VRIJHEID IN
DEMOCRATIE
Zaterdag 20 Nov. 1954- No. 328.
Verslag lustrum- congres J.O.V.D.
(Zie pag. 5>
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
ANGST VOOR VRIJHEID
..
Gold vrijheid voor een vorige generatie als het meest begeerde goed, de schrijver van het boek waarvoor wij in deze artikelen de aan~
dacht onzer lezers vragen, meent te moeten spre~
ken van een vlucht voor de vrijheid die in onze tijd valt waar te nemen. Waar hij het vraagstuk der vrijheid van de psychologische zijde benadert, ligt het voor de hand dat hij als modern psycho~
loog telkens wijst op analogieën tussen de tijds~
verschijnselen en het levensproces van de enke~
!ing. Zo trekt hij ook een parallel tussen de vlucht voor de vrijheid - als tijdsverschijnsel, niet te miskennen, getuige de aanhang van of de berus~
ting in totalitaire staatsvormen ~- en bepaalde aberraties in het zedelijk leven, waarop de mo~
derne psychologie en psychiatrie nieuw licht ge~
worpen heeft.
Behandelt Erich Fromm bijv . .het autoritarisme, hij doet ons zien dat we hier te doen hebben met neigingen, corresponderend met die, welke op an~
der gebied kenmerkend zijn voor masochisme en sadisme. En ook voor het destructivisme wijst hij ter verklaring op ondraaglijke onmachtgevoelens, die streven naar opheffing van alle objecten waarmede het individu zich zou kunnen verge~
lijken. Dat in het nazisme een sterk minderwaar~
digheidscomplex werkte, is bekend.
* * *
V lucht voor de vrijheid kan zich ook uiten in een zich zo volledig uit de wereld te~
rugtrekken, dat deze haar bedreiging verliest. Er is echter ·ook een vluchtmechanisme van het aller~
grootste maatschappelijke belang.
Daarbij houdt het individu op, zichzelf te zijn en neemt het volledig de persoQnlijkheidsvorm aan, welke hem door zijn omgeving wordt aange~
boden. Hij gaat dus als twee droppels water ge~
lijken op wat de anderen zijn en op hetgeen zij ook van hem verwachten.
Deze verwisseling van oorspronkelijk denken, willen en voelen met pseudo~gedachten of pseu~
do-daden leidt in laatste instantie tot de vervan~
ging van de oorspronkelijke persoonlijkheid door een schijnpersoonlijkheid. Dit laat de mens in een toestand van zware onzekerheid achter. Teneinde aan de paniek, die uit dit persoonlijkheidsverlies voortspruit, te ontkomen, wordt men gedwongen zich nog meer naar de anderen te richten om de verloren wezensidentiteit te zoeken in een voort~
durende goedkeuring en erkenning door de an~
deren.
De opkomst van de hersenloze mens in de mo~
derne samenleving heeft de hulpeloosheid en on~
zekerheid van de gemiddelde individuele mens vergroot.
* * *
Niet te ontkennen valt, dat bepaalde factoren in het moderne industriële systeem in het algemeen een persoonlijkheid tot ontwikkeling brachten, die zich machteloos voelt en eenzaam, angstig en onzekei. Ons lijkt wat de auteur hier stelt ietwat te beperkt: juist van een psycholoog zou men niet verwachten, dat hij hier alleen het moderne, industriële systeem zou noemen. Het verschijnsel waarop hij wijst is, veeleer typèrend voor heel onze huidige "cultuur".
Van meer belang is intussen de vraag waarvan hij uitgaat bij zijn hoofdstuk over "Vrijheid en Democratie": hoe is 't met onszelf gesteld? lm~
roers er bestaat, zo betoogt hij, geen grovere ver~
gissing en geen ernstiger gevaar, dan blind te zijn voor de situatie dat wij ons binnen onze eigen maatschappij voor hetzelfde verschijnsel gesteld zien, dat elders de vruchtbare voedingsbodem voor ·het autoritarisme vormde: de onbeduidend~
heid en de onmacht van het individu.
* * *
De lezer zal zich misschien herinneren, dat . wij onlangs ook op die onbeduidendheid en onmacht wezen, toen wij hier ter plaatse schre~
ven naar aanleiding van het reorganisatie~rapport
der A.R. partij.
Welnu, wat Fromm hier zegt is regelrecht in strijd met de traditiot;l.ele overtuiging, als zou de moderne democratie door haar verlossen van het individu uit alle uiterlijke beperkingen, ook een waarachtig individualisme bereikt hebben. Wij zijn er trots op, van geen .enkele uiterlijke autori~
teit het lijdend voorwerp te zijn, vrij om onze ge~
dachten en gevoelens te uiten en wij beschouwen het als een uitgemaakte zaak, dat deze vrijheid ons vrijwel automatisch van onze individualiteit verzekert. Het recht echter om onze gedachten te uiten, heeft alleen betekenis, wanneer wij ook in staat zijn. er eig.en gedachten op na te houden.
En nu schijnt het ons een moeilijk te weerspreken stelling, dat ook hier gesproken moet worden van een devaluatie der persoonlijkheid die het gevolg is van. onze gemassaficeerde samenleving.
* * *
Fromm, die hier dieper op ingaat dan ons in een weekbladartikel mogelijk is, wijst als laatste oorzaak aan, dat in de moderne wereld de zin voor het tragische een verdrongen en ver~
boden gevoel is geworden. Wij moeten volstaan met dit te noemen en voegen er aan toe, dat ook o.i. hierin één bron van de vervlakking en van de rusteloosheid schuilt, waarvan onze samenleving vervuld is.
Uiteraard komen daar allerlei andere omstan- digheden bij: de specialisatie, ook in de weten~
schap, waardoor de verschillende levensgebieden als door een rookgordijn van elkaar gescheiden zijn. De mens voelt zich hopeloos verloren temid~
den van een chaotische massa feiten en wacht met aandoenlijk geduld, tot de specialisten er achter . zijn gekomen wat hij moet doen en waarheen hij zou moeten gaan. Dit is immers de tijd van de slogans, ook op politiek gebied.
* * *
Reeds Huizenga noemde het gemis aan cri~
tisch vermogen kenmerkend voor onze tijd. Dit vermogen - zegt Fromm - wordt ook verlamd door de verwoesting van een samenhan~
gend wereldbeeld. De feiten verliezen hun speci~
fieke qualiteit, die zij alleen als delen van een samenhangend geheel kunnen bezitten, en ze hou~
den alleen een abstracte, quantitatieve betekenis over. De volheid van het moderne wereldleven dat de grenzen van ruimte en tijd welhaast heeft uit~
gewist, draagt daar het hare toe bij. leder feit is slechts "weer een ander feit" en het komt er voor ons slechts op aan, of wij weinig of veel feiten kennen. Radio, films en dagbladen bezitten in dit opzicht een catastrophale werking. "Filmjournaals
laten beelden van een modeshow volgen op opna- men van getorpedeerde schepen. Dagbladen delen ons de triviale gedachten of ontbijt~gewoonten
van een nieuwe ster met dezelfde opmaak en ernst mee, die zij voor het berichten van gebeurtenissen van wetenschappelijk of ·artistiek belang gebrui~
ken. En door dit alles houden wij op, echt, inner~
lijk verbonden te zijn met wat wij zien of horen.
Wij worden niet meer echt getroffen, onze gevoe~
lens en evenzeer ons critisch oordeel worden he~
lemmerd en tenslotte krijgt onze houding ten op~
zichte van wat zich in de wereld afspeelt een vlak en onverschillig karakter".
* * *
wij releveren hier slechts enkele dingen uit dit boek, dat wij belangrijk achten, juist omdat wij ook in de politiek te doen hebben met mensen, met .mensen van deze tijd, die toch wel veelszins beantwoorden aan het beeld, dat de auteur van hen geeft.
Moet dit alles ons nu leiden tot de conse~
kwentie, dat onafhankelijkheid en vrijheid iden- tiek zijn met isolering en angst? OJ he~taat er een positieve vrijheid, waarbij de individuele mens als onafhankelijk persoon bestaat en toch niet geïso~
leerd, maar verbonden met de wereld, met zijn medemens, met de natuur?
Welnu, hier geeft de auteur een positief ant~
woord en daarom vooral wijzen wij op zijn boek:
.het groeiproces der vrijheid vormt géén vicieuze cirkel. de mens kàn vrij en toch niet eenzaam zijn, critisch en toch niet vertwijfeld. onafhankelijk en desondanks een integraal deel . der mensheid.
Slechts heeft de vrijheid een critiek punt bereikt, waar zij, gedreven door de logica van haar eigen ontwikkeling, in haar tegendeel dreigt om te slaan. De toekomst der democratie is afhankelijk van de verwerkelijking van het individualisme, dat sinds de Renaissance het ideologische doel van het moderne denken is geweest. De culturele en politieke crisis van onze tijd dankt haar bestaan niet aan het feit, dat er teveel idealisme is, maar dat het door ons vermeende individualisme een lege dop is geworden. De overwinning van de vrijheid is alleen mogelijk, indien de democratie zich ontwikkelt tot een maatschappij, waarin het individu zijn groei en geluk, het doel en de zin der cultuur vormt, waarin het leven geen rechtvaardi•
ging door succes of iets anders behoeft en waar•
in het individu niet ondergesèhikt is aan of ge~
hanteerd wordt door enige macht buiten hemzelf, onverschillig of het hierbij om de Staat of om de economische tredmolen gaat.
Dat de schrijver hiertoe nodig acht een demo- cratisch socialisme "of hoe men het noemen wil", achten wij de zwakke kant van het boek. Immers wij zien in socialisme geen middel om de massi•
ficatie tegen te gaan, noch om de mens weer dich- ter bij de problemen van de tijd te betrekken.
Misschien is het feit, dat hier een psycholoog aan het woord is, die over de politieke kant van het vraagstuk wat gemakkelijk heenstapt (wij noemen alleen maar het gemak dat hem doet spre~
ken van democratisch socialisme - of hoe men het noemen wil) oorzaak dat wij de conclusie van het boek op dit punt verwerpen, terwijl we toch de inhoud van zijn betoog van grote waarde ach~
ten, ook voor de politiek.
deR.
VBUDEID EN DEMOCRATDI: 20 NOVEMBER 1954 - PAG. 2
*lr!UiQêil4êlfJiifl.flit•en )*
Mr VAN LEEUWEN HIELD ALGEMENE FINANCIËLE BESCHOUWINGEN
Prof. Molenaar interpelleerde in de over Nederlandse vorderingen
Eerste Kamer op India
ne be188tingverlaging in Nederland is uit materieel en psychologisch oogpunt der- mate gewenst, dat wij conjuncturele bespiegelingen met een gerust hart nog wel even in de ijskast kunnen laten.
• IJskast is hier misschien een minder goede uitdrukking, omdat de conjunctuur- theorieën nog moeten rijpen en dit gebeurt beter in een warril klimaat. Dat het hand- haven van een goede balans tussen inkomsten en uitgaven in de Staab>huishouding door mij aJs een eis van de eerste orde wordt beschouwd, zal ik nauwelijks behoeven te betogen.
Aldus sprak de financiële expert van onze fractie, mr Van Leeuwen, bij de algemene financiële beschouwingen in de Tweede Kamer.
Dat het bovenstaande niet insluit, dat hij de mogelijkheid van een fiscale conjunc- tuurpolitiek geheel verwerpt, moge blijken uit hetgeen hij daar direct op liet volgen.
· Hij gaf als zijn mening te kennen, dat het kort geleden verschenen geschrift, van de Vereniging voor Belastingwetenschap, behelzende een rapport omtrent de moge- lijkheden ener fiscale conjunctuurpolitiek bij de huidige economische structuur in Nederland, vele wenken bevat, welke bij de komende herzieningen van tarieven en opzet der belastingen zeer behartenswaardig zijn.
Willen wij - zo vervolgde onze geestverwant - in de toekomst meer de richting uit van doelbewuste conjunctuurbeïnvloeding door belastingpolitiek, dan zal dat m.i.
:moeten geschieden op de basis van een goed uitgebalanceerd belastingstelsel met
redelijk aanvaardbare tarieven. MR VAN LEEUWEN
ereschuld jegens de vergeten groepen ...
Deze tarieven zouden dan naar omstandigheden op zeer korte termijn met enkele procenten moeten kunnen worden verhoogd of verlaagd. Maar primair is, dat wij onze belastingen aanvaardbaar maken en minder gecompliceerd.
S prekend over de overspanning van de arbeidsmarkt merkte onze woordvoerder op, dat het In de rede ligt, dat deze tot Joonronden leidt. Het is een illusie, zo stelde hij terecht, wanneer men meent, dat de zeven of acht loonronden, die wij hebben meegemaakt, geheel ge- dekt zouden kunnen zijn door meerdere pro«Jpç,üvlteit.
De heer Van Leeuwen betoogde aller- ee-rst, dat hetgeen wij aanzien voor een tijd· van betrekkelijk grote voorspoed, in werkelijkheid het beeld is van een in- tlatieperiode. Een inflatieperiode, waarin wegens de waardevermindering van het geld waarde- en prijsstijgingen plaats vin-
~n, die ·in het algemeen gesproken geen meerdere rijkdom medebrengen, al wilde bij daar direct aan toevoegen, dat zij hier
en dá.ar de activiteit en dus de welvaart stimuleren.
Kenmerkend voor een inflatieperiode il!!, dat bezits- en ip.komensverschuivingen plaats vinden op de rug van degenen, die Va.ste geldinkomens genfeten, In de eerste plaats pensioen- en lijfrentetrekkers en andere vaste-inkomengenieters, waaron- der tengevolge van het huurbeleid nu ook de huizenbezitters vallen.
. Gebaat zijn in de eerste plaats zij, die schulden· hebben, uitgedrukt in een vaste geldsom. De Staat en de al)dere over- heidslichamen zijn dus in de eerste plaats àe bevoordeelden, aangezien de geldschul- den zeer overwegend voor hun rekening komen.
De minister-president h'ad gesproken van "nachtmerries",. welke de leden van het Kabinet zouden hebben, wanneer zij l&ich de positie van de z.g. "vergeten groepen" realiseerden.
Nachtmerries, zo zei de heer Van Leeu- wen, komen echter veelal voort uit een aleebt geweten en eén Regering, die on- voldoende zorg heeft voor de waardevast- heid van het geld, heeft uiteraard· een slecht geweten, zij het dan in het onder- bewuste.
De successieve prijsstijgingen worden goeddeels, zo nièt geheel, bepaald door de devaluatie in 19f9, welke, evenals die van mnstreeks 19f5/f6, naar de bekende me- Ding van onze geestverwant groter was dan de omstandigheden van het moment noodzakelijk maakten. ·
• • •
H etgeen wij thans meemaken is nu niet anders dan een enigszins uit- gestelde aanpassing van het binnenlandse kosten- en prijzenniveau aan het buiten- landse.
Het fundamentele gebrek aan even- wicht tussen Nederlands en buitenlands prijsniveau wordt duidelijk gedemon- streerd in de sterke toeneming van het vreemdelingenverkeer.
Buitenlanders met een gevoel voor lage prijzen prefereren Nederland. Dat is geen nadeel, omdat, naar spr. gelooft, niet ge- steld kan worden, dat ons land leegge- kocht wordt tegen te lage prijzen.
Het vreemdelingenverkeer speelt zich grotendeels af in de dienstensector en in- dien de diensten goedkoop worden bewe- sen, is dit niet zo erg. Blijvende schade wordt er niet door aangericht.
Wel erg, zo zei spr., is, wanneer onder een door inflatie getroubleerde kijk op
het binnenlandse prijspeil en onder zweepslagen van de overheid vermogens- waarden ons land verlaten beneden haar waarde. En dat is geschied bij de effec- tenexport.
Zoals mr Van Le~uw,en uitvoerig toe- lichtte, zijn met verkopen 'benl!den de waarde (door belastingdruk geforceerd en onder getroubleerd waarderingsoor- deel) honderden mililoenen voor ons VQlksvermogen verloren gegaan. Onze woordvoerder meende, dit facet van de dualisti!!che aanpassingsperiode, waarin·
wij verkeren, wel even te mogen belich- ten.
Alvorens van de conjunctuurbeschou- wing af te stappen, maakte mr Van Leeu- wen nog een enkele opmerking.
Vrij algemeen wordt als kenmerk van een hausseperiode een grote bedrijvigheid op investeringsgebied beschouwd. Dit kenmerk is nu afwezig. Nauwelijks wordt het investeringsprogramma van de indu- strialisatienota gehaald.
Ook het bij een hausse behorende beeld van een overspannen kapitaalmarkt ont- breekt. Daarom is het onjuist en gevaar- lijk, de receptenboeken van de economie zo maar te volgen bij het antwoord op de vraag: wat te doen in een tijdperk van
hausse? ·
In ~it verband zag hij af vim de be- antwoording van de vraag, of, econo- misch gezien, synchroon toegepaste loonsverhogingen goed werken. Hij stelde echter voorop, dat· naar zijn oordeel loonsverhogingen, welke haar grond vin- den in meerdere productiviteit, voor zo- ver deze niet in prijsverlagingen tot uit- drukking komt, niet alleen sociaal, maar ook economisch hogelijk gewenst zijn.
Het sociaal gevoel, zo zei ·hij, krijgt hier, gelukkigerwijze, steun in de eco- nomische conjunctuuropvattingen, waar- van ik uitga .
Naarmate de verhogingen meer alge- meen worden toegekend, wordt intussen het contrast ten opzichte van hen, die er niet in meegenieten, te schrijnender ·en hij meende, dat de vraag ernstig mag worden gesteld, of er geen betere oplos- sing is voor de aanpassing.
Mr Van Leeuwen kwam daarmede aan · de wisselkoersaanpassing (de z.g. reva- luatie), waaraan uiteraard de voorstan- ders van waardevast geld denken. Aan-
DEZE BURGER·
is weliswaar eenvoudig en, ik mag wel zeggen, ruw-weg gepasseerd, over het hoofd gezien, als Commodore Piet Snot bejegend, genegeerd, stomweg voorbij-gekeken, toen het op uitnodigingen-sturen voor het Jongeren-Congres aankwam, maar met de grootheid, de goedheid, de ruimheid, de mildheid,
" de-yergevingsgezindheid, de hoogheid van zijn gemoed en de menselijkheid, de warme, de 1 i b er a 1 i te i t van zijn hart, heeft hij toch met aandacht en verheugenis de dagbladverslagen erover gelezen. Hij heeft daaruit gezien, dat het g o e d is geweest en dan is h ij al lang tevreden.
Van alles wat ik gelezen heb is dat, wat er over de radio (ik verduidelijk~
om t ren t de radio) is gezegd, voor mij het belangrijkste, want in zijn con- clusies niet alleen het naarste voor ons en het ergerlijkste omtrent alle zuilen, maar vooral ook het beschamendste voor de democratie: dat een min- derheid eenvoudig niet de gelegenheid krijgt van een belangrijk communica- tie-middel ·gebruik te maken om van haar zienswijzen, haar opvattingen en haar idealen te getuigen.
Ei ge n 1 ij k moest de minderheid, juist o m d at zij minderheid is, méér gelegenheid daartoe krijgen, dan de meerderheid, want die is toch al meer- derheid en die heeft daardoor zovele voorrechten, dat zij daar · - gelijkheid voor allen! - enige van moest afstaan aan de "minder-bedeelden".
Doch laten wij maar niet denken, dat het ooit z6 ver zal komen. Laten wij zèlfs niet denken dat wij ooit op voet van ge 1 ijkhei d zullen worden be- handeld, wanneer het op de verdeling van zendtijd aankomt. Want dat is een soort democratie, die de enig e c h t e soort is en die daarom door de democraten, die géén echte zijn, immers nooit zal worden begrepen?.
Eerlijk gezegd heb ik zelfs weinig hoop, dat aan onze min i m a Ie verlan- gens, laten wij zeggen: 9 procent van de zendtijd voor ons, die 9 procent van
·het volk vertegenwoordigen, zal worden tegemoet gekomen.
En dat is toch al het minimum aan democratie dat de "democraten" moesten
kunnen opbrengen, dacht DEZE BURGER.
passing van de wisselkoers heeft tot ge- volg, dat het prijsniveau in Nederland niet zou stijgen, althans in mindere mate dan bij andere wijze van aanpassing, en dat geen groepen van de bevolking ach- tergesteld worden, doordat de koopkracht van hun vaste geldinkomen inschrompelt.
_ Ik weet het, zo zei spreker, wissel- koersaanpassing is een netelig probleem.
Te neteliger, omdat wij ons door interna- tionale afspraken aan een bepaalde koers tegenover dollar en goud hebben vast- gelegd.
De heer Van Leeuwen kon zich voor- stellen, dat de Regering terugdeinst voor de arbitraire daad van . bepaling ener nieuwe wisselkoers.
Immers, het spreekt vanzelf, dat uit een koerswijziging, waarbij de buiten- landse valuta's hier in koers zouden dalen, plotseling geconstateerde verlie- zen op voorraden ontstaan en dat een domper op de hausse wordt gezet, het- geen dan ongetwijfeld aan de Regering verweten zal worden.
Hoezeer hU ook het besluit van de Re- gering van 1949 tot een te ver gaande devaluatie immer heeft betreurd, kon mr Van Leeuwen er toch volledig begrip voor hebben. dat de Regering thans niet komt tot de beslissing om door een re- valuatie de devaluatie-misstap althans gedeeltelUk te herstellen.
Maar, zo zei hij, dat sluit in, dat de Regering hierdoor morele aansprakelijk~
heden op zich heeft geladen door het plegen, langs de weg van waardevermin- dering -van· het· geld. vaa .belaatinghet- fing op de ruggen der minst draagkrach- tigen.
Daarom, zo zei hij nogmaals, zal bij de belastingherziening zeer in het bijzonder rekening moeten worden gehouden met hen, die wegens leeftijd of weduwen- staat in het algemeen vooral zijn aan- gewezen op vastè inkomens.
Een vrijstelling van loonbelasting op pensioenen en van inkomstenbelasting tot een zeker bedrag voor personen bo- ven 65 jaar en weduwen zou het on- techt, aangedaan aan de verdrulde groe- pen, kunnen ,·erminderen.
* * *
U it de populaire uitgave van de mil- Hoenennota haalde mr Van Leeu- wen vervolgens het zinnetje aan: "Wie zijn schulden betaalt. verarmt niet". Dat lijkt burgerlijk-braaf en solide. Maar met de waarheid strookt dat zinnetje in dit geval in het geheel niet.
Inderdaad, wie schulden betaalt uit het actief van zljn v er m o ge n, blijft in vermogenspositie gelijk. Maar wan·
neer men schulden betaalt uit lopend inkomen. dan wordt men rijker en dit is nu precies wat in Nederland gebeurt.
De Staat heeft schulden afgelost uit lo- pend inkomen en heeft daarenboven alle z.g. kapitaalsultgaven eveneens uit lo- pend inkomen gefinancierd.
Het feit bllift bestaan, dat de vermo- genspositie van het Rijk in de laatste ja- ren sterk is verbeterd, en naar sprekers mening in sneller tempo dan gewenst was met het oog op het behouden van een gezonde ontwikkeling onzer samen- leving, gebaseerd op vrije onderneming en particuliere eigendom.
Ook in een later deel van zijn rede nog sprekend over het beleid t.a.v. de Staats- schuld, herinnerde mr Van Leeuwen er- aan, dat de Regering in de Troonrede van 1952 had medegedeeld, dat ook in het toen komende jaar geboden zou zijn, een deel van de lopende inkomsten aan te wenden voor het dekken van kapi- taalsuitgaven, terwijl het tevens naar haar inzicht aanbeveling verdiende, de nog steeds hoge Staatsschuld zo beperkt
mogel~ik te houden.
En hoewel dit standpunt later niet meer naar voren is gebracht, is het in de pratktijk tot heden toegepast ... met nog een schepje erop.
De heer Van Leeuwen kon dat niet anders zien dan als een typisch socialis- tische politiek, want vorming van Staatsvermogen, een socialistisch ideaal, kan slechts geschieden door verminde-
(Vervolg op pag. 4)
ftUIIIliD EN DDIOOBATIIII
* WEEK tot WEEK *
Belastingverlaging (I)
De Tweede Kamer heeft de vorige week de algemene beschouwingen over de Rijks~
begroting beëindigd en ons volk heeft een duide~
lijke indruk kunnen krijgen hoe de vlag er in dit opzicht voorstaat.
De grootste tegenstand heeft minister Van de.
Kieft moeten ondervinden van zijn socialistische partijgenoot de heer Hofstra. Van welke waarde.
deze tegenstand moet worden geacht zal pas kun~
nen blijken bij de behandeling van de aangekon~
digde belastingverlaging m.a.w. als het op stem~
men aankomt.
De meningen zijn echter duidelijk afgetast' en wel zeer duidelijk is komen vast te staan, dat de
niet~socialistische Kamermeerderheid mee zal gaan met de door de heer Van d'e Kieft aange~
kondigde belastingvoorstellen. ·
Onze V.V.D.~afgevaardigde, mr Van Leeuwen heeft in dit debat een constructieve bijdrage gele~
verd door niet alleen de wens tot belastingver~
laging tot u~ting te brengen, maar ook de wegen aan te geven, waarlangs een dergelijke verlaging op een verantwoorde wijze zal kunnen worden bereikt. (Wij wijzen in dit verband naar onze rubriek .. Parlementaire Flitsen" elders in dit num~
mer opgenomen.)
Zeer terecht heeft onze Kamer~afgevaardigde,
de heer Van Leeuwen, de belangen van de ver~
geten groepen als nummer één op zijn verlang~
lijstje geplaatst.
De parlementaire redacteur van .. Het Vrije Volk", heeft hierop overigens wel op een merk~
waardige wijze gereageerd. Hij schrijft n.l. het volgende:
.. Het kon Hofstra terecht niet imponeren, dat de heer Van Leeuwen de belangen van de ver~
geten groepen voorop had gesteld. Want die he~
talen al niet zo veel!"
Wij weten niet, of de heer Hofstra zich woor~
delijk zo heeft uitgedrukt als de parlementaire re~
dacteur van .. Het Vrije Volk" ons wil doen gelo~
ven.
·In ieder geval is deze uitspraak, hetzij ;v&n de heer Hofstra, hetzij van .. Het Vrije Volk" af~
komstig, er weer een, die de hoopvan de vergeten groepen, als het er om gaat van de socialisten steun te verwachten, in rook doet opgaan.
Zij kunnen het zich voor gezegd houden. Vol~
gens socialistische opvatting .. betalen zij al niet zo veel!" (met een uitroepteken). .
Een dergelijke uitspraak laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Wij kunnen dan ook vol~
staan met het commentaar: waarvan acte!
Belastingverla{{ing (II)
Dat ook in de kringen van de socialisten zelf, zij, die tot de vergeten groepen behoren niet bepaald met het socialistische beleid zijn in~
genomen bleek dezer dagen wel duidelijk uit een ingezonden stuk van de heer M. Glashouwer te Schiedam, die onder het motto "Eenzijdig ge~
juich" het navolgende schreef:
. .In een van uw hoofdartikelen juicht u het toe, . dat we de vruchten plukken van Lieftincks beleid
in de vorm van een nieuwe loonronde.
Ik geloof dat er geen aanleiding is om te jui~
chen. Iedere loonronde heeft prijsstijgingen ten gevolgé, na iedere loonronde is de koopkracht van de gulden verminderd. Er is wel degelijk toene~
mende inflatie. ·
Alle ouden van dagen, die van gespaard geld moeten leven, lijden daaronder. Alle lijfrentetrek~
kers en vele duizenden in de handeldrijvende middenstand betalen er aan mee.
Als we straks een flinke huurverhoging krij~
gen daalt de koopkracht van de gulden opnieuw en hÖofdzakelijk ten koste van de spaarders op lange termijn. Uw gejuich is wel wat eenzijdig!"
Ook in dit geval lijkt het ons onnodig hieraan nog iets toe te voegén.
De Jongeren en het Partijwerk
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Demo~
eratie (J.O.V.D.) heeft j.l. Zaterdag en Zondag een wel zeer geslaagd Justrumcongres gehouden. (Men zie daarvoor ook elders in dit blad.)
Tijdens dit congres is ook het gesprek ter spra~
. ke gekomen, dat binnen afzienbare tijd tussen 'delegaties van de hoofdbesturen van de V.V.D.
en de J.O.V.D. zal worden gehouden.
Onze Partijvoorzitter prof. Oud, die het con~
gres zijn gelukwensen kwam aanbieden, heeft bij dit komende gesprek ook nog even stilgestaan en hij verklaarde op voorhand veel waarde aan een dergelijk gesprek te hechten. Maar, zo zeide onze Partijvoorzitter zeer terecht, daarmede komt men er alleen niet mee.
Niet alleen in de sfeer van de hoofdbesturen, aldus prof. Oud, doch in alle afdetingen zal men aan het werk moeten gaan. Alle leden van alle afdelingen zullen actief moeten zijn voor de liberale beginselen en alleen deze breed gespreide en breed ondernomen activiteit kan leiden tot een veelzijdige samenstelling van liberale groeperin~
gen in vertegenwoordigende lichamen.
Ten aanzien van die gewenste veelzijdige sa~
menstelling, aldus prof. Oud, hebben voorschrif~
ten van boven af weinig effect. De jongeren zul:- len zich in hun besturen metterdaad met hart· en ziel aan hun taak moeten geven en niets zou de V.V.D. aangenamer zijn dan jongeren in haar voorste gelederen op te nemen, temeer, omdat daar eerder een gebrek dan een overvloed is.
Wij achten het van belang, dèze zo belangrijke woorden van onze Partijvoorzitter op deze plaats aan te halen.
Immers, deze woorden zijn 'belangrijk vóor twee partijen, te weten voor de jongeren, maar ook voor de ouderen.
De jongeren zullen zich niet alleen bereid, maar ook bekwaam moeten tonen hun plaats in de .. grote politiek" in te nemen. Maar anderzijds zul~
len de ouderen blijk moeten geven van de gezind~
heid de jongeren ook een werkelijke kans te geven.
Een nauwe samenwerking in de politiek tussen jong en oud is zeer heilzaam. Mogen daarom de woorden van prof. Oud een stimulans zijn voor jong en oud en moge een ieder in eigen omgeving critisch analyseren in hoeverre de feitelijke toe~
standen in overeenstemming ·zijn met het door onze Partijvoorzitter gegeven advies.
VeereenNapoleon's kanonnen
De politiek is uiteraard een ernstige. zaak.
Maar er is geen regel, die door een uit~
zondering wordt bevestigd. In deze ernstige tij~
den is wat .. luchtiger" nieuws zeker niet onwel~
kom.
Welnu, het .. Algemeen Handelsblad" zorgde hiervoor met de publicatie van het navolgende he~
richt, dat tot titel draagt: .. Veere betaalt nog voor kanonnen van Napoleon".
Het bericht luidt als volgt:
Veere draagt nog steeds de last van een ' oor~
logsschuld uit de Napoleontische tijd. Rond 1810 moest deze stad ten behoeve van de oorlogvoering een lening afsluiten en de burgerij werd verplicht een obligatie à f 10.- te kopen. Dat bracht ruim
f 30.000.- op.
Sindsdien werd ieder jaar een aantal obligaties uitgeloot, soms tot bedragen van f 500.-. dan weer f 100,-. al .naar gelang de financiële toe~
stand der Stad Veere.
Dinsdagmorgen kwam in het stadhuis de trom~
mei opnieuw op tafel. Dit jaar werden elf num~
mers uitgeloot, waarvan de houders dus 't tientje, dat zo'n 130 jaar geleden aan de stad werd ge~
!eend, in ontvangst kunnen nemen.
De obligaties zijn niet alle in Veere gebleven en bovendien zijn talloze uitgelote nummers nim~
mer verzilverd, doordat de bezitters dachten, dit een dergelijk oud papiertje geen waarde meer kon hebben en het hebben weggegooid.
Obligaties voor een waarde van f 8.872.- zijn · thans nog niet uitgeloot.
Ziedaar, een staaltje van gemeentelijke finan~
ciële zorgen, dat behalve interessant ook nog ac~
tueel genoemd kan worden.
Die Napoleon toch!
Oud gevaar blijft latent (I)
Men moet helaas constateren, dat de Duit~
sers de laatste tijd niet uitblinken door tact.
In hoge mate heeft de vrije wereld zich ver~
wonderd over de houding van Bondspresident Heuss en Bondskanselier Adenauer over hun op~
vallende felicitatie in het openbaar aan von Neu~
rath ter gelegenheid van zijn ontslag uit de ge~
vangenis.
Deze daad was even ontactisch als onnodig.
Wij zien ten minste niet in, waarom de beide
!0 NOVEMBER 191).1- PAG. a
Duitse staatslieden aan de vrijlating van von Neurath niet stilzwijgend voorbij hadden kun~
nen gaan.
Dit is (gelukkig) ook het oordeel van verschil~
lende West~Berlijnse bladen.
Heuss had in zijn brief aan von Neurath ge~
rept van diens martelaarschap ... Was het wel een martelaarschap en geen straf?'' vraagt de soc.~
dem . .,Nacht~Depesche".
Als von Neurath een oorlogsmisdadiger was, zoals is bepaald in het vonnis van het Hof te Neurenberg, kan er geen sprake zijn van marte~
laarschap.
Als hij geen oorlogsmisdadiger is geweest, he~
stond dan dit Hof uit een bende wraaklustigen?
Het blad is er van overtuigd, dat Heuss het zeker niet zo heeft bedoeld. De keuze zijner woor-.
den is echter ongelukkig geweest. De invrijheid~
stelling van von Neurath is niets anders geweest dan een daad van menselijkheid.
.. Der Abend" vindt, dat Heuss en Adenauer h!ln felicitaties wat te overhaast hebben gestuurd.
Eerlijke mensen die zonder chauvinist te zijn.
voor de invrijheidstelling van von Neurath heb~
ben gepleit, zijn er over verbaasd.
Tot zover deze bladen, die- dit is althans nog een klein lichtpuntje - gelukkig inzien, dat de voortvarendheid van Heuss en Adenauer beslist niet door de beugel kan.
Oud gevaar blijft latent (II)
Even ontactisch heeft zich de Duitse ex~
veldmaarschalk Kesselring dezer dagen getoond, toen hij voor de B.B.C. sprak en volgens .,Het Vrije Volk" o.m. betoogde, dat een Duitse invasie in Engeland in 1940 zeker gelukt zou zijn en dat de Duitse luchtmacht in dat jaar de .. slag om Engeland" niet verloren heeft. Hij zei dit in een televisie~uitzending van de Britse radio~om~
roep, de B.B.C.
.. Wij hebben die slag niet verloren," zei hij. "Hij werd voortijdig afgelast". Kessel ring· was in 1940 bevelhebber der Duitse luchtmacht.
Pe vliegtuig~ontwerper Messerschmitt zei in, hetzelfde programma, dat hij het niet met Kessel••
ring eens was en dat de Briten: de slag om' Enge;;;
land hebben gewonnen, omdat de Duitsers te wei~
nig vliegtuigen in reserve hadden.
Kesselring zei voorts, dat de S.S.~divisies het·
..beste bloed" in Duitsland hadden bezeten en dat:
men dit bloed niet zou kunnen negeren, nu de, Iederal~ regering een nieuwe strijdmacht gaat op~
, bouwen.
Een pijnlijke situatie, die veel afbreuk doet aari de welgemeende pogingen van de goedwillende Duitsers. Heeft men dan werkelijk niets geleerd?
Misstanden bij veevervoer ?
Het dagblad ,.De Telegraaf" weet het vol ..
gende te melden:
.. Vee, dat 's morgens om zeven uur uit een.
schip in Amsterdam wordt geladen, komt pas de volgende dag om tien uur in het slachthuis te Den Haag aan. In die tussentijd worden de dieren,. die in een spoorwegwagon op transport wachten.
door het rangeren heen en weer gesmeten."
Handelaren, die deze nadelen van spoorweg~
vervoer hebben vastgesteld, legden onlangs aan de directeur van de Veeartsenijkundige Dienst de vraag voor, waarom geen toestemming kan wor~
den verkregen het slachtvee per auto te vervoe~
ren.
Het kan dan in een paar uur tijds van het schip naar de slachtplaats worden getransporteerd.
waardoor schade en dierenellende kan worden
voorkomen. .
Tot hun verontwaardiging hebben de handela~
ren op een door hun vakorganisatie aan genoem~
de directeur verzonden uitvoerig geargumenteerd verzoek een afwijzend antwoord gekregen zonder dat op de bezwaren is ingegaan.
Cynisch stelt de directeur vast, dat vervoer per veeauto niet kan worden toegestaan, zolang geen doorslaggevende argumenten ten gunste van dat vervoer naar voren zijn gebracht.
Verontwaardigd scprijft het vakblad van de vee~ en vleeshandel over deze koele afwijzing:
"Wij nemen geen genoegen met zulk een afdoe ...
ning van een dergelijke belangrijke handelsaan~
gelegenheid, waaraan grote financiële consequen~
ties zijn verbonden. Afgezien van deze gevolgen van wagonvervoer is transport per auto ook aan te bevelen uit het oogpunt van dierenbescherming, daar thans met de dieren wordt gezeuld en ge~
sjord".
Een merkwaardige zaak, die zeker nader onderzoek vereist.
