Woonbehoeften en –vormen voor kwetsbare mensen
Susan van Klaveren & Lisan Jansen Lorkeers
Team Experiment Weer thuis - Wonen 4 december 2019
Wat mag u verwachten?
•Experiment Weer Thuis
•Visie op uitstroom
•Woonbehoeften
•Woonvormen
•Wat is nodig?
- Doel: In 2019 en 2020 werkt Platform31 aan het versterken en vernieuwen van het aanbod van wonen en zorg voor mensen met een psychische kwetsbaarheid die (in meerdere of mindere mate) zelfstandig in de wijk wonen.
- Drie thema’s: (1) woonvarianten; (2) wijkarrangement; en (3) welkome wijk
- Samenwerkingsverbanden: Breda, Den Bosch, Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Venlo
Experiment Weer Thuis 2019-2020
Drie vraagstukken centraal:
- Aantal benodigde woningen - Procesregie op uitstroom
- Zachte landing in de wijk
- 12 samenwerkingsverbanden - 5 intervisiebijeenkomsten
- Landelijke afsluiting
Vervolg op Weer thuis in de wijk
Wonen vaak in combinatie met…
Vaak is er meer nodig dan een woning alleen. Profielen focussen dan ook geregeld op wonen en zorg. Wat als we de zorgcomponent loslaten? Wat blijft dan over?
- Advies Toekomst Beschermd Wonen: Een arsenaal aan woonvormen is nodig
- Focus vooralsnog vooral op betaalbare kleine wooneenheden, studio’s.
- Kwaliteit van de woning steeds meer een vraagstuk.
Het wonen onder de loep
Wat is dit arsenaal aan woonvormen?
Op welke manier wordt het wonen vormgegeven?
• Verdaas (2005): er zitten verschillende treden tussen buitenslapen (de laagste trede) en
zelfstandig wonen (de hoogste trede).
• Woonladder voedt het idee dat niet iedereen in staat is om (onmiddellijk) zelfstandig te wonen
• Commissie Toekomst Beschermd Wonen:
• Niet de woonladder, maar Housing First dient uitgangspunt te zijn
• Afhankelijkheid van zorgaanbieders bij het wonen dient te worden verminderd
Wooncarrières
Kenmerken:
- Betaalbaar?
- Zelfstandig of onzelfstandig?
- Samen, geclusterd of gespreid?
- Bij naasten of juist niet?
- Geluidsarme woning / omgeving?
Cijfers op basis van onderzoek HHM
Wat zijn de behoeften als je alleen naar wonen kijkt?
• Toename in aantal woonvormen, in elk geval in benaming
• Zelfstandig, Housing First, omklapwoning, satellietwoning,…
• Verschillende woonvormen vertonen vaak overlap
• Veel variatie in één woonvorm (bijv. magic mix)
• Eigenaar
• Doelgroep
• Ondersteuning
Palet van woonvormen
Woonwerkgemeenschap
Woonvorm waarin wonen, werken en ontspanning zijn geïntegreerd. Geeft invulling aan dagbesteding, werk, opleiding en/of vrije tijd. Kan als structurele woonvorm worden geboden, maar ook als onderdeel van
herstelproces.
Fort K’ijk - Krommeniedijk
Ouderinitiatieven
Vaak kleinschalige woonvorm, gestart uit onvrede met reguliere woonaanbod. Veelal gericht op
(jong)volwassenen met een psychische aandoening en/of verstandelijke beperking
JJ10 - Almere
Magic Mix is een woonvorm waarbij verschillende doelgroepen gemengd wonen.
Vaak gaat het om spoedvragers die op korte termijn een betaalbare woning nodig hebben. Huurders met en zonder begeleiding wonen door elkaar en
maatschappelijke wederkerigheid staat centraal.
Uitgelicht voorbeeld Place2BU in Utrecht
Magic Mix
Palet bestaat, ook regionaal?
Landelijk is er veel diversiteit, regionaal en lokaal niet altijd
Druk op woningmarkt is in veel gemeenten problematisch
Overzicht uit regio Noord-Veluwe van (niet-intramuraal) aanbod. Klik hier voor meer informatie.
Wat is nodig?
Inzicht in klantvraag en aanbod:
Wat ontbreekt?
Hoe kan het aanbod passend worden gemaakt?
Hoe kom je tot een goede match tussen woning en uitstromer?
- Onderzoek naar vraag en naar aanbod - Monitoring uitstroom
- Categorisering van het aanbod
- Centraliseren van aanvragen voor collectief zorgvastgoed
Hoe krijg je zicht op de woonbehoefte en aanbod?
Sturen op aanbod (kwantitatief):
1. Contingent afspraak – 3 tot 35% van jaarlijkse mutatie 2. Urgentieregeling
3. Flexwoningen (herbestemming en Finchwoningen) 4. Ruimte in toepassing kostendelersnorm
5. Stimuleren via ombuigvoorstellen of innovatieregelingen 6. …?
-
Bij uitstroom is druk op woningmarkt een probleem
Onder de Pannen (project van De Regenboog Groep)
- Mensen die een kamer ‘over hebben’, kunnen deze legaal verhuren aan een stadsgenoot met een urgente woonvraag
- Specifiek bedoeld voor mensen die (recent) dakloos zijn geraakt door verschillende oorzaken
Aantrekkelijk voor (ver)huurder
- Structurele oplossing voor huisvesting - Onderhuur
- Kleine schuld, grote winst
Werken vanuit een gezamenlijke opgave
‘s Hertogenbosch: vijf vuistregels, uitgewerkt in praktische werkafspraken, link:
https://www.platform31.nl/nieuws/integraal-werken- vanuit-de-behoefte-van-mensen
Amsterdam: tien werkafspraken, link:
https://www.platform31.nl/nieuws/thuis- in-de-wijk-met-tien-werkafspraken
- Publicatie Lessen uit het experiment Weer Thuis in de wijk (2018),
https://www.platform31.nl/publicaties/zelfstandig-wonen-na-beschermd-wonen- of-opvang
- Handreiking voor kansrijk samenwerken (2018),
https://www.platform31.nl/publicaties/handreiking-voor-kansrijk-samenwerken - Factsheet bijzondere woonvormen Noord Veluwe,
https://www.platform31.nl/uploads/media_item/media_item/125/79/Factsheet- bijzondere-woonvormen-versie-2.0-Noord-Veluwe-1560329404.pdf
- Publicatie Overlast voorkomen in de wijk (2019),
https://www.platform31.nl/publicaties/overlast-voorkomen-in-de-wijk
Meer lezen?
Vragen?
Goede voorbeelden, vragen en suggesties zijn welkom!
Mail: susan.vanklaveren@platform31.nl of bel 06 57943678.
Foto’s van Alex Schröder
