AFZETTINGEN WTKG 28(1), 2007 8
Fossiele carnivoren van het strand van
Noordwijk
Een
bijdrage
vanLars+W. vanden Hoek OslendeenTrudy Langeveld
Twee weken later liet Lars de vondsten zienaan Charlie
Schouwenburg,
eenamateur-paleontoloog
die zich vooral De beideauteurs vandit stukontmoettenelkaartijdens
het ‘Natuur opSpreekuur’
in Naturalis. ‘Voorenachter de ta-fel’ zoals datzomooi heet.Trudy
waseen vandemensendie daar kwam meteendoos botten die opnaam
gebracht
moesten worden. Meteen zoondieijverig
bottenverza-meltwasde collectie thuisweer eensflink
uitgebreid,
endustooghet
gezin
naarNaturalis. Eenskijken
oferditmaaleen heusemammoet
bij
zit. Meermensen warenop dat ideegekomen,
endoor die druktewasLars door demen-sen vanhet Natuur InformatieCentrum
gevraagd
om evenbij
tespringen.
Dieging
dusduidelijk
nietvoorde mam-moet.Na één blik op de vondsten op tafel zeihij:
“die vind ikleuk”, wijzend
opeenkleinkaakje
meteenenkele kieserin. De
overige
botten werden bekeken(weer
geen mam-moet).maarhetkaakje
bleeftrekken.Opvallend
eraan wasde kleur:
pikzwart, terwijl
alle andere botten in decollec-tiebruinwaren. Een
uitzondering,
eenkleindijbeen
had dezelfdefossilisatiegraad
als hetkaakje.
Beide fossielenwarenopgeraaptop het strandvan
Noordwijk.
“Ik denk dat heteen
bunzing is”,
verklaarde Larsuiteinde-lijk,
toenhij
hetkaakje
aanalle kanten bekekenhad,
“maar helemaal zeker ben ikerniet van.” En dus tooghet helegezin
naarhetheilige
derheiligen
vanNaturalis,
de col-lectietoren. Hetzwartedijbeentje ging
ook mee.wantdaarwaren weooknogniet uit. Een
bunzing
werderbij gehaald.
Diewaswelwatkleiner,
maar eenbeetje
variatiemoetje
tochtoelaten, meende Lars. Eenotteren eendas werden eventervergelijking
ook uit de kastgehaald.
Hele anderekiezen,
dus met de determinatie'Vrijwel
zekerbunzing’
verliet hetgezin
Naturalis. De kaakenhetdijbeen
blevennogevenachter. Het zou de derde fossiele
bunzing
vanNederland
zijn,
endus zekereenmelding waardig,
enhetdijbeen,
daarwaren we nog niet helemaal uit.AFZETTINGEN WTKG 28(1), 2007 9
metroofdieren
bezighoudt.
Charlie meende in hetdijbeen
eenotter teherkennen. De
laptop
metvergelijkingsfoto’s
werdtevoorschijn
gehaald,
eninderdaad,het bot leek ergovereen tekomenmet de foto van een
jonge
otter. Daarmoestmaar eenseerstmee
vergeleken
worden. En Larsbe-weerde nog
altijd stellig
dat dat andereeenbunzing
was.Toch bleef die kaak aan hem
knagen.
Want de kieswaswel echteen
stukje
groter,endevorm vandedepressie
in de onderkaak kwam ook niet helemaalovereen.Toenhij
even een
uurtje vrij had, kroop hij
dusmaar weereensde torenin. Eerstomdesuggestie
vanCharlietechecken. Hetwerd meteen
duidelijk
dat diegelijk had,
endat hetdij-been toebehoordeaan eenotter, Lutra lutra.Entoenachter de
bunzing
aan.Tijdens
de rondenaaraanleiding
vanhet ‘Natuur opSpreekuur’
haddenwenietgekeken
naar mar-ters. Toen de kaak vanNoordwijk
naast eenrecentekaakvan eensteenmarter
(Martes fiona)
uit Groesbeek werdgehouden,
wasmeteenduidelijk
dat het helemaal nietom eenbunzing
ging.
Hetwas een marter. En dat isop zich nogmooier, wantdiewarennog helemaal niet fossiel uit Nederland bekend. Of het dan ook echteensteenmarter
is,
daar houdenwenogeven eenslag
omdearm. De kiezenvansteenmarters enboommarters
zijn
ongeveerevengroot.Het verschil zit hem in de hoektandende
zogenaamde
fo-ramina mentalia in deonderkaak,
die echter geenvanbei-de bewaard
zijn gebleven.
Helaas isoverde ouderdom
weinig
tezeggen. Dat de beide fossielenzwartgefossiliseerd zijn
zou erweleensopkun-nen duiden dat hetgaatom wat ouder materiaal. Het
ty-pische
Laat Pleistocene of Holocene materiaal isoverhetalgemeen
bruin verkleurd. De verzameltochtop het strandvan
Noordwijk
heeft in iedergeval
in eenkeertwee bij-zondere vondstenopgeleverd.
Geen mammoet,maardat komtnogwel.
Lars W. vanden HoekOstende,NationaalNatuurhistorisch Museum,email:
Hoek@naturalis.nnm.nl
en
Trudy Langeveld
Boven:
Hetkleinedijbeen
vandeotterLutra lulraenhet kaak-jevandemarter.
Links:
Hetkaakjevande marter.
