ELECTRO RADIO MERCUUR

i

ELECTRO RADIO MERCUUR

* VEERTIENDAAGS

$ R:

■

VAKBLAD V

10e Jaargang

nr. 255 6 Aug. ’55

ELECTROTECHNISCHEINSTALLATEURS• HANDELARENINELECTRISCHEVERBRUIKSTOESTELLEN

EN VERLICHTINGSARTIKELEN . HANDELAREN IN RADIOTOESTELLEN EN RADIO-ONDERDELEN

7

T?lectronische afstandsbesturing'' is het toverwoord, dat een miniatuurvloot in een waterbassin feilloos

”*-J laatnavigeren, alsdoor eenonzichtbarehandgeleid.Schepen vareneen kleinehaven uit;van een ervan stijgt een sierlijk watervliegtuig op, dat na een korte vlucht op het water daalt. Het moederschip trekt een schuimendeboogover hetwater, delaadkraanzwaaitbuitenboordenna een beetjemanoeuvrerenhangt het modelvliegtuigjeaandekabelenwordtaandekgezwaaid.Danwordenreddingboten,dieindedavits schomme­

len, uitgezet en schieten alsnijvere torren over het watervlak. Tenslotteloopt de hele vlootde haven weer binnen en meert langsde kade, alles opcommando vande ,.kapitein", diein eenglazen huisje op een paar knopjesdrukt.

Deze „droomvloot”is een vande veleaantrekkingspunten opdegroteDuitse Radio-, Televisie-en Phono- tcntoonstelling, die totbegin September teDusseldorp wordtgehouden. Vooraldejeugd, met haargeestdrift voordemogelijkheden vandemodernetechniek,probeertingespannen hetgeheim vandit„wonder” tedoor­

gronden.

E&2!

____

wr/j...

.•i1

/£’

jfefej

fi

verrassing (\# ^{\\ \ \ \}

i •

Weer een topverkoper*. de nieuwe RUTON 60, een machtig wapen in de verkoopstrijd. Alle RUTON voor­

delen van kwaliteit en afwerking tegen lagere prijs.

Laat Uw klanten deze nieuwe RUTON 60 zien en U zult persoonlijk ervaren hoe vlot de verkoop gaat.

Nu voor deze lage prijs een prachtige en bijzondere stofzuiger.

Bisonsterke motor Enorme luchtverplaatsing Hoog zuigvermogen Hoog vacuum

Dubbel rooster en grote stofzak metvoortdurende stoffiltering.

Front-Air-borstel--- Practische ophanghaak

Hoogglans gelakt met verchroomde delén Draaibare hulpstukken

u >

1

Uw klanten vragen de R 60.

Zorg dat Uw voorraad op peil is.

r>-

....WMUMt' ^{: •}

Bestel NU!

..

I .

En...natuurlijk hebt I

U de gegarandeerde RUTON winstmargeI

9 De bisonsterke motoren zijn van een revolutionaire constructie.

Octrooi aangevraagd in vele landen.

=- -

».*

UITGAVEVANDEN.V.UITQEVER8MM.

DILIQENTIA - AMSTERDAM Postgiro: 136400 Bankier: Twentsche Bank

ELECTRO RADIO MERCEER _F I

Redactie en Administratie:

Kalverstraat 35, Amsterdam C.

Telefoon 40453en 35253

VEERTIENDAAGS VAKBLAD

metdemededelingenvan

Abonnementsprijs:

Bedrijfsorgaan ElcctrotcchnischAmbacht enDetailhandel NederlandseVerenigingvanElcctrotcchnischeWerkgevers Nederlandse Elcctrotcchnische Winkclicrsorganisatie Stichting Centraal Instituut voordeStofzuigerhandel

(Cistofa)Afd.Detailhandel

Nederl. Kath.Bondvan Electrotechnische Werkgevers St.Antonius

NederlandseVerenigingvanNeonInstallateurs Federatie van Electrotechnische Werkgeversorganisaties

Nederlandse VerenigingvanNettenbouwers

f7,— perjaar; voor leden van deaangeslotenvakorganisatiese.d.

f5,— perjaar.

Losse nummers f0,40

MARKTONDERZOEK IN DE RADIODETAILHANDEL

door J. F. ten Hacken

(~}Pdevraagwatmarktonderzoekbehelst, is hetkortsteenduidelijksteantwoord:

,,Kijk uit voorje springt.” Deze omschrij­

vingis ontleendaan deaantekeningen, die MarcoPolomaakte,opzijnberoemdetocht naarChina. Indietijd wasde enigemoge­

lijkheid tot marktonderzoek het persoon­

lijk bezoeken van verre landen, waarmee men handelwildedrijven. Hetiszobelang­

rijkomuittekijken,alvorensmendesprong waagt, omdatalle beslissingen opcommer­

cieel gebied van verstrekkende betekenis zijnvoorbetgehelebedrijf.

eenvoudig en enkelvoudig ook van aard, dat betrekkingheeftopdemarkt.Hetopzoekenvan adressen van mogelijke afnemersin een adres­

boek, het vaststellen van de reclameactiviteit van de concurrentie, zijn alle activiteiten, die tot het marktonderzoek kunnen worden gere­

kendenerisgeendetailhandelaaraan tewijzen dieindezeeenvoudige vormnietopenigema­

nieraan marktonderzoekdoet.

Het doel van het marktonderzoek van de detailhandelaar is omzetverhoging, met dien verstande,dat ook zijn netto-winstin redelijke verhouding daarmee zal worden vergroot. De omzetvandedetailhandelaarisafhankelijkvan vele factoren, welke zijn te onderscheiden in interneinvloedenenexterneinvloeden.

7. Invoerbelemmeringen.

8. Gevolgen lidmaatschap N. V. R.D.

9. Levensduurvanhetproduct.

Interne Invloeden

TTierzijnverschillende factoren, waaropdera- Adiodetailhandelaarinvloed kan uitoefenen, waardoorhijdusinstaatis,naargelangzijnacti­

viteit,zijnomzet meerofminder te vergroten.

Laatons dezeinterneinvloeden aaneen nader onderzoek onderwerpen.

1. Voorraadenassortiment.

AAWanneerde radiodetailhandelaar zijn voor- raad gaatvaststellen,zal hij enerzijdsge­

neigdzijndezezoklein mogelijkte houden; hij kanbijv. opgrond vanervaring zeggen: In de prijsklassenvanf200.-totf400,-hebikhetafge­

lopenseizoen65%vanhetaantalverkochteradio- apparaten kunnen klassificeren. Nu kan hijals uiterstebesluitenalleenapparaten indezeprijs­

klasseinvoorraadtenemen.Zijn risico’s inde voorraadzijndan practischtotnulgereduceerd endeinvestering indevoorraadisookzo klein mogelijk.

Anderzijdskanhijzeggen:Ikwileenzogropt mogelijkesorteringinalleprijsklassen.Hetrisico vanhetoverjarig wordenvanapparatenis dan zeergroot, bovendienzalde investeringboven zijn krachten gaan en de omzetsnelheid sterk dalen. Vooreen juistbeleidzal dedetailhande­

laardemiddenweg moeten nemen,metalsuit­

gangspunten:

1) hetbedrag,dathijinzijnvoorraad kan investeren,en

2) desorteringradio-apparaten welkehij invoorraadzoukunnennemen.

Indien hij meerdere merken voert, zal hij er tevens rekening mee houden, welk merk in de verschillende prijsklassen de boventoon voert.

Degroottevanhecassortimentisnatuurlijkeen belangrijkreclamemiddel,hetpubliekdoetgraag (vervolgziepag.489) Watismarktonderzoek?

A/Tarktonderzoekishetonderzoeknaardeom- vangendeeisenvandein-enverkooppoli- tiek,alsmiddelvancontroleopdedoelmatigheid vandebewerkingvanproductenenmarkten.Het isniet ietswatalleenvoorgrotebedrijvenenal­

leen voor wetenschappelijk onderlegdemensen geschikt zou zijn. Het marktonderzoek wil de ondernemerkleinengrooteensteunzijnbijbet leidenvan zijnzaakenwel inhet bijzonderbij het bepalen vanzijn verkooppolitieken bet be­

vorderen van de verkoopactiviteit. Markt­

onderzoek isgeendoel opzich zeil,maarvindt zijn rechtvaardiging slechts als het zo wordt uitgevoerd,dat betkandienenalseen „tooifor management.”Hetkanerveeltoebijdragen,de verkoopinspanningen doeltreffender te richten endeproductiviteitvandeverkoopopeenhoger niveautebrengen.

Tndien men zich afvraagt ol een radiodetail- -*•handelaaraanmarktonderzoekdoet,zalmen ditzekerkunnenbeamen. Immersiederedetail­

handelaaronderzoektopzijnmanierdemarkt.

Alhoewelniet bewust dat hij aan marktonder­

zoek doet, zal hij toch bepaalde handelingen stellen, welkealszodanig kunnenworden aan­

gemerkt.. Het begrip marktonderzoek is zeer ruim en omvat eigenlijk elk onderzoek, hoe

AT 7illen we voor een bepaalde radiodetail- vv handelaarbeschouwenhoehijzichviaeen marktonderzoekeen basiszal verschaften voor een verantwoordverkoopbeleid,dankunnen we veronderstellen,dat hijaandehandvanboven­

staande indeling de volgende factoren aan een nader onderzoek zal onderwerpen:

A. InterneInvloeden.

1. Voorraad en assortiment.

2. Alleenverkoop van bepaalde merken voor een bepaald rayon.

3. Liggingenaanzien vanhetwinkelpand.

4. Inrichtingvanetalages.

5. Inrichting van verkoopruimte.

6.'Reclamepolitiek.

7. Credietverlening.

S. Verkooporganisatie.

9. Ontwikkelingenreputatiederonderneming.

B. ExterneInvloeden.

1. Conjunctuur- (structuur)veranderingen.

2. Samenstelling van de bevolking.

3. Stadsuitbreiding.

4. Concurrentiepositie.

5. Koopgewoonten.

6. Seizoeninvloeden.

in nieuwe woonwijken

Nieuwe credietvormen vergroten mogelijkheid

Wanneer iemand, die reeds gevestigdis, cMc'r$

eenbedrijfineennieuwpandwilgaanbeginnc*1»

zalhemeenredelijketermijnwordentoegesra^n omzijn bestaand bedrijfteliquideren ofte ver­

kopen. Hieronder volgen enige bijzonderheder*

over de nieuwe credietvormen.

r~Vervaringheeltwelgeleerd,dathetinhetalgemeenvoormiddenstanderszeermoeilijk en vaakzeltsonmogelijkisom zich regaanvestigenindenieuwe woonwijken,welke aandebuitenkant vanonzegroteenkleineplaatsenverrijzen. Wanneermendesituatie in dienieuwe woonwijkeneensoplettendbezietdan kanmenalgauw vaststellen,datde middenstanddaardoorgaanseenveelzwakkerepositieinneemtdanindelangerbestaande stadsdelen en dat het kapitaalkrachtige grootbedrijfdaar vaak de beste verkooppunten heeft weten te bemachtigen.

Hethypothecaircrediet Urzijnvoorditverschijnselverschillendeoorza-

J“jkenaantewijzen,maardevoornaamstedaar- nieuwbedrijfspandtelatenbouwenoftekopen;

vanistochwel,datdemiddenstanders-behou- b) hetinrichtingscrediet,hetwelktendoelheeft dens wellicht bij hoge uitzondering - niet in middenstandersdenodigegeldenteverschaffen, staat zijn om de zeer grote bedragen op te om ineennieuwpandeen bedrijfdoelmatigen brengen, welkedoorgaans metde vestiging in naardeeisen van de tijdinterichten,

eennieuwewoonwijkzijngemoeid. Ook ishet Zowel het hypothecaircredietals het inrich- voorhenmeestalnietmogelijkomviaeennor- tingscrediet worden slechts verleend ten be­

maalcredietdebeschikkingoverhetbenodigde hoevevaneenvestigingvan eenmiddenstands- kapitaal te verkrijgen. Om zich in een nieuwe bedrijfineennieuwofnieuwtebouwenbedrijfs- wijk te kunnen gaan vestigen moet men dik- pand. Alsnieuwgebouwdebedrijfspanden wor- wijlseen bedrijfspandkopen. In kleinereplaat- denbeschouwdpandenwelkena 1 Januari 1954 senishetzelfsvaaknodig,darmenzelfeenpand zijngereedgekomen.

laar bouwen.Dat isgeen kleinigheid,wantbe- Voor de credieten komen in aanmerking drijfspanden zijn zeerduur, vooral omdatdeze zelfstandige ondernemers, die in een nieuw niet vallenonderdepremie-rcgelingwelkedoor pand, eenwinkelbedrijf,eenambachtsbedrijf, de overheid voor de woningbouwgetroffen is. een kleinindustrieel bedrijf,eengrossierderij, Natuurlijk kan men opeen bedrijfspand wel ofeen ander dienst verlenend bedrijf willen een hypothecaire lening verkrijgen, maar die vestigen.

zal doorgaansniet meeropbrengen danca50% Natuurlijk kunnen denieuwe credieten niet vande bouwkosten. Demiddenstanderdiezelf zo maarklakkeloos aan iedereen worden gege- een pandwillatenbouwenzaldusmoetenpro- ven. Dit is alleen mogelijk, indien de belang- berenomdeoverige50%vandebouwkostenop hebbende a) voldoet aan de vestigingseisen, een andere manierbijeente brengen. Crzullen welke voor de betreffende branche gelden;

niet veel middenstanderszijn,diedaarinzullen b) bekwaam geacht kanwordenom hetteves- slagen.Daarbijkomtnog,datookdeinrichting tigenbedrijfbehoorlijk te kunnen exploiteren;

vaneenbedrijfineennieuwpanddoorgaansveel c) inhettevestigenbedrijfzijnhoofdbronvan hogere bedragen vergt, dan waaroverde mid- bestaanzalkunnenvinden,

denstanderkanbeschikkenofwaaroverhijdoor Als algemeneregel geldtoverigens, dat wan- middel vaneen normaalcredietde beschikking neerde aanvrager reedseen bedrijfheeftendit kan verkrijgen. wenstvoorttezetten gééncredietvoordeves- Deoverheidachthet-terecht-nietgewenst, tiging van een nieuw bedrijf wordt verstrekt, dat de middenstand in denieuwe wijken door

herkapitaalkrachtigegrootbedrijfopdeachter­

grond dreigt te worden gedrongen. Daarom heeft zij in overleg met de vier centrale Mid­

denstandsbonden twee nieuwe credietvormen

heeft middenstanders in staat te stellen een

TTet hypothecair crediet, dat door de Staat wordtgegarandeerd, bedraagtten hoogste 85%vande bouw-ofkoopsom, inbegrepen dïc vandegrondenzal doorgaans een.bedrag van f40.000,— niet mogen overschrijden Op deze wijze kan een middenstander een aanzienlijk, hoger hypothecair crediet verkrijgen dan in­

gevalvaneennormalehypothecairelening,wel­

ke meestal slechts50%van de totalebouwkos­

ten bedraagt.

In principe geldt als eis, dat de belangheb­

bendederesterende 15%vande bouw-ofkoop­

sommeteigen middelen kan financieren.In be­

paaldegevallenkan wordentoegestaan,datdit gedeelte medegefinancierd wordtoplangeter­

mijn van derden verkregen gelden.

De door de Staat gegarandeerde hypotheek wordt uitsluitend verleend voor debouwofde aankoop van bedrijfspanden. Bevat een pand ookéén ofmeerwoningen,dan wordteendoor de Staat gegarandeerd crediet uitsluitend leend voor hetbedrijfsgedeelte.

DegarantievandeStaatduurtten hoogste 15 jaar.Indie 15jaar moettenminste50%van het credietwordenafgelost.Deeerstejarenworden deaflossingen laaggehoudenomhetbedrijf in deaanvangniettezwaartebelasten.Verwacht magworden, datna 15jaarvoorhetnogreste­

rende deel een normale hypotheek zal kunnen wordenverkregen.

ver-

(Vervolgoppag.4S7)

Wijze van indiening en van behandeling van credietaanvragen

a. Aanvragen voor een hypothecair crediet en/ofvooreen inrichtingscrediet kunnen worden ingediendbijhetAlgemeen WaarborgfondsvoordeMiddenstand,Sarphatikadeno. 11,Amster­

dam, op een daarvoor door het fonds te verstrekken formulier. Indien er voor een branche een bijzonder waarborgfonds bestaat, kan de aanvragedesgewenst aan dat fonds worden ge­

adresseerd.

b. Tegelijk met het indienen van een aanvrage voor een hypothecair crediet ofvoor richtingscrediet dient een bedragvan f25,— te wordengestort oppostrekeningno. 736S3 hetAlgemeen Waarborgfonds, alsbijdrageinde behandelingskosten. Ditbedrag wordt,indien deaanvragewordtafgewezen,nietgerestitueerd. Indien hetcrediet wordt toegewezen,zalhet fonds van deaanvragernogeen aanvullende bijdragein de kosten vanbehandeling vorderen.

Deze bijdrage zal niet hogerzijn dan f200,—.

Aaneenondernemerkan-zonodig-een hypothecaircredieten eeninrichtingscredietworden verstrekt.Bijhetindienenvaneengecombineerdeaanvragebehoeftslechtseenmaaleenbedrag van f25,— te worden overgemaakt.

Naderebijzonderhedenoverdenieuwe credietenkan menaantreffenin eenprospectus, dat bij het Algemeen Waarborgfonds voor de Middenstand, Sarphatikade 11 te Amsterdam (tc'- 020of2900/32754) kan worden aangevraagd.

geschapen, welke beogen het middenstanders financieel mogelijk te maken om zich in een nieuwbedrijfspandtegaanvestigen. Bijdeuit­

voering van dezenieuwecredietregeling iseen belangrijke taak toegewezen aan de Stichting

„Algemeen Waarborgfonds voor de Midden­

stand”, welke door de vier Middenstandsbon­

den in hetlevenisgeroepen. Dezetaak bestaat uithetonderzoekenvandecredietaanvragenen het uitbrengen vanadviesdaarover.

een in- van

De nieuwe credietvormen

De nieuwe, door de Staat te garanderen, cre- dieten zijn:

a) her hypothecair crediet, hetwelk ten doel

J

I

485

TERMIJNRETALING KAN EENVOUDIG WORDEN GEADMINISTREERD

Eriseentijdgeweestdatdecontanteverkoop warener blijkbaartoch ookdiehet „jonggeen beschouwd werd als de enige goede methode schuld, oud geen geld” totspreekwoord stem- voor de detaillist. Men kan die wijze van ver- pelden. Maar watookde oudetijdgedachten koopzelfsnogals„hetvanje"aanbevolenzien gedaan heeft, de nieuwe tijd trekt zich daar in middenstandsprogramma’s en nog zijn er weinig meervan aan.

degelijke lieden die van termijnbetaling niet Hetwastrouwensvoorheenooknietallemaal weten willen. Het afbetalingsstelsel is danook zobest. Nogkunnen velenzichdetijdherinne- wclbelastmeteenzwarehypotheekvanslechte rentoendetimmerman,desmidendemetselaar ervaringendoorvelemiddenstandersermeeop- gewoonwarenopjaarrekeningteleveren,zodat gedaan.Nogmaarweinigewekengeledenisvan zij een gemiddeld cre.dietgaven van meer dan Groningen uit eencampagne ingezet ter aan- 6 maanden. En de oudemethode van het ver- bevcling vancontante betaling, onder hetmo- kopen oprekeningenhetmaarafwachtenwan­

neerhetde klantbeliefde

nadièn reeds weerin de oude kwaalvervallen.

Want eenoude kwaal isdit:hetcredietzonder formaliteitenkan alleenredelijke resultatenop- lcverenjals de oude gemoedelijkheid en dege­

lijkheider nog zijn.

Minder risico’s

Nadezecontante periodezijn nu sommigen opnieuwovergegaantotcredietgeving. Datbe­

hoeftgeenterugvalindeoudemisèretebeteke­

nen. Wantstelligbrengtelkevormvancrediet- gevihg zijnrisico’s mee, maar toch zijn diebij de nieuwe vormgeringerdan bij de oude.Ten eerste is er een duidelijke afspraak, die bij de oudevaakontbrak.Tentweedeheeftdeleveran­

cier het indehand, althanskan hij inde hand houden, indien hij wil, om niethetene crediet over het andere heen te geven. Bij de oude schrijf-maar-op-methodeisdatniethetgeval.

Vervolgens worden er meer informaties ge­

nomen danvoorheenen, alzijndieook geens­

zins altijdbetrouwbaar, incombinatie metwat decrediteu-zelftewetenkankomen,gevenze tochenighouvast. Maarhierisnuvaakdewin­

kelzaak in een moeilijker positie dan het post­

orderbedrijf.Hetlaatstekantijdnemenomzich teoriënteren, het eerstealleen bij artikelen die dekknt nietdirect kanofwil meenemen.

Informaties.

Hier beginnen de moeilijkheden voor de tot hedencontant verkopende winkelier. Dieheeft -hijnietwanneerhij, zoalsveelgebeurt,viaeen financieringsinstituutofbankcredietgeeft. Dan dientde klantde ambtelijkewegte volgen,in­

lichtingenteverstrekkenomtrentzichzelfenhij weettevorendathijenigedagenmoetwachten eerhijbescheid ontvangtop zijnverzoek.

Niét in allegevallen isdiemethode doeltref­

fend.Juistwaarhetdecontantverkopendewin­

kelierbetreftmeteengroepvangeregeldeklan­

ten,aanwiehij welenigcredietzouwilleng^an geven omdathij voeltdatdetijddaarrijpvoor is,rijzenermoeilijkheden.Hij kandikwijlseen- (vervolgoppag. 487) Model B: Rekcning-courantblad

J. van Drimmelen,

ModelA: Schuldbekentenis

eens te komen betalen, waartegen in Groningen dannublijkbaarnogstrijd gevoerdmoetworden,was slechter dan de moderne afbetaling. Veel detaillis­

ten voelen zich in deze dagengenoopt,toch ook eensietstegaandoen,wel wetende dat hun eigen klantenoptermijnkopen bijanderenenvrezendze opdenduurgeheeltever­

liezen.

Erisduseenmerkwaar­

digeontwikkelingtecon­

stateren:eerstiserhetge­

moedelijke klantencre- diet;wanneerdatoniaardt blijkbaaromdatde basis, hetonderlinge,gemoedc- lijkevertrouwen,geschokt is,gaatmenoverop con­

tanteverkoop.Invelestre­

ken van ons land heeft deze ontwikkeling zich voltrokken tussen deeer­

ste entweede wereldoor­

log.Delaatsteschonkeen schone kans om geheel schoonschip te maken.

Blijkbaar zijn sommigen

15e Februari

achttien

... guldenen cents

19 .

15e Maart

en op de

achttien

... guldenen...“...”.”.”..7.17 wegens onderstaande heden aan mij geleverde goederen:

cents

Grootdorp. 15 Januari 19 55 Totaal f Betaald,, Blijft f (Handtekening)

(w.g.) J. VAN DRIMMELEN

ticfdat de grote achterstand in betaling door debiteuren menige middenstandszaak ziek maakte.

TE BETALEN:

Februari f

Industrielaan 78, Grootdorp.

„Contant-service”

Tegelijkertijd zien wij echter de afbetaling gepropageerdalsnooittevorenengeadverteerd

onder de meest verleidelijke namen. Men kan Totaal

afbetalingscrediet zelfs aangeboden zien onder _________________

denaam „Contant-service",waarbij dusdezin BETALINGEN vanhetwoord„contant”zelfsinzijntegendeel --- - verkeerd is, een feit dat de „degelijke,lieden” 15 Februari zonder twijfelalssymptoomvanhetvervalzo­

wel vanonzetaal-alsvanonzebetalingszederi ... ...

zullen beschouwen. Zij die de oud-vaderlandse

soliditeit roemen en bedenkeKjk het hoofd ... ...

schudden over de opgang die de afbetaling ...

maakt, hebbennatuurlijkgelijk. Evenalszij die

honderd jaar geleden het oprichten v.an een ...

hypotheekbankalseenrampbeschouwden. Een huis zonder hypotheek is een prettiger bezit

daneenmei:een zilverendakeneenonbetaalde --- --- --- rekening kanmeerkwaaddoendaneenbetaal­

de. Maar zelfs in die vroegere dagen waren er ... 7--- --- liedendiewegensschuldenopdeflesgingen,en

Adres 18 : -

Maart

Woonplaats:..

36 i f

f 18 15 Maart f 18

...

f 18

18 i —

televisie

INTERDRAAGGOLFONTVANGERS

door J. D. Stil

Terloops is in dit blad reeds gesproken interdraaggolfontvangers.Wczulleneensnader ingaanopdezeaanpopulariteit winnendeont­

vanger.

Zoals men weer, wordt bij een z.g. conven­

tioneleontvangerhetgeluidergensindebeeld- middenfrequentversterkergesepareerdenwordt dezedaarnaafzonderlijkverderversterkt ineen mf. versterker. Bij de moderne ontvangers, welke indekanaalkiezereen PCC84 -f- PCF80 hebben, ligt degeluidsmiddenfrequentiedanop 33,4 MHz endebceldmiddcnfrequentieop38,9 MHz. In de oudere ontvangers meteen capa- dtieve tuner, welke herkenbaar is aan het omschakelsysteem en de buizen, liggen deze frequenties op resp. 18 MHz en 23,5 MHz.

Bij eerstgenoemde tuner isde afstand tussen de verschillende schakeltrappen gelijk. Bij de tweede tuner is deze niet gelijk en bovendien is de buizenbezetting EF80 en ECC81.

Wezullenterugkerentotdelaatstverschenen apparaten volgens het conventionele systeem.

De doorlaatkromme zal er dan uitzien alsin fig. 1 bij het huidige eenzijbandsysteem. Wan­

neer nudeoscillatorverloopt, berekent diteen verschuiving van de stippellijntjes. Nu is de bandbreedte van het geluidsgedeelte slechts 200 kHz. Men stellezich nu eensvoor, dat de oscillator frequentie 100 kHz verloopt. Dit kan gemakkelijk, daar deze voor ontvangst van Lopik op67.75-fr 18= 85,75 kHz staat ingesteld en een verloop van 100kHzeenver­

andering van circa 0,15o betekent.

Een verandering van 100 kHzbij een band­

breedte van 200kHz betekentechter, dathet geluid venrokken is. Tegen dat het zover is, heeft de gelukkige toestelbezitter natuurlijk al van

Ü=f*7

A

OJC.

-oO

^ 0'é>/*cSn

% 2

bergzender is. Stelt deze dan afop maximum geluid, dan is tevens het beeld afgestemd op maximumkwaliteit; alsertenminstebeeldwas.

Want het kijkgenot wordt in zo'n randgebied grondig bedorven doorstoring. Men ziet wel beeld, doch door een gordijn van sneeuw.

Natuurlijk is de beeldkwaliteit clan slecht, de toestelbezitter,ook niet dom, heeft al

„fluitje” met een frequentie van 5,5 MHz.

We kennen dit allemaal uit onze omroepdoos.

Wanneer twee zenders ontvangen worden, waarvan de draaggol(Frequenties J000 Hz ver­

schillen, dan ontstaat zo’n gezellig fluitje. In dit geval is het verschil 5,5 MHz. Dit signaal dat frequentic-gemoduleerd is, kan dus direct achter de detector afgenomen worden. Na dit uitfilteren kan ditsignaaldan ineen 5,5 MHz middenfrequentversterkerversterktworden.Het blokschema is getekend in fig. 2.

Dit 5,5 MHzsignaal isechterookaanwezig in het videosignaal enzal aanleidinggeventot

/»/yefu<cf

maar

gauwindegaten,datdoordraaienaandefijn- afstemming het beeld veel beter wordt. In fig. 1 betekent dit, dat het werkpunt van de bceldmiddenfrequentie verschoven wordt naar b.v. 37,5 MHz, waar deamplitude50% groter isdan die op38,9 MHz.

Ook het werkpunt van het geluid op 33,4 MHz echter is eenzelfdebedrag naar links ge­

schovenen geluid iserallangnietmeer, hoog­

stens in ’t beeld.

De reactie van de meeste toestelbezitters,

* _irtcfeots-erf/er*ef

o

deze theorie niet kennende, zal zijn, dat het toestel„niet? deugt. Wel is er een verlies aan detailscherpte, maar dit zal de mens nog meer sterken in zijn overtuiging, dat het toestel niet in orde is.

Hg.3 geluid in ’t beeld. Dit is direct te herkennen aan een aantal wisselende donkere en lichte banden in ’t beeld, in tegenstellingtotbrom in het video. Deze veroorzaakt een stilstaande donkere band. Hiertegen dienen maatregelen Dooreenlistige genomenteworden. Dezemaatregelenbestaan schakeling kan meestal uit zuigkringen of sperkringen. Een menhieraanont­

komen, voorop­

gesteld dat men zendersontvangt welke zich hou- Hg. 1

i

cd —

denaanhetgenor- maliseerde ver­

schilvan5,5MHz tussen beeld en

geluidfrequentie. zuigkring van 5,5 MHzparallelaandeuitgang een paarkeerbijgeregeld.Nogergerwordt het, Jndien n.J. het hele sjxrctrum uit fig. 1 in van de videqdetector geeft een verzwakking indien de betrokken toestelbezitter aan de één middenfrequentversterker wordt versterkt van het mf geluidsignaal. Men kan wel een rand van de werkingssfeer zit van een T.V. en gedetecteerd, dan zal het de geluids- sperkringaanbrengeninderoosterleiding,welke zender,speciaalindienditdepopulaireLangen- draaggolf na detectie aanwezig zijn als een voor 5,5 MHz een grote weerstand vormt.

Hg. 4

■k

36 ij 3g vo

Jf 32 J3 jy Jf

'

4Ö7

Men kaneendergelijkcspcrkringdanvoort- (vervolgvanpag.485) zetten in de anode van de videoversterker,

(fig.4)ofmeteenzuigkringindeanode(fig.5). voudig niet zeggen dat hij eerst eenseven in­

formeren wil. Watstaathemclan tedoen?Hij kantweewegeninslaan. Deene,dieonder an­

dere dooreen dergroot-winkelbcdrijvcn wordt gevolgd, is bruikbaar wanneer de detaillist de namen en adressen van zijn klanten kent. Be­

doeld bedrijf heeft eenvoudig informaties ge­

trokkenopallecliëntenwaarvanhetdeadressen bezat.Hetheeftopgronddaarvanbepaaldhoe­

verhetmetdecredietgangtenopzichtevanelke klant zou willengaan enneemtnu, zodraeen zijn resonantie- der„goed”bevondencliëntendezaakbezoekt.de hogeimpedantievormt,kanook gelegenheidtebaatomopdiscretewijzetezeg­

gendathetgaarnebereidzouzijnmevr.vanX.

dienst te zijnmet een rckeningcourantcrediet.

Inde VerenigdeStatenis voordergclijkege­

vallendezevormgebruikelijkdatmenopgrond van de ingewonnen informatie zelf uitmaakt dat deze cliënt een maand-betaling van bij na de detector aanwezig zijn, voorbeeld f75,— zeker zou kunnen volbrengen de midden- en hemdaneen maximumcredietgeeft tot het

* ^t’cfeo

-O- r i

%.5

Daar een spcrkring voor frequentieeen

in de kathodevande videoversterkereen spcr­

kringopgenomen worden (fig.6). Voordereso- nantiefrequentieontstaatdaneenstevigetegen- koppeling dus geringe versterking.

Doordat er een vast verschil bestaat tussen geluid- en beeldfrequentie zal het inteferentie signaal altijd

ook als we het merkpunt van

frequent gaanverschuiven.Voorlange-afstand- zesvoudige bedrag daarvan, dus van f450,—.

ontvangst dus voordeliger. Tevens zal enig De klantkan nu als hij dat wenst altijd debet staan tot dat maximum, d.w.z. in het uiterste gevalkanhij,onmiddellijknadathijeenmaand- termijn van f 75,— heeft betaald, weer voor f75,—bijkopèn.Ditsysteemheeftvoor,dathet deklanten insterke matebindtaandecrediet-

1875-1955 =80jaar Wereldvermaardheid DebestetechnicivanDuitsland gaven U en ons een prachtig

Jubileumcadeau

ZELFSTARTENDE electrischeuurwerken (Patentaangevraagd)f 14.50 bruto, met de bekende „PALMTAG" garantie.

Vraagt onze CATALOGUS uitgave APRIL I95S

IMPORTEURS:

ELECTRIC.TIM E,

1

Telefoon34607(2lijnen)

gevende zaak.

Niet ieder zal voor deze methode de meest geschikteklantenkring hebben.Invelegevallen zalhijooknietdirecttoteenzo vergaandecre- dietverstrekking willen overgaan en zal hij de credietverkoop slechts willen gebruiken als een gewenste aanvulling op de contante verkoop.

Hijzaldan,alshijgeenervaringinhetcrediet- hedrijfheeft, voorzichtigtewerk moetengaan, wanthet geven van credietis'cen vakdat ge- oscillatorverloopgeen invloed meer hebben op lccrclmoet worden.

het geluid. De interdraaggollontvanger heelt Menigkeerzaldewinkeliereenaanvraagvoor dus belangrijke voordelen. Een voorbeeld Van crediet krijgen die hij genoodzaakt zal zijnof eeninterdraaggollontvangerisb.v.deTX1720. directaftewijzen, ofdirect intewilligen. Dan moeten mensenkennis en „feeling" het doen.

TONEELVERLICIITIXGSAPPARATEN

„TUBELA”

Tovèrli’suniverselebestralingsapparaat voordeteeltvan bolenandere

gewassen wettigged.

Bg. 6

.Fabriekvanapeciale Verlichting*apparaten

AMSTERDAM-Z.

v.Ottadeitraat 228-230, Telefoon720485

(Philips).

Bij mcerdefinitiesontvangers kandit systeem jammer genoeg niet toegepast worden, daar deze zenders zich ook niet houden aan dit

Schuldbekentenis.

Denieuwheidvanhetmoderneconsumenten- credietin Nederlandenhet ontbrekenvaneen sluitendinformatiestelsel alsin de V.S. bestaat bemoeilijken deze soortvan handel zeer. Maar voor degene die ondanks dat niet tegen die Hethypothecaircredietwordtverstrekttegen bezwarenopzietkanenigehulpwatdeadmini- de voor hypothecaire leningen gebruikelijke Straticvc zijde van de kwestie aangaat wel ge­

rente(momenteel a4%).

vaste verschil van 5,5 MHz.

WERK

REVISIE TEKENINGEN

(vervolgvanpag.484)

STUURT UW GEGEVENS TIJDIG//

bodenworden.

Hierbij geven wij een modelvan eenschuld­

bekentenis en van een rekening-courant-blad- TJetinrichtingscredietzalinhetalgemeenniet zijde die in de practijk zijn gebleken goed te meerdan140.000,—kunnenbedragen. Dit voldoen.De ervaringleertdattegenhetplaatsen credietkanwordenverleendterfinancieringvan vanccn handtekeninggeen bezwaarwordtge- de afwerking vandebedrijfsruimte, debedrijfs- maaktzodatdeleverancierinelkgevalhetvoor- uitrusting, de goederenvoorraad, deuitstaande deejjieefc althansiets inhandentehebbendat vorderingen en de eventuele huurgarantie. De Bewijsstuk kan dienen,wateenverbetering goederenvoorraad kan slechts worden gefinan- iiecekent: tegenover het oude opschrijfsysteem.

cierd voorzover daarvoor geen in de betref- Dc schuldbekentenis, tevens factuur, en de fendc bedrijfstak normaal leverancierscrcdiet rekening-courant-kaartzijndusdanigopeenaan beschikbaaris. twee zjjdcn bedrukt vel papier geplaatst dat Onder dcuitstaandevorderingenvallengeen met behulp van carbonpapier gelijktijdig een huurkoopvorderingen. Voor een eventueefcge- .afsclujfc V00rdeklant wordtgemaakt, eiste huurgarantiekan een deelvan het inrich-

tingscrcdict worden geblokkeerd. De credieten worden doordcStaatvollediggegarandeerden

verstrektdoordcNcderlandscheMiddenstands- denafgelost.Indienaan derente-enaflossings­

verplichtingennietstiptwordtvoldaankanhet credietonmiddellijkworden opgeëist.

Vooreeninrichtingscredietkunnen persoon-

lijkeenzakelijkezekerheden worden gevraagd. Eeil GIS0*lamp Z6t allBS 1H liet JUlStC UW

Hetinrichtingscrediet ^{ElectroTechnischTeken-en}Adviesbureau

H. I. T IJ D I N K

Hoofdstraat44,Apeldoorn,Tel.K67604398

wordtvervolgd

bankN.V.

Het crediet wordt verleendin rekening-cou- tegen de normale bankcondities.

Hetcredietmoetintenhoogste 15jaarwor- rant

HAZEMEYER

\et' \aa\

\efKa

\\»t'

\t\*U

Oraaischakelaars Tuimelschakelaars Stopcontacten

bruin en wit

Opbouw

en '

Inbouw

U'EMA

K eur Normaal

Voorzien van Het KEMA KEURTEKEN

en

het KEMA LABORATORIUM

druipwaterdicht

van

Installatiemateriaal

HAZEMEYER

m

(vervolgvnnpog.4S3)

een keuze uit een grote sortering..Indien men ookindehogereprijsklassengoedgesorteerdis, zalditextraofferskostenenkanextraopbreng­

sten meebrengen.

lagekaststaan,moetensteedsvoorzienzijn eenprijskaartje,liefstmeteenkortetoelichting öp het apparaaten geassocieerd metde naam vanderadiodetailhandelaar.Eenétalagezonder tekstkaarten geeft maar een halve verkoop- boodschap.Hetcontact, dat deconsumentvia deétalagekrijgt isvandoorslaggevendeaard.

In een volgend artikel zullen wij de overige interne invloeden, die een basis vormen voor een verantwoord verkoopbeleidvoor de radio­

detailhandelaaronderdeloupenemen.Opdeze wijze komen wij dan tot een totaal beeld van het marktonderzoek, dateenradiodetailhande­

laarkaninstellen.

van

’

.

WELLIAM KIKKERS HandelsondernemingN.V.

Bcurs-Damrak,Amsterdam,brengt ter openbare kennis, dathaar ge­

wijzigde leveringsvoorwaarden op 15 Juli 1955 ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te Am­

sterdam werden gedeponeerd en vanaf heden voor haar afnemers op aanvrage verkrijgbaarzijnd 2. Alleenverkoop.

T~\c alleenverkoopvaneen bepaald merk ver- schaftderadiodetailhandelaar eigenlijk een monopolie. Hieraan zal hij echter bijzondere activiteitmoetenverbindenwilhijerdevruchten vanplukken. Vooralalsheteenbekendmerkis dat het vertrouwen geniet, zal het attenderen van hetpubliekopzijn zaakderadiodetailhan­

delaarzekerextraomzetten verschaffen.

In grotesteden komt alleenverkoop van een bepaaldmerkweinig voor,voorgeheeldestad.

Deexclusiviteit wordtdangehandhaafddoorin de winkelcentra slechts aan een detailhande­

laar de verkoop van dit bepaalde merk toe te staan.

Ned.-Amerikaanse Fittingfabriek in 1954

UithetverslagvandeN.V.Ned.-Amerikaan­

se Fittingfabriekte Deventeroverhetboekjaar 1954 blijkt dat in dit boekjaar de productie Deze alleenverkoop van een bepaald merk geleidelijkaan werdopgevoerd inverband met houdtin,datgeenanderedetailhandelaarineen c\e toenemende vraag en in totaal bijna 1500 bepaaldrayonditmerkkanvoeren.Ditwilniet tongereedproductbedroeg.Deverruimingvan zeggen,datalleverkopenuiteenbepaaldrayon afzetopdeNederlandsemarktduurdevoort;

via een radiodetailhandelaar lopen. De consu- de exportwerd34 procentgroterdan in 1953.

mentimmerskanombepaalderedenenzichtot Qe cotaleafzet bedroeg ca. 1780 ton, hetgeen een radiodetailhandelaar uit een ander rayon

wenden. Deze gevallen komen echter nietveel

ten opzichte van 1953 een stijging betekende van 48 procent. Hoewel loonronden en een steedsverdergaande stijging vande grondstof­

fenprijzen een nadelige invloed hadden op de uitkomstenvan hetbedrijf,zijndevooruitzich­

tennietongunstig,daardevraagnaarproduc­

ten bevredigend was. Men nadert langzamer- radio-apparaatiseenduurzaamverbruiksartikel, handde volle productie; de post oprichtings-, hetgaatvelejarenmee. Deomzetvanhetaan- voorbereidings- en aanloopkosten werd geheel tal apparaten is dus in vergelijking met niet afgeschreven, hoewel dit de verlies- en winst- duurzamegebruiksartikelen gering.Terwijl een rekening, die sluit met een nadelig saldo kruidenier, eenbakkerofeenslagerzijnwinkel

gerust in de woonwijken kan vestigen, zal de radiodetailhandelaar beter een winkelcentrum

WITTE KAT, KWALITEIT8BATTER1J

voor.

3. Liggingenaanzienvanhetwinkelpand. Ookvoor

„Centraal” * antennes

hettoonaangevende merk!

Nietalleenwerd het„Centraal"systeemmet succesopdeTVtentoonstellinginMünchenen Luiktoegepast,ook inNederlandwerdenreeds veleflatsenshowroomsvanradiozakenvaneen

„Centraal" systeem (AM-FM-TV) voorzien.

InlichtingenenfolderswordenUgaarneverstrektdoor:

c.v. MENTOR - DEN HAAG VAN BLANKENBURGSTRAAT23

V“*

KATHREIN

van

f1.341.581,45,zwaardrukte.Depersoneelsvoor­

zieningbaardeinheteerstehalfjaarvelezorgen;

erwaseenbelangrijkeonderbezetting,dochhet totvestigingsplaats kunnen kiezen. tweede halfjaar bracht daarin verbetering. In

Ook het uiterlijkvan hetwinkelpandvraagt liet verslag wordt een bijzonder woord van meer zorg. Is men eenmaal op een bepaalde dankgebrachtaanhetpersoneel,datondervaak plaatsgevestigd,danverandert mennietdirect,' zeermoeilijkeomstandighedengrotetoewijding immershetinrichtenvanhetpandendeinven- en ijver betoonde,

taris hebben kosten meegebracht. Het aanzien vanhet pand kanmen welsteeds bijhouden of verbeteren. Zo blijkt bijv. in drukke winkel­

strateneennaarbinnen gebouwdeetalagevoor radioapparaten meer succes te hebben dan de etalage welke gelijk met de straat is. Het pu-

b.ickkandanrustigdeuitstallingenbezichtigen. Ter gelegenheid van het eerste congres van zonder dat her doorde overige voorbijgangers atoomenergievoorvreedzamedoeleindenwordt op een ofandere manier gehinderd wordt of van8t/m21AugustusaanstaandeteGeneveeen grote internationale tentoonstelling gehouden van apparatuur en applicaties voor kernphy- sischedoeleinden,waarookdoorPhilipsaanzal

TEL.334806

Fa. W. van Doorn & Zonen

Culemborg

Atoomenergie voor vreedzame doeleinden

Nederlandse apparaten naar Genève.

afgeleid.

4. Inrichting van de étalages.

T^ve étalages van deradiodetailhandelaar zijn worden deelgenomen.Erzulleno.a.tentoonge-

^ zijnbestehulpbij de verkoop. Veelhande- steld worden een maquette van een synchro- larenbeseffen dit te weinig. Deverzorgingvan cyclotron, diverse apparaten voorradio-actieve dezeetalageslaatdikwijlstewensenover. Hetis stralingsmeting welke deels zullen worden ge- zeerbelangrijkdathetpubliek, ookvoordat het demonstreerdeneen cascade-generatorvan600 binnenkomt, reedseen blikopdecollectieheeft kV. Tevens een selectie van meet-en regelap- kunnen werpen en zich een oordeel heeft ge- paratuurvoor hetregelen,metenenregistreren vormd. Zij, dieophetpuntstaaneeneenradio- van industriëleprocessen, evenals radio-actieve apparaat tekopenen diegeen voorkeurhebben isotopenvoorindustriëleenmedischeroepassin- bepaalde radio-detailhandelaar om 'genen een aantal essentiële onderdelen, zoals persoonlijke redenen (familie, kennissen c.d.), door Philips geleverd zijnvoor het groteCos- lopen verschillende étalageslangsensteken zo motronteBrookhaven (U.S.A.).

hun licht op. Men koopt een radio-apparaat Ookdeindustriëletelevisie-apparatuur zaler nietineen„vloeken’nzucht",maarkanerdik- een plaats vinden als waarnemingsinstrument wijls weken overberaadslagen. door opstelling van de cameraop stralings-ge- Ook de étalagcverlichting is hier een punt vaarlijkcplaatseninlaboratoriaenz., waarmede

belang. Deradio-apparaten, diein de eta- veilige waarnemingop afstandmogelijkis.

voor een

Bruto-prijs f. 63.50 Matnikkel of Matkoper

Vraagt Uw grossier!

van

I

overal waar gewoond en gewerkt wordt

. . ' - 1:'

3 Éii‘ mmm

TflB m Sp

. m

\ ■■ _\

e \

#

Vi verdient §¥®¥2°IK©G¥ir£\KTr - materiaal voorkeur!

\

ï. ■

. •

= §¥©¥2°IX©K]¥^[iS¥- installatie-

! materiaal munt uit door zijn

aesthetische vormen en weerga­

loze soliditeit.

9

u) A

£: : _{D /}

.V,

_, me t—I i / emai IN

I

'ri duBèeCe gaioniie!

m

^T)

^f!

SB ₃ mmm ^{n ï} i i

jliB üll PI W LL

= :

II!

3 ^!

^I? »T2»»mWT

s

O p bouw I NSTALLATI EMATE R I AAL

Vertegenwoordiger voor Nederland:

TECHNISCHE HANDELSONDERNEMING -ROMAL"

UTRECHT: Plompetorengracht 12. 'Telefoon: 18041.

ROTTERDAM: Industriegebouw, Goudse Singel, Telefoon 23032.

AMSTERDAM: Reestraat 9, Telefoon 302I0.

N. V. POPE'S DRAAD-EN LAMPENFABRIEKEN - VENLO

I

5

491

;

BEVEILIGING MET BIMETALEN

door ir. A. D. Mesritz e. i.

Tn deelcctrotechniek nemen de bimetalen tegenwoordigeenzeerbelangrijkeplaatsin,vooralvoormotor- 1 beveiliging,maarookvooreenaantalanderetoepassingen.Dewerkingvaneenbimctaalberustopeenreeds zeerlangbekendnatuurkundigverschijnsel,nl.deongclijkeuitzettingvan metalen,alszeverwarmdworden.

Erwordentweestrokenmetaalopelkaargelast,dieeenongclijkeuitzcttingscocfficicnthebben.Alseender- gclijkgeheelverwarmdwordt,isdeverlengingvanhetmetaalmetdesterksteuitzettingookhetgrootst,zodat dedubbelestrookkromtrekt.Alsheteneeindvastbevestigdis,krijgthetandereeinddaardoortenzijwaartse verplaatsing,diedestegroteris,naarmatedetemperatuurhogeris.Dijeengeschikteuitvoeringenopstelling kanzelfsdeverplaatsingvanhetvrijeuiteindeevenredigzijnmetdetemperatuurstijging.

bereiken; er zijn clan ook voor dit doel z.g.

vertraagde veiligheden. Ook met de bekende maximumbeveiliging zonder meerbereikt men de gewenste beveiliging niet voldoende. De maximum inrichting bestaat uit een elcctro- magneet, waarvan de windingen de motor- stroom voeren. Als die stroom boven een be­

paalde grootte komt, trekt de electromagneet zijn ankeraan en doet daardoor de schakelaar uitvallen.

Inverbandmethet hierondervolgende,eerst enkele opmerkingenover devoorkomendeuit­

voeringen van de motorschakelaars. Vanouds wordthiervoorzeerveelgebruikgemaaktvande

„automatischeschakelaars”of„automaten".In een fabriek zijn deze ondergebracht in een schakelkast-, zodat ze van buitenaf met een handel ingezet kunnen worden, fïg. 1.Staanze in, dan houdteen paldeschakelaar vast,tegen de werking van een ofmeer veren. Als de pal door deelectromagneer wordtgelicht, trekken deverendeautomaatuit.Infig.2isditschema­

tisch voorgesteld; M is hier de uitschakel- of maximumspoel. Meestaliserbij motorschakel- kasten ook nulspanningsbeveiliging: zolang er spanningishoudteenelectromagneet,waarvan despoelopdenetspanning isaangesloten, zijn ankervast(SpoelNinfig.2). Valtdespanning weg,dan tikt het vallende anker tegen de pal, zodatde automaatde motor uitschakelt. Inde getekende schema’s is alleen het beginsel van dezeenvolgendeschakelingengegeven. Erzijn allerleivariaties,waarop hiernietverder wordt ingegaan.

Naast de automaten komen meer en meer Een algemene, niet electrische, toepassing

hiervan vindt men bij thermometers. Inplaats vandebekendekwikthermometers zijnervoor huishoudelijk gebruik ook toestelletjes in de handel, die in hoofdzaak bestaan uit een bimetaal, waarvan hetvrijeeindeen wijzerbe­

weegt,dielangseen schaalloopt. Evenalsbij de electrische meetinstrumenten leest men opeen schaalde temperatuuraf. In electrische schake­

lingenwordthetbimetaalo.a.gebruiktinallerlei.;‘- thermostaten voor temperatuurregeling. Zo ' vindt menzebijv. in warmwaterreservoirs. Als:

de temperatuur van het water de gewenste waarde heeftbereikt, ishet bimetaalzo verge-\ kromd, dat een contact wordt geopend, waar- • door de verwarmingselementen worden uitge­

schakeld. Isdetemperatuurbenedeneenbepaal- ; dewaardegedaald,danschakelthetbimetaalde { stroom weer in. Opeen dergelijke manier kan men met een op de juiste manier vervaardigd J bimetaalvoorallerleidoeleindendetemperatuur ‘ controleren ofregelen.

Bij electrische machines is het van belang te beletten, dat de temperatuur te hoog oploopt '.

tengevolge van de stroomwarmte die in de windingen wordt ontwikkeld. Ook bij trans­

formatoren magdetemperatuurvandeolieniet tehoogworden.Eénvandemanierenomditte controlerenishetgebruikvaneenbimetaal,dat directtegen dewikkelingvandemotorofin de olie van de transformator wordt aangebracht.

Volledigheidshalvemoet hier vermeld worden, dat men voor dit doel gewoonlijk nieteen bi­

metaalgebruikt,maareenandere„temperatuur­

meter”. Daarvoorkunnen o.a. thermo-elemen- ren dienen, die bestaan uit twee ongelijke metalen,waarbijeenspanningwordtopgewekt alsdecontactplaatswarmerwordtdandeandere uiteinden. Ook worden vaak draden gebruikt vaneen materiaal, waarvan de weerstandsterk verandertmetdetemperatuur.

Hg. I.Schakelkastmetautomaat(Hazemeyer)

voor het bedienen van motoren de „(electro)*

magnetische schakelaars" in gebruik. Dit zijn schakelaars,waarvandeschakelarmwordtinge­

trokken door een electromagneet, zodra deze wordtbekrachtigd.Fig.3toonthetbinnenwerk van een dergelijke schakelaar; fig. 4 laat het beginselvandeschakelingzien.Alsdemagneet stroomloos wordt, trekt eenveerde schakelaar uit.Despoelvandezeelectromagneetwordtge­

voeddooreen hulpstroom. Bij gewonemagne- rische.schakelaars,zoalsdiebijmotorenworden gebruikt, taktmendehulpstroomeenvoudigaf vandehoofdleidingenindekast.Erisinderegel eendrukknopvoorinschakeleneneenvooruit­

schakelen. Een hulpcontact H overbrugt de inknop, zodat men deze kan loslaten als de schakelaarinis. Een dergelijkeschakelaarheeft dan tevens reeds nulspanningsbeveiliging. Im­

mers,alsdenetspanningwegvalt,verdwijntook debekrachtigingvandespoel,zodatdeschake­

laaruitvalt. Ditisdereden,waaromde Duitse termvoordezemagnetischeschakelaar„Schütz"

is.Metonzebekendevoorkeurvooranderedan lig.2.Deginselschemavineenmaximum

nu/spanningsautomaat

# 4

N CD

/\V

Motorbeveiliging n

\7oor beveiliging van motoren en ookvan de leidingenineeninstallatieechterhebbenbi- metalen wèl veel betekenis. Men moet daarbij .voor ogen houden dat een motor niet defect raakt tengevolge van het doorgaan van een sterkestroom maarwèlals tengevolgevan die

stroom de wikkeling testerk wordtverwarmd. In feite komt dit hierop neer

Weliswaar is dat inderdaad het geval als de nodigis,destroomsterktebenedeneenbepaalde Nederlandsewoorden,wordtdusditwoordook stroom veel sterker wordt dan normaal maar waardetehouden, maardatgezorgdmoetwor- vaakinNederlandgebruikt!Wilmendemotor ook bij een niet sterke overbelasting kan de den, dat een grote overbelasting minder lang ook maximumbeveiliginggeven, danwordtde temperatuurtehoogoplopenalsdiestroomlang wordttoegelatendaneenkleinereoverbelasting, spoel M vaneen electromagneet (relais) opge- aanhoudt. ' Met een gewonesmeltveiligheid is dit niet te nomen in de stroomketen naarde motor. Het

dat het niet

POLIVOLT ^beste isolatiebuis

goedkoopste installatiebuis

10-12 % in pri,s verlaagd!

POLVA - NEDERLAND N.V.

Thans meerdanooit:

Voor alle huizen

POLVA-BUIZEN OOSTERBEEK

GLASBEEK-45”

ff

De nieuwe, dubbelwandige wasmachine, met gemoffelde buitenkuip Prijs, exclusief wringer . .

Meerprijs voor tijdschakelaar

„GLASBEEK” de Nederlandse wasmachine met de beste motor!

(Ook leverbaar met omschakelbare motor).

Zeer interessante kortingsregeling!

N.V. Apparaten- en Machinefabriek H, Glasbeek Jr.

Noordkade 4a - WADDINXVEEN - Telefoon 389 (K 1828) f 215.—

f 20.-

!

i

i

; I

:

Laat ons Uw ventilatieproblenien oplossen!

Wij staan IJ ten dienste niet een nitgebreid assortiment:

T

Ring-ventilatoren Tafel-Wandventilatoren

Plafond-ventilatoren

Merken: 1THO • A.E).<ü. - INDOL A - COOLAIR en*.

4 TECHNISCHE UNIE - Amsterdam

HEYBROEK-ZÉLANDER N.V. EN ELECTROCENTRUM

Hoofdkantoor en Toonzalen: AMSTERDAM, Keizersgracht 242-248, Telefoon 62450

Verkoopkantoren: Amsterdam -Amersfoort - Arnhem - Breda -Deventer - Eindhoven - ’s-Gravenhage - Groningen - Haarlem Hilversum - Leeuwarden - Maastricht - Middelburg - Nijmegen - Rotterdam - Utrecht - Zwolle

493

:

geslotencontact van ditrelaisisopgenomen in dehulpstroomketcn. Wordtdestroomtegroot dan trekthetrelaiszijn ankeraan; hetcontact wordtgeopend;dehulpsrroomwordtverbroken endemotorstopt.

lichten. Ookkanheteencontactdragen,datin dehulpstroomketenofindenulspanningsketcn isopgenomen.Ditlaatsteisdusookdemethode, diebij electromagnetischeschakelaars kanwór­

dentoegepast.

Er is nog een interessant voordeel aan het bimetaal verbonden. Stel, dat men een motor gewoon met een smeltstop ofeen maximum relaisbeveiligt. Alsdan destroomtesrerkisen demotortewarm,valtdeautomaatuitofsmelt deveiligheid door. Maaralsmendirectdaarna weer inschakelt, resp. een nieuwe veiligheid inzet,kanmendemotorgewoonweerinbedrijf nemen.Hijisdanechternogwarmenalshijnu een kortetijdmetdenormalestroomin bedrijf iszalde temperatuurvandewikkeling tochre hoog kunnen stijgen. Is de motor met een bimetaalbeveiligd,danisditnahetopnieuwin­

schakelenzelfnogwarm.Evenalsde motor,zal hetbimetaaldusnuookweerverderintempera­

tuur stijgen en dus tóch de motor weer uit­

schakelen als hij een niet-toelaatbare tempera­

tuurbereikt.Zelfsiserhetvoordeel,datmende automaatmetbimetaalnietweerkan inschake­

lenalsdemotor(ènhetbimetaal)nogtewarmis.

Fig.5toonteenmagnetischeschakelaar,waar­

indebimetalen duidelijktezien zijn.

Er is slechts één nadeelvan het bimetaal te noemen: Het heeft ook bij een sterke stroom toch altijd nog een kleine tijd nodig om ver genoeg verwarmd te worden. Als er dus in de

gen en als de eindtemperatuur vanhet krom­

trekkende bimetaal b.v. 40° is, dan stijgt het bimetaal dus 20° als de motor 35° stijgt. Een temperatuurtoenamevandemotormet l%van 35°, dus 3,5° moet dan alsgevolg hebben een temperatuurstijging vanhetbimetaalmet 10%

van20°datisdus2°.

;

Uiteenenandervolgtwel,dat mennieteen i

willekeurige strook bimetaal in een automaat kan monteren om daarmee een motor te be­

veiligen. Indeeersteplaatsmoetmenzodanige materialen kiezen, dat ze een voldoende ver­

vormingkrijgenbijverwarming.Maarookmoet de afkoeling door warmte-afgifte aan de om­

ringende lucht overeenkomen met die van de motor.Bijdemotorzijndewindingengeïsoleerd enisolatiematerialengeleidendewarmteslecht.

Daaromheenisdanechterweerhetijzerenhuis van de motor, dat een groot afkoelend opper­

vlakheeft.Dewerkelijkgoedebeveiligingwordt alleen verkregen, als men zorgvuldig de con­

structie van het bimetaal in overeenstemming brengtmetdeeigenschappenvandemotor. Dit betekent dus, dat feitelijk voor elke motoreen speciaal bimetaal zou moeten worden ontwor­

pen.Inderdaadwordtdit voorgroteen belang­

rijkemotoren welgedaan, maarvoor normale, niet te grote motoren kan met een algemeen typebimetaal vangoed fabrikaar welvolstaan worden.

Om aan alle voorwaarden te voldoen wordt door diverse fabrikanten de bouw van het bimetaal op verschillende manieren opgevat.

Somsishetopgenomenindestroomketen,zodat destroomdoorhetmetaalgaatenditverwarmt.

Eenanderemanieris,ónihetbimetaaleenweer- standsspiraaltjctewikkelen,waardoordestroom gaat, zodat het bimetaal niet direct, maar in­

direct wordt verwarmd (zie fig. 5). Een direct verwarmd bimetaal zal sneller in temperatuur stijgen. Een bimetaal, dat indirect wordt ver­

warmd, ontvangt de warmte iets minder snel endezevertragingkomtdus iets meerovereen metwaterindemotorwikkelinggebeurt. Deze vertraging kan meer ofmindergrootgemaakt worden door de juiste keuze van de eventuele isolatie tussen verwarmingsspiraalenbimetaal.

Vormenvervorming

T"'\e vorm van het bimetaal is bij enkele uit- voeringeneenrechtestrook,bijandereeen spiraal.Aangezienhetbimetaalookdoordeom- gevingstempeartuur meeverwarmdwordt, kan het vaak wenselijk zijn. een z.g. compensatie- bimetaalerbij aante brengen, dat nietdoor de stroomwordtbeinvloedmaaralleendoordeom­

geving. De vervorming, die het bimetaal, dat i

i

, ;

i:

:

//}

4 4

Y oi//

A ^jl

lig.3.Electromagnetischeschakelaar,binnenwerk (Hazcmcycr) Bezwaar

^T^/at het bezwaar is van deze vormenvan vv maximumbeveiligingkanhetbestworden aangetoond door na te gaan welke groottede stromen bijeen motorkunnen hebben.Steldat demotorbijvollebelastingeenstroomopneemt vanlOAen dal zijnaanloopstroombijvolbelasr aanzetten 15A is. Deze aanloopstroommagde motorwelgedurendedekorteaanzettijclvoeren, maarnietgedurendelangetijd.Alsbij normaal bedrijfdemotorwordtoverbelasttotb.v.12,5A.

behoort hij uitgeschakeld re worden, omdat anders de wikkelingen te warm worden. Bij gewonemaximumbeveiligingzouhet relaisdus zijn anker moeten aantrekken als de stroom boven 12A komt. Maar. .. dan valt de auto­

maatofmagnetischeschakelaaróókuitalsmen demotoraanzet! Hietdoetzichdusweer deal eerdergenoemdeeisvoor,dateensterkestroom gedurende korte tijd mag worden toegelaten, maardateenmindersterkeoverbelastinglanger magduren.Ditalles hangtsamenmetdeeven­

eensreedsgenoemdevoorwaardedatde motor niettewarmmagworden.Juisthetbimetaalnu voldoetaandegesteldeeis.Alsmenzorgt,datde motorstroom het bimetaal verwarmt, dan zal dit,evenalsdemotorzelf,bijeensterkestroom inkorteretijdwarmwordendanbijeenminder sterkestroom. Bij de juisteconstructievan het bimetaalbehoeftditnietdirectmetdemotorzelf incontact tezijn om toch alshetware „opde motortemperatuur te reageren". Als de motor warm wordt, wordt ook het bimetaal warm enalsde motoreenontoelaatbaretemperatuur bereikt, is ook het bimetaal zo ververwarmd, dathetzijnwerking opdeschakelaaruitoefent doorhemuit tedoenvallen.Ditlaatstekanop verschillende manieren gebeuren. Het krom trekkendebimetaalkaneenvrijgrotekrachtuit­

oefenen en kan zelfde pal van de automaat

□4 !

;

/y

i!

fig.4.Beginselschcmavaneenelectromagnetische schakelaar

motorofde leidingeneenkortsluitingoptreedt isereen grotekansdathetbimetaalverbrandt voordat het de automaat zou doen uitvallen.

Daarom wordt als beveiliging van motor èn bimetaal steeds nog gebruik gemaakt van een smeltvciligheidofvan een maximumrelais, die bij een grotestroomsterktedirectde automaat doenuitvallen.

,

Juistebeveiliging

A/oor de hand ligt, dataan deeisen van een v juistebimetaalbeveiligingalleenvoldaankan worden, als werkelijk de temperatuur van het bimetaal steeds evenredig is met de motor­

temperatuur. Als deze laatste 10%stijgt, moet ook de temperatuur

stegenzijn.Ditwilnietdirectzeggen,datmotor en bimetaal gelijke temperaturen moeten heb­

ben, maarwelmoethetopdezemanierworden bekeken: Alsdemotorvan20°tot55°magstij-

;

hetbimetaal 10%ge- van

tig.5.Automaatmetbimetalen

'

(v.WijkenVisser)

Noorwegen - Griekenland - Frankrijk ^Bi# . En U?

i ■-

NEDERLAND (De BESTE Installateurs)

m

De BESTE Installateurs werken met VIR!

India - Pakistan - Malakka - Abessinië Marocco - Zweden - Sudan - Irak - Malta

Ceylon - Finland - Zwitserland - etc. 1

L mm

OUDEDIJK 149 - ROTTERDAM TELEFOON 1131401

*,:7 /

.

o.

I 1

(vÏR) ^/ 1

Alle ^{- producten} I

worden door ons in THABUR-tempo

i i i i I I

' Thabur ^I

uit voorraad geleverd.

1 i _i

i

.••• I 1

dc beveiligingdient,ondergaatbijstijging de werkplaatstemperatuur wordt dan op­

geheven, doordat dc compensatiestrook sterk verwarmd wordt maar in tegengestelde richtingwil verbuigen.

Erisnogeen andere manier, waarop mende bimctalen kan schakelen, nl. door ze op de secundaire klemmen

formatoraan van

voor

NEDERLANDS INSTITUUT

VOOR NIJVERHEID EN TECHNIEK

van

even

!

tesluiten. Deprimaire wikkeling dietransformator is danopgenomenindc motorstroomketen. Natuurlijk is dit alleen mogelijkbij wissel-endraaistroommotoren.Dit •

systeemwordtindeeersteplaatstoegepastvoor TTetbedrijfslevenin Nederlandkamptmeteen bimetaalbeveiliging van kabels en grote trans-j n. tekort aan arbeidskrachten. Allemiddelen ormatoren Maarookbijgrotemotorenwordt en mogelijkheden worden aangewend om dit hetwel gedaan. Als mendan nog eenspeciaal tckort aan tevullen. Elkebedrijfstakvan indu- type stroomtransformator neemt, waarvan bij strieenambachtroeptdejongeman,diebinnen grotestroomsterktendekernverzadigdis,wordt enkelemaandenzalafstuderenaandelagereen nogaaneenbijzondereeisvoldaan.Danimmers middelbare technische scholen. Een concuiren- za bij sterk toenemende motorstromen de . tlc ontstaat in de aantrekking en het is in de secundaire stroom, diedoor het bimetaalgaat, practijk gebleken, dat de ondernemer in het nietzosterkmeertoenemen.Daardoorwordtin midden-enkleinbedrijfzekerniet hetleeuwen- dceerste plaats het bimetaal niet zo sterk ver- (|ec| van(jcjeugd trekt,

warmd dat liet zou kunnen smelten ofdoor- Onderdeambachtelijkebedrijven,onmisbaar branden. Bovendien isbijeen ietsmindergrote a|sschakelinlietgehelebedrijfsleven,neemthet

°, u*cscllakeltijd n*et zo erg kort electrotechnischambachteenvoordejeugdnog Er blijft dan toch nog enige vertraging bij dc altijd zeer interessante plaats in en toch weet uitschakeling bestaan, wat in veel gevallen ge- 0ük (|ic ambacht de jeugd niet voldoende te wenstis,vooral,wanneerdesterkeoverbelasting trekken.Hieraanmoetindetoekomstveelmeer

maarzeerkortduurt. aandachtwordengeschonken.

De voorzitter en de secretaris van het Hoofdbestuur van de NVEW zijngaarne in­

gegaan op een uitnodiging van de voorzitter van de Vereniging van Electrotechnisch Vak­

onderwijsinNederlandomeen bezoektebren­

genaan het Nederlands Instituut voor Nijver­

heid en Techniek te Amsterdam, om doel en strekkingvan dit instituutte vernemen, te be­

zienwatreeds tot stand isgekomen envande verdere plannen op de hoogte te worden ge­

bracht.

Van groot belang voor electrotechnisch ambacht

inbeeldenwerkelijkheidkunnen bezien enbe­

leven.

Tenslotte kandejongemanopoverduidelijke wijzekennis nemenvandcopleidingsmogelijk­

heden vanafde lageretechnischeschooltotde TechnischeHogeSchoolendeopleidingen bui­

ten schoolverband, waarbij de V.E.V. zo'n voorname plaats inneemt. Al deze voorstellin­

gen moeten de jongeman imponeren. Tiendui­

zendenjongemensenuitgeheelNederlandzullen straks jaarlijks dit instituut binnengaan en er enthousiastvandaan komen. Hier ligteen mo­

gelijkheideneen kansvoorhetelectrotechnisch ambachten vooriedereinstallateur.

Vangrootbelang

1 Nitinstituutzalvangrootbelangblijkentezijn

^voorhetgeheleland.Deinrichtingisechter nognietgeheelvoltooid.Dekostenhieraanver­

bonden zijn groot, doch wegen niet op tegen hette bereiken resultaat.Menis verzekerdvan subsidievan hetrijk, doch hetislogischdat de regering van het bedrijfsleven en speciaal van die takken van bedrijf, die hierbij grotere be­

langen hebben, mag verwachten, dat ook zij het nodige doen. Uw Hoofdbestuur, dat het zekerenut vanditinstituut ziet, durftdaarom een beroep te doen op alleleden enzeiIsniet- ledenomin de kostenfinancieel bij tedragen.

Het zou te mooi zijn, indien men straks kon zeggen, dat de inrichting van de lokalen voor electrotechniekgrotendeelsdoordeondernemers in het Electrotechnisch Ambacht zou zijn tot standgekomen.Tochzouhetgeziendebelang­

rijkheidredelijkzijn.

HetHoofdbestuurvandeNed. Ver.van Elec- trotechnischeWerkgevers vertrouwterdaarom op,datelkeondernemerinhetElectrotechnisch Ambacht zal medewerken en bereid zal zijn

■minimaal f5,— te storten op de girorekening van de penningmeester der N.V.EAV. re Den Haag,no.61.11.52.Eenspecialevermeldingdat ditgeldisbestemdvoorhetNed.Instituut Nijverheid en Techniek is noodzakelijk. Deze mag kort zijn: ..Ned. Instituut” is voldoende.

Huispersoneel in bedrijf Oproep van onze fiscale medewerker

Hetkomt in de practijkregelmatigvoor dat een dienstbode ook werkzaamheden voor het bedrijfverricht.Eendeelvanhetloonendckos­

tenkandanookalsbedrijfskosten wordenaan­

gemerkt.Vastgesteldisdatineenzodaniggeval het meisje niet als huispersoneel wordt aange­

merkt, met als gevolgdat er loonbelasting en vercveningsheffmg veschuldigd zijn.

Bij beoefenaren van vrije beroepen (artsen, pvmonstebepalentotdeelectrotechniek kun- advocatene.d.) wordt eendienstbode als huis- nen wij mededelen, dat dc bezoeker kan personeel beschouwdook als zij medevoorde zienwatelectrotechniekisenwatzijbetekentin practijk werkzaamheden verricht. haar toepassing als licht-, warmte- en kracht- Omdathiereenzekereonbillijkheidinschuilt bron. Inprachtigeplatenen foto’szietmende kanhetvanbelangzijnomovereenaantalge- toepassingvandeelectriciteitinhaarontwikke- gevenstebeschikken.Wijzoudenhetdaaromop ljngtotheden. Doorbepaaldehandelingenkan prijs stellen indien een aantal lezers dc moeite men hetdirecteeffectzienin werkelijkheid. De zouwillennemenaan deredactietewillenme- jongeman,dieopeenknopdruktkan heteffect hiervan vaststellen. Opdejeugd moetdit aan- a. welk bedrag wordt, van de kosten van de schouwelijk onderricht invloed hebben. In

dienstbode, als bedrijfskosten geboekt?

b. welk deelisdit van de totalekosten van de

Aanschouwelijkonderricht

dedelcn:

een regelmatige overgang zal dc jeugd straks het beginvandetoepassingvandeelectriciteit,haar ontwikkelingen hettothedenbereiktestadium

voor dienstbode?

c. wordt overhetloon van de dienstbode ver- eveningsheffing afgedragen en, zo niet, is dit

doorde fiscusgeaccepteerd?

Wijhopendatvelelezerszichdemoeitewillen getroosten om dezegegevens teverstrekken.

Adres: Redactie ElectroRadioMercuur,

dat een reciproejuebeweging van 10 tut 350 graden wordt gemaakt. Demeetwaarden wor­

den dooreen wijzerinstrumentgeregistreerd.

ruwheidsopnemers geleverd, die elk oppervlak vanvrijwelelkevormensoortkunnenbereiken.

Het werkstuk wordt allereerst met behulp van een,.adapter”indejuistepositieineenroterend stelsel geklemd, welk stelsel dooreen drijfriem meteensnelheidvan2,5mm/secwordtaange­

dreven. Dcopnemer is zodanig opgesteld, dat Een Amerikaanse onderneming heeft een hetdraaiendoppervlakwordtafgetast.Dcover- élcctronisch instrument ontwikkeld, waarmede brenging van de aandrijvende motor op het op productiebasis de oppervlakteruwheid van roterend stelsel kan worden gevarieerd, zodat kleine roterende onderdelen (asjes, schijven, bijelkedoorsnedevanhetwerkstukdeomtrek- geleiderollen enz.) kan worden gemeten. Deze snelheid gelijk kan worden gehouden,

onderdelen mogen een straal hebben van 0,8 Het mechanisme kan zo worden ingesteld, tot50mmenmeer.Bij hetinstrumentworden dat het specimencontinu blijftronddraaien of

Kalverstraat 35, Amsterdam-C.

Radio- en televisiebuizen goedkoper

NaarwijvanPhilipsNederlandvernemen, zijn met ingang van 22Juli jongstleden, de bruto- prijzenvaneengrootaantalradio-entelevisie- ontvangbuizen, televisie-beeldbuizen, verster- kerbuizen, gerinaniumdioden en transistoren verlaagd.

Electronische ruwheidsmeter

]

In een moeilijke

S C H AaK JrL

situatie redt NIKO materiaal U er altijd uit.

DJ naiuueUikmei KifS

J

ELECTROMOTOREN

munten uit door

★ Solide constructie

★ Buitengewoon goede isolatie

★ Grote bedrijfszekerheid

★ Fraaie moderne vorm

★ Laag gewicht

★ Hoge kwaliteit

-