Onderzoek naar den kostprijs van geel mosterdzaad, blauwmaanzaad en karwijzaad : (oogst 1942)

(1)

y' .

P*

ft^f-L A N D B O U W - E C O N O M I S C H I N S T I T U U T

• H H W M H M M U B S S 4 6 • S - G R A V E N H A G E TELEFQQlH" 5 £ t e 3 . 3 6 • / M A U k N

NIET VOOR PUBLICATIE. f SBLKMHEHKC RAPPORT No. 1 2 .

ONDERZOEK NAAR DEN KOSTPRIJS vÊtîmtilt MOSTERDZAAD, BLAUWMAANZAAD EN KARWIJZAAD (OOGST 19421

II

A

Methode.

Uit de Verslagen der Landbouw Bedrijfsstudiegroepen in Gro-ningen zijn de gemiddelde kosten van alle bedrijven over elk der jaren 1936 t/m 1939 en het gemiddelde dezer jaren voor elk der

gewassen vastgesteld. Deze gemiddelde kosten zijn omgerekend tot het kostenpeil van 1942 aan de hand van de wijzigingscoefficiënten van Rapport No. 7 resp. van het aanvullend Rapport No. 7» Derhalve heeft de omrekening in het algemeen betrekking op het kostenpeil van Augustus 1941»behalve van die kostenelementen, waarvan de ver-moedelijke prijsstijging voor oogst 1942 bekend was (kunstmest-stoffen).

Tegenover de gemiddelde-kosten, gebaseerd op de jaren 1936 t/m 1939 zijn de genormaliseerde opbrengsten gesteld. Uit de "Verslagen en Mededeelingen" van de Directie van den Landbouw is voor elk der gewassen het quotiënt van'de gemiddelde opbrengst over de jaren 1930 t/m 1939 en over de jaren 1936 t/m .1939 ')» zoowel,

voor de Noordelijke Bouwstreek als voor het Oldambt berekend (bij-lage IV). De empirische gemiddelde opbrengsten over de jaren 1936 t/m 1939 der bedrijven uit de Verslagen der Bedrijfsstudiegroepen zijn vermenigvuldigd met deze quotiënten, zoódat de invloed van de wisselvalligheid der oogst over een klein aantal jaren is geëlimi-neerd. Voor het berekenen van deze genormaliseerde opbrengsten is dus uitgegaan van de veronderstelling, dat de jaarlijksche schom-melingen in de gemiddelde opbrengst voor het geheele gebied gelijk zijn can die van het gemiddelde der betrokken bedrijven.

Het materiaal en de uitwerking.

Het L.E.I. beschikte ^alleen over de empirische cijfers uit Groningen. In het algemeen zijn voor de

be-langrijkste gewassen ook uit rapporten van den Aooountantsdienst emprische berekeningen van een klein aantal bedrijven uit andera gebieden op te zetten. Voor de weinig voorkomende handelszaden was dit echter niet goed mogelijk, daar voor deze gewassen slechts resp. 2.1 en 0 waarnemingen bekend waren.

In bijlage I zijn voor de Noordelijke Bouwstreek en voor het Oldambt de gemiddelde gespecificeerde indirecte kosten over de jaren 1936 t/m 1939 gegeven, evenals de omrekening tot het kosten-peil van oogst 1942. Deze indirecte productiekosten zijn het ge-middelde van alle bedrijven der Bedrijfsstudiegroepen uit de jaren

1936 t/m 1939« Aldus werd voor deze kosten een vrij breede basis verkregen. Daar de indirecte kosten van grondbewerking niet zijn

omgeslagen over het gewas karwij, zijn de indirecte posten: arbeids-loon, paardenkosten en tractorkosten lager dan bij de overige ge-wassen. Voor de directe kosten kon uiteraard alleen worden uitge-gaan van de cijfers der bedrijven, die het gewas verbouwd haüSen. Bijlagen II en III geven de totale kosten voor elk der drie gewaasen. Het geringe aantal waarnemingen blijkt uit bijlage VI.

In bijlage VI is bij de totale kosten de pacht en het onderne-mersloon opgeteld. Daar de vaststelling van het onderneonderne-mersloon niet behoort tot de competentie van het L.E.I. is, bij wijze van voorbeeld en om tot een eindresultaat te komen, een berekening ge-maakt bij f. 75«- en f« 100.- per ha.

Voor blauwmaanzaad is geen aftrek voor de opbrengst van stroo toegepast. Voor geel Mosterdzaad en karwijzaad is f. 10.- per ha. voor stroo afgetrokken, in overeenstemming met de waarde van

zaadstroo, waarover bij het berekenen van den kostprijs van kool-zaad (rapport no. 5) inlichtingen zijn ingewonnen.

Uit de gemiddelde opbrengsten is voor elk der gewassen volgens de hierboven beschreven methode de genormaliseerde opbrengst berekend.

') of pver 2 of 3 dezer jaren, indien het gewas in een bepaald jaar op geen der bedrijven verbouwd was.

(2)

w

7

-2-Hoewel er geen gegevens van/proefvelden over de oogstdepressie tengevolge van een vermindering vàn de stikstofgift bestaan» hebben wij voor 1942 een joogstdepressie van 10$ voor alle gewassen veron-dersteld. •„'.;... De resultaten s

De resultaten zijn in het hie Kostprijs per 100 kg. .(in gld.),

Producten Geel Mosterdzaad BIauwmaan zaad Karwijzaad 1s-Gravenhage, ronder vo

Bij een ondernemersi0on van f. 75«~ Pe r ha. Noord. Bouwstrëek 33.95 52.74 36.58 3 Februari 1942. Oldambt 32.21 54.68 38.69

Lgende staatje samengevat.

Bij een ondernemersloon van f. .100.- per ha. noordelijke Bouwstreek 35.61 55.23 38.36 :•• f— •... Oldambt 33.92 57.28 40.77 Landbouw-Bconomisch Instituut. De Directeur . .' (Drs. J. Horring) L.E. ID

(3)

RAPPORT No.12, BIJLAGE I.

SPECIFCATIE VAN DE INDIRECTE KOSTEN VAN GEEL MOSTERDZAAD EN BLAUW-I1AANZAAD (IN GLD. PER HA.)

Kostenelementen Noordeli jl] gem. 36 t/m 39 1. Onderhoud werktuigen 2. Afschrijving werktuigen 3. Rente doode inventaris 4. Rente omloopend kapitaai 5» Brandverzekering o igst +

d.i. 6. Hagel, storm-en

molest-verzekering 7« Abonnementen en reiskos-ten 8. Drainage materiaal 9. Kalkmeststoffen lO. Fosforzuurmeststoffen 11. Kalimeststoffen 12. Groenbemesting 13« Diversen 14. Stalmest 15» Arbeidsloon 16. Kosten paarden 17. Kosten tractor

18. Kosten extra personeel TOTAAL i 4.56 8.20 2.30 2.56 0.54 0.35 5.82 1.98 3.55 5.67 5.70 0.81 O.96 0.79 26.27 16.79 3.91 -90.76 fe Bouwstreek Wijz. Coëff. I.50 1.60 1.14 -1.43 3-00 1.10. 1.43 1.73 1.74 1.25 3.00 1.10 1.20 1.245 1.50 2.00 -Kosten 1942. 6.84 13.12 2.62 6.44 0.77 1.05 6.4O 2.83 6.14 9.87 7.13 2.43 1.06 0.95 32.71 25.19 7.82 20.-153.37 Oldambt gem. 36 t/m 39 4.83 7.11 1.74 2.54 1.24 O.69 4.32 -1.98 2.68 4.11 2.77 O.24 0.28 O.52 29.05 23.43 0.53 -88.06 Wijz. Coëff 1.50 1.60 1.14 -1.43 3.00 :-;1.10 1.43 1.73 1.74 I.25 3.00 1.10 1.20 1.245 I.50 2. -Koster 1942 7.25 11.38 1.98 6.44 1.77 2.07 4.75 2.83 4.64 7.I5 3.46 O.72 O.31 0.62 36.17 35.14 1.06 20.-147.74

SPECIFICATIE VAN DE INDIRECTE KOSTEN VAN KARWIJZAAD.

Kostenelementen 1 t/m 14 zie boven 15» Arbeidsloon 16. Kosten paarden 18. Kosten extra personee

KTAAL Noordelijke Bouwstreek gem. 36 t/m 39 43.79 16.29 2.31 si 62.39 Wi jz. Coëff. 1.245 1.50 Kosten 1942 67.65 20,28 3-47 20.-111.40 Oldambt gem. 36 t/m 39 35.05 18,64 3.24 56.93 Wijz. Co'éff. 1 -f45-I.5O Kosten 1942 55-37 .23.21 4.86 20.-103.44 * L«!ËJ* I O

(4)

g

O (25 En

8

PM P H e «

3

CSJ

5

«aj 1^1 n

3

m & K o <*i P4 H En

8

g 1-3 w P3 CS 12! «3 > fe P-H E n t o O M W E-< O

g

M PI W P i S

3 H

E H «1 ü H ü . H O £> P M W - O cd S cd cd

0

3 cd r-H , 0 • d cd cd ta • d M CU • p co o a r - l 0) CU 60 - P ,o a _cd • d Ö AJ CU CU FH - p co !8 3 o m CU M 'i : • H i H CU ' t ) fn O o S2i • P , 0 a cd - d O >! _CU CU u - p (Q S3 3 o W CU M • c -• H r H 0 ) - d R o

°

fe ß ' CU CM 4 » • * ( 0 O N O r -W • o H <H • 0 « H • H :cu £ o o o \ • s a < D \ 6 o - p t — r O CT CU - P CM 01 r j -o ON M T -0 • n :<B •rH o t? o ON r o O a a C 0 \ 6 0 - P co r o Ö CD CM +» ' t ra O N O i -M • • V i N < H • o » • H O ^ - O — O S ' ^ s S \ CO - p 6 0 VO r o fi CU CM • P "3" W O N O • « -W . , C H N <H • o :o> i H O P= " O N f-O c ï j3 s \ CU - P bo t — r o fi CD - P c CD a CD i-i CU c CU - p 10 O M <• c— s f -VO O « oo co t — f O I f N *— VO t " 7 À O O N •<* « I — VO O O 0 0 0 0 r-~ r O • r O I f N T — VO t — O O O N fi CD - P ca o M » . p »o O fi CD CU H - P • H CQ • d O fi M • H CD . - 1 - P Cd O cd eu - p h O - H EH n i - c ~ CO OD 0 0 I f N CV1 0 0 CM i r \ t o CM I f N 0 « T— T— O N I f N O N CM • » o o if\ v o i 0 0 v -i - ITN T - NO VO 1 -ITN "* o CM ITN 0 a T— T -• ^ - -r-r- O • a ON T • ^ 1

-5 ^

a a VO CM I f N CM ITN «* o CM I T \ • o m t— l / N t -e o ITN *tf-t •&g*tf-t;- •>-V O • « * ' • < * O N e s O s t — LTN T -ITN ^ - O CM ITN • 0 T' T -t - - v o r— ON « « t — T -r -r - -r-a CD X t ö h o cd O cd i - l P ( to - d S • H CU CD - P & CQ h O «î M tt a O N o •»- CM 1 1 1 V O o I f N 1 0 CM r n I f N o CM 1 1 1 co O N ' * T -1 • CM O N O N O o h o • p o cd U - p a eu - p m o M o T— ( M •^f-CM • m o 0 0 e T" O oo « *— I f N 0 0 CM T — O 0 0 • T --^ ' T " « l > -( M O T — O . 0 0 a CM VO a O ** C O *• •r* O 0 0 . V T -O J o ff ^~ w CD a • H .Et O cd a • p A o • H ta G CD - P CO o « « CM CM CO CM 0 0 VO • • VO VO OJ O r-ITN CO e o 1 — * — CM VO O N VO O 0 t — c i T" r o 0 0 I f N O o 0 t- VO r o O * -I f N CO e 0 <-- ^* CM VO O r o 0 0 T - r o CM CM 'Çj-0 'Çj-0 t f N r O CM O CM m ON 0 a CM r -0 -0 t — o 0 VO T T -CM <^1 VO O N 0 0 CM VO T j -O CM ITN O N ' 0 ' 0 *— r -T " ^ - ~ •sj- VO • S oo m CM fi - d CD cd , d cd O H CQ - H U cd o cd P I N a 0 f " » T j " CM CM 1 O N '

f

* I f N 1 CM ' VO r— 0 | T~ r O r o 1 CM CM O N O • 1 O CM VO *— 1 •r-CM r n 1 t — r~ VO 0 0 0 0 VO 0 o • < * T -CM VO O . » - CvJ o 0 r n - * _s T — <M u _ 1 D ^t-0 r— O N T -• 1 r^> i — VO T — 0 1 *— r— r o • 1 T -60 fi • H - P m CD a CD • o <M - P O [0 + J CD M Q ,M .-) • H ||Cd .1 ! O s vo r^ co CM t — CM 0 CM O r o o T -I f N r -0 T— o T — T — O r O « x— ITN 0 O • o 1 1 < 1 1 . . 1 1 1 C CD • P Cd CD r H - P U*M CD 60-H fi N • H • d •r-s • H U • P m eu PP « co CM j r w -O r*\ v o , 0 0 r - T - v -•^> o o I f N T -1 0 0 r- *— VO 0 0 NO r— co * * • 0 0 •<*• o < -s~>. » è « * o o • « - CM 1 « ^ r O • r -O l f \ 1 1 t — « - O N ' t "- 1 _{• o} ^ CxJ ï O N ^ | « • 0 t N •>• r -O t m l 0 T — O VO 1 V O O N « • « * O O vo e s Td- i « • CSJ f • -o I f N 1 • 1 T - C— VO O N | • • • 0 •sj- "îfr J-—. . C CO • p CQ cd i H fi C0 CD r H - P M cd . O h • H O CD O cd > O (H - H M 1> O • o a O N O I f N CM r«-| r o r o c ^ • •c— «* rt VO C 0 t> VO C M C M O N * • " 0 ( M m r O t — O O N O CM • d -Ö • c -O N CM VO O N e lT\ o\ • r

-S^

t i *^. r o t — • * _e I f N O OJ .-3 < <

g

EH fi o o • p CD

(5)

RAPPORT NO. 12, BIJLAGE III,

SPECIFICATIE VAN DE DIRECTE KOSTEN VAN KARWIJZAAD.

Kostenelementen Indirecte k o s t e n Directe kosten? 19. 20. 21. 22. 23. 24. 26. 27. 28. 29 s 30. 31. Arbeidsloon K o s t e n paarden Kosten t r a c t o r K o s t e n zichtmachi Dorschen Zaaizaad Stikstofbemesting Stalmest Bestrijding plant ziekten Sociale lasten Vracht Diversen TOTAAL Noordelijke Bouwstreek gem. 36 t/m 39 62.39 58.53 13.44 2,47 ne 6.80 20.34 3.78 '• 3 1 . 6 2 e n -3.06 4.48 3.13 '( 210.04 W i j z . Coëff. 1.245 1.50 2.-1.80 I.50 I.53 '1.16 -I.30 -I.50 — Kosten 1942 111.40 72.87 20.16 4.94 12.24 30.51

5.J8

36.68 -3.98 13.03 ' 4.7Ö — 316.29 Oldambt gem. 36 t/m 39 56-93 4 5 . 1 2 16.76 0.16 6.11 15.33 7.-.05 3Q.28 0.08 7.29 ) 3.87 1.17 0.21 190.36 Wijz. Coëff. 1.245 I.50 2.-1.80 1.50 1.53 1.16 1.20 1.:30 -1.50 1.10 I Kosten ! 1942 103.44 56.17 25.14 0.32 11.- 23.-10.77 35.12 0.10 11.48 11.11 I.76 0.23 289*64.

') 14$ van het loon.

(6)

o > _M w f > 'A M i-a (-1 m *. CM , _ o o £ H f p o a. P^ -JJ P I & w CS (2; H .-H w K P\ S o Ë3 y » ( 3

g

o -ai P I LQ PH p :: . _-;a p o o pp r o ITN CM f— LTNCO o * - c— CM ITN •*t CM t— m s f 'CM r— LI"N CM l A O O i r i O O O V J f O N V O * - O C O L T N O N C M L r N O C M VO •"xJ-'Sj-irwO i - LTvCJ IfN r O VO ON - d C—CMONirN«3-OCM'<-CMCM o c — c o o N g > c M v - o i - c M ON VO o a ONU COM 9 O II ONI CM CMIUN O l r -o T - r r i c O O W V Û I A O s H A C M O O N - ^ C M O c n O N v j - C M T - 0 \ 0 \ 0 i - f i r - ON r - W ON ON o I CO O N o ITNITN ITN C— ON 0 0 VO CM t— 'l+l •«3- r—• vo m vo «3- <* vo c— m ITN CM r O ^ ' * - ' a - ',Ç t - r O ' * ^ N i r \ v o CM r o 'tf- CN C— vQ m f l v O O O ' v l - C — O O r O O O ^ t C M O i - O r O M D LTNVQ C—CO U N O N O N • ON S T» CD" tlOCO 0 0 ON O ! I ON rO VO PO B m ON o i O ^ C M r O - v J - l T N V O r O C O O N m r O r o i ^ i r o r O r o O N f ^ N r O O N O N O N O N O N O N O N < - O N O N .-• > p> ru *$ t - l . i - , (M v -O O Sei H PH Ü PH PH ft W PH M O PH O N M

ë

H r/j rn (*. 1-3 H P I P I P" m P H P i O !Zi PH C5 PH <«î PI

a

g

ci <ti Pt . . 1-3 O M - PH

g

<J O •oj PH tQ P I ^ (Si H -a) fe P I -ai P P> t q M S3 o T H o EH H ? * m a 2^ u ai O p C fi o> P. bO o S P CD O a.-p fH O <D cd I • H >d a CD CD Î>D " d ON ON 0 0 ON ON vo ON - P (0 ß CT f H CD O h fi , o (B P 60 c r fi P d) o a -p fH O eu et) > « H I - d •H - d a H 0 ) CD bo-d ON ON 0 0 ON ON VO O N fi 0) -P O - d o P i oo ONVO CM VO r O -Je. VO O r O CM CO ONVO ON0O ON 9 O ' O o o o t - T - CM VO O ON VO CM r O tTMfNCM IfN i^-VO C — O "tf C a> bû fi -H O t f •H & rH Pi fi; O •H ,Q P ra o> fi > 0 ) fciD -P>

raft-cd - d r O r o iTN -^t- O N C V I ITNCM -vf C—. •>^-vO IfNVO 0 0 ITNCMCM ON VO CO ON t— I m cd - d O N ' « * CXI C— i - I T V vo T - m •* r O r O r o ON O N O o • s o o *-UNCO T-O T-O N T-O CCJ 1 - ITN ON T - t— •r- VO O 0 0 CM ITN Cd cd o* »d - d p cd a> cd - P « m •d o P CD' ta Q) r H l - d <D C

11^

•H P i . 3 O rH m Ö0-P fi' -H ^3 P CD cd P cd • P - d CD i-H fi cd fi fi CD CD fi t<D ^> fi CD - H /fi fi O fi P CD Ü tiO cd M t-\ ' i - j 10 - H P rH CD CD > t)

Met

N O ' d VO r o r— C~- T - U"N CM m I 0 0 « * • I I I ^ - d • d - cd P x f cd CD cd ta "d -p cd fi cd to ta cd cd o CD CD - d - p çd fi cd CD N r-l Ti 3 P CD • P a ai o O £ § S -° cd - d > fi cd fi rH eu ta • P .M ta - o CiO-H fi PH CD

S

a fi CD P i - d o fi CD cd P >

(7)

ta bc CM

ï

El

• - d (A ai H • n •H

K

ai M •Ö cd a] «9 fi a g « .-4 m *> a) _M

t

a> *> _a A • » i - i 0 e o : * &

§

t J r - l O M h • t » a

1

o m <B X I'S • H r H (D t J M O o SZi HP , 0

S

•d i - l O Ai O ce u • p ED £

5

§

-d Ö M (D a> •P 09 |S

3

o w a) *S 'fTI •H rH

£

_F4 e o & H H ' H M H H H H H H H H H H H H H H ()0 C •H

è

14 rCl O ta

ê

• - d rH bû - d r H bû • • d r - l to a • d r - l bo « • d r-H bO - d r H b0 • • d r - l bo • - d r - l •bo • >d M bo è • d VH bo • • d r H bO • r - l bO O O O N (-H CM r H O O .<?\rH CVJ r - l VO O r-l m r o H v o O H r O r o M Sri O » » r H r O r-H -r» O ^ t H •"*"> r—1 • < * 0 (M r o r O rH « 3 - 0 CO CO m rH C - O O N r - l CM r H l - O O N r-H CM rH <tO O rH r O r O rH 0 0 » rH rr\ r O rH fi CD • P tn o M o r H - P Cd Ä • p o O q> EH P < o O r-H L T \ t — O O H ITN c— O O r H ITN C— « O o r H ITN C— O O r H ITN C— O O r H I T \ t— 1 m 14 fi CD o e • CD r H fi 14 a) • d

£

O O O rH »TN K N O t - H 13-VO O • * r H ITN * - O CM rH i n

IX

ITN VO CM UN r * m ir> o\ CM i r \ f o O r-H ITS CM O » r-H • * 30 O "3" rH r~> r O O CM r H iTN p m fi3 Ü) 14 o rQ o P) 14 o p ca • a « H - 4 VO ON «* i f N VO • * MS ro i r » *— T -l f \ f> t f N i r . vo CM i r \ «3-r> ITN ON CM «fN C-r O N •d-CM ï— «* ao _{r O} »TN CO «» l A • faß M • bO >i t

S

• bO A« • bO M • bO M •

Ä

* bO M •

Ä

• bû M « bß A i ». bO M 0) ïï - p S ca o o M CD > d r H cd h •P O o o £-> > v o r O r O r H V U r n r o H CM ITN ITN r H CM ITN l f \ r-H O N VO O r H ON VO O r-H -fr rH r H r H "* r H H r H CO CM VO r H CO CNt VO r H O N C— VO r-H O N r— vs r H | ù -d) co ca tio •H fi r H O ci U s & <* ro r-H •* r o r-H ITN ITN <-i U N ITN rH C— O r H t— O , rH r H r-H r-H H r H r-H r o VO r-H r O VO e-i CO VO H 0 0 V O r-H 1 cO CD (H a> o X ) r H (H P H - P o o fi CD CD CS - d CQ 0) bO-H O CQ O CM O CM r H CM O CM r H C— O N r o r-H c-ON r o r H CM VO O N CM VO O N r O O O rH ro O O r H ITN VO • 3 -r H ITN VO "* r>-. H r-H ITN r H rH r-H ITN r-H o •n r H bû 0 • d T* bD * • d r H bO • - d r-H bO • • d r H bo • rd r-\ bû • - d r H bo • "Ó r H bD 0 x l r-H bD • • d r H bO • - d r-\ bû - d r-H bD c~» r-• o %f ON VO • c0 r O VD r O • oo r o CO i r \ • vo ro co CM • t * U N <S0 VO • •««• UN f O CM • I f N ITN x } -r - : • CM I T \ CM ON n ro r O • r » CM • CM r O *-VD • ITN r O I f N O N • r o r o "* CM r O CM "* ITN 1 r o r H r o 1 • 14 bD CÖ M » cd • •1-3 ^ f i • r i O d) 14 O rH bD P r r H Cd fi -P - P M H CQ 14 s a O CD CO CD W P< cd fi