~~~~."·1•4,.,. "-~f;.~r.;~- ,.·~~<JiFio~, .. ~ ""'~!.''" ..
,..r...
...i.., .... ~~'l)~f:t~~~.~~~~ ~ •' ' .- ' ,("~ • ~ ..,.:.
.~J
~ .
_:.-;
:~~~
-,
'"..:~~
~.¢~.:
----
-~
-
.
--_:==
~- .~_;
:') ~:____-~ -
·~
:
1'!
.
;.
·..,
~
-
~
.
----~
~
-
·-~-ff
.
_ •.~
~
---~-- ~
. --:.. = .----· ---- ----~--
. . - .4
·
· -
--
... -
....
..
IC
0 0 t'f i-< I\\ it:. . g't'-1'('/{t' -laat ' hyrt
;
tyl; aab -ffilht' t d:.· >rys<' c i:t· len~L' gl!-n as c be-!< in I a.s ;hl't .st.>n.l pj t~- llg'('-hull•• lwt ltlin~ tl b .. t na ' po ' pt•r TOt']>J.k:.
:-o.a .. I ern .. mar· lkr8-lemf:' svry svry .svry svry svry 8\fD OSCH 'r'"
I
r
i
~registrcer aau tlio H.P.l{. as 'n 1\uusblad.
5de Jrg. Kaapstad, Woensdag, 8 Mei l!H6. No. 24.
Vergadering
op
9
n
U
itdagende
B
rakpan
Sukses
Die werkersvergauering '' at di<> JCG., dr. Hans van Rens
-bnrg, Yerlede Dinsdagaanu in dio Bral<pansc :,tausaal
toege-sprcck het, was 'n wtdagendo sul<s<•s. 'n Lang erewag het
die ILG. voor die stadshuis ingt'\\':lg en 'u slmre van enigc
dui:.ende mense het die stadsaal sowcl as dit> eetsaal Yan
die stadshuis volgepak Ten spyte \'an opcnbare dreigeme
n-te en gehcimsinnige telefoon-sl•rilu·oc·pc het niemnnd gewaag
om steurings to Imm veroorsnal' nic. Die O::.scwabrandwag
was egter voorbereid op enige gcbru•·lilchdd. 'n "Gitgelese
afdeling van die O.B.-w~g. onge,·cl·r 500 man l:tterlc, hct
ge-reed gestaa.n om enige \'onn ,·an tcrrorbmc die hoof te bied.
Dr. P. J. Meyer, Arbeidshoof \
van tlio O.B., wat voorgesit het,
bet verklaar dat hierdie
Verga-dering wat op Brakpan gehou
word, bewys is van die !crag
van die Afrilmners ann die Rand. Bralcpan is reeds 'n Afrikancrvcsting - J Qhannes
-burg sal oolc nog verower word.
Ry hot die dnnlc van allo AJr i-.kanerwerkers op die Rand oor-gedra. aan die stads•·aad van
Brakpan wat h.ierdie ve
rgade-ring moontlil< gemaalc hot.
Die burgemeestet· van
Brak-pan, mnr. J. P. Vorste1·,
raads-lede ds. L. S. van der Walt en
mnr. J. V. Coetzec hct saam
met die voorsitter en adv.
Jo-han Vorster op die verhoog plek
ingeneem. Laasgenoemdc het
die vergadering ook korteliks toegespreek.
Die verrigtings is opgeluistcr
deur die \Tolike marsmusielc
van die O.B.-blaasorlces onder Ieiding van komdt. Pienaar. Die
groot gehoor het onder orl<es
-begeleiding hartelil< en
gees-driftig volksliedere gesing.
UJWE
§1r~YD
UJ
W
IE
W
AIPIE
E
KoG
o
OOR TERRORISM£
,;
n
i'\
u,~
e
:,l
ryd
,
.
('t·ci~ nuwe
w
apens en
wa~u· die nasionalistiese
stroom
v
i
r die luaste
~<>slagen
meer
die regte middel wa8
om
t
aal-
en
kultu
u
lTegte te
b
es
k('r
m,
daar
Jn·ing die
vraagstukkc
van
vcrstedeliking
-
armoc
d«> en
uifhuitiug -
d
inge wat mense m
e
t
d
i
e
sosi
ali
stiese
l(•
w
ens
h
csko
uing
moet
aaup
a
k e
n
vedig,
maar
dan
'n
sosialisme wat in
die
hart
van die volk vcnm
k
ct
·
e
n
dus nasionaal is",
h
ct
di<'
Komma
n
-dant
-
gcn
c
nw
J, d
r
.
Hans van Heushurg,
by
geleentheid
van
d
i
e
werker·s
-v
c
rga
dcri
ng
vcrlede
w
eek
op
Br
akpan
gese
.
Die KG. het sy toespraak
begin deur te verwys na die weiering van die Johannesburg-se stadsaal nadat die O.B. ver-lede jaar daat· 'n vergadering
gehou het sonder dat 'n klap
of ·n vuisslag daar gc,·aJ het.
)la.ar die volgendt: dag het
:\los-lwu se vyfdc lwlonnc met
20.000 naturellc dcur die :,trate gestap en gcdrl•ig om die O.B.-Ieiers nan lnlllJlpnlr op tc hang.
GCl'n haan hct egtc1· un hicnlie
opruiing tot moord en lyksken -ding gel•raai nie.
Hierdie jaar, toe ons weer die stadsaal bespreek het. het 'n
kommunistiese soldate
-organi-sasie daartcen gedreig. Spr.
onde1·skei tussen hierdie organi
-sasie en die teruggekeerde
sol-daat. In 'n toespraak in Maart
1943 het hy in Kaapstad die
O.B. se standpunt teenoor die
soldaat weergegee toe hy gesc
hct dat die volk uit die
na-Joods-l{ommunisliese .,Spl'ing-bolc-Legioen" van ,·nndag is 'n
ander ding. Vir ons is tlie
Springboi<-Lcgiocn nil<s m•dors
nie as dio soldatc-front van die
Komrnunistieso Part.y. 'n Sol- •·
datefront van aile ltleu•·o en
geure.
TERRORISl\IE
Verlede Septembermaund het
hulle die H.~.P. - wat geen
vriende van die
Ossewabrand-wag is nie, maar wat ook
Afri-kaners !s - net so behandcl, totdat die polisie hullc uitme-kaar geslaan het.
Dit. is naalcte tenorisme t·n
<lit is gomilc teen dio Afrilmno•· in sy oio land. Teen aile Afri
-Jcaners wat nic die lwie vh· Ua.iil
of 1\tosJ.:ou wil buig nio, muak nio saalc of hul O.B., II.N.P. of
wa t is n iC.
Die talctiol< van di<> vyand is
duidelll;: en dit word gcbmilc
teen alma! wat nie wil S\\ig nie.
mt
b TERRORISl\rE en ditword gcmilc teen alma! wat
hullt• met die gericfl.il;:e woord
,fasciste" bestempel. Dit is 'n
nuwc gogga wat gebore is nit
die oorlogsjnopaganda en haat.
:\aamlik dat aile goeie mense
( Vervolg op bls. 2, kol. 1)
,,M
i
nder'
'
Drasties
Vir Hulle
Onder die aanwesiges is hee
l-wat Engelssprekendes
opge-merk.
Oie li.G. aan die woord. Van linl,:s ntt regs: Adv. B. J. \'orstt•r, dr. P. J. l\leyer, en drie lede van tUc Bral•panse stadsraad, mnr. J. P. Vorster (Burgem<>ester), ds. L. S. van <lor \Valt,
<'n mnr. J. V. Coet-zee. Die Boerejeuglid op dio foto is 'J'ommy Lyons wat die tamboere
Ecn van die jongste pogings van die part.ypolitielcc bewinu om In·oo(l .,oworedig" tussen die
vollc to vonleol, is 'n noo
dregu-lasio wat die gowig van brood
tot 29 onse bopork in pluas Yan die normalo 32 onse.
S.A.
SE.
E.NHGSTE.
OOILAM
GE.GEE.
VIR
JOHN BULL
Onderwyl die
U
nic
-rege
r
iBg
so
bcgaan
was
oor die
voed
sc
lpos
i
sic
van B
r
i
uanje dat
hy
gc-u
ad
elo
o
s
allernood
s
aak
-l
i
k
ste
vocdselsoorte
na
Engeland
uitg
cvoc
r
e
n
op
ro
epe
daartoc gedoen
he
t
,
het die
E
ng
else ee
n
stryk
deur w
i
t
ht·o
od gc
-ee
t
e
n wa
s d
it
nie vir
hulle
nod.ig
om
hrood te
t·ant~oen«>er
n
i
e
.
,Die mcnse in Engeland hct
dcnr die oorlog witbrood geeot en ODS Icon HCt SO\'Ccl lcry :lS
~vat ons wou
ltc
,"
hot 'n damewat t>as uit Engcland t<lrugg-
c-keer het, vorklaar.
Slegs 'n paar maande geledc
nog hot Suid-Afril<a. duisende
Kersfeespoedings na. ..
honger-Jyqende" Engeland 111tgevoer.
Op daardie oomhlil< hrt
nntu-relle in \\aterbcrg boom\\ ortels
geeet weens hongcr:,nood. En
op dieselfde oomblil• hct genl.
Smuts 'n berocp op die \'Oil'
gedoen om nog meer l!os na
Engelaod te stuur .. uit dan~•
baarheid".
laat rol het tcrwyl die KG. na die verhoog bcgolei is.
N
QJJW<e
!Per~~rnderfl1Jcemo[fj)g
Aanduiding
V((]Jfi1
SkrefUJrnff11g
Nadat Die l{ruithoring, amptelil<e strydblad van die
Jl.:V.l>., sederl sy ontstaan vyf jaar gelede deur die Xasionale
Pen; ~cdrulc is, word daar nou oorgegnan tot die stig-ting ,·an
'u cic pcrsonderneming in die vorm vau 'n liruithorin g-maat-sl<appy.
\'r'aarn<>mcr::. is dronkge.slaan dcur hierdie ontwikli:eliug. Ve
r-ldnn.t· word dat dit 'oTeemd
voodwm dat 'n politiel;:e party
wat in be!.it is \'an so 'n
mag-tig-e pcrs soos die Xasionale Per::. llcpcrl<, dit nodig ag om
in l{a.~'LPStnd. waar die moeder
-tnl• van die pa1·ty se perso
nder-ncruing sta.an, 'n nuwo per~ op
tc rig. As dit op 'n untie•· pick
in die Unio OJl!~crig sou gewces
het, was ilit nog vOl'Staanba.ai".
maar 11011 lwm dit uiters
\TC<'md voor.
AI vcrldaring \\'llt daaraan
gegcc lean word. so "ord ,·
cr-Jdaar, is dat IDe gcrugte om-tn•nt ·n dreigendc slceuring in
die H.X.P.-Ieiding oor die
lnves-;.ic \llll ::.amew(·rldng nwt dile
O:,o,cwabrantl\\ ag, 'n hardc
"t•rldH<heid b, en tlat di<·
be-rocp::.politiei wat dreig om weg
tc brcelt indien daar aan die
met·rderheidsrb van die l•oulms
tol'ge:rP<> word, \'l'oegtydig vogr-hPrcitbcb tref om 'n eie pcrs t<• hf· die oomblilc as tot hie•·-dh• stap oorgegaan wont.
DOOIEPli~T I~
PAHYS
Politiel<e W!IIU'llt'me•·::. in
Parys mccn dat 'n dooit·
-punt die J<On(OJ·eusie \'UII
lluitclandso ministers bl'
-dreig o~ndat. die ,bond~(· notc" uic CI'IIS lean wu rd
oo1· die Yrcde!lvPnlrag ml't
Italii~ nic, bc•·ig
Snpa-Reuter. Rusland ('lis
srg-gensl;:ap in <bic Itnliaan~e kolonies in Afrilca t>O\\ el
as Triest ,·ir Suid-Siawii1•
Die Ameril<anrr~ "" die
Britte dinlt andrr-;.
Dit is n::.amlil< ool;: l>l'l<('llll tlat sommig<· van di<· sh'rl<,.l<· ledt· in dil' direl<sic van die•
Na-"ionale Pers voorstandt••·s van
s:unc\\ crldng is. <;odat dir
\'OtH·nc·mcndc siH·urdl•rs be\\ u~
is dat die Nasionalc P<'rs by
so'n onh\ ild•eling sy !>teun ann
die volk!lfront sal gee.
oorlogse chaos op twee bene
gaan uitsteier - 'Ciie
Ossewa-brandwag en die teruggekeerde
soldaat.
Tcenuor die terugkerende sol
-dnat, dus, hct die
Ossewabrand-wag aile wclwillendheid. Hulle
is .-l..friltaners wat gevcg het vir
'n saak wa.arin ons nie gcglo hct nie. Ons weer hct geYeg
vir 'n saalc wat hulle nic ve
r-staan het nie. i\lnnr albei was
Afrikaners.
:\Iaar die teruglcc•·cndc sol
-da.at is een ding en hierdie
'N
E
GTE
AFRIKAANSE
PRO OUt(
\Veens tile afwesigheid Yan 'n behoorlil•o rantsocnoringstelsel betelcen (lit dnt die bovoorregte
vasto l{landisic van dio
bx·ood-\\inlc'cls nou 3 onsc per dag
mintier brood sal ontv::tng. Die
voorpunt van die du.iscnde in
die broolltouo !>Ill dat·em net
1!;2 onse mindcr lu·y - huUe
kry sedert lanlutl nlc mccr as
'n halwo brood, d.w.s. lG onse
op 'n slag tc !coop nie.
So !com djc regering die on
-bovoorregtes darem ool' u.f en
toe tegemoet!
Handclsnavrae: INTERNASJONALE KOPERS (Em-1S.l B?IC,
BLADSY TWb;ID
Vf.RGADERING
OP BRAKPAN
1Ven•olg van bls. 1, ko!. 5)
,::'lfl ,dt'mol>r:~tc" b en aile sil'g
-te mcnsc gh1 .. fa.,ciste" !s. En me. hierdie gogga jaag ltul.:C
die gcpcupcl up hoi.
As oud-gelntern!lcrde:;, v.·ut
jarc lank sondcr aanl<las- of
verhoor in l<onsentrasiekampc
gesit het, bymel<aar· wil l;c)!T1 0:1i
hul dum·verworwe
kameraad-skap te best:ndig- en terw:lle van onderlinge hulp en
OIHicr-sleuning in die poging om weer
'n nuwe !ewe vir hul vrou en
die afgelopc scs jaar nic onder
-gegaan nie omdat ily dje dracr
':an 'n nuwe en 'n lawcn snood-saaldikc gedagtc in <lie voll•si<-1
is, het die K.G. voortgaande
ge-se
.
Ons taak laat eenvoudignic toe dat ons die ondcrspit moct deli nje omdat die
voort-bestaan van die Airil<ane1·dom
van die groei en die bloei van
daardie gedagte afhang.
Tot-dat hy in clie bree In(: van die
,·oil' ingcslaan ltet, l>an nil<s ons
DIE O.B., WOENSDAG, 8 MEl 1946.
die hoeder van sy broeder is. tjies wat detu· die Nood
hulp-fonds van die Osscwabrandwag
dem· hierdie lange jare aan die
1 lewe gehou is. llulle sal 11 die
antwoonl kan gee.
Dio nasionale vasberadenheid van die Ossewabrandwag hoef el< nie te beklemtoon nie. Dit
hoef u ni.e vir die O.B.-sprekers te vt·a nie. Dit kan u gaan \Ta vir die konsentt·asiekampc ,
\·an die Empire in hierdie oor
-!ogsjare van AfrikanervetTOI· gmg.
WAS BOEDER
Maar dit hct by ons nie by sentimentele nasionalisme ge
-bly nie. Om; hot ouk die
sosia-li~tie,.;r· dr·anl::' dwarsdeur ons
r,-dedcre gehad. En weez· is dit
'n Xuwc stryd vereis nuwe
wapens en waar die
nasionalis-ticse stroom vir tHe laast e
ge-slag en meer rue regtc middel
was om taal- en lmltuunegte
te beskerm en die sic! van ditl
Afril<ane1·dom te red, daar
bring die problemc van
vei·ste-dclildng en industt·ialisering
dinge mee - a.rmoedc,
vikti-misasie, uitbuiLing van die wcr·
l<ct·, en wat dies mep1· sy
-dinge wat. met taa!- en
lmltuur-l<wtJssies 'n baic geringc
ver-houding hct, w:tt mens met ditJ
susialistiese lewensbeslwuing
moet aanpal< en verlig. l\'laar
sosialisme wat nie in die 1ta1·t
van tlie volk veranl<er is nie.
sr>eel in die han<lc van 1\'loslwu.
SWIG OF SI{EUR
die lcweosnooclsaaklikheid van
die sosiale lcwensbeslwlting in
die Afrikanerhart ontwaak en
die drae1· van daarilie sm.-tale
IeerstelUnge, wat rue Afrikaa
ns-sprekende Afrikaner be!;rcf.
was ilie Ossewabrandwag.
Sommige sal dit noem ·n
so-siale nasionalisme; ander sal dit
noem nasionale sosialisme . . . en Yir ons kom albei op
rueself-de neer, want \·iz· ons is aie benaming DIE OSSEWA· BRANDWAG.
Met woord en daad het die
Ossewabrandwag bewys dat hy
die dracr is in die
Afrikaner-vol!< se sosialisme wat in die
nasionalisme veranker is
-vet·al met die daad! - en om
-dat ons die draer van 'n nuwe
gedagte in hierilie volk geword
het kan ons nie ondergaan nie
. . . en ons gaan ons IUC van
l<OmmunistiestJ afskrililting Iaat
l<cer nie.
Hongersnood
Die K.G. word ucu1· waggencraal Richte1· na die verhoog begelei.
Die organisasie of beweging wat die werker se belange wil behartig moet deur en deur na-sionaal wees. andei-s gaan hy swig voor die opl<omende golf Yan nie-blanke l<ommunisme.
Of. natuurlik, as hy nie swig nie dan splits hy in sy twee vleuels, blank en nie-blanl<. Die beste bewys get u nou net enige weke gelede gehad toe die Ar-beiderparty uitmel<aar gespat
het oor die Indicrl(\vessie. Die gesonde blanl~:e instinl< het die een seksie teen die
IndH!rmaat-reel gedryf. Die
kommunistie-se ,Kaffer, Moor en
Incliaan"-neigings van die ander het
hul-le - wetend of onwetend
-teen die blanke gedryf en die
Arbeidersparty is u
itmel<aarge-skeur omdat hy nie in sy gro
nd-slag nasionaal was nic.
Die grootste deel van die
Duilse he\·oJictng sal in die ko-mende maande rue in staat wees
<tm bol•ant die hongerpeil te
leef nitJ. aldus 'n verWaring
uitgereik deur die b esettings-owerheid. Die amptenare het
tot hicrdic. gevolgtrelddng
gc-kom nadat daar 'n npname van
die totale voorraad voedsel
ge-maal> is. Die hongersnood en
gebrcf• aan t<>ereikende
hoc-veelheid vocdsel in
Duits-land. het gemaal• dat Berlyn
vantlag ilie g1:ootste swartmark
in vocdsC'l !n die hele Duitslancl 1s. B1·ood kos op hierdic marl{
net moo: £2 stu!,, botter kan
gdwup word teen £5 per pond en lcoffie teen £2 per pond.
ldnders te maal<, dan sluecu hierdie lalteie van Moskou ,.fas-cisme" en wil h~ die samekoms moet bclet word ... in die naam \·an demokrasie!
i\ITNWERKERS As mynwerl<ers wH stem oor hul eie aangeleenthede en deur
cen of ander noodregulasie be-let word en derhalwe tot sta
-king oorgaan en hul lone moet inboet solanl< as hulle staak
-dit alles net om die stemreg in hul eie Vakbond te erlang
-dan skreeu hierdie lakeie van Moskou .. rascisme·· en die stem
-mery moet glo belet word . . . in die naam van .,demokrasie"! As Afrikanerwerkers die
,, vermetclheid" het om or> 1
Mci bymel<aar te wil lwm
son-der dat hulle in die Shangaan
-en Bapcdi-marskolonnes van
die kommuniste wil stap . . .
dan slo·eeu h icrdie ontstamde en dil<wels gehuurde lakeie Yan Moskou ,.fascisme" en die Afri-l•anerwerl<ers moet belet word . . . in die naam van ,.demokra
-sie"!
EU•een wat nie die lmie wil
huig vir Baal en J\loslwu nie ...
die moct belct word. in di('
naam van die demokrasiP. .~:on
die eintlil•e doodsonde in Suid
-Afrilm. in die oc van die kom-munistiese handJanget·s i'> . . .
om Afrilmner te wil wecs, Yeral Afi·ikaansspi·el<eiulc AfrilmnPr:
Maar nie net die kommuniste nie, ook die jingoes, wou hier-die Ossewabrandwag-vergade-ring laat bclet . . . in die naam van die Demokrasie!
OOPSI,i\AN
Die Ossewabrandwag volg nic die taktiel< om ander mense sc
vergaderings op te breek nie. Nie met geweld nie en nie met fluisterveldtogle nie. Maar hy
gaan nie duld dat die gepeupel
sy vergaderings opbreek nie. As dje gepenpcl jou met gcwcld \\il oorrompel en l<eer, dan is
{iaar nrf ecn van f wee' li:euscs:
Of jy moet hc!lsop. Of jy moet eli<' pad oopslaan.
Dieg('n<' wa~ die o,~.('·. ·:i·
orandwag von die l:laste !<e'i
jare ltcn, wect watter J(CUSC' om van hom te Yerwag!
Die Osscwabranclwag het in
ten onder bring nie.
In sy meer as honderdjarige stryd teen die Empire in Suid-Afrika het hierdie volk van ons sterk nasionaal-bewus geword
. . . en Goddanlt daarvoor, a
n-ders was ons vandag nie meer
·n nas!e nie. Maar mettertycl
hct daar 'n tweede vyand
-die tweelingbroer van rue impe-rialisme - op die toneel ver-skyn: die kapitalisme. En teen
die kapitalisme het die voll<
geen besondere front gehad nie. Hy kon maar net ook teen
hom die nasionalisme toon.
l\Iaar ilie was nie genoeg nie,
want die l•apitalisme was nie
soseer 'n l<wessie van taal e-n
Republieke nie. Die kapitalisme
was internasionaal: taal hel
hom nie gehindet· nie, want hy ken net een taal en dit is divi
-dende; en sy hele alfabet
be-staan uit drie letters .,f.s.d." en
teen hom was die nasionalisme
nie opgewasse nie, want hulle
het aan mekaar verbygepraat.
Maar hy het as bondgenoot van die Empire rue nasionalisme in die rug aangeval.
liON :\!IE WE:\'
Die nasionalisme. ,elf:. ond<-r
die grootste Ieiding \·an 'n gene-rani Hertzog, Jmn die stedclil•<' werker nie wen nie - altans
nie '\·oidoendc wen nie. En di<'
sosiaalgesinde party - <lie AI·
-IJcl<lerparty - Jwn die
plutte-Jamlse werker en boer nic wen nie, selfs nie onder 'n ereman soos liolonel Creswell nie.
Maar in l 924 het die na
-sionalisme van <lie Afrikaner en die sosialisme van die
i\r-bei(lers mckaar die hand
ge-rcik. al was dit maar in dif'
Vl)rm van 'n l<oalisie, of Pal>t.,
en toe eerR llet hulle die
ge-samentlil<e yyand ,·erslnan.
Alleen !;on geen van hride clit regkry nie.
En dit is waar die Oss
cwa-.. bramlwag die draer van 'n
nm\·e gedagt(' in die
Afrilm-nerdom is.
lJit die eie Afril•anei·geled~r('
h<!t ·n Vo!J>sbcweging gclwm wat wei fanatics nasionaal is maa:- wat tewens deurdrtJnl• is
,·an die sosiale besef dat ellH~en
< I
onnodig om die O.B.-sprel<ers
tc gaan vra of die Beweging
as
die hoeder van sy proeder op-getrcc het in hierdie jare van Afrikanervervolging. Gaan vrayil· die mocdcrs en die
!tinder-Maar in die loop van die laas-te ses jaar het daar op 'n g1·oot sl<aal, dwarsdeur ilie land, en
met diepe besieling 'n besef van
Teken in op Die
O.B.
I
Die
Kopen~bond
Beperk
(
Geregistreer onder die Maatskappywet 1926)
Hierdie is
nie
n
prosp
e
ktus nie
maar n
aankon-diging
dat ons nominale
kapitaal nou
verhoog
is
na
1.
2.
3
.
{g
1l
S)([))(())«])))
(Q)(Q)(Q)
KOPER§BOND
hied aan:
V eiligheid vir
~
belegging.
V
erspreiding
van u
belegging.
Goeie
diwidende.
*
Met
die verh
oging
van Kapitaal
word
50:000
,B"
aandele van
£~
e
lk
aangebied.
/
*
DIREKSIE
:
DR. F. J. KRITZThTGER DR. J. H. PIENAAR DR. C.J.
S. STRYDOM J. J. A:CKERMANN DR. F. F. BORCHARDT J. N. B. SCHABORT G. T. ROBERTSON DR. H. J. LUTTIG DR. F. D. DU TOIT-VANSkryf
dadeUHk
om prospeki!us
oan:
DIE. SE.K
RETARDS
Die lKoper§bond Beperk
POSBUS 8363
JOHANNESBURG
IP
;.te ml. clic-loo , hul Hi toust tc k gest: han<: g-eri! daar D:: land broo a an ring van so en nada die I die I r·egtt hand klan· se r< Op ezen tal 11 eetw en g was. <lie ~ die 1 te It• bean ]{Cl. N~ in d 111'0 hullcR
\'ltf gcr hoc t-tl<ll I an pie: Vl'C .,l Vl'OII geRc ant."'' nie, tred oc \ tJCr: G< waa die 1 veld a an! vleis Mee gelc• van ders Hu.
lwn< gonl die . van Mid· dam Ie<lo I<Cnt is rr gin! liiCr• l 'n p stel: die heid mot al n geeJ nie.';,::.
~
~~:;\
-...
__ :·
.
.
,;;,
:~?:~_:':~
.. , ,,.
·
~:·· '·:·,~,-
.
;x:.·~':~·:<:~:
_
~~~u~< ,~::.:,~~-~:~--~-
::
·-~~
~=
~·:"····-~
. .
...
.
_.___
,
~....:..:::...;,.. ---~-
-
-~·--
-
-
~
i
teid van ouiug in ,,·aak en , sosialtJ ~ rikaans-bet•·ef, a g. 11 'n so-!r sal dit .me . . . . die::!elf->
is die iSEWA-het die ; clat hy rikancr-: in die !s -en om-'n nU\VC geword :aan nie nio van ing laatod
·an die· dit' !w -at wee~ ·peil te ·lchwing ~tUngs lre hl't .ng gc -me van lsel gc -IOod en lo UOf'· Ouits-Bcrlyn .rtm::Ll'lc •itsland c marie er lmn r pon!l md.I.B.
f
I
f
J.l
l
\ ~I
'r
1
DIE O.B., WOENSDAG, 8 MEI 1946.Po!i§ie Moet Balklkerye Teen
Holillge:riges
Be§kerm
Gewapende polisie bcwaal;: tans 1lie balil•e•·ye in die
stede wanneer daat· tou gc.st:tan word.
Kleurling- en bJanlce \TOlle het verle<.le weelt uit wanhooJ)
m\ dae lange vrugtelose tousta:\11 in 'n poging om brood :n
clie hande te kry. een \'an die broodlmne in 1\:aapstad byge
-loop en hulleself gehel(l. Voonlat iemaml lwn opt•·ee, het hulle hul uit die ,·oetc gl'maal; en n'rdw~·n met huJ lwsbarc buit.
Hierdie vroue moet c!l<e dag toustaan om brood in die hande te kry en nadat hulle ure to
u-gestaan het moet hullc met 1-:c
hande omdraai en aan hul hon-gerige kinders tuis ,·ert(.>) dat daar geen brood te vind is nie.
l~ANTSOENEHING
sy ::-egmatige <.led vocdsel kry nic .
AI manicr em hict·die pt·o
-bkem \'an ongc;Jyl<c voetiselcli s-t!·ibusie op tc los, is dat clic
reg-ering 'n stelscl van rantso~
nering van a! <.lie bcpcrktl! voedselsoorte instel. Op eli.~ oomblil< is <.laa•· geen uandui -ding dat hy van plan is or.1
iets in werking te stel nie on -danlcs die advies van 'n Britse
sir.
l
wAARDE
Dat duisende persone in die land van dag tot dag sonder brood moet klaarkom is te wyte
aan die Jaksheid van die rege -ring om 'n \'Oidoende stelsel van gelyke distribusie en rant-soenering in die lcwe te rocp,
nadat hy voedsel op groot sl<aal die land uitgestuur het. Onder die huidige stelsel van bevoo r-r·egte rantsoenering deur die handelaars self, kry net vaste klandisie wat op 'n maandelik·
se rekening koop, brood.
Die regering het besluit
om
die beheer · oor die dis -tribusie van voedsel aandie l'viinister van
Finan-sies oor te dra en om 'n
beperkte
rantsoenering-stelsel in die !ewe te roep. Volgens Die O.B. verneem geskied Iaasgenoemde glo op aand1·ang van die In-ternasionale Voedselbe-hecrorganisasie, wat an
-dersins sou weier om eni-ge voedsel aan die Unie te
!ewer.
Unt
Die
w~ek
$(f;
N«.HJ$
Op die mobiele mark in Eben-ezerweg, Kaapst~d, hct 'n aan-tal kleurlingvroue die voorraad eetware stormgeloop en die l<os en geld wat daar op die tafels was, geneem. Die o01·saak van die stormloop was te wyte aan
die feit dat daar nie meer rys
te koop was nie. Hulle het die beamptes met stokkc toe
geta-l<el.
SAK tJIT
Naturelle wat werlmeme1·s is in die boubedryf !tom dilm·eis
ure laat by hulle werl• omdat hulle elkc oggend moet
tou-stnan om hulle brood te belwm.
Jn die meeste ge\'alle, het 'n blanl<e opsigter ons mccgcdeel,
l<Om hulle met lee han<.le by die we•·lc aan. Hullc werlc ditJ hcle dag sonde•· om iets te eet. Daar is ellce dag naturclle in hierdie bcdryf wat uitsal' en nie die harde arlJeid l<an doen nie om-da• hulle op 'n lee maa.g moet werk
Hierdie naturelle het vroeer
alma! van mieliemcel geleef.
maar nou dat daar feitlik geen
meel tc kry is nie, moes hulle hul toevlug neem tot brood. Ook die is hulle nou ontneem omdat die regering nie toesien
dat elke lid ,·an die bevolking
Reorganisasie In Caledon
Mnro
Kootjie Viljocn word
Hoofkommandlant
By geleentheid van 'n voltallige reorganisasie-,·ergatlering van die manne- en vroue-icommando's \·an Caledon h~;t hoof
-genl. 1\iax Smuts die hartlil<o danl; en gelulnvcnsing van die hoofkwa.rtier oorgedra. aan die \Toue van hoofltomman<lan t-sl<appe A4c en A4d vir die sltitterende r(·clings t.ydcns die
on-langse K.G.-vergadering op Ca!Nion. Sonder 'n enl•ele haaJ,.
plek - wat van Imap or·gani>.asievct·moe getuig - hct die vroue op smaal<volle wyse aan meer as 200 mense l'os bedien.
,El' het nuwe rcspel< \'lr die
vt·oue gel•ry," het die gcneraal
gesc. ,Nie aileen het hulle
go-antwoord toe ons geroep hot
nic, maar deur httl flinl'e
op-trede het hullc die O.B. in die
oe van vriend en v~·and groot
cer aangedoen.
Genl. Smuts het ook met
waardering gewag gemaak van
die prestasie van die Greytonsc
veldkornetskap wat onlangs ·n
aangename en geslaagde
braai-vleisaand georganiseer het. :Meer as 300 mense het by dit!
geleentheid, onder beskerming
van die O.B. in gesellige
broe-derskap verkeer.
HOOFKOMDT. VILJOEN
Hoofgenl. Smuts het aan ge-kondig dat hy, in oorleg met genl. Swart wat in bevel van
die a.fdeling is, die bevordcring van mnr. Kootjie Viljoen van Middclplaas tot hooflcomman -dant van die Botrivier- en Ca-lodon se komma.ndo's wil be-l•endmaak. Hierdie aanstelling
is met geesdriftige byvalsbotui -ging <leur die aanwesige offi-siere begroet.
Hoofkomdt. Viljoen het in
'n paar gepaste woorde sy aan-stelling aanvaar en beloof om die Volksbeweging en die
een-heidstrewe van die volk na
ver-moe te dien en te bevorder. ,As
al my offisiere my roep, het ek
geen ander keuse as om te kom
nie." het hy gese.
•
11''
Hoofgenl. Max Smuts. KOMDT. DELPORT Die reo1·ganisasie van die l<ommando's is daarna afgehan
-del onder Ieiding van die Voor
-ligtingsoffisier, hooflwmdt. W.
R. Laubscher.
Nadat die kommando-raad
behoorlik saamgestel is, het die
raad mnr. Faan Delport van
Hammansdal aanbeveel as
lwm-manaant en opvolger van Oom
Piet le Roux van Caledon wat sede1·t die groot skeuring onder uiters moeuike omstandighede die vaandel van die O.B. gedra
het. Die aanbeveling is goed
-gekeur en mnr. Delport het die
aanstelling aanvaar.
WAARDERING
Komdt. Delport het met
WOt; )1.-\.CAIU'Ht;R \'ER -:tiOOR. - Die Amerikaansc owerheid in Japan hct ontdek
dat ctaar ·n plot deur Japanners gesmee is om crenl. l\[acArlhtu·
waardcring melding gemaal; van die trouc dirnstc wat ou<.I-J.:omdt. Le Roux aan die
vollcs-beweging gelcwcr het. In
moeilil<e <lac het hy clif' fOI't vii·
die O.B. gehou. Vir sy dicnstc
wil ons Oom J>ict nie aileen be-dank nie, maar on~"< \\il hulclf' aan hom bring.
Oom Piet het die slagoffer
geword van die plaaslil<e H.N.P.-propaganda. Ons be
-treur dit ten seerste. Aan oom Piet wil ons net sc dat
die O.B. nie sy mede-Afril<a·
ncrs in die stryd verlaat of in die steek laat nie. Ons
staan by ons vriende, het die
kommandant besluit.
Komdt. Delport het voorts
gese dat hoewel Oom Piet af-tree as l<ommandant, die
kom-mando nogtans sy dienstc nie
kan ontbcer nie. Daarom word Oom Piet gekooptecr op die Iwmmando-raad.
:tlnr. Piet lc Roux het V(.>l'· ldaar dat s.i. die• snsinlc strcwe van die AfrilmnCI'\'0111 gaan wen. Die O.B. is die susiale be-wcging van die Afrilutne1·. Dlt
is ell.:e Af•·ilmne•· so plig om alles in sy vermoe tc docn tc•·
bevordering van hicrclie ideaal.
Hy sal die nuwc lwmmantlant op die •·aad behulpNaam \\'C(·s
na die beste van sy Jcragte.
DIE VROUE
Na afhandeling van die
re-orgrulisasic van die mans-kom-mando het die vroue aan die
beurt gelwm. Mev. Manic de 'Wet is weer tot I<Ommandante benoem. Mcvv. Viljoen en De
l-port is gekoopteer op die kom-mando-raad. Die vrouc is reeds ywerig aan die werk om fondse in te s a-mel vir 8 Augustus. DIE KRUITHORING Na aanleiding van lwm<.lt.
Delport se vetwysing na die H.N.P.-propaganda wat teen
Oom Piet gemaak word,
her-haal ons wat Die Kruithoring
van 20 Maa.rt geskryC het ten aansien van die tussen vcrkie-sing in Caledon: :
,'n Aantal O.B.'s het Sap
ge-stem en vir die Sap-l<andiclaat gewcrk."
,Die O.B.-hoofkornmandant
self het al~tief die Sappe ge -help. Hy is 'n sel<ere mnr. Piet le Roux."
Hooflwmdt. W. R. Laubscher.
wat tydens die tussen\'orldesing
self in Calcdon was, het aan
D1e O.B. verldaar dat hicrdie twee bcwerings albei onwaar is. Hy het gesc: ,Geen O.B.-Iid het vir die Smuts-lcandiclaat
go-stern of gewcrl< nic. Oom Piet le Roux het bestis nie \'ir die Smuts-l•andidaat gewerl< nie.
Hy het oolt nie vir hom gestem
n:e."
wat sedert Augustus 1945 op
-perbe,·elhcbber van die land i>. om die !ewe te bring. Die moord sou plaasge,·ind het ge -durende 'n Kor.1munistiese pa.
rade. Die Ieier van di:! kom
-plct is in hegtenis geneem.
!WlU'lHU!\ISTE LEI )[EER-L A A G. - D i e t·egsgesinde Christclike Sosialistiese party het 'n groot oorwinning- oor die l;:ommunist~ behaa! in die on -langse verkiesing van
d!striks-r·ade wat in die Amerikaanse
besettingsgebied van Duitslanct
gchou is. Die Chrisi.clike De -mol<rate het 1,652 sctcls vct· -ower terwyl die Kommuniste
slcgs 138 setels verower het. Die ander partye het altesaam
198 sct~ls verower.
DUITSERS EN JODE HAND -CEl\IEEN. -Vyf-duisend mem:c. Duitsers en Jode. was verlede v:eek handger.1ecn in die stratc \'&n Diessen, Duitsland. Amc
-rikaanse troepe moes die ge\·eg opbrcek. Kiemand is gedood nie. Die geve6 het ontstaan we~ns 'n gerug dat die Duit-sers ·n paar Jode wat in die
nabyhcid in 'n kamp gehuis,·es
is. vermoor het.
TEEN HONGER DUITSEHS.
- Die Amerikaanse besettings -owerheicl in Duitsland het 'n
nuwe polisiemag op die been
gebring met die oog op moont-likc onluste deur die Duitsers
as gevolg van die hongersnood. Die polisie bestaan uit kolonnes
pantsermotors en j.Jeps met
masjiengcwere. Hulle· is oor
die hcle land versprei.
NATUHELLE EIS REGTE.
- Die AdviseFende Naturelle Raad wat onlangs in Kaapstad \·ergatler het, het geeis dat die
-selfde regte wat aan Indiers
toegcstaan ~- om groncl in <HI'
afgebal•ende ,n·ye" gebiede aan (e lwo9, ool; aan !tulle toe
ge-staan moet word. Hulle het
aangc,·oer dat die nature! die
ldnd \'ail hierdie land is en clat
hulle meer reg het op Suid -Afril'a as die In<.liers. Daar is ool• bcsn-aar a.angeteken l een uie paswette.
VERSLAG OOR STAATS-DrENS. - Die verslag van die
Jwmmissie van ondersoek na
die toestancle in die staatsdiens
is nou aan die waarncmcnde
Eerste 1\-iinister oorhandig. Dit
sal latel· aan die kabinet
voor-gele word \'ir goedkeuring. Die kommissie het met hierdie on-dersoek in September 194.4 be
-gin.
UlTGE;\lAAKTE SAAR. -Volgens die mening van 32 Gcalliecrde korrespondente wat
die verhoor ,·an die Duitse Ie
i-CI"S in Keurenberg van die begin
af ge,·olg het. is dit seker dat Herman Goring en
Kaltenbrun-ner die doodstraf opgele sal word. Hulle meen ook dat Hess,
Von Ribbentrop en Rosenberg
die ctoodstraf sal ontvang.
BLADSY DR!.I!l
VIR
GELD
Wees K ie$keurig
en <.lrinl' allcenlil• \\'YNE.BRANDEWYJ:'\"E en
Ll-l{EURS ongccwcnaarcl in elkr OJlSig. Tral<teer u en n vrientle op die' bel;ende EXCEI.SIOH-(h·anldes. U sal
die besonderc gcur en die on-oortreflil<c lnvatitcit claan·an genict. - ~avrae vii· p•·ys-lyste aan:
Excelsior
Wynmakery
POSBUS 1 - '.rELEFOON 902 Telegr.: ,EXCELSIOR" Vlal•teplaats-Stasie, KP.SKHLFERS
MOENIE
U
AANTREKLIKHEID
BEDEI~FNIB
Raak ontslae van daardie
lastige skilfers deur middel van
VOORSLAG·
SKILFERIIJiiDDEL
4/
•
Posvry vanVOORTREKKER
·
APTEEK
Kerklaan - Kaapstad ( 1) en lllAITLANDS'l'BAAT, BLOEMFONTEINNou is u kans!!
om <lie JongsteAfril<aanse Klanl<rolprent
/Pinkie
se
!Erfenis
wat oral bcsondcr groot byval
vlntJ, 1.C SiCll!:
'n Ultmuntcodc vo<Jrprogram
word ool< nanr;cblcd. Ncbn u
knns wnur on bcsprcclt u plclc
dudclll<! Die lund word ltl•n•
mel drl~; tocr-cenhedc bt:reia.
TOF.RPLAN:
.\I.~A N fl.~(;. I :1 ~I El:
NIEUWOUD'rVILLE,
GROOT-BRAI{RJVIER, WILLISTON
J..ll~SUAG. I I ~U:I:
VAN RHYNSDORP,
l\IOSSEL-BAA.I, CARNA.ItVON
\\'OE~Sil.-\(), I~ ,\Jt:l:
NUWERUS, ALBERTJNlA, LOXTON
uo~ut;nuAG. tG ~u:1:
BITTERFON1.'EL'\', HEROLD, VICTORIA-WES \ Jn·ur\C. 17 ;\Jt::: GARIES, GEORGE, 1\IURRAYSBURG ,._,,TJ>:J(J)I'I,;, HI )Jt-:1: KAMIESKROON,
K~YSNA (en middag)
RICHMOND
aLAD6 ______ Y __ ~---D_lE_·_O~.B~., __ W_O~E~·N~SD __ A_G_,_s __ ~_iEJ
___
1_94_6_. ____________ __DIE O.B.. WOENSDAG, 8 MEl 1946.
Ll
Die oon\'cldigdc Iande word vandag opnuut begiftig met die .,demokrasie". Dit was dan glo eintlik die doe! van die oorlog
-tensy die vanselfsprcl<cnde aanvaar word dat hierdie geskenk aan
die vcrowcrucs gegcc word met dleselfde simpatie as wat die
party-stelsel nan die \'Crowcrde Boererepublielw gegee is
a.s
pand vanhul omlcrgcskil<thcid. As die ywer in ag geneem word waarmee
dle Gealliccrdes die Duitse volk 'n paar weke na die wapenstilstand
bewccg het om politieke partye te stig, ondenvyl hul neefs in Suid-Afrika nog nie ccns toegelaat was om 'n besoek van 'n elfjatige seuntjie te ontvang nie, is geen verderc argumente nodig om tc
bewys dat die doc! van die parlementere demokrasie aan die
ver-slaande vyand 'n poging is om hom kragteloos te maal< nie. Maar wat die oonvinnaars blykbaar vergeet, is dat die
parle-mentl!re demoltrasle se dae verby is. Jy kan 'n grysaard 'n rol<lde
aantrek en hom in 'n kindergarten opsluit, maar jeugdig sal jy hom daardeur nie maak nie. Die praktyk bmvys dan oolc vantlag
in Em·otnl. dat die parlemontore demolcrasie daar nic a.s kind begin nic, maar as 'n bowentlo grysaaJ:d. In Italic, waar die parJcmcnta-risme in 1922 gcstcrr hct, too hy sy volheid met sewcntien partyc
bcrcil< hct, begin die parlemcntarismc nou nie met twee p:u·tyc, sy l\Iajcsteit sc rcgering en sy l\lajcsteit se opposisie nie, maa1·
met SESTIG. Jly begin dus waar hy sou gewees het indien chaos nic reeds by scwcnticn ingctrce hct nic. By sestig moct
demolua-tiese Italic dus \'andag reeds politick gcstorwc wccs. DIE ERFGENAAl\1
In 1922 hcl Mussolini sy vaderland gered van die cnigste
logic-so crfgenaam van die parlcmentarisme - die lwmmunisme. Sal daar hierdic kecr weer 'n redder wees, of gaan die Vvesterse demol<rasicc die ramp probeer verhoed met wapengeweld soos
hulle in Grlcltcland gedoen het en nog doen? Dan behoort hulle
te besef dal dit uiteindclik net op 'n gedugter oorwinning vir die kommunisme sal uitloop, want met geweld !tan jy die demo-l<rasie nic handhaaf nic - nie wnnnecr by al 'n lyl< is nic.
Die bolsjcwistiese lwmbinasie bcsef ook vandag dat in 'n land soos Spanjc, waar hul hordes in 1938 deur genl. Franco se
regs-gcsindes tcruggeslingcr is, daar net een uitkoms sal wees indicn
Franco onttroon sou word: bolsjcwismc. \\'ant ooh: in hienlio land hct die parlcmcntcre dcmoluasie al so lank as twintig jaar gclede
gcsterf ann oudcrdom.
Met 'n vcclhcicl van partye loop die parlementere demokrasie u1teindelik uit op mngteloosheid - die kraambed van die
kom-munisticsc diktatuur. Lenin sc advies aan sy volgclingc was
nnamlilc om te wag totdat die dcmokratiesc partye mclmar Jam
lc en dan toe tc slnan - lam 10 soos nou in Suid..-Rhodc~ic, waar tlid ,rcgcring" in dio minderhcid is en onmoontlil.: lmn regecr.
Want namate die opposisieparty sterker word. word die regerings-party swakker totdat 'n stadium bereik word wanneer nie een te middc van 'n veclhcid van partye kan regeer nie. Dit was so in Italic met sy scwcnticn partyc, dit was so in Duitsland met sy ses-en-vcertig partye, dit was so in Franluyk met sy weeldiltse kabinetsltrisissc kort voor die uitbreek \'an die oorlog. en dit was
so in elite Europesc land. As daardie stadiunt bereil' word, staan
daar not 'n J·egso omwcnteling, d.w.s. 'n sosiale nasionalisme tu s-sen vollu;bestaan en rooi ondergang.
OXS HEUSE
Go.an die nasionale Afrikancrdom met al hierdic historiesc
ge-twenis voor hom vcrder vcrdeeld staan terwille van die
,.demo-kraticse" lyk, or gaan ons bctyds 'n beter volksrcgering bring in
die pick van die stcrwende parlementarisme?
Dnar hoef gccn formules vir eenheid gesoek te word nie. Ons
het ldaar 'n grondslag in die ontwerpgrondwet van die
Eenheids-komitcc wat in 1941 deur nile groepe aanvaar was. Laat ons dit in die praktyk bring deur dadelik oor te gaan tot die vorming van •n volksfront wat die huidige partybewind kan \'erslaan wat deur sy wanbcstuur meer en meer goeie Afrikaners na die kom-munismc dryf.
Voor die stcrfbed van die parlementarisme staan net twec crf -gename - die l'ommunisticse dil'tatuur en die volltsgesagstunt. Die l<euse van die wcreld en ons land vandag is links of regs. En
or ons onder ,regs" verstaan 'n partylose volkstaat met volmag
aao 'n verltoso IlrCSident. soos die ontwcrpgrondwct en die O
sscwa-brandwag dH wil, en of daaronder vcrstaan word 'n regering wat
,geruime t;)'ll \'Oimag moet
h
e,
"
soos dr. ~:Ia.lan wou, aau llic !citvan die ltcuse vcrander dit nil<s. Ons sal hlervoor moet KIES, of -ons sal voor die d.il<tatuur van die l'ommunismc moet swig. Ll:GDIEXS NA ENGELAND.
Die Springboi<-Lugdicns tus
-:.cn Suid-Afrika en Engeland
wat tans twcckccr per weelt
plaasvind, sal aan die einde ,·an die jaar Ycrandcr word na
'n daaglil<sc lugdiens. So 'n
kaartjie ltos vandag mcer as £110.
\'ERBOD OP
YERUROEDE-RL"\G: Die Amcriltaanse op
-pei·bcvelhcbber van <lie troepe
111 Berlyn hct sy solclate verbied
om in die openbaar hand aan hand of ingehak met 'n Duitsc meisie te stap. Hy het hulle ook gewnarslm teen die hou ,.an groot partytjies.
NIE ADJUNK
-
K
.G.
V erlede week is be rig dat genl. J. A. Smilh 'n vergadering op 15 April in Pretoria-Moot tocgespreek !let. Dit moes gc-wees het genl. M. M. Smith.
organiserende offisier in Gebied F.
I"ASCISTIESE LJEDERE IN
KERKDIENS: Tweehonderd jongelinge wat hulsclf . ,her-leefde Fascistiese studente" noem, het gedurende 'n kerk-diens in San Carlo begin om Fascistiese liedere tc sing. Nie-mand het hulle probeer verwy-der nie. Hulle het al singende \'an die kerk at marsjeer.
~JEW
&&m,
JriEMIEW~
i
WIEIF&~JE
@@§J.rlE
(Deur Dr. J. A. WilD)
Die '' ercltlgcbeurc \'an die afgelope \\ cl'l• h. nog nic \'an
!'>O 'n aard dat dit di<' na-oorlogsc wereld \TOiil,cr en
optimis-tic~cr !'>tcm ltie. :'l:ic hoopvolle optimisme nle maar drocwige pessimlsmc staar die Ieser in die gesig a_<, hy die buitcl:lndsc en binn<'landse nnusbcrigte van die Jwerantc Ices. Na-oorlogse
\'rMg~tuld<<· - en hicrdie vraag!'itukke hcl nie alie<•n in die
oorlog 11111 oorsprung nie - toon nog stet·ds die noiging om
mccr, mocilil<er en ge,·aarlikcr te word. Op die oomblilt
ver-gatlcr die miubters van buitclandse sal<c ,·an dle Vercnigdc
State, Ul'ittanjo, Rusland en Frankryk in die Frnn~c hoof-stad om. oor vrcdcsbepalings tc boraadsla.ng. Soos die
vcrga-dcring-s van die nuwe Vollwbond (V.V.O.) worcl oolt die l'n-rysc bcspreltings tleur diepgaande agtcnlog en venlecltlheitl,
vcral tusscn Angcl-Saksers en Russe, gckcnmerk Oor l~alcs t.ina on Joodse immigrasie in daardie land het die
13rits-Amc-riltaansc I<Ommissie van ontlersoek 'n ccnparigc \'t'rslag ui
t-gebring met aanbevcliugs wat crnstigc vcrset in die Arabics-;\lohammcdaansc wereld uitloli. Uit Imn trelc die Rnssicsc soldatc wei tcrug maar nie sonder bclangriliC In111jCbC
lwnscs-sic~ en tocgcwings in hnl bcsit nie. In Indic word die rus t·n vt·ctlc nie allcen van die lndicrs nie beclrcig deur 'n landwye
hougcrsnood en 'n onafhanldiltheidstrcwe wat 'n l<l'iticltc
sta-tlium bercih: het. In London \'e1·gadcr die dominiums sc
eer~te ministers; die ontwildtelings ,·an 'n gesam(•ntlil•c buit
e-land!>e beleid vir die Ryl' sou die vernaamste nomrner op die
prog1·am wccs en as die Unie sc ecrste minister hom tct'n fonncle en onbuigsamc Ryl,sbande \'Crld:l.ar dan sou hy
vol-gcns die Icier \'an die opposisie in Suid-A!ril<a .,sl(•gs die shyn hC\\ aar." Orals dus agterdog, haat en wraal' in hierdic 011 w{·rcld \·an ons wat so diepgaandc deur die oorlog ontwrig,
den r 'n ongcl<ende hongcrsnood getcistcr en dcur 'n
wra:ll<-vrctlc bedreig word. Orals in die wcrcld is daar volop
gc\'aar-t<'ltens waan·an oolc die Vcrre Oostc sy l<~vota hct. EltFGENAl\lE VA." JAPAN
Met die milit<lre vernietiging
en die ckonomies-industricle
uitsl<al<eling van Japan uit die
w(:rcldhuishouding en vera! uit die ckonomicsc huishouding van
die Vcne Oostc, is tocstande
met groot tockomsmoontlil<hede
en ook toekomsgevare geskep.
Dit is bcltcnd dat die Verre
Ooste mccr· mcnse as die res
van die w(!rcld het. Die geskie-dcnis hct bcwys gclcwcr dat ~.he wcl<roep: Asic ,·it· die
A!>iaat, groot bekoorlikheid \'ir d1c Oostc1·1ing besit en die jongste gcbeurtenissc in Indie en Indonesic bevestig dit. Die ,·innige opltoms van Japan ge-durende clie laastc honderd jaar hct ons gcleer waartoe die Oosterling in staat lean wees.
Die Wcstcrse moondhcid wat
om polilicke. stratcgicse en
ver-a! om elwnomiese redes die meestc in die Verrc Ooste
ge-intercsseerd is, is waarskynlil< die V.S.A. Dit is dan ook
hoof-saaldil< Amcril<aansc wapens wat die militere mag van Japan
\'Cmictig hct en wat die
Japan-se magsposisie en lcierskap in
clie Vene Ooste uitgcsltakel het.
Met die uitskakcling van Japan het die lastige vraag oor \l\oie
sy crfgcname gaan wecs, dadc
-lik ontstaan. Wic gaan die Iei-ding in die Verre Ooste neem?
\'.S.A. OF SOWJET-UNIE?
gevolg van die sukses van die Amerikaanse wapens teen Ja-pan. Die Russicse Beer is
blyl<-baar nie bercid om van sy eic gunstige posisic in die Vcne Oostc afstand te docn nic en
Amerikaansc oppcrmag in Chi
-na en Japan sonde1· mecr te crlcen nie. Soos in Europa is daar ook in die Verre Ooste toestande bcsig om te ontwilc -leel wat die wereldvrcdc wecr-cens in gcvaar kan bring. Dit moet nie uit die oog \'erloor word nie dat die oorlog teen Japan vir Amerika mccr gocd-cn bloedoffers gekos het as die oorlog in die \'\'cste en dat die V.S.A. op grond hien·an en om die handelsmoontlil<hcde wat die Vene Ooste Yir sy nywcr-hede bied, minder bcrcid sal wees as in die \\'cstc om aan Russiese magsuitbrciding toe
te gee.
V.S.A. WEN EERS'l'E JtONDE Dit is sonder twyfel
groten-deels met die oog op Rusland
dat die Vercnigdc State vandag soveel aandag aan die binnc-landse politieke en militcre aan-gelecnthede van China wy.
Soos bekend hct Chinese
kom-munistc die wereld vir die Chi-nese regering moeililt gemaal<. 'n Nuwe Chinese burgcrool'log
1 \vaarin Rusland en Amerika
gc-wildteld kon word, was glad nic
uitgeslote nic. Dit is om
Chi-nese binnelandse vrede tc
bc-waar dat Washington so 'n bc-langrike persoon as gcnl.
George Marshall, die afgctrcde
hoof van die Amerikaanse Gc-nerale Stat, as buitengcwone gesant na China gestuur het. Dit sou vera! aan Marshall te danlte wees dat die Chinese
Jwmmunistiesc regering en die scntrale Chinese regering tot
'n vreedsame vcrgelyk gclwm
het.
Met hierdic vergelyl< is die
~7:~:~:-:++:.-.:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-~:wt~
A
o·'·
Buitelandse
~
j
Oorsig
i
""" ... :~.:.t~!tt=-~~;~·:••!-"~!~
Russiese !aktor in die Verre Ooste egter nog gecnsins uit
-geskakel nie. Nie aileen is
Rusland nog altyd 'n buurland
\'an China nie en het hy aan
die Stille Oseaan belangrike ge-bicdc teruggcwen wat hy veer-tig jaar gelede in die
Russies-Japanse oorlog verloor het, maar die Russiese leer sou
Mansjocryc, die ryk Chinese
provinsic wat onder Japanse
Ieiding 'n hoe industriele
ont-wikkcling dcurgemaalt het,
een-voudig Jccg geroo! en
geplun-der hct. Die Russe sou letter
-lilt aile masjinerie, Yoertuie en
ammunisic uit hierdie
industrie-gebied verwyder het.
Ameri-Jeaanse nuuskorrespondente wat
na vee! moeite in die
Russies-besettc dele van China
toege-Jaat is, het slegte ervarings met die Russiese militere owerhede
opgcdoen. Die Rus het nie daarin geslaag om hom by sy Ame1·ikaanse buurman in die V errc Ooste ge\vild te maak
nic. Op die oomblik bestaan
daa1· cgter geen twyfel nie dat die V.S.A. ni~ aileen as oor
-winnaar van Japan die hoogste
woord in die Verre Ooste voer nic, maar dat hy in China die ecrstc ronde teen die Russiese
bondgenoot gewen het.
DIE · CHINESE
DEURSLAG GEE
Hicrmee het die stryd tussen
die Amerikaanse en Russiese
impcrialismes in hierdie dee! van die wereld nie 'n einde go
-ltry nic maar slegs 'n aanvang gcncem. Afgesien \'an moont
-hke binnelandse ontwikkelings en venvikkclings in die V.S.A. en die Sowjet-Unie self, sal die lotgcvalle van die Verre Ooste grotendeels deur die tockoms
-tige China bepaal word. .l!.s
die V.S.A. sy huidige \·oor
-sprong in China kan handhaaf. die Chinese uit die moeras van hul langdurige oorloe lean op-hef en bcter as Britte en Xede
r-Janders die Oosterlingc kan
o01·tuig dat sy teenwoordigheid
in die Oostc aileen <lio gevolg
nm
sclflose belangstclling inOostcrse sake is, dan sal hy nie
vir die Russiese imperialisroe in
hicrdie dele hoef te vrees nie. As die V.S.A. egtcr nie hierin slaag nic, die welcroep: AsH\
vir die Asinat op vertwyfelde
Chinese sy uitwerking het
en die Asiaat in die kommunis
-tiese leer van 'n mede-Asiaat sy enigste redding uit ellende en
\;<,'cstcrse uitbuiting sien, dan
sal ook die magsposisie van die Ameriltaners in China en die
Verre Ooste sy einde nader.
Vir ons in 'n Suid-Afrika wat
aan die lndiesc Oseaan grcns, wat in die verlede deur Hollan-ders en Britte as 'n voorpos van die Oostc gcbruil< is en wat aan eie lyf reeds met die Ooste
ken-nisgemaal< het en nog kennis-maak, sal dit pas om op die gevaartckens \'an die Oostc te
let. In sy langdurige stryd met
China hct Japan nie daarin ge-slaag om die Chinese reus ten onder te bring nie. Sondcr
\Vcstcrse veral Amerikaanse hulp is dit cgtcr hoogs twyfel
-aglig of China die militcre stryd teen Japan sou oorleef hct. Op grond van sy milit(~re
oorwinnings en sy industriele o01·mag is die posisie van die
Vcrcnigde State van Amcrika
in die Verrc Ooste vandag
be-sondcr stcrlc. In hiel·die opsig hct Amerika nie aileen Japan
nic maar ook Brittanje se plek
ingcncem. Die tccnswoordige
AmcriJtaansc bcdrywighcde in China, Japan en in die Stille
Oscaan laat hicroor geen twy
-fcl nie.
VRYSTATE.RS
AANDAG P
P
Soos in Europa en Afrika hct die Angci-Saksers oolt in die
Vcrre Oostc met 'n nuwe kon
-kurrent te docn gel<ry. Hierdie ltonkurrent is Sowjet-Rusland. Waar die Russiese magsposisie in die Wcstc hoofsaaklik die resultaat van eic militcre pres-tasies is, daar is sy magsui t-brciding in die \'errc Ooste die
S'.fUOR BESTELLINGS
