Jaarverslag van de Geschillencommissie passend onderwijs 2019

(1)

1

Jaarverslag van de

Geschillencommissie passend

onderwijs 2019

(2)

2

Inhoudsopgave

Woord vooraf ... 3

1. Algemene beschouwing ... 4

2. De Geschillencommissie passend onderwijs ... 6

2.1 De samenstelling van de Commissie tijdens de verslagperiode ... 8

3. Activiteiten tijdens de verslagperiode ... 9

3.1 Stichting Onderwijsgeschillen: secretariaat ... 9

3.2 Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen ... 10

4. De behandeling van de verzoekschriften ... 11

4.1 Wijze van behandeling ... 12

5. Werkwijze – procedure - in hoofdlijnen ... 15

6. De samenvattingen van de adviezen ... 19

(3)

3 Utrecht, februari 2020

Het aantal nieuw ingediende geschillen in 2019, was fors hoger dan in 2018. De Commissie ontving 101 nieuwe verzoekschriften. De verzoeken waren gelijkmatig verdeeld over de kwartalen. Het overgrote deel kon in

2019 worden afgedaan. Aan het einde van dit verslagjaar waren nog dertien verzoeken in behandeling.

In 2019 werden 60 schriftelijke adviezen uitgebracht (2018: 46). In 2019 kon de Commissie in vier zaken via bemiddeling ter zitting het geschil direct tot een oplossing brengen.

Thuiszitters

Recent heeft een grote groep ouders opnieuw aandacht gevraagd voor hun kinderen die geen passend onderwijs krijgen. Ik nodig de ouders toch vooral uit om hun geschil ook bij de

Commissie bekend te maken zodat zij daarover advies kan uitbrengen.

Niet doorgezet – toch opgelost. In 2019 werden 39 te behandelen zaken niet doorgezet voordat daarover een hoorzitting was gehouden. In 32 daarvan verklaarden partijen dat er al een oplossing was bereikt waardoor verdere behandeling van het verzoekschrift niet meer nodig.

Ruim 70% van de behandelde geschillen in 2019 ging over verwijdering, 20% ging over toelating en een klein aantal ging over het ontwikkelingsperspectief. Dit laatste vaak in combinatie met een verwijderingsgeschil.

Evaluatie passend onderwijs. Een van de opbrengsten van passend onderwijs is dat er voor ouders een extra waarborg is gekomen tegen beslissingen over toelating, verwijdering en het ontwikkelingsperspectief. Om deze waarborgen voor de toekomst te behouden, heeft de regering aangekondigd dat de Commissie een permanente status krijgt. Ook beraadt OCW zich op mogelijkheden om de adviezen van de Commissie extra kracht bij te zetten. De Commissie ziet deze doorontwikkeling als een erkenning van haar werk. Voorop staat, dat de adviezen er echt aan bijdragen dat er voor ieder kind passend onderwijs is.

Laagdrempelig en snel. Ouders kunnen per e-mail zelf aankloppen bij de GPO. Binnen vijf weken volgt een hoorzitting met ouders, school en samenwerkingsverband. Daags daarna is een uitspraak mogelijk. Een schriftelijk advies is er binnen tien weken nadat ouders hun e-mail indienden bij de GPO. De hoofdlijnen van de procedure staan in hoofdstuk 5 van dit verslag.

mr. Jacques Dijkgraaf, Voorzitter

Woord vooraf

(4)

4

1. Algemene beschouwing

Verslagjaar

Het aantal ingediende geschillen was in 2019 aanmerkelijk hoger dan in 2018. Tijdens het verslagjaar werden 101 verzoekschriften ontvangen tegen 71 in 2018. Het lijkt erop dat de Geschillencommissie steeds beter gevonden wordt.

Zo'n 70% van de oordelen gaan over verwijdering. Een deel daarvan gaat over gedragingen van leerlingen die onveilige of voor andere leerlingen ontwrichtende gevolgen hebben. Ook dergelijke verwijderingsbeslissingen plaatst de Commissie in de kaders van passend onderwijs.

- Is het moeilijk gedrag uit de lucht komen vallen, of was daar al langer sprake van.

- Hoe heeft de school gehandeld in reactie op het gedrag.

- Welke instrumenten zijn er concreet ingezet.

- Is de begeleiding voldoende planmatig geweest.

- Zijn ouders en leerling meegenomen in de afstemming van de begeleiding.

- Is verwijdering in verhouding tot de ernst van een op zichzelf staande incident.

De ouders kennen vaak belangrijke waarde toe aan argumenten zoals first offender, onvoldoende begeleiding door school van de leerling en zijn ondersteuningsbehoefte, het belang bij onveranderde voortzetting van de schoolcarrière en de zwaarte van de door de school opgeworpen onveiligheid.

De school op haar beurt wijst er veelal op dat de geboden begeleiding zijn grenzen heeft bereikt. Hierdoor raakt de leerling steeds meer achter bij zijn leeftijdsgenoten. De Commissie verwacht als uitgangspunt dat naast de mogelijkheden binnen het

schoolondersteuningsprofiel, ook de inzet van arrangementen via het samenwerkingsverband is verkend en bij voorkeur concreet is ingezet.

In deze zaken, over verwijdering en passend onderwijs, heeft de Commissie in een kleine 60 % van de gevallen beslist dat onvoldoende aan de zorgplicht is voldaan. In ongeveer 30% van de verwijderingsgevallen vond de Commissie die maatregel niet proportioneel.

Alhoewel de GPO weinig geschillen ontvangt over het ontwikkelingsperspectief, zijn juist in die gevallen waar tevens verwijdering speelt, over de inhoud van het plan en de gevoerde

procedure (met name het op overeenstemming gericht overleg) kanttekeningen te plaatsen.

Nog regelmatig worden verwijderingstrajecten ingezet waarbij weliswaar sprake is van een extra ondersteuningsbehoefte bij de leerling, maar het vereiste ontwikkelingsperspectief feitelijk ontbreekt. Dat document wordt dan pas opgesteld als bij het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring wordt aangevraagd. Dat is (uiteraard) te laat.

Laagdrempelig, geen uitstel, snel

Een van de doelstellingen van Passend Onderwijs is het thuiszitten van leerlingen te

voorkomen. De wetgever verlangt daarom van de Commissie dat haar procedure voor ouders eenvoudig bereikbaar is. Daarnaast kan alleen een snelle behandeling van het geschil effectief zijn ter voorkoming van (verder)thuiszitten. De Commissie bewaakt dit nauwkeurig.

(5)

5 Laagdrempelig

Ouders kunnen een formulier downloaden via de website van Onderwijsgeschillen en dit formulier ingevuld mailen naar het secretariaat van de Commissie. Binnen enkele dagen maakt de Commissie het geschil bekend bij het schoolbestuur en het samenwerkingsverband.

De hoofdlijnen van deze eenvoudige procedure zijn in dit jaarverslag opgenomen.

Geen uitstel

De niet zelden drukke agenda's van ingeschakelde gemachtigden (niet vereist overigens) veroorzaken nogal eens vragen of de hoorzitting kan worden verzet. Omdat er eigenlijk altijd sprake is van een urgente, actuele kwestie, verleent de Commissie in beginsel geen uitstel. Bij het openen van een zaak maakt de Commissie daarom direct de zittingsdatum bekend.

Snel

Ongeveer 35 dagen (5 weken) na complete ontvangst van het geschil houdt de Commissie een hoorzitting. Bij spoed kan zij daags daarna het oordeel uitbrengen. Dit is overigens een

oordeel zonder motivering. De wettelijk bepaalde totale behandeltermijn is 70 dagen na ontvangst van een compleet geschil. In 2019 was de gemiddelde doorlooptijd van datum ontvangst geschil tot datum schriftelijk advies 59 kalenderdagen.

Evaluatie passend onderwijs

Op 18 februari 2020 reageerde de Geschillencommissie passend onderwijs (GPO) per brief aan minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) over het voornemen van de minister om de GPO structureel te maken en haar bindende adviezen te laten uitbrengen.

In haar reactie bespreekt de GPO de voordelen van haar huidige adviserende werkwijze en situaties, waarbij bindend oordelen zinvol kan zijn. De Commissie onderschrijft het idee om de GPO een structureel karakter te geven.

In de eerste helft van 2020 werken GPO en OCW samen om de door OCW beoogde structu- rele positie van de GPO goed te regelen. Daarbij worden de huidige bevoegdheden en werkwijze van de GPO beschouwd om te bezien of een wijziging daarvan kan bijdragen aan de effectiviteit van de adviezen van de GPO. Centraal staat het welzijn van het kind en een vlotte behandeling van behandeling van ieder geschil. De adviezen gaan over het praktisch oplossen van het probleem en zijn juridisch waar nodig. Dat deze aanpak werkt blijkt uit het gegeven, dat bijna alle adviezen worden overgenomen.

Downloaden

 Een samenvatting van de brief

 De integrale inhoud van de brief

(6)

6

2. De Geschillencommissie passend onderwijs

Wettelijke grondslag

De instelling van de Geschillencommissie passend onderwijs is geregeld in de Wet van 11 oktober 2012 tot wijziging van enkele onderwijswetten in verband met een herziening van de organisatie en financiering van de ondersteuning van leerlingen in het basisonderwijs, speciaal en voortgezet speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs (Stb. 2012, 533), en is vastgelegd in artikel 43 van de Wet op het primair onderwijs (WPO), artikel 45 van de Wet op de expertisecentra (WEC) en artikel 27c van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO). De wettelijke naam van de Commissie luidt: Tijdelijke geschillencommissie toelating en verwijdering.

In het oorspronkelijk wetsvoorstel over passend onderwijs (33 106) was geen

geschillencommissie opgenomen. De geschillenregeling en de toelichting zijn aan het wetsvoorstel toegevoegd via het amendement Ferrier-Van der Ham (Kamerstukken II 2011/12, 33 106, nr. 91).

De Wet passend onderwijs is nader uitgewerkt in een Algemene maatregel van bestuur (Stb. 2014, 95). In dit Besluit worden o.a. inhoudelijke eisen gesteld aan het door het bevoegd gezag vast te stellen ontwikkelingsperspectief en de samenstelling van de Commissie.

In 2017 is een wijzigingswet van de WPO, de WEC en de WVO in werking getreden. Daarin is o.a. geregeld dat:

 het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief pas wordt vastgesteld nadat daarover met de ouders overeenstemming is bereikt;

 in het (v)so het ontwikkelingsperspectief een handelingsdeel dient te bevatten De wijzigingswet is op 1 augustus 2017 in werking getreden (Stb. 2017, 183).

Bevoegdheid van de Commissie

De Commissie is bevoegd om geschillen te behandelen die verband houden met aanmelding en toelating van een leerling die extra ondersteuning behoeft, het ontwikkelingsperspectief en de verwijdering van (alle) leerlingen. De daarvoor geldende wettelijke bepalingen zijn per 1 augustus 2015, gewijzigd 1 augustus 2017, de volgende:

1. artikel 43 lid 2 Wet op het primair onderwijs (WPO) verwijst naar

 artikel 40 lid 3, 4, 5 en 11 WPO (toelaten & verwijderen)

 artikel 40a lid 1, 2 en 5 WPO (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel)

(7)

7 2. artikel 45 lid 2 Wet op de expertisecentra (WEC) verwijst naar:

 artikel 40 lid 4, 5, 6 en 18 WEC (toelaten & verwijderen)

 artikel 41 lid 2, onder a WEC (het oordeel van de Commissie van onderzoek *)

 artikel 41a, lid 1, 2 en 5 WEC (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel)

*De Commissie van onderzoek is ingesteld door een onderwijsinstelling voor cluster 1 of 2.

Artikel 41 lid 2 onder a WEC bepaalt dat de Commissie van onderzoek tot taak heeft "te beoordelen of een kind gezien zijn handicap voor het onderwijs op de instelling in

aanmerking komt, dan wel in aanmerking komt voor begeleiding door de instelling indien het kind is of wordt ingeschreven op een school als bedoeld in de Wet op het primair onderwijs of de Wet op het voortgezet onderwijs, met dien verstande dat het oordeel van de commissie betrekking heeft op een door haar te bepalen periode."

3. artikel 27c lid 2 Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) verwijst naar:

 artikel 26 lid 1, 2 en 5 WVO (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel)

 artikel 27 lid 1, derde volzin, lid 2b, 2c en 2d WVO (definitieve verwijdering &

aanmelding)

(8)

8

2.1 De samenstelling van de Commissie tijdens de verslagperiode

De Commissie is per 1 augustus 2018 herbenoemd voor vier jaar door de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob. Benoemingsbesluit 2018-2022

Per 1 december 2019 is drs. M.E. Post teruggetreden als lid.

Mr. J.P.L.C. Dijkgraaf mr. D. Ghidei mr. drs. P.H.A. van Geel drs. R. Aerden

voorzitter vicevoorzitter vicevoorzitter lid

drs. J.J.M. Cremers drs. A.H.T. Gieling drs. W.D. Hajonides van drs.E. Hoeksema

lid lid der Meulen, lid lid

P.J. Kuiper drs. O. Meulenbeek drs. L.P.F. Niessen drs. M.E. Post

lid lid lid lid (tot 01.12.19)

drs. M.H.W.C. Voeten drs. J.P.M. Wichers–Bots drs. W.A.J.J. Willems

lid lid lid

(9)

9

3. Activiteiten tijdens de verslagperiode

Plenaire vergadering

Tijdens de verslagperiode heeft op 20 juni 2019 een plenaire vergadering van de Commissie plaatsgevonden. Ter voorbereiding op deze vergadering hebben de voorzitters, de directeur van Onderwijsgeschillen en de coördinerend secretaris overleg gehad op 14 maart 2019. In het voorzittersoverleg wordt beoogd de procesrechtelijke aspecten van de procedure te stroomlijnen en het door de Commissie te voeren beleid voor te bereiden.

Scholing voor de Commissie

Op 20 juni 2019 heeft de Commissie een ‘masterclass effectief optreden ter zitting’ gevolgd.

Deze training werd verzorgd door OSR juridische opleiding. Het doel van deze training was om met geleerde vaardigheden effectiever te kunnen optreden tijdens zittingen, waardoor een betere dialoog tussen de partijen bevorderd wordt en de acceptatie voor een duurzame oplossing van het geschil wordt verhoogd. Het accent lag op het oefenen met de belangrijkste conflictvaardigheden en interventies die de leden kunnen inzetten tijdens de zittingen met de partijen die een geschil verwikkeld zijn.

3.1 Stichting Onderwijsgeschillen: secretariaat

Het ministerie van OCW heeft de instandhouding en ondersteuning van de Commissie ondergebracht bij Onderwijsgeschillen. Onderwijsgeschillen is een landelijk onafhankelijk loket voor de behandeling van geschillen en voor mediation binnen het gehele onderwijs in Nederland.

Onderwijsgeschillen heeft een professioneel bureau met een team van deskundige medewerkers, waaronder ervaren onderwijsjuristen. De coördinerend secretaris van de Geschillencommissie passend onderwijs is mr. Stephan J.F. Schellens.

Stichting Onderwijsgeschillen is ingericht volgens het governance-model, waarin bestuur en toezicht van de organisatie gescheiden zijn in twee statutaire organen.

De Raad van Toezicht is als volgt samengesteld:

 de heer mr. H.T. van der Meer, voorzitter, werkzaam als president van het Gerechtshof Amsterdam

 mevrouw mr. drs. C.W.M. Dullaert, lid, werkzaam als directeur van Le Tableau B.V.

 de heer drs. B.J.F. Fransen MSc, lid, werkzaam als interim bestuurder, toezichthouder en bestuursadviseur

Directeur-bestuurder bij Onderwijsgeschillen is mr. H.E. (Hilde) Mertens (tot 1-2-'20). Zij is per die datum opgevolgd door mr. C. (Cécile) de Vos.

(10)

10 Informatievoorziening

Het kenniscentrum van Onderwijsgeschillen heeft in het verslagjaar 4 digitale nieuwsbrieven voor de Commissie opgesteld. Daarin worden de leden op de hoogte gehouden van de voor de Commissie relevante nieuwsberichten, ontwikkelingen in wet en regelgeving,

jurisprudentie en nieuw verschenen publicaties.

Website Onderwijsgeschillen

Onder verschillende tabbladen zijn het reglement, de relevante weten regelgeving en de uitspraken van onder meer de Geschillencommissie passend onderwijs te vinden. Verder bevat de website actualiteiten, activiteiten en publicaties op gebied van passend onderwijs.

Regelmatig worden er uitspraken van de Geschillencommissie passend onderwijs extra uitgelicht onder het kopje actueel op de homepage van de website. Lees meer….

Maandelijkse nieuwsbrief

Onderwijsgeschillen geeft maandelijks een nieuwsbrief uit met onder meer de uitspraken van de GPO die er verschenen zijn in de voorafgaande maand.

Aanmelding voor deze nieuwsbrief kan via de website.

3.2 Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen

Kwaliteit vereist voortdurende aandacht. Daarom heeft Onderwijsgeschillen een

Expertisecentrum, samengesteld uit onafhankelijke externe deskundigen, dat gericht is op de verbetering van de kwaliteit van de geschilbeslechting in het onderwijs. De werkzaamheden van het Expertisecentrum hebben effect op de inhoud en organisatie van geschilbeslechting en de werkwijze van de commissies.

(11)

11

4. De behandeling van de verzoekschriften

Wijze van afhandelen van de verzoekschriften.

Ingediende geschillen kunnen eindigen door een schriftelijk advies van de Commissie of door intrekking door de partij die het geschil heeft aangemeld.

In de verslagperiode zijn 101 verzoekschriften ingediend.

Van de 101 ingediende verzoekschriften zijn er 36 niet doorgezet om verschillende redenen.

Vier geschillen zijn ter zitting bemiddeld.

In de meeste andere gevallen zijn de ouders en het schoolbestuur voor de hoorzitting alsnog tot overeenstemming gekomen. In een enkel geval werd er geen informatie meer ontvangen van verzoekers of was er evident sprake van een door de ouders verkeerd gekozen procedure.

Totaal aantal geschillen in behandeling : 116

 nieuw aangemeld in 2019 101  verzoeken resterend uit 2018 15

 niet doorgezet 39

 bemiddeld ter zitting 4

 schriftelijke adviezen in 2019 60

 behandeling nog niet afgerond op 31.12.2019 13

60

4 39

13

Totaal in behandeling 2019

adviezen

bemiddeld ter zitting ingetrokken

nog niet afgerond 31/12

(12)

12

4.1 Wijze van behandeling

De Commissie die het verzoek behandelt, bestaat uit drie personen: één voorzitter en twee leden. De voorzitter is een jurist. De voorzitter bepaalt de samenstelling van de Commissie.

De Commissie wordt zo samengesteld dat zij naar behoefte een beslissing kan nemen uit onderwijskundig, pedagogisch, psychologisch, medisch en juridisch oogpunt. De hoorzitting vindt plaats tijdens een besloten bijeenkomst in een van de zittingszalen bij

Onderwijsgeschillen. Partijen worden in de gelegenheid gesteld hun standpunten toe te lichten en vragen van de Commissie te beantwoorden. De Commissie verwacht dat ouders, het schoolbestuur, een medewerker van de school zelf die bekend is met de problematiek van de leerling, en een vertegenwoordiger van het samenwerkingsverband aanwezig zijn op de zitting. Na de zitting brengt de Commissie zo spoedig mogelijk een schriftelijk advies uit. Het advies van de Commissie is niet bindend. Het schoolbestuur kan slechts afgewogen en beargumenteerd van het oordeel van de Commissie afwijken.

Als regel vindt het onderzoek naar het verzoekschrift plaats tijdens een hoorzitting van de Commissie. Het reglement van de Commissie voorziet in de mogelijkheid om op het verzoek van zowel de ouders als het schoolbestuur het geschil schriftelijk te behandelen (2019: 2 x).

In een dergelijk geval wordt beide partijen, na de indiening van het verzoekschrift en het verweerschrift, gelegenheid geboden voor een tweede reactie (repliek en dupliek).

Naast de mondelinge en schriftelijke behandeling, biedt het reglement van de Commissie in artikel 11 de mogelijkheid tot vereenvoudigde behandeling van het verzoek: de procedure eindigt dan zonder behandeling ter zitting omdat de Commissie zich kennelijk onbevoegd acht om het verzoek te behandelen, de verzoeker kennelijk niet-ontvankelijk is in zijn verzoek, het verzoek kennelijk ongegrond is of het verzoek kennelijk gegrond is (2019: 5 x).

(13)

13

Onderwerpen van de verzoekschriften in behandeling tijdens verslagjaar

Een verzoekschrift kan meerdere onderwerpen van geschil hebben. Het aantal onderwerpen in onderstaand overzicht stemt daarom niet overeen met het aantal ingediende

verzoekschriften.

Uitgebrachte adviezen

Aantal uitgebrachte adviezen in 2019: 60

Verwijderingsbeslissing Toelatingsbeslissing Ontwikkelingsperspectief

primair onderwijs 40 13 4

speciaal onderwijs 9 3 2

voortgezet onderwijs 37 11 4

40

13

4 9

3 2

37

11 0 4

5 10 15 20 25 30 35 40 45

primair onderwijs speciaal onderwijs voortgezet onderwijs

35 20

5

gegrond ongegrond niet-

ontvankelijk

(14)

14 Vergelijking verslagjaar met voorgaande jaren:

* 2019: 4 geschillen zijn ter zitting bemiddeld

Doorlooptijden

De totale toegestane behandeltijd voor verzoekschriften bedraagt tien weken. Dit is een wettelijke termijn. Als eerste dag geldt de eerste werkdag na ontvangst van het compleet verzoekschrift, omdat verzoekschriften veelal 's avonds en in het weekend worden ingediend per e-mail.

Er hebben zich gedurende het verslagjaar twee termijnoverschrijdingen voorgedaan. Het ging in een verzoek om een overschrijding van 5 dagen als gevolg van een piek in de afhandeling van zaken. In de andere zaak werd het oordeel 1 dag na het verstrijken van de 10-wekenter- mijn aan partijen verzonden.

In tien geschillen is vanwege spoedeisend belang een verkorte uitspraak uitgebracht (dictum).

Partijen ontvingen daarna de tekst van de volledige uitspraak. Voor zover de volledige tekst bij deze geschillen buiten de tienwekentermijn valt, geldt als uitgangspunt dat binnen veertien dagen daarna de GPO de tekst van het volledig advies aan partijen ter beschikking stelt.

totaal in

behandeling niet

doorgezet adviezen gegrond ongegrond niet

ontvankelijk niet afgerond 31/12

2015 63 12 38 27 9 2 13

2016 68 11 48 26 17 5 9

2017 78 15 56 34 18 4 7

2018 78 16 46 20 21 5 16

2019(*) 116 39 60 35 20 5 13

0 20 40 60 80 100 120 140

(15)

15

5. Werkwijze – procedure - in hoofdlijnen

1. Indienen

Door ouders per e-mail of brief verzoekschrift

2. Opening

Commissie informeert binnen enkel dagen partijen per e-mail:

a) schoolbestuur kan reactie sturen op het geschil verweerschrift 14 dagen b) de datum van de hoorzitting wordt direct bekend gemaakt

c) samenwerkingsverband is uitgenodigd bij de hoorzitting

3. Hoorzitting

De hoorzitting is vaak in de 5^e week na ontvangst van het geschil hoorzitting ± 35 dagen op dinsdag of donderdag, aanvang 10:00 uur of 13:00 uur

4. Uitspraak

Schriftelijk uiterlijk binnen 70 dagen na ontvangst van het geschil advies 70 dagen

5. Spoed

Bij spoed is een vereenvoudigde uitspraak mogelijk dictum 2 x 24 uur binnen 2 x 24 uur na hoorzitting

6. Uitstel hoorzitting

Er wordt geen uitstel verleend, behalve bij onvoorziene en zeer zwaarwegende redenen.

Een verzoek om uitstel moet dus grondig zijn gemotiveerd.

7. Leerling bij de hoorzitting

Mogelijk vanaf 12 jarige leeftijd.

8. Nadere informatie:

Link naar de website van Onderwijsgeschillen en de GPO: Procedure GPO Zie ook hierna de openingsbrief (model)

(16)

16 Model openingsbrief pag. 1.

PERSOONLIJK EN VERTROUWELIJK Ouders van

e-mail:

Schoolbestuur

T.a.v. mevrouw, de heer , directeur/bestuurder e-mail:

Samenwerkingsverband

T.a.v. mevrouw, de heer , directeur/bestuurder e-mail:

Geschillencommissie passend onderwijs

Per e-mail verzonden

datum:

ons kenmerk: verzoek nr.

onderwerp: ontvangst verzoekschrift Aan de drie geadresseerden,

De Commissie ontving op [datum] een verzoekschrift van [ouders]. Dit verzoekschrift heeft kennelijk betrekking op de toelating/verwijdering/het ontwikkelingsperspectief van [naam leerling] van [naam school].

Wij verzoeken u bij alle correspondentie het bovenstaande zaaknummer te vermelden.

Wij verzoeken het schoolbestuur uiterlijk [termijn 14 dagen] het verweerschrift in te dienen.

Wij hebben de datum voor de hoorzitting vastgesteld op dinsdag/donderdag [datum]. De samenstelling van de Commissie wordt nader bekendgemaakt.

De hoorzitting vangt aan om 10:00 uur/13.00 uur ten kantore van Onderwijsgeschillen, Zwarte Woud 2 te Utrecht (Lunetten). Een routebeschrijving vindt u op onze website www.onderwijsgeschillen.nl.

Onderwijsgeschillen is goed bereikbaar met het openbaar vervoer (5 minuten loopafstand van het station Utrecht-Lunetten). Komt u met de auto dan is er beperkt parkeergelegenheid in de buurt van het gebouw.

Tijdens de hoorzitting krijgen partijen gelegenheid om hun standpunten nader toe te lichten. Na sluiting van de zitting zal de Commissie zich beraden om daarna zo spoedig als mogelijk advies uit te brengen aan de verzoekende partij, het schoolbestuur en het samenwerkingsverband.

De wetgever heeft bepaald dat de behandeling van het verzoek, inclusief vakanties, in tien weken moet zijn afgerond. Een zitting wordt mede daarom niet uitgesteld, behoudens onvoorziene, zeer zwaarwegende redenen.

(17)

Procedurevoorschriften

1. Van partijen (verzoekers & schoolbestuur) wordt verlangd dat zij alle stukken in één keer en tijdig indienen. Uitstel wordt in beginsel niet verleend.

2. De uitwisseling van stukken vindt bij voorkeur per e-mail plaats. Partijen dienen stukken per e-mail in bij de Commissie en sturen de stukken in CC naar de wederpartij. De Commissie ontvangt liefst in één pdf het verzoekschrift/verweerschrift. Dit ter voorkomen van talloze digitale bijlagen.

3. Het adres van de Commissie is: info@onderwijsgeschillen.nl

4. Partijen maken bij verzending gebruik van een aanbiedingsbericht waaruit blijkt dat de e-mail is verzonden naar alle betrokken partijen. Deze werkwijze brengt met zich mee dat de Commissie niet naar partijen bevestigt dat zij bepaalde stukken heeft ontvangen (noch deze doorstuurt).

5. De omvang van de in te dienen processtukken is begrensd. Zowel het verzoekschrift als het verweerschrift kent een maximale omvang van tien (enkelzijdige) pagina's.

6. Aan het verzoekschrift en het verweerschrift kunnen tot maximaal veertig pagina's bijlagen worden toegevoegd.

7. Met het verweerschrift dient te worden ingediend:

1) * het eerste blad kopie uittreksel KvK met daarop de formele naam van het schoolbestuur;

2) * het schoolondersteuningsprofiel;

3) * het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband;

4) indien van toepassing, het ontwikkelingsperspectief van de leerling.

Deze documenten vallen niet onder de hiervoor beschreven omvang.

8. Bijlagen of processtukken die de toegestane omvang overstijgen, worden niet in de behandeling van het geschil betrokken en dus buiten beschouwing gelaten.

9. Uiterlijk tot drie werkdagen voor de zitting, 12.00 uur 's middags, kunnen partijen, met inachtneming van het bovenstaande, nadere stukken indienen. Te laat ingediende stukken worden niet toegelaten als dossierstuk, tenzij hierdoor naar het oordeel van de voorzitter het belang van de andere partijen niet wordt geschaad.

10.Het schoolbestuur wordt verzocht om één exemplaar van het verweerschrift met bijlagen ten behoeve van de schriftelijke dossiervorming per post na te sturen naar de Commissie.

* De stukken 1, 2, en 3 bij punt 7 genoemd, hoeven niet schriftelijk te worden ingediend.

11. De Commissie heeft het dossier voor de mondelinge behandeling volledig gelezen. Zij wil ter zitting onderzoek doen naar de kern van het geschil. Dit onderzoek biedt geen ruimte voor een herhaling van informatie uit het dossier door middel van (het voorlezen van) pleitnota's.

De zitting

De Commissie stelt de aanwezigheid van het samenwerkingsverband bij de hoorzitting bijzonder op prijs. Zij nodigt het samenwerkingsverband uit aanwezig te zijn in de hoedanigheid van informant voor de Commissie o.a.vanwege zijn regietaak in het kader van passend onderwijs. Het

samenwerkingsverband verschijnt dus niet namens één der partijen.

Ouders, schoolbestuur en het samenwerkingsverband worden verzocht uiterlijk vier werkdagen voor de zitting mee te delen welke personen daarbij aanwezig zullen zijn.

Van het schoolbestuur wordt verwacht dat bij de zitting ook een functionaris aanwezig is die betrokken is bij het onderwijs en de begeleiding van de leerling.

(18)

Leerlingen tussen de 12 en 16 jaar die in staat zijn hun mening te vormen, kunnen bij aanvang van de zitting worden gehoord. Daarna wordt de leerling verzocht de zaal te verlaten en kan in een andere ruimte van het secretariaat verblijven tot de zitting is afgelopen. Wij verzoeken u ermee rekening te houden dat in die andere ruimte geen toezicht aanwezig is. Leerlingen van 16 jaar en ouder kunnen, zulks ter beoordeling van de voorzitter, in beginsel de gehele zitting aanwezig zijn.

Opschortende werking

De onderwijswetgeving bepaalt over de procedure bij de Commissie het volgende:

Indien een geschil aanhangig is gemaakt bij de commissie en de ouders bezwaar hebben gemaakt tegen de beslissing over de toelating of de verwijdering, neemt het bevoegd gezag de beslissing op bezwaar niet dan nadat de commissie heeft geoordeeld. De termijn voor het nemen van de beslissing op bezwaar wordt opgeschort met ingang van de dag waarop het geschil aanhangig is gemaakt bij de commissie tot de dag waarop de commissie het oordeel heeft uitgebracht.

Verzending

Deze brief is via één e-mail verzonden aan de drie geadresseerden. Aan het schoolbestuur is via een aparte e-mail het verzoekschrift toegezonden. De Commissie verzoekt het schoolbestuur om het samenwerkingsverband op de hoogte te stellen van het ingediende verzoekschrift.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet, mr. Stephan Schellens

coördinator commissies passend onderwijs

(19)

19

6. De samenvattingen van de adviezen

Communicatie en publiciteit

Op de website van Onderwijsgeschillen staat uitgebreide gestructureerde informatie over de Commissies en over thema’s, waaronder passend onderwijs. Ook via LinkedIn en Twitter is er via Onderwijsgeschillen aandacht voor passend onderwijs.

De uitspraken van de Geschillencommissie worden (geanonimiseerd) gepubliceerd op de website van Onderwijsgeschillen. Ook worden er uitspraken van de Commissie apart nog onder de aandacht gebracht via Actueel op de homepage van Onderwijsgeschillen.

Samenvattingen van 1 januari tot en met 31 december 2019 108449 – uitspraak 10 januari 2019

Geschil over verwijdering leerling. Fysiek gedrag van docent en leerling jegens elkaar. De omstandigheden rechtvaardigen geen verwijdering van de leerling.

Sector: voortgezet onderwijs Situatie

Een docent wil een leerling verwijderen uit de klas, maar de leerling weigert dit en vertoont lastig gedrag. Uiteindelijk schopt de docent de leerling die op zijn eigen plaats zit. De leerling staat op, duwt of stompt de docent en verlaat het lokaal. Het schoolbestuur ontslaat de docent en neemt een voorgenomen besluit tot verwijdering van de leerling. Over de verwijdering van de leerling leggen zijn ouders een geschil aan de Commissie voor.

Advies van de Commissie Het verzoek is gegrond Toelichting

De leerling is niet als eerste overgegaan tot fysiek gedrag. De leerling heeft, nadat hij

geschopt was, in de emotie van het moment direct gereageerd met een stomp of duw tegen de schouder van de docent. Deze reactie is niet goed te keuren, maar de context geldt als verzachtende omstandigheid. Bovendien heeft de leerling dergelijk gedrag niet eerder vertoond en zit hij in zijn examenjaar. Daarom staat een voorgenomen verwijdering onvoldoende in verhouding tot de ernst van het aandeel dat de leerling in dit incident kan worden aangerekend.

108492 - uitspraak 11 januari 2019

Geschil over verwijdering leerling. Het verzoek is niet-ontvankelijk omdat de leerling welkom is op de school en onderwijs op haar eigen niveau krijgt aangeboden.

Een moeder meent dat haar dochter niet welkom is op school en er sprake is van een voornemen tot verwijdering. Maar de school heeft duidelijk gemaakt dat de leerling wel welkom is in groep 3, maar niet in haar eigen groep 7. Dit betreft een tijdelijke plaatsing, die vanwege een situatie in een andere groep is ontstaan. Moeder is het daar niet mee eens en heeft daarom het geschil aan de Commissie voorgelegd.

(20)

20 Advies van de Commissie

Het verzoek is niet-ontvankelijk.

Toelichting

Voor de Commissie staat niet vast dat er sprake is van een verwijdering, noch van een voornemen daartoe. De school heeft gesteld dat zij handelingsverlegen is en dat zij eerst wil laten onderzoeken wat de ondersteuningsbehoefte van de leerling is en wat de best

passende plek is voor de leerling. De school was wel in gesprek met andere scholen, maar in dit geval is nog onduidelijk waar de leerling uiteindelijk terecht zal komen. De mogelijkheid dat de leerling op een reguliere school komt met een arrangement valt ook niet uit te sluiten.

Omdat de leerling welkom is op de school en haar onderwijs op haar eigen niveau wordt aangeboden, is de Commissie van oordeel dat er op dit moment geen sprake is van een (voornemen tot) verwijdering.

Geschil over ontwikkelingsperspectief. Ook de ouders moeten over het opp open en reëel overleg voeren.

Een reguliere vo-school stelt voor de leerling een ontwikkelingsperspectief op. Daarin is remedial teaching opgenomen. Ouders verlangen aanpassing van de urenomvang en de wijze waarop remedial teaching zal worden gegeven. Zij leggen dit geschil voor aan de Commissie.

Advies van de Commissie Het verzoek is ongegrond.

Toelichting

De school is bereid tot overleg over het plan en de remedial teaching. Zij is ook bereid tot aanpassing van de deelnemers aan het overleg, tot die personen waar de ouders vertrouwen in hebben. Het is nu aan de ouders om, desgewenst met een vertrouwd persoon, het overleg met de school aan te gaan.

108504 – uitspraak 22 januari 2019

Geschil over verwijdering leerling. De school hoeft de bekostiging voor de leerling niet over te hevelen naar een particuliere school. De wet biedt daarvoor nog geen grondslag en er is een passend alternatief.

Vanwege gedragsproblemen plaatst de school een leerling op een time-out voorziening, onder meer om haar ondersteuningsbehoefte verder vast te stellen. De moeder beëindigt dit traject voortijdig. Op een andere bovenschoolse voorziening is geen plaats voor de leerling. Omdat de leerling vanwege de ondersteuningsbehoefte niet terug kan en wil naar haar school en de ondersteuningsvraag groot is, vraagt de school een

toelaatbaarheidsverklaring vso aan. Het samenwerkingsverband geeft deze tlv af. De

(21)

21 moeder meldt de leerling niet aan bij de beoogde vso-school en na de zomervakantie is daar

geen plaats meer. De school is niet bereid om het door de moeder voorgestelde alternatief van een particuliere school te bekostigen. De moeder richt zich vervolgens tot de Commissie.

Toelichting

Na het stopzetten van de time-out voorziening bleef diagnostisch onderzoek van de leerling uit. Dit diagnostisch onderzoek kon de school niet zelf verrichten. Daarom en vanwege de ondersteuningsbehoefte van de leerling heeft de school zich tot het samenwerkingsverband gericht voor de beoordeling van de vraag of de leerling vanwege haar

ondersteuningsbehoefte is aangewezen op vso. Dit is een logische stap geweest. Doordat de moeder de leerling niet heeft aangemeld bij de vso-school is daar inmiddels geen plaats meer. Wel kan de leerling tijdelijk op diezelfde vso-school terecht in een individueel traject, op haar niveau, en met zicht op doorstromen naar de gewenste klassikale setting. Dit is onder de gegeven omstandigheden passend.

De moeder heeft een particuliere school gevonden die zij passend vindt voor de leerling.

Maar de wet biedt nog geen grondslag voor overheveling van de bekostiging naar een particuliere school. Daarnaast is het geboden vso-alternatief passend.

108513 – uitspraak 23 januari 2019

Geschil over verwijdering leerling vanwege zijn niveau. De beslissing is redelijk, omdat het besluit dat de leerling niet mocht doubleren in 4 havo zorgvuldig tot stand gekomen is.

De leerling is na 4 vmbo-t doorgestroomd naar 4 havo. Het bevorderingsreglement bevat een doubleerverbod voor de leerling die afkomstig is van het vmbo-t en die niet kan worden bevorderd naar 5 havo. Verzoekers vinden dat de school van dit doubleerverbod had

moeten afwijken gezien de persoonlijke omstandigheden (ernstige ziekte van vader) en dat een dergelijk verbod in strijd is met de heersende opvatting en toekomstige wetgeving. Ook zou de school de leerling beter hebben moeten begeleiden.

Toelichting

De Commissie is niet bevoegd om over bevorderingsvraagstukken te oordelen. Aan het verwijderingsbesluit ligt het doubleerverbod ten grondslag. Op dit verbod is een

uitzondering mogelijk. Er is een afweging gemaakt of er omstandigheden waren om tot een dergelijke afwijking te komen. Die omstandigheden waren er niet. De Commissie acht de inschatting dat de leerling geen perspectief heeft op het behalen van een havodiploma een valide argument om de hardheidsclausule niet toe te passen. De school heeft aan alle formele vereisten voldaan, waaronder het vinden van een andere passende school die bereid is om de leerling in te schrijven. Het verwijderingsbesluit is redelijk.

(22)

22 108509 – uitspraak 24 januari 2019

Geschil over ontwikkelingsperspectief. Het verzoek is ongegrond omdat het opp nog niet aan alle vereisten voldoet, maar het overleg daarover nog gestart moet worden.

Sector: primair onderwijs Situatie

Na het opp van september 2017 veranderde de onderwijssituatie van de tweeling. Beide leerlingen volgden Leonardo-onderwijs, maar kwamen door psychische problemen begin 2018 thuis te zitten. Toen is voor hen door het samenwerkingsverband een maatwerktraject met individuele begeleiding opgezet. Na afloop van dat traject heeft de school in november 2018 het opp bijgesteld. Verzoekers dienen over de inhoud hiervan een verzoekschrift in bij de Commissie.

Toelichting

Het in november 2018 bijgestelde opp voldoet nog niet aan alle vereisten, maar daarover moet het op overeenstemming gericht overleg nog gevoerd worden. Pas daarna kan de Commissie de inhoud van dat plan beoordelen. Wel heeft de Commissie ten overvloede overwogen dat de school begin 2018, toen beide leerlingen thuiszaten en voor hen een individueel traject werd georganiseerd, het opp al had moeten bijstellen. Ook als de

leerlingen buiten de school passend onderwijs ontvangen, blijft de school verantwoordelijk en moet zij over de bijstelling van het opp de regie voeren.

Geschil over toelating leerling. Het verzoek is niet-ontvankelijk, omdat er nog geen beslissing over de aanmelding van de leerling is.

De leerling is in 2016 van school verwijderd en zit sindsdien thuis. Ouders informeren bij een nieuwe school of daar plaats is voor hun zoon. Zij maken uit dat gesprek met de school op dat hun zoon niet wordt toegelaten en dienen daarover een geschil in bij de Commissie.

Advies van de Commissie Het verzoek is niet-ontvankelijk.

Toelichting

Door de ontvangst van het verzoekschrift begreep de school dat de ouders hun zoon daadwerkelijk wilden aanmelden. Die aanmelding is vervolgens in behandeling genomen.

Omdat de leerling een lange periode heeft thuisgezeten, gaat de school er vanuit dat bij hem sprake is van een extra ondersteuningsbehoefte. De school wil dit onderzoeken en daartoe de leerling tijdelijk, ter observatie, op een sbo-school plaatsen. De Commissie beveelt verzoekers aan hierin mee te gaan.

(23)

23 108518 – uitspraak 30 januari 2019

Geschil over verwijdering leerling. De verwijdering is redelijk, omdat ouders medewerking aan begeleiding van en onderzoek naar de leerling blokkeren.

Nadat de school zorgen uitsprak over de leerling (groep 1) hielden zijn ouders hem thuis en zegden het vertrouwen op in de school. Een proefplaatsing elders mislukte, waarna de ouders hun kind weer terugbrachten naar school. De school wil dan een gefaseerde opbouw.

Ouders werken daaraan niet aan mee en houden hun kind opnieuw thuis. Een relevant psychologisch onderzoek over hun zoon delen zij niet met de school. Het schoolbestuur verwijdert de leerling vanwege handelingsverlegenheid.

Toelichting

De aanpak van de school om de ondersteuningsbehoefte van de leerling te achterhalen is adequaat geweest. Het ontwikkelingsperspectief van de leerling is niet volledig omdat het handelingsdeel ontbreekt. Dit is de school niet te verwijten door de tegenwerking van de ouders. In lijn met de toelaatbaarheidsverklaring is een school voor speciaal onderwijs bereid gevonden de leerling toe te laten. Hierdoor is aan de zorgplicht voldaan.

108487- uitspraak 8 februari 2019

Geschil over bijstelling ontwikkelingsperspectief. De school heeft in redelijkheid kunnen concluderen dat plaatsing op een cluster 2 school tegemoetkomt aan de

ondersteuningsbehoefte van de leerling.

De school had voor de ondersteuning van een leerling met een taalontwikkelingsstoornis een medium arrangement van een cluster 2 instelling gekregen. Ondanks alle ondersteuning werd de achterstand van de leerling steeds groter. Bij de bijstelling van het opp heeft de school daarom opgenomen dat de school een zwaarder arrangement, namelijk plaatsing op een cluster 2 school, zou gaan aanvragen. Ouders zijn van mening dat hun zoon met de juiste extra ondersteuning op het regulier onderwijs kan blijven.

Toelichting

De school heeft de ondersteuning geboden die redelijkerwijs door een reguliere school geboden kan worden. Niettemin is de achterstand van de leerling ten opzichte van zijn klasgenoten groter geworden. Een recent logopedisch onderzoek, dat op verzoek van de ouders is afgenomen, bevestigt dit. In het ontwikkelingsperspectief is terecht geconcludeerd dat de leerling is gebaat bij plaatsing in cluster 2.

(24)

24 108543 - uitspraak 18 februari 2019

Geschil over verwijdering leerling. De voorgenomen verwijdering is redelijk vanwege de ernst van het gedrag van de leerling.

De leerling vertoont agressief en brutaal gedrag en wordt met tussenpozen op de Rebound geplaatst. Op enig moment blijkt hij met twee messen op zak op school rond te lopen. Kort daarna dreigt hij, in het bezit van een jerrycan benzine, op de Rebound brand te stichten.

Toelichting

Het schoolbestuur heeft voldoende aannemelijk gemaakt, dat de twee incidenten voor medewerkers en medeleerlingen een concrete bedreiging van de veiligheid opleverden en zeer ernstig van aard zijn. Daarom heeft het schoolbestuur in redelijkheid kunnen besluiten tot de voorgenomen verwijdering van de leerling.

108553 - uitspraak 25 februari 2019

Geschil over verwijdering leerling. De voorgenomen verwijdering is redelijk omdat de school, ondanks de geboden extra ondersteuning, niet aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling kan voldoen.

Een leerling is afkomstig uit het speciaal basisonderwijs en bekend met gedragsproblemen wegens autisme. Na onderzoek schrijft een reguliere vo-school de leerling in. Na een half jaar kan de school niet langer voldoen aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling.

Besloten wordt de leerling te verwijderen zodra voor hem een toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven. Ouders vragen de Commissie om een oordeel.

Toelichting

De ernst van de gedragsproblematiek is voldoende aangetoond. De school heeft voldoende begeleiding geboden. De ondersteuning was gericht op zowel de leerling, de docenten als de klasgenoten. De geboden ondersteuning leidde niet tot voldoende verbetering van het gedrag van de leerling. De verwijderingsbeslissing is redelijk.

108560 - uitspraak 6 maart 2019

Het beleid van het samenwerkingsverband, dat een tlv-aanvraag alleen is toegestaan als ouders daarmee instemmen, is in strijd met de wet.

Een basisschool heeft veel ondersteuning geboden, maar kan de leerling niet verder begeleiden. Het samenwerkingsverband meent dat regulier onderwijs de leerling niet past.

Maar het samenwerkingsverband wil geen tlv-aanvraag in behandeling nemen, omdat

(25)

25 ouders niet instemmen met de aanvraag. Ouders vragen de Commissie een oordeel over de

voorgenomen verwijdering.

Advies van de Commissie

Het verzoek is ongegrond. De Commissie adviseert het schoolbestuur om een tlv aan te vragen.

Toelichting

Regulier basisonderwijs is voor de leerling geen optie meer. Vanwege de zorgplicht moet het schoolbestuur dan een toelaatbaarheidsverklaring aanvragen. Het is de wettelijke taak van het samenwerkingsverband om op verzoek van het schoolbestuur te beoordelen of een leerling toelaatbaar is tot het speciaal (basis)onderwijs. Het eigen beleid van het

samenwerkingsverband, dat alleen een tlv-verzoek is toegestaan als de ouders daarmee instemmen, vormt een niet toegestane inperking van de wettelijke taak van het

samenwerkingsverband, en heeft tot gevolg dat het schoolbestuur zijn zorgplicht niet volledig kan vervullen. Dat beleid van het samenwerkingsverband is in strijd met de wet.

Geschil over verwijdering. Een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte kan pas verwijderd worden als planmatig onderzoek is gedaan naar zijn ondersteuningsbehoefte en voor de school geen ondersteuningsmogelijkheden resteren.

Een reguliere basisschool heeft het voornemen een leerling uit groep 3 te verwijderen vanwege zijn gedragsproblemen. De school stelt dat zij handelingsverlegen is. De moeder van de leerling is het hier niet mee eens en dient een verzoekschrift in.

Advies van de Commissie Het verzoek is gegrond.

Toelichting

De school heeft niet op een planmatige wijze de ondersteuningsbehoefte van de leerling in kaart gebracht en alle begeleidingsmogelijkheden benut. De inzet van externe hulp ontslaat een school niet van haar eigen verplichting om op systematische wijze te voorzien in de ondersteuningsbehoefte van haar leerlingen.

De door de school aangevoerde veiligheidsproblematiek die zou zijn ontstaan door de leerling, staat niet in verhouding tot de verwijdering, als meest vergaande maatregel die een schoolbestuur jegens een leerling kan treffen.

Geschil over verwijdering leerling. Verwijdering kan alleen als planmatig onderzoek is gedaan naar de ondersteuningsbehoefte en er voor de school geen

ondersteuningsmogelijkheden resteren.

Sector: primair onderwijs

(26)

26 Situatie

De school laat de leerling toe op basis van een proefplaatsing.

De school voelt zich handelingsverlegen. Vier maanden na de toelating besluit de school om de verlenging van de proefplaatsing te beëindigen en is de school voornemens om de leerling te verwijderen. De leerling zit vanaf dat moment thuis. Moeder wendt zich tot de GPO, omdat zij vindt dat de school nog mogelijkheden heeft om haar kind te begeleiden.

Toelichting

School was al bij de toelating bekend met de extra ondersteuningsbehoefte van de leerling.

De school had daarom een ontwikkelingsperspectief (opp) voor de leerling op moeten stellen en de eigen ondersteuningsmogelijkheden in kaart moeten brengen. De school heeft dit nagelaten en onvoldoende onderbouwd waarom het niet langer mogelijk is om de leerling op een passende manier te begeleiden. De zorgplicht van de school voor het bieden van passend onderwijs eindigt niet met het einde van een proefplaatsing. De proefplaatsing heeft geen wettelijke basis.

Een basisschool kan een leerling ten hoogste één week schorsen. Schorsing gedurende een verwijderingsprocedure is niet toegestaan.

108597 - uitspraak 2 april 2019

Geschil over verwijdering leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Pas als planmatig onderzoek is gedaan naar de ondersteuningsbehoefte van de leerling, kan verwijdering plaatsvinden. De school moet daarin de regie nemen.

De leerling zit op een reguliere school voor voortgezet onderwijs, in 3 vwo. Hij komt niet tot leren. Vanwege gedragsproblemen heeft hij enkele maanden op een rebound-voorziening gezeten. Omdat het na terugkeer op de school niet beter gaat met zijn gedrag, verwijdert de school de leerling.

Toelichting

De school is geen moment duidelijk geweest over wat er met de leerling aan de hand is, wat de oorzaak is van zijn gedrag en waarom hij niet tot leren komt. De school had de

ondersteuningsbehoefte van de leerling in beeld moeten krijgen en heeft in dit proces geen regie genomen. Omdat de extra ondersteuningsbehoefte niet duidelijk is, is ook niet

duidelijk of de nieuwe gevonden school voor de leerling passend is.

(27)

27 108603 - uitspraak 8 april 2019

Geschil over verwijdering leerling met syndroom van Down. Het VRPH-verdrag en de gelijkebehandelingswetgeving doen er niet aan af dat grenzen van begeleiding bereikt kunnen zijn en de verwijderingsbeslissing redelijk is.

Een leerling met het syndroom van Down volgt vier jaar in groep 1-2 regulier basisonderwijs.

Door een medische behandeling is zij tussentijds ruim een jaar niet op school geweest. De school besluit de leerling te verwijderen en verwijst naar een school voor speciaal onderwijs.

Onder verwijzing naar het recht op inclusief onderwijs vraagt de moeder van de leerling de Commissie om een oordeel.

Toelichting

De school heeft de leerling intensieve één-op-één-begeleiding geboden en gebruik gemaakt van speciaal voor de leerling ingezette methodes. De ingezette ondersteuning is

vergelijkbaar met deze die in het speciaal onderwijs wordt geboden. Ondanks deze intensieve ondersteuning laat de leerling in de groep onvoldoende ontwikkeling zien en vindt onvoldoende aansluiting bij haar klasgenoten plaats. Van de school kan niet langer verwacht worden nog intensievere begeleiding te bieden. Er is een school voor speciaal onderwijs gevonden. De daarvoor vereiste toelaatbaarheids-verklaring is toegekend.

Daarmee heeft de school voldaan aan de zorgplicht. De gelijkebehandelingswetgeving biedt geen onbegrensd recht op regulier basisonderwijs. Artikel 24 van het VN-verdrag levert geen onmiddellijk en afdwingbaar recht op van burgers jegens een schoolbestuur. De

verwijderingsbeslissing is redelijk.

Geschil over verwijdering. Het verzoek is niet-ontvankelijk omdat er geen sprake is van verwijdering of van een voornemen daartoe.

Ouders stellen dat de school heeft aangegeven dat hun zoon niet langer welkom is op de school en dat er op zoek wordt gegaan naar een andere passende school. Daarmee is volgens de ouders sprake van een voornemen tot verwijdering.

Advies van de Commissie Het verzoek is niet-ontvankelijk.

Toelichting

De school heeft geen actie ondernomen om tot een verwijdering van de leerling te komen.

Diens plaatsing op de bovenschoolse voorziening is tijdelijk en dient ter observatie. De leerling blijft ingeschreven bij de school. Als uit de observatie blijkt dat de school in de ondersteuningsbehoefte kan voorzien, zal de school passend onderwijs kunnen en willen bieden. Het is dan ook niet uitgesloten dat de leerling terugkeert op de school. De

omstandigheden zijn feitelijk en wat betreft bedoelingen niet aan te merken als een

(28)

28 voornemen om de leerling van school te verwijderen. Daarom is er op dit moment geen

sprake van een (voorgenomen) verwijdering.

Geschil over toelating leerling. Een toelaatbaarheidsverklaring voor cluster 3-onderwijs betekent niet dat elke school in dat cluster de leerling kan toelaten.

Sector: Speciaal onderwijs/voortgezet speciaal onderwijs Situatie

Een so-school cluster 3 weigert een leerling met een tlv cluster 3. De school is niet specifiek toegerust voor onderwijs aan kinderen met gedragsproblematiek in het autistisch spectrum.

Door de school zijn andere passende scholen voorgesteld, maar daar kan de leerling vanwege vol-problematiek niet daadwerkelijk geplaatst worden.

Toelichting

De school heeft op goede gronden de inschrijving geweigerd door de discrepantie tussen de ondersteuningsbehoefte van de leerling en het schoolprofiel. Maar de school heeft geen andere school gevonden waar daadwerkelijk plek is voor de leerling. Daardoor is de zorgplicht onvoldoende ingevuld en is het verzoek gegrond.

Geschil over toelating leerling met syndroom van Down. De school voor vso moet bij haar beslissing over toelating alle beschikbare informatie betrekken.

Een leerling met het syndroom van Down wordt na een tussenstap op het Praktijkonderwijs aangemeld bij het voortgezet speciaal onderwijs. De vso-school mocht van de moeder geen informatie opvragen bij de Praktijkschool. Daarop laat de vso-school de leerling niet toe.

Toelichting

Het besluit is voorbarig geweest omdat er nog verschillende mogelijkheden waren om tot een meer complete afweging te komen. De tlv-vso en de deskundigenverklaringen waren niet bij de afweging meegenomen. Ook resteerde nog een gesprek met de directeur van de basisschool. Verweerder had de leerling een observatieplek kunnen bieden of de leerling tijdelijk kunnen inschrijven tot het definitief besluit over de toelating.

108651 - uitspraak 2 mei 2019

Geschil over voorgenomen verwijdering leerling. De school moet het ernstige gedrag dat tot verwijdering leidt concreet en aannemelijk maken.

De school heeft het voornemen een leerling vanwege zijn gedragsproblemen te verwijderen.

(29)

29 Sinds de schorsing van vijf dagen zit de leerling thuis. Ouders kunnen zich niet vinden in het

besluit en wenden zich tot GPO.

Toelichting

Het is in strijd met de Wet op primair onderwijs dat een leerling gedurende de

verwijderingsprocedure of een voornemen daartoe geschorst blijft. Door deze feitelijke verwijderingssituatie zijn waarborgen geschonden.

Het schoolbestuur heeft niet duidelijk gemaakt welke feiten en omstandigheden binnen een zeer kort tijdbestek zo ernstig waren dat verwijdering nodig was. De onrust in de klas kwam niet alleen door deze leerling. De school had eerder een ontwikkelingsperspectief moeten opstellen en niet pas nadat duidelijk was dat de leerling niet langer op school kon blijven. De voorgenomen verwijdering staat niet in verhouding tot het door de leerling tijdens enkele incidenten vertoonde gedrag.

De voorgenomen verwijdering is redelijk omdat de school naar vermogen de leerling ondersteuning heeft geboden, maar desondanks niet langer zijn veiligheid kan waarborgen.

De school wil een leerling verwijderen vanwege zijn gedrag. Ouders vinden dat voor hun zoon geen passende begeleiding is ingezet. Er is geen aandacht besteed aan het pesten, dat aan het gedrag ten grondslag zou liggen. De ouders vragen de Commissie om advies.

Toelichting

Door het gedrag van de leerling kan de school de veiligheid van de leerling en van zijn medeleerlingen niet langer garanderen. De ernst van het gedrag is voldoende aangetoond.

De school heeft naast aandacht voor het pesten de leerling naar vermogen begeleiding geboden. De school heeft in redelijkheid tot het voorgenomen besluit kunnen komen.

Geschil over verwijdering. Een reguliere basisschool mag een leerling vanwege fysiek grensoverschrijdend gedrag verwijderen.

Een leerling met extra ondersteuningsbehoefte is verwijderd van een reguliere basisschool vanwege handelingsverlegenheid en onveiligheid, ontstaan in een korte periode. De moeder vindt dat deze beslissing te snel is genomen en de school onvoldoende heeft gedaan om haar zoon te begeleiden.

(30)

30 Toelichting

De leerling had vanaf de start op school moeite met het reguleren van zijn boosheid. Het gedrag van de leerling is in relatief korte tijd verergerd en ook veranderd van aard. Toen de leerling frequent fysiek agressief gedrag liet zien, raakte de veiligheid op school in het geding. De school heeft direct op planmatige wijze haar ondersteunings-mogelijkheden ingezet om de leerling te begeleiden. Dat was, gezien het gedrag van de leerling, niet vol te houden. De verwijdering is redelijk.

108670 – uitspraak 20 mei 2019

Geschil over verwijdering leerling. Als een leerling niet langer in staat is om regulier

basisonderwijs te volgen, moet de school tijdig een toelaatbaarheidsverklaring aanvragen, ook als de ouders daar niet mee instemmen.

De school biedt de leerling sinds mei 2018 geen reguliere vorm van onderwijs aan.

Op 22 februari 2019 heeft de school de ouders laten weten dat zij voornemens is om hun zoon te verwijderen omdat de school handelingsverlegen is. De ouders wensen alleen regulier onderwijs voor hun zoon. Het beleid van het samenwerkingsverband is dat zij geen aanvraag van een toelaatbaarheids-verklaring in behandeling neemt als de ouders niet met die aanvraag instemmen.

Toelichting

De school had veel eerder en doortastend haar zorgplicht moeten vervullen: zelf passend onderwijs bieden of een andere passende school vinden. De school heeft zich te veel laten leiden door het standpunt van de ouders. Daarbij is passend onderwijs voor de leerling op de achtergrond geraakt. Het beleid van het samenwerkingsverband, om alleen een

toelaatbaarheidsverklaring in behandeling te nemen als ouders daarmee instemmen, is in strijd met de wet.

Geschil over verwijdering leerling gegrond; het is niet gebleken dat de school de belangen van de leerling en de school evenwichtig heeft afgewogen.

De leerling heeft in een volle klas vuurwerk afgestoken. Dit heeft een gat in een schooltas van een medeleerling veroorzaakt. De school neemt hierop een voorgenomen besluit tot verwijdering. De ouders wenden zich tot de Commissie. Advies van de Commissie Het verzoek is gegrond.

Toelichting

Vanwege de discretionaire bevoegdheid van het schoolbestuur toetst de Commissie de verwijderingsbeslissing terughoudend en beoordeelt zij of het schoolbestuur in redelijkheid tot het verwijderingsbesluit kon komen. Het bewezen gedrag van de leerling kan in beginsel

(31)

31 reden zijn om tot verwijdering over te gaan. Maar de school heeft in het voorgenomen

besluit geen blijk gegeven van een evenwichtige belangenafweging. De belangen van de leerling zijn niet kenbaar afgewogen tegen het belang van de school. De belangen zijn voor de leerling gelegen in het, na een eerdere scholenwisseling, thans goed presterend kunnen voorzetten van onderwijs in een vertrouwde omgeving, met vertrouwde klasgenoten en vrienden, tegenover het belang van verweerder, gelegen in een veilige schoolomgeving. De evenredigheid meespelen bij de afweging of in deze situatie tot verwijdering zal worden besloten, of tot een minder zware sanctie. Omdat van een dergelijke afweging niet is gebleken, verklaart de Commissie het verzoek gegrond.

Geschil over voorgenomen verwijdering gegrond. De school had een actueel ontwikkelingsperspectief moeten opstellen en onderzoek moeten doen naar de resterende ondersteuningsmogelijkheden.

Een leerling is van vmbo-t afgestroomd naar vmbo-b. Hij zit in zijn examenjaar. De leerling heeft dusdanige resultaten dat hij niet meer kan slagen voor zijn examen. De school gaat over tot een voorgenomen verwijdering van de leerling omdat zij niet in zijn

ondersteuningsbehoefte kan voorzien.

Toelichting

De school heeft de leerling veel en passende ondersteuning geboden, onder andere via een intern en extern boven-schoolse voorziening traject. Deze ondersteuning had positief effect op het gedrag en de resultaten van de leerling. Na het stopzetten van deze trajecten zakte het gedrag van de leerling en daarmee zijn resultaten echter steeds weer in. Gezien de voortdurende ondersteuningsvraag van de leerling had de school na stopzetting extern bovenschoolse voorziening traject een nieuw opp voor de leerling moeten opstellen waarin de handelingsadviezen van bovenschoolse voorziening hadden moeten staan. Het opp had ook houvast geboden voor het gesprek met ouders over de ondersteuningsbehoefte van hun zoon, de behoefte voor nader onderzoek en de ondersteuningsmogelijkheden van de school.

Nadat een nieuw extern bovenschoolse voorziening traject niet doorging, heeft de school onvoldoende onderzocht of er nog andere resterende mogelijkheden waren om de leerling te ondersteunen.

Geschil over verwijdering gegrond. De school moet de ondersteuning van de leerling aan de hand van een ontwikkelingsperspectief vormgeven.

Een leerling vertoont in de klas problematisch gedrag waarop hij onvoldoende

aanspreekbaar is. De school neemt een voorgenomen verwijderings-besluit en schorst de

(32)

32 leerling voor vijf dagen. Daarna volgt de leerling geen onderwijs meer op school. De school

trekt een maand later het voorgenomen verwijderingsbesluit weer in, omdat zij nog in afwachting is van het besluit van het samenwerkingsverband over de toelaatbaarheid van de leerling tot het speciaal (basis)onderwijs. De vader richt zich tot de Commissie, omdat hij vindt dat de school zijn zoon onvoldoende ondersteuning heeft geboden en dus niet tot de voorgenomen verwijdering heeft kunnen besluiten.

Toelichting

Het voorgenomen verwijderingsbesluit is weliswaar ingetrokken, maar de feitelijke situatie is niet veranderd. De leerling volgt geen onderwijs op de school en de aanvraag van de school van een toelaatbaarheidsverklaring voor speciaal (basis)onderwijs is niet gericht op

terugkeer van de leerling op de school. De Commissie kan daarom het geschil behandelen.

De school had de ondersteuning van de leerling via een ontwikkelingsperspectief moeten vormgeven. In een opp staan de doelen en de ingezette begeleiding en onder-steuning. Dat biedt houvast voor de ouders en de school om te evalueren of de gestelde doelen worden gehaald. Er is niet gebleken dat de school de ondersteuningsbehoefte van de leerling adequaat heeft onderzocht en de ondersteuningsmogelijkheden van de school planmatig heeft benut.

Geschil over verwijdering leerling wegens herhaald bezit van een mes. De school moet alle redenen voor de verwijdering opnemen in de verwijderingsbeslissing.

Sector: speciaal onderwijs/voortgezet speciaal onderwijs Situatie

Nadat een leerling tweemaal een mes had meegenomen naar school, wilde de school hem verwijderen. Zijn ouders maken hiertegen bezwaar.

Toelichting

Het wapenbezit is onaanvaardbaar. Maar het blijkt dat de school vindt dat er meer aan de hand is met de leerling en dat zij dat ook heeft meegewogen bij het nemen van het

voornemenbesluit. Maar die redenen zijn niet opgenomen in de beslissing. Evenmin blijkt van een belangenafweging. De school moet deze gebreken herstellen.

108671 - uitspraak 6 juni 2019

Geschil over weigering toelating tot vso-school gegrond omdat de school niet onderzocht heeft of andere passende arrangementen, dan die door ouders waren aangegeven, mogelijk zijn.

In de zomer van 2018 oriënteren ouders en leerling zich bij de vso-school, maar kiezen daar op dat moment niet voor. In januari 2019 volgt alsnog de aanmelding, gekoppeld aan de eis