i1.FDELING C •
HOOFSTUK V.
ONDER'iYS
GEDURENDE DIE OORLOGSJ...'iE ,1899 1902.
1. Onderwystoestande aan die einde van 1899.
a. Verwarring in Oktober 1899.
Die algemene orgZUlisasie van die onderwys in die
Z.f",.R.was teen die end van 1899 doeltreffend, en die gees daarvan was in harmonie met die van die bevolking. Ongelukkig moes
dit vanaf Oktober 1899, met die uitbreek van die oorlog, plek maak vir 'n onderwysstelsel wat in ooreenstemming moes wees met die liberalistiese beleid van lord Milner.
Die onsekerheid wat daar by onderwysers en skoolkommis
sies geheers het of skole nog moes voortbesta.::m nadat oorlog verklaar is, is op 3 Oktober uit die weg geruim. Volgens 'n besluit van die Uitvoerende Raad sou aIle staats- en gesubsi
dieerde skole vanaf 1 Oktober, tot nadere kennisgewing, as ge
sluit beskou word l) •
Die hele skoolstelsel is hierdeur ontwrig. Onderwysers
2)is gekommande er ; lede van die skoolkommissies was op kom
3)
mando , met die ge:volg dat sekere state nie geteken kon word nie.
;"angesien inspekteur J .K.N. te Boekhorst, wat die inspek
sie
v~ndie Klerksdorpse skole waargeneem het, ook op kommando /moes ••••••••
1. Notule Uitvoe:rende Raad, 3.10.1899, art. 908.
Staats courant, 4.10.1899, 1585.
2. O.R. 16029/99: H. T,lechgelaar, hoof V!ln die sta::ltskool, is gekornmandeer.
O.R. 16846/99. Volgens die kennisgewing V'ill 4 Okt. in die Staats courant het die skool op Hartebeestfontein gesluit.
Van die onderwysers was reeds op kommando.
O.R. 17201/99. H. Meester, hoof van Buysfonteinskool, het ook naar de grenzen
ltvertrek op 9 November.
3. a.R. 16413/99. Linder, sekretaris van die skoolraad, was o.a. een van die wet op kommando moes gaan.
i1.FDELING C •
HOOFSTUK V.
ONDER'iYS
GEDURENDE DIE OORLOGSJ ... 'iE ,1899 1902.
1. Onderwystoestande aan die einde van 1899.
a. Verwarring in Oktober 1899.
Die algemene orgZU1isasie van die onderwys in die
Z.f",.R.was teen die end van 1899 doeltreffend, en die gees daarvan was in harmonie met die van die bevolking. Ongelukkig moes
dit vanaf Oktober 1899, met die uitbreek van die oorlog, plek maak vir 'n onderwysstelsel wat in ooreenstemming moes wees met die liberalistiese beleid van lord Milner.
Die onsekerheid wat daar by onderwysers en skoolkommis- sies geheers het of skole nog moes voortbesta.::m nadat oorlog verklaar is, is op 3 Oktober uit die weg geruim. Volgens 'n besluit van die Uitvoerende Raad sou alle staats- en gesubsi- dieerde skole vanaf 1 Oktober, tot nadere kennisgewing, as ge- sluit beskou word l) •
Die hele skoolstelsel is hierdeur ontwrig. Onderwysers
2)is gekommande er
3)
; lede van die skoolkommissies was op kom- mando , met die ge:volg dat sekere state nie geteken kon word nie.
;"angesien inspekteur J .K.N. te Boekhorst, wat die inspek- sie
v~ndie Klerksdorpse skole waargeneem het, ook op kommando
/moes ••••••••
1. Notule Uitvoe:rende Raad, 3.10.1899, art. 908.
Staats courant, 4.10.1899, 1585.
2. O.R. 16029/99: H. T,lechgelaar, hoof V!ln die sta::ltskool, is gekornmandeer.
O.R. 16846/99. Volgens die kennisgewing V'ill 4 Okt. in die Staats courant het die skool op Hartebeestfontein gesluit.
Van die onderwysers was reeds op kommando.
O.R. 17201/99. H. Meester, hoof van Buysfonteinskool, het ook naar de grenzen
ltvertrek op 9 November.
3. a.R. 16413/99. Linder, sekretaris van die skoolraad, was o.a. ean van die wet op kommando moes gaan.
i1.FDELING C •
HOOFSTUK V.
ONDER'iYS
GEDURENDE DIE OORLOGSJ ... 'iE ,1899 1902.
1. Onderwystoestande aan die einde van 1899.
a. Verwarring in Oktober 1899.
Die algemene orgZU1isasie van die onderwys in die
Z.f",.R.was teen die end van 1899 doeltreffend, en die gees daarvan was in harmonie met die van die bevolking. Ongelukkig moes
dit vanaf Oktober 1899, met die uitbreek van die oorlog, plek maak vir 'n onderwysstelsel wat in ooreenstemming moes wees met die liberalistiese beleid van lord Milner.
Die onsekerheid wat daar by onderwysers en skoolkommis- sies geheers het of skole nog moes voortbesta.::m nadat oorlog verklaar is, is op 3 Oktober uit die weg geruim. Volgens 'n besluit van die Uitvoerende Raad sou alle staats- en gesubsi- dieerde skole vanaf 1 Oktober, tot nadere kennisgewing, as ge- sluit beskou word l) •
Die hele skoolstelsel is hierdeur ontwrig. Onderwysers
2)is gekommande er
3)
; lede van die skoolkommissies was op kom- mando , met die ge:volg dat sekere state nie geteken kon word nie.
;"angesien inspekteur J .K.N. te Boekhorst, wat die inspek- sie
v~ndie Klerksdorpse skole waargeneem het, ook op kommando
/moes ••••••••
1. Notule Uitvoe:rende Raad, 3.10.1899, art. 908.
Staats courant, 4.10.1899, 1585.
2. O.R. 16029/99: H. T,lechgelaar, hoof V!ln die sta::ltskool, is gekornmandeer.
O.R. 16846/99. Volgens die kennisgewing V'ill 4 Okt. in die Staats courant het die skool op Hartebeestfontein gesluit.
Van die onderwysers was reeds op kommando.
O.R. 17201/99. H. Meester, hoof van Buysfonteinskool, het ook naar de grenzen
ltvertrek op 9 November.
3. a.R. 16413/99. Linder, sekretaris van die skoolraad, was
o.a. ean van die wet op kommando moes gaan.
moes gaan, het die nodige toesig
v~n owerheidswe~ook ontbreek 1) • b. Die heropening en tyde1ike voortbestaan van enke1e skole.
Dit wil voorkom of' daar wel enke1e sko1e in die Klerks
dorpse gebied was wat na die aanvang van die oor10g nog vir 'n tydjie voortbestaan het.
Nadat die hoof van die staatskoo1 gekommandeer is en van die ander onderv'1ysers of op kOi1unando was of no. die buite1and vertrek het, het die skoo1 nog voortbestann met C. van der Mark as waarnemende hoof. Die leer1ingta1 het egter so skerp
gedaal dat daar op 16 Oktober slegs
I~derde van die totale
2)
aanta1 le6r1inge van die
ho~rk1asse nog in die skoo1 was • Paul J. Roux het die skool op Goedgevonden heropen. Roux het aan die Onderwysdepartement berig dat hy ongeskik was om op kommando te gaQfl en
gevr~dat aan hom In toelae toegestaan
3)
moes word •
c. Besoldiging van onderwysers(-esse).
lvlet die aankondiging op 4 Oktober 1899 dat aIle skole tot nadere kennisgewing ges1uit sou word, is ook meegedeel dat ondert\fysers wat in diens b1y, 'n maandelikse toe1ae sou
4)
ontvang •
Die Uitvoerende Raad het op 3 Oktober 1899 die toe1aag
vasgest~l
wat
aanoej. Keet, wat tydelik aangeste1 was by die
5)
staatskool, betaa1
/lOUword
•Roux, wat die skool op Goed
gevonden op 2 Oktober heropen het, het ook aansoek gedoen om
6)
t
n toelaag •
!.
Die Konsentrasiekamp op K1erksdorp.
a. Die beginvan die smarte.
/Na •• •.••••••
1.
Ploeger: Onderwys en onder'wysbe1eid in .diG Suid-h.:frikaanse Repub1iek onder ds.
S.J.du To it en dr.
N.}.'Iansvel t (1881
1900), in Argief-jaarbock, 1952, 1,323.
2. O.R. 16981/99: Brief, 16.10.1899.
3. O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
4. Staats courant, 4.10.1899, 1585.
5. Notu1e Uitvoerende Raad, 3.10.1899, art. 908.
6. O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
moes gaan, het die nodige toesig
v~n owerheidswe~ook ontbreek 1) b. Die heropening en tyde1ike voortbestaan van enke1e skole.
Dit wil voorkom of' daar wel enke1e sko1e in die Klerks- dorpse gebied was wat na die aanvang van die oor10g nog vir
In tydjie voortbestaan het.
Nadat die hoof van die staatskoo1 gekommandeer is en van die ander onderv'1ysers of op kOi1unando was of no. die buite1and vertrek het, het die skoo1 nog voortbestann met C. van der Mark as waarnemende hoof. Die leer1ingta1 het egter so skerp
gedaal dat daar op 16 Oktober slegs
I~derde van die totale
2)
aanta1 le6r1inge van die
ho~rk1asse nog in die skoo1 was • Paul J. Roux het die skool op Goedgevonden heropen. Roux het aan die Onderwysdepartement berig dat hy ongeskik was om op kommando te gaQfl en
gevr~dat aan horn In toelae toegestaan
3)
moes word •
c. Besoldiging van onderwysers(-esse).
lvlet die aankondiging op 4 Oktober 1899 dat a11e skole tot nadere kennisgewing ges1uit sou word, is ook meegedeel dat ondert\fysers wat in diens b1y, 'n maandelikse toe1ae sou
4)
ontvang •
Die Uitvoerende Raad het op 3 Oktober 1899 die toe1aag
vasgest~l
wat
aanoej. Keet, wat tydelik aangeste1 was by die
5)
staatskool, betaa1 eou word
•Houx, wat die skool op Goed- gevonden op 2 Oktober heropen het, het ook aansoek gedoen om
6)
t
n toelaag •
!.
Die Konsentrasiekamp op K1erksdorp.
a.
1.
2.
3.
4.
5. 6.
Die beginvan die smarte.
/Na •• •.••••••
Ploeger: Onderwys en onder'wysbe1eid in .diG Suid-h.:frikaanse Repub1iek onder ds. S.J. du To it en dr. N. }.'Iansvel t (1881- 1900), in Argief-jaarbock, 1952, 1,323.
O.R. 16981/99: Brief, 16.10.1899.
O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
Staats courant, 4.10.1899, 1585.
Notu1e Uitvoerende Raad, 3.10.1899, art. 908.
O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
• moes gaan, het die nodige toesig
v~n owerheidswe~ook ontbreek 1)
b. Die heropening en tyde1ike voortbestaan van enke1e skole.
Dit wil voorkom of' daar wel enke1e sko1e in die Klerks- dorpse gebied was wat na die aanvang van die oor10g nog vir
In tydjie voortbestaan het.
Nadat die hoof van die staatskoo1 gekommandeer is en van die ander onderv'1ysers of op kOi1unando was of no. die buite1and vertrek het, het die skoo1 nog voortbestann met C. van der Mark as waarnemende hoof. Die leer1ingta1 het egter so skerp
gedaal dat daar op 16 Oktober slegs
I~derde van die totale
2)
aanta1 le6r1inge van die
ho~rk1asse nog in die skoo1 was • Paul J. Roux het die skool op Goedgevonden heropen. Roux het aan die Onderwysdepartement berig dat hy ongeskik was om op kommando te gaQfl en
gevr~dat aan horn In toelae toegestaan
3)
moes word •
c. Besoldiging van onderwysers(-esse).
lvlet die aankondiging op 4 Oktober 1899 dat a11e skole tot nadere kennisgewing ges1uit sou word, is ook meegedeel dat ondert\fysers wat in diens b1y, 'n maandelikse toe1ae sou
4)
ontvang •
Die Uitvoerende Raad het op 3 Oktober 1899 die toe1aag
vasgest~l
wat
aanoej. Keet, wat tydelik aangeste1 was by die
5)
staatskool, betaa1 eou word
•Houx, wat die skool op Goed- gevonden op 2 Oktober heropen het, het ook aansoek gedoen om
6)
t
n toelaag •
!.
Die Konsentrasiekamp op K1erksdorp.
a.
1.
2.
3.
4.
5. 6.
Die beginvan die smarte.
/Na •• •.••••••
Ploeger: Onderwys en onder'wysbe1eid in .diG Suid-h.:frikaanse Repub1iek onder ds. S.J. du To it en dr. N. }.'Iansvel t (1881- 1900), in Argief-jaarbock, 1952, 1,323.
O.R. 16981/99: Brief, 16.10.1899.
O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
Staats courant, 4.10.1899, 1585.
Notu1e Uitvoerende Raad, 3.10.1899, art. 908.
O.R. 16834/99: Brief, 11.10.1899.
•
Na In jaarlange stryd was die einde
V?Jldie oorlog, wat volgens die v€:riNagting van die Britsc Owerheid slegs enkele maande sou duur, nog nie in sig nie. Die Britse militere ower
heid het uit wanhoop besluit om 'n laaste desperate poging aan te wend om die einde
v~ndie oorlog te bespoedig. Die Boere moes tot oorgawe gedwing word deur die same trekking VG.n vrouens
en kinders in konsentrasiekampe, deur die vernietiging
v~naIle 1)
voedselvoorrade en die
verbr~ndingvan huise
•In September
1901het lord Milner ondBr andere
SOOf"volg aan die "Uitlander Committee of Cape Town" geskryf: "The forma
tion of Concentration Camps has been adopted purely on military grounds as a means of hastening the end of the war Vlhich is, after all, in the first interGst of the refugees themselves,
2)
and, as a military measure, it is, I b5lieve succeeding"
•b. Strooptogte en die vervoer van vrouens
Klerksdorpse konsentrasiekamp.
en kinders na die
Op 'n ongekende skaQl het die Britte in die Klerksdorpse gebied plaaswonings, met die inhoud
daarv~n, afgebran~~lewen
de hawe uitgeroei en ander voedselvoorrade vernietig • Lord Met.huen het in Februarie
1901tn groot aantal vrou
4)
ens en kinders , tesame met
sow~t 15,000klcinvee en
5005) 6)
beeste asook honderde muile- en ossewaens ,na Klerksdorp gene em.
Toe kol. Williams op
51'1ei
1901van Klerksdorp na Harte
beestfontein vertrek het, het hy aIle huise en voedselvoorrade op weg daQrheen laa.t vernietig. Vrouens en kinders is
n::die konsentrasiekamp gestuur. Kol. Hilliams het in die omgewing van Syf'erfont(;in, ',lolverand en Klerksdorp ongeveer
1,000beeste,
5,000skape, groot aantalle bokke, perde, muile en donkics
/asook ••••••••••••
1.
Gie: Geskiedenis
V9.Il Suid-;~frika,deel II,
525-526.2. Devitt: Concentration camps in South-,i..fric::l, 17.
3. II!:eegedeel deur mevv.
J .~i!.du Plessis en
J.Reyneke.
4. Badenhorst: Geskiedenis van Hartebeestf'ontein, 18.
5.
Guest: 'dith Lord Methuen and the First Division, 87.
6. Guest: Voortrekkerdorp, 234.
Na In jaarlange stryd was die einde
V?Jldie oorlog, wat volgens die v€:riNagting van die Bri tsc Owerheid slegs enkele maande sou duur, nog nie in sig nie. Die Britse militere ower- heid het uit wanhoop besluit om 'n laaste desperate poging aan te wend om die einde
v~ndie oorlog te bespoedig. Die Boere moes tot oorgawe gedwing word deur die same trekking VG.n vrouens
en kinders in konsentrasiekampe, deur die vernietiging
v~nalle 1)
voedselvoorrade en die
verbr~ndingvan huise
•In September
1901het lord Milner ond;;:;r andere
SOOf"volg aan die "Uitlander Committee of Ca.pe Town" geskryf: "The forma- tion of Concentration Camps has been adopted purely on military grounds as a means of hastening the end of the war Vlhich is, after all, in the first interGst of the refugees themselves,
2)
and, as a military measure, it is, I b5lieve succeeding"
•b. Strooptogte en die vervoer van vrouens en kinders na die
Klerksdorpse konsentrasiekamp.
Op 'n ongekende skaQl het die Britte in die Klerksdorpse gebied plaaswonings, met die inhoud
daarv~n, afgebran~~lewen- de hawe uitgeroei en ander voedselvoorrade vernietig •
Lord Met.huen het in Februarie
1901tn groot aantal vrou-
4)
ens en kinders , tesame met
sow~t 15,000klcinvee en
500 5) 6)beeste asook honderde muile- en ossewaens ,na Klerksdorp gene em.
Toe kol. Williams op
51'1ei
1901van Klerksdorp n'1 Harte- beestfontein vertrek het, het hy '1lle huise en voedselvoorrade op weg daQrheen laa.t vernietig. Vrouens en kinders is
n::die konsentrasiekamp gestuur. Kol. Hilliams het in die omgewing van Syf'erfont(;in, ',lolverand en Klerksdorp ongeveer
1,000beeste,
5,000skape, groot aant'1lle bokke, perde, muile en donkics
/asook ••••••••••••
1. Gie: Geskiedenis
V9.Il Suid-;~frika,deel 11,
525-526.2. Devitt: Concentration camps in South-,i .. fric::l, 17.
3. II!:eegedeel deur mevv.
J .~i!.du Plessis en
J.Reyneke.
4. Badenhorst: Geskiedenis van Hartebeestf'ontein, 18.
5.
Guest: 'dith Lord Methuen and the First Division, 87.
6. Guest: Voortrekkerdorp, 234.
Na In jaarlange stryd was die einde
V?Jldie oorlog, wat volgens die v€:riNagting van die Bri tsc Owerheid slegs enkele maande sou duur, nog nie in sig nie. Die Britse militere ower- heid het uit wanhoop besluit om 'n laaste desperate poging aan te wend om die einde
v~ndie oorlog te bespoedig. Die Boere moes tot oorgawe gedwing word deur die same trekking VG.n vrouens
en kinders in konsentrasiekampe, deur die vernietiging
v~nalle 1)
voedselvoorrade en die
verbr~ndingvan huise
•In September
1901het lord Milner ond;;:;r andere
SOOf"volg aan die "Uitlander Committee of Ca.pe Town" geskryf: "The forma- tion of Concentration Camps has been adopted purely on military grounds as a means of hastening the end of the war Vlhich is, after all, in the first interGst of the refugees themselves,
2)
and, as a military measure, it is, I b5lieve succeeding"
•b. Strooptogte en die vervoer van vrouens en kinders na die
Klerksdorpse konsentrasiekamp.
Op 'n ongekende skaQl het die Britte in die Klerksdorpse gebied plaaswonings, met die inhoud
daarv~n, afgebran~~lewen- de hawe uitgeroei en ander voedselvoorrade vernietig •
Lord Met.huen het in Februarie
1901tn groot aantal vrou-
4)
ens en kinders , tesame met
sow~t 15,000klcinvee en
500 5) 6)beeste asook honderde muile- en ossewaens ,na Klerksdorp gene em.
Toe kol. Williams op
51'1ei
1901van Klerksdorp n'1 Harte- beestfontein vertrek het, het hy '1lle huise en voedselvoorrade op weg daQrheen laa.t vernietig. Vrouens en kinders is
n::die konsentrasiekamp gestuur. Kol. Hilliams het in die omgewing van Syf'erfont(;in, ',lolverand en Klerksdorp ongeveer
1,000beeste,
5,000skape, groot aant'1lle bokke, perde, muile en donkics
/asook ••••••••••••
1. Gie: Geskiedenis
V9.Il Suid-;~frika,deel 11,
525-526.2. Devitt: Concentration camps in South-,i .. fric::l, 17.
3. II!:eegedeel deur mevv.
J .~i!.du Plessis en
J.Reyneke.
4. Badenhorst: Geskiedenis van Hartebeestf'ontein, 18.
5.
Guest: 'dith Lord Methuen and the First Division, 87.
6. Guest: Voortrekkerdorp, 234.
asook 50 waens gekonfiskeer. Op 27 Julie h€t kol. lilliams op
1)
die plaas BuysfontGin sowat
~OOskape gebuit
•Nadat alle voedselvoorrade en Vlonings vernietig was, is vrouens en kinders, wat slegs toegelaat is om die noodsaaklik
ste behoeftes saam te neem, op oop waens gelaai om na die kamp
2)vervoer te word • Op die waens self was dit beknop, aange
sien daar ongeveer ses huisgesinne op 'n wa gela3.i is 3) • Die reis vanaf die
afgele~plase moet - veral vir die ou moeders,
veM~agtendemoeders en jong kinders - uiters vermoei
end gewees het. Vrouens en kinders moes soms die hele dag l['..nk, sonder In druppel water of kos, in die son, sand en stof
4)
op die oop waens bly sit • Meer vrouens en kinders is onder
5)
weg opgelaai, en die reis het soms tot 8 dae geduur Som
mige vrouens en kinders het snags op seile onder die waens ge
slaap, dog andere moes onder die blote hemel vernag. Die reis is soggens vroeg, soms so vroeg as 3 vm. voortgesi t terV'lyl die
6)
bokseile waarop die mense moes sit, wit van die ryp was
•c. Die kamp.
(1) Stigting en beheer.
Die Klerksdorpse konsentrasiekamp is in Januaric 1901
7)
gestig • Die kamp was
gele~op die pll;3k wal.r die huidige 8)
Klerksdorpse
Ho~rskoolen die Presidentskool is •
9)
H.I. Howard ,wat in tn klein huisie sowat 400 tree van die karnp af
g\:~woonhet, is as superintendent v::m die kamp aan
10)
stel • lOp •••••
1. Guest: Incidents in the1estern Transvaal, 35-37.
2. Vertelling deur mev. Hester Jacobs in: Necthling: Mag ons vergeet?, 154.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
4. Verklaring van mev. Dorothea Jones in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
a:leegedeel deur mevv. J
.M.du Plessis en
J.Rcyneke.
5.
rf.eegedeel deur mev. J.N. du Plessis.
6. Verklaring deur
mev~Hester Jacobs in Neethling: Mag ons vergeet?, 154-158.
7. Cd. 893, 137.
8.
Meegedee
1deur
F .I,I.Lombard en mevv.
J .1'cI.du Plessis en
J.Reyneke.
9.
Keegedeel deur
H •• ~.-I.Hesse en
P.M.Lombard; Howard is na sy dood deur 'n sekere Cawood opgevolg.
10. Cd. 893, 133.
asook 50 waens gekonfiskeer. Op 27 Julie h€t kol. lilliams op
1)
die plaas BuysfontGin sowat
~OOskape gebuit
•Nadat alle voedselvoorrade en Vlonings vernietig was, is vrouens en kinders, wat slegs toegelaat is om die noodsaaklik-
ste behoeftes saam te neem, op oap waens gelaai om na die kamp
2)vervoer te word • Op die waens self was dit beknop, aange- sien daar ongeveer ses huisgesinne op 'n wa gela3.i is 3) •
Die reis vanaf die
afgele~plase moet - veral vir die ou moeders,
veM~agtendemoeders en jong kinders - uiters vermoei-
end gewees het. Vrouens en kinders moes soms die hele dag l['..nk, sonder In druppel water of kos, in die son, sand en stof
4)
op die oop waens bly sit • Meer vrouens en kinders is onder-
5)
weg opgelaai, en die reis het soms tot 8 dae geduur Som- mige vrouens en kinders het snags op seile
~nderdie waens ge-
slaap, dog andere moes onder die blote hemel vernag. Die reis is soggens vroeg, soms so vroeg as 3 vm. voortgesi t terV'lyl die
6)
bokseile waarop die mense moes sit, wit van die ryp was c. Die kamp.
(1) Stigting en beheer.
Die Klerksdorpse konsentrasiekamp is in Januaric 1901
7)
•
gestig • Die kamp was
gele~op die pll;3k wal.r die huidige 8)
Klerksdorpse
Ho~rskoolen die Presidentskool is •
9)
H.I. Howard ,wat in tn klein huisie sowat 400 tree van die karnp af
g\:~woonhet, is as superintendent v::m die kamp aan-
10)
stel • lOp •••••
1. Guest: Incidents in the.1estern Transvaal, 35-37.
2. Vertelling deur mev. Hester Jacobs in: Necthling: Mug ons vergeet?, 154.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
4. Verklaring van mev. Dorothea Jones in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
a:leegedeel deur mevv. J
.M.du Plessis en J. Rcyneke.
5.
rf.eegedeel deur mev. J.H. du Plessis.
6. Verklaring deur
mev~Rester Jacobs in Neethling: Mag ons vergeet?, 154-158.
7. Cd. 893, 137.
8.
Meegedee
1deur
F .1,I.Lombard en rnevv.
J .1'cI.du Plessis en
J.Reyneke.
9.
Keegedeel deur
H •• ~.-I.Hesse en
P.M.Lombard; Roward is na sy dood deur 'n sekere Cawood opgevolg.
10. Cd. 893, 133.
asook 50 waens gekonfiskeer. Op 27 Julie h€t kol. lilliams op
1)
die plaas BuysfontGin sowat
~OOskape gebuit
•Nadat alle voedselvoorrade en Vlonings vernietig was, is vrouens en kinders, wat slegs toegelaat is om die noodsaaklik-
ste behoeftes saam te neem, op oap waens gelaai om na die kamp
2)vervoer te word • Op die waens self was dit beknop, aange- sien daar ongeveer ses huisgesinne op 'n wa gela3.i is 3) •
Die reis vanaf die
afgele~plase moet - veral vir die ou moeders,
veM~agtendemoeders en jong kinders - uiters vermoei-
end gewees het. Vrouens en kinders moes soms die hele dag l['..nk, sonder In druppel water of kos, in die son, sand en stof
4)
op die oop waens bly sit • Meer vrouens en kinders is onder-
5)
weg opgelaai, en die reis het soms tot 8 dae geduur Som- mige vrouens en kinders het snags op seile
~nderdie waens ge-
slaap, dog andere moes onder die blote hemel vernag. Die reis is soggens vroeg, soms so vroeg as 3 vm. voortgesi t terV'lyl die
6)
bokseile waarop die mense moes sit, wit van die ryp was c. Die kamp.
(1) Stigting en beheer.
Die Klerksdorpse konsentrasiekamp is in Januaric 1901
7)
•
gestig • Die kamp was
gele~op die pll;3k wal.r die huidige 8)
Klerksdorpse
Ho~rskoolen die Presidentskool is •
9)
H.I. Howard ,wat in tn klein huisie sowat 400 tree van die karnp af
g\:~woonhet, is as superintendent v::m die kamp aan-
10)
stel • lOp •••••
1. Guest: Incidents in the.1estern Transvaal, 35-37.
2. Vertelling deur mev. Hester Jacobs in: Necthling: Mug ons vergeet?, 154.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
4. Verklaring van mev. Dorothea Jones in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
a:leegedeel deur mevv. J
.M.du Plessis en J. Rcyneke.
5.
rf.eegedeel deur mev. J.H. du Plessis.
6. Verklaring deur
mev~Rester Jacobs in Neethling: Mag ons vergeet?, 154-158.
7. Cd. 893, 137.
8.
Meegedee
1deur
F .1,I.Lombard en rnevv.
J .1'cI.du Plessis en
J.Reyneke.
9.
Keegedeel deur
H •• ~.-I.Hesse en
P.M.Lombard; Roward is na sy dood deur 'n sekere Cawood opgevolg.
10. Cd. 893, 133.
Op 4 Oktober 1901 was die karnpbevolking soos vo1g 1)
In die kamp In die dorp
TOT,'I.LE :
.,
~ans
438
50488
Vroue 1475 133 1608
I ..
Kinders onder 12 Totaa1
1998 3911
141 . 324
2139 4235
Mej. Horswe11 , die matrone van die hospitua1, was byge
staan deur 6 dag- en 1 nagverp1eegster. Die nedicse personeel het bestaan uit dokters Scott
~usse1en Cousins asook twee ap
tekers. Die kampmlltrone, mej. I.lori tz, het 12 karnpvcrpleegsters tot haar beskikking gehud. Tente is daag1iks deursoek, en siek
tegeva11e moes aun die matrone gerapporteer word.
Die ou stautskool het as kampskoo1 diens gedoen. Om in die geestelike behoeftes te voorsien het ds. Coetzee van
2)
j'olmaransstad die kamp besoek
Die algemene toestande wat in die kampe geheers het, word soos volg deur mej. Emily Hobhouse sa.amgevat: lIFrora one side or the other it was clear that the Boer women with their little ones must suffer. They were between the Devil
~ndthe deep
3)
sea" •
(2) Behuising.
Die families was in tente gehuisves. Die
tent1ev~ewas uiters ongerief1ik, aangesien die mense in die kamp geen meu
be1s kon meeneem nie, en
IIbeddens" moes op die grond gemaak word. Omdat hu11e ongewoon was hieraan, het vrouens en kin
4)
ders begin siek word
SomrJige van die tente was geskeur, sodat dit ge1ek het
5)
en die wind koud ingewaai het Dit wi1 ook voorkom asof die manse las gehad het van 1uise wat in die ou tente van die
6) Britse troepe geskui1 het
•/Die •••••••
1. Cd. 893, 133.
2. Ibid., 133-136.
Meegedee1 deur mnr. en mev. P.M. Lombard. Mev. Lombard het as verp1eegster diens gedoen.
3. Devitt: Concentration camps in South-..1:"rica, 29.
4.
r~ieegedee1deur mevv.
J.Reyneke en
J.1II. du Plessis.
5. Meegedee1 deur mev. J. Reyneke.
6. Ondervindinge van
j~naBoshof, in Postma: Stemme uit die ver1ede, 101.
Op 4 Oktober 1901 was die kampbevolking soos vo1g
In die kamp In die dorp
TOT,'I.LE :
.,
~ans
438
50488
Vroue 1475 133 1608
I ..
Kinders onder 12 Totaa1
1998 3911
141 . 324
2139 4235
1)
Mej. Horswe11 , die matrone van die hospitua1, was byge- staan deur 6 dag- en 1 nagverp1eegster. Die nedicse personeel het bestaan uit dokters Scott
~usse1en Cousins asook twee ap- tekers. Die kampmlltrone, mej. I.lori tz, het 12 kampvcrpleegsters tot haar beskikking gehud. Tente is daag1iks deursoek, en siek- tegeva11e moes aun die matrone gerapporteer word.
Die ou stautskool het as kampskoo1 diens gedoen. Om in die geestelike behoeftes te voorsien het ds. Coetzee van
2)
j'olmaransstad die kamp besoek
•Die algemene toestande wat in die kampe geheers het, word soos volg deur mej. Emi1y Hobhouse sa.amgevat: lIFrora one side or the other it was clear that the Boer women with their little ones must suffer. They were between the Devil
~ndthe deep
3)
sea" •
(2) Behuising.
Die families was in tente gehuisves. Die
tent1ev~ewas uiters ongerief1ik, aangesien die mense in die kamp geen meu- be1s kon meeneem nie, en
11beddens" moes op die grond gemaak word. Omdat hu11e ongewoon was hieraan, het vrouens en kin-
4)
ders begin siek word
SomrJige van die tente was geskeur, sodat dit ge1ek het
5)
en die wind koud ingewaai het Dit wi1 ook voorkom asof die manse 1as gehad het van 1uise wat in die ou tente van die
6) Britse troepe geskui1 het
•/Die •••••••
1. Cd. 893, 133.
2. Ibid., 133-136.
Meegedee1 deur mnr. en mev. F.M. Lombard. Mev. Lombard het as verp1eegster diens gedoen.
3. Devitt: Concentration camps in South-.. 1:"rica, 29.
4.
r~ieegedee1deur mevv.
J.Reyneke en
J.H. du P1essis.
5. Meegedee1 deur mev. J. Reyneke.
6. Ondervindinge van
j~naBoshof, in Postma: Stemme uit die ver1ede, 101.
Op 4 Oktober 1901 was die kampbevolking soos vo1g
In die kamp In die dorp
TOT,'I.LE :
.,
~ans
438
50488
Vroue 1475 133 1608
I ..
Kinders onder 12 Totaa1
1998 3911
141 . 324
2139 4235
1)
Mej. Horswe11 , die matrone van die hospitua1, was byge- staan deur 6 dag- en 1 nagverp1eegster. Die nedicse personeel het bestaan uit dokters Scott
~usse1en Cousins asook twee ap- tekers. Die kampmlltrone, mej. I.lori tz, het 12 kampvcrpleegsters tot haar beskikking gehud. Tente is daag1iks deursoek, en siek- tegeva11e moes aun die matrone gerapporteer word.
Die ou stautskool het as kampskoo1 diens gedoen. Om in die geestelike behoeftes te voorsien het ds. Coetzee van
2)
j'olmaransstad die kamp besoek
•Die algemene toestande wat in die kampe geheers het, word soos volg deur mej. Emi1y Hobhouse sa.amgevat: lIFrora one side or the other it was clear that the Boer women with their little ones must suffer. They were between the Devil
~ndthe deep
3)
sea" •
(2) Behuising.
Die families was in tente gehuisves. Die
tent1ev~ewas uiters ongerief1ik, aangesien die mense in die kamp geen meu- be1s kon meeneem nie, en
11beddens" moes op die grond gemaak word. Omdat hu11e ongewoon was hieraan, het vrouens en kin-
4)
ders begin siek word
SomrJige van die tente was geskeur, sodat dit ge1ek het
5)
en die wind koud ingewaai het Dit wi1 ook voorkom asof die manse 1as gehad het van 1uise wat in die ou tente van die
6) Britse troepe geskui1 het
•/Die •••••••
1. Cd. 893, 133.
2. Ibid., 133-136.
Meegedee1 deur mnr. en mev. F.M. Lombard. Mev. Lombard het as verp1eegster diens gedoen.
3. Devitt: Concentration camps in South-.. 1:"rica, 29.
4.
r~ieegedee1deur mevv.
J.Reyneke en
J.H. du P1essis.
5. Meegedee1 deur mev. J. Reyneke.
6. Ondervindinge van
j~naBoshof, in Postma: Stemme uit die
ver1ede, 101.
Die meer bevoorregtes het later houtkatels met rourieme
1)
as matte ontvang dog twee dl..-:'dc2 v
,(1,die raense
-,1,'..8,nog
2)
1I~'li
thout any sort of bedstead
ll ••",lhcewel die Superintendent, Howard, in Oktober
1901on
3)
geveer
800komberse aan die kar.lpbevolking ui tgedeel het , VJas die bystand aan so In groot groep weerlose mense n1Rar uiters ge
ring.
(3)
Vo€.dsel- en watervoorsi2ning.
Die gebrek aan behoorlike voedsol was bepa&ld een van die belangrikste oorsake v:m die ho\!; sterftesyfer onder die kinders.
Di t
W3,Sblykbaar so skraal dat die gro0iende ki.::lders geon vr-aer
4)
stand teen siektes kon opbou nie
• II30mr::igc
VJ'Sitin hul ster
wensnood om kos gevra het, is toegevoeg: ,Vrek raaar, d:..m is dit
5)
een mindcr om voor te sorgl"
•:;Jie mense het rantso<";.nkaartj ies ontv.:lng W3.'lrr:.ee hulle de.n hulle rantsoene kon bekom. Vrouens en kinders mo(;s in lang rye voor die "kombuise" ga2...'1. staan met hulle skottel't,j les of sakkies om hulle rantsoene te ontvang. Moeders het soms ure lank daar gestaan en wag, terwyl die kinders, soms in ster
, 6)
wensnood, in die tente verkeer het •
Die weeklikse rantsoen per persoon het bestaan uit:
7 lb. meelblom of boermeel, 4 onse sout2
6 onse
koff~e,12 onse suiker, 3 lb. vleis, 1 lb. rys.
Kinders het dieself'de rantsoene as volwassenes gckry, be
halwe dat slegs
l~lb. vleis nan kinders onder 12 jaar toege
staan is. Kinders onder 5
jar1.1"kon In kwart bottel melle per
/ C:,s.g ••••••••
1. !~eegedeel
deur !11evv.
L.I~~.H.Lombard en J
.1Ji.du Plessis.
2. Cd. 893, 135.
3. Ibid.
4. Meegedeel daur mevv. J
.1~I.du r1essis en J. R8yneke.
5. Verklaring deur mev. Dorothea Jones, in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
6. Verklaring deur rnev. Hester Jacobs, in Neethling:
D.lagons vergeet7,
160.Die meer bevoorregtes het later houtkatels met rourieme
1)
as matte ontvang dog twee dl..-:'dc2 v
,(1,die raense
-,1,'..8,nog
2)
1I~'li
thout any sort of bedstead
ll •• ",lhcewel die Superintendent, }roward, in Oktober
1901on-
3)
geveer
800komberse aan die kar.lpbevolking ui tgedeel het , VJas die bystand aan so In groot groep weerlose mense n1Rar uiters ge- ring.
(3)
Vo€.dsel- en watervoorsi2ning.
Die gebrek aan behoorlike voedsol was bepa&ld een van die belangrikste oorsake v:m die ho\!; sterftesyfer onder die kinders.
Di t
W3,Sblykbaar so skraal dat die gro0iende ki.::lders geon vr-aer-
4)
stand teen siektes kon opbou nie
• 1130mr::igc
VJ'Sitin hul ster- wensnood om kos gevra het, is toegevoeg: ,Vrek raaar, d:..m is dit
5)
een minder om voor te sorglll
•:;Jie mense het rantso<";.nkaartj ies ontv.:lng W3.'lrr:.ee hulle de.n hulle rantsoene kon bekom. Vrouens en kinders mo(;s in lang rye voor die "kombuise" ga2...'1. staan met hullo skottel't,j les of sakkies om hulle rantsoene te ontvang. Moeders het soms ure lank daar gestaan en wag, terwyl die kinders, soms in ster-
, 6)
wensnood, in die tente verkeer het •
Die weeklikse rantsoen per persoon het bestaan uit:
7 lb. meelblom of boermeel, 4 onse sout2
6 onse
koff~e,12 onse suiker, 3 lb. vleis, 1 lb. rys.
Kinders het dieself'de rantsoene as volwassenes gckry, be- halwe dat slegs
l~lb. vleis nan kinders onder 12 jaar toege- staan is. Kinders onder 5
jar1.1"kon In kwart bottel melk per
/ C:,s.g ••••••••
1. !~eegedeel
deur !11evv.
L.I~~.H.Lombard en J
.1Ji.du Plessis.
2. Cd. 893, 135.
3. Ibid.
4. Meegedeel dour mevv. J
.1~I.du Ilessis en J. R8yneke.
5. Verklaring deur mev. Dorothea Jones, in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
6. Verklaring deur rnev. Hester Jacobs, in Neethling:
D.1agons vergeet7,
160.Die meer bevoorregtes het later houtkatels met rourieme
1)
as matte ontvang dog twee dl..-:'dc2 v
,(1,die raense
-,1,'..8,nog
2)
1I~'li
thout any sort of bedstead
ll •• ",lhcewel die Superintendent, }roward, in Oktober
1901on-
3)
geveer
800komberse aan die kar.lpbevolking ui tgedeel het , VJas die bystand aan so In groot groep weerlose mense n1Rar uiters ge- ring.
(3)
Vo€.dsel- en watervoorsi2ning.
Die gebrek aan behoorlike voedsol was bepa&ld een van die belangrikste oorsake v:m die ho\!; sterftesyfer onder die kinders.
Di t
W3,Sblykbaar so skraal dat die gro0iende ki.::lders geon vr-aer-
4)
stand teen siektes kon opbou nie
• 1130mr::igc
VJ'Sitin hul ster- wensnood om kos gevra het, is toegevoeg: ,Vrek raaar, d:..m is dit
5)
een minder om voor te sorglll
•:;Jie mense het rantso<";.nkaartj ies ontv.:lng W3.'lrr:.ee hulle de.n hulle rantsoene kon bekom. Vrouens en kinders mo(;s in lang rye voor die "kombuise" ga2...'1. staan met hullo skottel't,j les of sakkies om hulle rantsoene te ontvang. Moeders het soms ure lank daar gestaan en wag, terwyl die kinders, soms in ster-
, 6)
wensnood, in die tente verkeer het •
Die weeklikse rantsoen per persoon het bestaan uit:
7 lb. meelblom of boermeel, 4 onse sout2
6 onse
koff~e,12 onse suiker, 3 lb. vleis, 1 lb. rys.
Kinders het dieself'de rantsoene as volwassenes gckry, be- halwe dat slegs
l~lb. vleis nan kinders onder 12 jaar toege- staan is. Kinders onder 5
jar1.1"kon In kwart bottel melk per
/ C:,s.g ••••••••
1. !~eegedeel
deur !11evv.
L.I~~.H.Lombard en J
.1Ji.du Plessis.
2. Cd. 893, 135.
3. Ibid.
4. Meegedeel dour mevv. J
.1~I.du Ilessis en J. R8yneke.
5. Verklaring deur mev. Dorothea Jones, in Postma: Stemme uit die verlede, 33.
6. Verklaring deur rnev. Hester Jacobs, in Neethling:
D.1agons vergeet7,
160.1) dag ontvarJg
•Dit wil egter voorkorn of die mGnst:: in die praktyk veel
2)minder as be. pantso€me ontvang het • Die vleis was in die
3)regl naer en byna oneetbaar • Die slagplek VIas ongeveer In kwart my1 van die kai11.p af naby 3choonspruit. Die tweG Boere wat verantwoordelik was vir die
sl~"("i;:erk,hot bepaald nie veel waarde ao.n di2 higHbiese k'2Ilt van die Scvlk geheg nie. :Enoed
en afvCll het or::.l rondgel@, met die gevolg dat
c~it daar ui ters
4)ona:.ngenaam geruik het en dat vliet1 gelok is
•Die duc.61ikse onkoste, in pennies,
Wc~tper persoon bestee is aal1 voedsel in die Klerksdorpse konsentrasieknmp vanaf
~:ei5)
.
tot November in 1901 was .
.'-.-.' -"._-,._--j---,--"._---- -;----
Mei J u n i e ' Julie
fOktober November 6
I1.25 0.34 . 1.68 2.61 3.36
i"lhoewel daar In sg. sopkombuis
best~anhot, het die vroue merendeols self hulle kookwerk verrig. VolgGns die rantso(;me -Nat toegestaan is, moes elke volwassene 21b. stc(;nkool en kin
7)
ders
l~lb.stepnkool ontvang asook voldoende hout , dog dit
was blykba.:lr in die pra.ktyk heel anders. Soms het die m6nse tn
8)
bietjie steenkool al om die ander week ontvang • Vuurmaak
goed moes elders gevind word. IIDie koppo randOL', Kl;:rksdorp
knngetuig
v~nsugte en trans van vroue wat daarvandaan moes
9)
hout drn. om brood to bak en te kook" •
/Die •••••••
1. Cd. 893, 2.
2. Meegedeel deur mevv. J.L. du Plessis Gn J. Rcynek8.
Verk12.rins deur cav. Hester Jacobs, in Noethling:
.v,~agons vergGct?, 160.
Vcrklaring dour mev. Dorothea Jones, in Postna: 3tomme uit diG verlede, 34.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
Verklaring deur mev.
~orotheaJones, t.a.p.
4. Cd. 893, 135.
Meegedeel deur l:1ev.
tJ.Reyneke eZl H.'h
1.Hesse.
5. Hobhouse: Die smnrte VQn die oorlog, 3yluag 3, 299.
6. Dit was die laagst8 bedrag wnt ooit in die konsE.ntrasie
kampe in Transvaal betaal is.
7. Cd. 893, 134.
8.
I,:c-::egedeel deur mev.
J.Reyneke.
g.
Ondervinding
v::~nmev. Elizabeth Johal1.rla VID Rcnsburg, in rotsma: StCf.1I!1t:. ui t die verlede, 58.
Verklaring deur mev. Hester Jacobs, in Neethling:
~Eagons vergeet?, 160.
1) dag ontvarJg
•Dit wil egter voorkorn of die mGnst:: in die praktyk veel
2)minder as be. pantso€me ontvang het
3)
• Die vleis was in die regl naer en byna oneetbaar • Die slagplek VIas ongeveer In kwart my 1 van die kai11.p af naby 3choonsprui t. Die tweG Boere wat verantwoordelik was vir die
sl~"("i;:erk,het bepaald nie veel waarde ao.n di2 higHbiese k'2Ilt van die Scvlk geheg nie. :Enoed
en afvCll het or::.l rondgel@, met die gevolg dat
c~it daar ui ters
4)ona:.ngenaam geruik het en dat vliet1 gelok is
•Die duc.61ikse onkoste, in pennies,
Wc~tper persoon bestee is aal1 voedsel in die Klerksdorpse konsentrasieknmp vanaf
~:ei5)
tot November in 1901 was . .
. '-.-.' -"._-,._--j---,--"._---- -;---
Mei J u n i e ' Julie
fOktober November 6
I1.25 0.34 . 1.68 2.61 3.36
i"lhoewel daar In sg. sopkombuis
best~anhet, het die vroue merendeels self hulle kookwerk verrig. VolgGns die rantso(;me 7lat toegestaan is, moes elke volwassene 21b. stc(;nkool en kin-
7)
ders
l~lb.stepnkool ontvang asook voldoende hout was blykba.:lr in die pra.ktyk heel anders.
, dog dit
80ms het die m6nse
fn 8)bietjie steenkool al om die ander week ontvang • Vuurmaak- goed moes elders gevind word. IIDie koppe rondor;'1 Kl;:rksdorp
knngetuig
v~nsugte en trans van vroue wat daarvandaan moes
9)
hout drn om brood to bak en te kook" •
/Die •••••••
1. Cd. 893, 2.
2. Meegedeel deur mevv. J.L. du F'lessis (;n J. Rcynek8.
Verk12.rins deur cav. Rester Jacobs, in Neethling:
.v,~agons vergGct?, 160.
Vcrklaring dour mev. Dorothea Jones, in Postna: 3tomme uit diG verlede, 34.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
Verklaring deur mev.
~orotheaJoncs, t.a.p.
4. Cd. 893, 135.
Meegedeel deur i:1ev.
tJ.Reyneke eZl H.'h
1.Hesse.
5. Hobhouse: Die smnrte VQn die oorlog, 3yluag 3, 299.
6. Dit was die laagst8 bedrag wnt ooit in die konsE.ntrasie- kampe in Transvaal betaal is.
7. Cd. 893, 134.
8.
I,:c-::egedeel deur mev.
J.Reyneke.
g.
Ondervinding
v::~nmev. Elizabeth Johal1.rla VID Rcnsburg, in rotsma: StCf.1I!1t:. ui t die verlede, 58.
Verklaring deur mev. Rester Jacobs, in Neethling:
~Eagons vergeet?, 160.
1) dag ontvarJg
•Dit wil egter voorkorn of die mGnst:: in die praktyk veel
2)minder as be. pantso€me ontvang het
3)
• Die vleis was in die regl naer en byna oneetbaar • Die slagplek VIas ongeveer In kwart my 1 van die kai11.p af naby 3choonsprui t. Die tweG Boere wat verantwoordelik was vir die
sl~"("i;:erk,het bepaald nie veel waarde ao.n di2 higHbiese k'2Ilt van die Scvlk geheg nie. :Enoed
en afvCll het or::.l rondgel@, met die gevolg dat
c~it daar ui ters
4)ona:.ngenaam geruik het en dat vliet1 gelok is
•Die duc.61ikse onkoste, in pennies,
Wc~tper persoon bestee is aal1 voedsel in die Klerksdorpse konsentrasieknmp vanaf
~:ei5)
tot November in 1901 was . .
. '-.-.' -"._-,._--j---,--"._---- -;---
Mei J u n i e ' Julie
fOktober November 6
I1.25 0.34 . 1.68 2.61 3.36
i"lhoewel daar In sg. sopkombuis
best~anhet, het die vroue merendeels self hulle kookwerk verrig. VolgGns die rantso(;me 7lat toegestaan is, moes elke volwassene 21b. stc(;nkool en kin-
7)
ders
l~lb.stepnkool ontvang asook voldoende hout was blykba.:lr in die pra.ktyk heel anders.
, dog dit
80ms het die m6nse
fn 8)bietjie steenkool al om die ander week ontvang • Vuurmaak- goed moes elders gevind word. IIDie koppe rondor;'1 Kl;:rksdorp
knngetuig
v~nsugte en trans van vroue wat daarvandaan moes
9)
hout drn om brood to bak en te kook" •
/Die •••••••
1. Cd. 893, 2.
2. Meegedeel deur mevv. J.L. du F'lessis (;n J. Rcynek8.
Verk12.rins deur cav. Rester Jacobs, in Neethling:
.v,~agons vergGct?, 160.
Vcrklaring dour mev. Dorothea Jones, in Postna: 3tomme uit diG verlede, 34.
3. Meegedeel deur mev. J. Reyneke.
Verklaring deur mev.
~orotheaJoncs, t.a.p.
4. Cd. 893, 135.
Meegedeel deur i:1ev.
tJ.Reyneke eZl H.'h
1.Hesse.
5. Hobhouse: Die smnrte VQn die oorlog, 3yluag 3, 299.
6. Dit was die laagst8 bedrag wnt ooit in die konsE.ntrasie- kampe in Transvaal betaal is.
7. Cd. 893, 134.
8.
I,:c-::egedeel deur mev.
J.Reyneke.
g.
Ondervinding
v::~nmev. Elizabeth Johal1.rla VID Rcnsburg, in rotsma: StCf.1I!1t:. ui t die verlede, 58.
Verklaring deur mev. Rester Jacobs, in Neethling:
~Eagons
vergeet?, 160.
Die watervoorsiening het vee1 te wense oorge1aat. Die mense het die water gebruik wat van die Schoonspruit afkomstig was. Beha1we dat die water ongeskik was om te drink, was daar
1) ook nie a1tyd vo1doende water in die kamp nie •
(4) Siektes en sterfgevu11e.
Slegs 15 dae na die stigting van die K1erksdorpse Konsen
2)
trasiekamp het kind6rs begin kinkhoes en
~ase1sopdoen • Die
ho~sterftesyfers in die K1erksdorpse kamp word in
3)
die
vo1gen~etabe1 aangetoon
Tvdoerk Totale bevolking Aanta1 sterfgeva11e
:t.pril 1901 991
2Mei 1901 1963
8Junie 1901 2560 15
Julie 1901 3552 38
;'~ugustus
1901 4588 179
September 1901 4512 149
Oktober 1901 November 1901
3825 3889
159 194
4)
Desember 1901 4073 159
Januarie 1902 Februarie 1902 Maart 1902
j'~
pr i1 1902
3977 3983 3532 2995
86 46 40 21 hlhoewel kinders kort na die stigting van die konsentra
siekamp begin siek word het, het die eerste sterfgevalle eers in Mei voorgekom. Die eerste twee slagoffers was kindertj ies
5)
van onder drie jaar oud • /Uit
•••••••••••1. Meegedeel deur mev. J. Reyneke en
H.t...'.I.Hesse.
Cd. 893, 133.
2. Verklaring deur mev. Dorothea Jones, in Postrna: Stemme uit die verlede, 33.
3. Otto: Vie konsentrasiekampe, 172.
4. Ibi6., 145 •
.
~lhoeweldie sterfgevalle vanaf Nov. 1901 in die konsen
trcisieka-npe in Transvaal begin afneem het, was dit nog skrikwekkend hoog in K1erksdorp, nl. "meer as 1,000 per duisend per j aar".
5. Cd. 893, 137.
Die watervoorsiening het vee1 te wense oorge1aat. Die mense het die water gebruik wat van die Schoonspruit afkomstig was. Beha1we dat die water ongeskik was om te drink, was daar
1) ook nie a1tyd vo1doende water in die kamp nie •
(4) Siektes en sterfgevu11e.
Slegs 15 dae na die stigting van die K1erksdorpse Konsen-
2)
trasiekamp het kind6rs begin kinkhoes en
~ase1sopdoen • Die
ho~sterftesyfers in die K1erksdorpse kamp word in
3)
die
vo1gen~etabe1 aangetoon Tvdoerk
:t.pril 1901 Mei 1901 Junie 1901 Julie 1901
;'~ugustus
1901 September 1901 Oktober 1901 November 1901 Desember 1901 Januarie 1902 Februarie 1902 Maart 1902
j'~
pr i1 1902
Totale bevolking 991
1963 2560 3552 4588 4512 3825 3889 4073 3977 3983 3532 2995
Aanta1 sterfgeva11e
28
15 38 179 149 159 194 159 86 46 40 21
4)
hlhoewel kinders kort na die stigting van die konsentra- siekamp begin siek word het, het die eerste sterfgevalle eers
in Mei voorgekom. Die eerste twee slagoffers was kindertj ies
5)van onder drie jaar oud • /Uit
•••••••••••1. Meegedeel deur mev. J. Reyneke en
H.t ... '.I.Hesse.
Cd. 893, 133.
2. Verklaring deur mev. Dorothea Jones, in Postrna: Stemme uit die verlede, 33.
3. Otto: Vie konsentrasiekampe, 172.
4. Ibi6., 145 •
.
~lhoeweldie sterfgevalle vanaf Nov. 1901 in die konsen- trcisieka-npe in Transvaal begin afneem het, was dit nog skrikwekkend hoog in K1erksdorp, nl. "meer as 1,000 per duisend per j aar".
5. Cd. 893, 137.
Die watervoorsiening het vee1 te wense oorge1aat. Die mense het die water gebruik wat van die Schoonspruit afkomstig was. Beha1we dat die water ongeskik was om te drink, was daar
1) ook nie a1tyd vo1doende water in die kamp nie •
(4) Siektes en sterfgevu11e.
Slegs 15 dae na die stigting van die K1erksdorpse Konsen-
2)
trasiekamp het kind6rs begin kinkhoes en
~ase1sopdoen • Die
ho~sterftesyfers in die K1erksdorpse kamp word in
3)
die
vo1gen~etabe1 aangetoon Tvdoerk
:t.pril 1901 Mei 1901 Junie 1901 Julie 1901
;'~ugustus
1901 September 1901 Oktober 1901 November 1901 Desember 1901 Januarie 1902 Februarie 1902 Maart 1902
j'~
pr i1 1902
Totale bevolking 991
1963 2560 3552 4588 4512 3825 3889 4073 3977 3983 3532 2995
Aanta1 sterfgeva11e
28
15 38 179 149 159 194 159 86 46 40 21
4)
