z
Praten met jongeren over psychotische
ervaringen
21 november 2019
Yvonne de Jong & David van den Berg
Wat gaan we doen?
Inleiding wetenschappelijk onderzoek
Praten met jongeren
Gijs en de zorgstandaard
z
We moeten er vroeger bij zijn!
8 jaar!
Power et al 2008
EDIE:
1.4% (52 pers) werkelijk
psychotisch en gemist
(vnl PTSS,
depressie, angst) OnderzoekBOE:
3.4% (5 pers) (alle DSM)
z
Continuümmodel
Psychotische ervaringen
Psychotische symptomen
Psychotische
episode
Wanneer meeste stoornissen?
McGorry, 2007
Prevalentie psychotische symptomen/ervaringen?
zAdolescentie
Circa 40% Nederlandse pubers heeft regelmatig milde psychotische ervaring tov 10-30% bij volwassenen, 80% verdwijnt
Jongens meer grootheidswaan
Meisjes meer hallucinaties, waanbeelden, paranoia en paranormale overtuigingen
Paranoia komt meeste voor, hallucinaties het minst
Grootheidswaan en paranormale overtuigingen hangen minst samen met stress en overige psychopathologie
H. Wigman (promotieonderzoek, september 2011, Universiteit Utrecht) periode van 6 jaar
Iedereen heeft psychotische ervaringen
https://www.youtube.com/watch?v=UP8NRgWtPaE (Ameriquest)
https://youtu.be/EGWyBjbwTNU (Psychosenet)
Bijzondere ervaringen
PQ-16 = ervaringenlijst
Over praten; heb jezelf wel eens een bijzondere ervaring?
Wanneer, wat, hoe?
Jongens en meisjes 12-17 jaar PQ-16
De Jong et al 2018 Early Intervention in Psychiatry
N=176
z
Jongeren MEER psychotische ervaringen?
OnderzoekBOE Lucertis met Jutters en EDIE 11-35jr PQ-16 Psychiatrische DSM
N= 13797
Vrouw 62.6%
<18 N=1883 (13.6%)
Twee groepen:
17-
m = 4.55 (SD = 3.62) 18+
m = 5.47 (SD = 3.85)
Dingen zien?
meisjes 11-15 jr meisjes 16-20 jr
Dingen horen?
meisjes 11-15 jr meisjes 16-20 jr jongens 16-20 jr
Diagnoses?
Met name
Psychotische stoornissen, cluster A,
middelenmisbruik en trauma
Ook cluster B!
En in alle diagnoses!
z
Praten met
jongeren
De jongeren
Wie is ouder van een puber?
Wie werkt met pubers?
Wie weet nog goed hoe het was puber te zijn?
Een kwestie van perspectief
Aanleiding, het belang van een goede anamnese
-> Normaliseren bestaan en bepalen in stand houdende factoren
Voeder, hoeder, loeder / autoritatief
Kijken we goed?
Wat is er gebeurd?
Oefenen
Lisa en haar moeder
Praten over buitengewone ervaringen
‘Gewoon doen’
Benoem wat niet benoemd mag worden
Wees oprecht nieuwsgierig
Sluit aan op de taal jongere
Normaliseer
Ouder ambivalentie
Stel grenzen
Hoe ga je gesprek aan bij volledige
zovertuiging?
Sluit aan bij belevingswereld van de jongere
WEL Sinds wanneer hoor je die stemmen?
WEL Hoe heb je ontdekt dat ze achter je aan zitten
WEL Hoe kwam je er achter dat je helderziend was?
Pas op met subtiele ontkenning van de jongere zijn/haar visie op de werkelijkheid
NIET Sinds wanneer denk je dat je stemmen hoort?
NIET Waardoor ben je gaan denken dat ze achter je aan zitten?
TIP: Wees meervoudig partijdig en tevens agnostisch
Toestand; regulate, relate, reason
verklaringen
Leek tov inhoud Leek en deskundig Expert en beetje leek Er komen hier meer jongeren
die… normaliseren
We hebben nog geen bewijs kunnen vinden…, wat we wel weten….
Dit is de therapie en die werkt zo.
Niet te snel gaan Aansluiten op wisselend tempo cliënt
Actief directief tempo Zéér nieuwsgierig zijn, niet
waarom maar hoe
Nieuwsgierig blijven Nieuwsgierig blijven Geen discussie, wel
wederkerig en open kritisch blijven
Samen nadenken over inhoud
Samen nadenken over proces
Erkennen, benoemen non- verbale
Erkennen worsteling Erkennen hoe dopamine je in de maling neemt, schaamte
Alice vd Pas, tekening Jose koster
Ouderschap
z
psycho-educatie
dopamine
z
Cognitieve gedragstherapie
Interessante links
http://www.gedachtenuitpluizen.nl
http://www.psychosenet.nl
Leuk dat je er was en zet ‘m op!
Consult en behandeling;
VIP-team Zuid Rotterdam 14-35 jr VIP-teamZuid@parnassiagroep.nl 088-3585348
Yvonne de Jong
Y.deJong@Parnassiagroep.nl 06-22524098
David
d.Vandenberg@parnassia.nl 06 20304356
