Nieuws over het Studie-Centrum

VliJHElD IN DEMOCRATIE

..

Zaterdcrg 6 Februari 1

Nieuws over het Studie-Centrum

te Epe

(Zie pag. 2)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ YOOR YRIJHEID EN DEMOCRATIE

.NEERLANDS ^VLAG

V

an tijd tot tijd word,en onze vlag en ons vlaggen in discussie gebracht. Som$ ls het de overheid, die OI! W.t p~nt aanwijli;I.Jigen geeft waaraan niemand

• .. ~'behóetté 'heeft e;n waarvan niemand. de logica begrijpt.

Dan weer werPM

t!.Oh

pf!.rtlCulieren IPP als· ongeroepen

• verdedig~rs vaa,. ~-t l;ij de enig juiste wijfie van vlag- gen achten. Ik:

zou

geneigd zijn, hierin ièts van.het perlectloni.Sme tè zien, dat zich ·in alle ortlening uit -leeft, .ware het niet dat deze ijver zich reeds lang ' · ~~

· de Twèede ·Wereldoorlog openbaarde. .

Zo las ik er dezer dagen ook weer over in "Het Alg.

Handelsblad", dat de zaak op verzoek van het Vete- ranen. Legioen Nederland, afd. Amsterdam, nog eens aan de orde stelde.

Allereerst wordt ons geleerd, dat de nationale vlag is: rood, wit, blauw en niet oranje, blanje, bleu. Zo is het" thans - gelukkig! - officieel vastgesteld. Maar nu moet ge niet denken,. dat ge met deze kleuren maar

·raak vlaggen moogt: dé. verhouding van breedte en . lengte van de vlag moet volgens hèt Legioen zijn 1 : llh. Het elfde gebod voor ons volk luide dus voort- . aan: Gij zult niet vlaggen zonder een maatstok te ge- 'brÛikëri.. · • · ·· · ·. · · · ·· · · Dan: de vlaggestok dien~ geheel wit te zijn,. voorzien

·van een vèrguldè knop -en· niet rood, wit blauw geschil- . derd. De mijne is gelukkig geheel wit, maar helaas .niet \tOOt.'Zien van. een .vergulde, doch -van een .ovanje ge1Jchilderde knop. Op gevaar af van bekeurd te wor- den, zal ik ·die maar blijven gebruiken, al vind ik - onder ons ger;egd en gezwegen - een rood, wit, blauw

gescl~ilderde stok weliswaar wat bont, maar toch héél feestelijk.

Er worlle~ - vertelt het Veteranen Legioen ons - n_og,JJ.ieel!-fouten gema,a.kt: l'tederland ie het E!nige land .ter wereld, ;waar velen nog een oranje-wimpel boven

d~ ~lag !ll!,ll de 11tok hangen. · . - ·- . - . :qat ~t . Je 'de lto~Ii:oàk -:-. ben. ik . genei:gd te

zeg-

-~· --" want Nederland is het enige land ter wereld, dat Oranjevon~ten beeft en nergens zijn vorst•mhuis en '>"olk meer .één dan '""· , . ·

·atl48,

to,t

"uw ~~~t; ~~bvö~ 4azi hèt ~oen, ·t.~w l{~e. ~o~~,

_met

·die 'Qrá.tijll~nwel, ~lèennen · wl,b

mür:

e~~ ilatf~}e ";Y)ag, beltGOrt nu eêil~al g.eheel· . · afzonder~k aan een gátfel Of ëen vlil.ggèstók ie han-

~. .

.

. ^{. .} . ^.

. .

Jammer voor da~ "behoren". zou dan mijn weder- woord luiden, maar zulk "behoren" druist dan te enen- . male hl tegen hetgeen onder ons volk sinds mensen- heugenis gewoonte - en een o.i. prijzenswaardige ge- woonte is. Een gewoonte, dermate in ons· volksleven verankerd, dat· we in onze volkstaal zelfs bijv. zeggen, dat iemand "met vlag en wimpel" ergens doorheen ge- komen is. Of "behoren" we dat niet meer te zeggen?

De meeste zonden - zo vervolgt het Legioen - worden echter begaan bij het inhalen der vlaggen, of beter gezegd bij het niet inhalen. En dan krijgen we weer het bekende verhaal: na zonsondergang behoort men op straat geen vlaggen meer te zien.

. Ik vraag alweer: wie weet ons hier nu eigenlijk te vertellen wat behóórt? Dat men oudtijds aan boord van schepjln bij zonsondergang de vlag stre-ek had zin, daar dit nationale kenteken daarna niet meer kon

·worden waargenomen. Maar dat men bijv. in een hel- ,verlichte of feestelijk geillumineerde stad geen vlaggen

"op straat" behoort te zien is een gratuite bewering die geen greintje méér kracht krijgt, ook wanneer z~

duizendvoudig wordt herhaald.

En waar het Legioen zegt, dat men nu zelfs 's nachts nog in diverse(!) straten de vlaggen als wasgoed bui- ten de ramen kan zien hangen, daar veroorloof ik mij er het Legioen op te wijzen, dat dit heus niet bij nacht

·a~~een het geval kan zijn, maar ook ·op klaarlichte dag, biJV. als het regent (men vergeve mij deze eontradic- 1i~!}, ·Ik kwam onlangs op een laat avonduur in een lnij · vreemd stadje langs een plek waar ik onverwachts l!en èen!ame vlag hoorde wapperen. Het regende en de :vlag zou er dus wat wasgoedachtig uitgezien hebben al~. ik ha~r had kunnen zien. Mijn metgezel vertelde lniJ, dat die vlag daar hing, omdat daar in de oorlogs- jaren een verzetsheld was gefusilleerd.

. En nu mogen alle tegenstanders van 's nachts wap- perende vl~ggen het mij ten goede houden, maar op _d~~;t ogen~hk voelde ik het heel sterk: zó behoort het.

Hier waa1t dag en nacht en uur aan uur de vlag boven ûe plek waar eens een zoon van het vaderland zijn leven liet vóór de vlag, die immers van dat vrije va- derland het symbool is.

- En .zo ,.behoort" het voor mijn gevoel ook, wanneer .er vreugde is in het land, bijv. wanneer een lid van ons· vontenhuis verjaatd of bij een feest, dat enige da- g~n achtereen gevierd wordt; Ik zie althans geen enkel houdbaar argument voor het tegendeel. Zegt trouwens ook niet ons vlaggelied: ;;Ontplooi u, wáai uit dan bij nachf

~n ~ij

dag, Gij zijt ons het teken, o. heilige

vl~"

enz. BIJ nacht en bij dag! '

Of "behoren" we dat ook al niet meer te zingen?

Vlaggen blljve voor OIUJ volk de spontané uiting van ll.oogste vreugde of... van diepste droefheid. · _Men vergalle die vreugde.èn men store die droefheld ruet door schoolmeesterachtig geleuter over wat men nu eigenlij~ precies !het die vlag "behoort" te doen.

De vlag IS symbool.

Men make er geen fetisj van!

DeR.

EUROPESE

I ntegratie is het grote probleem, waarmede West-Europa .hed·en ten dage worstelt.

Dat er in ons werelddeel het een en ander ver- anderen moet, wil het zich staande houden, is voor ieder duidelijk. Lang niet duidelijk is langs welke weg men tot werkelijke integratie kan ko- men en hoever en op welk gebied de volken die geacht worden tot West-Europa te behor,en tot nauwe samenwerking in staat en bereid zijn. Dat economie en politiek hier ten nauwste samen- hangen behoeft geen betoog. Ook onzerzijds is ..;.... ook in het parlement - die samenhang bij herhaling geaccentueerd. Op zekere resultaten mag reeds met voldoening· worden gewezen: in politiek opzicht is "Straatsburg_"· een zichtbaar teken van vorderingen, die tot de verworvenhe-

" den orizer jaren gerekend mogen worden. Eèono..:

misch is er de Kolen- en Staalgemeenschap, door velen al! voorbeeld beschouwd van hetgeen be•

reikt kan worden. De Europese .-Defensie Ge- meenschap houdt mogelijkheden

^in,

die zowel poli.tiek als economisch de integratie kunnen be- vorderen. Wie dit alles overziet zal moeten er- kennen, dat er enerzijds meer bereikt is dan velen voordien mogelijk· achtten. Veel hiervan is afgedwongen door de feitelijke

n~od,

waarin ons werelddeel verkeert. En nood kan ook hier heil- zaàm werken. .(\nde~;;ijds to~t1,t · h.et ge~,t!el n(,lg teveel blijken vaiï stukwerk dan dat er overvloe- . dig reden tot juichen zou zijn, terwijl de uitein- _ddij.

·COJWIJ~W:mties

en. de llereidheid die te

á:i,lnvaarden voor de volken._van

West.-Eu~;(,lpa r~eds- ~it .gem~s

..

al;l~

.oye_rzichteli)kheid

~

door-

~ic~tïgheid

.problematisch genoemd moeten

~pr­

den.

* * •

.Qnder deze omstandigheden is het goed, óók . te luisteren naar geluiden als de minister van Economische Zaken der West-Duitse Bondsrepubliek, prof. Erhard, liet horen in een

à

!'improviste voor een kring van economen ge- houden toespraak, waarvan in de serie .,Vraag- stukken van heden en morgçn" een Nederlandse vertaling verscheen. Hij is de grote man van het herstel van het economische leven in West- Duitsléind, een herstel in zijn oorzaken alweer zo samengesteld, dat het door sommigen als een wonder wordt beschouwd, wat het in zekere zin bepaald niet is en waarom dan ook door anderen dit herstel wordt aangemerkt als gevolg van . een staathuishoudkundig beleid, waarbij van een

"wonder" niet mag worden gesproken, wat in- tussen niet uitsluit dat het herstel op zichzelf eclatant mag heten.

Erhard herinnert in zijn toespraak aan 1948, het jaar waarin hij als minister optrad. Toen liep het economische denken lan!Js de lijnen van re- glementering, controles, staatsinterventionisme en dergelijke. De sindsdien gemaakte vooruit- gang acht hij bemoedigend, maar hij laat niet na te wijzen op het gevaar dat theorieën ten deze licht ontaarden in slogans. Zo noemt hij de leuze van een "vrije concurrerende gemeenschappelijke markt" zo volkomen afgezaagd, dat men zich soms moet afvragen of men de werkelijke bete- kenis daarvan nog wel kent.

Spreekt hij over Europese integratie, dan be- doelt hij daarmede "natuurlijk" een economische integratie, die hij als het wezenlijke probleem be- schouwt. Maar ook hij erkent, dat deze

noodza~

keiijkerwijze een politieke tegenhanger moet

heb~

ben. Wat ten aanzien 'van de economische inte- gratie bereikt is acht hij nog slechts een zeer bescheiden begin.

••••

J n de Kolen..; en Staalgemeenschap ziet prof.

Erhard grotendeels een politieke conceptie, die als eerste poging tot economische

samenwèr~

king zeker niet bedoeld was, als voorbeeld te die- nen. Hij zou het vermeerderen van dergelijke

ex~

perimenten zeer ongelukkig vinden en zeker niet

INTEGRATIE

in staat om een algemeen resultaat te bewerkstel- ligen. Voortborduren op dit stramien zal. vreest hij, leiden tot een geweldige internationale kartel- regeling. "Vanuit een liberaal gezichtspunt zou het moeilijk zijn om de principes van de markt- economie in de Kolen- en Staalgemeenschap aaa te tonen en ik zou in grote moeilijkheden komen, als iemand opstond en mij de vraag stelde, hoe vrije concurrentie op het gebied van ijzer en staal mogelijk is."

Langs welke andere weg moet men dan begin- nen? Daar is de Europese Betalings Unie, maar die is aan de grenzen van haar

effe~ijviteit

geko ..

men en geen besprekingen in Parijs of elders

zul~

len dit, meent Erhard, ·kunnen veranderen. Hij doet daarom een beroep op de landen om alle il- lusies over convertibiliteit af te legg·en. Teveel mensen geloven kennelijk in een of andere

^hocus~

pocus, die hun de noodzaak van een harde aari- passing

:~:al

besparen en hun zal toestaan meer te verbruiken dan zij scheppen. Dat kan in een nationale economie evenmin als in een gezin. En dit is het toch wat een gereglementeerd deviezen- systeem werkelijk betekent. Wat Er hard zou wil- len is te proberen een morele benadering van de hier liggende problemen, d.w.z. zekere standaar- den te stellen en het principe erkend te krijgen, dat .het onbè:hoorlijk is. te b:achten op kosten van

anderen te leveri. · - :

Hij wijst er op, dat er binnen het systeem v~n de E.B. U. extreme debiteuren en extreme

credi~

teuren

zijn.

Dit moge ten dele te wijten zijri aan struCturele oorzaken, die niet verholpen kunrien worden,· de mate waarin het sommige landen is toegestaan. schuld op schuld te stapelen en

a~'­

dere gedwongen worden eredieten te geven, heeft met die oorzaken niets uitstaande, màar is hetresultaat van 't systeem zelf. Zo heeft Duits- land . grote overschotten zowel in de E.B. u.· als met andere landen, doch niet omdat het die graag wil,· maar omdat het gedwongen is deze soort crediet uit te breiden, ongeacht de deugden, wen- sen of behoeften en in feite dikwijls tegen zijn eigen belangen. Het kan geen kapitaal plaatsen, waar het meent dat het geplaatst moet worden, maar de beslissingen ter zake worden het land dikwijls tegen eigen wil opgelegd.

* "' "'

( )nderhandelingen met de Engelse minister van Financiën hebb_.en Erhard geleerd, dat Engeland tot dusverre een convertibiliteit voor ogen heeft gehad, die niet begeleid wordt door een volledige liberalisatie van de ruil van goederen en diensten. Duitsland daarentegen wil zulk een volledige liberalisatie, misschien ook op de "kapitaalmarkt". Hij heeft de indruk, dat En- geland thans van plan schijnt op dit punt over- . stag te gaan. Vast staat voor Erhard, dat een

vrije convertibiliteit zich niet verdraagt met een Europese Betalings Unie. Deze kan ook z.i. niet zonder meer vervallen, maar hij stelt voor, te he·

ginnen met iets op te bouwen dat het mogelijk zal maken in de nabije toekomst van de E.B.U.

af te stappen. Gezien de sterke positie die Duits- land thans in het geheel der

W-est~Europese

sa- menleving inneemt, rechtvaardigt dit voornemen reeds, dat wij voor Erhards inzichten de aan- dacht onzer lezers vragen.

* • *

JJier nu wordt de vraag acuut: zal 'n supra-

nationaal instituut in Europa de macht

hebben de landen een zekere gedragslijn af te

dwingen? Erhard meent dat het veel tijd zal ver-

gen om een echte Europese staat op te bà-áwen

en dat ieder systeem van die aard niet het eind-

doel of de absolute waarde zal zijn, doch eerder

een mijlpaal op de weg

n~M

wereldomvattende

vormen. Met het oog op de huidige economische

wanorde in de verschillende Europese landen is de

(Zie vervolg op pag. 3)

• I'EBB'IT..UU

1911 -PA&. I

i ende

• ID

belangstelling voor de het Studie-Centrum te

bijeenkomsten Epe

Flitsen van een zeer geslaagd weekend op 16 en 17 Januari j.l.

Met voldoening mag geconstateerd worden, clat het Initiatief van de Centrale Arnhem tot erganisatle van een Studie-Centrum steeds meer weerklank bij de leden der V.V.D. •indt.

Op 16 en 1'7 ,Januari J.L werd wederom een zeer geslaagde weekend-bijeenkomst op Huize ,.Vemde" te Epe gehouden; de opkomst was zó groot, dat enkele gasten elders logles moesten zoeken.

Het Interessante programma vormde echter een voldoende verklaring voor deze grote belangstelling. Behalve leden uit de Centtale Arnhem namen oo_k partijgenoten

• uit Utrecht, Amsterdam, Landsmeer en andere plaatl!len deel en voorts woonden tal- .. rijke leden uit omDggen.de gemeenten de lezingen bij, waarbij vooral Apeldoorn en

Zwolle goed vertegenwoordigd waren.

De heer A. Wlllerlng uit Apeldoorn had zich tot chef de réceptlon gepromoveerd

· en wist elk der gasten met een kwinkslag te Introduceren en zich op zijn gemak te doen voelen In deze kleine V.V .».-gemeenschap.

Nadat aan de gezamenlijke maaltijd de. voortreffelijke erwtensoep van onze gut- vrouw, mevrouw Steenmeyer, alle eer was bewezen, schaarde het gezelschap zich rond de kachel (al kon dart niet leder even dicht bij het vuur zitten) om met aan- dacht te lUisteren naar de boeiende inleiding

van mr

H. P. Jager, voorzitter van df' afdeling Ede en lid van de Partijraad, over het onderwerp: ,,Liberalisme en beginsel- loosheid".

Zowel van. links als· van rechts - al- dus spreker- wordt de V.V.D. vaak het

· verwijt van beginselloosheid gemaakt, waarbij men liberalisme vereenzelvigt

· met materialisme en egoïsme. Om deze beweringen te wederleggen wierp de heer Jager een blik terug in de historie, waar- In zo menigmaal onder de leuze van

"Strijd voor de vrijheid" andere doelein-

bouw voorstaat. Europese integratie in de agrarische sector opent volgens spre- ker op korte termijn voor Nederland goede perspectieven, doch dient op de lange duur echter met algehele economi- sche integratie gepaard te gaan om practisch nut te hebben.

Ook naar aanleiding van deze Interes- sante inleiding werden vele vragen ge- steld en vond een uitgebreide discussie plaats.

De beer Willering sloot daarop offi- cieel deze weekend-bijeenkomst, welke weer in een behoefte bleek te voorzien.

Toenemende belang•telling

Het Studie-Centrum biedt gelegenheid om zich te doen voorlichten over ac- tuele onderwerpen vanuit liberaal oog- punt bezien en gaat als zodanig meer en meer de belangstelling van de V.V.D.- leden trekken.

Bijna alle deelnemers meldden zich voor het volgend week-end aan, dat op 6 en 7 Februari zal plaats vinden.

Allr sprekers zullen dan optreden de heer H. J. Ankersmit, lid van de Tweede Kamer, met als onderwerp .,Overzeese gebieden", de heer

w.

J. Leyds, direc- teur van het propaganda- en documen- tatlebureau voor de provincie Overijssel, die zal spreken over .,Ervaringen uit de praktijk van de propaganda" en tenslot- te de heer mr D. Schuitemaker, voorzit- ter van de Centrale Utrecht, ale het on- derwerp .,Wederopbouw-en volkshuisves- ting" zal belichten.

Het geslaagde week-end werd besloten met een geanimeerde avondmaaltijd, tij-

dens welke de wens naar voren kwam om een uittreksel van de inhoud der ge- houden lezingen te ontvangen, teneinde hierover later nog eens zijn gedachten te kunnen laten gaan.

Ondergetekende heeft zich bereid ve~~o

klaard van elke lezing een syllabus te maken, waarop men op de in de voet- noot vermelde wijze kan intekenen. He- laas was met deze laatste maaltijd het prettig samenzijn met gelijkgezinde par- tijgenoten weder ten einde, maar zeker zullen alle bezoekers een goede hetlnne- ring aan hun verblijf op Huize "Vemde"

mee naar huis hebben genomen.

JOOP EBENS-DE VRIES

Bestelling van syllabi - Men kan In- tekenen op een uittreksel van de drie lezingen van dit week-end voor de prijs van ! 1.- totaal, over te maken op de privé-rekening van mevr.

:r.

Ebens--de Vries, bij de Amsterdamsche Bank N.V ..

Arnhem (gironummer der Amsterdam- sche Bank is 5138).

Daar mevr. Ebens dit werk In haar vrije tijd moet verrichten, diene men er rekening mede te houden, dat het ~

weken kan. duren, vóór men in het bezit van de syllabi komt.

s.v.p.

^duidelijk

naam en adres bij bestelling vermelden.

den werden nagestreefd.

Wanneer in 1868 het. parlementaire stelsel zijn intree doet, zijn het slechts de liberalen, die onder de bezielende leiding

· van hun grote voorganger Thorbecke de

· vrijheidsstrijd wezenlijk op de voorgrond stellen.

Thans voeren vele onzer politieke te- , genstanders de strijd voor de vrijheid in

hun banieren, doch bij nadere beschou- . wing ontdekt men spoedig wat deze leu-

·! sen waard zijn.

Zestig jaar geleden werd de V e~eniging

Vrouwenkiesrecht opgerieht

voor

Ons Ubèraal beginsel huldigt de vrij- beid van de individu! Dit houdt in, dat

wij opkomen voor ·ieders vrijheid, ook voor die· van onze tegenstanders.

De Interessante uiteenzetting van mr

· Jager lokte een levendige discussie uit.

Ook na afloop daarvan bleef men nog geruime tijd tezamen om over V.V.D.- vraagstukken van gedachten te wisse- len.

lledè mr Van Leeuwen

:Hoewel het weer op Zondag niet mee- . werkte, werd toch een gezamenlijke

èehtendwandellng gemaakt door Epe's mooie bossen en zandverstuivingen.

Na de in opgewekte stemming genut-

·tlgde lunch werd de eetkamer weer in een conferentiezaal herschapen en heet- te de heer Willering als leider van dit weekend, de eerste spreker van die mid- dag, het Tweede Kamerlid mr H. F. van Leeuwen, van harte welkom.

Spreker sneed in zijn .,financleel-eco-

·llomtsche beschouwingen" een actueel onderwerp aan. Vele vraagstukken als de angat voor dalende conjunctuur door overproductie, de funeste werking van . het prijssteun-systeem, het z.g. .,hoar-

ding''-verschijnsel en het duurzaam doen . J"()uleren van de geldstroom als remedie . hiertegen, werden door mr Van Leeuwen

grondig onder de loupe genomen. ·

·- Spreker stelde de voordelen der libera-

·le vrije economie tegenover de noodlottl- ,:ga gewlgq.d" -V&Il· r~inp~-t-:

rgepaate plan-eeorio~e, gebaseerd op fou- tleve begrotingen, waarop dan wederom : de belastingen zijn afgestemd. ·

Dit hele systeem van tè hoge belaatln- -gen beknot de koopkracht en maakt de . conjunctuur stuk.

Na een geanimeerde discussie over de vele vraagpunten, die het belangwek~

kend betoog van mr Van Leeuwen OP- - riep, werd een theepauze gehouden,

waarna ir J. Baas, lid van de Provin- clale Staten van Overijssel, aan het woord kwam en sprak over het onder- werp .,enige aspecten van de landbouw- . polltlek van minister Mansholt".

Na een overzicht van het landbouwbe- . leid sinds het eind der vorige eeuw, zo- wel in Nederland als in andere landen, besprak de heer Baas de huidige moel- lijkheden In de Nederlandse landbouw, .. waarbij hij aandacht wijdde aan de loon- .. en prijsvorming en de rol, die de pro- . duetie-coöperatie bij de afzet van land-

bouwproducten speelt.

Hij achtte het een vermakelijke om- , standigheid, dat de socialistische minis- , .ter Mansholt de liberalisatie van de land-

Na een taaie en volhardende strijd werd zn 1919 de zege behaald

Nu

alom iri dè lande,

in

ti!Jdio :en pers, de .oprichting YaiJ .'de Vereniging

voor

Vrouw.enkiesrecht herdacht wordt, willen wij in ons b~scheiden V. V D.-vrouwen- hoekje er enkele regels aan wijden.

Al~ voorloopster van de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht gold de Vrije Vrouwen- vereniging, die zich er niet bij neerlegde, dat in de nieuwe Grondwet van 1887 alleen sprake was van "mannelijke" kiezers.

De eerste openbare vergadering in Nederland, door vrouwen gehouden, was in 1893 door de Vrije Vrouwenvereniging belegd ter bespreking van het vrouwenkiesrecht.

Op initiatief van de bekende feministe Wilhelmina Drucker werd een vrouwenvereni- ging in het leven geroepen, die zich uitsluitend zou bezig houden met het verkrijgen van kiesrecht voor vrouwen.

60 ]dar geleden; op 4 Februari 1894, kwam de nieuwe vereniging tot stand onder de naam van Vereniging voor Vrouwenkiesrecht, met als presidente mevr. Annette Versluys-Poelman. Mannen werden niet geweerd, maar konden alleen buitengewoon lid zijn.

0

p, het eind van de 19de eeuw was het denkbeeld van staatkundige ge- lijkstelling van man en vrouw bij vele vrouwen nog niet levendig.

Men wilde voor alles .,vrouw blijven", niet aandurvend de consequenties van staatkundige gelijkstelling van man en vrouw.

DEZE BURGER

heeft zijn prille jeugd doorgebracht in een Zuidelijlc stadje-van-plezier en daarom wordt hij tegen Carnavalstijd altijd ietwat onrustig.

IJc heb dan de vreemde aandrang mij te kleden in een boerenkiel, een rode das om de nek te binden, de poppetjes te laten dansen en de violen te laten

zingen. '

Dat is, wanneer de prille jeugd een jaartje of wat voorby is eigenlijk niet oirbaar en de mensen zouden tegen hun voorhoofd tikken, wanneer zij deze

·- burger, als boertje 'l"an huufn voorbij zagen dctnsen.

Maar toch zou het, dacht ik, zo ·gek niet zijn, wanneer juist al die serieuze mannen, door dit huppelende, lichtvoetige purgatorium zouden gaan en drie dagen lang hun mooie herenhoed zouden vervangen door een boerenpet en hun ernstige gang door het leven zouden versnellen tot een dansje.

Eigenlijlc, dacht ik, zou het wel nuttig zijn, wanneer Vader Willem en Ome Beel alle zorgen aan kant zouden zetten en nog een drupslee zouden nemen;

wanneer meneer Romme arm in arm met meneer Oud en meneer Zandt hand in hand met doctor Schouten een dansje zouden wagen op de tonen van "we gaan nog niet naar huis, nog lange niet, nog lange niet".

Dat zou, geloof ik, lang Îliet slecht zijn voor het Koninkrijk.

In dat zelfde stadje van mijn jeugd doet de notahiliteil nog mee aan het plezier.

En er is niets, dat er op wijst, dat het gemeentelijke raderwerk erdoor gestag- neerd wordt in zijn eeuwige loop. Integendeel: de volgende gemeenteraads- vergadering verloopt sneller en frisser dan ooit.

Er schuilen dikwijls goede lessen in oude volksgebruiken.

Even uit de band zet de muizenissen aan kant.

Ik geloof dat een klein hospartijtje van Molenaar met Gerretson en van Ritmeester met Hotstra voor de volgende vergaderingen der Staten-Generaal zegenrijk •zouden zijn.

Voorzover ik, van uit eerbiedige afstand, de heer Kortenhorst ken, zal hij er geen bezwaar tegen hebben.

Ik zie de eerste grote polonaise al.

· Mevrouw Fortanier aan de arm van de goede Gortzak.

Mevrouw ZeeJenberg hand in hand met DEZE BURGER

Copie vOM deze n&brie1c te - zenden

naar:

Mejufff". Joh. H. Springn

ALexanderstraat

UI.

Haarlem.

In 1898, het jaar van de kroning van de jonge koningin Wilhelmina, vormde de N;itionale Tentoonstelling van Vrou- wenarbeid in Den Haag een mijlpaal in de geschiedenis van de Nederlandse vrou- wenbeweging.

Tijdens die tentoonstelling hield de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht een samenkomst, die echter weinig belang- stelling trok.

Ook in het werkprogramma van de in 1898 opgerichte ·Nationale Vrouwenraad werd niet gesproken over het verkrijgea van staatkundige rechten van de vrouw.

In 1904 werd de Nationale Vrouwen- raad er toe gedwongen, daar de Interna- tionale Vrouwenraad in Berlijn bijeen- gekomen, besloot te streven naar staat- -kundige gelijkheid van. man en vrou-w.

Een- energieke en geestdriftige presi- dente kreeg de Vereniging voor Vrou- wenkiesrecht in de persoon van dr Aletta Jacobs. (1903). De vereniging telde toen 1400 leden. Het was onze eerste gestu•

deerde vrouw, die het aandurfde, het 3de congres van de Wereldbond voor Vrou- wenkiesrecht in 1908 in Amsterdam te doen houden.

• • •

E

en jaar tevoren was er een scheu- ring in de vrouwenbeweging geko- men. Er waren de .,gematigden", die het verkrijgen van stemrecht voor de vrouw niet steèds als no. 1 wilden zien (er was nog zoveel werk op ander terrein voor de vrouw te doen) en ook meer aaRdron- gen op samenwerking met de man.

De Bond voor Vrouwenkiesrecht werd door. haar opgericht, waarin ook mannen werden toegelaten en zelfs bestuurstune- ties kregen te vervullen .

Het aangekondigde congres scheen door de onderlinge verdeeldheid tot misluk- king gedoemd te zijn.

(Zie vervolg op pag. 7)

·.

•J.

·~

'

J

VBLJBEID .EN DEMOCRATD!l

* ^{.uut WEEK to.t WEEK *}

Berlijn, hoop of vrees (I)

H et is welhaast een gemeenplaats te

bewe~

ren, dat men in de gehele wereld met spanning de Viermogendhedenconferentie, welke op het ogenblik te Berlijn wordt gehouden, volgt.

Doch gemeenplaats of niet, het is een waarheid.

Een waarheid, die velen slechts met aarzeling erkennen, omdat men terecht nogal sceptisch is komen te staan tegenover dergelijke

bijeenkom~

sten, die veelal - de praktijk heeft het helaas maar al te vaak bewezen - reeds bij voorbaat zijn gedoemd om te mislukken.

De mensheid heeft in dit opzicht de laatste tientallen jaren zoveel teleurstellingen moeten ondervinden, dat een dergelitke, sceptische

hou~

dmg volkomen verklaarbaar is. . . Wij doelen, wat die teleurstellende

erva~mgen

betreft niet zozeer op de reeds eerder mislukte

bij~enkomsten

van dezelfde Grote Vier, die thans opnieuw om de ronde tafel zitten geschaard, doch veeleer op de conferenties, die een kleine twintig jaar geleden door de democratische landen met

Nazi~Duitsland

werden gevoerd.

Achteraf is gebleken, dat al deze besprekingen volkomen nutteloos zijn geweest. Officiële

docu~

menten hebben later zonneklaar bewezen, dat deze besprekingen ook wel moesten mislukken, omdàt van de zijde van het

Nazi~bewind

elke wil tot redelijk overleg volkomen afwezig was.

Er was bij de

Nazi~leiders

allerminst de wil, gelijk bi} de democratische staten, om werkelijk uit de impasse te geraken en de besprekingen werden slechts gevoerd om tijd te winnen voor afschuwelijke plannen, waarvan reeds van te

vo~

ren met een onafwendbare zekerheid vaststond.

dat ze zouden worden uitgevoerd, ongeacht

wel~

ke oplossing van democratische zijde ook mocht worden voorgesteld.

Is het wonder, dat velen, zeer velen, hun

sce~

tische houding met betrekking tot de confereatie, die op het ogenblik in Bêrlijn plaats vindt, niet kunnen laten varen?

Ook thans staan de democratische landen weer tegenov~

^één

machtige staat, die het begin~

sel van de niets ontziende dictatuur in haar

vaan~

del heeft geschreven. Ook thans bestaat de grote vrees, dat dete dictatuur àllerminst naar een

re~

delijkè oplossing verlangt en slechtS gedreven wordt door de ontoombare wens, haar wil aan de gehele wereld op te leggen, ongeacht de

conse~

quenties, die hieruit zouden kunnen

voort~

vloeien.

Maar toch ... houdt de conferentie in Berlijn de gemoederen in de gehele wereld bezig.

Vrij~

wel niemand kan zich aan een zekere spanning onttrekken en vrijwel niemand verzuimt om

ten~

minste een blik te slaan in de grote koppen, die de dagbladen ons voorzetten. Immers, wat in Berlijn wordt beslist houdt ten nauwste verband met de voor de mensheid zo belangrijke vraag:

oorlog of vrede?

• • •

Berlijn, hoop of 11rees (11)

I

ⁿ

een nieuwe rubriek, "Politiek Allerlei"

ge~

naamd, die prof. Romme de vorige week in ,.De Volkskrant" heeft geopend, schrijft de

voor~

zitter van de r.k. Tweede Kamerfractie

woorde~

lijk: "Het is moeilijk over de conferentie (de

Ber~

lijnse - Red.) te zwijgen".

Wif zijn dit volkomen met prof. Romme eens.

Maar wij zouden er aan willen toevoegen, dat het nog moeilijker is om over deze conferentie te schrijven.

Alweer heeft de ervaring ons geleerd, dat de z.g. officiële communiqué' s, die doorgaans over dergelijke besprekingen worden verstrekt, slechts halve waarheden bevatten en slechts weinig

in~

zicht verschaffen omtrent de ware achtergronden, die. door de woorden van die communiqué' s

wor~

.. cien bedekt.

H~ ia

àlweer het beruchte München van 1938, dat de wereld sceptisch doet staan tegenover welke officiële verklaring dan ook. En daarom heeft het dan ook weinig zin deze communiqué' s.

voor zover deze werden verstrekt, nader te

ana~

lyseren.

Maar moet dan de slotsom zijn, dat wij alles even somber moeten zien als 16 jaar geleden?

Wij geloven stellig van neen.

De parallel met München moge dan in vele opzichten terecht worden getrokken. er is echter een zeer belangrijk verschil, n.l. de zwàkke en . weifelende houding der democratiache atatea

toen en de kracht en eensgezindheid van thans.

In 1938 bestond er geen georganiseerde band tussen de democratieën in Europa.

Van een redelijk opgebouwde defensie was toenmaals geen sprake. ·

Daarbij komt nog een zeer belangrijke factor, dat Amerika zich van het Europese vraagstuk volkomen afzijdig hield, hetgeen voor het

demo~

cratische Europa zowel in economisch als in

mili~

tair opzicht een uitermate gevoelige handicap betekende.

De democratische wereld vertoonde destijds een onbeschrijfelijke en onvergeeflijke

verdeeld~

beid, die haar in de aanvang dan ook noodlottig werd.

Op dit moment staan de zaken er evenwel

g17~

heel anders voor. De democratische wereld weet thans wat zij wil en zij beschikt over de nodige economische en militaire middelen om zich niet in een hoek te laten drukken.

Dit is een belangrijk winstpunt boven de

toe~

stand, die zich 16 jaar geleden aan ons voordeed en bij alle onzekerheid is één ding wel zeer zeker, dat nu de zwakheid van de democratieën geen oorzaak zal zijn om de

anti~democratische mach~

ten te verleiden het spel tot het uiterste te spelen.

Niemand weet inmiddels hoe de conferentie te Berlijn zal verlopen. En ook al zouden er

resul~

taten worden geboekt dan is elkeen er wel van overtuigd, dat waakzaamheid is en blijft geboden.

Maar hoe dan ook, vele fouten uit het verleden zijn inmiddels voorkomen en deze wetenschap moge ons democraten, dwars door de regelen der communiqué' s heen, enige hoop geven, dat

Ber~

lijn tenslotte ondanks alle formele verklaringen van slagen of niet slagen, niet tot een

wereld~

catastrofe zal leiden.

• • •

Nieuw-Guinea vraagt de aandacht

H et uitvoerige verslag, dat de Parlementaire Missie, die vorig jaar zomer een reis door

Nieuw~Guinea

maakte, aan de Eerste en Tweede

·(Vervolg van pag. 1)

tendentie aanwezig àm zich de opbouw van een

supra~nationale

samenwerking voor te stellen in de vorm van een instituut, omdat de

onvolmaakt~

heden in de verschillende landen geen andere regeling mogelijk schijnen te maken. Naar prof.

Erhards gevoelen moet men Europa, als men het economisch beziet, minder beschouwen als een organisatie of een instituut, maar eerder het oog houden op de functionnering. M.a.w. wij moeten ons afvragen: wat kunnen wij doen om Europa goed te laten functionneren? Orde is niet iets dat van een organisatie afhangt om te kunnen groeien.

"Wij hebben" - zegt Erhard - "het gevoel voor ware orde verloren, een ware orde, die dan het best aanwezig is als zij in het geheel niet wordt opgemerkt en daarom durven wij de ergst denkbare vorm van wanorde, n.l. de

deviezen~

contröle onder het hoofd "orde" te classificeren.

Het schijnt de gangbare opvatting te zijn, dat hoe meer mensen er mee belast zijn "orde" af te dwingen en proberen wanorde te beperken, des te meer van een orde is bereikt, terwijl men meent dat die orde niet bestaat als men niemand bezig ziet deze af te dwingen. Men gelooft niet in een orde die men niet kan zien."

Geen wonder dus, dat Erhard diep bezorgd is over de komende besprekingen over Europa: men schijnt te denken in de termen van wat moet er geregeld worden en niet qver wat moeten· wij laten teneinde het Europa mogelijk te maken op natuurlijke wijze geboren te worden.. Wordt

con~

vertibiliteit aanvaard als de werkelijke oplossing van vele problemen, dan moet haar invloed voel- baar zijn in vele andere sectoren en het algemene beeld van de economische politiek zal er heel anders uitzien. "Ik houd vol" - aldus Erhard - ,,dat een man, die de deviezencontröles kan af- schaffen; meer voor Europa doet dan alle

politi~

ei,

staatslieden, parlementsleden en ambtenaren tezamen. Maar er zijn waarschijnlijk

verschillen~

de verantwoordelijkheidsgebieden: laat daarom ieder zijn eigen taak aanpakken. Onze eigen taak zal echter zijn, naar de vrijheid door te breken, want de tijd is daarvoor rijp.'•

• • •

'

· s-I.I'EBRUABI 1954 - PAG.. a

Kamer ter kennis heeft gebracht. zal zeker niet hebben nagelaten in ons land de nodige aandacht te trekken.

Het ligt niet op onze weg om op deze plaats uitvoerig te treden in alle opmerkingen, die in dit verslag zijn gemaakt. Wel mogen wij met

geno~

gen constateren, dat dit verslag wordt geken·

merkt door een grote instemmigheid.

Vele zeer belangrijke en brandende vraagstuk ..

ken worden er in aangeroerd en de in dit rapport besproken problemen zijn veelal van een derge ..

lijke urgentie, dat het ons wil voorkomen, dat door de regering snel zal moeten worden gehan ...

deld. Vooral omtrent de verdediging van het grote eiland worden belangwekkende opmerkin- gen gemaakt en in het bijzonder met betrekking tot dit onderdeel van het rapport zal een snel

op~

treden dringend gewenst zijn.

Het is wel duidelijk komen vast te staan, dat de Missie zeer belangrijk werk heeft verricht en dat haar uitzending volkomen verantwoord is geweest.

Zij legt de waarvan men nauwelijks of kende.

vinger op vele wonde plekken, in Nederland in brede kringen in het geheel het bestaan niet Nogmaals, wij kunnen op deze plaats niet te diep op de details van het rapport ingaan. Doch één ding is wel zeker, dat de in dit rapport aan•

geroerde vraagstukken de volle aandacht eisen en een zo snel mogelijk optreden dringend wen- selijk maken.

Wij leven nu eenmaal in een sterk dynamische tijd, waarin elke aarzeling catastrophaal kan zijn.

Moge de regering niet blind zijn voor de vaak zo belangrijke waarschuwingen die in dit rapport

worden gelanceerd. -

Nog is het tijd om de nodige maatregelen te nemen waarmee zowel

Nieuw~Guinea

als Neder- land gezamenlijk zullen zijn gebaat.

In nauwe samenwerking tussen

Nieuw~Guinea

en Nederland is nog enorm veel te bereiken.

doch men zal er daarbij ter dege rekening mee dienen te houden, dat slechts een snelle

effectu~

ring van de te nemen

maat~egelen

tot een

bevre~

digend resultaat kan leiden.

De Parlementaire Missie heeft

Nieuw~Guinea

en Nederland de weg gewezen. Moge deze dan ook zo snel mogelijk worden ingeslagen, opdat geen kostbare tijd met alle gevaarlijke conse ..

quenties van dien, verloren gaat.

I s het noodzakelijk, het. lot van l?nden s?men te binden en kan de Idee van mtegratie al ..

leen vrucht dragen door de organisatie van een Staat? Zou het niet eerder mogelijk zijn een eco ..

nomisch succesvolle gemeenschap te hebben in een vrije wereld, waarin de naties hun eigen be·

staan en eigen levenswijze continueren? "Ik zie"

- vervolgt Erhard - "in dat voortdurende

den~

ken in organisaties een zeker gevaar. Er zijn veel vergaderingen geweest om de mogelijkheden van landen om samen te gaan te bespreken en men heeft grote nadruk gelegd op de bestaande ver ..

schillen in hun economische omstandigheden.

loonniveau, sociale lasten en belastingen. Het

is

volkomen waar, dat er aanzienlijke verschillen tussen de landen zijn en voor sommige is de Schepper zelf verantwoordelijk: men denke aan de agrarische omstandigheden. Het is daarom onmogelijk alles te willen nivelleren en gelijk te willen maken... Het is . een grotesk mau waar feit, dat als ministers van financiën vaa Europese landen tezamen komen, iedereen uit ..

een wil zetten, dat zijn land het land met de hoogste belasting is. De reden

is

bekend, maar het

is

rondweg gekkenwerk. Ik heb mijn collega Schaeffer gezegd, dat als ik op zo'n vergadering minister van financiën was, ik er eerder een ere ..

zaak van zou maken om te bewijzen, dat mija land de laagste belastingen heeft. Waarom doet men het omgekeerde met zulk een verwoedbeidT Onidat het de landen een verontschuldiging ver ..

schaft om de juiste dingen niet te doen en niet rondweg de weg naar vrijheid op te gaaa."

• • •

I ^J et spreekt vanzelf, dat prof. Erhards visie I mede bepaald wordt door de bijzondere problemen waarmee hij àls leider van

West~

Duitslands economische· leven te maken heeft en dat hij ook overigens allereerst spreekt als minis .. _ ter van de Duitse Bondsrepubliek. Zijn visie is _ · echter tegelijkertijd van zo principieel belang voor de integratie van

West~

Europa, dat wij niet aJ.:.

leen er hier aandacht voor vragen, maar onre .-.,;

lommen gaame openstellen voor discusSie om- trent deze ook voor ons volk zo allesbeheersende problemen. waartoe Erhards beschouwingen

m~

achiea prikkelen. De R.

j i

8 FEB~~AJU ltH - PAoQ. &

* ^parieme

BONT 'ALLERLEI IN DE

De vorige week bespraken

wU

de behandeling van het ontwerp tot goedkeuring van het E.D.G.-verdrag

la

de Eerste Kamer en aan het einde van het hieronder volgende overzicht komen wij daar nog even op terug.

In de weken, aan dit E.D.G.-debat voorafgaande; heeft de Eerste Kamer echter nog een keur van andere . ontwerpen onder de loupe genomen en aanvaard. Ont- werpen, meest van urgente aard, welke de Tweede Kamer te zamen met de alge- mene beschouwingen of tussen de behandeling der begrotingen in had afgedaan.

Wij zullen ze hier thans nog slechts schematisch de revue laten passeren en ver- wijzen voor de toelichting op inhoud en betekenis dier ontwerpen naar hetgeen wij daarover bij de behandeling in de Tweede Kamer hebben geschreven.

Daar waren dan eerst de wijziging van de Huurwet, welke de huurverhoging

• sanctloneer1le, en het nauw daarmede samenhangende complex van fiscale maatregelen,.

dat beoogde, deze huurverhog·ing zoveel mogelijk te compenseren en tevens met name de middengroepen enig soulaas te bieden ten aanzien van de onevenredig zware belastingdruk.

Zo konden dan óók in onze seriaat de verlaging van de suikeraccijns, de vrijstel- ling van omzetbelasting van huisbrand en schoeisel, de wijziging van de inkomsten- belasting, van de loonbelasting en van de vermogensbelasting, de verlaging van de personele belasting, de fiscale voorzien~n­

gen in het belang van de werkgelegenheid op langere termijn en de verlaging van de inkomsten- en loonbelasting zonder hoof- delijke stemming worden aanvaard.

Ook onze Eerste-Kamerfractie verleende aan deze verlagingen, welke prof. Molenaar . terecht "in vele opzichten dringend nood-

zakelijk" noemde, dus haar sanctie.

Niettemin achtte prof. Molenaar het toch wel goed, de waarschuwing te laten horen, dat onze financiële positie in 1954 wel eens uiterst precair zou kunnen worden.

Voor zover de middengroepen thans wer- den ontlast, wilde hij er met name op wij- zen, dat zij bij een monetair evenwicht het grootste belang hebbe_n.

Zou de politiek van minister Van de Kieft tot· hernieuwde inflatie leiden, dan zouden, ondanks de tegemoetkomingen, welke deze ontwerpen hun brengen, deze groepen niettemin de dupe worden. Hij wilde daarom het grote belang van een stabiel monetair evenwicht wel 'zeer in de aandacht van de minister aanbevelen.

• • *

B

ij het ontwerp tot wijziging van de Huurwet, dat de ontworpen huurver- hoging beoogde te sanctioneren, wees voor onze fractie mr De Vos van Steenwijk nog . eens op de sociale. onbillijkheid, welke zich , bij de na-oorlogse huurpolitiek heeft voor-

gedaan.

Men .heeft verschil gem.aakt tussen de le- vensmiddelenpolitiek en de woningpolitiek.

Bij de levensmiddelen heeft men subsidies verstrekt uit de algemene middelen, terwijl

· men gemeend heeft, de bijdragen in ver- . band met de woningpolitiek af te moeten

wentelen op de verhuurders, waarbij de . draagkracht geen rol heeft gespeeld en men

· een eenzijdige last heeft gelegd op één be- . paalde categorie· staatsburgers.

De Regering heeft deze huurverhoging . genoemd een nieuwe stap op de weg .om te komen tot een normale, rendabele huur

· in 1960. Naar de maatstaf van thans, z.ouden die huren in 1960 moeten komen op 240 pct vim die van vóór de oorlog.

Gaat men mede met de gedachte van de atinister, dat er in die jaren wel enige . frijsverlaging zal optreden, dan kaJ1 ech-

ter toch wel worden aangenomen, dat de buren in 1960 toch wel 200 pct van de voor- oorlogse moeten bedragen.

Dat betekent, bij de gedachte twee vol- , g~nde, étappes,. dus yerhQii,ngen in .

cie

toe-

komst' van gemiddeld 3() pèt per keer.

Onze woordvoerder vroeg zich af in hoe- verre 'de Regering dat mogelijk achtte, ge- zien de grote moeite, welke zij nu reeds met deze verhoging had gehad.

Ook dit vormt wel een bewijs, dat, over- eenkomstig het meerderheidsadvies van dè S.E.R., de thans toegepaste étappe eigenlijk groter had moeten zijn.

Wat de z.g. .,vergeten groepen" betreft, gaf de Regering toe, dat die weder in het' gedrang kwamen op het stuk der compen- saties, maar een weg om daaraan tegemoet te komen, zag de Regering niet.

Zo is het (afgezien van de in belasting- verlaging ten dele gelegen compensatie- mogelijkheden) echter niet geheel.

De heer De Vos van Steenwijk vroeg zich bijvoorbeeld af of het niet mogelijk was ge- weest, de overgang te verzachten door een zekere huursubsidie, waarvan a 11 e groe- . pen hadden kunnen profiteren.

Men had dit subsidie op een bepaald be- drag kunnen vaststellen met een langzaam aflopende schaal, waardoor meri vanzelf, wanneer de mogelijkheid van een rendabel huurpeil was bereikt, op 0 zou u.itkomen.

MR DE; VOS VAN STEENWIJK . .... . tegen huurbelasting ...

Natuurlijk zou de begrÖting met een vrij hoog bedrag zijn belast. Daar zou echter tegenover staan, dat de premiebouw was vervallen, terwijl ook de inkomstenbelas-·

ting meer zou opbrengen.

Spreker gaf de Regering toe, dat dit een systeem is, dat nu niet meer kon worden ingevoerd. Hij had er alleen melding van willen maken om te laten zien, dat men ook op andere manieren aan de bezwaren, die de huurverhoging voor sommige huur- ders meebrengt, had kunnen tegemoet ko- men.

Met grote kracht verzette onze woord- voerder zich (zoals ook onze fractie in de

· Tweede Kamer had gedaan) tegen een mo- gelijke huurhelastrri.g ~bi de toekomst en een egalisatiefonds. :

Het pikante bij deze aangelegenheid is, dat ook minister Witte daarvoor kennelijk weinig meer · dan niets· voelt, maar dat daar- over vooralsnog in het Kabinet geen een- stemmigheid bestaat.

Duidelijk kwam dit nog eens uit, toen minister Witte, door de heren De Vos van·

Steenwijk en ·prof. Helierna (A.R) enigs- zins in het nauw gebracht, uitriep: ,.Ik ge- loof, dat mijn gerèser~erd antwoord op dit punt een aanduiding is, dat ik inder- daad hier 'een Regeringsstandpunt en niet een persooiijk standpunt weergeef" .

En dat Regeringsstandpunt is ten aanzien van de verdere huurpolitiek - dat is nu wel heel duidelijk - no$ niet verder geko- men dan de algemene richtlijn, dat ge- streefd moet worden naar normale, ren- . dabele huren in 1960.

Het wetsontwerp werd' z.h.s. goedge- keurde met aantekening, dat de beide com- munisten tegen waren. Een aantekening, welke zij bij de fiscale ontwerpen ook had- . den gevraagd voor het ontwerp tot wijzi- ging van de inkomstenbelasting, de loon- belasting en de vermogensbelasting.

* *

Het ontwerp van Wet op de Waters-·

noodschade 1953, dat de schade-uit- keringen aan de rampslachtoffers regelt, vond algemene instemming. De heer De Vos van Steenwijk kon dan· ook verklaren, dat zijn fractie daar gaarne haar stem aan gaf.

Wel stelde hij nog eens op de voorgrond, dat zijns inziens de Regering voor deze hoogst uitzonderlijke ramp geen verant- woordelijkheid treft en· dat dus ook niet van aansprakelijkheid en van een bepaalde rechtsgrond voor schadevergoeding kan worden gesproken.

Hij verzuimde daarbij echter niet, in her- innering te brengen, dat zijn fractiegenoot de heer Louwes een nota aan het voorlopig

Huurverhot{Înl{ en bela&tinl{compensatie~

Hogere schadeloosstellint{ leden 7 weede sociale Vt.,·zekerint{swetten en bela•tinl{el

vers}ag betreffende de algemene beschou- wiii.gen over de Rijksbegroting had toege- voegd, waaruit kon blijken, dat deze op de verantwoordelijkheid der Regering een enigszins andere visie heeft.

De heer De Vos van Steenwijk had voor- namelijk twee opmerkingen. In dé eerste plaats betreurde hij het, dat de uitkering van de -verzekeringsmaatschappijen in be- paalde omstandigheden ·wordt gekort op de uitkering van de schadevergoeding.

Degenen, die niet verzekerd waren, kun- nen nu tegen de wel-verzekerden zeggen:

je bent gek, dat je je verzekerd hebt.

Beter zou hij het daarom gevonden heb- ben, wanneer het bedrag, dat de Staat zou geven wanneer de getroffene niet verze- kerd was, voor hen dienstig was gemaakt aan vergoeding voor datgene, waarvoor men anders geen vergoeding zou krijgen, bijvoorbeeld immateriële schade.

Een andere mogelijkheid zou zijn, dat de Regering aan de verzekerden in ieder ge- val de premies zou terug betalen, die zij gedurende de tijd van de verzekeringsover- eenkomst hebben opgebracht.

De heer De Vos vroeg zich ook af, waar- om de hypotheek-houders niet in dezelfde

positie waren gebracht als die, welke arti- · kei 297 van het Wetboek van Koophandel hun toekent, namelijk dat, als een pand' afbrandt, de hypotheekhouder tot het be-

drag van zijn vordering recht heeft op de uitkering van de brandschadeverzekering.

Thans was, zo meende spreker, hier een belangrijke inbreuk gemaakt op de begin- selen van het hypotheekrecht1 en da,arom vroeg hij de minister, ·er toch zoveel moge- lijk tegen te waken, dat op deze weg wordt voortgegaan, aangezien dit schade- lijk is ten opzichte van de belanghebbende hypotheekhouders en voor het hypothecaire crediet in het algemeen.

Dit ontwerp werd z,h.s. aanvaard, zon- der zelfs de bijna nooit ontbrekende tegen- stem van de communisten.

* • ..

D

ezelfde volkomen eenstemmighèid bij de besluitvorming deed zich trou- wens voor bij het ontwerp tot wijziging van de bepalingen omtrent het ontslag bij arbeidsovereenkomsten, waaraan wij bij de behandeling van dit ontwerp aan de andere zijde van het Binnenhof reeds uitvoerig aandacht hebben gewijd.

Het brengt op 5 punten een vernieuwing van de op de arbeidsovereenkomst betrek- king hebbende regeling in het Burgerlijk:

Wetboek.

Die 5 punten betreffen, naar wij nog eveii in herinnering willen brengen: de verlen- ging van de opzeggingstermijn aan weers- kanten bij langdurig dienstverband; de ·reac- tie tegen "kennelijk onredelijke ontslagen";

herplaatsing; ontslag bij ziekte en bij mili- taire dienst en aanvulling van de regeling van het effect van concurrentiebedingen.

Kon dus ook onze V.V.D.-fractie met dit ontwerp in zijn algemeenheid meegaan, op enkele onderdelen waren er toch wel be- zwaren en, evenals in de Tweede Kamer, vormde het hoofdbezwaar het latert voort- bestaan van de huidige controle op het ontslag, uitgeoefend door de directeuren der Gewestelijke Arbeidsbureaux, ingevo1- ge artikel 6 van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen (B.B.A.) en het bij dit wetsontwerp aan de rechter toegekende controlerecht op .,kennelijk onredelijk ont- slag", met bevoegdheid, ter zake daarvan schadevergoeding toe te kennen of her- plaatsing te gelasten.

De woordvoerder van onze fractie bij dit ontwerp, prof. Molenaar, bracht o.a. in herinnering, dat ook de grote meerderheid van de Stichting van de Arbeid als ·haar' mening had uitgesproken, dat, wanneer, zoals bij dit ontwerp het geval was, een rechterlijk- toezicht- achteraf werd inge- voerd, dat gedeelte van het B.B.A. dan moest vervallen.

Prof. Molenaar was het daarmede niet alleen eens, maar hij was zelfs van me- ning, dat ook de tot nu toe uitgeoefende taak van de directeuren der Arbeids- bureaux in feite in strijd was met de Grondwet. Zoals hij uitvoerig aantoonde, geldt het hier zuivere normtoepassing, dus rechtspraak en dan geldt daartegen het- zelfde bezwaar als de minister zelf had

aangevoerd tegen inschakeling v:

drijfsrechtspraak, namelijk dat a (nu artikel 180) van de 'Grondw1 dat leden van de rechterlijke m de Koning worden aangesteld leven.

De heer Molenaar zei dan . ook:

de directeuren van Gewestelijke bureaux in de laatste jaren is was meer dan een bewaking v~

beidsmarkt, het was een zeer be•

usÛrpatie van bevoegdheden, he strijd met de Grondwet.

Minister Donker heeft hiertege;

streden, dat de Gewestelijke bureaux bij het beoordelen van lijkbeid van een ontslag rechtspJ den uitoefenen, maar zijn betoog onze geestverwant geenszins ov

* • *

E

en geheel ander onderwer~

het ontwerp van wet tot van de schadeloosstelling voor 1 de Tweede Kamer. Deze schade!<

bedroeg laatstelijk, naar gelang v:

stand van woonhuis tot het gel . Tweede Kamer f 7200, f 7800 of f 8' van wordt een bedrag van rel f 1800 of f 2400 als vergoeding ^V!

zakelijke kosten beschouwd.

De Regering, welke nu met eE gingsvoorstel kwam, achtte het b«

schadeloosstelling volstrekt onh zoals in de practijk was gebleken.

De kosten, aan het Kamerlidr verbonden, zijn van dien aard kosten, administratieve hulp, VE

ten), dat verhoging van de bedr:

f 1200, f 1800 en f 2400 tot respe f 2500, f 3100 en f 3700 door de noodzakelijk werd geacht.

Bovendien diende, ten einde

c

ciële gevolgen geen beletsel te d men voor de vervulling van het schap der Tweede Kamer, het gro van f 6000 te worden verhoogd t wàardoor dus de schadelOOI!stelli op f 10.000, f 10.600 of f 11.200. D1 voor de voorzitter werd bij dit gesteld op f 10.000· boven de schad ling van f 10.000.

Was dit ontwerp in de TweedE destijds met alleen de stemmen <

munisten, de Staatk. Geref. en n nink <C.H.) tegen, aangenomen, in ste Kamer hebben ook twee Ie onze V.V.D.-fractie hun stem aan • stel onthouden.

Mr Wendelaar, hoewel persoon dichtst staande bij het standpunt minister, had in eerste aanleg nan fractie reeds een drietal voorlopigE ren aangevoerd.

Het eerste was, dat zij het tijdstiJ indiening van dit ontwerp psycl niet zo erg gelukkig achtte; het richtte zich tegen het vaste, gefixe drag, dat als .,verwervingskosten"

gen worden afgetrokken (waaro vaststelling door de inspecteur de

MINISTER WITTE gereserv~erd antwoord .. ~