B&W-voorstel
B&W-voorstel
Onderwerp : Startnotitie GGZ-Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang Regio Nijmegen en Rivierenland
B&W-vergadering : 9 mei 2017 Registratienummer : BW17.00255
Registratiecode : *BW17.00255*
Auteur : Sara Naus
Portefeuillehouder : J.G.Th.M. Kersten
Status : Openbaar
Persgesprek : 9 mei 2017
Samenvatting
VNG en ministerie van VWS hebben afgesproken dat gemeenten uiterlijk 31 december 2017 het meerjaren Plan van Aanpak Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang in het kader van de decentralisering en de ambulantisering gereed hebben. In de startnotitie GGZ-Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang staan de visie en uitgangspunten die we hanteren als basis voor dit Plan van Aanpak. Daarnaast bevat deze startnotitie het proces dat de gemeenten in de regio Nijmegen & Rivierenland samen met aanbieders,
ervaringsdeskundigen en andere betrokken partijen (bijv. woningcorporaties) willen doorlopen om te komen tot een gedragen Plan van Aanpak.
Besluit om
1. De startnotitie GGZ-Beschermd wonen-Maatsschappelijke opvang vast te stellen.
Inleiding
Momenteel is Nijmegen als centrumgemeente verantwoordelijk voor Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang. De indicatiestelling wordt gedaan door de GGD. Vanaf 2020 worden regiogemeenten zelf verantwoordelijk voor Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang.
VNG en ministerie van VWS hebben afgesproken dat gemeenten uiterlijk 31 december 2017 het meerjaren Plan van Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang in het kader van de decentralisering en de
ambulantisering gereed hebben. In de startnotitie GGZ-Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang staan de visie en uitgangspunten die we hanteren als basis voor dit Plan van Aanpak. Daarnaast bevat deze startnotitie het proces dat de gemeenten in de regio Nijmegen & Rivierenland samen met aanbieders, ervaringsdeskundigen en andere betrokken partijen (bijv. woningcorporaties) willen doorlopen om te komen tot een gedragen Plan van Aanpak.
Beoogd effect
De transformatie van Beschermd wonen GGZ en Maatschappelijke opvang (Wmo) gaat gepaard met de decentralisatie van bevoegdheden en bijbehorende middelen van Centrumgemeente Nijmegen naar individuele gemeenten in de regio Nijmegen & Rivierenland in 2020 (circa 66 miljoen). In de startnotitie GGZ-Beschermd wonen-Maatschappelijke opvang staan de visie en uitgangspunten die we hanteren als basis voor de totstandkoming van dit Plan van Aanpak. Op basis van deze visie en uitgangspunten kunnen regiogemeenten onderling heldere afspraken maken en kan elke individuele gemeente haar
verantwoordelijkheid nemen. In het Plan van Aanpak verbinden we diverse (lopende) trajecten met elkaar zoals de regiovisie OGGz 2013-2017 en het Advies- en Verbeterplan “Een sluitende aanpak voor mensen met een psychische kwetsbaarheid” (‘verwarde personen’). We gebruiken het gremium van het algemeen bestuur van de GGD om (tussen)concepten van het meerjaren Plan van Aanpak te bespreken.
Argumenten
1. De startnotitie is nodig om uiteindelijk tot een gezamenlijk plan van aanpak te komen
Het uitgangspunt voor de regionale samenwerking, die breder is dan het Rijk van Nijmegen (regio Nijmegen én Rivierenland) is solidariteit. Niet alleen op het gebied van zorg (budgetverdeling, inkoop, toeleiding, etc.), maar ook op het gebied van huisvesting. Daarnaast gaat het ook om solidariteit als het aankomt op consequenties op andere terreinen zoals de Participatiewet (uitkeringen). In de startnotitie
2 is een hoofdstuk opgenomen over de organisatie en het proces inclusief de participatie van externe partijen.
2. Door de uitgangspunten uit de startnotie vast te stellen kan de ambulantisering vormgegeven worden.
In het meerjaren Plan van Aanpak moeten we antwoord geven op de opgave om te ambulantiseren:
alle gemeenten streven er naar dat mensen met een psychiatrische achtergrond, waar mogelijk, zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen en leven. Niet alleen vanuit financieel oogpunt, maar vooral omdat blijkt dat dit het herstel en welbevinden van mensen bevordert. Voor een zorgvuldige ambulantisering en om te zorgen dat het zelfstandig wonen ook daadwerkelijk bijdraagt aan herstel moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Hierbij kan gedacht worden aan voldoende ambulante hulp (ondersteuningscontinuüm), huisvesting, participatiemogelijkheden en goede samenwerking tussen professionals en mensen uit het sociaal netwerk. Er zijn in de startnotitie de volgende vier
uitgangspunten geformuleerd om op een succesvolle manier invulling te geven aan de ambulantisering:
1. Zo zelfstandig mogelijk
2. Ondersteuningscontinuüm en diverse woonvarianten 3. Participatie & inclusie
4. Belang van ervaringsdeskundigheid en sociaal netwerk Deze uitgangspunten worden in de startnotitie nader toegelicht.
Kanttekeningen
1. Het regionale Plan van Aanpak, als vervolg op deze visie en uitgangspuntennotitie maken we onder de nodige onzekerheden.
Het is nog niet bekend hoe de afbouw van de centrumgemeenteconstructie eruit gaat zien. Ook wordt nog een landelijk objectief verdeelmodel ontwikkeld en ingevoerd (zie financiën). Tevens is het onduidelijk of GGZ- problematiek als criterium wordt opgenomen in de toelatingscriteria van de Wet langdurige zorg (Wlz). Daarmee zou een deel van de huidige groep mensen in beschermd wonen, die blijvend permanent toezicht of 24-uurszorg nodig heeft, per 2018 toegang kunnen krijgen tot de Wlz.
Als dat gebeurt, zal het rijk de beschikbare middelen weer herverkavelen over het stelsel.
Kortom, in het voorgestane beleid en uitvoering moeten we rekening houden met onzekerheden. Dit vraagt om de uitwerking van mogelijke scenario’s, eventuele risico-voorzieningen en flexibiliteit.
2. Er is extra ambtelijke inzet nodig
Een regionale werkgroep met vertegenwoordigers van de gemeenten uit de regio Nijmegen &
Rivierenland schrijft het meerjaren Plan van Aanpak. Hier neemt Beuingen sinds kort ook aan deel. Dit is nog niet verwerkt in de startnotitie. We realiseren dit binnen de bestaande formatie.
Financiën
Naast de inhoudelijke doelen is er ook een belangrijke financiële prikkel voor de transformatie. Op het macrobudget voor beschermd wonen is bij de decentralisatie weliswaar niet bezuinigd, maar in de 10 jaar voor de decentralisatie is het beschermd wonen GGZ met circa 30% gegroeid. Een gelijkblijvend (en dus qua bestedingsruimte dalend) budget, is een keerpunt. Met de ontwikkelingen die leiden tot meer mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid in de maatschappij (afbouw van de klinische GGZ met 30%), betekent ook de decentralisatie van het beschermd wonen dat er met hetzelfde geld steeds meer gedaan moet worden.
De invoering van een objectief verdeelmodel en herverdeling van de middelen (circa 66 miljoen voor de regio Nijmegen en Rivierenland) voor Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang, dat op 1 januari 2018 gepresenteerd zal worden en per 1 januari 2020 in gaat, zal naar verwachting nadelige gevolgen hebben voor de regio. Dit omdat het aandeel van GGZ- zorg in de regio Nijmegen & Rivierenland historisch relatief hoog is. Centrumgemeente Nijmegen zet in op een intensieve lobby om de nadelige gevolgen te beperken.
Tijdspad
Het meerjarenplan van aanpak moet in 2017 geschreven worden.
Duurzaamheid
3 -
Communicatie
Het concept van de Startnotitie is voorgelegd aan de RIBW, de grootste aanbieder van beschermd wonen.
Zij hebben hier schriftelijk een reactie op gegeven (zie bijlage 2, Reactie RIBW op startnotitie BW en MO).
Deze reactie wordt meegenomen in het opstellen van het plan van aanpak.
Voor een oplading van het plan van aanpak en toelichting op en bespreking van de startnotitie met de raden van de regiogemeenten is een gezamenlijke raadsinformatiebijeenkomst georganiseerd op 29 mei 2017. Als externe denktank fungeren het programmateam en de stuurgroep “Sluitende aanpak mensen met een psychische kwetsbaarheid” waarin onder meer ervaringsdeskundigen/familieleden participeren.
Evaluatie
Voor en na de zomer van 2017 worden werkconferenties georganiseerd om in gesprek te gaan met cliënten/cliëntvertegenwoordigers, familieleden en aanbieders over de inhoud van het meerjaren Plan van Aanpak.
Bijlagen
1. Startnotitie BW en MO (at17001733)
2. Reactie RIBW op startnotitie BW en MO (at17001743) Routingformulier: at17001741
