FOTO SSPL/GETTY IMAGES
Veertig jaar geleden legde de Apple de kiem voor een computer voor consumenten.
Hoe de thuis-pc kwam, zag en verdween. Pagina E3
De pc
kan het
museum in
Na 40 jaar is de computer terug bij af
Te ch n o l o g i e
Veertig jaar geleden legde Apple de kiem voor de pc. We kregen controle over data en rekenkracht, maar gaven die weer uit handen.
Door onze redacteur Marc Hijink
AMSTERDAM. Nee, natuurlijk bouwde Apple niet de eerste pc. Die stamt uit 1981 en daarop prijkt een fier IBM-logo. Maar de Apple I, die ve e r t i g jaar geleden in elkaar werd gesol- deerd door Apple-oprichter Steve Wozniak, was wel de eerste computer die je aan een toetsenbord en een beeldscherm kon koppelen.
Wozniak en zijn partner Steve Jobs legden zo de basis voor wat we nu zien als een thuiscomputer. Al was de Apple I bedoeld voor hobbyisten, hij werd gezien als een doorbraak in een tijd dat rekenkracht was voorbehou- den aan mainf rames: grote, onbereik- bare computers op kantoren die geen apps lustten maar ponskaarten.
Jobs gokte erop dat de consumen- tenmarkt vele malen groter kon wor- den dan de markt voor zakelijke com- putergebruikers. De doorbraak kwam een jaar later met de Apple II, die IBM inspireerde tot de IBM-pc en het begin inluidde van de Windows-dynastie.
Een paar decennia hielden we ons be- zig met megaherzen, kilobytes, in- stallatiefouten en waar de floppy met de printerdrivers ook al weer geble-
ven was.
Fast forward naar 2016. Het aantal verkochte pc ’s blijft dalen (vorig jaar 289 miljoen, opnieuw een daling van 8 procent) want de smartphone (1,5 miljard toestellen in 2015) is onze fa- voriete computer geworden. Het tra- ditionele beeld van de pc – een bestu- ringssysteem kiezen, software instal- leren, data bewaren op je eigen harde schijf – verdw ijnt.
De cloud is de nieuwe thuiscompu- ter. Rekenkracht en opslagruimte ver- huist van lokale pc’s naar servers op
afstand. Bijna alle software, van mail, tekstverwerkers, spreadsheets en mediaspelers, draait in de cloud. De ongrijpbare wolk aan webservers, ge- huisvest in anonieme datacentra, is dankzij snelle breedbandverbindin- gen bereikbaar voor iedereen.
Datacentra zijn nu het strijdtoneel voor de computerindustrie. Tien jaar geleden begon Amazon met zijn pu- blieke cloud: verhuur van servers waarop andere bedrijven eigen dien- sten laten draaien of data opslaan. Nu draait bijvoorbeeld een loodzware vi- deodienst als Netflix op deze Amazon Web Services (AWS). Amazon ver- diende vorig jaar 99 miljard dollar
met de webwinkel en 8 miljard aan de verhuur van servers. Die 8 miljard van AWS, dat groeit als kool, levert nu al de meeste winst op.
AWS is marktleider maar de con- currentie groeit. Microsoft bouwde een eigen cloudomgeving die te huur is – een van de snelst groeiende on- derdelen van het bedrijf.
Ook Google verhuurt nu zijn ser- vers als publieke cloud. Dat levert een bijzondere samenwerking op met de grote concurrent Apple. Vorige week berichtte techsite The Information d at Apple zijn iCloud deels wil onder- brengen op Googles servers. De reden is dat Apple er nog niet in is geslaagd om zelf een fatsoenlijke, betrouwbare infrastructuur voor de cloud te bou- wen die de miljarden foto’s, video’s, berichten en documenten van alle iPhone- en iPad-gebruikers kan huis- ve s te n .
Apple zou het liefst alle essentiële onderdelen van zijn diensten zelf bouwen – al sinds 1976 wil Apple zo- wel hardware als software onder con- trole hebben. Maar de cloudprojecten faalden tot nu toe. Vooralsnog draait iCloud daarom op drie externe ‘bestu- ringssystemen voor de cloud’: Ama- zon AWS, Google Cloud Computing en Microsoft Azure.
Automatisering geautomatiseerd Veertig jaar na de Apple I zit de meest gebruikte computer dus in onze bin- nenzak. Dankzij de appstore is de au- tomatisering nu ge a u to m at i s e e rd : p ro g r a m m a’s updaten zichzelf met een druk op de knop, de rekening
wordt automatisch betaald. Je hoeft geen whizzkid te zijn om met compu- ters te werken, ook geen snel appa- raat meer te hebben om de nieuwste software te draaien.
De pc lijkt terug bij af: de technolo- gische vooruitgang wordt geboekt op servers die ver van ons af staan. Daar worden geen ponskaarten meer ge- bruikt, zoals in de jaren zeventig, maar draaien apps en bots op basis van kunstmatige intelligentie.
Omdat we bijna alle software en diensten via de webbrowser kunnen benaderen doet de keuze voor Win- dows, Apple of Linux – de afgelopen decennia aanleiding voor slaande ru- zies tussen pc-gebruikers en Apple- fetisjisten – er nog weinig toe.
Dat zie je terug in de cijfers van Mi- crosoft. In 1996 leverde Windows nog eenderde van de omzet en de helft van de winst. Nu is het amper 10 pro- cent van de omzet. De laatste versie, Windows 10, is een gratis upgrade voor consumenten als lokkertje voor andere, betaalde d i e n s te n .
Microsofts nieuwe baas Satya Na- della rekent af met sentimenten uit de tijd van zijn voorgangers Bill Gates en Steve Ballmer. Deze week maakte Mi- crosoft op het congres Build bekend dat Windows 10 deels Linux zal on- dersteunen – jarenlang de aartsvijand van elke Microsoft-werknemer.
In 2001 vergeleek Steve Ballmer Li- nux nog weinig subtiel met een ‘kan- ke rge z we l’. Maar goed, zo’n groot strateeg was Ballmer ook weer niet:
hij wist in 2007 zeker dat de iPhone nooit een succes zou worden.
Veertig jaar na Apple I zit de meest gebruikte computer in onze binnenzak
Tot de komst van personal computers in de jaren zeventig was rekenkracht voorbehouden aan logge systemen in bedrijven. Anno 2016 draait de meeste software niet meer op pc’s maar in d a t a c e n t ra .
FOTO ’S CONNIE ZHOU / GOOGLE, AP
APPLE 1
Los moederbord
Op 1 april 1976 richtten Steve Wozniak en Steve Jobs Apple op. De Apple I was hun eerste pro- duct: een moederbord waar je zelf een voeding en behuizing aan moest toevoegen. Er zijn nog 43 exemplaren van Apple I in om- loop, waarvan er zes werken. Een daarvan werd in 2013 voor ruim een half miljoen euro verkocht.
Wozniak deelde zijn ontwerpen met iedereen die zich ervoor interesseerde. De Apple I kostte 250 dollar om te maken, werd voor 500 dollar verkocht aan de winke- lier en voor 666,66 dollar aan klan- ten. Naast Wozniak en Jobs was Ronald Wayne medeoprichter. Hij verkocht zijn belang in Apple na twee weken voor 800 dollar.
