Het Vrije Volk

VBIJRIID EN DEMOCIATIE

%aterdag 18 mei 1957 - No. 44 7

Sprookje van de parlementaire

enquête

<Zie pag. 5>

W f f IC 8 L A D V Ä N D f V 0 l. K SP A R TIJ V 0 0 R VRIJHEID EN DE M 0 CR A TI I

EEN BOEKET·JE POLEMIEK

Het Vrije Volk

Paraat

Schoolblad

Naar aanleiding van ons hoofdartikel "So- cialistische stokpaarden en willige mee- lopers" in ons blad van 4 mei j.l. schreef "Het Vrije Volk" op 8 mei:

"Onze ·politieke tegenstanders in het libe- rale kamp zijn in het voetspoor van prof.

Oud, bezig, Nederland af te schilderen als een land, dat door de socialisten wordt geregeerd.

De andere partijen, waarvan leden in het Ka- binet zitten, worden als meelopers aan de kaak gesteld.

"Het zijn doetjes zonder ruggegraat, die geen gelegenheid voorbij laten gaan om het onderspit te delven.

"De fanfares klinken zo luid en strelen zo- zeer het oor van de conservatieven in de christelijke partijen, dat bijvoorbeeld de frac~

tievoorzitter van de anti-revolutionairen, dr.

Bruins Slot, gedempt meeklaagt - hoe on- aangenaam dat ook is voor de anti-revolutio- naire ministers in het Kabinet".

Onze socialisten munten meestal niet uit door een overmaat aan politieke bescheiden- heid. Maar thans is "Het Vrije Volk" toch werkelijk te bescheiden. Het meent, dat wij de Partij van de Arbeid "te veel eer" geven.

Wel dragen de socialistische ministers, ge- steund door hun partij, "een aanzienlijke ver- antwoordelijkheid", maar dat zij de dienst kunnen uitmaken is - helaas, zegt "Het Vrije Volk"- niet waar.

Het socialistische blad stelt vast, dat "Vrij- heid en Democratie" het huurvoorstel bijvoor- beeld het resultaat van socialistische drijve- rij heeft genoemd. Het meent, dat de feiten anders zijn. Van socialistische zijde was al- tijd gepleit voor een huuregalisatiefonds of een huurbelasting.

Het compromis, dat tenslotte uit de bus is gekomen, is ontstaan onder de druk van de confessionele partijen. In dit compromis is bewaard gebleven, dat er een fonds moest komen, dat voor de woningverbetering be- hoort te worden gebruikt. En daar gaat het tenslotte om.

Maar het fonds, aldus nog steeds "Het Vrije Volk", is veel zwakker geconstrueerd dan de socialisten zouden hebben gewenst.

Zo zal de huiseigenaar met geduld tenslotte toch na verloop van tijd over de hele huur- verhoging kunnen beschikken en deze kunnen aanwenden voor andere doeleinden dan voor de verbetering van zijn bezit.

* * *

Aldus "Het Vrije Volk", dat wat de feiten der voorgeschiedenis betreft wel onge- veer gelijk heeft. Maar alles, wat het blad hier betoogt, hebben wij ook niet - en nooit - ontkend. Zijn bestrijding gaat dus langs ons betoog heen.

We behoeven slechts te herinneren aan het- geen wij in het hoofdartikel van 20 april had- den geschreven: "Zo worden de compromis- sen geboren, die slechts wangedrochten kun- nen opleveren. Zo wordt het radicalisme van een huurbelasting omgezet in het wange- drocht van een ten minste tienjarige gedeel- telijke blokkering".

En hier ligt nu de kern van ons - ook op 4 mei duidelijk uiteengezette - bezwaar. De ook na de eerste moeilijke na~oorlogse jaren van gezamenlijke wederopbouw gehandhaafde

brede samenwerking tussen hen, die een gans andere - socialistische - maatschappijvorm nastreven en hen, die een op de particuliere ondernemingsvorm gebaseerde maatschappij voorstaan, leidt tot gedrochtelijke compro- missen als deze, waarbij de socialisten altijd terrein w i n n e n, de anderen, als tegen- stribbelende meelopers, altijd terrein v e r - liezen.

En het resultaat is: koude socialisatie op talrijke terreinen, uitholling van het particu- lier bezit en ondergraving van de vrije, par- ticuliere ondernemingsvorm.

Wij ontkennen uiteraard geenszins het recht van de socialisten, hun eisen te pone- ren. In tegendeel. Wij menen, dat dit de juiste verhoudingen slechts ten goede komt. Het is altijd goed, de zaken duidelijk te stellen. Dan is een open en eerlijk~ strijd mogelijk, waar- in ieder dan zal moeten kleur bekennen.

Hoezeer wij daar ook afwijzend tegenover staan, wij kunnen het waarderen, wanneer de socialisten openlijk bekennen, voorstan- ders te zijn van een huurbelasting, tout court.

Dat is duidelijk en dan weet men, ·wat men aan elkander heeft.

Zoals wij het als een duidelijke stellingna- me ook kunnen waarderen, wanneer ir. Von- deling in een pre-advies voor de Wiardi Beek- man Stichting openlijk de beschikkingsmacht over de geinvesteerde kapitalen der particu- liere ondernemingen opeist en meent, dat

"een onontkoombare noodzaak is, dat de so- cialisten van deze kwestie in de komende jaren een halszaak maken".

* * *

"paraat", het veertiendaags orgaan van de Partij van de Arbeid, heeft zijn le- zers in het jongste nummer (van 11 mei) op de hoogte gesteld, dat "Vrijheid en De- mocratie, het weekblad van de V.V.D., hef- tig ageert tegen de Nederlandse Onderwijzers Vereniging in verband met het feit, dat in die organisatie discussies plaats vinden over aan- sluiting bij een vakcentrale" (met name het.

N.V.V. -Red. V. enD.).

Zoals men zich zal herinneren, plaatsten wij, in het kader van deze discussie, in ons blad van 6 april eens naast elkaar hetgeen het beginselprogram van de V.V.D. en het- geen het beginselprogram van de P.v.d.A.

over het onderwijs bevatten.

Wij deden dit ter ondersteuning, achteraf, van een ingezonden stuk van een der leden van de Nederlandse Onderwijzers Vereniging (die, zoals ons uit de bewijzen van instem- ming met onze actie is gebleken, lang niet

1917 1957

In bet hoofdartikel, vorige week in ons blad ge- plaatst, hebt U kunnen lezen dat onze Partij- voorzitter, ,prof. mr. P. J. Oud, op 29 juni 1917 als jong Kamerlid 's lands vergaderzaal betrad. Er is voor de Partij alle reden dit feit te herdenken.

Op zaterdag 14 september a.s. zal in de Rotter- damse Rivièra-Hal een feestelijke bijeenkomst wor- den belegd, waar de Partij haar voorzitter zal hul- digen. Van week tot week hopen wij U nadere me- dedelingen over dit feest te doen.

De eerste bijzonderheden vindt U op pagina 3 van dit blad.

allen socialistisch zijn) in "Het Schoolblad", het orgaan van de N.O.V.

Daarin was opgemerkt, dat de V.V.D. zich wel, maar de P.v.d.A. zich niet voor het openbaar onderwijs uitspreekt.

Dat laatste kan ook niet, zo schreef deze inzender terecht, vanwege de doorbraak. Se- dert de doorbraak immers telt de P.v.d.A.

nu eenmaal talrijke voorstanders van het con- fessionele onderwijs, z e I f s in de beide Ka~

merfracties!

* * *

ne "Paraat"-redactie komt nu haastig , met de bewering, dat wij "een grove fout" hebben gemaakt, omdat we wel de bepalingen uit het beginselprogram hebben afgedrukt, maar niet die van paragraaf 6, punt 7 van het gemeenteprogram van de P. v.d.A. en ook niet de onderwijsresolutie, aangenomen op het jongste congres van de P.v.d.A.

"Grove fout" is een groot woord. Maar grote woorden dienen dikwijls om een zwak~

ke bewering ogenschijnlijk te versterken.

In de eerste plaats ging het om de vraag, hoe de P.v.d.A. en hoe de V.V.D. in beginsel, als partij, staan tegenover de openbare school.

Daarvoor moet men zijn bij de beginselpro grams.

Werkprogram, gemeenteprogram, enz. vor~

men slechts nadere uitwerkingen, op grond van de in het beginselprogram aanvaarde en neergelegde beginselen.

Dat blijkt ook in dit geval. De redactie van

"Paraat" verwijst· wel naar het gemeente- program en de recente resolutie, maar ook deze beide houden geen beginseluitspraak ten gunste van de openbare school in. ·

Een bepaling, dat gemeentebesturen "bin- nen de behartiging van het hele onderwijs, belast met de zorg voor het openbaar onder- wijs, tot taak hebben de bloei van dit onder- wijs binnen het raam der wettelijke verhou- dingen krachtig te bevorderen", is eenvoudig een constatering van een normale plicht der gemeentebesturen, doch geen principiële uit~

spraak over de houding van de P.v.d.A. ten aanzien van dat onderwijs.

Hetzelfde geldt voor de resolutie, die "de grondgedachte van de pacificatie ten volle aanvaardt" (dat doen alle partijen!) en die zich verder voor de nieuwe beheersvorm van de openbare school uitspreekt.

* * *

renslotte is daar dan nog de redactie van

"Het Schoolblad".

In ons eerste artikel, op 26 januari, heb- ben wij op zakelijke gronden uiteengezet, dat .en waarom wij, met een aantal leden van de Nederlandse Onderwijzers Vereniging, een overgang dier vereniging naar het socialisti~

sche N.V.V. in hoge mate zouden betreuren en het dagelijks bestuur van de V.V.D. heeft het van waarde geoordeeld te zorgen, dat dit betoog een zo groot mogelijk aantal onder- wijzers onder het oog zou komen.

"Het Schoolblad" is daar op hoogst onza- kelijke wijz~~tegen in gegaan, ons betoog als

"kleingeestig gestook" betitelend. En nu wij daar op onze beurt (op 6 april) weer op heb·

(Vervolg op pag. 3, links onderaan)

Flitsen van Het Binnenhof (I)

Geschiedenis van de V.V.D.-motie in de Eerste Kamer Groeiende meerderheid. maar de K.V.P. ging tenslotte overstag·

Minister Algera moest in de Tweede Kamer tegen ziin zin een motie slikken • Riiksvergoeding aan advocaten voor rechtsbii·

stand aan on- en minvermogenden.

Eind januari heeft de Eerste Kamer het jaarlijkse wetsontwerp behan- deld tot gezamenlijke verlenging van de werkingsduur van een groot aantal in de bezettingstijd genomen maatregelen.

Daarbij stond de Eerste Kamer, die niet het recht van amendement heeft, voor de moeilijkheid, dat zij slechts het ge- hele complex van verlenginpvoorstellen Jton aanvaarden of verwerpen.

Een jaar tevoren had onze geestver- want, prof. mr. A. N. Molenaar, daarom reeds in overweging gegeven bepaalde verlengingen in afzonderlijke wetsont- werpen voor te stellen, want de V.V.D.

beeft bezwaar tegen de verlenging van de commissarissenbelasting en van het algemeen vorderingabesluit 1940. De stemming is dus onzuiver, wanneer men

·het gehele complex slechts kan aanvaar- den of verwerpen.

• _• •

De regering was echter op de sugges- tie van prof. Molenaar niet inge- gaan en had de verlengingen dit jaar weer samengevoegd in een enkel wets- ontwerp. Voor onze geestverwant was dit een reden voor het indienen van een motie, eind januari, waarin de regering werd verzocht volgend jaar afzonderlijke wetsontwerpen in te dienen voor de ver- lenging van de commissarissenbelasting en het algemeen vorderingsbesluit.

Minister Samkalden had tegen de ma- tie bezwaar, omdat het systeem van ge- zamenlijke verlenging het voordeel heeft, dat het overzicht van de diverse bezei;- tingsmaatregelen behouden blijft, waar- door er later geen twijfel kan ontstaan

(zoals na de Franse bezetting) of er hier of daar nog een bezettingsmaatregel in .tand is gebleven.

De minister verklaarde zich echter be- reid na te gaan in hoeverre de suggestie van prof .Molenaar voor toepassing vat- baar zou zijn zonder dè hele zaak los te maken.

Na deze toezegging liet prof. Molenaar het tactisch niet aankomen op eenstem- ming. Openlijk had hij alleen steun ge- kregen van de A.R.; van andere zijde eprak men zich niet uit over de motie.

Hij verzocht daarom de motie aan te houden tot de begroting van .TUI!Ütie aan àe orde zou komen. Dan zou de minister sich nader hebben kunnen beraden.

• • _•

Eind april, bij de behandelin_g van de begroting van Justitie tekende zich duidelijk een meerde·rheid af voor de motie. Niet alleen de heer Diepen- horst (A.R.), maar ook de heren Van J4eeuwen (K.V.P.) en Kolff (C.H.U.) ver- klaarden, dat zij begrip hadden voor de bezwaren van prof. Molenaar. Alleen de woordvoerders van de P.v.d.A. en de communisten spraken zich uit tegen de motie.

Ook ministel" Sainkalden handhaafde sijn verzet tegen de motie. Indien zij :lou worden aangenomen, zou hij dat opvat- ten als een veroordeling van het systeem en voortaan voor de verlenging van elke bezettingsmaatregel (in totaal nog 123) een apart wetsontwerp indienen. Dat was

grof geschut, radicaal in stelling ge- bl"acht.

Bovendien deekle de minister mee te nrwachten, dat nog dit jaar het wets- ontwerp zal Worden ingediend met een algemene hei"Ziening van het belasting- stelsel, waarbij ook de commissarissen- belasting aan de orde zal komen.

• _• •

Het zoet gefluit van de minister heeft op mij geen invloed, antwoordde prof. Molenaar, want het kan nog vele jaren duren vóór het in uitzicht gestel- de belastingcomplex in het Staatsblad komt. De minister is met grof geschut begonnen. Hij heeft gepoogd aan te to- nen welke vreselijke gevolgen aanne- ming van de motie zal hebben.

Ik ben e.r niet onder de indruk van ge- komen, aldus prof. Molenaar. Tegen het systeem van de minister als zodanig heb ik mij niet verzet, maar wij willen be- vrijd worden van de dwangpositie, waar- in wij als leden van de Eerste Kamer verkeren.

Ik hoop niet, dat de Kamer de gele- genheid, die wij hebben om voor het vrije beslissingsrecht van de Kamer op

te komen, zal laten voorbijgaan. Ik hoop, dat de Kamer ten aanzien van een pro- bleem, dat ons voortdurend bezighoudt, de moed zal tonen om een uitspraak in de door mij voorgestelde geest te doen.

Ik acht het voor de Kamer van het groot- ste gewicht, dat wij niet bij herhaling WlOrden gebracht in een positie, die met onze verantwoordelijkheid niet te rij- men is.

* • •

M

De heer Van Meeuwen (K.V.P.): Al- leen tegen die twee maatregelen, tegen welker handhaving sommige leden be- zwaar hebben.

Minister Samkalden: Waaruit put de geachte afgevaardigde de heer v. Meeu- wen de hoop, dat dit alleen beperkt zal blijven tot die twee maatreglen?

De heer Van Meeuwen (K.V.P.): Als het volgend jaar die twee er vier wor- den, heb ik ook geen bezwaar.

De K.V.P.-er volhardde dus in zijn me- ning over de motie en de aanneming leek verzekerd, omdat alleen de P.v.d.A. en de communisten zich tegen de motie had-

PROF. MOLENAAR

-··. niet bang voor grot geschut __

den uitgesproken. Maar de stemming werd veertien dagen uitgesteld en in die tijd ging de K.V.P. overstag.

* • •

Alvorens vorige week· de .temming over de motie werd gehouden verklaarde mr. P . .J. Witteman als woord- voerder van de K.V.P., da.t de beer Van Meeuwen de mening van de K.V.P.-frac- tie over de motie zeer juist had weerge- geven, maar dat de zaak niet ampel en breedvoerig in de fractie was besproken.

Na rijp benad had de K.V.P.-fractie be..

sloten tegen de motie-Molenaar te stem.- men.

CEL. L·-QT H.· ENE ^Voor vacuumver~akking

, .·· gas- en vochtd1cht 1

Lamine,rinean

Cellophane

SIDAC ^{Nv ·} Pol."vË'T"HvLEEN

UT RE C: H T o o k ⁱ n .m e e r k I e u r e n d r u k

FILMS • ROLLEN - ZAKKEN - PLASTICS - FLESSEN

DEZE BURGER

heelt met belangstelling leennis genomen van het stul:: over de ouwe jongens der vaderlandse politiek, zo keurig en ter zake kundig geschreven door zijn baas-hoofdredacteur in het vorige nummer van dit blad.

Reeds pril bezat ik belangstelling voor het parlementair tafereel en zo wa- ren al die namen herinneringen uit de jeugd, die nu ineens weer naar boven kwamen .

Het blijft bij de namen, want persoonlijk heb ik al die grote mannen van toen nimmer in d'ogen geschouwd.

Op één na: A.B.K., de oproerige krabbeldar, heb ik eens aan de ouderlijke dis ontmoet.

Als een vrolijk krantenspeHertje bewonderde ik zijn krabbels ten zeerste en zijn oproerigheid was z6 zeer de mijne, dat daarover reeds menige vurige gedachtenwisseling met myn (Unie-liberale) vader had plaats gehad. In de äerde klas van het gymnasium gezeten, was ik, in het kapitalistische vader- huis, de rode oproerkraaier.

Kunt gij u voorstellen welk een groot ogenblik het in dit jongensleven was, de oproerige aard par excellence "in the flesh" te ontmoeten?

Dat is toen toch wel op een tegenvaller uitgelopen. Ik had, :reeds by de soep, hevige botsingen tussen gast en gastheer verwacht, een mooi stukje klassenstryd.

Doch niets daarvan

A.B.K. bleek een precieuze man te zijn, wiens conversatie niet éénmaal de, door mij vurig verwachte, revolutie ook maar in de verte aanroerde. Het ge- sprek ging - naar ik mij duidelijk herinner - over een gelukkige jeugd in Tiel, over de verrukkingen van Parijs en over de geneuchten van spijs en drank. De oproerige man bleek een uitmuntend kenner van wijnen Ie zijn en een genieter van letterkunde, toneel en opera.

Ik ben daar toen heel stil van geworden.

Ik heb, diep teleurgesteld, de hollelijlee conversatie aangehoord.

Wij mochten niet te lang tafelen, want de hoge gast moest, onmiddellijlc na de pudding, de koltie en de grand marnier, een politieke rede houden op een stuk weiland aan de zoom van ons dorpje. In die dagen konden socialisten geen zaal krijgen in 's-Hertogenbosch.

Ik heb - heimelijk -.het huis ontvloden - die rede aangehoord. Alles wat ilc aan tafel gemist had kreeg ik nu dubbel-dik op mijn revolutienare boter- ham gesmeerd. De spaanders vlogen er af. De revolutie zou zeieer komen.

Die nacht heb ik lang wakleer gelegen.

Die nacht is de twijfel geboren in het rode hart vqp

De dOGl'Slag bad daarbij gegeven de mededeling van de minister, dat het be- llluit op de commissarissenbelasting en bet algemeen vorderingábesluit binnen- kort onder de aandacht van de Kamer .zullen worden gebracht in de vorm van wetsvoorstellen, die reeds in een verge- vorderd stadium van voorbereiding ver .keren.

Het resultaat van de stemming was hierna, dat de motie met 37 tegen 18 stemmen werd verworpen. Tegen stein- den K.V.P., P.v.d.A. en de communisten.

Vóór de motie stemden V.V.D., A.R,.

C.H.U. en S.G.P.

* • •

A^la gevolg van de uitvoering van het sodaproject groeit de haven van Delfzijl in belangrijkheid. Er zullen ette- lijke miljoenen nodig zijn voor verbete- ring.

Daarom heeft de regering bij de Tw-..

de Kamer een wetsontwerp ingediend tot instelling van een Havenschap Delf- zijl, waarin Rijk, Provincie en Gemeente zullen samenwerken ter behartiging van de gemeenschappelijke belangen bij de haven- en industrieterreinen van Delfzijl.

Als orgaan van het havenschap zal op..

treden een raad van bestuur, bestaande uit zeven leden, TB.n wie twee worden benoemd door de minister "9811 V er keer en Waterstaat, één door de minister vaa Financiën, twee door Gedeputeerde Sta- ten en twee door B. en W. van DelfzijL

• • •

In de vergadering van de Provinciale Staten van Groningen is met 24:

tegen 16 stemmen een motie aangenomen met het verlangen de twee leden van Gedeputeerde Staten en de twee leden van Delfzijl te doen benoemen door Pro- vinciale Staten en resp. de Gemeenteraad van Delfzijl.

In de Tweede Kamer werd dit verlan- gen, als een eis van democratie, gesteund omdat Provinciale Staten en de Gemeen..

teraad verder rechtstreeks geen enkele invloed kunnen uitoefenen op het doen en laten van het Havenschap.

Minister Algera was er echter tegen omdat dan de meest gewenste vertegen- woordiging van provincie en gemeente niet gewaarborgd zou zijn en bovendieR de onderlinge werkverdeling van de Ie- den van GadepUlteerde Staten verstoord zou kunnen worden.

• * •

De heren Posthumus (P.v.d.A.) en Krol <C.H.U.) dienden echter samen een motie in om de benoeming te doen geschieden door Prov. Saten en de Ge- meenteraad. Tot verrassing van minister Algera werd de m{li;ie, waaraan ook onze fractie haar steun verleende, met 49 te- gen 45 stemmen aangenomen.

Vóór stemden de linkerzijde (P.v.d.A, V.V.D., C.P.N.) en als uitzonderingen van de rechterzijde de he& Krol (C.H.U.) en jkvr. Wttewaal van Stoetwegen (C.H.U.) Minister Algera had gedacht, dat hij op rozen zat, maar de leden van de rechter- zijde bleken slecht te zijn opgekomen voor de stemming, zodat bij uitzondering de ,,linkse" minderheid in de Kamer een overwinning behaalde op "rechts", waar- van twee leden ook voor de JllQtie stem- den, die minister Algera t.>gen zijn zill moest slikken. Hij verzocht de behande- ling van het wetsontwerP te schorsen om zich nader tte kunnen beraden.

. . .

D

der hoofdelijke stemming het wets..

ontwerp aangenomen volgens betwelk de advocaten voortaan van rijkswege een (gedeeltelijke) vergoeding zullen krijgen voor rechtsbijstand aan on- en minver- mogenden. Namens onze fractie betuigde mr. C. Berkhouwer zijn instemming met het wetsontwerp. Aan enkele wensen kwam minister Samkalden tegemoet door middel van een nota van wijzigingen.

Dinsdag j.l. heeft de Tweede Kamer beslist over het vriendschapsverdrag met Amerika na de stemming over de motie, die verband hield met de beperkte pro- cessievrijheid in ons land. Aan het debat hierover, waaraan prof. Oud deelnam, moge volgende week aandacht worde ge-

schonken. V. v. D.

* ^{~AG~~. WEEK to.t WEEK} *

DeK. V.P. en het kabinet (I)

A

Kort nadat achtereenvolgens de politieke lei- ders van V.V.D., C.H.U. en A.R.P. voor eigen kring een analyse gaven, die voor dit kabinet nu niet bepaald hoopvol was (wellicht vormde de C.H.U. een uitzondering) is afgelopen zaterdag de partijraad van de K.V.P. te Utrecht bijeen- gekomen, alwaar de fractie-leider van de K.V.P., prof. Romme, nu ook niet bepaald enthousiaste woorden aan het nood-kabinet Drees wijdde.

.. Oe huidige regeringsploeg, hoewel breed van samenstelling, is", aldus prof. Romme, "geen bre- de basis-kabinet". "Het lijkt er niet op".

,.Het mist de vertrouwensbasis van een groot deel der volksvertegenwoordiging".

Mr. Van Doorn, de voorzitter van de K.V.P., sprak van een "zwak kabinet, dat de regerings- teugels slapjes in de hand houdt".

,.De K.V.P. zal het land niet zonder dringende reden in een crisis storten", zo vervolgde mr. Van Doorn, "zij past er echter ook voor om zich bij gebrek aan een alternatief, compromissen te laten opdringen, die zó ver van een gezonde synthese afliggen, dat zij als politiek gescharrel gekwalifi- ceerd kunnen worden".

Welnu, die kritiek is niet mals. Maar wat zal zij in de praktijk waard zijn?

DeK. V.P. en het kabinet (I I)

W

Hij was het met de uitspraak van de partij- voorzitter van de A.R., dr. Berghuis eens, dat de huidige politieke verhoudingen voor de langere duur beslist ongezond zijn. Hij wilde daar nog aan toevoegen: ,.en op korte termijn gezien, beslist onbehaaglijk".

De fractievoorzitter van de K.V.P. stelde daar- om de vraag: hoe komen wij door deze situatie heen en hoe komen wij er van af? Leiders van andere politieke partijen hebben daar ook al over gesproken, aldus prof. Romme. De opmerkingen in dit verband van prof. Oud vond hij "niet de belangrijkste".

Wel wees hij op uitspraken van Christelijk-his- torische en anti-revolutionaire zijde, dat er op het ogenblik geen andere mogelijkheden zijn en dat men dus tot de nieuwe verkiezingen van 1960 in de huidige toestand zou moeten berusten.

(Vervolg van pag. 1)

ben gereageerd, komt de redactie niet ver- der dan: "Wederom kleingeestig gestook".

De redactie van "Het Schoolblad'' kondigt IJ nu echter tevens aan, "dit soort polemiek"

niet verder te willen voortzetten. Dat is in ieder geval een verstandig besluit.

Misschien komt de redactie dan óók nog wel eens tot de conclusie, dat het beneden de maat is, een lid van de N.O.V., dat het niet met het streven van het hoofdbestuur naar aansluiting bij het N.V.V. eens is en daarvan openlijk blijk geeft, als "kollega" (met .aan- halingstekens!) Van der Velde aan te duiden.

• • •

~nslotte: niet wij trachten, zoals de re- dactie beweert; "het Schoolblad de

·kant van de partijpolitiek op te drijven", maar zij en de hoofdbestuurders dier vereniging doen dit, wanneer zij hun vereniging willen doen aansluiten bij het socialistische N.V.V.

Laat de leiding van de Nederlandse Onder- wijzers Vereniging zich eens wenden tot de socialisten onder de leden van het hoofdbe- stuur van de Nederlandse Journalisten Kring.

Zij zal dan kunnen vernemen, dat d i e wel 1Vijzer zijn en het behoud van de eendracht in hun politiek eveneens gemengde vereniging hoger stellen dan het verlangen tot verster- king van de socialistische vakcentrale.

A.W.A.

Prof. Romme achtte een dergelijk standpunt tegenover het landsbelang "het minst verant- woord", al zullen we praktisch misschien toch er- aan moeten geloven",

Nogmaals, dit klinkt tegenover het kabinet nog- al onheilspellend, maar weet de kiezer ook bij der- gelijke "uitspraken" waar hij aan toe is?

De K.V.P. en het kabinet (111)

T

·Hij zag n.l. wel degelijk de mogelijkheden onder het oog, om nog voor de stembus van 1960 van ,.de kwaal", zoals hij het noemde, verlost te wor- den.

De beste mogelijkheid zou zijn, volgens prof.

Romme, dat het kabinet er onderling alsnog in slaagt om een oplossing te vinden voor de bezits- vorming.

Kennelijk is dit wel het punt, dat de K.V.P. het hoogst zit. Prof. Romme onderstreepte nog eens, dat bij de kabinetsformatie geen wezenlijke oplos- sing voor de bezitsvorming is gevonden. De moei- lijkheid werd verschoven naar het interne kabi- netsberaad.

.. Wanneer", zo zeide prof. Romme, ,.het kabi- net bij dat interne beraad niet tijdig tot oplossin- gen zal weten te komen, zodat het bij de normale duur van de lopende parlementaire periode toch niets wordt, verdient ernstige overweging van be- eindiging van katholieke medewerking aan dit ka- binet aanbeveling boven een ongewijzigd voort- glijden naar 1960".

"Of", zo zeide prof. Romme verder "dit uit zou draaien op vervroegde verkiezingen dan wel op een ander kabinet met of zonder katholieken, ver- mag ik op dit ogenblik niet te overzien. Maar het lijkt mij voor de door ons aan te nemen houding vrij irrelevant".

Nogmaals, de bezitsvorming zit de K.V.P. blijk- baar zeer hoog, hoger dan de huurverhoging met blokkering. Prof. Romme maakte er zich wat dit laatste vraagstuk betreft ervan af, dat tijdens de kabinetsformatie alle groepen zich in beginsel met deze oplossing hebben verenigd.

Iets is de kiezer. dus wel aan de weet gekomen, n.l . .<fat het stokpaardje van de K.V.P. der bezits-.

vorming voor het kabinet daadwerkelijk gevaar- lijk kan zijn en de huurverhoging met blokkering van katholieke zijde geen ernstige tegenstand zal oproepen.

Een zakenkabinet?

D

Naast de mogelijkheid, dat het kabinet onder- ling alsnog tot overeenstemming zou komen in- zake de bezitsvorming, zag prof. Romme nog een andere mogelijkheid, n.l. de vorming van een "an~

der meerderheidskabinet". Prof. Romme erkende, dat dit "slechts een theoretische mogelijkheid schijnt te zijn" als gevolg van het C.H. standpunt ten opzichte van een rechts kabinet.

AI.s derde mogelijkheid zag de K.V.P.-fractie- leider tenslotte nog "vervanging van de kwaal van het nood-kabinet Drees door een andere kwaal, de kwaal van een zakenkabinet".

Naar het ons wil voorkomen, is deze suggestie van K.V.P.-zijde nieuw. Zij is ook een suggestie, die in dit blad reeds enkele malen als een reële mogelijkheid werd gezien en als zodanig is het dan ook wel de moeite waard te vernemen, dat de K.V.P. zij het dan "desnoods" deze visie zou kunnen delen.

Dit was dan inderdaad een positief geluid van de katholieke fractieleider, dat hij slechts inciden- teel liet horen, want zijn overige formuleringen waren beslist weer aan de vage kant.

Evenals de partijvoorzitter, mr. Van Doorn, ging ook prof. Romme ervan uit, dat het ontbre- ken van een andere mogelijkheid niet kan leiden tot een laten voortbestaan van het huidige kabi- net tot elke prijs.

"AIIeen zuilen wij ons bij elke beslissing in alie nuchterheid moeten afvragen, wat in 's lands be- lang beter is".

Welnu, dit laatste is weer buitengewoon rek- baar en plaatst de kiezer voor even zovele raad- seltjes.

Hoe dan ook, de visie van prof. Romme heeft de politieke rust bepaald niet bevorderd. Het op-

18 MEI 19G7 - PAQ. I

1917 1957

Huldiging

Prof. Mr. P. }. Oud

Zaterdag 14 september a.s. zal Rotterdam, waar- van prof. mr. P. J. Oud jarenlang de zo populaire burgemeester wa.s, staan in het teken van de V.V .D.

Op die dag zal de Partij haar voorzitter huldigen voor het feit. dat hij 40 jaar geleden als afgevaar- digde voor het district Den Helder zijn Intrede in de Tweede Kamer deed.

Des namiddags om 3 uur zal in de Rivièra-Hal van Diergaarde Blijdorp de officiële huldigingsbij- eenkomst plaats vinden. Des avonds om 8.30 uur wordt in dezelfde zaal een groots cabaretprogram- ma uitgevoerd, waaraan zeer bijzondere attracties verbonden zullen zijn. De dag zal worden beslotea mt<t een bal, waaraan één der beste di\JJSOrkesten van Nederland zijn medewerking zal verlenen.

Aangezien de beschikbare zaalruimte in R()äer- dam niet zo bijzonder groot is, zal het zaak zij&, dat de afdelingen zich thans reeds beraden o-ver hun deelname aan de bijeenkomsten op 14 septem- ber a.s.

Dringend verzoeken wij zo spoedig mogelijk aan het Algemeen Secretariaat op te geven, hoeveel plaatsen de afdelingsbesturen voor hun leden wea- sen te reserveren. Men dient er rekening mede te houden, dat slechts enkele duizenden Partij-leden de manifestaties op deze dag zullen kunnen biJ- wonen.

Zorg dat U er bij bent!

Nadere bijzonderheden volgen zo spoedig mo- geliJ"k.

pervlak van de politieke vijver is en blijft steeds in beroering en men kan slechts gissen wanneer deze onrust tot bedaren zal komen.

Dat het huidige kabinet zich onder deze om- standigheden erg gelukkig en veilig zal voelen is een veronderstelling, die nu niet bepaald voor de hand ligt.

De katholieke werkgever denkt er anders over

G

In een hoofdartikel verklaart drs. J. H. Derk- sen: "Het is zeker, dat de meerderheid van de Tweede Kamer deze blokkering op zichzelf niet begeert.

Het is minstens waarschijnlijk, dat de meerder- heid van de leden van het kabinet deze blokkering op zichzelf al evenmin wenst. En toch is er een wetsontwerp . . .

De verklaring hiervoor kan geen andere zijn dan dat een minderheid van ons volk haar wil tracht op te leggen aan de meerderheid. Het mid- del hierbij - het spijt ons voor de vele fatsoenlijke leden in de Partij van de Arbeid - riekt verdacht naar politieke chantage". ·

De heer Derksen verzucht: "Dit is de realiteit van de situatie in ons land. Een realiteit, die de- monstreert waartoe een democratisch stelsel als het onze leidt, wanneer de ongeschreven regels van de democratie niet meer worden toegepast.

Naar ons gevoel is het doordrijven van haar zin van een meerderheid van de P.v.d.A. nóch nodig nóch geoorloofd.

Wie, zoals wij, het hier voorgesteld eenzijdige ringeloren van de huiseigenaren beschouwt als een onrecht kan een moeilijke politieke situatie geen voldoende motivering achten.

Wij achten de blokkering in strijd met de strik- te rechtvaardigheid, voor zover zij zonder nood- zaak de eigendom uitholt".

De heer Derksen verklaart, dat de motivering van minister Witte in zijn memorie van antwoord van de blokkering doet denken aan opstelietjes van ijverige studenten, die er nu eenmaal iets van moeten maken, maar nauwelijks de iliusie hebben om maar iemand te overtuigen. .

Over de rente van drie procent die over de ge~

blokkeerde bedragen zal worden uitgekeerd en die minister Witte als gemiddelde rente voor de ko- mende tien jaar billijk acht, zegt de heer Derksenc

"Het doet d-eugd, dat in de onvermijdelijk wat za•

kelijke sfeer van ministeries het geloof aan sprook..

jes nog niet geheel is uitgestorven".

Ons commentaar: Waarvan acte !