RECLAME-T.V. UIT DE NOORDZEE

(1)

Donderdog 14 november 1963 - Mo. 752

en DEMOCIATIE

Reclame-T.V.

uit deN oordzee

V.V.D. BRACHT SCHEIDENDE VOORZITIER :GROOTSE HlJLDE

Koningin benoemde Profe Oud tot j}finister van Staat

"Het is mij een bijzonder genoegen U, waarde professor Oud, te kunnen mededelen, dat het Hare Majesteit

Koning~n Julian·a heeft behaagd U te benoemen tot minister van Staat! Moge het U gegeven zijn in die functie

nQg vete malen Hare Majeste•it van advies te kunnen dienen. Ik wens U Gods zegen toe!"

Deze medede1ing en deze wens van minister-president mr. V, G. M. Marijnen vormden het hoogtepunt van het afscheid, tevens de huldiging, die onze pa.rtij haar voorman prof. mr. P. J. Oud zaterdagmiddag 9 november j.l.

il11 cle Rott'e•rdamse Rivièra-hal bereJ,dde. Staande brachten de talrijke aanwezigen, ere-gasten en partijgenoten, prof. Oud een langdurige ovatie toen de minister-president het documen.t van de eervolle benoeming aan de nieu-

we minister van Staat overhandigde.

Een tweede hOoogtepunt was de benoeming van prof. Oud tot ere-voorzitter van "zijn" partij. De buitengewone algemene ve·rgadering had daartoe 's ochtends besloten en de nieuwe voorzitter, ir. K. van der Pols, kl}n er uitera•ard bij zeggen: met algemene stemmen. De heer Van der Pols noemde het ere-voorzitte•rschap van zijn voorgange•r "een bewijs van de grote erkentelijkheid van de gehele partij."

De bijeenkomst in de Rivièra-hal was waardig door de soberheid en de welgemeendJhe,i:d, die ui•t d·e toespraken naar voren kwam. Hier werd iu alle oprechtheid afscheid genomen van de grootse polttieke canière van een man, die niet anders heeft wirllen doen dan zijn volk en zijn land naar bes~te

verrungen dienen eu die meende, dat zulks het beste kon op basis van het vrijzinnige beginsel en die mert de hem gegeven vele talenten heeft gewoo- kerd op een o:nnavolgbare wijze.

Laat ons zaterdagmiddag 9 no- wmher nv•g eens in gred>aaht'en her- beleven. Al voor half drrie kwamen die be1àngSI1Jehlenden naar de plaats van s·a.menklo'mSit, waaér de bl!au we V'Jiaggen met de bekende wriitt:e em-

blemen in de herfstwind wapperden.

In de Rivièr<a.hial bt'aah1Jen jonge Rnttet·d.amse VVD,-ers de gasten naar hun plaatsen, radio- en t.v.- mensen liepen bedrijvig rond met hun appat'a~r, bekenden ontmoet- t'en elkaar, IlJle!ll kwam in de stem- ming in die ondanks zijn grootlte, g'e- zellige zaal met het fraai met bloe-

men opges.ierde podium. Tegen drie- en werd het alLengs vol en het ge- roezemoes werd sterker.

NATO sec.-gen. Stikker onder de aanwezigen.

Even over dl'ire verstomde het ge- pl'aa,t. Prof. Oud betrad begde,id dom ir. Van der Pols met zijn el'e- g;asten de zaal. De herer Van der Pols liet zijn illustere voorganger e•erst even alleen he:t podium opgra.an. Ee:n dondemnd app1au.s vnlgde, dart de heer Oud zichtbaar ontrnerde. Het was een blijde vemassing V'OQlr de

Dri-e V.V.D.-voorzitters:

M.r. D. lil. Stikker, Pt•of, Dr. P. J~ Oud, Ir. K. van der Pols.

aanwezigen, toen :z;ij tuss'en ir. Van der Pols en de ni•euwe vice-v•oo,rzit- ter, drs. Roeien, de vroegere eerste voorzitter van de VVD, oud-minister mr. D. U. Stikker zagen plaats nemen. Oudter de gaSiten z,agen wij verder de voorzitter van de Twee- de Kamer, mr. F. J. F. M. van Thiel, de griffier van de Tweede Kamer, m•r. A. F. Schepel, vice-voorZJitter van de Tweede Kamer, de heer Bommer, de ministers mevrouw Schouwenaar-Franssen, Witteveen en Toxopeus, oud-minister Viss·er, de voorzitter van de vooroorlogse Liberale Staatspartij, mr. Wendelaar, de ondervoorzitter van de in de VVD overgeg1ane Partij van de Vvijhe1id,.

mr. dr. Van der Miandele, de oud- s:tarutSisecretarissen Fockema Andrrae en Stijkel, de burgemees;t.er van Ro·ttel'diam, mr. Van Walsum, de voorzitters van de fracties van de KVP, de PvdA, de ARP en de CHU en de oud-fractiele.ide.rs Tila- nus, Romme, Bnliins Slnt en Bur- ger.

Verder waren er de leden van de beide liiberale frac:bi•es plus een groot aan\baJI oud-leden daarvan. Tens•lotte zagen wij de voorZIÏ!bter van he:t Li-

~raal · DemoC>I"!l•tiiSCh Centrum, dr.

E. Nord1ohne en de v·oorzi,titer van de JOVD, de heer Nypels. De n:a.aste fainillieleden van prof. Oud waren vàn:z.elfsprekend eveneens als gas.:.

ten aanwezig.

:fr. V;an der Pols opende de bijeenkomst met een hartelijk woord van welkom en konditgde vijf spre- k!ers aan t.w. de heren Van Thiel, Marijn:en, Den Hartog, de heer Vran der Pols zelf en last but not least prof. Oud.

Minister Van Thiel aan het ~oord.

Mr. Van Thiel begon zijn geestige toespraak met de opmerking, dat hij de uitmodiging gra:ag had aanvaa·rd

"omdat Oud nu eenmaal Oud is".

Toch had hij twee dingen even mo:e- ten overwegen. Ten eerste: "hoor ik hier nu wel te staan". De heer Van Thiel ze:ide o.m., hae ideaal het zou zijn geweest wanneer dr. Korten-

(zie pag. 2)

Hartelijk dank

Zla.tel'diag j.l. is de l'a•a·trstte hand ge1egd aan de vetill!iieuwing en ver·

jO!Il:ging v>an de V.V.D.

Mag de ondiergete.kJende, dtie een van de weü.nigen is die niet ver- nteuwd en helaas ook nie1t verjoo.gd is, een enkiel WOQlrd schrijven over het Hoofdbestuur, d.a:t heenge,graan is.

Vele malen is dit bestuur tezamen gerwee&lt, vele malen hehben allen naar beSibe weten ge:trachit he,t be- 1ang van nnze P.arrtij te dienen en daardoor de lihet·ale gedachte in Nederland te bevorderen. Di:t bestuur heeft tijden van voorspoed en succes mee@e·maakit, he:t hee:f1t ook nnder zeer moeilijke omstandigheden de leiding v•an onze Partij moeten voeren.

Natuurtijk is kritiek mogelijk en aan die kritiek heeft het soms ook niet ontbroken, maar ten slobte is bereikt, da,t de Partij nu kDachtiger st.aa.t dan o:oirt met een geheel nieuw bestuur, en dat vóór alles de een- heid bewaard en ong'e•brokén is ge-.

bleven.

Wij hebben j.l. zaterdag eren nieuwe voorzi,tJter, een nieuwe v•iee-voür- zi!Lter en een vrijw¹eil. geheel nieuw b<':stuur gekozen. Wij hebhen een vergaderi.ng mee.gemaak!t, warurin geen wank:Jank is gehoord. En als nu het nude bestuur zijn traak ove;r- dr>aagt aan het nJ.,euwe, krij•git drit de leiding van de derde partiij in Ne- derLand, de partij die door haai:

dt'i'e Ministers in de Regering en donr ha;ar talrijll:'e vertergenwoOrrd'i- gers in de beide K.amerrs een belangrijk aande•el d.raagt in hert be1stuur van ons land.

Daarom kan men veri1ig zeggen, dat ondanks de vele moeilijkheden, die er geweest mo.gen zijn, he1t oude Hoofdbestuur zijn ta·ak goed en met vrucht heeft verricht.

En nu tre•edrt er dus een. nileuw l>estu.ur op, vol energie en stellig met de wiJ en het verlang•en om onze Parbij door alle prnb:Lemèn v>an deze tijd heen te vooren en niet ai!.-·

leen onze positie te handhaven, maar ook te verst•erken in het belang van ons land.

:Met harbelijk1e çi,ank voor hetgeen het oude bestuur heeft geprèsteerd en met de beste wensen voor ·de nieuwe lèiding gaan wij de toekomst me:t groot V'ertrouwen tegemoet.

Sidney J. van den Bergh

hors•t, de overleden Kamervoorrzi,t- ter, het woord had kunnen voe.r·en.

Próf. Oud en dr. K.or:tenhorst hn- m.el's waren zo nauw verbomden door een persoonlijke en bijzondere vriendschap.

Ten tweede had de heer Van Thi·el zich even afgevr>aagd of hij als Ka- mecvoorz1tter wel in een partijbij- eenkomst paste. Deze vmag had hij dadelijk kunnen beantwoorden.

Prof. Oud is bo-ven het pat'bij- verband ui,t gestegen! (applaus).

(Zi~ vervolg op pag. 4 en 5)

(2)

,,,

I i 1'1

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Mevrouw Haya van Someren-Downer sprak over:

RECLAME-T.V. UIT DE NOORDZEE

Onlangs $prak cms Tweede-Kamerlid mevrouw Haya van Someren-Dow- ner voor de radio over het ondet"Werp "Reclame-TV _uit de. Noordzee".

Mevrouw van Someren zeide onder meer het volgende:

Als het allemaal waar :iS wat we de laatste tijd horen over televisie vanaf de Noordzee, dan zal Nederland binnenkOil."t zijn eigen commerciële televisie hebben zonder dat rege.ri.ng 00: pa.rlement daar ook maar iets over te zeggen hebben.

Dat is een malle situatie.

We hebben nu al radio Veronica, voor velen een prettige verp<>zing, voor het bedrijfsleven een middel om radio-reclame te laten verzoDgen en de omroepverenigingen een doorn in het oog. Men hoort van die kant wel het verwijt aan onze regering, dat zij . maar toelaat, dat er voor onze kust een piratenschip ligt te zenden.

Piratenschip?

Nu moet ik om te beginnen wel be- zwaar maken tegen die term. Men gebruikt in dit verband wel heel lichtvaar- dig de woorden piratenschip en piraterij.

Piraterij betekent niets meer of minder dan zeero·ve·rij, dat is: aanhouc:ling D<f plundering voor persoonlijke doeleinden van andere schepen.

U zult met mij eens zijn dat daarvan bij Veronica geen sprake is. Het schip zendt vriendelijke muziekjes uit, maar doet geen vlieg kwaad. Handelt het dan wellicht op een andere wijze in strijd met een Nederlandse wet. Nee, dat doet het niet. Er is geen enkele wet, die ver- biedt wat Veronica do>et.

"Dan moet je zo'n wet maken", zeggen de Veronica-vijanden, die zich opstellen tegenover de vrienden van Veronica. En dan verwijzen deze vijanden naar andere landen, naar conventies, die het werken voor zendschepen strafbaar willen stellen btj wet. Zo'n wet is misschien te maken, maar wat zou dat voor een wet worden? Dat zou - hoe men het ook wendt of keert _ een wet zijn, die zich in zijn werking uitstrekt buiten Nederlands grondgebied.

Tegen een dergelijke wetgeving heeft Nederland zich altijd verzet. In 1961 nog hebben de Verenigde Staten met hun scheepvaartwet niet-Amerikaanse scheep- vaartondernemingen willen dwingen hun vrachtprijzen aan de Amerikaánse auto- riteiten bekend te maken onder het voor- wendsel, dat deze de Amerikaanse vrachtprijzen beïnvloeden. Tegen deze wet en tegen de exterritoriale toepassing van de · anti-trustwetten hebben vele regeringen, ook de Nederlandse, fel geprotesteerd.

Laat men zich nu in boosheid over Ve- ronica leiden tot een wetgeving met een werking buiten· ons grondgebied, dan ver- speelt men het reeht om in andere belangrijke zaken, die van internationale handel en verkeer, te protesteren en op te treden. Het is dus heus niet zo eenvoudig wat men van onze regering vraagt.

En de verwijten over gebrek aan moed en opportunisme bij onze regering zijn echt niet gerechtvaaroigd.

Het zou veel eerder van opportunisme getuigen wanneer men ineens om Ver<>""

nica ging doen wat men nu net nooit gewild heeft, namelijk die wetgeving -met werking buiten het grondgebied.

Een hele vloot?

Maar wat dan, zult U zeggen. Het wordt toch te gek, dat daar voor de kust een hele v1aot kom.t te liggen. Nu

ALGEMEIEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koningi11negrac:ht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 lijnen J Giro 67880

zie ik d!ie v1o0lt nog niet, want zo simpel is het allemaal niet, maar het kan toch.

Nu moet ik voorop stellen, dat dit alles aUeen kan als er een zeer grote g;roep in Nederland achter staat. Het bedrijfsleven adverteert alleen als er voldoende luisteraars zijn. Die. zijn er, althans in het Westen van ons land, waar de zender te ontvangen :iS. Luisteronderzoeken wijzen h>et uit en U ziet en hoort allemaal in Uw omgeving dat er veel naar Veronica geluistern wordt. Dat nu is een belangrijk pnnt en daar ligt tevens de oplossing.

Stel U voor, dat men over alle juridische bezwaren zou heenstappen en de wet maken waar door sommigen om ge- roepen wordt, dan maak je alleen maa't"

iets onmogelijk, dat door velen gewild wordt. Dat nu is minstens zo bedenke- lijk als de juridische bezwaren tegen de wetgeving. Men behoort eenvoudig de mogelijkheid te scheppen, dat er op Ne- derlands grondgebied kan gebeuren wat kennelijk zeer velen willen. Die moge- . lijkbeid .is er technisch voor de radio

allang en voor de televisie binnenkort.

Via de zogenaamde FM kan Neder- land een derde radioprogramma verzor- gen, dat voldoet aan de behoefte aan lich- te muziek, aan de numeriek wellicht niet zo talrijke, maar toch niet weg te praten behoefte aan een programma op hoog niveau; bijvoorbeeld in de avond- uren en ten slotte aan de behoefte aan radio-reclame.

En wat .denkt U, als. dit werkelijk mogelijk gemaakt zou worden op Neder- lands grondgebied voor radio en straks ook voor televisie met technisch veel be- tere mogelijkheden dan er ooit op een schip bereikbaar zijn, met een beter ge- luid, met een beter bereik, dacht U dan dat er nog iemand via een schip ging adverteren? Men neemt dan met vol~

strekt toelaatbare middelen ieder zend- schip of eiland de wind uit de zeilen. Dan hoeft ook niemand meer te roepen om die vreemde wetgeving, waarover ik·

sprak. Dan zou een zeetelevisie waar men nu aan begint ook geen enkele kans maken.

ACHTERUITGANG

De benoeming van 't nieuwe Hoofd- bestuur is achter de rug en nu geven wij hier een kleine nabetrachting.

Daar is allereerst het nieuwe Dagelijks Bestuur en daarin mevr. mr. E. Veder- Smit. Haar verkiezing doet ons veel genoegen; wij vinden die zelfs vanzelfspre- kend! Wij kennen haar en haar kwaliteiten; zij was lid van de Utrechtse Pro- vinciale Staten en wethouder van Zeist;

wij weten hoe zij als centrale-vertegen- woordigster van Utrecht en sinds kort van Leeuwarden, blijk gaf anderen te kunnen activeren en ook buiten de VVD in bestuursfuncties haar bekwaamheden toonde.

Een gelukkige keuze.

Minder gelukkig zijn wij over de aan- wijzing van het andere deel van het Hoofdbestuur.

Het afgetreden Hoo,fdbestuur telde daarin drie vrouwen; thans is er een aangewezen! Dit is niet anders dan een achteruitgang te noemen.

Tot dusver hebben wij tegenover andere vrouwenorganisaties ons er altijd op beroemd, dat bij de V.V.D. de plaats van de vrouw geen probleem meer was.

Wij wezen (en wijzen) op het hoogste percentage vrouwen in de Tweede Ka- merfractie en verzekerden, dat ook binnen de partij de kansen v01orr de vrouwen volkomen gelijk waren. Dat laatste zullen wij nu niet meer kunnen zeggen.

Race tegen de tiid

Maakt die nu wel kans? Alleen zo lang Nederland nalaat het op eigen grondgebied mogelijk maken. We hopen, dat in deze regeringsperiode een · aan- vaardpare vorm van onafhankelijke re- clametelevisie van de grond komt. Dat betekent, dat de pacificatie-commissie, die ingesteld wordt, snel en goed moet werken en dat de rege.ring spoed!ig nadat die commissie klaar is, met een voorstel komt. Het is dus eigenlijk een race tegen de tijd, die de mannen van het eiland begonll€n zijn.

ET wordt mij vaak gevraagd of ik de ontwikkeling van de zee-radio en -televisie prettig of leuk vind. Dat vind ik niet. Wij hebben altijd gesteld, dat zo belangrijke zaken als radio en televisie goed en democratisch geregeld moeten worden. Zoveel mogelijk groeperingen moeten hun woord kunnen doen en niet alleen de omroepverenigingen.

Dat realiseer je nu juist niet met deze zee->televisie, verzorgd door een klein groepje. Dan komt er nog bij, dat - als de berichten juist zijn - het eiland spon- sor-programma's wil gaan maken. Dat betekent, dat net als in Amerika de ad- verteerder het programma maakt. Dat hebben wij nu altijd van de hand gewe- zen. Ik ben eenvoudig bang voor recla- TIJ.e-lte.levisie zoals die nu net niet moet zijn.

Snel handelen geboden

Er zit maar een goed ding in de hele geschiedenis, namelijk dat steeds meer mensen, ook in het parlement, zullen gaan begrijpen, dat er snel gehandeld moet worden, dat er spoedig een regeling moet komen. Anders komt het over ons zonder dat we er iets aan kunnen doen.

De VVD is nooit bang geweest vonr een goede regeling van een niet levens- beschouwelijke onafhankelijke 'reclame- televisie. Verschillende Kame,rleden uit andere partijen waren het met ons eens, totaal ¹/a V1an de Kamer.

Dat is nog niet genoeg, maar ik ver- wacht, dat steeds meer het met ons eens zullen worden, dat een goede regeling er snetl moett komen. Dat is dan het posi.Jtieve element in de hele geschiedenis van de zee-televisie. Het komt er toch, laten wij op tijd zijn. ,

Immers er zijn in de partij genoeg jongere bekwame vrouwen, die door haar centrale aanbevolen hadden kunnen

"rorden, maar blijkbaar heeft men die 'na nergens in aanmerking willen la- -' komen. Een duidelijke terugval Een bewijs, dat er bij z.g. vooruitstrevende mannen toch nog ouderwetse opvattin- gen kunnen zijn? Een niet onvermakt?

lÇ · staaltje hiervan is een mannelijke uitlating op een centrale-vergadering, dat in het belang van de partij de keus tussen een bekwame man en een dame toch niet moeilijk is_ ..

Waarschijnlijk zal men nu er op wijzen, dat er toch nog twee vrouwen in het Hoofdbestuur zijn gekozen. Maar voor een vergelijking met vroeger tellen deze niet mee. Immers zij zijn gekozen voor twee nieuw gecreëerde plaatsen, die er vroeger niet waren en haar functie heeft een ander aspect dan die van de overige achttien.

V oor een politieke partij en zeker

14 NOVEMBER 1963 - PA GIN A 2

DE V.A.R.A. IS BOOS

De V ARA is boos, boos op de , regering-Marijnen en speciaal op minister Bot, omdat die het waagt, in de pacificatieco:n:'unis- sie, die advies moet uitbrengen over het tweede TV -net, ook voorstanders van commerciële televisie zitting te laten nemen.

Men wrijft zich even de ogen uit als men dit in de V ARA- gids leest. De commerciële TV is door de Kamer met 2 I 3 tegen

1/ s verworpen, schrijft . de -' hoofdredacteur van de gids, de heer Bakker en dus behoeven de voorstanders geen zitting te nemen in de pacificatiecommis- sie. Het is natuurlijk weinig democratisch om andersdenken- den bij voorbaat de mond te snoeren. Dat dit nog nimmer bij de "Omroep-van-het-vrije- woord" is opgekomen wisten we al lang, het wordt door het artikeltje in de gids weer eens opnieuw bewezen. Men heeft bij de V ARA nu eenmaal moeite met de inhoud en de beteke- nis van het woord democratie.

Met het woord pacificatie schijnt de V ARA nu ook al moeite te hebben. Het betekent letterlijk vredestichting. Aan het stichten van vrede gaat altijd een gesprek vooraf, een gesprek tussen partijen, waarbij men elkaars standpunten be- studeert, eerlijk en open.

Daartoe is men in socialisti- sche kring kennelijk niet be- reid. In genoemd artikeltje in de gids wordt een commissie die vrede sticht in de strijd om het tweede TV -net ronduit een

"Goede grap" genoemd. De heer Vondeling had zich trouwens bij de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer al in dezelfde geest uit- gelaten. Terecht was mr.

Geertsema ongerust over deze onwil.

Dat het buitengewoon moeilijk zal zijn elkaar te vinden, weet iedereen.

Dat het veel goede wil èn een volstrekte openheid voor de ander vereist is duidelijk. Die elementen zullen trouwens bij iedere goede discussie altijd aanwezig moeten zijn. Als die bij één partij ontbreken, dan stelt die partij zich bij voorbaat buiten spel. Wil de Partij van de Arbeid een partij blijven die meetelt, dan zal zij zich hierop wel eens moeten bezinnen.

voor een volkspartij, is contact met het maatschappelijke leven in al zijn vor- men noodzakelijk. V oor de partij zelf is dat oficieel niet altijd eenvoudig. Anders is het voor de vrouwenorganisatie, die een minder officiële positie heeft- en meer aanraking met het gewone leven.

De Organisatie Vrouwen in de V.V.D.

heeft thans vaste vertegenwoordegingen in 9 overkoepelende organisaties (gezwe- gen van incidentele). Zij spreekt daar 'n liberaal, woord mee in allerlei zaken van algemeen belang en hoort omge- keero ook van alles.

De twee vrouwelijke H. B. leden, die thans voor de twee extra plaatsen zijn aangewezen, brengen de vruchten van deze /contacten mee. Zij beiden, mevn:.

mr. E. A. H. Scheltema-Conradi en mevr mr. M. L. Buschkens-Dijkgraaf, zijn er bijzonder geschikt voor. Zowel binnen de V.V.D. in diverse kwaliteiten, als naar buiten in allerlei maatschappelijke bindingen hebben zij grote ervaring, die de V.V.D. niet anders dan ten goede kan klomen.

Over haar benoeming zijn wij dan ook zeer verheugd. Dat zijn wij natuurlijk ook ovetr die van mevr. mr. C. H. H. .I.

de Vries-van Haaften. Wij vinden het alleen maar zo jammer, dat zij alleen is!

Zo zijn de gemengde gevoelens, waar- mee wij het resultaat van deze H. B. ver- kiezingen bezien.

Maar het st&kst spreekt daarbij de achteruitgang.

J. H.S.

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

"DE WELVAARTSSTAAT

EN HE1, BEDRIJFSLEVEN"

De heer Sidney J. varn den Bergh, Eerste Kamerlid en pennilllgmeester van de V.V.D. heeft onlangs op het studium Generale aan de Rijksuniversi- teit te .Leiden een rede gehouden over "De Welvaartsstaat en het Bedrijfs- leven".

pubHc relations goed zijn, indien hij rekening houdt met het algemeen belang en met het consumerlltenbe- la·ng, dtt zeker ge•en schade hoeft te berokkenen aan de r'enta.biLitJei:t van zijn onderneming."

Na in een brede historische schets te hebben aangetoond, dat b.v. Enge- land met zijn Akte van Navigatie, Frankrijk met zijn "Colbertisme" - h e t protectionisme van Minister Colbert- en ook Napoleon met zijn continen- taal stelsel vooral st,reefden naar machtsuitbreidi,ng, kwam hij op dtl welvaartsstaat en zeide:

,,Wij zien thans hoe het bedrijfs- Leven een v:an de hoofdm,otors i•s die de welvaartsstaa.t aan de gang houden. Want de welvaartsSJtaa.t hee:llt middelen nodi:g; steeds meer middelen om meer doeleinden te verw·e-

2len~ijken, en die middelen kunnen alleen maar opgebracht worden door. het bedr:ijfsleven. En nu O<IlJt- stJaart: dus de grote strijd tussen vvij- heid en gebondenheid, tussen Libera- lisme en dirig1sme, en deZJe stdjd gaa.t n·i:et alLeen om de vraag wat de beste omstandigheden zijn waar- onder het bedl'ijfsleven zijn doel kan vervullen om de middelen op te brengen voor de welv•aartsst:aat, maar oo:k om de gmte en be:Lang,rij- kie vraag: hoe ver moet de wel- vaartss·baat gaan?"

"Men ZJilet dus een geleideläjke overgang V'an machtspo1iitliek naar welvaartspoliiibiek en ten slotte dan komt men rot de welv:aartssl!aat, waarbij uil!b11eiding v:an gebied en uitbreiding van de staatsmacht buiten de besbaande grenzen in het g.e- heel nie;t meer geZJocht wordt, ma:ar alLe energi:e van de sba,a,t gebruikt wordt om te tmchten de welvaart V'an de sba"atsburgers te verhogen.

De meeSJt zuivere voorbeelden zijn dan de staten in West-Europa, waar- tO'e ook wij behoren, die geen ko- loniën meer be2lLtten, geen terr1to- riale ambit~es of irredenta mee.r hebben. Zo orutwikl~el.t z1ch dan de welvaartsstaat - ik geloof te mogen zeggen - iets geheel nieuws ond!e•r de zon."

Overgaande tot een beschO'uwing in vogelvlucht van de ontwikkeHng van het bedvijfsleven v¹an af de gil- den, vi:a de induSitriële revolu1J~e, het economisch li:bera<lisme, de sociale wetgeving, de werklooshe<id en de theorieën van Kleynes, v:atl!e hij de doeleinden, welke na de oor1og in yrijwel aUe W.-Europese Landen zijn aanvaard, als volgt samen.

"1. Een streven naar volledige werkg,elegeruheid, d.w.z. er moest een e1nde komen aan de werkloo:s- heid die niet all!een ong.ete1de som- men gekost had aan steun om deze mensen en hun geûnnen in leven te houden, maar d'Oor de volledige werklge1egenhei:d en het feilt dat iedeDeen een vol loon moest gaan verdJi,enen, 2lOU de consumplliekvacht van de gehelie bevolking V'er'belterd en versterkt worden.

2. IÎèt tweede doel was een sbabi·el prij·sniveau. Want er ZJi:jn weindg dingen die méér d!e normare ontwikkeling v·an het bedrijfslev•en belem- meren dian grote prijsfluctuaties;

pl'ijss1lijgingen die een grote vr:aag verO'or2lak:en en daarop vol:gende prijsdal.if1 gen, dli!e de vm,ag ten ze•er- slle beperken en daardoo:r een bron van pr"oduktiead:lllleruitglang en r"e- céssi:e worden. Dit betekent dus d:a t er intern in het liand zelf een even- wicht moet Zlidn tussen middelen en

best>eding~en.

3. Ten del'de een ev'enwichtige be- ta1ingsba1ans, d.w.z. dat er o:ok naar buiten, extern, een ev·enwicht tussen middelen en bestedingen moet zijn en dat de expor:ten dus -ZJOVeel mogelijk gelijk moeten zijn aan die impo111!en, waarbij natuurlijk ook ande!'e :flaoto11en een belangrijke ro:l kunnen spclen. Ik noem hier b.v .. het toertistenv:erkieer, dat in v·ele landen meehelpt om de ex1Jel.'llle be- tJa•LingsbaLans te hersteHen, of het z.g. dienstenV'erkeer, wanneer men b.v. een beLangrijke opbrengSJt in

bu~tenl!andse beta:almiddelen ver- kl"ijgt door scheep- en luchtvaart.

4. Eln ten slotte als een gecontro1eer·de groei." En hij

vierde punt economische ging verder:

De 9oede ondememer

"De goede ondernemer voelt ziÏch thans als een leider van een bedrijf dat mede ver"arutwoord!elijk en af- hankelijk is v·oor en v:an de wel- vaa.rt Yan zijn gehele land. Hij moet rekening houden met het algemeen belang. ··Hij moet rekening houden met de. mep die h1j geni:et, zowel bij de ovel'heid als bij zijn werknemer, als bij de consument. Men no·emt

d~t thans met een moeHijk ver>tlaal- baar woord "public re~ations". En de werkgever weet dat, indien zijn.

1·

~t Sttkker aanwezig is (applaus). Maar m moet ik ook noemen Van der Man-

~e, die in 1948 de trait d'union is ge- eest. Stikker en ik hebben wel eens oeilijkheden gehad. Ik wil dat niet

\rbloemen, trouwens, als ik het ande~s

~ zou U het niet geloven. Daarna 1s hter de oude band . tussen ons. hèrsteld.

:;.t verheugde mij bijzonder, dat Stik-

~ een internationale rol is gaan spe-

~· Wij zijn er trots op, dat een Neder-

~der thans secretaris-generaal van de Ä.TO is en dat het bovendien een Ne-

~lander is van onze huiZ€!" (applaus).

ltl.an de samenwerking in de fractie be- hart ook prof. Oud de beste herinne- hgen. "Er zijn moeilijkheden geweest, lt weet ik maar aan het einde van de t kan ik :..Veg gaan il} de overtuiging

moest prof. Oud niettemin ontelbare handen drukken. Het ging onde1' het ge- not van een drankje ongedwongen toe, zo ongedwongen, dat de heer Oud aan ]J.et begin op een gegeven ogenblik ach- teraan in de rij stond van allen, die hem wilden complimenteren. Ook de nieuwe voorzitter kreeg vele handen te schud- den. Voor dé receptie was een uur uitgetrokken. Het werd iets· langer.

· m een grote sympathie van alle leden an de fractie. Het laatste jaar was niet emakkelijk, maar deze moeie en moei- jke dag maakt veel goed!

1 Prof. Oud richtte zich vervolgens tot :. Van der Pols. Hij prees zich gelukkig it diens mond te hebben gehoord, dat

;ij tot ere-voÓi·zitter werd benoemd.

Want, het heeft mijn hartelijke instem- n.ing gehad, dat jij mijn opvolger zou ijn."

' Zich tot allen wendend, besloot prof.

)ud:

Ik hoop dat ik niemand van U te-

;~~t heb gedaan. Neemt U deze verze- r.ering van mij aan, dat ik U allen heel, teel hartelijk dankbaar ben! Mijn actie- re politieke loopbaan is nu afgesloten.

1\.ls het mij, wat mijn gezondheid ~n nijn geestJu-acht betreft, gegeven 1s.

.1oop ik nog wetenschappelijk .. werk te ioen. Als het mij gegeven is, dat moet lk er als bijna 77-jarige bijzeggen. Mocht

~r verder aanleiding toe zijn, dan zal ik .>ver staatkundige zaken wel eens wat

~chrijven.

1 De sympathie met Marijnen is weder- dat stamt uit de tijd, dat hij mi- van landbouw was. Ik· wens hem

het hem onder Gods zegen ge- om heel veel te doen voor ons

De crisisjaren zijn gelukkig al zijn er ook nu moeilijkheden.

crisis ben dok ik iedere dag en bezig geweest. We zouden hei;

doen de economische we- l"'ll"'-"'"1' is voortge~chreden. Ik heb dui- maal liever de moeilijkheden van tijd dan die van een_~~~.:.-~.~~

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert op woensdag, 27 november a..s., over de zender Hilversum I (402 m), van 18.20-18.30 uur, naar

.. DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Mr. H. VAN ^RIEL, voorzitter van onze Eerste Kamerfractie.

14 NOVEMBER 1963- PAGINA 3

Wij liberalen

Wij Ltbera~en zijn niet tegen de welvtaartssta:at; wij mog,en ons vter- heugen da,t door de moderrue on:t- wikkelin.g v•an het bedrlijfslev:en de m1dd!e:1en ge:geven zijn om 1angz:a- merhand alle sociale euvelen die in de 1ndustriële revoJutie on:tet1aan zijn en t•en de1e daarvóór reeds be- stonden, uit de weg te ruimen, en de vree·s di'e best(}nd vo:o•r armoede, ouderdlo:m en 2l~ekte en wer:ke:Loo:s- heid weg te nemen. Maar mogten wij niet hopen dart:, indien de ^vrede

voortduurt, de grotere welvaart door helt vrtije bedvijfsleven gescha- pen, ge:lelide.IJidk de W~'V'aarts:sbaat

in de straffe, gebonden vorm V1all te- genwoordig zal gaan opheffen?"

"Misoohien ben ik te optimistisch.

Tot dusver is. er sirechts een klein gle-

deelte van de wereldbevol:kûn.g dat in sta•at is een zodan&g kapitaaJ op te bouwen om zich te kunnen d<ek- lren tegen de gJevaren en vislico' s V'an het leven. ·

Maar het is mijn hoop en ver- wachiting, dart: door de orlltw>i:klreliin.g V'an die teclmrek, maar ook door de ontwikkieidn.g v1an de vooanJtwowde- lijkheiidsZJin en het intelloeot V'a<n de bevolking, steeds méér mens,en di·e verantwooll"delijkheden zelf kunn-en dragen. Er zu1l!en steeds lichamelijk en gees•telijk onvolwaavdillgen blijven die door de gemeenschap gehol- pen moeten worden. Maar het is mijn hoop en verwachting, da.t de welvaartsstlaat in zijn tegenwoordi- ge vorm gele:i:delijk zal kunnen ver- dwijnen."

Bureau

"EURO-TYP~'

Het Rotterdamse uitzendbureau voor geselecteerde kantoorkrachten Nieuwe Binnenweg 58, Rotterdam-2

Telefoon 51763 en 59146.

WU LEVEREN

DOZEN

uit Massief Carton

*

Speciaal voor export.

*

N. V. Stroocartonfabriek v !h

E.

Free

&

(;o.

OUDE PEKELA

Telefoon 05978 - 2233, 2 lijnen Eigen modern ingericht laboratorium .

(4)

VRIJHEID EN DEMOCRATm

V. V.D. BRACHT SCHElDE

De heer Vain Thiel memoreerde, dat hij stèeds met belangstelling naar prot Oud heeft geluisterd, al was het niet altijd met de grootste instemming en zelfs wel- eens inet ontstemming;

De heer Van Thiel wilde, zoals in de politiek ge}jruikellj:k is, deZe middag een cömpi-oinis slUiten. 'Hij wilde over en tót prÓf. · Oud spreken. Ovèr prof.

Oud zei hl:j, 'dat hiJ op bijzoodere wijze de Ned~rlandse politieke geschiedenis is binneJ;1gekionien. Hij is· de "laatste der - Móhièanen", 'de taatste qie .in 1917 onder het oude distdctè:hstelsel Kamerlid we~.

· De· Kamervoorzitter ·ging verder in het kort .. op· de historie van ·)let· Kamerlid Oud in. Hij bracht diens maidenspeech· over hci centraal testamenten-register in ·her- innering. Dè Nieuwe· Rótterdàinsche Cou- rant van. die dagen vo.nd het. maar een nare bedoening, waarbij· het . als enige lichtpunt. in hèt debat zag het "fijne hoge stemmetje" van de geachte afgevaardig- de ·oud. "Die stem", aldus mr. Van

Th iel", . is altijd opvallend ~bleven en

men weet zich dat hier en daa;r nog te herinneren. Ds. Lingbeek merkte in 1933 op, dat de kabinetsformateur (Colijn) niet alleen sterk was in these en anti- these, maar ook in prothese. Hij had immers bij de formatie de oppositie twee hoektanden uitgetrokken. Een daarvan was de heer Oud.

· De ·heer Van · Thiel· besloot zijn rede met aan te halen wat bij in de Kamer heeft gezegd in de .laatste vergadering, die de heer Oud bijwoonde. "Mag Oud zo oud worden, dat ons volk· nog lang van zijn gezaghebben4 woord (mi voot- al in geschrift) mag profiteren". De Ka- mervoorzitter betuigde namens de Ka- mer zijn hoogachting en hulde voor de

mens en ·de staatsman Oud. Onder luid applaus· drUkte de ·heer Oud de heer Van Thiel hartelijk de hand.

Lof van de minister-president

Vervolgens kreeg de ministel'-president het woord. Mr. Matrijnen merkte o<p, dat

baar getuigde mr. Marijnen van het pro- fijt, dat ook hij als jongere van de kennis en erva.ring van prof. Oud had mogen hebben.

"Professor, U gaat nu de arena verla- ten, wij betreuren dat, omdat wij nu het steekspel moeten missen, dat u met zoveel scherpte, felheid soms ook en en- thousiasme immer hebt gespeeld en dat ons zoveel meer. helderheid in. de zaken heéft gegeven". Met deze woorden kwam

· de minister-president tot zijn medede-, ling van de benoeming tot minister vàn Staat, waa!l'Van wij reeds melding maak-.

ten. · ·

· .. Excellentie,

het ga u gestadig wel"

Na de overreiking van het benoemings- besluit, en de ovatie, die de aanwezigen prof. Oud brachten, kwam het liberale oud-Kamerlid de heer F. den Hartog op het podium. Hij voorde het woord namens de liberale Kamerleden, die onder

willen. Die moge- · · .is er technisch voor de radio en voor de televisie binnenkort..

de zogenaamde FM kan Neder- een derde radioprogramma verzor-

programma maakt. Dat hebben wij nu altijd van de hand gewe- zen. Ik ben eenvoudig bang voor reclame-'ielevisie zoals die nu net niet moet zijn.

gen, dat voldoet aan de behoefte aan lich-

te muziek, aan de numeriek wellicht Snel handelen geboden

zo talrijke, maar toch niet weg te Er zit maar een goed ding in de hele praten behoefte aan een programma op hi

hoog niveau; bijvoorbeeld in de avond- gesc 'edenis, namelijk dat steeds meer mensen, ook in het parlement, zullen uren en ten slotte aan de behoefte aan gaan begrijpen, dat er snel gehandeld

radio-reclame. moet worden, dat er spoedig een rege-

En wat denkt U, als.dit werkelijk mo- ling moet komen. Anders komt het over gelijk gemaéllkt zou worden op Neder- ons zonder dat we er iets aan kunnen lands grondgebied voor radio en straks doen.

ook voor televisie met technisch veel be- De VVD is nooit bang geweest voor tere mogelijkheden dan er ooit op een een goede regeling van een niet levens-

bereikbaar zijn, met een beter ge- beschouwelijke onafhankelijke ·reclame- met een beter bereik, dacht U dan televisie. Verschillende Kame•rleden uit er nog iemand via een schip ging andere partijen waren het met ons eens, Tilanus en 0 d adverteren? Men neemt dan met vol~ totaal lfs V1an de Kamer.

.u · strekt toelaatbare middelen ieder zend- Dat is nog niet genoeg, maar ik ver- ' schip of eiland de wind uit de zeilen. Dan wacht, dat steeds meer het met ons eens l.

hoeft ook niemand meer te roepen om zullen worden, dat een goede regeling er da . 1 . . . ₁ ·.die vreemde wetgeving, waarover ik· snel moet komen Dat · d h t it'

t niet a leen Ln fysieke zm. D~ heer sprak. Dan zou een zeetelevisie waar men . . . . IS an e pos CJ.eve Oud praatte de Kamer stil HIJ hadnu aan begint ook geen enk

1 k _ element in de hele geschiedenis van de steeds gehoor, de Kamerleden waar-ken e e ans ma zee-televisie. Het komt er toch, laten wij schuwden elkaar in de koffiekamer, ook __ :·==================o=p:__t~ij:_d_z~ij:_n_._:· _ _ _ _ _ _ , _ _ _ _ _;__

die van andere partijen: Oud gaat spreken!''

De Kamervoorzitter wees op de grote kennis van het staatsrecht en de parle- mentarre geschiedenis, die prof. Oud zich heeft eigen gemaakt. "Hij doceerde overigens niet alleen geschiedenis, hij maakte ook geschiedenis". In het bijzon-

der. lag hem het "stille" werk als voor---==::======~-~

:~:- n:a:a~ h::s~~w~i;e:a~rp~~ACHTE

RUITGANG

Oud als Kamerlid ha4, blijkt, zo zei dE'

heer _opmerkteVan Thiel, _toenuit hetgeen de heer Oud ministel ds. Lmgbeek D e ^ben~mg ^· van t meuwe Hoofd-^• ^· werd. Deze w<lOI'd<en zijn :niet in de Han- ~st~ur lS achter. de rug en nu ge- delingen van Ik! ·Kamer te vinden maal ven WlJ. h1er een kleme. nabetrachting.

' Daar 1s allereerst het rueuwe Dagelijks Bestuur en daarin mevr. mr. E. Veder- . Haar verkiezing doet ons veel ge- ----.,·~···· wij vinden die zelfs vanzelfspre- Wij kennen haar en haar kwaliteiten; zij was lid van de Utrechtse P.ro- vinciale Staten en wethouder van Zeist;

weten hoe zij als centrale-vertegen- van Utrecht en sinds kort

,"""",~,.N,.~ blijk gaf anderen te activeren en ook buiten de VVD bestuursfuncties haar bekwaamheden toonde.

Een gelukkige keuze.

Minder gelukkig zijn wij over de aan- van het andere deel van het

Immers er zijn in de partij genoeg jongere bekwame vrouwen, die door haar centrale aanbevolen hadden kunnen

"rorden, maar blijkbaar heeft men die 'na nergens in aanmerking willen la-

.1 komen. Een duidelijke terugval. Een bewijs, dat er bij ·z.g. vooruitstrevende mannen toch nog ouderwetse opvattin- g~ kunnen zijn? Een niet onvermak~?

:M NOVEMBER 1968- 'PAGINA i

DE OOJ

Vrijzinnig-Democraat ook de Liberalen (waartoe de heer Den Harlog behoorde)

te lijf. . .

De heer Den Hartog bekende, in 1948,

toen de heer Oud in de iradie kwam, een verkeerd beeld van .de mens Oud te hebben gehad .. Met enige vrees zag hij toen de komende samenwerking tegemoet. ^Ma~in plaats van een strikt za- kelijke figuur bleek .de heer ·Oud een menselijk, eenvoudig man, die ·de hu- mor naast. de ernst verStond. Politiek en persoonlijk is de samenwerking prettig geweest. De heer Den Harlog bewaart aan die tijd de beste herinneringen en heeft er vriendschapsbanden met prof. OUd aan over gehouden. De h€el· Den Hartog achtte zich 0\lltslagen van de verplichting om de mens Oud breedvoerig te schet- sen. Hi:j verwees naar hetgeen nu wijlen dr. P. H. Ritter jr. daaTOver heeft gezegd in de bundel "Mr. P. J. Oud, ge- zien door zijn tijdgenoten", die ver- scheen bij de 65e verjaaa·dag van de grote liberale leider.

Natuur1ijk, toen de fractie (gelukkig) groeide, nam de intimiteit af. In de fractie zijn de heer Oud de moeilijkheden ook niet ·bespaard geblèven. Men moet bedenken, aldus de heerr Den Hartog, dat prof. Oud een hard ·en vàak ondank- baar métier had. MaaT als ·hij nu de balans opmaakt, dan moet het resultaat hem gelukkig stemmen en hij heeft

· die voldoening verdiend.

De heer Den Hartog bracht tenslotte námens de Tweede KameriracUe dank en hulde aan haa:r oud-voorzitter. "Het afscheid mi u aanspreken~', zo zei hij, .,liet zal u ontroeren zoals ons. De politiek was uw leven, het land en het volk waren uw

doel. Moge het u gegeve<n zijn het gebeu~

ren nog vele jaren te kunnen volgen.

Mogen uw opvolgers daarbij reden tot tevredenheid geven en moge de politieke ontwikkeling u welgevallig zijn. U kunt zich verzekerd weten van de duurzame erkentelijkheid van zeer velen! Excel- lentie, het ga u gestadig wel! " (lang-

durig applaus). ·

Ir. Van der Pols: .,grote dank"

De nieuwe voorzitter van de VVD, il'.

Van der Pols, vertolkte vervolgens de grote dank van de partij. Hij zei daarbid nadrukkelijk dat vooral te doen namens

"de g·rote menigte" van de leden, die in grote getale naar Rotterdam waren ge- komen. De heer Van der Pols, zelf Rot- terdammer, wees allereerst op de ver- diensten van de heer Oud als burge- meester van "een lastige gemeente''.

De heer Van der Pols ging vervolgens in op de na-oorlogse politieke ontwikkeling voorzover deze geleid heeft tot de oprichting van de VVD, die in 1948 plaats vond. De partij en haar invloed hebben sindsdien een stijgende lijn ver- toond. De partij is tegen aanvallen be- stand gebleken. "Wij kennen uw !10ts- vaste overtuiging vim de juistheid onzer beginselen", zo richtte de nieuwe partij voorzitter zich tot zijn voorganger, "en ik acht uw werk voor de partij de be- langrijkste bijdrage van u aarr1 onze politieke geschiedenis. Wij hebben grote waardering en wij gevoelen dankbaatr•

heid voor uw werk en voor de ·wijze waarop dit werd verricht Dit werk was uw levensv.ervulling."

Daa·r'op aansluitend maakte de heer Vmo der Pols het besluit van de leden- vei-gadering van 9 novem'ber 1963 bekend waarbij pro!. mr. P. J. Oud tot ere- voorzitter van de VVD is benoemd. Dat het applaus overw~ en langdu~ig

was behoeft niet te worden gezegd.

Offidë'l,e G.ast.en. V J.n.r.: F. den Hartog, Mr. J. A. W. Bu.rger, M~11ouw

Vcmdel-ing e-n Zijne Exce!'tentie Mr. E. lil. ~ol!opeUt~. V.l.1t.r'.S Mr. EH. T.oxapeus, Mr. F. J. F. M. v. Thiel, d.e MiniBter-President, de M!\'!r D. 'W. D~, MT •. K. P. mm der M!Wdek, Proj. I>r. H. J. Wittet>etrn..