• No results found

Onthaalbrochure materniteit (pdf, 346.83 KB)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Onthaalbrochure materniteit (pdf, 346.83 KB)"

Copied!
28
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Onthaalbrochure

Materniteit

(2)

2

Dienst Materniteit

Ziekenhuis Geel

J.B. Stessensstraat 2

2440 Geel

014 57 72 70

Inhoud

Algemene gegevens ... 4 1. Opname ... 5

1. Waar vind je de afdeling verloskunde? ... 5

2. Wanneer kom je naar de verloskamer? ... 6

3. Wat neem je mee naar het ziekenhuis? ... 7

4. Hoe verloopt een normale bevalling? ... 8

5. Pijnstilling tijdens de bevalling ... 9

6. Epidurale pijnbestrijding ... 10

7. Inleiden van arbeid ...11

8. Keizersnede ...11

9. Wanneer komt de kinderarts langs? ...12

10. Valpreventie ...12 2. Verblijf op materniteit ... 13 1. Dagindeling ... 13 2. Verzorging ... 13 3. Praktische aspecten ... 15 4. Bezoekuren ... 16 5. Doktersbezoek ... 16 6. Kinesitherapie ... 16 7. Dienst patiëntenbegeleiding ... 17 8. Kamerkeuze ... 18 9. Roken ...19 10. Drankautomaat ...19

11. De aangifte van de geboorte ...19

3. De afdeling neonatologie ... 20

1. Wie komt er terecht op de neonatologie? 20 2. De afdeling ... 20

3. Verblijfsduur ...21

4. Wat kan je voor je kindje doen? ...21

5. Bezoekregeling op neonatologie ...22

4. Vertrek uit het ziekenhuis ... 23

1. Administratieve formaliteiten ... 23

2. Verzorging van moeder en kind thuis ... 23

(3)

Met deze brochure

willen wij je vertrouwd maken met de dagelijkse gang van zaken op onze diensten

van opname tot ontslag.

Deze brochure biedt een antwoord op heel wat vragen

en kan een leidraad zijn tijdens jouw verblijf.

Indien er nog vragen onbeantwoord blijven, aarzel dan niet

(4)

4

BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS

VERLOSKAMER

014 / 57 77 40

MATERNITEIT

014 / 57 72 70

NEONATOLOGIE

014 / 57 75 02

SPOEDGEVALLEN

014 / 57 70 00

GYNAECOLOGEN

Adres raadpleging Telefoon Telefoon

privé Ziekenhuis privé

Dr. Vervliet Johan

Dr. Verwaeststraat 6

014 / 57 76 54

014 / 58 22 73

2440 Geel

Dr. Vercammen Ellen

Pastorijstraat 25

014 / 57 76 54

014 / 72 39 08

2440 Geel

Dr. Kuyken Evi

Voort 79

014 / 57 76 54

2440 Geel

Dr. Schoneveld Anna Lieze Kluterstraat 60

014 / 57 76 54

2450 Meerhout

Dr. Anthuenis Joke

Pastorijstraat 16a

014 / 57 76 54

2460 Kasterlee

KINDERARTSEN

Telefoon Ziekenhuis

Dr. Van den Heuvel Mieke

014 / 57 76 59

Dr. Vandecasteele Greet

014 / 57 76 59

Dr. Heuten Sarah

014 / 57 76 59

Dr. Meersman Anke

014 / 57 76 59

Dr. Vergauwen Wim

014 / 57 76 59

Dr. Jonnaert Lize

014 / 57 76 59

HOOFDVROEDVROUW

Verloskamer Materniteit Neonatologie Telefoon Ziekenhuis

(5)

1. Waar vind je de afdeling verloskunde?

1.1. Raadpleging

De raadpleging gynaecologie bevindt zich op de tweede verdieping. Volg de bordjes ‘raadpleging gynaecologie’ of de oranje pijlen. Telefoon: 014 57 76 54

Fax: 014 57 77 58

1.2. Consultatie vroedvrouw

Je neemt de lift of trap naar de tweede verdieping en volgt de bordjes ‘materniteit’ (lichtblauwe pijlen). Zodra je voorbij de eerste deur bent, zie je rechts het wachtzaaltje voor de consultatie van de vroedvrouw. Je kan even aankloppen op de deur en plaatsnemen op de stoelen die klaarstaan.

1.3. Bevallingskwartier

Het bevallingskwartier bevindt zich naast de materniteit op de tweede verdieping. Volg ook hier de lichtblauwe pijlen. Het bevallingskwartier vind je aan de rechterkant. Je kan er aanbellen, de vroedvrouw zal je binnenlaten en verder helpen.

Telefoon: 014 57 77 40

1.4. Materniteit

De materniteit is gelegen op de 2de verdieping. De balie van de verpleegpost ligt achter de ingang van het bevallingskwartier, aan de rechterkant. Hier kan je je aanmelden. Telefoon: 014 57 72 70

1.5. Neonatologie

De ingang van de neonatologie bevindt zich achter de verpleegpost van de materniteit aan de rechterkant. Hier kan je links van de deur aanbellen, dan kan de verpleging je binnenlaten.

Telefoon: 014 57 75 02

(6)

6

2.Wanneer kom je naar de verloskamer?

Als je je zorgen maakt of vragen hebt, kan je steeds het verloskwartier bellen, op het nummer 014 57 77 40. Zo kunnen we gemakkelijker inschatten of het nodig is om langs te komen. Misschien kunnen we het probleem ook telefonisch oplossen.

2.1. Wanneer moet je ons zeker contacteren?

Als je weeën regelmatig komen. Bij een eerste kindje wil dit zeggen dat je elke 10 minuten een pijnlijke opspanning van de baarmoeder voelt, gedurende minstens een uur. Bij een tweede kindje gaat het vaak sneller. Je mag al naar de verloskamer komen als de contracties om de 5 tot 10 minuten opkomen.

Als je vruchtwater verliest, of als je dat denkt. Soms treedt aan het einde van de zwangerschap ongewild urineverlies op, door de verhoogde druk van het hoofd van de baby op het bekken. Als je niet zeker bent, kom je dit best laten nakijken in de verloskamer.

Bij bloedverlies moet je altijd langskomen. Als de gynaecoloog of vroedvrouw aan het einde van de zwangerschap een vaginaal onderzoek heeft verricht, kan licht bloedverlies optreden. Dit kan gepaard gaan met beginnende baarmoedercontracties, die al dan niet weer kunnen stilvallen. Het bloedverlies stopt vaak vanzelf. Bij ongerustheid bel je eerst de verloskamer.

Als je je kindje minder goed voelt bewegen. Bij een gezonde zwangerschap voel je je baby minstens zo’n 10 keer per dag bewegen. Als dat niet zo is, kom je best even naar de verloskamer. Daar word je verbonden met een monitor en bekijken we de hartslag van de baby.

Je kan ook naar de verloskamer komen op advies van je gynaecoloog of huisarts; bijvoorbeeld bij hoge bloeddruk, oedeem of verminderd vruchtwater.

Bij elke andere klacht die verband houdt met de zwangerschap mag je je aanmelden op de verloskamer.

2.2. Hoe en wanneer meld je je aan?

Probeer bij een probleem voor 20 uur naar het verloskwartier te komen. Tot die tijd is er meestal een gynaecoloog aanwezig, behalve in het weekend. De gynaecoloog kan op de raadpleging even nakijken of alles in orde is. Daarna mag je gewoon naar huis. Houd er rekening mee dat je in het ziekenhuis moet blijven als je na 22 uur aankomt, ook als alles in orde is.

Je meldt je als volgt aan in de verloskamer: Van 8 tot 21 uur (20 uur in het weekend)

meld je je eerst aan bij het onthaal in de inkomhal van het ziekenhuis. Als je te veel pijn hebt, mag je rechtstreeks naar de tweede verdieping komen. Je volgt de lichtblauwe pijlen tot aan de verloskamer. Daar vind je rechts voor de deur een bel, waar je aanbelt. De vroedvrouw opent de deur voor jou.

’s Nachts, tussen 21 en 7 uur, moet je binnenkomen via de dienst Spoedgevallen, waar een van de vroedvrouwen je komt ophalen.

(7)

3. Wat neem je mee naar het ziekenhuis?

Je kan je koffer best klaarzetten vanaf 34 weken zwangerschap.

3.1. Voor mama

Kleding, pyjama, ondergoed

Toiletgerief, handdoeken, washandjes Gemakkelijke kleding voor de bevalling,

zoals een oud t-shirt of een oude pyjama Druivensuiker of een energiedrankje, het

kan je suiker even opkrikken tijdens de arbeid

Een fototoestel

Eventueel een borstvoedingskussen en een borstvoedingsbeha

3.2. Voor baby

Rompertjes, kruippakjes, een muts, andere kleding

Een omslagdoek of wikkeldoek

Wasgel, badolie, een kam, een borsteltje, een thermometer. In het ziekenhuis kan je een verzorgingset kopen die al deze benodigdheden bevat. Een thermometer kan je ook apart aankopen.

Een eerste pak vochtige doekjes en pampers gedurende het hele verblijf krijg je van het ziekenhuis. Als je meer nodig hebt, kan je dit materiaal zelf meenemen of aankopen in het ziekenhuis.

Van het ziekenhuis krijg je tien tetradoeken aangeboden.

Washandjes voor de baby breng je best van thuis mee.

3.3. Voor de administratie

Jouw identiteitskaart

Jouw hospitalisatieverzekeringskaart Het is handig om je spullen voor de bevalling en de spullen die je nodig hebt op de materniteit in aparte koffers of tassen te stoppen. Zo hoef je niet alles in één keer mee te nemen wanneer je komt bevallen.

(8)

8

4. Hoe verloopt een normale bevalling?

4.1. Van de eerste weeën tot de bevalling

We spreken van een spontane start van de arbeid als je weeën hebt die regelmatig komen of als je vliezen gebroken zijn. Bij aankomst op de verloskamer begeleidt de vroedvrouw je naar één van de verloskamers. Daar blijft je tot je bevallen bent.

Als voorzorgsmaatregel geven we een infuus. Zodat we medicatie kunnen toedienen als er zich problemen voordoen.

Tijdens de arbeid word je voortdurend opgevolgd door de vroedvrouw. Zij controleert regelmatig de hartslag van de baby en volgt de contracties op. De vroedvrouw helpt je om de weeën op te vangen en ondersteunt je op de moeilijke momenten. Als je speciale verzoeken hebt, kan je die aan haar doorgeven. Je kan bijvoorbeeld de eerste weeën opvangen in bad of op een bal. Als je liever een epidurale verdoving krijgt, kan je dat aan haar doorgeven.

4.2. De bevalling

Het persen kan starten als je volledige ontsluiting hebt (daarmee bedoelen we 10 cm) en de baby volledig ingedaald is. Dan wordt ook de gynaecoloog verwittigd. Als de bevalling moeizamer verloopt of de baby het niet goed stelt, kan de arts de bevalling bespoedigen met de nodige hulpmiddelen. Op dat moment wordt ook de kinderarts geroepen om je baby te controleren. Als de toestand van de baby het toelaat, wordt hij/ zij onmiddellijk op de buik van de mama gelegd. Je partner mag de navelstreng doorknippen als hij dat wenst.

Intussen wordt van de navelstreng bloed afgenomen om het zuurstofgehalte te bepalen. Tijdens de geboorte krijgt de moeder een injectie (meestal via het infuus) met een middel om de placenta vlot geboren te laten worden. Als de placenta geboren is, gaat de gynaecoloog na of er hechtingen nodig zijn.

4.3. De eerste momenten na de bevalling

Het eerste uur na de bevalling blijft de baby op de buik van de moeder liggen. Huid-op-huidcontact bevordert de borstvoeding en houdt de baby warm en rustig.

Als je voor borstvoeding kiest, kan de baby voor het eerst aangelegd worden. Kies je voor flessen, dan mag de baby blijven liggen en kan je hem nog even knuffelen.

Daarna wordt de baby gewogen, gemeten, krijgt hij/zij een naambandje aan zijn voetje en doen we de eerste kleedjes aan. Voor we naar de kamer op de materniteit verhuizen, wordt de mama gewassen en voeren we de nodige controles uit.

4.4. Vito-onderzoek

Het ziekenhuis werkt mee aan de wetenschappelijke studie “De invloed van nanodeeltjes op de afweermechanismen bij de mens” van Vito. Dat houdt in dat bij de bevalling (mits toestemming van de ouders) navelstrengbloed wordt opgevangen en gebruikt voor het onderzoek.

Het onderzoek gebeurt volledig anoniem en heeft geen enkel gevolg voor moeder en kind. Het enige wat van de ouders wordt gevraagd, is het verlenen van toestemming en het invullen van een vragenlijst. Het staat je volkomen vrij om al dan niet aan het onderzoek deel te nemen.

(9)

5. Pijnstilling tijdens de bevalling

Elke vrouw weet dat bevallen pijnlijk is. Gelukkig zijn er goede methodes om de pijn te verlichten. De meest gebruikte methode is epidurale pijnbestrijding, ook wel ruggenprik genoemd. Sommige vrouwen kiezen liever voor een methode zonder medicatie.

5.1. Niet-invasieve pijnbestrijding

Er zijn verschillende manieren mogelijk om de pijn wat te verlichten. Soms kiest een vrouw voor de bevalling al voor een bepaalde methode en kiest ze tijdens de bevalling toch voor een andere. Die keuze staat je helemaal vrij en onze vroedvrouwen helpen je met plezier.

Deze methodes vereisen geen medicatie: Ademhalingsoefeningen

Een warm bad tijdens het opvangen van de weeën. Er is 1 verloskamer met een bad beschikbaar. Als je er graag gebruik van maakt, kan je dat aangeven als je je aanmeldt. Weeën opvangen kan prima in bad als er geen complicaties zijn. De bevalling zelf vindt om veiligheidsredenen niet in bad plaats.

Massage van de onderrug

Transcutane electro-neurostimulatie (TENS), via een apparaat dat wordt bevestigd op de rug en tijdens een wee electropulsen afgeeft. Deze apparaten zijn niet beschikbaar in de verloskamers, maar je mag er zelf eentje meenemen.

5.2. Medicinale pijnbestrijding

In het buitenland worden andere methodes gebruikt waar je misschien al wel eens van gehoord hebt. In Engeland gebruikt men lachgas, in Nederland spuitjes of infuuspompen met morfine. In België is epidurale anaesthesie (de ruggenprik) de meest gangbare methode, vaak uit veiligheidoverwegingen.

5.3. Wat is een ruggenprik?

In de epidurale ruimte (de ruimte tussen de ruggenwervels) lopen de zenuwen die de onderbuik en de benen bedienen. De anaesthesist plaatst daar een dun slangetje, waardoor een verdovingsmiddel wordt ingespoten. Hierdoor worden de onderbuik en de benen verdoofd en neemt ook de beweeglijkheid van de benen af.

We lichten deze methode verder toe in het volgende hoofdstuk.

(10)

10

6. Epidurale pijnbestrijding

In de epidurale ruimte (de ruimte tussen de ruggenwervels) lopen de zenuwen die de onderbuik en de benen bedienen. De anaesthesist plaatst daar een dun slangetje waardoor een verdovingsmiddel wordt ingespoten. Hierdoor worden de onderbuik en de benen verdoofd en neemt ook de

beweeglijkheid van de benen af.

6.1. Wat gebeurt er als je een epidurale vraagt?

Eerst krijg je een infuus om extra vocht toe te dienen. Dat doen we omdat door de epidurale de bloeddruk kan dalen. Om dat te voorkomen, wordt eerst wat vocht gegeven. Daarna meten we de bloeddruk en controleren we de hartslag van de baby.

Als alle controles normaal zijn, komt de anaesthesist naar de verloskamer. Hij ontsmet en verdooft eerst de huid van de rug. Je moet de rug zo bol mogelijk houden en even stil zitten, wat niet altijd gemakkelijk is als je weeën hebt. Dan plaatst de anaesthesist het slangetje waardoor de verdoving in de epidurale ruimte wordt ingespoten. Je kan even een tinteling of een warm gevoel in de benen voelen. Het slangetje wordt aangesloten aan een pomp, zodat later nog wat extra verdoving kan worden bijgegeven.

Na ongeveer tien minuten is de epidurale volledig ingewerkt. Daarna word je bloeddruk regelmatig gemeten en wordt de hartslag van de baby via een monitor gecontroleerd. Er wordt ook een blaassonde geplaatst, omdat je door de verdoving niet meer zelf kan plassen.

6.2. Wat zijn de voordelen?

Epidurale verdoving is een zeer goede en veilige pijnstilling. Sommige vrouwen voelen zelfs helemaal geen weeën meer, maar bij de meeste vrouwen is vooral het scherpe van de pijn weg.

Je wordt er niet suf van en hoeft dus niets van de bevalling en de kennismaking met je kindje te missen.

Als het nog even duurt voordat je kunt persen, kan je even uitrusten en zelfs nog even slapen.

Soms ontspant de vrouw zo goed dat de ontsluiting plots heel vlot verloopt. De verdoving wordt onmiddellijk na het

hechten stopgezet maar werkt nog even na. De verdoving zit in je rug en komt dus niet

bij de baby terecht.

6.3. Wat zijn de nadelen?

Door de verdoving kan je je benen niet meer bewegen. Stappen is dus niet meer mogelijk. Je voelt de persweeën minder goed,

waardoor het persen soms wat langer duurt. Soms daalt de bloeddruk, waardoor je

duizelig kan worden en de hartslag van de baby wat kan dalen. Daarom krijg je vooraf een infuus en wordt het risico hierdoor verkleind.

Door de medicatie kunt u jeuk krijgen, vaak aan de neus.

(11)

Ongeveer 1 op 100 vrouwen die een epidurale hebben gehad, krijgt last van hoofdpijn bij het rechtop zitten. Dat is vervelend, maar gelukkig onschuldig en het gaat vanzelf over.

Enkele vrouwen hebben rugklachten na de epidurale, maar ook vrouwen die zijn bevallen zonder epidurale kunnen ruglast hebben. Het is niet altijd duidelijk of de pijn werd veroorzaakt door de verdoving, door het lange stilliggen of door de bevalling zelf. Zeer zelden lekt er wat verdoving weg,

waardoor de pijnstilling niet alleen de onderbuik bereikt, maar ook de bovenbuik. Soms reikt de verdoving zelfs nog wat hoger, waardoor de ademhaling moeilijker wordt. Je mag dit melden aan de vroedvrouw

6.4. Wanneer krijg je geen epidurale?

Je kan geen epidurale krijgen als je

bloedstolling niet goed is. Dat is bijvoorbeeld het geval als je te weinig bloedplaatjes hebt. Als de bevalling al zover gevorderd is dat

je moet persen, kan je geen epidurale meer vragen. Voordat alles geregeld is, ben je immers al bevallen.

Bij sommige rugafwijkingen of na sommige rugoperaties is een epidurale niet mogelijk. Ook bij sommige neurologische

aandoeningen is een epidurale niet mogelijk.

7. Inleiden van arbeid

Als de gynaecoloog afgesproken heeft om de arbeid in te leiden, laat je je inschrijven aan de inkombalie. Je wordt verwacht in het verloskwartier op de datum en het uur die door de gynaecoloog meegedeeld zijn. Het inleiden kan op verschillende manieren gebeuren; o.a. door het kunstmatig breken van de vliezen, het starten van een infuus met weeënstimulerende middelen of door het opsteken van vaginale tabletjes.

8. Keizersnede

Deze ingreep gebeurt in het operatiekwartier. Indien de keizersnede (of sectio) verloopt onder plaatselijke verdoving, kan je partner aanwezig zijn bij de geboorte. We maken gebruik van “gentle sectio” doeken, dit wil zeggen dat je de geboorte van je baby kan zien, indien je dit wenst. De eerste zorgen aan je baby worden toegediend door de aanwezige vroedvrouw. De kinderarts is tevens

(12)

12

9. Wanneer komt de kinderarts langs?

Meestal hoeft de kinderarts niet bij de bevalling aanwezig te zijn. Doorgaans komt hij het kindje de dag na de bevalling controleren. In enkele gevallen is de kinderarts wel aanwezig:

Als er voor de bevalling al gekende problemen zijn, zoals diabetes (waarvoor insuline nodig is) of bij gekende aangeboren afwijkingen.

Als de bevalling veel te vroeg plaatsvindt (bij minder dan 36 weken zwangerschapsduur). Als de baby minder dan 2300 gram weegt. Als er een ventouse nodig is.

Bij een keizersnede.

Als het kindje al voor de geboorte stoelgang gemaakt heeft. We zien dat als het

vruchtwater groen is.

Als de moeder tijdens de bevalling hoge koorts heeft gehad.

Als de baby na de geboorte moeite heeft met ademen.

Als de gynaecoloog of de vroedvrouw het nodig vindt.

Meestal wordt het kindje dan al in de verloskamer nagekeken. Soms is het nodig om de baby op te nemen op de afdeling Neonatologie. De papa gaat dan meteen met de baby mee. De mama volgt van zodra haar toestand het toelaat.

De afdeling Neonatologie bevindt zich naast de verpleegpost op de materniteit en is dus heel dichtbij. Zo kunnen de ouders de baby heel gemakkelijk bezoeken. Een opname op de afdeling Neonatologie betekent niet dat er geen borstvoeding gegeven kan worden. De vroedvrouw helpt u hierbij.

10. Valpreventie

Wanneer je kiest voor een ruggenprik als pijnbestrijding mag je het bed niet meer verlaten tot minstens 1 uur na het stopzetten van de medicatie.

Wanneer je een keizersnede krijgt, zal je vervoerd worden van en naar het operatiekwartier met je bed en de bedsponden zullen omhoog staan. Vervoer van de verloskamer naar de dienst

materniteit gebeurt ofwel met het bed ofwel met de rolstoel maar steeds onder begeleiding van een vroedvrouw. Na de verzorging zal je bed steeds zo

laag mogelijk gezet worden (door de vroedvrouw), zodat je veilig het bed kan verlaten.

Het eerste opstaan na de bevalling of keizer-snede gebeurt steeds in het bijzijn van de vroedvrouw of je partner, dus nooit alleen! Verwittig de vroedvrouw als je je duizelig of

onwel voelt voor het opstaan.

Opgelet de vloer kan glad zijn wanneer je kamer net gepoetst is.

Draag ook steeds gepast schoeisel om het bed te verlaten. Hiermee bedoelen pantoffels met een antislipzool. Laat je baby NOOIT onbewaakt op het

verzorgingskussen liggen en ook niet in jouw bed.

Vraag een clip-on-crib als je je baby graag kort bij je legt wanneer je gaat slapen. Gebruik voor het vervoer van je baby naar

een onderzoek op een andere verdieping van het ziekenhuis steeds het babybedje en de lift, dus nooit op de arm met de trap.

(13)

1. Dagindeling

6.45 - 7.00 uur: wisseling van vroedvrouwen*

7.15 uur: eventuele bloedafname en start verzorging

8.00 uur: ontbijt

8.30 - 11.30 uur: verzorging moeder en kind

12.00 uur: middagmaal

2. Verblijf op materniteit

2. Verzorging

2.1 Verzorging van de moeder

14.15 - 14.45 uur: wisseling van vroedvrouwen*

15.00 uur: middagverzorging van alle bevallen moeders 17.00 uur: avondmaal

18.00 - 21.00 uur: avondverzorging van de pas bevallen moeder

22.00 - 22.15 uur: wisseling van vroedvrouwen *

*Tijdens de wisseling van de vroedvrouwen wordt alle noodzakelijke informatie uitgewisseld om continue zorg te kunnen garanderen. Omdat we dit moment gestructureerd willen laten verlopen, zou het kunnen dat op deze momenten de beloproepen minder snel dan anders beantwoord worden. Onze excuses voor dit ongemak, we hopen hiervoor op uw begrip.

Tweemaal per dag word je verzorgd, ‘s morgens en in de namiddag. Dit omvat het controleren van de nodige verloskundige en andere parameters (evalueren bloedverlies, hardheid van de baarmoeder, temperatuur, ..). Tijdens je verblijf krijg je de nodige informatie voor de verzorging van jezelf. Dagelijks kan je douchen op de kamer en bij elk toiletbezoek gebruik maken van het zelfspoelsysteem.

2.2. Verzorging van de baby

Jullie worden bij de verzorging van de baby zo snel mogelijk betrokken zodat dit vlot gaat bij het ontslag.

Vanaf de tweede dag wordt bij je baby bloed genomen. Dit is een wettelijk verplicht onderzoek (= Hielprik / Guthrietest) om vroegtijdig erfelijke stofwisselingsziekten op te sporen. Hierover krijg je tijdens je verblijf nog meer info. Indien je reeds naar huis bent, zal de zelfstandige vroedvrouw dit thuis doen. Tijdens de verzorging zal er steeds zoveel

(14)

14

2.3. Rooming-in

Moeder en baby moeten wettelijk gezien bij elkaar op de kamer verblijven. Enkel bij een specifieke situatie of op medische indicatie mag van deze regel afgeweken worden. De verzorging van de baby gebeurt dan ook in de babybox op de kamer van de moeder. Bij een onderzoek of bloedafname buiten de kamer mag jij of je partner je baby altijd vergezellen. Het is jouw verantwoordelijkheid dat je baby nooit alleen op de kamer ligt! Geef je baby ook nooit mee met een persoon die zich niet kan identificeren. Als je je wast of verzorgt in de badkamer als er niemand op de kamer is, dan raden wij aan om de deur van de badkamer open te laten.

2.4. Fototherapie

Omstreeks de derde dag na de geboorte krijgen veel baby’s een mooie geelbruine of oranjeachtige huidskleur. Deze kleur wordt veroorzaakt door een stof, bilirubine genaamd. Bilirubine komt vrij bij de afbraak van rode bloedlichaampjes. Bij de geboorte hebben de baby’s te veel rode bloedlichaampjes in het bloed. Deze worden in de eerste dagen na de geboorte afgebroken. De lever zorgt ervoor dat de bilirubine uit het bloed gefilterd wordt, maar omdat er opeens zo een overvloed aan deze afvalstof ontstaat, kan de lever deze verwerking niet altijd bijhouden. Vandaar dat het bilirubine nog in het bloed blijft, zich onder de huid in de vetcellen vastzet en zo de gele verkleuring van het kind veroorzaakt. Soms zijn de kinderen in die tijd wat slaperig en lui bij het drinken.

Na ongeveer een week verdwijnt de gele kleur weer. Bij borstgevoede baby’s blijft de geelzucht vaak langer aanwezig. Kinderen die te vroeg geboren zijn, worden vrijwel allemaal geel.

Om de lever te helpen deze afbraakstoffen te verwerken, worden de kindjes soms onder een (blauwe) lamp gelegd met alleen een pampertje aan en met een bescherming voor de oogjes. Dit kan gebeuren op de kamer of op de prematurenafdeling. Het licht van die lamp zorgt ervoor dat de bilirubine ook via de nieren kan verwijderd worden.

2.5. Wiegendood

Wiegendood is een veelbesproken onderwerp. Tijdens het verblijf op de materniteit krijg je een aantal praktische tips ter preventie van wiegendood. Als je hierover vragen hebt zal de vroedvrouw of kinderarts je graag meer uitleg geven. Verder adviseren we om zeker de website van Kind & Gezin hieromtrent te raadplegen.

2.6 Bloedgroepkaartje

De bloedgroep van je kind wordt niet meer systematisch bepaald, tenzij omwille van medische redenen. Er wordt geen bloedgroepkaartje meegegeven.

(15)

3. Praktische aspecten

3.1. Telefoon

Je kan rechtstreeks opgebeld worden en je kan rechtstreeks een buitennummer vormen. Bij opname zal de onthaalbediende daarvoor een persoonlijke code overhandigen.

3.2. Internet

Het ziekenhuis biedt vrije internettoegang

3.3. Geboortekaartje

De bezoekuren (van 14.00u - 16.00u en 18.00u - 20.00u ) kan je best vermelden op je geboortekaartje of melden aan je bezoek om vooral verzekerd te zijn van je eigen middagrust.

Naast de deur van je kamer kan je een kaartje bevestigen. Het is het beste om het thuisadres met zwarte stift door te halen zodat het onleesbaar wordt. Dit is een preventiemaatregel tegen diefstal thuis.

3.4. Maaltijden

Het keukensysteem maakt het noodzakelijk de maaltijden bij opname te kiezen. Een speciaal dieet, zoals bvb. zoutloos, vegetarisch, voeding zonder varkensvlees... kan altijd besproken worden. Je partner kan tegen democratische prijzen met jou samen het ontbijt, middag- en avondmaal nuttigen. Ook je partner kiest zijn maaltijden bij opname.

Op zondagochtend organiseren we wekelijks een heus ontbijtbuffet tussen 8 uur en 9 uur. Je hoeft dit niet te reserveren voor jezelf. Lig je op de tweepersoonskamer of op een standaard eenpersoonskamer? Dan moet je wel reserveren voor je partner als hij wenst mee te genieten van het ontbijtbuffet. Je partner betaalt dan 3 euro, wat gefactureerd zal worden met de ziekenhuisfactuur. Op een luxekamer of op een bijzondere eenpersoonskamer zit dit standaard in je ligdagprijs en zal er geen facturatie volgen. De vroedvrouwen vragen op vrijdagochtend of je partner wenst mee te ontbijten op zondag en doen vervolgens het nodige.

3.5. Verblijfsduur

Na de bevalling blijf je slechts twee à drie dagen op de kraamafdeling in ons ziekenhuis. Na een keizersnede zal dit waarschijnlijk iets langer zijn (4 à 5 dagen).Tijdens deze eerste dagen word je samen met de baby opgevangen door ons team gynaecologen, kinderartsen en vroedvrouwen van de kraamafdeling. Hierna ga je naar huis en komt de zelfstandige vroedvrouw dagelijks langs, gedurende de eerste dagen, ook tijdens het weekend. Na de 4de-5de dag komt zij volgens noodzaak. Rond de 30e zwangerschapsweek, na de suikertest bij de vroedvrouw in het ziekenhuis, zal zij jullie contacteren om hierover het nodige af te spreken.

(16)

16

4. Bezoekuren

De partner is heel de dag welkom!.

Bezoekuren: 14 tot 16 uur en van 18 tot 20 uur

Gelieve deze uren voor je eigen welzijn en dat van je baby te respecteren. Vanaf 20 uur wordt er stilte gevraagd zodat de rust van alle patiënten verzekerd is. Om jezelf enige rust te garanderen, is het beter niet te veel bezoekers tegelijk te ontvangen en het bezoek niet te lang te laten duren. Het bezoek moet de kamer verlaten tijdens de verzorging en het bezoek van de geneesheer.

Eventuele uitzonderingen op de normale bezoekregeling kunnen steeds met de verantwoordelijke vroedvrouw besproken worden. Probeer ook thuis het bezoek een beetje te spreiden, zodat je voldoende tijd kan nemen voor je gezin en kan wennen aan de nieuwe situatie.

5. Doktersbezoek

De behandelende gynaecoloog komt je dagelijks opzoeken, uitgezonderd op zon- en feestdagen. Indien je vragen hebt over de behandeling of het verblijf, dan kan je die best op dit moment ter sprake brengen. Vergeet ook niet om de in te vullen papieren voor je werkgever, ziekenfonds,... aan de arts te geven ter ondertekening.

De kinderarts, verantwoordelijk voor de zaaltoer op materniteit, onderzoekt jullie kindje op de eerste dag na de geboorte. Met je vragen of problemen kan je dagelijks bij de kinderarts terecht. Alle baby’s worden een 2de keer onderzocht tussen de 4de en de 7de dag na de geboorte. Als jullie dan al thuis zijn, zullen jullie hiervoor een afspraak krijgen.

6. Kinesitherapie

De kinesiste zal zich komen voorstellen. Indien je dit wenst kan zij raad geven en oefeningen aanleren om de ongemakken waarmee je na de bevalling kan geconfronteerd worden (zwelling bekkenbodem, knip, constipatie) op te vangen en zo snel mogelijk het herstel van je lichaam te bevorderen. Bij zwelling van onderbenen of voeten kan een massage het zwaartegevoel in de benen verlichten.

Na een rustperiode van 6 weken zijn er dan de postnatale oefeningen en babymassage die je kan volgen in het ziekenhuis of bij je kinesiste.

(17)

7. Dienst patiëntenbegeleiding

7.1. Sociale dienst

Sofie Naulaerts en Martine Verellen zijn de sociaal verpleegkundigen van de afdeling, Zij zijn er om samen met jullie een antwoord te vinden op al jullie vragen. Jullie kunnen bij hen terecht om te praten over wat jullie bezig houdt. Deze hulpverlening is strikt vertrouwelijk en gratis. Jullie kunnen aan de verpleegkundige van de afdeling vragen om de sociaal verpleegkundige te contacteren.

7.2. De psycholoog

Ineke Vermeulen is onze (kinder-)psycholoog. Zij is gespecialiseerd in ontwikkelingsgerichte zorg van (te vroeg geboren) baby’s en gaat samen met ouders op weg om de band met hun kind te verstevigen. Heb je nood aan een gesprek met haar, laat dit dan weten aan de vroedvrouw.

Als (toekomstige) mama zal jouw lichaam de komende maanden zowel fysiek, als emotioneel heel wat veranderingen doormaken. Een wisselende gemoedstoestand is zeker niet abnormaal tijdens de zwangerschap en de eerste weken na de bevalling. Vaak heeft dit te maken met hormonale veranderingen, vermoeidheid of stress. Vanuit de omgeving krijg je het gevoel dat je op de roze wok moet zitten, maar de komst van een nieuwe baby is meer dan alleen rozengeur en maneschijn. Wat als er naast het gevoel van blijdschap en geluk, plots ook emoties zoals angst of onzekerheid de kop op steken?

(18)

18

8. Kamerkeuze

8.1. Kamerkeuze

Onze materniteit biedt een hedendaagse infrastructuur. Er is keuze tussen 4 verschillende kamertypes. Op elke kamer heeft de partner de mogelijkheid om te blijven eten. Zowel ontbijt, middagmaal als avondmaal.

Tweepersoonskamer

We hebben 1 tweepersoonskamer ter beschikking. Deze kamer heeft een gemeenschappelijke badkamer en gemeenschappelijke babyruimte. Elke patiënt heeft een eigen ijskast. Bij een tweepersoonskamer betaal je geen extra supplementen.

Eenpersoonskamer

Hier is een ijskast aanwezig op de kamer. Er is een douche en een toiletruimte die in 1 ruimte geïntegreerd zijn.

Voor deze kamer wordt een supplement aangerekend. Dit varieert volgens kamertype tussen 60 euro en 200 euro. Luxekamer

Hierbij bestaat er voor de partner de mogelijkheid om te blijven slapen om ’s nachts hulp te bieden bij de zorg voor jullie pasgeborene. Op deze kamers is een senseotoestel, ijskast en aparte douche beschikbaar.

Voor deze kamer wordt een supplement aangerekend. Dit varieert volgens kamertype tussen 60 euro en 200 euro.

Bijzondere kamer

Hier heeft het nieuwe gezin de mogelijkheid om in een klein appartementje te vertoeven met een zithoek (met ruim zetelbed voor de partner), kleine keuken met microgolf en gootsteen. Op deze kamers is een Nespressotoestel beschikbaar. De babybox is hier in een aparte ruimte waarop de mama vanuit haar bed zicht heeft. Voor deze kamer wordt een supplement aangerekend. Dit varieert volgens kamertype tussen 60 euro en 200 euro. Het is belangrijk eerst bij je

verzekeringsmaatschappij na te vragen voor welk kamertype je verzekerd bent. Zo kom je niet voor onnodige kosten te staan na je bevalling. De dokter kan honoraria aanrekenen op de eenpersoonskamer, de luxekamer en de bijzondere kamer.

In het gehele ziekenhuis is gratis wifi ter beschikking.

8.2. Uiteindelijke kamer

Je kan bij ons geen kamers reserveren. Je krijgt een kamer toegewezen in volgorde van bevalling (uiteraard wordt met je voorkeur zoveel mogelijk rekening gehouden). Zo kan het soms zijn dat iemand die na jou binnenkomt en sneller bevalt eerder een luxe- of bijzondere kamer krijgt toegewezen.

(19)

9. Roken

ROKEN is ZEER SLECHT voor de gezondheid van ouders en kindje. Er is een rokerslokaal tegenover de lift op de derde verdieping voor de patiënten maar niet voor de bezoekers.

10. Drankautomaat

Tegenover de lift op de derde verdieping vind je een drankenautomaat.

11. De aangifte van de geboorte

Ons ziekenhuis is wettelijk verplicht elke geboorte aan te geven bij de burgerlijke stand van de stad Geel. Binnen een termijn van 15 kalenderdagen na de geboorte moeten de wettige vader en/of moeder daar aangifte doen.

11.1. Achternaam en erkenning

Sinds 2015 is het mogelijk het eerste kind van een koppel een dubbele achternaam, de familienaam van de moeder of de familienaam van de vader / meemoeder te geven. Geef dit bij de bevalling zeker door aan de vroedvrouw, zodat er geen fouten worden gemaakt. Als jullie niet gehuwd zijn, kunnen jullie vanaf de zesde zwangerschapsmaand de erkenning van het kindje aanvragen op de burgerlijke stand van de verblijfplaats van de mama. Dit doe je best bij voorbaat. Zo kan de kersverse papa / meemoeder het kindje ook alleen gaan aangeven na de geboorte. Als jullie wel gehuwd zijn, dien je het trouwboekje mee te nemen naar de burgerlijke stand. Je legt dit best al klaar bij de belangrijke documenten.

11.2. Wat neem je mee naar het stadhuis?

Het geboortedocument dat je kort na de bevalling van ons krijgt.

De identiteitskaarten van de moeder en de vader.

Het trouwboekje of het document van de erkenning (als dat voor de bevalling al in orde werd gebracht).

Je dient een afspraak te maken voor de aangifte in het stadhuis: Je krijgt hiervoor de nodige gegevens bij het geboortedocument. Op de burgerlijke stand ontvang je de nodige formulieren voor de aanvraag van de kraampremie (af te geven aan de werkgever of het sociaal secretariaat) en de nodige formulieren voor het ziekenfonds. Je ontvangt ook een formulier in verband met de verplichte inentingen tegen kinderverlamming en enkele extra geboorteattesten.

(20)

20

1. Wie komt er terecht op de neonatologie?

Een opname op neonatologie wordt bepaald door de kinderarts op basis van de toestand van de baby. Baby’s die:

vroeger dan 36 weken zwangerschap geboren zijn, minder wegen dan 2300gr,

lijden aan ziekte of infectie,

een moeilijke geboorte achter de rug hebben, worden steeds opgenomen.

Baby’s die geboren worden tussen 36 en 37 weken zwangerschap bevinden zich in een grijze zone en worden individueel beoordeeld door de kinderarts. Afhankelijk daarvan mag de baby op de kamer bij de mama of wordt deze gedurende een periode opgenomen op de couveuse afdeling.

2. De afdeling

De afdeling beschikt over incubatoren of couveuses. Hierbinnen wordt de temperatuur, de vochtigheidsgraad en de zuurstofgraad perfect onder controle gehouden. Zodra de kinderen minder zorgen nodig hebben, verhuizen ze naar de bedjesruimte. Hier beschikken we over verwarmde bedjes voor baby’s die moeilijk hun lichaamstemperatuur op peil kunnen houden. Daarnaast hebben we ook gewone babybedjes.

Met behulp van een monitor volgen we de ademhaling en het hartritme van de baby op. Indien de baby vocht of medicatie toegediend moet krijgen, gebeurt dit via een infuuspomp.

Er is permanent minstens één verpleegkundige aanwezig. De kinderarts onderzoekt dagelijks de opgenomen kindjes en past zo nodig de voeding en de therapie aan. De dokter komt daarna bij jou op de kamer de resultaten of eventuele veranderingen meedelen. Als je niet meer op de kraamafdeling verblijft, kan je altijd een afspraak maken met de kinderarts van de n*-dienst of via het secretariaat kindergeneeskunde op het telefoonnummer 014/57.76.59. Verder is de kinderarts 24u/24u oproepbaar. De kinderartsen werken in een beurtrolsysteem waardoor niet altijd dezelfde kinderarts zorgt voor jouw kindje.

Naast de kinderartsen en de verpleegkundigen zijn er ook nog andere medewerkers die niet permanent op de afdeling aanwezig zijn. Hiermee bedoelen we de sociaal werkster en de kinesist. De sociaal werkster kan je meer informatie geven over de hulp thuis door een zelfstandige vroedvrouw of kraamverzorgende, verlengde zwangerschapsrust, kraamgeld e.d.

(21)

3. Verblijfsduur

De verblijfsduur wordt bepaald door de kinderarts en is o.a. afhankelijk van volgende factoren: Is de zwangerschapstermijn van 36 weken bereikt?

Drinkt de baby goed?

Komt de baby goed bij in gewicht?

Kan de baby zijn lichaamstemperatuur zelfstandig behouden? Is de vooropgestelde antibioticumkuur beëindigd?

Bij een langdurige opname op de neonatale afdeling is er de mogelijkheid voor een moeder-kind-opname voor het ontslag van de baby. De moeder wordt dan opgenomen op de materniteit en kan zo haar baby dag en nacht verzorgen bij haar op de kamer. Dit maakt de overgang naar de thuissituatie gemakkelijker.

4. Wat kan je voor je kindje doen?

We gaan 200% voor ontwikkelingsgerichte zorg. Uit onderzoek is gebleken dat deze kinderen het in hun later leven beter doen dan baby’s uit de klassieke premature zorg. Het biedt tal van voordelen die deze kinderen ten goede komen in hun genezing en verdere ontwikkeling. Ze groeien beter, genezen sneller en lopen minder vaak een handicap of ontwikkelingsachterstand op. In hun verdere leven zijn ze bovendien beter opgewassen tegens stresserende situaties. Het zijn deze resultaten die ons team ervan overtuigd hebben om voluit voor ontwikkelingsgerichte zorg te kiezen. Wat houdt dit in voor jullie als ouder(s)? We trachten zoveel mogelijk te streven naar ouderparticipatie. Dit betekent dat je als ouder(s) zoveel mogelijk betrokken wordt bij de verzorging. Zelfs in een meer intensieve fase geniet je kindje van jouw aanwezigheid, strelingen en jouw voor hem of haar bekend stemgeluid. We stimuleren zoveel mogelijk huid-op-huid contact (=kangoeroezorg)

Wanneer de toestand van je kindje het toelaat, leren we je hoe de baby te temperaturen en te verluieren en te wassen.

(22)

22

Je baby mag ook hier eigen kleding dragen. In uitzonderlijke gevallen is er ook kleding beschikbaar van de afdeling. De bevuilde kleding wordt dagelijks mee naar huis genomen en gewassen. Geef je graag een knuffel aan je baby, is dat zeker mogelijk. Het aantal knuffels wordt wel beperkt tot één knuffeldier dat 1 keer per week wordt uitgewassen door de ouders. Een muziekknuffel kan een herkenningspunt zijn voor je kindje als het thuiskomt.

Ook is het mogelijk een fototoestel mee te brengen om foto’s te nemen. Wat video-opnames betreft, zijn we wat meer terughoudend. De privacy en het medisch geheim van de andere kindjes dienen immers gewaarborgd te worden. In overleg met de verpleegkundige is het toch mogelijk opnames te maken.

Telefoneren is dag en nacht mogelijk. Via de telefoon wordt uitsluitend aan de ouders informatie verstrekt. Familieleden, die telefoneren, worden naar de ouders doorverwezen.

5. Bezoekregeling op neonatologie

7.1. Bezoek van ouders

Voor de ouders is bezoek altijd mogelijk. Je kan dan afhankelijk van de toestand je baby verzorgen, voeden, knuffelen en te slapen leggen.

7.2. Bezoek van grootouders

Voor familieleden staan wij bezoek toe tussen 14:00u en 20:00u en dit gedurende 30 minuten. Per bezoek mogen er buiten één ouder slechts twee personen meekomen. Zij mogen, indien de toestand van uw baby het toelaat, de baby vastnemen. De verzorging en het voeden is voorbehouden aan de ouders of de verpleegkundigen.

7.3. Bezoek van broer en/of zus

(binnen het gezin)

Broers en zussen mogen twee maal per week op bezoek komen. Dit is tussen de voedingsmomenten en op afspraak met de verpleegkundigen. Zij dienen een schort en mondmasker te dragen en een goede handhygiëne toe te passen. De baby blijft in de couveuse of in het bedje liggen en het bezoek duurt slecht een 15-tal minuten.

(23)

1. Administratieve formaliteiten

De ontslagdatum wordt vastgesteld aan de hand van ontslagcriteria.

De gynaecoloog zal beslissen over jouw vertrek. Geeft dit problemen, dan kan in overleg met de dokter hiervoor een oplossing gezocht worden. Je ontvangt informatie en praktische tips i.v.m. de voeding en verzorging van je kindje. Alle vragen voor de nabije toekomst kunnen gesteld worden.

2. Verzorging van moeder en kind thuis

4. Vertrek uit het ziekenhuis

2.1 Moeder

Tijdens de herstelperiode ben je sneller vermoeid en emotioneel gevoeliger, waardoor je bijvoorbeeld vaker huilt en moedeloos bent. Voldoende rust en begrip van jezelf, partner en omgeving zijn daarom belangrijk:

tracht je bezoek te spreiden zodat je niet te vermoeid wordt,

goede hygiënische verzorging is nodig, vermijd zwaar huishoudelijk werk, postnatale gymnastiek is aan te raden. Zes weken na de bevalling moet je in elk geval je geneesheer raadplegen voor een postnataal onderzoek.

2.2 Kind

Voor de verzorging van je kindje raden we aan de baby dagelijks een badje te geven of dag om dag zoals tijdens het verblijf geleerd werd.

Let erop dat de voeding van je baby evenwichtig is, zoals door de kinderarts of de vroedvrouw voorgeschreven wordt. Laat je kindje voldoende rusten. Geregeld medisch toezicht is nodig. Een

eerste volledige controle zal gebeuren tijdens jouw verblijf, binnen de 24uur na de geboorte een tweede controle gebeurt tussen de 4de en 7de dag na de geboorte.

(24)

24

2.3 Zelfstandige vroedvrouw

Je verlangt wel naar huis, naar “thuis”, maar om uiteenlopende redenen (nog verder hulp bij het borstvoeden, opvolgen van baby’s kleur, hulp bij het eerste badje thuis, verzorging van de wonde na keizersnede,... ) zal je het bezoek van een vroedvrouw thuis kunnen gebruiken. Bij de suikertest wordt besproken wie jij

graag als zelfstandige vroedvrouw wil. Je krijgt een lijst van vroedvrouwen met wie wij nauw samenwerken. Natuurlijk ben je ook nog altijd vrij om iemand te kiezen die niet op de lijst staat.

Je hebt het recht dat ze bij je thuis langs komt voor begeleiding en nazorg, tot 7 x toe. En je kan altijd bij haar terecht voor advies.

Zij zal jullie vanaf de 30ste

zwangerschapsweek na de suikertest in het ziekenhuis, contacteren om het nodige hierover af te spreken...

Zij staat in voor de medische nazorg en is verantwoordelijk voor moeder en kind. Daarnaast kan een kraamverzorgster je tijdens de drukke dagen thuis een handje toesteken. Zij is een duizendpoot die de baby mee verzorgt, de zusjes en broertjes opvangt, lekker kookt, wast en je heel wat handige tips kan geven.

Zij is flexibel, past zich aan jouw leefgewoonten aan en respecteert jouw privacy.

Indien jullie dit wensen kan de zelfstandige vroedvrouw dit voor jullie al regelen tijdens de zwangerschap. Op die manier is alles op punt tegen de tijd dat je zal bevallen.

Twijfel je nog over de kraamzorg, dan raden we al wel een kennismakingsgesprek aan. Indien nodig zullen ze dan sneller kunnen opstarten.

2.4 Kind en gezin

Zij zorgen mee voor de preventieve gezondheidsopvolging van jullie baby. Ongeveer 2 weken na de geboorte nemen zij hiervoor zelf contact op met jullie. Indien je dit zelf nodig acht, kan je hen ook zelf contacteren (eventueel zelfs al tijdens de zwangerschap). Dit kan telefonisch via de kind en gezinlijn 078/150 100 of via www.kindengezin.be

(25)

5. Nota’s

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

(26)

26 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

(27)

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

(28)

28

Wij wensen je een aangenaam verblijf in ons ziekenhuis.

We danken je voor het

vertrouwen, wensen je een vlotte bevalling en een pracht van een baby.

Ook als je thuis bent, zijn we bereid je verder te helpen.

Je kan ons steeds bereiken op het nummer 014 57 72 70

De directie, geneesheren, vroedvrouwen en het verpleegkundig personeel. VDE0 01 8 - v er sie maar t 20 20 Ziekenhuis Geel J.B. Stessensstraat 2 | 2440 Geel 014 57 77 77 | info@ziekenhuisgeel.be www.ziekenhuisgeel.be

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Je daarom je kind dus niet voor straf naar de slaapkamer moet sturen?. … je kind het voelt als je

• Koolhydraten (anders dan suiker) zijn niet zo geschikt voor mensen met diabetes type 2. • Onbewerkte vetten zijn goed voor mensen met diabetes

● Als uw baby nog niet voldoende per voeding drinkt, is het belangrijk om de melkproductie goed op peil te brengen/houden en is kolven na borstvoeding nodig;.. ● Als uw baby

Hoe vaak u uw baby voelt bewegen, hangt niet alleen af van uw baby, maar ook van uw eigen houding en

Indien dit (nog) niet mogelijk is zal er in deze fase met u gesproken worden over de manier van voeden op het moment dat u niet aanwezig bent en de baby wel zelf actief wil

Als u thuis bent met de baby en er nog vragen zijn, bijvoorbeeld over de verzorging of de voeding, dan verwijzen we u naar Met uw baby naar huis, en dan… Als uw kindje eerder dan bij

– Kwaliteit van koolhydraten omhoog, kies onbewerkt – Hoeveelheid koolhydraten afstemmen. • Eten

Bij de Blustoren, voor de kooks, geregeld komt er te laat water bij, resultaat een rauwe oven, niet vergund en niet gehandhaafd... Overzicht van kooksblussen, wederom te laat