NVB Sessie wooncongres
Toekomstbestendige woningbouw
=
Woonwensen faciliteren & natuur inclusief ontwerpen
2
o Voorstelrondje
o Peiling
o Presentatie Jannes van Loon, NVB
Natuurinclusief ontwikkelen als oplossing voor de woningnood?
o Presentatie Jac Vries
Een gerealiseerd natuurinclusief project:
Stad van de Zon
o Debat met de zaal
o Afsluitende peiling
Voorstelrondje
EENS! ONEENS!
PEILING
1) Hoe wilt u zelf het liefst wonen?
A) Appartement in het centrum (90 m2) B) Maisonette rand van het centrum (110 m2) C) Rijtjeswoning buitenwijk (120 m2) D) Twee onder 1 kap, landelijk gebied (140 m2)
6
2) Stelling: Ruimte in Nederland is schaars
EENS ONEENS
PEILING
3) Woningbouw is slecht voor het milieu en moet dus verminderd worden
EENS ONEENS
8
4) Met de woningnood valt het wel mee
EENS ONEENS
PEILING
5) De meerderheid van de huishoudens wil binnenstedelijk wonen
KLOPT KLOPT NIET
10
6) Woningbouwers moeten innovatiever ontwerpen
EENS ONEENS
PRESENTATIE JANNES VAN LOON, WONINGMARKTONDERZOEKER NVB BOUW
Natuurinclusief ontwikkelen, een oplossing voor de woningnood?
Structuur presentatie
• Woningnood
• Woonwensen
• Knelpunten woningbouw
• Oplossing: natuurinclusief ontwikkelen
12
Woningprijzen stijgen tot extreme niveaus
Bron: NVB Bouw/Monitor Nieuwe Woningen
Bestaande koopwoningen Nieuwe koopwoningen
Verkoopprijs
WONINGNOOD
Goedkope nieuwbouw bestaat niet meer
Bron: NVB Bouw/Monitor Nieuwe Woningen
€ 200.000 - € 300.000
< € 200.000
Prijsklassen
> € 300.000
14
Woningzoekenden steeds meer in de knel
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
2009 2014 2018
18 tot 30 jaar 30 tot 50 jaar 50 tot 65 jaar
Bron: CBS
Aantal daklozen (x 1.000)
WONINGNOOD
Woningnood blijft hoog
- 20.000 40.000 60.000 80.000 Zeeland
Friesland Drenthe Groningen Flevoland Limburg Overijssel Utrecht Gelderland Noord-Brabant Zuid-Holland Noord-Holland
Woningtekort (aantal woningen)
2025 2018
0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000
2018 2025
Woningtekort, Nederland
Bron: ABF Research/Primos Prognoses
16
Modellen onderschatten toekomstige huishoudensgroei
Bron: PBL/CBS
WOONWENSEN
18
Sterke urbanisatie, vooral naar middelgrote steden
Bron: CBS
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Bevolkingsontwikkeling, index cijfer (1996=100)
4,9 mln
5,2 mln 7,2 mln
Bevolking naar stedelijkheid
Dorpen (<50.000)
Grote steden (>150.000 inwoners in 2019) Middelgrote steden (50.000-150.000)
WOONWENSEN
Gevarieerde vraag starters
Bron: WoON (2019)/De Zeeuw en Keers (2019)
0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000
Centrum-stedelijk Buiten-centrum Groen-stedelijk Centrum-dorps Landelijk wonen
Vraag van beslist verhuisgeneigde starters (308.000)
Koop eengezins Koop appartement Huur eengezins Huur appartement
20
Doorstromers willen eengezinswoning
-100.000 -80.000 -60.000 -40.000 -20.000 0 20.000 40.000 60.000
Centrum-stedelijk Buiten-centrum Groen-stedelijk Centrum-dorps Landelijk wonen
Nieuwbouwvraag beslist verhuisgeneigde doorstromers (583.000)
Koop eengezins Koop appartement Huur eengezins Huur appartement
Bron: WoON (2019)/De Zeeuw en Keers (2019)
21
WOONWENSEN
Bouw veel EGW voor doorstromers om woningnood te verminderen
Bron: WoON (2019)/De Zeeuw en Keers (2019)
0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000
Centrum-stedelijk
Buiten-centrum
Groen-stedelijk
Centrum-dorps
Landelijk wonen
Vraag van beslist verhuisgeneigde starters (308.000)
Koop eengezins Koop appartement Huur eengezins Huur appartement -100.000
-80.000 -60.000 -40.000 -20.000 0 20.000 40.000 60.000
Centrum-stedelijk
Buiten-centrum
Groen-stedelijk
Centrum-dorps
Landelijk wonen
Nieuwbouwvraag beslist verhuisgeneigde doorstromers (583.000)
Koop eengezins Koop appartement Huur eengezins Huur appartement
22
Maar let op betaalbaarheid
Bron: WoON (2019)/De Zeeuw en Keers (2019)
0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 160.000 180.000 200.000
< 200.000 < 310.000 > 310.000 < aftoppingsgrens < liberalisatiegrens > liberalisatiegrens
Aantal beslist verhuisgeneigden
Vraag alle beslist verhuisgeneigden (890.000), naar prijs
Koop eengezins Koop appartement Huur eengezins Huur appartement
€ € €
KNELPUNTEN WONINGBOUW
24
Restrictief R.O. maakt grond voor woningbouw duur
Bron: CBS
7%
Nederland
Bos, natuur en recreatie Landbouw
Verkeer Wonen Bedrijven
Openbare en sociaal-culturele voorzieningen Semi-Bebouwd terrein*
20%
22 grootstedelijke regio's
Bos, natuur en recreatie Landbouw
Verkeer Wonen Bedrijven
Openbare en sociaal-culturele voorzieningen Semi-Bebouwd terrein*
In feite praten we over 1% verschil
100%
75%
50%
25%
0%
100% binnenstedelijk
en 0% in uitleg 30% binnenstedelijk en 70% in uitleg
Open ruimte (87%)
Open ruimte (86%)
Bebouwd (13%) Bebouwd (14%)
26
Beleidsfocus op binnenstedelijk, potentieële locaties buitenstedelijk
Bron: Zuidema/Kadaster (2018)
Corporaties
18.216 5.043
Binnenstedelijk
36.438 5.406
Nabij bebouwd gebied
41.372 4.403
Buiten bebouwd gebied
Grondposities van partijen die daar woningen kunnen (laten) bouwen, in hectare
Marktpartijen Gemeenten
KNELPUNTEN WONINGBOUW
Knellende capaciteit
Bron: CBS
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 2017 2017 2018 2018 2019 2019
Algemene bouw/projectontwikkeling, naar bedrijfsgrootte, eenmanszaken en bedrijven > 10
werkzame personen
10 tot 20 werkzame personen 20 tot 50 werkzame personen 50 tot 100 werkzame personen 100 werkzame personen of meer
||1 werkzaam persoon
28
Balans economie en milieu
Bron: Adviescommissie Remkes (2019)
OPLOSSING: NATUUR INCLUSIEF ONTWIKKELEN
GROEN MILAAN
- Bosco Verticale
30
SINGAPORE
- Parkroyal On Pickering
31
GROEN
AMSTERDAM
-Bijlmerbajes
32
UTRECHT
- Wonderwoods
GROEN
UTRECHT
- Eetbaar woonwijk Rijnvliet
In meerdere opzichten een voorbeeld
Alles begint simpel
• Aankoop gronden gestart midden jaren 80
• Start ontwikkeling plannen en planvisie: 1992
• Overeenkomst gemeente – Hallokaties: 2000
• Start realisatie: 2004
• Officiële opening: 2009
• Oplevering laatste woning: verwacht in 2025
Programma
• Totale programma: ca. 280 ha, waarvan - 120 ha bebouwd
- 100 ha groen - 80 ha water
• Het gebied valt in 5 delen uiteen:
- ca 180 ha recreatiegebied en 4 woongebieden:
- Zuidwijk en Huijgenhoek: ca. 800 woningen
- Stad van de Zon: ca 1.600 woningen + voorzieningen - Tuinen van Luna: ca. 380 woningen
- Land van Luna: ca. 430 woningen
Recente luchtfoto
• 55 hectare, waarvan:
- 35 hectare bebouwd
- 20 hectare water en groen - totaal 733 woningen
Schets Plangebied
Jannes van Loon, jannes@nvb-bouw.nl Jac Vries, j.vries@vbmontwikkeling.nl
