SWOVschrift 64

SEPTEMBER 1995

SWOV-advies: (nog) geen voorrang

voor

langzaam

verkeer van rechts

Ondanks de positieve ervaringen die zijn opgedaan met 30 km/uur-gebieden binnen de bebouwde kom,

blijkt de uitbreiding van deze gebieden in veel Nederlandse gemeenten te stagneren. Belangenorganisaties

van voetgangers en fietsers dringen er op aan om op korte termijn over te gaan tot Invoering van een

algemene snelheidslimiet van 30 km/uur voor de bebouwde kom. Een ander punt van discussie vormt het

al dan nlet Invoeren van de regel: voorrang voor langzaam verkeer van rechts. De SWOV heeft de

voor-en nadelvoor-en van de Invoering van beide maatregelen zowel afzonderlijk als in combinatie tegen elkaar

afgewogen en

Is

nagegaan onder welke voorwaarden en op welke termijn invoering zou kunnen plaatsvinden.

Een behngrijk criterium voor de invoering van de 30 kmI uur-limiet is de aannemelijkheid van een aanmerkelijk positief effect; een criterium voor de opheffing van de voorrangsmaatregel is dat in geen geval nadelige effect l.'n te verwachten zijn. Verder is het cruciaal dat beide maat -regelen passen in de ontwikkeling van een 'duurzaam -veilig' vervoers-en verkeerssysteem.

Conclusie

SamCngevat luiden de conclusies dat beide maatregelen op zichzelf kunnen passen in de planmc\tige ontwikkeling van

SWOV-advies: (nog) geen voorrang voor langzaam verkeer van rechts

Rectifica 'e gericht verkeerstoezicht op de A2

Meer aluminium in persCftenauto's niet onveiliger

Voorrangsregeling voor 'etsers op rotondes met ~etspaden

Experimenten aanbevolen met alcoholslot voor notoire rijders onder invloed Schrijf nu In voor SWOV-cursussen! Landbouwtrekkers: een gevaar op de weg? Beginnende vrachtwagenchauffeurs eerst onder begelel'ding?

SWOV-rapport in het kort

Voorll'chtl'ngsboekje over RVV dri1gend gewenst

SWOV PublIkaties

-

3 5

7

een duurlaam-veilig verkeers -en vervoerssyteem, mits aan nader omschreven voorwaarden is voldaan. De verwachting is echter dat aan de7e voorwaarden niet op korte termijn voldaan zal zijn.

Algemene invoering wordt op dit moment niet verantwoord geacht. Geadviseerd wordt voor eens tap~'­

gewijze benadl.'ring te kieLen. Hoewel er duideliik relatit.;'!> tusse n beide maatregelen bestaan is het toch niet verstandig er vanUli te gaan dat ze beide per se tegelijkertlj'd zouden moeten worden ingevoe rd.

Wat betreft de regel voorrang voor langzaam verkeer van rechts h

er

St de mening dat dat pas verant

-woord kan gebeuren wanneer een aantal maatrege len is genomen. om te vooIkomen dat de situatie voor fietsers en bromfietsers onve iliger wordt.

Om een veiligersitualle voor het langzaam verkeer te creèren wordt met name gedacht aan uitbre'lding van het aantal krui~'punten met voor -rang~'borden. De SWOV heeft ee n schatting gemaakt van de kO'iten dl'

met dei.e infrastructurele aanpa!8ing gemoeid lullen zijn. De ~chatting

I

S

dat een dergehj'ke ,\anpa-'!')ng lo'n veertig miljoen gulden lal k~len. Voorwaarde voor het ~Iagen van de ope ratl'e is wel dat de d'la rblj" te ~

2

-

-

hanteren richtlijnen door de weg be -

Rectificatie

heerders uniform worden toegepa~l.

gericht verkeerstoezicht

op de A2

Maximumsnelheid 30 kmA/ur binnen de bebouwde kom en opheffing voor-rang voor gemotoriseerd verkeer. A.A . Vis.

R-94-81.31 bIl. 117,50.

Kostenindicatie ophe/flng voorrang gemotoriseerd verkeer op nlet-gemotoriseerd verkeer

Ruwe sChatting van de kosten ver-bonden aa n de event uele oph e"ing

làn artikel 15 lid 2 sub C van het RVI/.

Ir.M. Slop.

R-95-13. 28 bil. I 15, -.

In het vorige nummer van

swov-~hrift i s op blad Zlj de 8 melding

gemaakt van een onderLOek dal de SWOV in opdracht van het Korps

Landehj ke Politie Dien st en (KLPO)

heeft uitgevoerd. In het artikel wordt meldIng gemaakt van het feit dat het hieuwe' toezicht, dat toegepast werd in de maanden november en december 1994met heeft gele'ld tot een daling van het totale percentage

0\ 'ertr cders, noch tot e en daling

van de gemiddeld e sn elhei d.

Hi erhij dient de opm erking gemaakt te worden dat het project op de A2 dl loopt sinds decembe.-1993 en dat sinds die tijd duidelijk wel sprake is van resultaat, leker in de begin -periode. De laatste maanden nam het aantal overtredef',echter weer toe en is de SWOV verlocht na te gaan of met een heperk te extra inspanning het aanvankelijke lagere niveau over

-treders weer bereikt kon worden.

M

ee

r aluminium in personenauto's

Autofabrikanten gebruiken sinds ')lar e ndag

niet onveiliger

a'lImlnlum In hun produkten .De

belangstel-Ihg voor aluminium Îi de afgelopen tijd toegenomen. Dit hangt samen met de

gewichtsbesparing en daaruIt voortv belend het lagere brandstofverbruik die

met de toepassing van aluminium bereikt kunnen worden. In opdracht van

Rijkswaterstaat heeft de SWOV onderzocht wat de consequenties zijn van

het toepassen van meer alum hium In personenauto's. In het onderzoek Is

gekeken naar de inv bed die gew't:htsbesparing heeft op de dynamica van het

voertuig en op de botsveilig1h!id van zowel de inzittenden als de botspartner. Met behulp van de mechamca kan

aangetoond worden dat de ver'lnel-h'ng en de vertraging die met Ct.TI v(\!rtuig mdximaal gehaald kunnen worden, niet afhankelijk ziJ'n van het gewIcht vdn het voertuig.

Het mdtenaalgl..bruik hiJ' dl..' h Lpl,HJ'ng van auto's heLit I'nvloed op de afloop van el.TI bOIc;I'ng met kwetsbare v lfk eer~de eln em er~: De maten'a,lleigen~ch Ippen van aluminium lijn in dit 0p7l'cht gunMIi,\:r dan die ÜIn ~taal. Voor de veiligheId van de in7~'ttenden hedi het grole

energil,;'-ahsorherend vermogen van

,Ilumlnium voordelen. DI't geldt

i'eker bij' enkdvoudlge hot~l'ngcn: bIj' tweevoudige bot 'il'ngen wordt de Jfloop ILVens I'n b1..1,lng,nj'kl..'matL'

hepaald door de mas~a \àn dl..'bot~'­ partner.

Conclusie

De haalbare massavermlndenng m et aluml'm'um bedraagt ong e\eer 10 el'o van de huidige voertuigm1 S;a . Overigens diL'I1t dL'ze tendl..'I1s tot massavermindenng geplaatst te worden in het perl>pectief van mJc;!ii

-vermeerdering als gevolg v,ln m c(t

acc c~~ires. hogerL'hotsveihghl..'1d',

-el~L'I1 t.)1 meer el t.ktromca -toepas.,ln

-gen I'n auto\.

Er lijn geen redenen om 13n te

nemen dJt de ma., ... ilreductil..'/II·tj' lal pladt~vl'nden hij' alk' vo ertulgkld S,èn. AI Sd1..7e aann,lme jui.,t i.,',dan lal d.e onder rngL' ma.,'~ 'l:rhoud ing ml1

veranderen, Er zijn namelijk wel negatieve gevolgen te verwachten op het gebied van de verkeersveiligheid

wanneer alleen de kleinere auto's veel lichter zouden worden terwijl de zwaardere typen gelijk blijven of

zelfs nog zwaarder zouden worden.

De veiligheid voor inzittenden van

personenauto 's zal verbeteren wanneer de spreiding van de voer

-tuigmassa kleiner wordt,

G ttoncludet.'rd wordt ddt de toepaS&lng van het gebrUJ'k v,ln aluminium

In

voertuigen loab-deze

voorde komendeiaren wordt voor

-&peld .nwa r verwa Chtl'ng geen nega -tieve gevolgen heeti op de vl..Tkeers

-vCJ1l·ght.:id,

Meer gebruik van alum,nium ,n personenauto 's

Mogelilke COnsequ ent Ie 5 voor de verkeersvellighe Id,

Ir, J. van der Sluis &

ir. F,C.M. Wegman ' R -94 -76 .16 bll.112 ,50.

-

_o

_:

_wov

Voorrangsregeling voor fietsers op rotondes

heeft een onderzoek gedaan naar de

met fi ets pad e n

voorrangsregelIng voor fietsers op vrij

IIggen-de fietspaIIggen-den rond rotonIIggen-des van na 1985. Op IIggen-deze nieuwere rotondes heeft het verkeer dat zich op het plein bevindt voorrang op het toerijdende verkeer. Tot voor kort werden fietsers op vrijUggende fietspaden rondom deze pleinen 'uit de voorrang' gehaald. Sinds enkele jaren verschijnen er echter pleinen waarbij ook de f !etsers voorrang krijgen op het autoverkeer dat het plein opri

ld

t.

Uit de literatuur bhJ'kt dat het 'uit de voorrang' halen van fietser'S wellicht de veiligste oplos~ing is, maar dat ook de andere voorangsregeling in bepaal-de gevallen een veilige oplosSing biedt.

Wegbeheerders

Een enquête onder wegbehe erders

laat zien dat de meningen over de gewenste voorrangsregeling verdeeld zijn. Een deel van de ondervraagden geeft de voorkeur aan de 'oude' voorrangsregeling, een ander deel prefereert voorrang voor het fiets-verkeer, mits het plein binnen de bebouwde kom is gesitueerd en geen fietsverkeer in twee richtingen is toe-gestaan. Wel is men eensgezind over het belang van de uniformering van de voorrangsregels voor de veiligheid.

Waarnemingen

Er is een aantal waarnemingen u

it-gevoerd op rotondes met vrijliggende fietspaden, waarvan een deel met fietsers 'in de voorrang'. Daarbij is onder meer gebleken dat ook op locaties waar dat formeel niet is toe

-gestaan, een deel van de fietsers in tegengestelde richting rijdl. Zoal S te

verwachten was, ondervinden fiet SCr,' meer oponthoud wanneer zij bij het oversteken aan autoverkeer voorrang moeten verlenen. Dat oponthoud liep op tot gemiddeld ongeveer ze~' sec on-den bij zevenhonderd auto 's per uur op de betreffende tak van de rotonde.

De waarnemingen van het voor

-rangsgedrag in termen van 'voorrang nemen' en 'voorrang krijgen' laten zien dat bij voorrang voor hel fiets

-verkeer het voorrang nemen door auto's relatief vaker voorkomt dan hel voorrang nemen door fiet~er~ bij een andere voorrangsregeling.

Ongevallenstudie

Een beperkte ongevallensludie gaf een indicatie dat het risico voor fietser aanzienlijk groter kan zijn wanneer liJ voorrang hebben op het autoverke t.'r. Ook lijken de uitkomsten er op te wijzen dat de vormgeving en uit -voering van de rotonde biJ' de7e voor

-rangsregeling mis~chien van doorSla g-gevende betekenis kunnen zijn.

Oudere pleinen

Voor de oudere pleinen van voor 1985, waarop het ve rk

ee

r mees tal

geen voorrang heeft. wordt a',mbe

-volen. nel als biJ de nieuwere pleinen, de voorrang voor het pleim'erkeer in te ~'tdlen, ten gunste van zowel de veiligheid nis de capaciteit. Bij

raton-de~ met vrij liggende fietspaden wordt

aanbevolen de fietsers geen voorrang te geven, zowel voor de veiligheid ter plaatse als voor de veiligheid op roton

-desin het al,gemeen (uniformiteit).

Oe voorrangsregel/ng voor fietsers op rotondes met fietspaden Een studie naar de meest gesChikte voo rran gsr egelingen voor rotonde s.

me/ speciale aa ndacht voor de " iHs ers op vnWgg ende ,ie/spaden. J. van Minnen &

dr· ir. L· Braimaister· R-94 -73. 55 b/z ., 20,-.

Experimenten aanbevolen met alcoholslot

voor notoire

rijders onder invloed

Alcoholsloten zijn ademtesters die tussen het contactslot en de startmotor van een auto geplaatst worden. De schakelaar wordt gestuurd door een ademtestapparaat .In principe staat de schakelaar open, zodat de motor niet gestart kan worden. Pas nadat de bestuurder een ademtest met positief resul •

taat heeft afgelegd, sluit de schakelaar en kan de motor gestart worden.

D\,,' Q"r\lc I·dü .. 'cn Voorhct monll..T\"T1 viln eü'l i1lcoh .blot stdmmen UI·t hc.'! hc.'gin \ In uCJ'drcn ic~tig,.Sinusdl·e

lijd

i, het Jpp Ira'lt tcchlll',ch \ c..l'vol

-m,lIIkt .In hc.l hcgl'(,) wa, hc.\ voor lut()mohdl~te(') g,cm,)kkeItJ'k om h\,,'t

lIcohol,lot tc.'omleilen .maar ut.

huidige generatie alcoholsloten i~' uitgerust met geavanceerde voor

-ziem'ngen om fraude te voorkomen·

In verschillenden landen zijn normen opgesteld waaraan alcoholsloton dienen te voldoen.

Ervall_{lngen in het}

buiten-land

In de Verenigde Staten zijn pilot

-projecten opgezet om de effe ctiviteit van alcoholsloten te onde rzoe ken. In Californië maakt de wet het rech -te.rs mogeliJk, pe rs onen die veroor -deeld zijn voor rijden onder invloed,

een proe fperiode te ge ven op voor -wamde dat er een alcoholslot in hun voertuig wordt ge monteerd.

In Ore gon gold voor iedere ver -oordeelde in het pilot-gebied dat ne) el.."n periode van onlle gging van de rijhevoegdhe id, de ve roordeelde kon kieze n tusse n (,;'en extra half jaar ont

-zegging of een half jaar rijden ml.'!

een alcoholslot. Verder gold dat over -treders die om maatschappelijke redenen hun rijbevoegdheid mochten houden, een alcoholslot in hun auto moesten laten monteren. Ook in Australië en Canada wordt met alcoholsloten gewerkt.

Ervaringen in het buitenland leren dat alcoholsloten op de korte termijn effectief zijn. Het lange termijn-effect van alcoholsoten blijkt klein te lijn. Blijkhaar wordt het alco-holprobie em Van iemand die onder invloed he eft gereden, niet door een alcohoblot opgelost. Het leefpatroon verandert niet als gevolg van een dergelijk apparaat.

Nederland

lil Nederland is hehoefte aan een alternatie ve me thode om het alcohol

-gehruik in he t ve rke er aan te pakken.

Schrijf nu in voor SWOV-cursussen!

In het najaar van 1995 start de SWOV een

serie cursussen in eigen hUIs ·De cursus-sen duren één dag. van 9.30 uur tot 16 30 uur Per dag zijn ongeveer zes presen-taties gepland van een half uur. waarbij' voldoende tijd IngerUimd IS voor vragen en diSCUSSie. De kosten bedragen 1585.-(mcluslel BTW) per cursus. In het cursus

-geld IS een cursusmap . koffie. thee en lunch Inbegrepen. Per cursus treedt een SWOV -medewerker als cursusleider op . BI/de meeste cursussen zijn zowel spr Ekers van binnen als buiten de SWOV aangetrokken.

Op donderdag 2 november wordt gestart met de cursus Het beoordelen en uit -voeren van verkeers veiligheidsonder -zoek . Slem Oppe IS cursusleider en presentaties over de volgende onderwerp Eh staan op het programma:

- Modelkeuze bij 'het oplossen van verkeersveiligheidsvragen -Interpreteren van analyseresultaten - UlÏvoeren van evaluatie-onderzoek. -Analys<evan t jdsalhankelljke gegevens.

. Analyse van gegevens h depraktijk met behulp van emge UIigewerkte voorbeelden. De cursus IS bedlQ]ld voor beleid !!tnede -werke S of onder 'beker Sdi eln de praktijk te maken hebben met h ft' beoordelen of toepassen van st lflstlsche analyses op ~rkeersvelligheldsgegevens, De aandacht zal vooral geflcht z jn op methodologische en met op st <rrsfl ~he problemen.

Op donderdag 16 november staat de cursus: Snelheid en verkeersveiligheid op het programma. Cursu'!1elder IS Oei Hway liem die de relatie beh <ndelt tussen snelheid. ongevallen en de ft'nst van de afloop van

Er l~jn aanwijzingen dat er een kleine

groep notoire overtreders i~' die een

relatief groot aandeel heeft I'n de

ongevallen. Het ü,"de moeite w,)ard

een experiment met alcoholsloten uit te voeren om het gedrag van deze groep tt..' verbet Cren. De notoire over-tredt..'r moet nil..1 ,\Ilecn een alcohol -slot in liin auto hebben, ma,)r dient

teven~' intensi

er

begeleid te worden door een maatSchappelijk werker.

De SWOV condude erl dat het zin heeft een experiment met alcohol

-sloten in Nederland uit te voeren. Er is genoeg kenni .. om e en gedegen experIment -met daaraan gekoppeld

een effectiviteitsonderzo ek -op te letten. Een experiment heeft evenwel slechts zin wanneer cr ook inten Sj CVe

hegeleiding van de gebruiker beschik

-baar is.

Alcoholslol

Onderzoek naar de ervar/ngen in het buitenland en de mogellj'kheden in Nederland.

Ir. J. van der Sluis. R-94-77. 19 blz· 1 12,50.

ongevallen. Vervolgens k Ch1en de volgen-de onvolgen-derwerpen aan d'eorde :

Weg Clltegorle en snelheidslimiet: over de tekortkomingen van het hUidige limietenstelsel en mogelijkheden voor verbeteflngen .

Spreker :1;. M . Slop . SWOV

-Provinciaal snelhedenbele i:t . een samenhangend beleid voor wegen bUiten de bEbouwde kom. Spreker'.lng.S ·HINtldes véh eb Provlnc h Friesla rrJ .

. Snelhedenbeleid van de p qltle In Amsterdam· een over ~cht va n ervaringen In de hoofdstad· Spreker'. P ter Meulen \én dep qltl'e Amsterdam -Amstelland .

-Handleiding verkeershandhaVIng .met speCiale aandacht voor het onderd eel snelheid·

Spreker :drs C. WIldervan Cl< • verkeers -psycholoog.

Voorlichting: het afstemmen van voor-lichting en handhaving· Ervaringen utt de praktijk van Overiissel.

Spreker' mevr. C. Wle/lnga. Voo rzitter van de voormalige werkgroep gericht verkeer-stoezicht op snelheid van het

ROVO-Verder staan er voor eind 1995. begin 1996 nog twee cursussen cp het programma:

duurzaam-veilige 80 km4.IUrwegen·, duurzaam-velÏlge wegen binnen de bebouwde kom·

Aanmelding Û, mogelijk door schn;tell)k uw gegevens door te geven aan de afdeling Voorlichting van de SWOV. onder vermelding van de cursus waaraan u wlit deelnemen·

Landbouwtrekkers:

een gevaar op de weg?

Nadat de nieuwe Wegenverkeerswet (WVW) is ingegaan is ook het Wegenverkeersreg !ament (WVR) omgezet in een nieuw Voertuigreglement

(NVR)_ In het NVR worden landbouwtrekkers beschreven, maar er worden

geen gedragsrege'1s gesteld voor het gebruik op de weg_ Volgens het WVR mochten landbouwvoertuigen zich alleen op de weg bevinden ten behoeve van het landbouwbedrijf, Hier komt bij dat er voor deze voertuigen geen kenteken, geen keuringsbewijs en voor het besturen geen rijbewijs nodig Is. Bovendien Is voor het besturen een leeftijdsgrens van zestien in plaats van achttien jaar gesteld. Ook Is geen wegenbelasting verschuldigd en geen accijns op brandstof. Gevreesd wordt dat het oneigenlijk gebruik van land-bouwtrekkers op de weg zal toenemen, hetgeen een gevaar inhoudt voor de verkeersveiligheid, schade aan de weg kan veroorzaken en ook gevolgen kan hebben voor de bedrijfsvoering van het beroepsgoederenvervoer.

De Raad voor de Verkeersveiligheid heeft de SWOV gevraagd onderzoek te doen naar het oneigenhJk gebruik van landbouwtrekkers op de weg. Tevens i S verzocht na te gaan hoc groot het toekomstig oneigenhjk gebruik of misbrUik ;:al Zijn en wat de gevolgen erv·tn 7.uIl~n zijn voor de veili!heid en voor de sehade a,'n wegen.

Gebruik veiliger maken

Geconcludeerd wordt dat de nlt:uwe regels meer mogelijkheden bieden om op de weg te komen met langlame motorvoertuigen met blizondcre afmetingen en gewicht. Uit het oog

-punt van verkeersveiligheid vormt het bestaande gebruik van landbouwvoer

-tuigen op de weg geen groot probk·t.:m op landelijke ~'chaal: ongevet..'r 1°,6 \',\n hl-'t t (Haal ,\c'tnt,\l ongevallen.

In verhouding tot de omv,\ng van

hl-'t gebruik, vormCn delt..' Voertuigen

echter wcl een yO\Jt gl-vaar. V,'n de

sl,'chtoffer~-v,\1t het leeuwedct..'l biJ' de

b()t~·partnt..'r\·. Voorn ~mchjk p ~r<,'onen

-auto'~' en t weewlek'p;. De ern...-t v ~n de

ongevallen is aanmerkelijk hoger dan gt..'middeld. In het algemeen nJ'n de

Nederlandse wegen en de daarop rijdende motorvoertuigen ontworpen voor hoge snelheden. Landbouw

-trekkers vormen een gevaar omdat lij

niet snel genoeg herkend worden en omdat 7~j de verkeers~troom ver

-~toren. Dat betekent dat gebruik van

zulke voertuigen op de weg zoveel mogelijk beperkt moet wordl-11 en ml-'t bijzondere zorg moet wordCn omringd.

Eventuele schade aan de weg die door landbouwtrekker~' vl-'Toor

-z,lakt wordt. lal vooral te maken hebben met het gewicht Van de voer-tUI-gen in bcl;lden toestand. Wat dat betreft staat de nieuwe regeling iets meer gewicht en dus mogelijkheid tot schade toe.

Op dit moment is het niet dn'ngend nodig het gebruik Van land-bouwvoertuigen in te perken met

gedrag~regels. Wel beveelt de SWOV

aan het toegestane gebruik van lang

-zame voertuigen met bijzondere afmetingen en gewicht zo veilig moge

-lijk te maken .Dat betekent ondèrmeer dat de opvallendheid kan worden verbeterd. De huidige voorschriften voor het gebruik '>an geel zwaai -0 f knipperlicht loud

en

kunnen wordttl herzien. Het betekent 'èrder dJt opnieuw belien Zou moeten word ln of voor het be~lurt.."n, I'n alle gevallln de leeftijd van zestien jaar zou mogen geldl-T1 en of geen rijbewijs nodig is

-w,jilging in de regelgeving voor landbouwtrekkers

Een adVies In opdracht van de Raad voor de Verkeersveliigh

e,

it

Drs. P.C. Noordzij & dr.P-H. Polak. R-94 '59· 18 blz·11D,-.

6

-

_-

Beg

_{onder begeleiding?}

i

n

n end

e

vrachtwagenchauffeurs eerst

Jaarlijks va Ilen er in Nederland ongeveer 1.300 doden in het verkeer; ongeveer 13.000 personen belanden als gevolg van een

verkeers-ongeval in het ziekenhuis. Ongeveer 100 mensen raken per jaar ernst

g

gewond (overleden of in het ziekenhuis opgenomen) a B inzittende van

een vrachtauto. Dit is minder dan 1 °6 van het totaa laantal doden en

ziekenhuisgewonden per jaar. Zware voertuigen z I;' dus betrekkelijk

vellig voor de inzittenden; ze vormen echter wel een relatief groot ris bo voor andere verkeersdeelnemers. Slachtoffers bij deze ongevallen betreffen meestal de botspartner en niet de bestuurders van de vrachtwagen zelf:

bij ongevallen waarbij zwaar verkeer betrokken is .vallm t l!nmaa Izoveel

slachtoffers bij de tegenpartij als onder de inzittenden van de vrachtauto. Bij bijna 30% van de dodelijke ongevallen en bij ruim 20°6 van de ongevallen met ziekenhuisgewonden waarbij zwaar verkeer betrokken is de vrachtwagen-chauffeur tussen de 18 en 25 jaar.

Kenmerken van de omstandigheden waaronder vrachtauto-ongevallen voorkomen zijn: een niet aangepaste snelheid, ontoereikend zicht, schuiven-de lading, nat wegschuiven-dek, regen en Wind en te lange dienst- en rijtijden, Veel ongevallen Vinden plaats binnen de bebouwde kom,

Onervarenheid

Deze verkeersonveiligheid is in belang

-rijke mate te wijten aan de jonge leeftijd en de onervarenheid van de

chauffeurs, De aard van d

\..ontoerei-kende ervarenheid zit hem niet in het manoeuvreren met het voertuig of de \ bertuigbediening, maar in het

verkeersinzIcht dat hij'beglnnende

chauffeur~ nog onvoldoende

ontwik-keld IS ,JUiSt dil verke t.rsinhcht is

nodig om rijgedrag mogdijk te maken

dat aan de omstandigheden I'~'a,in

-gepdst .Däe sl'tualle Lou kunnen

worden verbet ltd doo rjong evracht

-W,lgdl lhauffeur Sond\..T \ cll.' /:Ç

om~t,lndigheden sneller ltVdring op t<.:

lat\..11 do th ,Een denkbare formu!l.'

hiervoor I~ om heginnende chauffeur s

praktijkhegl.1clding door oudere

ch,lUffeurs te biedül gedurüld\..'hun

procfpenóde hij' e\..h Vd'vol:.rh'tUnjf,

De SWQV he (ft een voorlopig C 'Lr

-l .. :enning gem,lakl vdn de mogelijk

-hed\..n om In Nederl,lnd de/,cpraktljk

-heg tklding vorm tc gev tll door

middel van een geformaliseerd men

-torsysteem, Hiertoe is een

literatuur-studie verricht en zijn Interviews gehouden met leidinggevende personen

bij transportbedrijven,

hterviews

Uit de interviews blijkt dat praktijk

-begeleiding van nieuwe chauffeurs

nuttig en noodzakelijk wordt geacht,

o

egeinterviewde bednjven hebben dk

een eigen systeem voor het inwerken

van nieuwe chauffeurs, Deze begelel

'-ding dient niet alleen t lf verhetering

vdn h ~ vl.tk ter~in7icht ,maar ook om

de chauffeur de gelegenheid t ebieden

zich g <èd in te werhn In het h ldrijf

en ttvaring op te doen met 71jn taken

(het hesturen v,ln een ni<..\Jwe wagen,

het h \tIien tn van een laad ~osin~tdlla

-tie ,h t.t Uli '11.1 \.fen 'én d eprocedure

hij klanten etc ~ DUidelijk is wel dat

d\..'in '11. ènnh'van een mentor~y~teem

moCl passen hlnn ~ de <..fflclency

-overweging\..n \110 \..èn bednjf,

Ot.! geïnterviewd ~ a'lhten een naden:

formali~'enng van depraktl'jkbeg\..1 ä

-ding door de aan~tdling van een ,'p IrK'

m\..nt orchduffeur m\..l ten ~p eo'h'ek'e

tadkom\'chn)vlng voof1l~ogniet ,1,ln

-tr\..'kkl.h'jk,Ab'rüh:n gevÛlllj'hl'lf

-voor t:Q1 v<..Tmel.'ndcko!>l en vt.!m og.ng

lil \..'en mJr g.oale v\..th d en'ng van d

v\..ill'gh ei d ten oplicht \..' v,ln de rd:d~'

h l\\J tn de vorm v In h e1:,cI cKJln 1:,'

Een geformaliseerd

mentor-systeem zou voor de geïnterviewde

transporthedrijven aantrekkelijker kunnen worden wanneer:

-el 'een voldoende grool verloop onder de d1Guffelirs is;

-de functie van mentorchallffeur zonder al te veel moeite ingevuld kan worden binnen de bestaande werk <lIamheden van het bednJf en gern afbl èl/k doet aan andere fUllcties;

- de functie van mentor niet alleen het optimaliseren van de veiligheid omval, maal 'ook de effiCiency van het bednjfsvoenilgsproces,

Inmiddels IS de SWQV met een vervolgonderzoek gestart waarbij nagegaan wordt wat de meerwaarde

van een mentorsy ~tem I~ voor de

verkeersveiligh Cid, Daarhij wordt

rekening gehouden met de prakti:.th e

Implicaties en de kosten van zo'n

systeem voor de trJnsporth<..tlnjvcn '

Tevens worden de voor- en nadden

vdn een mentor:.y:.teem ten opilcht\..'

van dnd erl.'vormen van hegeleiding t.

kaart gçhracht ,Doel van het onder

-loek i~ argumentell te vl'nd\..h waa r

-mee tran'>porthedrijven g\..motlveerd

kunnen worden maatregelen te tr qf Q1

die ldden tot een verbetefl'ng van dl:.'

verkeersveiligheid van hun jlmg\..'.

onervaren vrachtwJgenchauffeur~,

Een mentorsysteem voor begIn ~n

-de chauffeurs bij vervoerbedrijven in Nede ifand

Een Ié Ikenntg van de mogelIJkheden

Or,

eh

,Goldenbeld &

dr s, 0 AM, Twisk,

-=

IN HET KORT

-Kwart van fietsen

heeft geen deugdelijke

zij reflectie

Regelmatig inventariseert de SWOV de aanwezigheid van zij reflectie op en aan fietsen in Nederland.

Ob~ervaties in 1994 (R -94-87) leiden tot de conclusie dat nog steeds een kwart van de fietsen niet voldoet aan de wettelijke eisen die aan zijreflec-tie gesteld zijn. Opvallend is dat 90°,6 van de fietsen van het type 'mountain bike' niet van zij reflectie is voorzien. Bij 60 à 70°6 van de 'city bikes' ontbreekt de zijreflectie en bij de 'hybride fietsen' ongeveer 25°6. De SWOV dringt er dan ook op aan dat de overheid in samenwerking met het bedrijfleven uitrustingseisen formuleert waaraan alle typen fietsen moeten voldoen. Alle fietsen die op de markt worden gebracht dienen hieraan te worden getoetst. Bij nega-tief resultaat dienen deze typen fiet-sen van de markt te worden geweerd. Een positief toetsingsresultaat kan voor de consument kenbaar worden gemaakt door toekenning van een keurmerk of een type-goedkeuring.

30% méér medisch

behandelde gewonden

In het vorige nummer van SWOV -schrift is ver~'1ag gedaan van het onderzoek 'Ongevallen in Ned erland '. waarin de totale omvang en ,\ard van ongevallen met lichamelijk let,'elln Nederland wordt vastgesteld. Teven,' is de compleetheid en repre~'ènt,\­ tivitelt van ongevalh.:nregistratie~· nadcT onder/ocht. In SWOV -rapport

R-95-8 wordt aan het onderdeel verkeersonveiligheid uitgebreid aan-dacht besteed. Na het be~chrijven van de onderzoeksopzet worden analyses gemaakt van diverse groepen verkeersgewonden.

De resultaten worden vergele-ken met cijfers uit eerder onderzoek en met cijfers uit andere registraties zoals de officiële verkeersongevallen-registratie van Rijkswaterstaat (AVVIBG).

Automatisch

snelheids-toezicht in Noord-Brabant

succesvol

In 1990 is op vier 80 km luur-wegen in Noord-Brabant, Overijssel, Gelderland en Utrecht een elektro-m'sch snelheidsbeheersingssysteem beproefd. Het systeem omvat een vóórwaarschuwing door middel van een bord op de betreffende weg, een automatische waarschuwing aan te snelle rijders door middel van een oplichtend bord en automatisch toe -zicht met radar plus camera vanuit kasten langs de weg. Deze maatregel werd voorafgegaan door een voor-lichtingscampagne die periodiek werd voortgezet. Een evaluatie-onderzoek In 1991 liet een daling In de riisnelheid en in het aantal on ge -vallen zien: het percentage te !>'nelle rijders daalde van circa 4()06 naar

II o~ en het aantal ongevallen

is

met 350

.(, gereduceerd.

In Noord-Br,\banl

i

..

een lange -terml]'n -evaluatie gehouden van h ct ~y~t eem op de N266 langs de ZUI'd- will em~'vaart van Den Bo~ch

naar Veghel.

De rJdar plw,camer,\ is op dCle weg sind,' 1991 langere liJd bUiten werkl'ng geweest en l'S in 1994 ,1echt~'

Zc'c'r beperkt operationeel geweest. Het \'a<;te bord en hCÎ oplichtende bord heeft er wel al die tijd gesta,ln en ook gefunctioneerd, Een ondct -loek in 1994 leerde dat het gevonden cffc'ct uit 1991 tCn aanJ~en \'an snel -heid en ongevallen nagenoeg In <;tand 11>' gebleven Er 11>' een geringe loc'namC in <;n clheid te be\peurcll:

het percentage te snelle rijders steeg van 11 naar 16°,6 en het aantal ongevallen l'S op hetzelfde niveau gebleven. Enquêtes leren dat 7'5°,(, van de respondenten achter het toe -gepa!>te toezichtssyteem staan en dat eveneens 75°,6 niet heeft bemerkt dat de radar plus camera lange tlJ'd buiten werking was. Dit laatste punt en het blijvend in werking zijn van het waarschuwingsbord en het oplichtende bord vormen waarschijn -lijk de verklaring voor de voortzet -ting van het positieve effect van het systeem (R-95 -9).

Duurzaam-veilig in rurale

gebieden

Bij de toepassing van het concept 'duurzaam-veilig' in rurale gebieden wordt men geconfronteerd met problemen die ten dele specifiek zijn voor deze gebieden. Die specifieke problemen hebben bijvoorbeeld te maken met de aard van de wegen -structuur, de omvang en spreiding van de bevolking en de bebouwing en soms ook met toeristisch verkeer. In rapport R-94-83 wordt deze problematiek beschreven. In eerste instantie i<; nagegaan wat de typische problemen ziJ·n. Voor de <;pecifieke problemen die grotendeels het gevolg 7,iin van het relatief veel voor-kom ln van lange en smalle wegen met lage' intensiteiten worden oplossl'ngen aangedragen, Ook wordt nagegaan hoe zonder al te ingnJpen -de maatregelen voof'/.ieningen getroffen kunncll worden voor h ct b ~lemmingsverkt:e r dat geen gebrUik mag maken vangebi~d~­

ontsIUl'tl'ng~wcgen ,Wat de ont '11 uiting van k Crnen bClret't is onderlocht wanneer en in welk mate ook binn'Crl de bebouwde kom ont~luitingswegt,'n

nodig 7~in,

B'lj het onderwcTpsnclhlids -bcheersl'ng wordt de aanpak door middc:1 van 'mfra~lructurele maat -regelcll Jo,t1s rotomlQ; en drempeb en via handhavl'ng cn voorlichlJng besproken .Ook word t aandjc ht

bc~lced <I,\n toekorru,üge moge rijk -7

8

-

-heden door middel van snelheids-begrenzers. Geconcludeerd wordt dat ook voor rurale gebieden geschikte oplossingen mogelijk lijn voor de invoering van een duurzaam-veilig verkeers- en vervoerssysteem.

Verkeer: voor jongeren

doodsoorzaak nummer één

De SWOV heeft een rapport uit-gebracht (R -94-82) dat uitgebreid aandacht besteedt aan de onveilig-heid van jonge gemotoriseerde ver-keersdeelnemers. Voor de verschil-lende wijzen van verkeersdeelname is nagegaan welk risico jongeren lopen. Zo blijkt dat 10°,6 van alle verkeersdoden autobestuurders zijn in de leeftijd van 18 tot 25 jaar. Van de slachtoffers onder motorrijders is 40°"; 18 tot 25 jaar oud. Het risico van brom- en snorfietsers is driemaal groter dan dat van fietser~· en zelfs tienmaal groter dan dat van automo-bi
isten. Onder bestuurders van vrachtwagens en bussen vallen vrij-wel geen slachtoffers. Per categorie verkeersdeelnemer wordt ingegaan op de mogelijke oorzaken van de verkeersonveiligheid en voor elke categorie wordt een aanpak van het probleem voorgesteld. In het algemeen kenmerkt de groep iongeren in het verkeer lich door:

- een gebrek {/all I1jelVarÛlg; - onvoldoende herkellllillg van

gevaar;

- veel mel1lale IÏl.'1palllllng lIodig voor het bestIlren "tm een voertl/ig; - sllel follten maken Lil complexe

sitl/attes;

- z e/fovendwttillg;

- grote ber t'/.lIheid tot het nemen van f/sicos.

Demonstratieproject

'duurzaam-veilig

West-Zeeuwsch-Vlaanderen'

We~t -Zeeuwsch -Vlaanderen is

aangewezen als proefgebied voor een fundamentele aanpak van de verkeersonveiligheidsproblemen. Het project heeft van de overheid de ~tatus van demonstratieproj ext gekregen in het kader van de stimu -lering van de duurlaam -veilige aan-pak. Onlangs heeft de minister van Verkeer en Water~taat -mits de Tweede Kamer hiervoor goedkeuring verleent -83 miljoen Rijkssubsidie voor de uitvoering van het project toegezegd.

Het demonstratieproject 'duurzaam -veilig West - Zeeuwsch-Vlaanderen' omvat een scala van projecten. Zo zijn er projecten met weginfrastructurele maatregelen en maatregelen die het rijgedrag direct of indirect mo eten beïnvloeden en communicatiep roiecten. De commu-nicatieprojecten hebben betrekking op het be"ü1Vloeden van meningen en het vergroten van het draagvlak door voorh·chting . educatie en overige activiteiten.

In opdracht Veln de Advie -dienst Verkeer (,'11 Vervoer heeft de SWOV het monitorsysteem - met draaiboek en planning - voor het project ontwikkeld (R-95-14).

De monitoring vindt op twee manieren plaats:

I. Vastleggen van de effecten van de maatregelen, tijdem en aan /zet eind

van het proJect, met signalell lIaar de project -orgal1lsatie, zeker» W1I1eer ollgewenste effecten optreden. 2. Vastleggen vall het U1ivoerings

-proce~-van het project 111 et een

beoordeltng van de plVce~gang.

opdat het project goed gL"itl/l/rd L'II bijgefllllll d kali word (?/ door cl e projeL1orgallüntie.

De effectmetingen worden onder -scheiden in korte termijn-en lange termijnmetingen . De korte termiin -effectmetingen vinden periodiek plaats en worden onderverdeeld in metl·ngen voor het hele demonstratie -gebied en metingen voor deelprojec -ten. Bij de7e laatste worden de effecten onderscheiden naar soort: infrastructurele en snelheidsbeïn -vloedende maatregelen en communi -catieprojecten.

Tegelijkertijd worden met name de weginfrastructurele maatregelen getoetst aan de duurzaam -veilige ont werpprincipes.

Telematica-systemen

beschreven

In samenwerking met het Verkeers -kundig Studie Centrum en TNO Technische Menskunde heeft de SWOV een overzicht gemaakt van telematica-systemen die van invloed zijn op de rijtaak. Telematica-systemen lijn strikt genomen systemen waarbij informatie na telecommunicatit: wordt doorgegeven, meestal aan bestuur-ders. In ruime lin vallen allerlei geautomatiseerde sy~temen eronder. In SWOV-rapport R-94-85 worden diverse systemen genoemd met daarbij een korte toelichting. Teven s wordt een aantal aspecten nader toegelicht: wat is de algemene toe-pasbaarht:id. is er in Nederland behoefte aan, wat zIJn de gt:volgen van het gebruik van het systeem voor de rijtaak, de verkeersveiligheid en de mobiliteit en welke risico'~ ziin aan het gebruik verbonden. Onder andere komen aan de orde: - Imlfl/ctie -ell beHllllrder -o//{Ial tell

-lIlilgnyteelll: ~ystemati~chc tt.,Tug -koppeling van het rijgedrag me'! ,\I~· doel bepaalde nj"vamdighedt.'l1 aan t t.leren of te onderhoudt-'n. 7 hL'<Û:ht -

w

!zandhilvlÎIIJI Ij \Jen/ell:

~I·gnalcert overtredinge n lIJ·den,

-

-ROlltL'geläclin ~s) Temen.' dit ~ysteem geeft Informatie aan de weg -gebruiker met betrekking tot de route die de Ze het best kan Volgen om van punt A naar punt B te komen.

- Verkcc/),In!ormat"e -systecm.' heeft tot doel de weggebruikers te informeren over congestie, wegopbrekingen, omleidingen, bijzondere omstandigheden zoals mist en glad wegdek.

In het algemeen kan geconcludeerd worden dat op dit moment veel geld geïnvesteerd wordt in de ontwikke-ling van dergelijke systemen. In de praktijk blijkt dat de systemen vaak meer beloven dan ze waar kunnen maken. Het is ?eer waalrSchlJnlijk dat een aantal systemen in de nabije toe-komst op grote Schaal geïmplemen-teerd zal worden. Denk bijvoorbeeld aan systemen op het gebied van de verkeersafhandeling, elektronische tol-heffing, en in-car-navigatiesy~lemen.

Men moet er echter op bedacht zijn, dat d ~ positieve effecten die deze systemen op de verkeersveiligheid kunnen hebben, beperkt zullen zijn.

Classificering van

weg-beelden

Bij de aanleg van wegen moet er "prake zIJn van categorisering en standaardb'atie, die gebaseerd worut op de combinatie van vorm, gebruik en functie. Dit m,\akt het voor ue

weggebruiker gemakk e1ijker om het gewenste gedrag te tonen, hetgeen de verkeersveiligh Cid ten goede komt. Of weggebruike r.~ bepaalde

Categorieé'n wegen kunnen herken -nen. was niet bekend. De SWOV heeft een ondcrzoek gedaan waal biJ' automobilisten gevraagd i~ be pa 8\de verkeerssituaties buiten de bebouw-de kom te orbebouw-denen (R -94-86). Dit onderzoek gebeurde met behulp van foto's die via een computer -scherm getoond werden. Wanneer automobilblen wegbeclden bekij -ken ziin daarbii de vo !gende item'

van belang:

- de aanwezigheid vall een kruis..

pllllt;

het aantal (en de breedte van de) rij~r,.okell;

de alllm 'ezigheid van L'ell bocht. De?e eerste studie, waarbIj alleen verkeerssituaties buiten de bebouw -de kom aan -de or-de kwamen, krijgt een vervolg voor situaties binnen de bebouwde kom.

Telematica en

verkeers-stroomgeleiding

De toenemende verkeersbelasting op Nederlandse auto~'nelwegen vereist een intem 'lever e verkeersgelel<hng dan op dit moment met de bes~ik­ bare ml'ddelen mogelijk i,'. Voor de

ontwikkenng van regelsystemen die het hoofd k unnlCn bieden aan de cong ~lie en di Lt egehJkertiJ'd

een

aanvaardbaar veiligheidsniveau kunn

en

handhaven, zijn criteria nodig dil..' gl..'dl..'tailk'cltll..Te informatie ver-schaffen over de feitelijkè verkeerS-afwikkeling dan de gangbare klassieke parameters. Bij de gangbare methoden wordt gebruik g C01aakt van gemid -delde stroomkarakteristieken. Basis voor de nieuwe benadering is aan-vullend gebruik van voertui ~nter­

acfles, zoals naderingssnelheden,

Het onderzoek waa )'yan rapport R-94-78 verslag doet, heeft geleid tot de ontwikkeling van een eerst e proeve van zo'n criterium. Het crite -rium is gebaseerd op een eenvoudige theorie inzake verke ersgedrag en kan gemakkelijk worden berekend uit de gegevens van ~landaard meet -apparatuur. Het rapport beschrijft de elementaire theorievorming en bespreekt tevens voorbeelden van tu

C-pas~ingen van het criter'lUm op meet

-gegevens afkomstig van lowel auto-~nelwegen als niet-auto,'nc I .... 'egcn.

Voo r I i c h tin

g

s boe kj

e

over

RVV

Op 1 november 199 1 zijn het RVV 1990

dringend gewenst

(Reglement Verkee IS legels en Verkeers·

tekens) en het BABW (Besluit Administratieve Bepal ngen inzake het Weg·

verkeer) Ingevoe/fd. De bedoeling was dat er een reglement zou komen met minder rege Is en minder tekens op en langs de weg. Het gevolg daarvan zou

moeten z~n dat weggebruikers minder overtredingen maken en zich meer

verantwoordelil< e'ndus velliger gedragen, Regels voor wegbeheerders zijn afgezonderd n he t BABW.

Rondom de I'nvoering van hl..l

RVV 1990enBABWi~onuerioek

1.!..l.lH tlden ter evaluau'c van bl..~OC dl \tln het flankerend belclo . Voor ue evalu,ttic i1Jn wcggebrulker~.wèg­ bch Cl..TUl.T'" en, op kleine ~ch,1a1 ' vcrtegl..nwoordlger~ v,\n ul'vel'~'e

I·n~tantlt.\·( ndel·vr,lagu.

10

Voorlichting

De invoering van het RVV 1990 is

gepaard gegaan met een voorlichtings-campagne. Zo zijn er Postbus 51-spots vertoond op de televbie en zijn er ongeveer 3 miljoen folders verspreid onder de Nederlandse bevolking. Tevens is aandacht ge schonken aan dit onderwerp op radio en televisie, in dagbladen en vakliteratuur. Een enquête onder weggebruikers leert dat meer dan de helft van de onder-vraagden de wijziging van het RVV

3.65% I'an de weggebruikers ol/der dan 16 jaar kan de Ihemazin: 'Geef je verstand eem' voorrang' lIitleggen.

4.65% van de weggebruikers knn

voor Iwee verschil/ende sitllalie~ die lIlet langer geregeld :.ijn aangel 'en wal een velC/llIwourde keil Ze i.t 5. Weggebruikers kllnnen een imè.1IOt

-ling maken wat hel RVV voor hen betekent en 50% van de "'eg

-gebruiker~' is van mening dan het

RVV /990 een ve,.belering zal Zijn ten opzichte van het ollde RVV.

De bromjl'elser slaat door rood reclrlsaf; moel ZIJ de voelgallger I 'oor laIelI gaall?

via de televisie heeft vernomen;

één op de drie las het in de krant en één op de vier in een folder. Weg-gebruikers die zich voor de nieuwe regelgeving interesseerden, konden

ook daadwerkelijk over voorlichtings

-materiaal beschikken. Helaas waren ten tijde van de invoering van het

RVV echter niet op alle Postbus 51

-adressen folders beschikbaar.

Kennis

Het min is te r'le van Verkeer en Waterstaat had de volgende doelen

gesteld ten a'dntien van het effect

vJn de voorllchfmg!>èampagne:

/ .65°;' van de njbe wip 'bez illers kan d,.,'t wIjziglilgen v{tn het RVV 1990 nOel/le 11.

2.6.5''6 van de H' fgl./e bTlllk er~' 011 dL'/' d{tn /6,i/{tr "l':!L'11V at hL't Ix 'tekell/ alfwn g (el kllippedidlt bil een I 'oe Igtlll!;e /~v I t 'H Ill!k P IC/til j i\" ~e "lal/lil.

De vijf doelstellingen werden onder-zocht. De voorlichtingsdoelen 1. en

2. werden niet gehaald. Doelstelling

3. en 5. werden wel gehaald.

Doelstelling 4, kon alleen bij benade

-ring worden geëvalueerd.

Toepassing kennis

Gepoogd is inzicht te krijgen in de toepassing van verkeersregels in

concrete situaties· Daartoe is een

onderzoek gehouden onder weg

-gebruik ers. Aan de hand van foto'~'

werd hen een aantal vragen gesteld

over concrete verkeerssituatie!>.

Duid elijk werd dat d k enni5 over de

toepa ssing van diverse regels hij de

vl:r~chillende groepen weggebruiker~

tI..' wçnsen over liet, Het hleek dat

een aantal n:'gçls door relatief ,'cel wL:ggehruiker,' niet jui~t wordt toC

-gepa~t ,Ook hleek dat verkCer,dccl

-nemer, l.clf hehoefte haddL.'n ,lan meer kcnni~' ovcr de regel s,

De SWOV i~' nagegaan welk

gedrag en welke re geb' het belang

-nJ'k~t 7jjn voor de verkeer~·vçilighL.id. Wanneer het naleven van bepaalde regeb' van belang i~ voor de ve

rkeers-veiligheid en juist die regels worden

door dL.' weggebruik:ers onjuist

toc-gepast, dan kan dat tot gevaarlijke

situaties leiden. Onjui~te

toepassin-gen van verkeersregels die tot gevaar

-lijk gedrag kunnen leiden betreffen vooral de volgende situaties', - voorrangssilllalies IlIss{n

al/lo/1lobi-li~len en voelgangen (onder andere

bij voelgange(Sove I:~ leekplaalfen); - voonC/ng op verscl1lUwde Iypen

rolondes;

- voO/rang bij rechlsaf door rood; - voorsorteren bij linksaf slaan; - snelheid op wegen bllilen de

bebollwde kom.

Voorlichting noodzakelilk

Om

in bovengeschetste situatie

verbetering te brengen 7.ijn diverse

mogelijkheden bekeken om aan

-vullende voorlichting aan de weg

-gebruikers te geven. Daarbij zou niet

alleen de inhoud van de minder bekende regels, maar vooral ook de toepassing ervan aan bod moeten komen. Aanbevolen wordt gebruik

te maken van beeldmateriaal

en

veelvuldige herhaling om de belang

-stelling vast te houden dan wel de

kennis door te laten dringen. Vooral

televisie-spotjes blijken een ge

waar-deerd, maar kostbaar middel voor

dat doel.

Ook is aanbevolen de onder

-werpen onder te brengen in ruim gekozen thema's om regels en tekens

in onderling verband te kunnen

behandelen. Immers, voorrIChting

over l."nkele aftonderlijke on de r

-werpen of regel .. heeft minder /I'n.

Op korte termijn komen enkele

thema's '10 aanmerking:

- 11I.!1 bf!dmg Vllll lIl/lOlIlobi/iSll!n

leg ellovL'r I{/ng zaaIII verkü',-; de ~ile/"L'id\k('lIze vall all/fJlIlol>t' -It~ tc. '11

'-- he I geb lil/f.: VUil dL' all/lH/telu ('g<'lI. Rij hl.. 't hL'h',mdelcn ,',ln i,ulk~

-regels als de zogenaamde gedrags-aanbevelingen verwerkt worden. Gedragsaanbevelingen gcven aan wat verstacin moet worden onder goed gedrag met of londer regels. De bedoeling van gedragsaanbevelingen is om v,,:rkcLTsdl,'Cln enlelS te helpen biJ' het zelf invullen van hun gedrag. Op dit punt heeft de invoering van het RVV 1990 nog nauwelijks gevol-gen gehad.

makkelijk is te ver -krijgen. Waar~'chIJn­

liik voldoct cen eenvoudig boekje waarin het gedrag dat mag of moet, gt:ordend is naar wegsoort en situatie en naar wijze van verkeersdeelname.

De 1///0 "fdlille, />//;Iell de 1,,:1>01/11'1 e k" I .M lI/,I1I ïh ;(/' 100 J..ilo· 1/1 'Iti' P e, 1111' njHc/I.?

Een andere aanbeveling is om materiaal beschikbaar te stellen met een volledig overzicht van regels,

Dit materiaal zou

liefst kosteloos op grote schaal verspreid moeten worden.

Tenslotte b' het van belang een

teken~ en hun toepassing. Verkeers- goede aanleiding te hebben om

deelnemers gaven te kennen daaraan aanvullende voorlichting te geven: behoefte te hebben. Blijkbaar weten in de ogen van de doelgroep dient zij niet hoe ze daaraan zoud en deze aanleiding een goede reden te moeten komen. Dat kan betekenen

dat zulk materiaal er niet i~, of dat het er wel is, maar niet aan de behoefte voldoet, of dat het niet

vormen voor het beroep dat op hen wordt gedaan·

SWOV PUBLIKATIES

=

Wijziging in de regelgeving voor land-bouwtrekkers

Een advies in opdracht van de Raad voor

de Verkeersveiligheid.

Drs. P·C· Noordzij & dr. PH. Polak R '94-59. 18 blz I 10,·

Pilot -snelheidsmetingen binnen de bebouwde kom

Indicatieve metingen I'n drte grote stede n.

uitgevoerd op vier typen verkeersaders·

Ir J W.O. Calshoek • G A. Varke Visser & dr. Ir. L.G. Bratmaister

R-94-71 112blZ 132.50.

VerkeerseducatIe nul- tot vierjarigen:

een inventarisatie

Dr. PB.M Leve/t.

R-94 -72. 29 blz I 15.'

De voorrangsregeling voor fietsers op rotondes met fietspaden

Een studl'e naar de meest geschikte

voorrangsregell'ngen voor rotondes.

met speciale aandacht voor de fietsers

op vrtïlt'ggende fietspaden.

J van Minnen & dr. Ir L Bralmaister

-R-94·73.56blz 120.'.

Proef met ongeva Ishulp per helikopter Op zet voor een e vauahe-onderzoek met

betrekking tot de kosten-ellectivitel't

M P.M. Mathiissen. S Harris & dr. A . W. van Blokland- Vogelesang R -94 -74 .57 blz. 121.50.

Ouderen: hun functioneren in het verkeer

Or s. PIJ Wouters R-94 -75 19 blz·1 12.50

-Meer gebruik van aluminium In personen-au Io's

Moge like consequenties voor de verk ~rs­

ve hgheld .

Ir. J. van der Sluis & tr. F C M Wegman R-94'76 17 blZ·1 12,50

Alcoholslot

Onderzoek naar de ervaringen In het bUI'tenland en de mogelijkheden In Nederland

Ir J van der Sluis R -94 -77.19 blz,l 12.50.

Voorlichting over verkeersregels Voorstel én voor aanvullende voorl(cht hg over het RVV 1990. Drs. P. C. Noordzij,

R-94-BO .15 blz·f12.50.

(een volledig overziclzl van SWOV-rapporten over de invoering van het

nieuwe RVV is gratis verknjgbaa/).

Telematica en verkeersstroomge leid ~g

Een onderzoek naar kwantitat ilve ve I ~­

heidscriterta ten be hoe \Il van verkeers-stroom ge IÜdl'ng .

Ir. T. Hei{er & dr PH. Polak R-94-7B. 42 bIl. I aJ .',

Een mentorsysteem voor beginnende chautfeurs bij vervoersbedrijven In Nederland

Een verkenn I1g ~n de moge likhede n

Dr. Ch, GoldenbeId & drs 0 AM TIVIsk R -94 -79 41 bll·1 20.',

Voorlichting over verkeersregels Voorstellen VOo r aan lo\J Illnde voorlichting

over het RVV 1990.

Drs. PC Noordzl].

R-94-BO. 15 blZ. I 12.50

Maximumsnelheid 30 km/uur binnen de bebouwde kom en opheffing voorrang voor gemotoriseerd verkeer

A A VIS.

R -94 -BI 31 blz I 17,50

12

-

-Verkeer, doodsoorzaak nummer 1 Een overzicht van de onveiligheid Van jonge gemotor iseerde verkeersdee 1nemers.

Drs. DAM. Twisk & drs. A A.L. van der Vorst

R-94-82. 68 blz. 122,50.

Duurzaam-veilig in rurale gebieden J. van Minnen.

R-94-83. 37 blz. I 17,50.

Snelheidsbeïnvloeding door voorlichting Drs. R.W. Wittink & dr. P.B·M. Levelt·

R-94-84. 19 blz. 112,50.

Salety Impllcatlons ol electronlc drivlng support systems

An Orientation.

Drs. e.M. Gundy (with contribut/ons by dr. F. Steyvers & drs. N. Kapte/n). R -94 -85. 80 pp. I 22,50.

Cognitlve organizatIon ol roadway scenes An empirical study.

Drs· e.M Gundy. R-94-86· 65 pp·I 22,50.

SWOVschrift IS het bullet h van de StlChling

Wetenschappelijk Onderz ~k Verkeersveiligheid

SWOV ,dat per kwartaa Iversch Int.

Het wordt verspreid onder ca .4 000 per Sltien en Ins ~llIngen die In hun werk betrokke nZIJn bij de verkeersveiligheid.

Eindredactie:

Fotos:

Anita van der Vorst Paul Voorham

Ontwerp en prQ:Juklie Additief

Druk:

vormgeving en re <lam e,

Zoetermeer Drukkerij Bestenzet ,

Zoetermeer

Informatie en redact/g; SWOV, Afdeling

voorlicht hg en publiclteli Postbus 170

2260 AD Leidschendam Tel: 070 - 320 93 23 Fax:070 - 320 1261 Overname van tek !ten u't dit blad is toegestaan

met bronvermeld hg .

Aanvragen van pub Ikat /gs

De SWOV geeft onderzoekverslagen, consulten en brochures uit. Daarnaast publiceren SWOV-medewerkers regel ma"!! in tijdschriften en

leveren zij bijdragen vo ~ symposia en

congres-sen. Hierover wordt h SWOVschrift bericht. De publikaties zijn b

I

de SWOV verkrijgbaar. Bij toezending wordt een acceptgirokaart bijgevoegd ter vergoeding van druk- en verzend-kosten. De hoogte van deze vergoeding staat bij de berich ~n aangegeven. De publikaties

zijn onder vermelding van de 'R -of D-nummers'

schriftelijk te bestellen bij de SWOV.

ISSN: 1380-7021

Zijreflectie bij fietsen

Een Onderzoek naar de aanwezighe ij van Z ijrelle ctie bij I ietsen·

Gk Varkev/sser & A.A. VIS. R-94-87. 38 blz·1 17,50.

Jaarverslag 1994 SWDV

Afdel/ng VoorlIChting en Publlcltel't R-95-1. 80 blz. gratis.

Een ontwerp voor een verkeersmeetnet in de provlnc1e Zeel and

Een consult I-n opdracht van RI' jkswater-staat Zeeland. Ir. Oei Hway-liem. R-95-7. 44 blZ. I 24,50. Verkeersongevallen in Nederland 1992-1993 Eindrapport.

Ir. L .T·B. Van Kampen & S. Hards MA· R -95 -8· 60 blz. I 20,-.

Automatisch snelheidstoezicht op de N266 in Noord-Brabant

Eva luatie van het effe ct op la nge t ermlïn Ir. Oe/ Hway-/Iem, J. Van M/nnen & dr. eh. GoldenbeId .

R-95-954blz.120,-.

Rijden onder invloed In Nederla lid,

1993 -1994

Ontwikkeling van het al Coholgebru ik van automobilIste n

i

n weeke

Indnac hten . M.P.M. Mathlissen.

R-95-10· 55 blz. 120,

-Onderzoeksvoorstel APK -dempingtest Een ad vie S in opdracht van de R iiksdl'enst voor het Wegverkeer Dr. PH Polak & ing. e·e . Schoon.

R-95-11. 13 blz.1 12,50

Mogelijkheden tot verbreding van het draagvlak voor de verkeersveiligheid

Inventarl'satle van maa tsc happell')ke organisaties die door departem enten worden gesubsidieerd.

A A VIS.

R '95-12.34 blz. 117,50.

KostenindicatIe opheffing voorrang gemotoriseerd verkeer op niet -gemotoriseerd verkeer

Ruwe schatting Van de kosten verbonden aan de eventuele opheffing van arttkel 15 II'd 2 sub C van het RVV.

Ir. M. Slop.

R-95·13.28 bIl 115.

-Monitoring van het demonstratieproject 'duurzaam-veilig West-Zeeuwsch-Vlaanderen ': defInitiestudie Een verantwoording voor een monitor-systeem .

Ir. J.W.O eatshoek & ü. S.T.M.e. Janssen.

R-95-14. 100 blz. 130,50.

Full scale test resuJts ol the RIMOB Crash Cushlon

Descriptl'on ol tests and results conlorm standard CEN

trc

2261WG1.

Ing. e.e. Schoon & p. Broert/es. R-95-16· 53 blz·1 20,-·

Kennisoverdracht op het gebied van snelh eidsmaatrege I en

Een voorlopige behoeftenbepa ling van kennl's ten behoeve van het snelhedenbe Ie id. Drs· O·M. Wlïnolst

R-95-17. 33 blz 117,50.

Is invoering van een snelheidslimiet van 30 km/uur binnen de bebouwde kom op dit moment aanvaardbaar?

Bijdrage aan de Syllabus Verkeerskundige werkdagen 1995. C·R ·O.W, Ede, 1995. A A. Vis.

0-95-2.25 blz·1 15,-·

De semi-snelweg

Bijdrage aan de Syllabus Verkeerskundige werkdagen 1995. C R.O.w. Ede, 1995. J. van Minnen.

0-95-3.13 blz. I 12.50.

De rijstrookwisselIngen meten met bestaande meetlussen

Bijdrage aan de Syllabus Verkeerskundige werkdagen 1995.C·R 0 W, Ede.1995·

PH Polak.

0-95-4.13 blz. 112,50.

The accident liability ol young/novice drivers and the effectlveness DI driver licensing systems

OAM. Tw/sk. 0-95-5.29 pp 115.

-Simulatie van een verkeersstroom op de autosnelweg

R.S. Sukdeo & dr. PH. Polak

o

'95 '6A 24 blz

I

15.'. Discrete simulatie R·S Sukdeo.