BUUR & CO
EEN INTERVENTIE TER BEVORDERING VAN WIJKPARTICIPATIE & SAMENREDZAAMHEID IN GEMEENTE OPSTERLAND
Dr. Arne van den Bos, onderzoeker lectoraat Rehabilitatie, Hanzehogeschool Groningen
PRESENTATIE
Hoe is het onderzoek tot stand gekomen
Korte ontstaansgeschiedenis Buur & Co
Schematische weergave van de interventie;
aandachtspunten bij:
Voorbereidingsfase Wervingsfase
Activiteitenfase
Dieper ingaan op de optimale begeleiding
In hoeverre past Buur & Co bij:
het totaalaanbod van Gemeente Opsterland De Wmo-wet
HOE ZIJN DE RESULTATEN TOT STAND GEKOMEN?
LITERATUUR, OBSERVATIES & INTERVIEWS
Deelnemers:
7 deelnemers Buur & Co 7 ex-deelnemers Buur & Co
Experts:
Dr. Femmianne Bredewold (expert op gebied van buurtcontact) Dr. Suzanne Kuijk (expert op gebied van LVB en Wmo)
Kerngroep: Vertegenwoordigers van:
Timpaan Welzijn; Willie Oldengarm (projectleider), Otto Veenstra
(opbouwwerker)
Talant Friesland; Harm Flootman (aanmeld - & plaatsingsmedewerker) Rode Kruis; Mei Hwa Khoe (coördinator)
ZuidOostZorg; Karla van der Woude (flexconsulent) Friesewouden; Marije Hut (wijkverpleegkundige) Wmo-consulent Opsterland; Willy Donker
GGZ-Friesland; Jan Kuipers (ervaringsdeskundige) MEE-Friesland; Minke Hettinga (beleidsadviseur)
Korte ontstaansgeschiedenis van Buur & Co:
Geïnspireerd door column van Hilhorst over Keyring
networks; Trijntje Köhler & Tryntsje Rekker
6 november 2012 wordt het idee geïntroduceerd bij
relevante organisaties in gemeente Opsterland
Participatie in Wmo werkplaats Noord
Augustus 2013 Gemeente Opsterland geeft opdracht
aan Timpaan onder leiding van Willie Oldengarm om pilot te starten
Oktober 2013 1e Buur & Co bijeenkomst
Sindsdien uitgemond in 1 diverse en energieke groep,
sinds een half jaar voorgezeten door groepslid
Circa maandelijkse bijeenkomsten 2 rommelmarkten georganiseerd Talrijke klussen geklaard
VERSCHILLEN MET KEYRING
Geen vrijwilliger maar professional leidt de
groep
Huisvesting niet geregeld, maar uitgegaan
van een bepaalde buurt
Wederkerigheid staat centraal
Doelgroep vrij breed gehouden
AANDACHTSPUNTEN
VOORBEREIDINGSFASE
Vanuit de gemeente een hoofdverantwoordelijke
instelling en een vertegenwoordiger daarvan aanstellen.
Projectleider aanstellen en projectplan opstellen.
Inventariseren van relevante organisaties binnen
de bestaande infrastructuur (zorg- en
welzijnsinstellingen, gemeente, buurtorganisaties, woningbouwcoöperaties, Wmo-consulenten) om draagvlak en commitment te creëren.
Inventarisatie van dagelijkse begeleiding in het
Buur & Co gebied; dagelijkse begeleiding mobiliseren en wellicht plek in kerngroep verschaffen.
AANDACHTSPUNTEN WERVINGSFASE
Het 2-sporenbeleid werkt prima.
Hier kan nog meer uitgehaald worden door bij
deur-aan-deur werving een sociale kaart mee te nemen en kan zo ook een signaleringsfunctie hebben
Benodigde skills: outreachend, flexibel, sociaal, oprechte
belangstelling.
Bij voorkeur vanuit organisaties
Verwachtingen-management van potentiële
deelnemers omtrent Buur & Co verdient aandacht. Het uitgangspunt dient ‘gezelligheid en hulp bieden
aan elkaar op wijkniveau’ te zijn.
Belang communicatie met organisaties & mensen in
het veld: contact met daadwerkelijke begeleiders / mensen in het veld:
ACTIVITEITENFASE: WAT IS ER
ALLEMAAL GEBEURD VAN BEGIN ‘14
TOT NOV ‘15?
20 x bijeenkomst
Sociale steun; Gezelligheid, hulp na operatie
Sociale activiteiten; bv. wandel 4 daagse
Integratie in de buurt;
participatie bij ‘kom erbij’ festival
meedraaien bij nieuwe activiteiten sociaal-cultureel
werk
rommelmarkten organiseren en in participeren
Klussen in en om het huis: computerhulp, tuin,
lampen en hekjes plaatsen, schutting maken en
plaatsen, tegels leggen, bureau reparatie, bomen
rooien, meehelpen opleveren huis
AANDACHTSPUNTEN
ACTIVITEITENFASE
Wederzijds vertrouwen opbouwen heeft tijd nodig. Na initiële
vraagverlegenheid is er nu een meer ‘open’ cultuur.
Een grotere Buur & Co groep (circa 12 leden) creëert ruimte
voor deelinitiatieven die opgepakt kunnen worden middels subgroepen.
Speciale aandacht voor LVB en psychiatrische achtergrond.
Communicatie tussen Buur & Co begeleider, de cliënt en de cliënt begeleiders is van belang. Daarbij hoeft aanwezigheid van de deelnemer bij bijeenkomsten niet verplicht gesteld te worden.
Buurtcentrum werkt goed als primaire locatie.
Bij het ontplooien van deelinitiatieven kleine haalbare doelen
op te stellen en deze afstemmen met andere activiteiten in de buurt (bv. wanneer er een buurt bbq wordt georganiseerd).
Samenwerking met gebiedsteam kan wellicht sterker (bv. vragen
vanuit verzorgingshuizen / kinderactiviteiten in buurt
Mogelijk kunnen bij nieuwe initiatieven vrijwilligers instromen; bij
voorkeur wordt een vrijwilliger in een zo vroeg mogelijk stadium bij de groep geïntroduceerd en altijd in overleg met de groep.
HOE KAN DE BEGELEIDING HET
BESTE WORDEN VORMGEGEVEN?
Vrijwilliger? Professional? Uit de groep?
Momenteel vanuit de groep met Otto op de
achtergrond
MEE training ‘effectief communiceren met
mensen met een LVB’ is zeer waardevol gebleken
Professionele achtervang zeker nodig
Conflicten Boel op gang houden / “Schwung” erin Communicatie met Gemeente / kerngroep
WELKE EIGENSCHAPPEN DIENT EEN BEGELEIDER VAN EEN BUUR & CO NETWERK TE BEZITTEN?
Vaardigheid Attitude Kennis
Empathisch Empathisch LVB
(Levens) ervaring in welzijnswerk
Enthousiast Psychiatrische achtergrond Vanuit eigen kracht van
deelnemers denken
Proactief Weten wanneer professional in te schakelen / grenzen bepalen Oog hebben voor nuance Teamwerker ipv. solistisch Kennis van de wijk in kwestie Oplossingsgericht Oplossingsgericht
Geduldig Niet-dominant / ‘naast deelnemers staan’ Communicatief Flexibel
Goed luisteren
Professioneel mbt. privacy Organisatorisch sterk
In hoeverre past de interventie in het
totaalaanbod van zorg en welzijn bij
gemeente Opsterland?
Het maakt onderdeel uit van het langlopende programma
‘Integrale aanpak eenzaamheid Opsterland’ en sluit aan bij het
zorgaanbod
Duidelijk verschil met een vergelijkbare interventie: ‘Lets’.
De interventie sluit aan bij de ontwikkelingen van de Wmo-wet
Sociaal isolement doorbreken, Samenredzaamheid,Wijkniveau en Eigen kracht staan centraal
Preventieve werking
Door gebiedsteam te betrekken, kunnen wensen en
behoeften mbt. het organiseren van wijkactiviteiten beter worden afgestemd en krijgt de groep meer het idee
THEORIE: VOORDELEN BUUR & CO &
AANDACHTSPUNTEN
Ergens bij horen: een fundamentele behoefte
Sociale identiteitstheorie (Sherif, 1966; Tajfel 1984) “Need to belong” (Maslow, 1943; Kenrick, 2010) Aandachtspunt is de dynamische bezetting van Buur & Co;
veilige basis is van belang (itt kliekjesvorming en uitsluiting)
Stigma reductie door samenwerking
Contacthypothese (Pettigrew, 2006; oa gemeenschappelijk
doel, zelfde status)
Jigsawmethode (Aronson, 1978)
Self-esteem:
Zelf dingen doen en zelf doelen stellen & behalen (vanuit
eigen kracht; vgl. met empowerment) (Gollwitzer, 2000; Rudd, Aaker & Norton, 2014 etc.)
Aandachtspunt is de focus op de haalbaarheid van (kleine,
realistische) doelen. Hier zijn ook interventies voor, bv. de MCII
CONCLUSIE BUUR EN CO
In de praktijk heeft de groep een grote
ontwikkeling doorgemaakt en veel activiteiten
ontplooit, naar tevredenheid van de leden
Buur & Co past goed bij Welzijn Nieuwe Stijl,
de Wmo en het zorgaanbod in Opsterland.