Die O.B. Jaargang 4, no.47

Geregiatreer ann die H.P.K. ue '11. Nnt~ablntl

0

'

!N E

N

lGE MO

E

I

TEVOLLE

Al?BEI

D

I

S

~'OO!?DEEL,

MAAR

PUA

A1'J

I

ES IS

N

E

T TOT S

,

i

D

EE

L

.

0

GEREG1'JG11EID

VERHOOC

'

N

VOL[(

-

M

A

AR DIE

SO

/

VDE

IS

'N

S

KAN

·

DE

VIN

DIE

N

ASIES

.

0

VIERDE JAARGANG. WOENSDAG. 17 OKT013ER 19'15. No. '17.

O§§EW ABRANDW

AG §E HULDE

HET WEER

DEELGENEEM

AAN

'K'weedtnise11d

Kn Opto

g

~~et die K.G., dr. Hans van Re nsburg, aan die hoof, het die O.B. een van sy aanskoulikste optogtc op I 0 Oktol;cr te Pretocia gcl:ou. Die stoct wat meer as een myl lank was, het bestaan uit ongeveer tweeduisend

lede van ons Beweging.

Voorafgegaan cleur 'n speerpunt \'an Boeredogters met hulle eenvou•

dige en tog so smaakvollc sisrokkies en witkappies, het die groot gesa•

• mcntlikc orkes gekom, bestaande uit die Boerejcugorkcs van die Rand in wit uniforms en die twee O.B.•I3laasorkeste van Brits en Pretoria.

Onmiddellik hierop het \Veer 'n afdeling van die Pretoriase Ooere seuns gevolg. alma! in groen bemde en bruin fcrweelbroeke geklee. Die K.G .. begelei deur hfgenl G. Cronjc en hfgenl. Henri Slegtkamp. die Held

van Spiocnkop, is voorafgegaan deur genl. Anderson en was vergescl. :-an 'n aantal van die hoogste ofhstere

van ons Beweging. o.a. wng~enl. De Villiers, jeugleier prof. Otrk vnn

Rooy, genl. 13ehrens van Rustenburg

en bfkomdt. prof. C. H. Rautenbach,

veldprediker van gebied

l

"

.

J\gter ge

nocmde oHisicre. in 'n byna onafsien. bnre stroom. het afdcling na afdcling

van die O.B. in gcled{!re van drie

gemarsjeer. Ooercdogtcrs. Boere

seuns. vrouekommando's in wit 0.13.

drag of klcurryke voo~trekkerro~ke

(met aan wcersknnte vtr beskermmg

die lede van die O.B. wag met hulle

swart en rooi rangbandc). manskom

mando's in rybroek en kamaste of

met withemde en grysbroeke. Na afloop van die verrigtings by die Krugermonument. waar o.a. ook

'n pragtige krans namens die

O

.

B

.

gele! is, het die optog wee.r in gcl~d

na die stadsaal terug mars1eer. Ote plaaslike generaal bet kortliks al die

Brandwagte bedank vir llllllc opkom.s en bydrae tot die luisterryke huldt

-ging van ons onvergeetlike ~resident, Paul Kruger. en dnnrna dte woord

gegee aan die K.G ..

Dr. Van Rensburg het verwys nn die kommunistiese opstootjies by ge

leentheid van die ll.N.P. Kongrcs in Johannesburg. en gesc dat hy hullc

nic sou aanraai om O!t met die

0

.8.

te probeer nie. Die feit dat ongc•

veer honderd·en•vyftig oud•ge'inter• necrdes onmiddellik voor die O.B. optog gcmarsjeer het, was betekenis·

vol. Vir ons Deweging is dit · n eer

om in die voetstappe tc volg vun

daardie helde wat vir die vryheid in

Koffiefontein gely het.

NIE

-

ALLEEN

N

I..E

Berigte in die H.N .P.·kocrante

skep die indruk asof die Osse•

'l.vabrand\·vag nie met antler

Afrikaners saamgewerk hct in verband met die Krugcr•huldi·

ning in Pretoria nie. Dit is ver• keerd. Die O.B., wat omtrent drickwart Yan die hcle optog

uitgcmaak bet, het die agter• hocde ge·.rorm.

In

die program vir die viering is sy naam nie vermcld nie. Ook is hy ver!'ock om nic van O.B.•vlae gebruik tc maak nie. Hocwel die Ossewa• brandwag oor 'n kragtigc blaas• orkes bcskik wat sy gelederc

voorgegaan· hct, hct die ree!inns• komite'C die stnande mag sc

hlaarorkcs by die standbeeld ge• bruik.

Nadat genl. Slegtkamp van sy her innerings aan President Kruger vertrl en beklemtoon hct dat in die K.G.

die Afrikaanse volk ook

n

W<HC volksleier het. soos President Kruger

dit in Republikeinse dae was, is die verrigtings afgesluit met die sing van

Die Stem.

VOEDSEL NA ENGELAND

Vocdsf'l tc•

·

wn:udc van

£6,500,000

'i

s dcm· di

e

U

uif'

·

-re(Y

c

rincr

tvdf'n:S

d

i

e

af~elo•

1

)c jaat

·

~an Engcland

h

es

kikha

:

n

·

0 0

• ~

L

dl

gcstc1,

n

a

mm·.

J

.

G

.

1\'

.

Stt

·au

ss,

l

\fini

s

tct

·

van

a

n

w

u

₁

vet

··

Jedc week op

'

n

p

:n·t

yvc•·gadcri

ug

in J

ohanne

s

burg

g

es

c

ltct.

,Ondanks

die

c

l

roogt

~ hct

d

ie rcgcri

ng 5,000

bcc

s

-ka

rk

a

sse

aan

Engel

a

n

d aangehicd", hct

hy

daara:w

aocgc-·

voeg,

e

n

hocw

cl

dna

•

·

'

u

tckort

aan

sn

ikcr in

OllS

lat

~

d is,

sa

l

·

van ons voorrad

c

oo

k n

og

8

8

,

000

ton

aan

E

n

geb

nd

afge-·S

taan

word,.

...-:

.

-

.

.

... ...

....

~

..

,...[

.

..,_

~··· ! -') .. '·

Die afdcling Boeredogters wat ver1edc jaar aan die reuse.op.og na die Krugcr•stnudbeeld deelgcneem het. Hulle het vanjaar weer soos 'n ~ieraad

deur die strate gesrap.

Ou Th1oeder

Stel

Voor

bceld

Krugcrsdorp

in £255

Die Ossewabr;mdwag van Kru•

gersdorp het met

O.

B .

•

dag die mooi bedrag \'::tn £255 ingcsamel, meer as twee maal soveel as verlede jaar.

'n Bejaarde volksmoeder, mev.

1\il.

C. Coet:ee, 75 jaar oud, voorbeen 'n

inwoner van Krugersdorp, nou woon• agtig tc Pretoria-Noord, het 'n mooi

voorbeeld gestel deur op die dag £6 I 0 0 a an ons fonds te skenk. Sy

het die geld met handwerkies verdicn

en dit aan lmnr dogter, komdte.

Erasmus, gegcc om te oorhandig. Die aand om

8

uur het mnr. A.

J.

Mattliee ons op bcsielende wyse toe. gespreek en nadruk g;le op die plig vnn die Boercvrou. !::none van den

Berg het na die toespraak ,.Nimmer of Nou" van l\.. G. Visser voorge.

dm. I lierna hct Alida en Magdalena Hartman namens die Boerejeug die snngduo ,.Ons is dogters van Suid.

Afrika·· gelewer.-(Ingestuur).

Republiek

I

n

J

ava

Uitgeroep

Die Indonesiers van Java, wat eeue

lank onder Hollandse heerskappy ge.

staan bet, het in die afgelopc weke 'n

vryheidsoorlog aangebind en 'n r~· publiek uitgeroep. Hullc het gebrlllk gemaak van die gunstige oomblik toe

Japan oqrgegee het en daar nog geen Hollandse troepe aan land gesit kon

word nic. In werklikheid het Holland oot· geen skepc beskik om troepe

dm1rheen te stuur nic, omdat hy al sy

~;kepc aan die Geallieerdes gcleen bet vir hul gebruik tydens die oorlog.

;

Britse troepe bet later aan wal ge. gaan, maar Engeland is nie gewillig om hulle in bclang van Holland te ·Jaat optree nie. omdat by hom buite

nasionalistiese geskille in die Coste

wil hou: Die Amerikaners het opdrag

aan hul troepe aldaar gegee om die

olek te verlaat.

· Na berig word snl dit nog weke

duur voordat Hollandse troepe in Java kan arriveer. en intussen is die tyd aan die kant van die lndonesiers. wat reeds· beheer het oor die belanu.

rikste openbare dienste. Hondcrddui· sende Hollandse burgers word deur bulle gevange gchou as gysclaars.

O.B.

Voontit Op

Rustcnb

urg

Saam met die Ossewabrandwag dwarsdeur die land het die Manne. en Vroue.kommando's van Rusten. burg O.B .• dag gevier op II Aug.

Nadat Hoofkomdt. Pienaar met Skriflesing en gebed voocgegaan het.

het genl. Behrens die funksie geopen. Hoewcl die ondersteuning van die dorp self iets te wense oorgela<tt het,

omrede dit 'n werkdag was en baie van ons lcde hceldag in hul werk

moes bly. het die funksie nogtnns nie aan geesdrif ontbreek nie. Paslike musiek is verskaf deur die O.B .•

blaasorkeste van Elandskraal, Brits en Pretoria.

In die middag het genl.

R.

Ander,

son as spreker opgetree en 'n uiters interessante rede gevoer.

Die pragtigc bedrag van £122 is

ingesnmcl teenoor slegs £75 die vo. rige jaar. Saam met soveel ander

kommando's dwarsdeur die land wat

hierdie jaar dubbel sovccl kon in. same! as die vorige jaar. getui~ dit

gewis van vooruitgang van die Osse.

wabrandwag.

Na die vlagstryking is die funksie

formed gcsluit deur komdt. Le Roux. - ( lngestuur).

1'WRF.

DIE O.B., WOENSD.:Z...G. 17 OKTOBER 1945.

Tweederangse

lin

·

r

eli

Heide V

an:uiag

Prof

o

Du Ples

s

is

JKi

l

~e

Oor

Tydgee

~

Bere1~1~ni111lg

Van

,Ons

hc

r

d

e

nk

vanaand die

O

k

t

oh

e

r-

hc

l

d c -

daardi

c

hclderecks

in

o

n

s vo

]k

se

)e

w

e

wat

g

estaa

n h

ct

vir

'

n

b

ep

aa

l

d

e

id

ee

:

die

idee

v

an

Yl·

y

hcid

en

sc

lf

st

a

ndighcid

van

'u

k

l

e

in

volkic t

cc

n

oot

·

'

n

mag

ti

ge w

c

r

eldry

k

",

h

ct p

rof.

L.

J,

du

P

l

ess

i

s, \Vocns

dagaand

,

1

0 Oktobcr

,

in

die

Stellen

h

osse

st

adsaa

l

vcrklaar.

V

oorts

b

e

L hy

gese:

,

E

k

wil

v

anaand

die vr

aa

g

hehand

cl

of

daa

r

in

ons

teenwoor

-d

i

ge tyd e

n

w

crcld

nog

p

lek i

s

vi

r

be

l

de

soos

o

n

s

Oktoh

e

r

hc

l

dc

wa

s"

.

P

r·

of.

Du

P

l

ess

i

s

h

e

t

op

gc

tr

cc

a

s

hoof

sp

r

ekc

r

hy

geleenthcid

va

n

'n ge

sa

mcntJikc

Hclde

da

g

-

feesv

i

c

ring

op

S

t

c

ll

e

nbo

s

ch.

inpas by die gees van kille ?crck~-

1

ning wat ons tyd kenmerk me. Dte manne wat na Jopic Fourie gcko:n

het. en wat in ons eie tyd allcs veil

gehad het en nog het in die stryd van \

die eie klein volk teen oorheerscnde

wereldmagte - bierdie manne word

nie meer heldc genoem nie. lntccn. ,

deeL hulle word name genocm wat wisscl van dwaas tot misdadiger.

In ons tyd clra die manne van koclc .

berekening die louc.re weg. Die

l

manne wat eers scker maak van suk·

scs, die manne wat nie optrec as dit

hulle nic sal bctaal om oo tc tr~c nie, hlerdic mannc is die helde. van

I

ons tyd. Dit is die gees van die tyd waarin ons lecl.

HELE VOLK

Die Oktoberhcldc wat ons van.

aand herdenk. was mannc wat nnn die hele volk bchoort het. Hullc: hct

volksbelang gchnndhaaf bo seksioncle

belange. Hulle hct die volkseenhcid

gedra en beliggaam. Hullc optrcd~

was vir en namcns die hele volk.

in l gev WOI Kc1 sier one 0: die ; mees die l rale van (Tr~ staat land

0

die

Hy

h

c

t in

'n

u

its

taa

nde fc

es

rede d

i

e

w~ardeskatting

nm

dc

s

tyd

s

watn·vo

l

gens di

e

O

ktoberm

annc

tol

di

e

he

l

d

es

kaar

verhef

i

s

,

v

ct

·g

elyk me

t

die

tweedcra

n

gsc

waardc

-s

ka

tt

ing

van

v

a

nd

ag, wat di

e

gee

stcli

ke

op

vo

lgcrs

van

d

ie

O

kto

her

-h

eldc vir

dwase

e

n

mis

dadig

e

r

s

aa

ns

ie

n.

In ons tyd tree lciers nie meer op

namens hul volk nic - maar

w

ei

namens hul grocp. En die grocpe

staan in die volkslewe lynreg tecnoor

mekaar. Die groot mannc van ons

tyd is nie meer die roanne wat die

volk saambou uie, maar wel die

manne wat op die uiterste spits van

hul scl<Eie staan, dcur die beste daar

1 _(mu

J\

fd.

(pro

D1e

dr. 1 sing Kcrl

J.

1'

die Prof. Du Plessis hct die tydsgees

van materialistiese berekening en slaafse onderdanigheid aan sterk magtige \Yereldkragte vlammend vcr. oordecl en · n goddelike en ewige roeping voorgehou vir die manne wat bcreid is om te lei en tevrede is om te ly vir ·n ideaal - al is dit self hr>pe. laos.

Die belde van Oktober het vas

gcstaan. tot die bitter einde toe. teen

aile magte in. Deur hul optrede bet bulle vir hulle en vir hul volk groot cer en roem verwerf. I-lul eie volk het hullc vereer. die hcle wereld het hulde aan bulle gcbring - ja. sclfs die vyand het ecr bewys aan hierdie

vryheidshelde.

Die wcreld van bulle tyd bet pick

gchad vir helde van hul soort. Dit hct hulle nie betaal om te doen wat

hulle gedoen bet nie. Prof. Du Plessis.

BE

T

Z

U

ID

AFRIKAANSE

ONDERLINGE LEVENS VERZEKERING

-

GE

NO

OT

SC

HAP

JAARVERSLAG van dlo dlrehtenre om ,·oon:el~ tc word op die 110:\'0ERilSTE J:mrve.r<::lderln~:

van dtc lede. "'"' In tile ~lutu:1H::e~ou. I.Jarllngslraat 1-1-18. Hanpstad, op ~ln:md:l!:.

29 Ol<tober 1945. o:n 2.30 nm. gebou sal nord.

0 e dlrekteure bet die genoee oru die hon<lcrdstc jaarvcr<las en st:1nt vun rekeninge in di~ ,-orm voor~esl<ryr in die Ver~rkcrin<:<w•:t. 19•13. nan die lectc voor tc 1~.

KU\\'t: !lESICJn•:lll. Cedurcndc die Jaur ge~lndiJ; op 30 Junlc 1.1. Is dnnr 30.281 aao.soel<c

om versckcrln& vir 'n bC<Iro.s van f2l, 76-1.578 on tva·"~·

o·e besonderbedc vnn nuwo lcwensvcrsckcrlns wcrklik o.r~;cslult en ultserellt gcdurenoo die !t'Ulr wa3 a~

vo1s:-Cetnl Ver~el<crdc Jaarl!k~c

pOIISSI: _{hedrnc premlcs Enk~lprcmlcs} \'tr ·ekcrlngA

..

.

.

27.083 £19.282.502 G 0 !!)41.~04 •I 1 £li7.930 2 3 I f;·r\'tr!!tkerln&.s .. 112.865 0 0 1.84~ 18 11

:O.:NlO·vcrscl<crinss bchou 27.083 £19.139.637 6 0 !537.0~1 5 2 £1i7,930 2 3 I~ISE. O!c cis~ wc•ns d<>od wat c"<lur<ndc d!c !nnr ont·tann hct. bNo•>p £1.·15G.919. Vnn hlrr<llc bcdrr.·~ het £1.087.968 die oorspronltllltc vcrscl<ercle bedrno vortccnwoot·dlr;. wnnrby ·n bcdrn•~ van £3GS.n5l a• bnnusse by die winsMI~lHlC poll •c g-cvoef; 1,.

Else l<ra(::tens die Ccnootskup sc ongesl<lkthc!d~voordelc is crl<Cn vir n .I 87.

, •• lle.slftigin!;O\"Crsekcrl~r,s vir £7<8.668 brt bctaalbnar geword. V~n hlcrclle bcdrnt:: hct - ~' ~ :t dJe oors:>ronkl Ke verseke-rdc b'!drn.c \1_{Crteenwo 1rdlg, wnorb)' •n l.JNJrat; van} e:!52.~0.'l a~ b'musse se"'Ot'l): ls. BcslttfG1n~;s v!:- £.J-3.31 t hct bctar~·:baar g:cwora.

O.e totale bcdrng onn else ullbetnnl scden die atl~tlng van die Cenootsknp Is £38.0~6.831. t'ONOSJ::. O:e tot.O.Ic fondse aan die enrt v11n die Jnnr was £17.38~.6<6.

Ht::\'TE. D!c gemid<lclde bruto-rent~k.,<r6 ~edurende die ja~·r op die versekcrln~sfonds vrrdlcn was £3 19<. 7d. pcreent en die gcm!ddcl~c nctto·rcntel<oct·s wus £J ISs. lld. perscnt.

t•JtJ:;;\llES. Ole totnlc prcmle-lnl<omste hct f.I •. J00.88J beloop.

0:-11\0STK Die bccll·yrsonkostc vir die Jnnr was 10.'1 persent van die prcmle-lnkomstc.

r.~·I·'!:E:"'TF.>;. r.ertur~nde die tanr Is n~~c-•n-scwcntl~ onmlrldclltk-ln~r.·lncle tyrrcntc.• ten btXlr:~c van £9.34a 8s. per J'lnr teen •n •tortinJ; van £10~.381 6s. lOd. toer:cstnr.·"· en ses uitg-csteldc

!)'fr<'ntes ten bed rae van £38!) lOs. per jaar Jq teen <'nltclpremic; van £1 ,37!) 7<c. ~d. en ·n

Jaar-l!ksc premle van r~-18 5s. Od. tocscstnnn. Gcdurcn11e dlc•clrdc tydperk ts v>·fttcn oot,·an~:cr. ,-00 tyfrentrs wat .tanrt;elde ten bedrae v1.n f2.n:o l'Z:s. per !nar o:J'~va~s het, oorlede~ terwv! cen

V!Ule Janrgeld vir f30 per !Mr verstryk bel. •

!'EI(URIT"EITF.. Ole vcrbnndc. onderpondc. aktc~ en obligas!es wnt die bate 0 , 30 Junlc

l!l-1~ vertcenwoordl~;. Is nan dfe oud!tcure voorscl~. en llulle het ~;cscrt!C!scer d:1t ·die stukke In ordc en in bcMorhl<e bcwnrlnG J•.

~IE OlltEHTEUllE. Ole dircktcurc vermeld met lcodwese die nrsterwc van die a~b. H.

L. Currey op 22 Jr..·nuarlc HH5 en wll hul hof! wnardcrln~ van sy ln.n,; en wanrdcvollo dlcns ~e d~.~~~~~:e v~n d:~ ~~~~o•,UJkap betul;;. Adv. W. II. ::>1ars. J<.C. is dcur dlo dlrcltlcure geldc" om Ole dlrekteure wat lllcr<IIC 1aar beurtcl!ngs aftrec. is mnre. W. Bruckner de Vtlllers. c. E.

o·

A. Orpcn en R. lf. P:trkf"r. D.e aCtrcdende dlrckteure en rlri"!: anrtrr lcdc, mnrr.

c

.

A. Bnrn"t:, F. \V, l3owe::t en -1r. A- Xt. ~toll. ts bt:hoorJik b\"n··e:n ('n <he u'tsl:lf; vnn dlC" \'f!rlues:!lt:: ~n.' ~~:o vroe~; mnontllk nn die ~luillnt; van die stem::nlnc orn 12-uar mldcl:u;. 8 Oktober 194:;. bel«nd· gemn.nk word.

ot·n•'r£UltE. :l!nr. J. C. F. Hartrorcl en !{. C. ::llybuq:h Han<l, I• bcho?rlik "" oucllt•ure

tlenocm en aan~:c:sleo <lo.ar ~;een ander ktlod!datc "ns nl~. ts bulle vir die vol~;endc jac.r seklc~. J. G. VAN OER HORST.

Voorsltter.

•

Gemeet met die maatstaf van nug•

tcre berekening was hulle sells on•

oordeelkundig - hulle het nie hoop

gchad om te slaag in hul stryd nie.

E

n

tog het die w(·reld waardc.ring gchad vir hulle.

V

ANDAG DWASE

Wat is die oordeel van vandag oor mense \Vat hullc verset en optrec teen die groot en hcersende magte van

ons tyd? Mense wat vandag hul nietige kragtc meet teen wereldoppcr. mngtige strominge en magte, soos

teen die tendens tot internasionali.

scring van die hcle volkslewe, en teen

die Jodedom. word alte vaak beskou

as dwase, wat .,onbetalende .. stappc doen.

Manne soos I-litlcr en Mussolini,

wat hulle gcstcl hct teen die beer scnde wereldmagte. word vandag .. gangsters.. genocm. Hulle uiteindc was om as misdadigers gebrandmerk te word en as sodanig is hulle vir die

wolwc gegooi.

Die mense wat vandag heldc gc noem word, is die manne wat hullc

by die groot oorwinnende magtc skaar - nie die manne wat alles offer vir 'n idee, en wat sells bercicl is om onder te gaan in

'n

hopclose

stryd vir die behoud van hul ideale

nie. So word Mannerheim van Fin

land. Leopold van BelgH! en Pctain van Frankryk nie as helde beskou nie, want hulle het vcrkies om getrou by die cie volk te staan teen die groot

oorwinnende magte van die interna

sionalisme.

APGESTOMP

In ons eie land hct die volgchoue waardering vir ons hclde afgestomp. Die proses het reeds begin by Jopie Pourie. Sommigc mense voel dat sy optrede reeds al nie meer heeltemal

in tc slaag om hut sck~ie tccnoor die

ander seksies oo tc hits.

Hierdie gees tree in ons tyd op die

1

voorgrond.

Die tvd van die Icier wat die hclc

t

volk as' natuurlikc en Godgegewc

I

ecnhcid bymckaar hou, gaan o~n

skynlik vc.rby en die dag van di~

I

,kliek" oman daag, wat bedrewe is in

die kuns om self vir hom

'

n

sclcsionclc

masjicn aanmckaar te timmc.r. LEIERSFIGURE

Die Oktober.helde was grootsc •

persoonlikhcdc, leiersEigure 1n di.:

mooistc sin van die woord - mannc

wat koers gevat het en aan die groo:

menigtes van hul volk gese hct, volg

my.

Die gees van OilS tyd is ocnskyn· lik nic mcer gunstig vir pc.rsoonlik·

heid en leic.rskap nic. Die tyd van

die massamens bet gcdaag, en die

grootste Icier is by wat die flinkstc

nasc wat die massa gest· wil

he.

In ons tyd skyn dit asof die man met 'n toekoms hy is wat agter die massa

aanloop.

In

die lig van hierdie agtergrond

mag gevra word of net die heden.

daagse alternaticwe geldend bly. Die antwoord moct beslis nee wccs.

NOG HOOPVOL

·

;

Ek glo vir gecn oomblik dat die 1

dag van die opofferendc held, wnt

aan sy volk die !ewe gee, verby is

nie. Ek glo nie dat die man van die , kille berckening 'n held is nie. W at '

die skyn ook al mag wees, gcen volk,

wat clurf om tc waag, kan vernicti!)

word nic. En 'n volk durf aileen om te waag onder 'n Icier wat ,dwaas"

(Vervolg in ~ol. 3. bl. 4)

Die

Oormag

Teen

Du

its

]a

nd

In sy verslag het die stafhoo£ van die Amerikaanse leer, genl. Marshnll. bckend gemaak dat daar 62.000.000 man onder wapen was teen Duits.

lond en sy twee bondgenote. Laas.

gcnoemdes het slcgs 30.000,000 onder wapen gcbad. Duitsland self hct oor 17.000.000 beskik, Rusland 22 milj .. Amerika 14 milj .. die Britse Ryk 12 milj. en Sjina 6 milj.

Die generaal voeg by: ,.Hoewel twee.derdes van die Ouitse leer dcur

die Russe besig gehou is. was elke man wat die volk kon mobiliscer, no .

dig om ons dec! van die taak in Euro

pa te vcrrig en tcrselfdertyd die )n.

pnnners in die Stille Oscaan onder beheer te hou. Wat die uitslag sou

gcwees het as die Rooi Leer verslann was, en die hritsc Eilande binncge val. kan ons alleen raai Die moont.

likbcde is bra skrikwekkend ... Genl. Marshall hct ook vcrklaar

dat Duitsland in 1942 so naby daar aan gekom het om die wercld te oor

heers. dat ons nog nie hecltemal be.

sef aan hoe ·n dun draadjie die Ge.

alliecrdcs sc !ewe gehang het nie.

Roc 19

19

1

9

19

1

9

I

SC'\\ vol \VO die voc

3

1

'

pia sek hel hie

PC

dil all lei

R

•

pe vc

S

F

gc V< Jlf pt n; V• 'r k \.

s

t

DIE

O.B.,

WOENSD.AG,

17

OKTOBER

1

9

45

.

VERSKUIWING

NA

STEDE

SKEP

'vRAAGSTUK

J

(

e

rk Be

s

i

g

/v1

et

Ondersoek

Die ondersoek van die N.G. Kerk insake die bevolkingsverskuiwing

in ons land, van plattcland na stad, hct verlede week in Kaapstad plaas=

gevind, die agste en voorlaaste £en trum waar ondersoek ingcstcl sal word. Die gcografiese vcrsprdding van die Afdkancrvolk vcrander sy

Kerk gelcidclik van 'n landclikc na 'n stcdclike Kcrk. Dit is ten aan= sien von hierdie omvorming en die Kerk sc aanpassing daarby dat tans

ondcrsock ingcstcl word.

Omvattende samesprckings, wat

die terrcin wat ondersock word in

mecstc van sy aspekte dck. is voor

die boofs!udiekomitee van die Fede.

rale l\rrnesorgraad gehou. Die lede

van die komitee is ds.

J.

R.

Albertyn

(Transvaal); ds.

H.

S. Theron (Vry.

staat); ends. P.•du Toit (Kaap.

land).

Onderwerpe wat behandel is, sluit

die volgendc in: Die stadshuisgesin

(mnr. W. Marais); Probleme van

Afrikaansc Intrekkers in die stede (prof. dr.

J.

F. Burger van U.K.):

Die Kcrk en die Kommunismc (prof.

dr. A. H. Murray van U.K.): 13ehui.

sing in die Stad (mev. Zerilda Steyn);

Kerklike Organisasie in die Stad ( ds.

].

N.

C. 1\.lent::); Die Afrikaner in

di,e Stad (ds. H.

C.

J. Snyders); Die Roeping van die Kerk (prof. dr. B.

B. Kect en dr. A. J

.

van der Merwe}; Stadsevangclisasie ( ds.

J

a c. Conra. die); en Kerklik Maatsknplike W erk

in die Stad ( mnr. A. A. Stulting).

Daar is ook 'n de bat gcorganiseer

vir jongmense oor die onderwcrpe:

vVat ons van die Kerk verwag; en Wat die Kerk Aanbied. Die in. leiers was mnr.

J.

F. W. I Iaak en ds.

T.

C.

B.

Stofberg.

GROOT VERSKUIWING

Om aan ons lescrs 'n bceld te gee

van die omvangryke bcvolkingsver. skuiwing in ons land gedurende die

afgelope veertig jaar plaas ons hier,

onder · n tabel, wat ons oorneem uit die vierde verslag van die Sosiale en

Ekonomiese Planneraad, en wat die

plattclandse en stedelike bevol.king syfcrs oor die tydperk aandui:

BL

AN

K

E

I3EVOLKING

VAN

DIE

UNlE

1

90-:!

1911 1921 1931 19-:11 Plattclandse. Gebicde

OOOc

5

26

618

672

708 675 Pcrsentasie

van die

T

otaal

47

':18 44

39

31

Bostaandc tabcl c\ui aan dat 'n scwentig persent van die . bhnke be•

volldng in die stedc van ons land

woon. Dit dui aan dat die trek van

die platteland na die stad steeds

voorlgnan. In

1941

het daar maar

31%

van die land se blankes in die

plattcland gewoon - vandag is dit

se.kcr al weer minder as

30o/

0 •

l\Ict hierdie verskuiwing van be.

volking moet rekening gehou word.

Die Kerk is besig om vir homsel£

helderheid van denke en optrede oor

hierdie saak te verkry.

POLITlEKE GEBlED

Ook op politieke gebied is bier.

die bevolkingsverskuiwing van die

allergrootste bclang. Dit het die

Ieier van die O.B., dr.

J

.

F. J. van

Rensburg, 'n paar jaar gelede ba~e pertinent onder die a<1ndag van d1e volk gebring, ..toe hy in 'n groot toe.

spraak op Stellenboscb die hele a~n.

gcleenthcid sowel as die rcperkuss1es

voortvloeiende daaruit, ontleed bet.

Die vcrstedeliking van die Afrika.

ncr beteken in tenne van praktiese

politick dat die )\frikaner sc nasio.

nalistiese stryd teen die imperialisme

versterk en aangevul moet word deur 'n saaklike sosialistiese stryd teen die

kapitalisme.

__

_

...,.,.

___

_

FRANSCHHOEK SE JEUG

KAi\IIP UIT

Veertig lede van die 13oerejeug

van l?ranschhoek het die afgelope

skoolvakansie 'n uiters aangename tyd deurgebring by Bloubergstrand.

waar laergetrck is onder )eiding van genl. Max Smuts, bygestaan deur

veldkt.

T.

Siebritz en vcldkte.

E.

Roux. Daar is gesorg vir 'n mooi

program e!kc dag, en alle uitgawes

is gedek deur die kommando, wie se

Jede baic mooi bygedra het om die

klompie kinders 'n eersteklas .'aknn. sic te gee .

•

OOO

c

591 658 8-i8 1,120 1,517 Stcdelike Gebiede Persentasie

van die T otaal 53

52

56

61

69

Totaal

OOO

e

1,117

1,276

1,520 1,828 2,192

Gevoe

lige

Dog

Wispe~turngc

Ge~rcte

Die Cape Times voel dicp geskok

oor dr. Cronje se voorstel in sy bock

,,' n Tuiste vir die Nageslag" dat die

Indicrs na hul vaderland gerepatrieer

kan word. Hy verwyt die skrywer

dat hy nie daaraan gedink het dat

hierdie Indicrs net sulke goeie Suid. AfriKaners is as hy nie, en dat daar

nie van repatriasie gepraat moet word nie. maar van deportasie.

In Oos·Duitsland word vandag

I

0

,

000,000

en meer Duitsers verdryf

uit

'

n

gebicd wat, volgcns crkenning van die Britse pers self, sedert eeue

daar woon. Die Britse owcrheid het

geen beginscl·beswaar teen hierdie

soort ,rcpatriasie" nie. lnteendeel, 'hy hct dit gocd gekcur op die by·

eenkoms van die Dric Grotes.

Al

beswaar wat HCesgenote van die Cape Times hierteen inbring, is dat daar te haastig mee gewerk word.

I

Die Cape Times se eie party. bewind in Suid.Afrika hct aange. kondig dat hy Duitsers wat in die Unie gebore is, na Duitsland wj]

.,repatriCer'', en sover on!; weet is hierdie dreigement nog nie terug. getrek nie.

Nog in die geval van Oos Duitsers nog in die geval van Unie Duitsers

wat uit hul geboorteland verdryf

word, het die Cape Times sy stem

daartecn verbef. Daaruit is vir hom

natuurlik geen politicke Ulunt te slaan nie.

,

IIarri

s

mjLh

San1cl

£325 In

Harrismith het 'n gcslaagde O.B.

dagfunksie gehou op 4 Augustus. In die oggend was daar 'n basaar, in die

middng braaivlcis en jukskei en die aand 'n openbarc vergadering onder Ieiding van komdt. VI esscls. As spre.

kers bet opgetree genl. Thos. Pienaar

van Natal en genie.

C.

Meyer. Sang stukke is gelewer deur asst..veldkte.

R.

Wessels en asst. vcldkte. G. van

Niekerk. V eldkt. A. l3adenhorst net

afgesluit met gebed.

Die OjJbrengs was £325, waarvan die Boerejeugseuns en ·dogters vn• derskeidelik £15 en £25 bygebring hct.

Alheit

sc

Jcug

Bedry·wig

Onder Ieiding van veldkte. Van Niekerk. het die Boerejeug van AI. heit. wat slegs · n klein grocpie uit.

maak van JA!S, op 21 September 'n baie geslaagde konsert gchou. Hulle het onder andere ·n gedeelte uit die !ewe van Jopie Fourie opgevoer. Daar is ook 'n verkoping gehou, so. dat die toeskouers die geleentheid ge. had het om tussen die bedrywe iets

lekkers te nuttig.

Nieteenstaande die £cit dat dit

maar · n gedeelte van die l3oerejeug

was. het hulle darem die mooi be drag van £10.19.6 ingevorder.

(Ingestuur).

---

---

---(Vervolg van kol. 1. bl. 2)

genocg is om sy optredc nie in tenne

van sukses te bereken nie.

Agler die gees van ons tyd werk twee geestelike magte. Die cen is die mag van die materialisme, wat 'n in

ternasionale massa.pcrsoon wil op

werp. Die ander is die mag van Cbristus wat deur middcl van die

goddelike skeppingsplan die wereld sal herskep tot wat hy behoort te

wees. Die skeppingsplan hou die een. heid van die mensheid in. maar ter.

selfdertyd maak dit voorsiening vir

die veelheid van volke. Ook het die

enkeling sy taak in die skeppings,

plan. God roep dikwels enkelinge om

leiers te wees - die Jig te wees, sodat ander kan sien.

Oaar is in ons wereld en in ons

tyd nog pick, gelecntheid en roeping

vir hcldc soos die Oktoberhclde wot

ons eer _ Ons ·wcrcld het .geen pick

vir die alternatiewe belde. die twee.

derangse manne wat die betalcndheid

van hul optrede nugtcr bcreken nie,

bet prof. Du Plessis ten slotte gese.

Ds. A. F. Louw het voorgesit.

Mnr. Paul Roos, die vermaarde oud. Springbok en bekende figuur op Stels

lenboscb en in rugbykringe. hct ook

die vergadering toegespreek. Prof.

C.

G.

vV. Schumann bet die sprekers be.

dank en melding gemaak van prof.

Du Plessis se groot prestasies, vera!

op handclsgebied, in ons lund.

ORTE

W.

~

0

.!l

~ fi (~A~Ua.) ~lJk.

J?abrlfmnto YOD

Kelder·

e

n

Bet~proeiingll>­

m

a

sjinerie

.

RW> H~ . . HfH-;RNOO'f. R.P.

Paad

Monu

men

te-W

erke

(Eien.) Bpk. Posbus 220 - Bredastraat

PAARL

(K.P.)

0

SKRYWE DIREK OM ONS NUUTSTE KATALOGUS 0 Direkteure:

L.

A

.

B. Bohlmann -

M

.

Bohlmann Gevestig 1898 WYNE

EN

BRl\NDEWYN

AANDAG

!!

Sl't:i>IALF: VEH,\IIJ\'IJI·:HING VAN

J•to·~e-: tN IH:J..\j'\'(,; \':\S 01'-"::5

'rAI.rt\'1\t-. J\1.:\SUI!-<Jl-: hlt·~"' l:t'lcUt::

\'unuf I Olnuht:or Cui 31 Dtsembcr

eerskrmwru1).

_,.._

C.F.:-."Tt:T \\'YXF.. 1\H \SIIE\\'\'l\'t: F:X l.llit:l"lt:' \\'AT ;<t;I.V Ill'!. fltH~.\1. II \'1( ~: I'Ol'l)I.A ll ITEIT \'t:lt\\'t:HV lll·:T • • . OSC:t-:1·~\\'l·:NA.\JU) tN EI.I{E 01':'1<.;. o -l'lt\'SL\'S: 1\T S!';t•OIIT£: Srwotn n 1 Soet . . . . . . Wit Jerlplko . . ••• . . Ro'll JcriJ>iko . . • . . . Mnlms~y . . . . . . . . Wit ~~ uskn<lel . . . . • . . . • . RMI ~lu,kndel . . • . . . . • SMt Port . . . . Pnrt . . . . .. . . .. , .. PDntnk . • . . . . . . . . \Vorc<'!r'ltr Hock . . • • Sr>esln fe SJerrle . . . r;,Aitt $Jerrie . . . . • . . . Ou Bruin Sjerrie . . . . . . llanekrnar .. .. .. .. .. .. v~rmouth (F'ransc en ltallaanse Tlpes)

FONJ\J-:1.\V\'N: -.,...; _{.. .,o} =-~ 0 •• _a.!:N

.:<-..

"::C (1.- d ;. 'l/3 1/6 II~ 1/6 1/5 1/5 1/5 1/-1 1/4 1/i 1/i 1/4 2/3 4/ -2/9 ,.Ln Vie" .. .. .. .. .. .. 7/6 Monl• Crnnd Spumante . . . . 10/ -IIH \0\'1)~;1\'n•>: 1-:uroko. . . . 8/ -A. I .. .. .. .. .. .. 716 Doe~oe . . . . . . . . . . 7/6 Uli t:l'ltS: K<rsle . . . . . . . . . . 6/3 Anys . . . . . . . . . . 6/3 Ocrnmer . . . . . . ... . . . . G/3 Van der Hum . . . . . . . . . . 6/3 Creme de ~!enthe (Peperment) 7/ -.J 1-:S 1·:11'1-:IC . . . . . • • • • • • • 7/6 J t:S r·:\\'t; rt-1.1 J(EURS: L"muen . . . . . 7/6 Suurlcmoeo . . .. .. . . .. 7/6

-<>-.r;;o..·IcSTE \'OOH\\'A,\llllES!

~~

.~

~~~ " t.:. #1 ~~o?>

(I.=

10/G 8/ -8/ -8/ -7/6 7/6 7/6 7/-7/ -11 -7 /- 71-10/6

(I) DeJ)<Jsttu's, nl. 20/· per V»<HJie en 5/·

per k1ss1~ met bottcls moet aile bestel·

hnJ;g v~rgcseJ.

(II) Bestelltn~;s word slcgs ult~;evoer KON -TA/\1' !o!ET SF.STELLil'\C of KONTA::-IT

I.IY AF'LE\VEIUSG plu• K.B.A.·koste, VRY OP SPOOK VI,AKTEPLAATS .

(Ill) 13estellings pee klsslc nw~ bestaao ult

vt:rsklllendc soorte drank, mlu <!it Jo klssli! van l2 !Jotlcls Ia.

-o-1.~:\T IJ KEUSFCt:S-In:US£ VAL

01' Ult: Gt:URIGt: ~:X<'t:LSIOH­

VItASI(E . • • UlTSTl:l<t:Sl) \'lli

t;r.riE Gt:t.l.;r-:1\'TIIt:l l). Te\'rCtl~nb€·Jd onvoclnnl:.\rc.h~lll< gewn::J. r-bor~ or a:·c•ld h:ru, . -<>-Bestel oou vnn: EXCELSIOR WYNMAKERY

l'cH•buto~ I. Fflt~n 902. 'l'l'lt:~r.: EX<"t:J..SlOU

VIER

'

DIE O.B .. WOENSDAG. 17 OKT.

1945.

Hul

Brood Ontnccm

Volgens berig in die pers hct 'n spoorweg-vakbond in

Wind-hock die spoorwegowerheid in kcnnis gestel dat hulle gaan staai<

indien 'n gdnterneerde, wat glo op die punt staan om vry:;:claat te

word, weer in sy werk op Windhoek herstel word. Dit is die twcede

gcval binne enkcle wekc waar daar teen oud-geinterneerdes opgctree

word in 'n poging om hulle vir die res van hul !ewe 'n plek in di:!

samelewing te ontse. In Oos-Londen h-.t wcrkcrs die rcgerin;

gcdwing om 'n spoorwegman wat geinterneer was, 'n tydpcrk van

vcrlof toe te staan omdat daar ook met 'n staking gedrcig is. Wa~

uiteindelik met hie;:die man gaan gebeur, is nog nie duidclik nie.

Hierdie ge"interneerdes was in dicns van die regcring self. Dit

is die regering wat hulle weer in sy diens herstel en dat hy dit doen, moet beskou wo·rd as 'n uitsprn<lk V<ln volb vertroue in daa•·di~

mnnne. Dit moet 'n aanduiding wces dat die regcring bcsef dat

l:ulle hulle nie aan baie ernstigc oortredings skuldig g"maak h-:t

nie .. of dat die om~tandighede waarin hierdie manne hulsclf gevaar

-lik kon maak, vir gocd verby is.

BESKERM HULLE

Van rcgeringswce is in die verlede reeds erken dat ses persone

tydens die oo1·log onskuldig aangehou was weems die ecn of ande•· fout. Die regcring het 'n leer van 40,000 spioene uit sy volgelingc

rc;amgestel en op die ongctoctste woord van hierdie massa is hot en haar gcvang en gestraf sender vcrhoor en sender aanldag. Di<>:

regering het hom hierin skuldi:;: gcmaak aan 'n ernstigc

rcgsver-kragting. Die minstc wat hy kan doen om hierdie mcnse en hul

afhanklikcs weer enigsins te vergoed vir die Iced en skade wat hy

hulle aangcdocn het, is om toe te sien dat hulle weer 'n ordentlik~

bcstaan sal kan voer en nie vir altyd as misdadigers gebrandmer,~

sal word nie.

Waar, onder die aanhitsing van 'n wraaklustige pers, die

oor-logshaat uit Europa ook na ons land oorgeplant is en daar

voort-durend stemme opgaan wat cis dat sogenaamde oorlogsmisdadi~ers

aan die man gebring moet word, is dit 'n plig van die rcgcring om

dicgenc wat hy sonder openbare ondersoek as oorlogsmisdadigcr:;

gebrandmerk het, in besk.:rming te neem teen die wraaklus van

opgesweepte groepe. Die verantwoordclikheid rus op die regcrin~

om hicrdie manne in hul werk te herstel en aile agitasic teen hull~

in die kiem te smoor. Waar hy nie die sedelike moed gchad h<:-.

om sy slagoffers voor 'n openbare ho£ aan te kla nic, hoop ons

dat hy die moed sal he om hulle tans teen onbeteucldc vervolgin.:

in beskerming te neem. Of staan die regermg van ons land nc.t so

magteloos ~voor die haatgloed van sy opgesweeptc mnssas as die

,d:.mokratiese regerings" van Pr.ankryk en ander Europeso Iande

voor die kommunisticsc wraakncming in hul Iande?

BEGIN

VAN SlVIARTE

Dit sal interessant - 'hoewe) ongericflik - wecs om te sien

hoclank die reg:.ringsgevolg tevrede sal wees o-m moeder Engelan,l

van ondergang te red. Solank hicrdie lojales kos uit die mond>!

van Suid-Afrikaanse armes kan neem om dit aan Engdand tc ge;,

wat volgens cen Engelse wccltblad .,die bcs gevoed) volk" in Europa

is, solank kan 'n mens vcrwag sal hul ywor vurig brand. Baie ·van

dicgene wat b~gaand is oo1· Engcland sc kosposisie is juis bulle wie

se spens•·.,kke nog nooit aan iets ontbrcek bet nie.

Solank as wat hierdie mcnse op koste van belastingbetalcr.>

Brits kan koop en dus self nie gcbuk hoc£ te gaan onder die las van

hocr pryse of selfs twccmaal-koop - want by uitsondcring geld

die spreckwoord ,.goedkoop koop is tweemaal koop" nie in die Brits<!

voorkeurhandel nie - solank kan ons nie vcrwag dat hul ywu

sal afkoel nie.

Maar dit gaan nie altyd by hierdie dinge bly nic. Engelanct

staan voor die keuse om toe te gee aan Amerikaanse druk vir die

oopgooi van sy Ryk, of om sy Ryk tot 'n waterdigte kombinasie

saam te skakel wat teen sware opoffering homself moet probeer

aan die !ewe hou - of juister gese, moeder Engelano aan die lewe

tc hou. Die e-erste voorsmakie van hicrdi2 opoffering is die inligting wat die Rhodesiese petrolkontroleur verstrek bet. Hy dec! m •e clat

die ~ritse rcgcring sy dominiums versock bet om ni, hu~ pe

trol-rantsoencring te vet·slap nic met die oog op 'n moontlike handels

-oorlog teen Am~rika, m.a.w. om Amerikaanse petrol te boikot ten

koste van hul eie burgers. Dit beet glo om dollars te bcspaar.

Ons herhaal: dit sal intcrcssant wees om te sicn hoe lank die

regeringsgevolg, wat nou al steen en been kla omdat die pctrol-bc.-perkings nie opgehe£ word nie, sal voortgaan met hul Britsc

loja!iteit as die sware offers ecrs gebring meet word.

DIE O.B., WOENSDAG,

17

OKTOBER

1945.

DIE JODE DAAG DIE

BRIT

TE

Posisie

Nctelig

0

1P

a!estina

liJIJ.

Daar word uit Jerusalem berig dnt

ernstige • botsings tussen Jode en

Britse solda(e in Tel-Aviv en Haifa ontstaan het.

Dit wil voorkom asof sake nou tot

'n breekpunt ontwikkcl in Pa!estiua.

Aan die een kant staan die Jode

en hul cis dat Palestina oopgegooi

\vord vir Joodse immigrnnte uit Euro.

pa, en aan die ander kant staan die

Btitse regering, wat ooreenkomstig hul beloftes aan die Arabiere die inh

migrantcstroom so dan nie heeltemal

wil afsluit nie, dun minstens wil be. perk. Die Jode is ocnskynlik bereid om hul standpunt tot die uiterste van hul vermoli en met die uiterste mid.

dels te verdedig. En die 13ritse rege

-ring gebruik polisie en soldate om sy

gesag te h:mdbaaf.

BOTSING UITGELOK

V oordat die be rig oor bot~ings

ontv:mg is, het die Jewish Herald

aangekondig dat skcepsvragte Jood~e

immigrantc uit Europa op .,onwet• tige" wyse in Tcl·Aviv en Haifa aan wal stap onder die neuse van die ge• wap:!ndc Britte.

Oat 'n botsing onder die omstan.

dighcde sou ontstaan, was derhalwc

byna onvermydelik.

Die Palestynse Jodc gcniet die on -dersreuning van Jode in aile dele van die wercld.

Woordvoerders van die Ameri.

kaanse Sionistiesc Ocganisasie het op

'n perskonfercnsic deur hulle byeeti.

geroep. verklanr dat Groot,Brittanje

in die posisie van openlike vyand vaa die Joodsc volk bclnnd hct as gevolg

van sy huidigc beleid t.o.v. Pa, lestina. Die org:lnisasie bcpleit 'n be. !eid van nic samewerking met die

Britse rcgcring en die Britse admi nistrasie in aile vertakkinge van die

openbarc sowel as die private lewe

in Palestina. 13oonop vedang die or.

g:misasie dat 'n vcldtog vir burger.

like ongehoorsaamheid geloods moet word. Die vcldtog moet die Jode aan.

hits tot wcicring om bclastings te be.

taal en die landwcttc te gehoorsaam.

DRING A.AN OP.GEWELD

Die woordvoerdcrs bet ook daar•

op aangedring dat direkte weerstaml

gebied moet word wanncer vcrlof ge• weier word aan Jode.immigrante om in Palestina aan wal te stap.

Dit is dan ook prcsics wat nou

gebcur bet in Tel Aviv en Haifa.

Mnr. J\ttlce. die Britse Premier. het die Jode reeds tcgemoet gekom in

soverre hy toelaat dat, ten spyte van

die bepalin9s van die vVitpapier van

1

939.

daar nogtans 'n aanvullencle

k wota van

1

5

0

0

J ode maandeliks in

Palestina toegcluat word. tot tyd c~n wyl die helc vraagstuk opgelos is.

Hiermee is die Jode glad nie te.

vrede nie.

. TRUMAN SWYG

lVInr. Truman, Pre~ident van die

V.S./1..., het aan di:! BrHse regering

gevra om 100,000 ]ode uit Europa in

Palestina te ontv<~ng. Op hierdie ver•

sock het. Attlee geantwoord dat

hy gewillig is om daaraan te voldoen

,op voorwaardc dat die V.S.A. be•

reid is om met Brittanje die verant•

woordelikhcid en gevolge van so'n

stap te decl''.

Hicrop het pres. Truman nog nie

geantwoord nie. Die posisie duur dus

onveranderd voort. Die Arabiere

dreig met · n Heilige Oorlog 1s nul

land aan die )ode gegee word. En die

Jode het reeds 'n wapenbotsing met

die Britte uitgelok .:>mdat dit nie ge.

doen word nie.

Sowjet•Rusland het nog geen koru• mentaar oor die saak gclewer nie.

V

.S

.A

.

Wil Gehcim

Be,wa

ar

van

Atoombom

,

Pres. Truman het verlede week

aan persmanne gesG dat Amerika nie

die geheim van die atoombom met

ander Iande gaan deel nie. Hy het

verklaar dat Brittanje en Kanada die

nywerbeidskennis daaroor besit. mnar hulle bcskik nie oor die nodige rna.

sjincrie, bronne en geld om die born

te fabriseer nie. Die eintlike geheim is die ingenieurskennis. daar die we.

tenskaplike feite vir byna aile volke

beskikbaar is.

Pres. Truman bet geopenbaa( dat

Amerika £500.000,000 bestee het om die born doeltreffend te maak, teen.

ocr .1:25,000,000 van Brittanje.

Dankbet

ui

ging

Hiermce wil ek graag die Hoof.

komdte. van die Vryburg.g-:neraal.

skap. die dames van

C.

R. de Wet. e:1

V ryburg kommando's bartlik bcdank

vir die sang en bemoedigende woor.

de aan ons gerig tydens ons aanhou. ding in die polisie.selle tc V rybur~. Nogmanls baie dankie. Lank !ewe

die O.B. Dan 'n spesiale woordjie

van dnnk aan oom Picter en tame Lena, vir al die liefde en vriendsk<~p aan my betoon tydens my verblyf daar.

Met opregte O.B .. groete,

H. J. BAKER

( ook bekend as Piet du To it).

Maandelikse

Fun

ksie

Die maandelikse Noodhulpfunksie

van die O.B .. lede van Koninggrat:,

Piclersburg. is hierdie kecr by asst..

veldkt. H.

C.

Swart van Uitsoek ge.

• bou. Die swaar droogte het baie lede ve:hindcr om te kom, en die bedrag

van

£3.

7

.

6

is ingesamel. - (Korr.)

word op die volgcndc plekke deur

Hf.g

en

l.

Jurgens

Sc

hoem.an

en

Hf

.

ko

md

te.

Brink

BE.i\UFORT WES .... R!ETBRON en SA:-IDBUL T PRINS ALBERT ... . MERWEVILLE ... . toegespreek:

....

.

... 22

OKTOI3ER, om

7.30

n.m. 23 OKTOBER. om 10.30 v.m. vVESGAMKA ... . . . .. ... . 23 OKTOBER, om

7.30

n.m. 2'1 OKTOBER, om 3 n.m.

....

2'

!

OKTOBER. om

7.30

n.m.

•

DIE O.B., WOENSDAG, 17 OKTOBER 1945.

I\LUG EINDIG IN

D

OO

DV

ONN

I

§

Kommunisficse wraakncming is in die afgclope paar wckc aan die wrrcld nogmaals voorgehou as rcgsplcging toe Pierre Laval, voormalige eersfe minister van Frankryk, deur 'n Franse hof verhoor co tcr dood vcroordcel is.

Kommunisticse wraakneming bet egter 'n barde knou in hicrdie ver• toning gckry dcur dat Laval tydeus die kortstoodige CD stormaqtige ,ver• hoor" ten duidclikste daarin geslaag het om die masker van die gcsigte van sy ,rcgtcrs" af tc ruk en hul kw aadwillighcid voor die helc wcrcld

tc opcob<:~ar.

Die bcvooroordeeldheid van die jurie was so in die ooglopend dat die Gcallieerde bcriggcwing reeds binne

die cerste paar minute van die ve:.

hoor vcrgcct het dat hulle met 'n hof

te docn het. E~n b:!rig hct oaamlik gelui dat Laval se ge~ig dade!ik vrccs gcopcnbaar hct toe hy die juric deur•

gckyk en bcmcrk hct d:lt minstcos

ticn van hullc !cdc van die weer•

standsbcwcging was - d.w.s. hoof.

saaklik kommunistc, want daar is n{L

die ontsetting van Frankryk opcnlik

erkcn dut die weerstandsmagte vir

die grootste dec! onder kommunistie. se bcheer was.

Dit het dan ook spoedig geblyk

dat hierd:c jurielede die sitting van

die hof nog te lang ge\·ind bet om hul wraaklus te verberg.

Op

die twccde dag kon hullc hulself nie mccr

bctcucl nic. HuiJe het die bcskul•

cligdc van <lie jurizbanke af uitgckryt vir ,vuilgocd" en die volgcnde drcig•

taal teen hom gcslinger: ,Oor twee

weke sal jy nk mcer so hard praat

soos nou nic" en ,Oor 'n paar wckc sal twaall koecls deur jou Huit"!

.i\FWESIG

Laval het dan ook na n skitte. re:1de poging tot selfverdediging. waarin hy regter en aankJaer om sy

vinger gedraai bet. geweier om ver. der voor die hof te verskyn as gevolg van die openlike blyke vun kw<~ad.

willigheid. In sy afwesiqheid is hy

ter dood veroordeel. en hy hct ge.

weier

om

in boer becoep te gaan.

Die korrespondent van die Daily Herald hct die voleinding van die

klug in die volgcnde bewoording

saarngcvat:

,Dit het die jurie slcgs 50 minute

POLITIEKE

§

l.AGOFJ

~'

E

RS

VA

N

'

N

P

1-\

RTYBEVV

I

ND

1

(

HANSIE JORDA..l\N van Johannesburg.

Twaalf maande in Koffiefonteio sondcr vcrhoor opgcsluit. Tans op parool uitgclaat.

11Ek sal my mede"Afril•aner nie in

die steek laat nic en ho'"m nie aan die vyand ui£lewer nie".

gcnccm om Laval skuldig tc bcvind.

Dit het regter Mongibeaux agt minu•

tc geneem om teen hoogstc sndheid

'o uitspraak deur te rammcl wat tc•

gclyk die bevinding, die redc daar•

voor en die vooois was. Vir baie wat teenwoordig was, het dit voor•

gckom asof die hof nog 'n slwndaligc bladsy gcvoeg hct by hierdic klU!J van 'n verhoor van 'n man wat die

hclc Frankryk as skuldig bc~kou.

VOORAF BESLUIT

,Die uitspraak was 'o !1CSkrewc dokument. Dit lyk ongclooEiik dat dit hinnc vyftig minute bercdcnccr, aanvaar CD opgcstcl koo gcwccs hct. Dit lyk baie of dit vooraf klaar op•

gestel was - nog voor die annklaer sc toespraak en Laval sc "lcidooi."

Ander beriggewers verklaar dan

ook prontuit dat Laval 'n magtigc

oorwinning oor sy regters behaal bet.

Hy het daarin geslaag om simpatie

tc wen wat hy saam met hom na die graf sal dra.

.. Dit is nie dat enigiempnd aan sy

skuld twyfel nie." het ecn be rig gc.

lui ... maar slegs dat in die regsproses

waarvolgens hy ter dood vcroordccl is. die clemente van waardigheid en

onpartydigheid ontbreek hct." '

Hierdie dinge gebeur nie in die

onbcskaafde vlaktes van Rusland nic.

Oit vind olaas in 'n land wat vir baie jare d.ie toon aangegec bet min

stens op die gebied van uiterlike wei.

vocglikhcid en vandag nog dcurgaan vir cen van die .. Vyf Grotes".

Hierdie gebeurtenis ·werp 'n don.

ker skaduwe oor die beskawing van die Weste.

(Vervolg van kol.

4

)

D!e entoes:asme ''ir hlerdfe onrltrnemln.: "'at bckcnd staan as .:-\_::ricur.:t l-1.bor.Jtnrla n<-tl<'r1t.

was vir ons 'n ware opcnbarln$::. :'\let die

mcdewerl<lng van ,;root gctalle vrl<"ndc ult n·He

dele vnn <!ie lnnd, Asolt,,r BC'perlt en ander

boerc·orr;"\nf.s:tsics. was daarln scqln.n~ om reeds by die rcglstrasie 'n bcdr~-tt.: van om en

by £30.000 beskil<baar te me-ak. l)lc hoofdocl

vnn Agrlcura Laborntorla Bcpcrk sal wee~ om

bcproerue veem!ddcls teen die u llerlnar;stc

t>ryse bcsklkb:u.r lc stcl. 0<>1< In hlcrdle ~;eval

Is dlt nle die strewc om r;root dlwldcndc nf te

wcrp nlc. rnaar om •n nuttfsc en noodsa<tl<·

like doe! te dlcn.

Vol:.:cns ··n kml.SCT\\'ntlcn·e bcrercrnln~: ~nl die

wotbner. dcur die sul.:,et-\'olte tw ... t rydtnJ: ,·nn p:trusletc. sons nou In .. ue ,•oorult...l.r: s:cstel, &y

woltjek nlN mln~ten!5 •n b!llf mlljON' pOnd

knu ver~root.

~let volharding Is daarin J:UI:I:II: om nl die bestaodde!e van ons bcroemde mlddcl Pa.,azol

In die buitelnnd nan te koop. Ole mlddel os

reeds bC'sl,flcbaar en w")ra 'lnlt;ens voorsitrlftc v:tn dr. }.l'ljnnig verskaC.

Ook tllc l'>ywerhe!ds·Onlwll<l<•llni;S· Korpo,asle

vcrdien on~ h:1r!.lH{e dank vir cHi~ rtn.pp~

s:c-docn In die oprlgtin~; vnn •n wolfabrlcl<. Aile

vet wtkl<CIInf~C In t1i6 \',.l'·"'·l,..rl word met dtC

~:rootsle bclnngstelllng sevolg en n• ons In cllc

ltiUd SelJrU1k kan mm.ll< V:-Lil diC OllU:.:tC

prose .. sc waaroor dlc V'f''·''":-;l:1_{lU hc!-1<11<. .~~:al}

hler on~;ctwyfeld •n geweldl!;e mark vir wol· tabrll<nte ontsluit wc>rd.

Vrlende In die Unie en ook In tile ''crre

Sufdw€!s-A!rlka. word v:1o hnrte bcdank var

hul getroue mcdewcrkint;. My mede·dlroktcurc wll ek bedt:·:Jk vir die aang<'nn.mc produktlewe

s~·:newcrkinr;, maar In bcsondcr wll ons die

lloofbe<tuurcler en sy per•oneel ~:elul<wens met die lo!wanrdlge wyse wnnrop hulle die

be-lan~e ,•nn die W.O.A.-vrlendc behnrtlr; het.

Deur hul ce"bare en tocgcw)'<lr optrcde word ·n bestgheidt;tr:tdfste van onbcrckcnbarc wnsrde In die lnntl bcstendl~;.

Voor ons oorga-an tot vcrdcrc vcrri&Un~:e. wll

ck gran~; alma! hier hnrtlll< welkom heet co

die hoop uiisprcek dnt ons samewcrklng stcC(!9

o.angcnnnm en opbouend •nl w~es.

(Advt.)

iliAATSKAPPYVERGADERlNG

WoGoA

o

JBe

h21ali

S1U1lii§e

s§

e

Brei

Dien

s

te

Aan

W olboere

Doeltreffend Uit

By gdeenthcid van die jaarvcrga,

dering van die W.G.A., wat op 17

September te Port Elizabeth gehou

is, het l\Inr.

N

.

C

.

Haveoga, voor• sitter van die Dircksie, die lcde van

clic Maatskappy as volg toegesprcek:

CEACTE KOLLECAS

VA.'> DIE W.C.A.·DIREK$1£

EN VRIE:-IOE,

Vcrlede jnar Is u mccgedecl dat d!t vir m)•

•n interessante en aangcnamc ondcrvinding is om mce te docn In die opboulng van h!erdle

gewllde bocr~:i~talc. OnwlllckeurJ!f het ons mccr

en mccr a·J.n<Jag- aan die saul< bcslec co rnoet openlik bcly dnt tile W.C.A. reeds 'n ware

ercsetcl ln my gednsLekring VCI'Ower hct. Nou

Is dll vir my me~r verstuanbnnr waarom die

W. G A. so' n belan~;rll<e plclc In die dnngllkse

lcwc van sovecl dul~cnctc b<~crc·vrlende !uneem.

In l>csonder gaan ons ~:cdagtcs ult na

vriende In b)'nn r-Ile dele vnn ong land wat In menlge gevo.llc hnlpeloos Stann teen die be·

dreir;:ing vn.n crnsttge droogtetoestande. Ons

as medc-boc.rc weet waarme~ die vriende te

kamp het en 'vaar ems orc:lnis3.sie entgi! hutp

knn verleen, moet d!t sonder narsel!ng gedoen

word.

:My lndruk Is <lnt •n steeds sterker wordende stroom va·n gocdgeslndhcld die organisnsie

to".-vloei en na die \V.G.A. vir dO.tld\vcri{lil<e

teitling In bclnn~; van die wolhoere ;,, <~:o gc·

heel opgcslcn word. Ell'c l)r~nnl.:o..tsic wat cUe

~€!<'5 en strC\\'c van die \V.O.i\. openbaar

-waarvan die hon~sto tnt tlic 1:\a~ste nmpte·

nnnr vurl~ beslf'hJ l<ti ulCt dfc hlee om \\':,:l. r-tll: en orlW.:rbctcrHI< In bclan~ \":\11 dl~ l)cer or• te tree - is 'n g-root !Jute en ,noet

prcstecr •

Celukklg Is or.s om vnn)aar In neelt<·mal

veranderde o~nstandtg:hcdc •c K:tn "~r:,:aCcr.

D!e alsemcen ontwr!l;tc toestande en In be· sonder die wo•dendc w~"ldstryd, het verlede

jn.ar •n skaduwec oor ons vcrrJgling:c gewerp.

ma:H saam met mi!Jo~ne ult aile w('relddele

knn ons die Voorslcnt~hcld vlr die be~!ndlgint; van wapcnscweld dan!<.

Ccdurendc die oorlog, so~s nog noolt tcvore

ntt!, 1., ~ctoon tot wtLt t(.'r l:olossalc en •.~o•ondcr­ baarllke produksie dlo nardryl< In slant iP. As

hlerdie mngtc van vc•·nlellgm~; positicf a~"· geweud kan word, ka.:l ons <lfc tocl"oms nl~l

[;root vertrouo te~;cmoet .;ann. Oit ts eel;

llOO;;: t>'d d!lt eiJ.tc dlcn~barc bnrgcr op 'n

btllll\:e w)'~C In tlh:: t)rtHlttktC van bY !lrl)eld s:d d?el. ltrwyl lnh.lntlef ru onder

neruill;.;:s-gces ole a~u1 lmmJc ~o:cH~ moet word nlc.

In die geskledcnb \'an elke land korn daar 'n tydpcrk yun hcu~Uh;c OI)IC\\'Ing~ en l'loci.

~ty ,·oc-.rspf•llln~ I~ \lui hlenlie fa.se nou in

die oulwtlckcllng \Ut1 Suld .. J\rrHo:n a~ngebreelo.

hcl. Elkecn van ons wnt hom as 'n ware

!,uld·Afrikaner bcskou. moet ole guide (,C·

leenthcld 1.a die bcste van ons vMtn'll! bcn~t. Eckrompc idees moot soQS 'n ou Jdeed ·va•:l ons

wcg:g:cv.•crp word en ovs gcdo.gtcrigting

aan-p:ls bv die nuwt w~r·clrlkonscptc. 01c hur•

s-,111:"\tJ~C sl\.f!ldlnJ: tiiS!"CII lcaplt:lal (!n Hrhtdll.

flrOOU~I'nt t!l' n•rbrulhcr, moct ''ir cwl~ :n tHe

ban l;:'ct.locn \\'ort.l. \\'(•rl\er'l, wcrlq,:C\\'Crs ,!n re

-gccrd-~rs mort hcclluutJt; 1\0tlpcrcer ht ..Uc <'P·

bouillg vun ons lu.mJ.

Alles Is vnnd:>.C nog •n geweldige warboel. Ecn lit;punt In hlerdlc j3ar Is gelukkig die

nu..;"·c wotskema. van toepassing op Engetand,

Austr-ali~, r.:u-Seeland en Sutd·Afrika. Die

e~..:n~te van hh:rt.IIO ~l,crnn Js die belsoud van

'u l:ln~tennyu·:.hculu met •n minin1um-s)'r'3i~

en die hcalu:ot~JI1rtK \'an ope marl<tc. Onder

lllerd!e skema het ons 'n sprckende voorbeelc

van nasJonalc en lntcrna~ton:tle samewerkmg

en voel oortuls tlal die J)rcsedent wat hier

gcskep is, nos groot navolt;ing sal geolct.

Mel h!erdle selecnthcld wll ons dan ook. craag dank betul~; vii· die ecrvolle wysc waar· ~P ons ~;e<crdc Vlse-voorsltter, en o~s nnder Suid·Afrlkannse vcrlecnwoordlgers, d1e Suld·

A fnka.ansc v·olbocr op dl~ konferens1e te Lon· den ven.ecnwoordl~ het. Ons voel scCt!rd da-t

die verantwoorclellkllCid mnr. Moolcnan ~e

beurt geval het en dank hom In besonJer v.r

sy beywcnn{; in bclang van die bokbaar·pro·

duscnt, hoewel dll nlc In sy opdrag !nb~rrer.e

,,

·a

s

oie.

Dil Is mcnslll< ;)m leleur~;~stcld tc \'Ml met

die 5 ps\. vcrmtnd.rlng In die has!es~ "<.ol· pryse maar tcrsclfdcrtyd. en '!lCt in:tU'lt-min_s;

van die groot v('lorratl~ opr.;ehoop J;•·t!u:~u.tc d1e

oorlog, h.!t ccn en aln'lnl ~;cltcr vcrh:; J;Cvoel da.ol die sny jn pr)'SI! nic J;rotcr wa.s :lie. O.ns

wll aa.nneem dat ons vcrtCl!;1wco_~·uh'~rs by

toestemmln!: tot die vermlnt!erlng dnnr bale

goele rcdeli voor gchad hct en ons sou [;l'aag

•

slen wnt die wereldpryse aanstannde jaar op

dfc ope mark so.l wccs. Ot) ecn punt vucJ ontt

bc~:tU:o. en dlt lfo d!lt d:-~:-.r ~een vcrtlcl'C 'cr·

Ja_gln~ lmn wrcs nfc. Vera! gedurcndc die oor ..

. lo;; was die vcrmccrdering in die wolpryse b~tlo

mlndcr n.s In vcrlwudin~; met die styglns vnn

nlsemene pryspellc en In besonde•· die styglncr van pr)•se van nnder landbouprodukte en lnu~­

boubcnodiSdbedc.

Vlr tHe Suld·Arrika.."lnsc mcriJlO\VOl slcu on~

\'Oor\\'aar 'n bale rooskteurige toel<oru!). On~

produkto: Is ~;ew1ld tn die bultel:;,.nd en mel

'n sroter toe;;nn\<hkhcld tot die wcreldmarkte

snl ons sroot medcdtoger, Austraho, 01> •n min or meer sel)•ke pr)·sbasis dit moelhl;

v.md om dl¢ mo.rktc '""oor on.s wet; te nccm.

Bale •al e~;ter afhnng .van ons oplrede In dlo

nabyc tuel<oms. Ons sake sal so lngerlt; moct word om L.: produseer wat die wCrcldmarlttO In die tocl<oms snl verlan~;. Cou "u·l on• t;~­

volsl!k moct vasstel or die llpes en nl~;cm<nl)

t;t.!hall\!$ wu.t. vandag: op die roees Ionendu t>asf!l

gcproduscer word, hullc gcwJidhc!d In die

nn.-bye tocl<oms sal bei1ou. Die hclo lndu"lL'IO

moel SOIHior versuim by enlge verandcrdu

om-standlghcdo nangeP:l:t word.

EH,cen lwhoort ''atala; groots tc \'OCI op tlfo

Suld·Arrlk:l.."\tt~C wollwer. In We Jantl \':\U l )rO-t.:l:.-,1~ t rcc hy ':~nd::t~ onbeskcrmd en on~c­

~ub~ldlt:cn.l tot llie wCrtltlmarlt to€!. 'n ,t;oormu li.a,)hanll:l3 en onbCP:l:\ll>:no Ycrantuoort.h

•IIJc-hc•d \\Ottl (Jeur hom direli. en jmlircJc o1• dlo

~houcr~ J.:~nrctu, C_y dit: bep:\.lin~ ,:.u '"•rd<•ro

,crtlll~tiu;.::e s:-t1 g;r~:l;' gcsien \\0>0 ~~\t tile

regerlu,: 1!11 ,,t!l:-.sHitc owcrhcde hlerdi~ U'tPt•Jc

bcnovrld._ In a~ nec.:n. 'n Ander 1Jcl:lu:.:;rl1;<>

~:':'k \\'at onmhldCIIik lllc n.:tnda~ vt\n th•..,.

h::urttll:.:es mod g~nlet, .JS clic Lte,udh&,::- \'un diu

wl~s,~llcot•r:,c. On~ vcrneem egter c.lo.l. ons VlsC·

voorsltto:r die snak rc~ds by die betrokl<c outorltclto tHl.nhansls gemunlc !let.

Bemoeili~:entl lB dlt om te bcmerl< d~t olio

woiiJocr mecr en meer I.Jel.Jeer oor S>' produJc

,·ert:ry. Prul.lukslc Is 'n bclangrikQ snaJ,, 111uur

tJcmarltlng. vcrwcrking en die llistrJJJu~Je vtHt tile klanr~Cnlu'llae goetlere moet nlo ult dll)

oo' 'crloor word nte. Op Ole Dlrckslc vn.n die Suld·Afrlknunse Cillnal van die

Cesamcnl-llke Or~;nnlsnsle sal wolboere onsetwyfeld die

meerderheld vorm en dit sal tot die voordcel

vtlo dte bcdry! \'.'\."eS fndien, soos a.a·nbcvcel,

die handel, maar dan sonder enigc \'OOrbehoud,

verleenwoordlg word.

VIR

MY IS

DIT

DUIDELIK

DAT

Dl\.1\

R

OOK

'N N

U

WE

FASE

IN

DIE MAKELAARS·

WESE AANGEBREEK

HET

.

Ons moel ons elc sake krittes ontleed en elke

makelanr moet hom eerllk aC,'Ta ol h)' len volle

aan s:>· doel, ns verleen,\·oordig:er van die boer.

beantwoord. Ook moct toesesien word dnt nile

dlenste op dlc mces doeltreffende en

ekono-mlese r;rondslng ultgevoer word.

VIr die boer Is dll vnn die nllergrooloto

belan~; tlal sy makelaarssaoak •n lewendc, flo· rerende cenhcld Is waar ondoeltreffendheld en

onel<onomlcse handcllngc nic geduld rna~: word

nlc. U !Jire!<rlc hel reeds noukcurl.:e anndnr;

aan die snnl< ~:cwy. Die loel<omsptannc vr.·n

die W.O.A. Is cluldelik geformulecr en J>OSI·

uewe docl~;crlgto handelinge sal J!leeds die

kcnmcrl< van u organisasie \Vees.

Die o.rgelope selsoen was weer een van mcrl<wnt.r<llj;e prrstnsie. 'l'rots ulters on~;un­

sllgc Kllmnllese tocstz·ndc Is daarln gcslnal; om

ons !lnanslrle posisie krngdadll; te vcr•terk.

Dtc s~t\tti! wnt nou voor u tcr ta!cl IC, v~rtolk

wrdl~nstellkc vorderins op vcrlede Jaar. ~n· dnt aile nod!.;~ voor~ienlng3 gcmnak Is, bly

daar •n ru!me saldo op die verdeling.rekenlng.

en u Dlrel<sle bcveel oo.n:

(l) ,.jlal £10,000 op die Atgemene Reserwc ii gcplo.as word, wnt die lotaal op !40,000

bring.

(2) •n dlwldcnd van 10 pst. wanrop dlo

normnle bcla.sting bctaul Is, wcc1·

vcr-ltta~r word - en

(3) Die rest:lnt onverdeeld oorgedrll word nn. die volgende bOokjaar.

Dle d1Cn!'!mot!€!f word deur u or.s;anl'n'lc

~t(.~th Oil tile \'Qorgrrond gcstel en d:t!lrom word

veel mccr s:chon-,enneer OJ) die uUbreldln'-:' \':tn

dlcn~te tn brsparing:-. nan one-; JdiCn(o o~

nlleenlll' op die vcn,·e.rwlng van wln.sto. Om dlo li'"roon v:tn nile sul,sesse tc Sll!ln, was

die \\'.O.A. ~ctlurenUe (l1C n.fgelopc scl~of'n ln-strururnt<•cl In (11C otnJgtln.; \'Uil ,,, tn('ldf•l

-vccnrtl)CO)'Imndi~(} S:'\alc wnt onder die bcl<.warnc

JchJlng ''f\tl. pror. (]r. lf. 0 . .)lijnnl;; ~tann,