l
• •
fl
NUMMER 890
Crisis- emoties
Z
O iets in de eerste CI"iSisdagen hee!duidelijk is geworden, dan is het wel de schromelijke eenzijdigheid van ons meest indringende publiciteitsme- dium: de televisie.
De indruk, die de televisiekijkers met name uit KRO's "Brandpunt"-uitzendin- gen wel moesten krijgen was dat op de meest onverhoedse, door niemand voorziene wijze Nederlands meest popu- laire kabinet was ten val gebracht. D.e ene na de andere tegenstander van het kamervotum kreeg breeduit de gelegen- heid zijn emoties te ontladen en werd door "handige" vragen nog verder op deze weg voortgedreven.
Toen de heren Schmelzer en Aalberse eindelijk óók nog eens aan de beurt kwamen, werden zij aan een verhoor onderworpen, waarbij het requisitoir van een officier van justitie bij de be- rechting van een aperte misdadiger nog hinderspel is.
Onze geestvenvant prof. Witteveen, wiens deskundige frontaanval op minis- ter Vondelings miljoenennota, begra- tingspolitiek en dekkingsplan in de Ka- mer zozeer de aandacht had getrokken J'wam er echter helemaal niet aan te pas. En hetzelfde geldt voor de finan- ciële specialist van de KVP-fractie, drs.
Notenboom.
Dat het Kabinet en in het bijzonder het duo Cals-Vondeling voordien in bre- de lagen van de publieke opinie alle goodwill reeds hadden verspeeld, werd gemakshalve vergeten. Men sêelle zich de honende kritiek op de Kamer eens voor, wanneer deze ondanks het verlo- ren gegane vertrouwen in de deugdelijk- heid van, dit regeringsbeleid, toch nog weer zou zijn gezwicht.
Wel echter verscheen de demissionai- re minister-president mr. Cals zelf op het televisiescherm, die zich liet verlei-- den te vertellen hoe teleurgesteld zijn vrouw en kinderen waren over het ge- beurde. En die gewaagde van de "tien- tallen en tientallen'' brieven van bijval die hij- had gekregen "uit alle lagen der bevolking''.
Later kwam "De Tijd" onder de lwp- pen: , ,Fanmail voor een gevallen pre- mier" en: "Innige deelneming voor u beiden en de familie Vondeling", met een groot aantal citaten uit deze brie- ven, waar de redactie dus kennelijk in- zage van had gekregen.
Zo werd, ook door geprikkelde uitla- tingen van de minister-president tegen- over zijn geestverwantèn in de Kamer, die vóór de motie-Schmelzer hadden ge- stemd, deze politieke zaak voor enige miljoenen kijkers volkomen in de per- soonlijke sfeer getrokken.
"LANDVERRAAD"?
:i\Iinister Vondeling liet zich, op zijn beurt, interviewen door Bibeb van Vrij Nederland. Hij zocht het kennelijk meer in de populariteit van de rauwe taal.
Minister Vondeling verklaarde in dat interview "wel de pest in" te hebben en vertelde dat zijn eerste reactie was geweest: "Schmelzer kan naar de pomp lopen".
De demissionaire bewindsman vertel- de blijkens dat interview ook: "Meneer Blaisse (Kamerlid voor de KVP-A.) is de onbeschaamdste pleitvoerder van de oliemaatschappijen".
Wat later in dat interview zei hij naár aanleiding van de onderhandelingen over
et •
ocra·te •
VRIJDAG 28 OKTOBER 1966
-PRIKKELS
e Prof. dr. W. J. van de Woes- tijne in Het Parool: "Vomlelings begroting was een knap maar ge- kunsteld stuk werl•. Geen wonder dan ook, dat de deskundigen wei- nig rnoeite ha<lden om aan te to·
nen, dat deze begToting niet rea- lisahel zou zijn."
a Amsterdamse inzender in De Volkskrant: "Het wachten, waar- de redactie, is op .een Katholieke Partij van de Arbeid met, bij voorbeeld, excellentie Cals als lei- der en "Wandelganger" en de jongens van "Brandpunt" als pro- pagandisten. Welk een enthousias- me zou zulk een partij ontkete- nen! Hoe zou zij de politieke ver- houdingen zuiveren en het aanzien der Kerk doen stijgen!''
G Nog een inzender in De Volks- krant: "De tijd is rijp voor een Katholieke Arbeiders Partij. Wie neemt het initiatief? Er is wel spoed ven,bt wil de IV\P aan de volgende Yerkiezingen deelnen1en met een lijst onder aanvoering va.n b\i voorbeeld de heren Cals, Pal- lnen en lo/Iertens."
Temidden 'Van ae em,oties zocht formateur Schmelzer verstrooiing op het straud.
G Een derde inzender (uit Den Bosch) in De Volkskrant: "Et-avo voor Schmelzer! EiJ1delijk is er dan een ·einde gekalTten aan de rooms-rode coalitie, en aan de on- duic1elijl{e opportunistische KVP- politiek. Als de houding van de . KVP de belofte van een ·eigen, zelfstandige nieuwe lwers betekent dan juich ik deze toe. Als Schmel- zer zjeltjesverlies (NKV) durft te riskeren door, via minder so- cialisering en staatsbemoeienis, en meer individuele vrijheid en ver- antwoordelijkheid, een nieuwe weg te volgen naar een welvarende maatschappij, dan heeft hij de KVP gered in plaats van dé nek omgedraaid.''
de vergunningsyoorwaarden: "Dat er mensen in het parlement zijn, die nu al vinden dat de Staat te veel vraagt, is krankzinnig. Zij behoren te eisen van de r.egering dat zij het onderste uit de kan halen. Ze behoren (emotie) achter de regering te staan en als ze dat niet doen en velen doen dat niet, dan plegen ze landverra'ad. LANDVERRAAD''.
Wij hebben dit letterlijk geciteerd, in- begrepen de herhaling van het woord
"landverraad" in kapitale letters.
Kan een minister dat zo maar zeggen van Kamerleden? Zou er voor de heer Blaisse of anderen geen aanleiding zijn de minister voordat hij wellicht als zo- danig verdwenen is, de schriftelijke vraag te stellen of hij zich in dat in- terview inderdaad in deze zin heeft uit- gelaten en of hij deze kwalificatie ook- na rijper beraad staande houdt?
OPMERKELIJK
Dat interview in Vrij Nederland was wel opmerkelijk en wij willen dr. Von- deling niet de eer··onthouden, ook een aantal goede en juiste opmerkingen te hebben gemaakt.
Toen Bibeb de monarchie ter sprake bracht, antwoordde dr. Vondeling: "Ik ben tegen een president, die tevens staatshoofd is. Ik ben geen geboren mo- narchist, maar ik vind dat van nu af aan er meer dan één reden is o1n de staatsvorm te houden die er is. Ik zou het funest vinden als die veranderde".
Hij gaf als zijn mening te kennen, dat er geen betere public-relations-offi- cer is dan koningin Juliana. En op de
·vraag van Bibeb: "Zou dat zo zijn?"
was zijn reactie: "Dat is zo. Ik geef toe, dat de erfopvolging risico's heeft.
Maar nu wil ik u wel zeggen dat ik goede verwachtingen heb dat Beatrix een goed staatshoofd zal zijn, door een verstandige man gesteund. Ik heb tot nu toe niemand ontmoet, die hierover een andere mening heeft dan ik''.
Belangwekkend was ook het antwoord van de heer Vondeling op de vraag of hij niet dacht, dat als er een scherpe linkse koers wordt gevolgd door de
PvdA, zij meer aanhangers zal krijgen, ook van protestanten en katholieken.
De heer Vondeling bleek hier niet in te geloven. De gemiddelde Nederlander, betoogde hij, is iemand, die niet van extreme dingen houdt. Vrij conservatief.
Als je teveel het accent legt op de in- tellectuele voorhoede, die er altijd moet zijn, dan moet je wel bedenken dat je wel contact hebt met de intellectuelen, maar niet met de b_rede massa. Het aan- tal, dat van de PvdA is afgegaan, zal je terug moeten leiden en als regel moet dat voorzientig gebeuren.
"In het denken moet je radicaal zijn, maar in de toepassing voorzichtig. Heel veel stemmen op de PvdA omdat ze er beter van willen worden. De grote mas- sa denkt aan zijn brommertje. Ja, de provo's ook, gelooft u mij."
Aldus enige uitlatingen van dr. Von- deling, die wel stof tot enige overden- king geven.
A. W. ABSPOEL
e De journalist Han Lammers in De Groene: "Laten we het niet ingewikkelder maken dan het al is: het land was dit Kabinet beu.
Bij alle voortreffelijke voornemens en maatregelen heeft deze rege- ringsploeg in tal van gevoelig lig- gende affaires (we zien va.n een opsomming af; het zou vervelend worden) geblunderd van jewelste.
Er bestond een breed verspreid, redelijk gemoth'eerd dan wel in- tuïtief-juist gegrond wantrouwen in de bestuurskracht van de heer Cals en de zijnen."
e De Nieuwe Linie: "Liever een regering van rechts met VVD of van links met PvdA, of voorlopig een zakenkabinet, dan een chris- telijk kabinet dat niets vertegen- woordigt dan vaagheid en ambi- ties."
DE KABINETSFORMATIE (11)
Z
AL eind deze week een nieuw kabinet in zicht zijn? Op het ogenblik dat wij ons commentaar uiterlijk moeten leveren*) staat nog slechts vast dat formateur Schmelzer duidelijk streeft naar een interim-kabinet, waarvoor hij in de ee-rste plaats contact heeft gezocht met prof. Zijlstra en dr. De Quay. Aan de VVD is kennelijk (nog) geen rechtstreekse medewerking aan de formatie gevraagd.W
AT onzerzijds als de beste oplossing wordt beschouwd om uit de door de kabinetscrisis ontstane situatie te komen, is inmiddels door de heren Toxopeus en Geertsema al duidelijk uitgesproken. De juiste p_rocedure zou o.i.zijn dat reeds nu met behulp van de KVP, de VVD en CH U en misschien de ARP een kabinet zou worden gevormd dat zich met een gezamenlijk program tot de kiezers richt en vervroegde verkiezinger. voorbereidt. Zulk ee-n kabinet zou moeten meedelen dat het van plan is na deze verkiezingen niet af te treden, doch het land verder te besturen, mits het bij de vervroegde verkiezingen het vertrouwen za!
blijken te hebben van een belangrijk deel van het Nederlandse volk.
D
AT het deze richting inderdaad zal opgaan, lijkt op dit ogenblik helaas echter nog weinig waarschijnlijk.Welk kabinet er echter ook komt, op de constructieve medewerking en steun van de VVD zal het kunnen rekenen indien zijn (nood) program aan twee hoofd>o voorwaarden voldoet. Het zal aan onze ernstigste bezwaren tegen het uitgaven,- niveau, het dekkingsplan en de onaanvaardbare verschuiving van lasten naar 1968 moeten tegemoet komen en het zal de verantwoordelijkheid voor Kamerontbinding en vervroegde verkiezingen op zich moeten nemen.
Zonder een dergelijk minimum-program zou deze crisis tevergeefs zijn geweest.
Hetgeen ~an echter in ieder geval niet aan de VVD zou zijn te wijten.
*) Dinsdagavond 25 oktober. A.W. A.
2 - vrijdag 28 oktob.er .1966
Kopij voor deze ruhriek te zenden aan me.J.
Joh. H. Springer. Alexanderstraat 16, Haarlem ·
Noordelijke contactdag
V
OOR de Vrouwen in de VVD in de provincies Groningen, Friesland en Drenthe wordt op donderdag 10 novem- ber a.s. een contactdag gehouden in het"Familiellotel" te Paterswolde. Dit is te bereiken per bus vanaf het autobus- station -in Groningen (vertrek om 20 mi- nuten over het hele uur).
Tussen 10.30 en 11 uur wordt een kopje koffie gedronken en daarna opent mevr.
J. P. Hansen-Van der Linden, de cen- trale-vertegenwoordigster van Drenthe, de bijeenkomst; zij geeft vervolgens het woord aan mevr. mr. E. A. J. Schel- tema-Conradi over de vraag: waarom kiezen wij vrouwen VVD?
De lunch is om half een, gevolgd door een voordracht van mevr. A. Veendorp- Schuitmaker: "de Bontmantel" van Roald Dahl.
Tot slot zal mr, H. van Riel spreken over "de politieke toestand nu". D. w.z.
dàn, want de politieke toestand zou op 10 november wel heel anders kunnen zijn dan nu u dit leest.
Er zal gelegenheid zijn voor vragen
,.. Vrijheid enrv\11_
DemocratieLP.A
j WEEt<al.."'D VAN DO:: VOL.I<"'P"~T!~ VOO .. VR!JHEID EN f;:O::MOCR,O.T!f;!
Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Adres van de administratie (zowel voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
Tet 010-11 10 00, abonnemen- ten toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.
Hoofdredacteur:
Ph. C. la Chapelle jr.
Adres van de redactie:
Nieuwe Herengracht 89 B te _ Amsterdam-C.
en discussies; de kosten bedragen f 7,50 per persoon en men wordt verzocht zich mèt eventuele introducées, vóór 7 novem- ber aan te melden bij mevr. H. Z. Idema- Buiten, Emmerweg 4a, Dalen.
·Wij durven een grote opkomst voor- spell-en.
VRUHEID EN DEMOCRATIE
Drenthe
Radio-uitzending van de VVD: dinsdag 1 november, van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m). Spreker: mr. E. H. Toxopeus.V
AN mevr. Idema-Buiten kregen wij overigens een verslagje over de Drentse jaarvergadering in Hotel Over- cingel te Assen.De Kamercentrale Drenthe (officieel:
Assen) is wat de vrouwen betreft heel anders georganiseerd dan elders; dat is een interne Drentse regeling, die goed schijnt te bevallen. Er is daar name- lijk een bestuur, dat de centrale-ver- tegenwoordigster, mevr. J. P. Hansen- van der Linden, ter zijde staat.
Nu zijn er twee nieuwe bestuursle- den gekozen t.w. mevr. J. van Beuven- Vuursteen te Borger en mevr. G. H.
Bosscher-v.d. Wal te Assen.
Na het huishoudelijk gedeelte hield mevr. Postma-Roemer uit Meppel een causerie over: "wat kunnen en mogen wij van de middenstand verwachten?"
Het was een geslaagde middag en de opkomst was goed.
Harlingen
T
OT slot nog een vertraagd verslagje uit het noorden: Het was een goede gedachte van de voorzitster van de Har- linger vrouwengroep, mevr. De Boer, om het seizoen-1965/'66 in juni af te sluiten met een bezoek aan het, onlangs uitgebreide, plaatselijk museum "Het Hannemahuis". Eén onzer leden, mevr.Leeuw, tevens bestuurslid van dit mu- seum, leidde ons rond door de pas inge- richte kamers met sclhilderijen, zilver, porselein, wapentuig en oude scheeps- tuigage. Voor Harlingen en omgeving ~s
dit museum een culturele aanwinst. Een prettige middag die besloten werd met een kopje· koffie in hotel "Anna Cas- parii".
De eerstvolgende bijeenkomst . van de vrouwengroep is gepland op 3 novem- ber. Mevr. mr. E. Veder-Smit zal dan komen spreken over haar bezoek van vorig jaar aan de vergaderingen van de
Verenigde Naties in New York.
A. BLANKSMA-WESTRA
De nieuwe omroepster, die de televisie-uit~endingen van dé VVD aankondigt.
Woensdag maakte zij haar debuut.
SPREEKBEURTEN
periode 28 oktober tot en met 28 november 1966.
De afd-elingen wo:rden erop gewez1en dat de mogelijkheid bestaat dat in verband met de kahinetscrisis de sprekers hun toeze1ggingen niet kunnen nakmnen.
28 oktober 28 oktober 29 oktober 3 november 3 november 4 november
Leiden (RKSV Augustinus) Zeist e.o. (JOVD)
KC. Gelderland ('s middags) Harlingen (vrouwengroep) Rozenburg
Venlo e.o.
4 november Baarn
H. J. L. Vonhoff Drs. Th. H. Joekes H. J. L. Vonhoff
Mevr. mr. E. Veder-Smit H. J. L. Vonhoff
Prof. dr. H. J. Witteveen Mr. W. J. Geertsema 4 november Leeuwarden (debat VVD-PvdA) Mr. dr. C. Berkhouwer 4 november Rotterdam (KC Dordrecht) · H. J. L. Vonhoff 7 november Pesse (Lib. Kring Hoogeveen)
8 november Delft (Human. Stud. Veren.) 10 november Paterswalde (vr. i.d. VVD
3 noord. prov.) 14 november Nijmegen 14 november Zeist
16 november Zaanstreek (pol. jong.contact) 17 november JOVD Haarlem-IJmond 17 november Groningen (Lib. Sociëteit) 18 november Apeldoorn
21 november Velsen
21 november Jutphaas (streek Utrecht-West) 22.november Soest
25 november Den Helder (JOVD, debat pol.
partijen)
25 november Gorredijk (St. C. Heerenveen) 25 novembe:: Statencentrale Zaandam 25 november Winterswijk
R. Zegering Hadders Mr. dr. C. Berkhouwer
Mr. H. van Riel Drs. Th. H. Joekes Mr. H. van Riel H. J. L. Vonhoff S. J. v. d. Bergh
· Mr. H. van Riel
Mevr. mr. E. Veder-Smit Prof. dr. H. J. Witteveen Dr. K .. van Dijk
Prof. dr. H. W. J. Wijnholcts
Drs. Th. H. Joekes
Mevr. G. V. v. Someren-Downer Mr. F. Portheïne
S. J. v. d. Bergh
N.B. In deze opgave zijn niet verwerkt die spreekbeurten, welke door onze Kamer- leden en andere sprekers buiten het verband . van onze partij gehouden worden.
UIT.DE
PARTIJ
• Soc.-ec. commtss!e De sociaal-economische commissie van de VVD kwam op 20 · oktober in Den Haag bijeen. Het belangrijkste punt van de agenda werd gevormd door het ver- slag van de uit leden van de SEC ge- vormde werkgroep loonpolitiek.
De werkgroep is begonnen met bestu- dering van de problemen rond het spaar- loon en houdt zich tevens bezig met de vraag of er wettelijke maatregelen ge- troffen moeten worden bij de afvloeiing van personeel bij fusies en liquidatie.
Ook had de kwestie langlopende con- tracten de aandacht.
De werkgroep zal de problemen na- der uitwerken, waarna de SEC tot een rapport hoopt te komen.
• Eindhoven
Op 10 o·ktober heeft de ledenvergade- ring van de afdeling Eindhoven met al- gemene stemmen ir. A. P. T. Advokaat tot haar lid van verdienste benoemd, het eerste van de afdeling,
De voorzitter, de heer Polderman, wees erop dat de heer Advokaat zijn bij- zondere kwaliteiten in drie hoedanig- heden ten voordele van de partij en de geme·enschap heeft ontplooid, te weten in het afdelingsllYestuur, in het bestuur van de Centrale Noord-Brabant en in de Raad van de Gemeente Eindhoven.
In 'zijn dankwooT'd meende de heer Advokaat aan de genoetmde criteria voor zijn benoeming er nog een te mogen toe- voe,gen, n.l. tijdig ophouden en ruimte maken voor nieuwe verse krachten.
• Purmerend
In Purmerend is een liberale sociëteit opgericht. De eerste avond zal worden gehouden op woensdag 16 november in
"De Doele", Koemarkt 56, te Purmerend, aanvang 8 uur.
Het bestuur van de afdeling-Purroe- rend heeft mr. dr. ·c. Berkhouwer uitge- nodigd die avond een lezing van onge- veer een half uur te houden over het onderwerp "De liberaal in deze tijd".
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De officieel aangekondigde geboorte van een nie?{We Omnje-telg is heuglijk nieuws voor het Prinselijk Paar en de gehele koninklijke familie, tot wie wij onze oprechte gel?tkwensen met ae komende blijde gebeurtenis richten.
Ook voor heez ons volk, met histori·
sche banden zo nauw aa.n de Oranjes verbonden, is het nieuws verheugend en van grote betekenis. De lijn van troonopvolgers wordt voortgezet en daarmee de constitutionele monarchie onder het 'H~<is van Oranje. Bij die monarchie heeft ons volk zich altijd wel bevonden.
Op de recente foto van prinses Bea~
tr;ix die wij hierbij afdrukken, ziet men haar in gesprek met dr. Tetzner tijdens het concours hippiq~te Jumping Amster- dam. De Prinses woonde dit concours verleden week zaterdag bij, samen met haar echtgenoot.
VVD en
WIE
het artikel van de beer A. W.Abspoel, lid van de redactiecommis·
sie en vroeger vele jaren voorzitter daar·
van, in Vrijheid en Democratie van 14 oktober over de voorgenomen verkie·
zingsmanifestatie van de JOVD heeft ge- lezen, zal zich verwonderd hebben over de conclwiie die de hoofdredactie van het Algemeen Handelsblad daaruit heeft getrokken, blijkens haar commentaar va11 19 oktober. Misschien is dit niet de be·
doeling geweest van het artikel in V. en D., aldus het Handelsblad, maar nu bet officiële orgaan van de VVD het bestaan van financiële steun van de VVD aan de JOVD in het geding brengt, kan de JOVD niet beter doen dan de conse- quenties hieruit trekken en verklaren voortaan af te zien van elke vorm van subsidie uit de kas van de VVD.
De heer . Abspoel deed een persoon- lijk, door hem volledig gesignèerd be- roep op de JOVD en haar voorzitter zich nog eens ernstig te beraden op het voornemen met een ei~en verkiezings- verklaring te komen ,.en zich af te vra- gen of de kie2rer daarmede niet in ver- warring zal worden gebracht, ten detri- mente van de door de VVD te voeren verkiezingsactie en dus ook: van de door haar te behalen verkiezings·
resultaten." ,.Wij weten en er- kennen," aldus de heer Abspoel, "dat de JOVD een geheel zelfstandige organisatie is. Maar zij heet nu eenmaal Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie, hetgeen bij iedere buiten·
staander toch duidelijk associaties moet oproepen met de Volkspartij voor Vrij·
beid en Democratie. Bovendien weet men in uitgebreide kring dat de JOVD finan·
ciële steun ontvangt van de VVD (het is door de JOVD zelf herhaaldelijk ge- zegd en geschreven)."
Hierna volgden nog enige omstandig- heden, waarmee de heer Abspoel niet beoogt de volstrekte onafhankelijkheid en zelfstandigheid van de JOVD in twijfel te trekken. Hij noemt ze om erop te wij- zen dat buitenstaanders JOVD en VVD niet geheel los van elkaar en wederzijds onafhankelijk en zelfstandig plegen te zien. De JOVD zelf kent het probleem maar al te goed. Niet voor niets .noemt de JOVD zichzelf in woord en geschrift
"de onafhankelijke liberale Jongerenor- ganisatie Vrijheid en Democratie", om op die wijze de zo vaak miskende, en bij andere politieke jongerenorganisaties meestal niet bestaande zelfstandigheid en onafhankelijkheid te beklemtonen.
Het is onbegrijpelijk dat het Handels- blàd blijkens een onderschrift onder de door de hoofdbesturen van de VVD en van de JOVD ter plaatsing aangeboden communiqués *) van mening blijft dat de zelfstandigheid van de JOVD in ge·
vaar zou kunnen worden gebracht door aanvaarding van verdere financiële steun van de VVD.
Ten . overvloede zij voor alle duide·
lijkbeid gesteld dat er geen sprake van
JOVD
vragen, maar ter nadere toelichting van de bedoelingen te dien aanzien.
Het dagelijks bestuur van de VVD heeft toen met instemming van dit voor·
nemen kennis genomen. Wanneer een po- litieke jongerenorganisatie meent dat het tot haar taak behoort eigen voorlichting te geven aan jonge kiezers, heeft zij daar.
toe het volste recht, juist als zij onafhan- kelijk is. Wanneer deze jongerenorgani- satie zich bereid verklaart om in het·
belang van de liberale zaak overleg te plegen - met behoud van eigen zelf- standigheid - ten einde mogelijke ver- warring te voorkomen, dan is dat toe te juichen. Ten slotte behoudt ook de VVD - die als liberale politiel'e partij bij uitstek geroepen is om de liberale politiek in de praktijk gestalte te geven - haar zelfstandigheid wanneer zij bereid is overleg te plegen met o.a. het dage- lijks bestuur van de JOVD, zoals dat op 15 september heeft plaatsgehad 'en bin- nenkort zal worden voortgezet, wanneer de discussienota voor een verkiezings·
program van de VVD bekend is en de politieke verhoudingen in verband met de kabinetscrisis wat duidelijker zijn.
Vanzelfsprekend erkent ook het hoofd·
is dat de VVD zich direct of indirect tegen een haar eventueel onwelgevallig voornemen van de JOVD heeft gekeerd en daarbij heeft gewezen op de vele vrijwillige banden tussen VVD en JOVD.
waaronder naast de persoonlijke contac- ten met fractievoorzitters en dagelijks·
bestuursledèn ool' de financiële steun.
Integendeel, de heer Abspoel heeft ge- wezen op het niet te ontkennen feit dat ,.men", de buitenstaanders, VVD en JOVD nu eenmaal niet elkaar associëren op grond van een aantal omstandigheden:
de naam, de plaatsing van artikelen van en over de JOVD in hèt orgaan van de VVD, het overleg van JOVD·bestuurders met fractievoorzitters en OO.gelijks be·
stuur van de VVD en ook het bestaan van financiële steun. Deze laatste bron van eventuele verwarring (niet: blijk van afhankelijkheid) niet noemen, zou een vorm van hypocrisie zijn, waaraan de heer Abspoel zich gelukkig niet heeft willen scl;uldig maken.
WAT de zaak van de verkiezingsmani- . festatie van de JOVD zelf betreft
het volgende: Ondanks de mogelijkheid van verwarring die de heer Abspoel en wellicht anderen met hem /zien, is het bij het hoofdbestuur van de VVD niet opgekomen zich daarover in afwijzende zin uit te laten. Integendeel, tijdens het beraad van de dagelijkse besturen van VVD, LDC, JOVD en LSVN op 15 sep- tember jl. heeft de heer Wiegel het, overigens reeds bekende, voornemen van de JOVD om te !romen met een eigen manifest, speciaal gericht tot de jongere kiezers, uitdrukkelijk ter sprake ge- bracht. En_ niet om ,.toestemming" te
. bestuur van de JOVD het recht van VVD'ers om te wijzen op mogelijke risi- co's ten aanzien van verwaning bij bui- tenstaanders, zonder daaraan beslissin- gen te verbinden die de indruk zouden kunnen wekken alsof er geschillen be- staan tussen de "onafhankelijke liberale Volkspartij voor Vrijheid en Democratie"
en de ,.onafhankelijke liberale Jongeren- organisatie Vrijheid en Democratie."
Ook leden van de redactie van dit weekblad hebben het volste recht hun persoonlijke mening te uiten. Op een zakelijk betoog als dat van de heer Ab- spoel, die uit overtuigde bezorgdheid zijn waarschuwing heeft laten horen, kan een zakelijke discussie volge11.
F. KORTHALS ALTES
Afluisterapparaten
f\NZE geestverwant de heer Sidney J.
V van den Bergh (Eerste Kamer) heeft de volgende schriftelijke vragen gesteld aan de minister van Justitie:
1. Heeft de minister !tennis genomen van berichten uit de pers, waarin wordt
·meegedeeld, dat de verkoop van eleit- tronische afluisterapparaten in Neder- land sterlt toeneemt?
2. Is de minister niet van mening, dat deze apparaten de ·,.privacy" van onze medeburgers in belangrijke mate zou·
den kunnen aantasten?
3. Is de minister bere~oals ·r-e~·'
sultaat van het in het vorige zittings·
jaar aangekondigde .,onderzoek naar een meer doeltreffende wettelijke regeling ter bescherming van de persoonlijlee le- venssfeer" (zie o.m. Aanhangsel Hande- lingen vorige zitting, blz. 933) naast het in dat verband onlangs ilt de Troon·
rede aangekondigde wetsontwerp ook met spoed wettelijk~ maatregelen voor te bereiden, die de aantasting' van ons privéleven door de vorenbedoelde appa·
ratuur zoveel mogelijk kunnen voorko- men?
IN aansluiting aan deze vragen is het volgende, ontleend aan . cte rubriek:
"Met ernst belteken" in Het Parool, wel een bewijs, hoe nuttig de vragen zijn, door de heer Van den Bergh gesteld:
Uitgerekend in het blad dat luistert naar de schone naam ,.Vrij Nederland", stond deze week de volgende kleine ad·
verte~tie:
;,De kleinste in de wereld bekende SPION. Zou u alles willen weten en horen in· uw kantoor, bedrijf, fabriek, enz. Voorkomt duizenden guldens be- drijfsschade. De minicosmos, zo groot als een suikerklontje, draagt alle ge- sprekken over een afstand van 1000 tot 1500 meter feilloos over ... " en nog meer van dit fraais over een geheim zendertje.
Natuurlijk zijn die zendertjes pralttiscll speelgoed voor journalisten die een Koekoek-vergadering moeten verslaan
vrijda$1 ~ 28 oktober 1966 - 3
*) Deze communiqué's luiden:
In het Algemeen Handelsblad van woensdag 19 oktober wordt, naar aan- leiding vari' een in het nummer van 14 oktober van "Vrijheid en Democra- tie" verschenen artikel, de vrees geuit dat door de financiële steun van de Volkspartij voor Vrijheid en Demo- cratie aan de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie de zelfstandig- heid van deze organisatie in gevaar zou kunnen worden gebracht.
Het hoofdbestuur van de VVD stelt er prijs op de verzekering te geven dat voor deze vrees geen enkele grond be- staat. De JOVD is een volstrekt zelf- standige organisatie, zoals de prak- tijk ook overduidelijk uitwijst.
Het Hoofdbestuur van de VVD meent bovendien dat het artikel in "Vrij- heid en Democratie" van 14 oktober ook geen enkele aanleiding geeft voor het oproepen van deze vrees.
ir. IC van der Pols, Voorzitter VVD.
Het hoofdbestuur van de JOVD is verheugd over deze mededeling en sluit zich daarbij volledig aan.
H. Wiegel.
Voorzitter JOVD·.
MASSIEF KARTONNEN
DOZEN
*
voor export en binnenlands gebruik
*
N.V. Stroocartonfabriek v/h
E.
FREE & . CO.H.W. STRAAl 20 • 22, OUDE PEKELA.
Afd. Kartonnage
re .. nr. 0 59 78 - 22 33 Tx nr. 53251.
(inderdaad? er zullen ook journalisten zijn, die een dergelijl'e methode nooit zouden willen toepassen - A.) en mis- schien ook voor echtgenoten, die de· ho·
t'ens op hun hoofd auditatief bevestigd willen. hebben. Maar een officiële opwek·
'king tot 'bï~dri.\fsspioniJàge. dat wordt \vat al te bar.
En als de advertentie-afàeling van Vrij-Nederland doorgaat met bet opne- men van zulke advertenties, kunnen de redacteuren binnenkort ONVRIJ Neder·
land in ·de kop schrijven.
Aldus het coînmentaar in deze Parool- rubriek, waarmee wij het, behoudens onze opmerking tussen haakjes, volleo- men eens kunnen zijn.
A.W. A.
I
I ,,
4 - vrijdag 28 oktober 1966
Onkruid 1n
•de raadstuin
D
E Amsterdamse gemeenteraad heeft er vorige week niet de geringste twijfel over laten bestaan dat juist in deze stad, waar de Fe-bruaristaking zijn bakermat vond, waar duizenden door de bezetter zijn gedeporteerd, de afkeer van totalitaire bewindsvormen diep is gewor- teld, men geen omgang wenst te hebben met personen of groepen die fascistische tendensen zo erg niet vinden. Dat bleek in het debat over de Boerenpartij, naar aanleiding van het feit dat twee leden van de raal'r hebben besloten uit deze partij te treden en hun zetel in de raad als onafhankelijken te behouden.Tot op dit ogenblik heeft het hoofd- bestuurslid van die partij, de heer N.
Verlaan, nog niet begrepen dat het niet tegen een partij ging. Tot op dit ogen- blik gelooft hij dat al die andere par- tijen erop uit waren een kleinere groe- pering te dwarsbomen. En hij zal wel- licht zijn meester, de heer H. Koekoek, ervan overtuigd hebben dat dit komt om-
dat men bevreesd is voor de Boerenpar- tij. De heer Verlaan heeft er dan vol- strekt niets van begrepen.
Het debat ging niet over de Boeren- partij. Het ging over de verbijsterende mentaliteit die is gebleken uit het ge- drag van de heer Koekoek en diens blin- - de volgelingen in een zaak die het hele
Nederlandse volk rechtstreeks aangaat.
En als dan in de Amsterdamse gemeen- teraad de heer Verlaan uitroept dat hij in de plaats van ir. Adams dè heer Baas twée blauwe ogen zou hebben bezorgd, dan kan er geen twijfel aan zijn dat hij zelfs nog niet begrepen heeft wat er eigenlijk is gebeurd.
D
E Amsterdamse feiten zijn simpel·twee leden, mevrouw A. A. M.
Baank-Meyer en de heer J. Verschoof, zijn uit de Boerenpartij getreden. Zij wil- len hun zete,l blijven bezetten. De raad is van oordeel dat zij dat kunnen doen, om- dat zij daarmee diegenen die hebben ge-
stemd op de beginselen van de Boeren- partij kunnen blijven dienen zonder zich daarbij te vereenzelvi,gen met de menta- liteit die vooral in de laatste tijd bij de leiding van deze partij is gebleken. Tege- lijk had de raad gevraagd hoe nu wel de houding van beide andere Boeren-raads- leden, de heren N. Verlaan en J. Rooden- burg, tegenover het standpunt van de heer Koekoek was, die ct:e heer Adams niet alleen heeft gehandhaafd, maar zelfs heeft gepoogd om diens afschuwwekkend geschrijf in het verradersblad De Mist- hoorn te vergoelijken met opmerkingen als: Och, je moet een man niet vangen op een woord.
Op deze vraag heeft de heer Verlaan geen antwëord gegeven. Hij heeft slechts gepoogd de raad te vertellen· dat hij een hartstochtelijke fascistenjager is, en dat hij bij andere partijen heus wel men- sen zou weten aan te wijzen die vroeger ook fout zijn geweest. Hij heeft eenvou- dig niet begrepen dat de vraag aller-
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
minst was of iemand wel eens fouten heeft gemaakt. De raad was niet op hek- senjacht, het ging niet om iemands verle- den, maar om wat men NU denkt. Het verleden. heeft daarbij slechts betekenis in zoverre dat bepaalde posities eisen stellen waaraan niet ieder kan voldoen, zomin als een voor oplichting veroordeel- de niet spoedig tot president van de Ne- derlandse Bank zal worden benoemd. Dat is geen nadragen van een verleden, maar dat zal de heer Verlaan zijn ontgaan.
A
LLEN tegen een, dat is gemeen, riep de heer Verlaan in de raad uit. Dat zou op sommige mensen indruk kunnen maken, zoals halve waarheden dat wel vaker doen. Maar het was geen kwestie van allen tegen een. Het was een kwes- tie van alle democraten tegen de kiemen van een onkruid dat in elke democra- tische tuin met kracht moet worden be- streden. Wie dat niet beseft hoort in een democratisch bestuurslichaam niet thuis.IIIIIIHUIIIII!IIIliiiiHIIIIIIIIIIIIIHlllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUIIIIIIIIIIfliiiiiiiiiiiiiii!IIIIIIHIIIIIIIIIIItlllmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHIIIIHUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIHIII\IHIIII\IIIHIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIllllllllllllll ~IIIIIIIIIIIIUIIHIIniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIl!IIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Onhoudbare toestand
T ANGS de weg van ingezonden stuk- ken in verscheidene Rotterdamse bladen heeft een zekere heer J. M. Veld- buis, accountant van professie, mede- standers gezocht voor het voeren van een proces tegen de_ gemeente Rotter- dam. De man had zich kennelijk groen en geel geërgerd over de toestand waar- in vele. Maasstedelijke straten en wegen verkeren. Hij wilde de gemeente aan- sprakelijk stellen voor de schade die door de veelal erbarmelijke conditie van het wegdek wordt aangericht aan schok- breker en banden van auto's.
Zijn uitgangspunt was blijkbaar dat de gemeente jegens de burgerij verplicht is voor goede ·bestratingen te ·zorgen.
Verzaakt zij die plicht dan moet zij daarvan maar de (financië!'e) gevolgen dragen. Aldus redenerende ging hij met behulp van zijn ingezonden stukken op zoek naar lieden die er net zo over den- ken als hij en die bereid konden worden geacht een bedrag van f 25 te betalen als aandeel in de gezamenlijk te dragen proceskosten. Gebleken is dat maar zes Rotterdammers hebben laten weten voor dit bedrag mee te willen doen.
Wil dit nu zeggen dat het met de ver- ontwaardiging over de slechte Rotter- damse bestratingen in de praktijk nogal blijkt los te lopen? Natuurlijk niet. Wij zouden ook niet gaarne beweren dat de heer Veldhuis bij enig nadenken het vruchteioos blijven van zijn stap had
kunnen en moeten voorzien. Want al is er dan niet uitgelwmen wat hij er zich blijkens zijn ingezonden stukken van had voorgesteld, helemaal vruchteloos mag men de actie toch ook weer niet noemen.
In elk geval immers is eens temeer het volle licht komen te vallen op wat in Rotterdam echt wel kan gelden a;Is
een heel vervelend verschijnsel van de tijd.
E
EN vervelend, doch bepaald geen nieuw verschijnsel. Het is in feite al jarenlang bekend dat de afdeling be- stratingen van Gemeentewerken op geen stukken na meer is opgewassen tegen haar taak. Wie niet geheel en al een vreemdeling in Jeruzalem is, weet ook wel waar de schoen wringt. Er komt voo,r de aanleg van nieuwe straten en het geregelde straatonderhoud niet vol- doende geld beschikbaar; er is gebrek aan ervaren straatmakers; er is een achterblijvende produktiviteit; er komt meer dan overvloedig werk op de dienst afstormen door de stadsuitbreidingen en door de vele bijzondere voorzieningen die voortvloeien uit de metrobouw.Neen, nieuw is het verschijnsel aller- minst. Voordat de heer Veldhuis zeer recentelijk aan zijn boosheid lucht meen- de te moeten geven, was er dit jaar al een paar keer eerder de aandacht voor gevraagd. Om te beginnen door
de Nieuwe Rotterdamse Courant die in de krant van 15 maart jl. een inter- vieuw met ir. J. D. Quak publiceerde ter gelegenheid van diens pensionering als directeur van Gemeentewerken. In dat artikel viel te lezen dat de · af- deling bestratingen de welvaart als een tegenwerkende factor ondervindt en dat volgens de scheidende directeur de ach- terstand in het straatonderhoud op zeker vier à vijf jaar kon worden geschat.
Niet ten onrecht noemde ir. Quak dit een deplorabele toestand. De RET heeft daar misschien nog wel een ander woord voor. Wij hebben de directeur van dit bedrijf weleens horen zeggen dat de slecht onderhouden straten 'voor tonnen per jaar schade berokkenen aan trams en bussen.
H
E_T artikel in de NRC heeft enige weken geleden een verlate reactie uitgelokt in het weekblad Bouw. In zijn altijd heet· lezenswaardige rubriek "Uit eigen en andermans koker" schreef (ir.) W. V(alderpoort) dat !hij "het rondweg ergerlijk en zelfs volkomen onaanvaard- baar (achtte) dat het Rotterdamse straatonderhouq door de meest bevoeg- de deskundige als deplorabel moet wor- den aangeduid".Straatonderhoud moet - zeker in een tijd van tot nog toe ongekende welvaart - tot de eerste plicht."n van een stads- beheer worden gerekend, zo redeneerde
hij verder. En hij voegde eraan toe dat het verzaken van die plicht moet worden geweten aan het feit, dat Rotterdam in de laatste tien jaar te veel hooi op zijn vork heeft genomen. Iets wat men in bestuurlijke kring en aan de top van de gemeentelijke technische diensten steeds heeft tegengehouden.
Dit nu latende voor wat het is, menen.
wij nog wel de aandacht te mogen vra- gen voor een aspect dat bij ons weten voor het eerst in onverholen bewoordin- gen naar buiten is getreden in de be- schouwing van de heer Valderpoort. Dat aspect betreft de lijdzaamheid waarmee de Rotterdammers over het algemeen hun lot ondergaan. Naar het oordeel van de heer Valderpoort wordt de thans le- vende generatie van bewoners een tè grote last Ópgelegd voor wat dan zo gaarne het "bouwen aan de toekomst"
wordt genoemd. Men zou de Rotterdam- mers voor hun onuitputtelijk schijnende geduld eigenlijk moeten eren met een monumentje op een representatieve plaats ergens langs het metrotracé.
Uitdrukkelijk constateert de heer Val- derpoort dat dit denkbeeld als "volko- men ernstig bedoeld" moet worden op- gevat. Waarom ook niet? Als er onder- tussen in de raad maar iemand is die bij de komende begrotingsbehandeling met Idem van argumenten het college met de neus drukt op een toestand die in de ware zin van het woord ondraag- lijk begint te worden.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllil:llllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllll!lllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllll'llllllllllllllllllllllllllllllll.lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllnllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll'llllllllllllllllilllllliliillllll:';llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllll!llllllllllll
Het aanz1en van onze
•stad
nE lezers die geregeld van onze be- U schouwingen kermis nemen, weten
da~. het aanzien van onze stad, Den Haag, ons bijzonder ter harte gaat. Op gevaar af dat men dit onderwerp nu wel voldoende besproken vindt, wagen we het toch er op, hier nogmaals enkele epmerkingen te maken over enkele ste- delijke aspecten, zonder de pas voor de toekomst af te snijden.
Aanleiding hiertoe is het initiatief, dat nu de winkeliersverenigingen van de Spuistraat en de Venestraat ontwikke- len, om ook deze straten voor het rij- verkeer af te sluiten en eenzelfde aan- zien te geven als de thans bijna vol- tooide Paleispromenade. De zakenmen- :sen in de Papestraat hebben zich met hetzelfde doel ook al tot de gemeente gewend.
, Wij vinden dit. alleszins begrijpelijk.
Toch menen we dat een beslissing in ]JE>sitieve zin niet dan na ernstige over- weging genomen mag worden. De Pa- leis-promenade heeft thans iets exclu- siefs. Men zou dit karakter aan de Pa- leispromenade gaan ontnemen, indien
4lelt andere straten van de binnenstad eenzelfde beeld zouden gaan vertonen.
Dan gaat; zo vrezen we, de attractie er wellicht af. Aan de andere kant be-
seffen we dat niets nagelaten kan en.
m~ worden om het winkelcentrum van
~ stad "leefbaar" te houden. ~We be-- laJ~~Tijk dit meet worden ~eacht, ka111
• Wt>i'tlen afteleid uit het tèit dat h.~ aan.
vankeHjk wat langzaam in de publieke bE-langstelling gekomen winkelcentrum In den Bogaard in Rijswijk, met een sterk toegenomen bezoek wordt gecon- fronteerd, vooral door de bezitters van auto's. Hier wringt o.i. voor het Haagse winkelcentrum in belangrijke mate de schoen: het parkeerprobleem.
S
TEEDS dringender wordt de oplos- sing daarvan, nauwelijks minder dringend dan de bebouwing van de open plekken. Allen die hierbij betrokken zijn dienen zich hierop zeer ernstig te be- zinnen. Het gemeentebestuur kan reeds veel doen door gestalte te geven aan de verwezenlijking van de plannen rond het oude stadhuis. Het particulier ini- tiatief zal dan zeker niet achterblijven.Een bewijs hiervoor is te vinden in de plannen om tegenover de Grote Kerk en het oude stadhuis een groot kantoorpand met winkels en inpandige garage te bou- wen, op de plaats van het vroegere Zuid, het inmiddels uitgebrande café en de fietsenstalling (eertijds de visbanken) op di! hoek van de Schoolstraat.
Het is te wensen, dat dit particuliere initiatief spoedig kan worden verwezen- lijkt, temeer omdat aan de andere zijde van de Schoolstraat een groot winkel- pand verlaten is. Het staat nu te koop.
Hoe lang nog? Een vraag niet zonder belang, in aanmerking nemende dat het Zuid al zeer geruime tijd leeg staat.
W<, kunnen er niet genoeg op hameren:
dit soort situaties doet afbreuk aan het aanzien van onze binnenstad.
We achten het overigens gelukkig dat het de bedoeling is tegenover het oude stadhuis niet uitsluitend een kantoorpand te bouwen. Winkels lijken hier onmis- baar. Anders krijgen we, in de avond vooral, een "dode wand". Iets waar- tegen in Amsterdam op het ogenblik terecht ernstig wordt gewaarschuwd in verband met de plannen tot bebouwing van de Vijzelstraat.
E
EN dergelijke waarschuwing is in ze- , ker or.zicht merkwaardig. Het is nog niet zo heel la:qg geleden dat het be- drijfsleven van oordeel was dat kanto- ren in de binnenstad thuis behoren .. Nade oorlog ontwierp Dudok zelfs _een re- geringscentrum aan het Spui. Dat leek bijzonder aantrekkelijk, maar de rege·
ring voelde er niet voor, o.a. op grond van het argument dat dan vooral des avonds een dode plek zou ontstaan. Te- gen deze opvatting is toen nogal verzet gerezen, maar dat afwijzende standpunt blijkt nu van visie te getuigen.
Moet overigens in ernst naar een ver- dere uitbouw van het Haagse winkel- centrum worden gestreefd? Dit lijkt een vreemde vraag, in aanmerking nemen-
d~ dat men in Amerika met een toen~
mende verkrotting van de binnensteden heeft te marken. In de Haagse gemeente- raad is daaraan al eens aandacht ge- schonken, bij welke gelegenheid men zich bezorgd maakte over de toekomst van onze city. Niet . geheel ten on- rechte. Maar het merkwaardige is nu, dat zich in de Amerikaanse steden een nieuwe ontwikkeling aan het voordoen is. Daar is namelijk sprake van een terugkeer naar de binnensteden, en zulks onder invloed van het publiek. Het wil ons nuttig voorkomen dat de verant- woordelijke autoriteiten aan dit Ameri- kaanse verschijnsel aandacht gaan be- steden. Het zou er op kunnen wijzen dat er meer reden dan ooit is om de leefbaarheid van de Haagse city te be-
vorderén. •
Planologie is moeilijk. In nauwelijks een kwart eeuw blijken in:iicl:lten op dit< gebie"d snel te. ·veranderen •.. · '
