdelangenhadmaar1wettigezoonbijzijnoverlijden (dusrijkmoestnietwordenopgedeeld)Æeenheidsgevoel 1435:meerjuristen,rechterlijkeafdelingsplitstzichafvandeHofraad enwordtdeGroteRaad 1467:KareldeStoute 1473: x financieelbeleidsplitstvanHofraad(alleenpolitiekwordtnog indeHofraadbepaald),hetwordtnudeGeheimeRaad genoemd x ParlementvanMechelen(=eenGroteRaad) o CentraleligginginBourgondischeNlen o NochVl,nochBrabants o OpsplitsingtussenBourgenNldeel o PersoneelmeestalBourgondiërs,maartochwas ParlementenkelvoorNederlandenbevoegd o Onpopulairbijbevolking 1477: x MariavanBourgondiëenFilipsdeSchone(zoonvanhaaren MaxilmiliaanvanOostenrijk) x GrootPrivilege: o apartefinanciëlekamerverdween o afschaffingvanParlementvanMechelen,indeplaats terugeenrondreizendeGroteRaad(tweetaligen paritair),daarnagevestigdinDyon 1487:Max.voertRaadvanFinanciënin Pijnbank(tot18e eeuw) UniversiteitinGent Hogerberoepwordtmogelijk StatenͲGeneraal x Bijeengeroependoordevorst x Belangrijkebeslissingennemeno Tot16eeeuw: 1504:GroteRaaddefinMechelengevestigd(welafgeschaftin1795, bijFrannexatie) Zeerstrengelijfstraffen(ookdoodstraf) 1515:KarelV x 1549:Pragmatiekesanctie:Nederlandenzijn1ondeelbaar geheel x Verzwaktepositievandesteden 1531: x 3collateraleraden:(belangrijksteorganenvancentraal bestuur,blijventoteindeAR) o RaadvanFinanciën o RaadvanState Kroonraad,louteradviserendebevoegdheid Uitadelsamengesteld,laterookjuristen Bevoegdheid: x Groteenbelangrijkeaangelegenheden x Algemeneregeringsbeleid x Oorlogenvrede VerlooronderFilipsIIveelmachttenvoordele vanGeheimeRaad WordlatervervangendoorJointe(1725) o GeheimeRaad HardekernvanoudeHofraad Vooraluitjuristensamengesteld Normatievemacht Bevoegdheden: x Wetgevend x Administratief x Gerechtelijk x Soevereiniteitsrechten 1555Ͳ1598:FilipsII x Godsdienstkwestie(vanroomsͲkatholicismenaar protestantisme) x Houdtgeenrekeningmetdeadel(KarelVdeeddatwel) x Hervormtkerkelijkeorganisatie x Economischecrisis
x 1577Ͳ1585: o opstandtegenSpaansebewindolvWillemvanOranje (EedverbondderEdelen:hogeenlageadelinmilitante oppositiegroep) o FillipsIIstuurtSpaansetroepenolvAlva,Margaretavan Parmatrektzichterugalslandvoogdes,Alvakrijgt militaireenpolitiekemachtoverdeNlen x 1576:pacificatievanGent x 1579:UnievanAtrechtÅÆUnievanUtrecht(opstandelingen metkerngebied:Holland,Zeeland,VlaanderenenBrabant) x 1581:PlaccaetvanVerlaetinghe=opstandigegebieden onafhankelijkverklaarddoorWillemvanOranje x 1583Ͳ1585:VlaanderenenBrabantwerdenherveroverd,maar verderkwamAlexanderFerneseniet,wanthijwerdnietmeer gesteunddoorSpanje.Spanjewoulegerinzetteninoorlog tegenFrankrijkenEngeland. x 1588:NoordelijkeNederlandenwerdensoeverein,republiek, basiswastekstvanUnievanUtrecht x 1598:AktevanAfstand(Nederlandensoeverein,niet onvoorwaardelijk,alshuwelijkvanIsabellaenAlbrecht kinderlooszoublijven,gaandeNlenterugnaarSpanje) o 17eeeuw: 1609:wapenstilstand,TwaalfjarigBestand,vredetot1621 1621:huwelijkwaskinderloosgebleven,NlenweernrSpanje 1628:Eng:PetitionofRight:allengevangennemenalsermisdrijfis gepleegd 1635:verdragtussenFrenNNlenomZuidelijkeNederlandente verdelen 1648:VerdragvanWestfalen(=VredevanMünster),daarinwerden Europeseproblemengeregeld,oa: x SpanjeerkendescheidingtussenNoordenZuid x SpanjeerkendesoevereiniteitvandeRepubliekderVerenigde Provinciën(FrerkenderegelingnietenbleefZNlenaanvallen) Reconquista:barokencontrareformatieomhoog,intellectuelepeil daalt(van1585tot1795),massaleuitwijkingnaarNederland 1679:Eng:HabeasCorpusAct:arrestantbinnen3dagenvoorrechter 1689:Eng:BillofRights:scheidingmachtparlementenkoning
Mercantilisme:inFr,overheidkrijgtbelangstellingvooreconomisch beleid,rijkdomzoutoenemenenvorstzourijkerwordendoormeer belastingenteheffen Engeland:parlementairemonarchieÅÆEuropa:16e Ͳ17eeeuw: absolutemonarchie o 18eeeuw: 1713:VredevanUtrecht 1714:Eng:Hannoverdynastie: x Koninklijkvetoraaktinongebruik x Uitvoerendemachtinhandenvanzelfstandigkabinetonder EersteMinister+ministeriëlebevoegdheid x Meerderheidsprincipeinparlement x Rijksfinanciëngescheidenvankoninklijkinkomen x Persvrijheid x Rechterlijkemachtwerdonafhankelijk 1715:Barrièretractaat x ZNlengingennaarOostenrijkseHabsburgers x FrkreeggebiedentenzuidenvanhuidigebelgͲfrgrens x NedRepkreeggarantiestegenFr(forteninZNlen,Zuiden betaaldevoorvreemdetroepen,..) 1725:Jointe x Soortministerraad x VervangtRaadvanState x InstellinglosvandeCollateraleRaden 1740Ͳ1780:keizerinMariaTheresia x periodevanvrede x groeiendewelvaart,oplevenvanintellectueleenculturele leven Verlichting:nieuwwereldͲenmensbeeld Adelenclerusopzelfdewijzealsgewonevolkbelast 1780Ͳ1790:JozefII x 1781:TolerantieͲedict:allegodsdienstenkregenzelfderechten x 1782:kloosterwaarmenalleenmaarbidt,werdenontbonden x 1786:alleparochiekermissenop1dag(volkzeerontevreden)
x 1787: o vaardigde2edictenuit,leiddetotKleineBrabantse Omwenteling,zewerdeningetrokken o 3strekkingen: Statisten(conservatieven) Vonckisten(progressieven) Extremisten x 1789: o revolutie:BrabantseOmwenteling:ZNlenriepen onafhankelijkheiduit,geenenkellanderkendedat o integrismeenfundamentalismealsreactieopFrRev x 1790:Oostenrijkveroverdehen x 1792Ͳ1793:Frverovering x 1793:FranseGrondwet,35art. x 1793Ͳ1794:terugOostenrijkseverovering x 1794Ͳ1795:tweedeFrbezetting x 1795:annexatievanZNlenenPrinsbisdomLuikdoor revolutionaireFr(tot1814)ÆeindeAR x 1798:Boerenkrijg: o OpstandvanVlaamseplattelanddoor: Kerkpolitiek Verplichtelegerdienst x 1797:VredevanCampoFormio:KeizervanOostenrijkerkent annexatie x 1799:StaatsgreepvanNapoleon
