• No results found

DE BOUWSECTOR IN TSJECHIË

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "DE BOUWSECTOR IN TSJECHIË"

Copied!
31
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

IN TSJECHIË

DE BOUW SECTOR

(2)

Marktstudie

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DE BOUWSECTOR IN TSJECHIË

Publicatiedatum / 12.12.2018

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

(3)

INHOUD

1. SITUATIESCHETS VAN TSJECHIË ... 3

1.1 GEOGRAFIE EN BEVOLKING 3

1.2 ECONOMISCHE SITUATIE 4

2. ALGEMENE INFO BOUWSECTOR IN TSJECHIË ... 5

2.1 EEN BEETJE GESCHIEDENIS UIT DE VORIGE EEUW 5

2.2 ZEVEN VETTE JAREN 6

2.3 DE MAGERE JAREN 7

2.4 HET HERSTEL 8

2.5 VOORUITZICHTEN 9

2.6 DE TOP 10 BOUWBEDRIJVEN 10

2.7 DIY WINKELS 13

2.8 PROJECTEN 15

3. ENKELE GROTE PROJECTEN IN DETAIL ... 21

3.1 METRO D BOUW (PRAHA) 21

3.2 HET NIEUWE CENTRAAL STATION BRNO 22

3.3 ŠANTOVKA TOWER OLOMOUC 22

3.4 D1 BOUW 22

3.5 SMÍCHOV CITY 24

3.6 PASSIEVE HUIZEN 25

4. VAKBEURZEN, TIJDSCHRIFTEN EN CONTACTEN ... 26

4.1 VAKBEURZEN 26

4.2 TIJDSCHRIFTEN 27

4.3 BRONNEN 29

Flanders Investment and Trade - Praag Economic & commercial representation of Flanders

Valdštejnská 6 / CZ 118 01 Praha 1 Czech Republic

T +420 257 530 626 | prague@fitagency.com

(4)

1. SITUATIESCHETS VAN TSJECHIË

1.1 GEOGRAFIE EN BEVOLKING

Officiële naam: Tsjechische Republiek Regeringsvorm: Parlementaire democratie Staatshoofd: Miloš Zeman (sinds 2013)

Hoofdstad: Praag

Oppervlakte: 78.867 km²

Grenzen: Duitsland, Oostenrijk, Polen, Slowakije

Klimaat: vochtig continentaal

Officiële taal: Tsjechisch

Aantal inwoners: 10.675 miljoen (juli 2017) Bevolkingsdichtheid: 134 inwoners per km²

Grootste steden: Praag: 1.290.073; Ostrava: 288.014; Brno: 379.527; Plžen: 188.045

(5)

1.2 ECONOMISCHE SITUATIE

Munteenheid: Tsjechische kroon (CZK) Wisselkoers: 1 CZK = 0,03864 € (10/12/18)

1€ = 25,850 CZK

BBP (2017): € 320.775 miljard (375.8 miljard USD) BBP per capita: € 30.046 (35.200 USD)

Groei (2017): +4,4%

Staatsschuld: 35,1% van het BBP (2017)

Beroepsbevolking: 5.427 million (CIA factbook, 2017 est.)) Werkloosheid: 2,8% (2017)

Inflatie: 2,5% (2017)

Investeringen (2011): € 3,9 miljard (inwards fdi – Czech Central National Bank) Aandeel economische sectoren in het BBP

Landbouw en bosbouw 2,5%

Industrie 37,8%

Diensten 59,7%

Buitenlandse handel (2011)

Export: € 134,4 miljard (157,4 miljard USD) Import: € 125,8 miljard (147,4 miljard USD) Belangrijkste exportproducten:

Machines en transport werktuigen Grondstof en brandstof

Chemicaliën

Belangrijkste Importproducten

Machines en transport werktuigen Grondstof en brandstof

Chemicaliën

(6)

Belangrijkste exportmarkten

Duitsland 32,8%

Slovakije 7,8%

Polen 6,1%

Belangrijkste leveranciers

Duitsland 29,8%

Polen 9,1%

China 7,4%

2. ALGEMENE INFO BOUWSECTOR IN TSJECHIË

2.1 EEN BEETJE GESCHIEDENIS UIT DE VORIGE EEUW

In 1989 brak de Tsjechische en Slovaakse Federatieve Republiek met z’n communistische verleden en werd het monopolie van de marxistisch-leninistische ideologie afgeschaft.

Het economische hervormingsproces begon in 1990 met een devaluatie van de gangbare munt met 50%.

Het positieve effect hiervan was een zeer snelle economische groei tussen 1993 en 1996.

Gedurende de eerste helft van de jaren 90 zat de woningbouw in de lift. Het systeem van cooperative housing was immers tot een einde gekomen. De non-residential bouw was in die jaren de belangrijkste subsector, terwijl ook de civil engineering opgang maakte.

Tussen 1995 en 1998 daalde de economische activiteit aanzienlijk in volledig Centraal- en Oost-Europa (COE).

Voor de Tsjechische Republiek werd vooral 1997 een zwaar jaar.

Zo was er een financiële crisis die gepaard ging met problemen met de wisselkoersen. Deze crisis, die was aangestoken door de crisis in Zuidoost-Azië, maakte de reële economische toestand duidelijk: een slechte algemene productiviteit, onvoldoende herstructurering en een gebrek aan financiële discipline.

Daarbovenop kreeg het land in dat zelfde jaar af te rekenen met zware overstromingen.

In haar poging de economie te stabiliseren, nam de Tsjechische overheid verschillende maatregelen, waaronder het afzeggen van verschillende infrastructuurwerken. Dit droeg bij tot een vermindering van de investeringsactiviteit in 1997 met 5%.

Net die contracten uit de publieke sector hadden er voor gezorgd dat de subsector van civil engineering in de tweede helft van de jaren 90 bezig was aan een sterke groei en een stevige tweede plaats innam.

De belangen van de subsectoren lagen anders in COE dan in de rest van Europa. De residentiële woningbouw was in COE goed voor 21% van de totale bouwproductie. De civil engineering nam 28% voor

(7)

haar rekening, en 51% kwam op conto van de non-residential construction. In de overige Europese landen bedroeg dit respectievelijk 48%, 20% en 32%.

Door het uitbreken van de crisis in 1997 verloor het grootste deel van de geprivatiseerde bedrijven hun interesse om te investeren. En als de enige tak van de industrie kwam de staat niet tussen in het privatiseringsproces in de bouwsector. De meeste Tsjechische bedrijven keken op tegen een enorme schuldenberg. Daarenboven hadden ze moeilijkheden om voor hun diensten betaald te worden door andere Tsjechische bedrijven, die zich in dezelfde positie bevonden.

De productiviteit van de Tsjechische bouwsector daalde dan ook snel in de laatste jaren van de 20ste eeuw.

In 1997 met 3,1%, in 1998 -9,5% en in 1999 -6,8%.

Doorheen de tien jaar van het economische hervormingsproces slaagde de Tsjechische bouwindustrie er in om zich aan te passen aan de vrije marktcondities:

• het opvangen van fluctuaties in de vraag

• een herstructurering van de productiebasis, en de hogere eisen op basis van kwaliteit en architectuur in de woningbouw,

• het succesvol volgen van Europese trends in alle belangrijkste sectoren van de bouwindustrie.

De daling aan binnenlandse investeringen werd deels gecompenseerd door de investeringen van buitenlandse retailketens. Deze buitenlandse investeringen speelden een zeer belangrijke rol als bron voor bouwinvesteringen.

Belang van de bouwsector in de Tsjechische economie

De toename van het BNP na de omwenteling was o.a. te danken aan de toenemende export van goederen en de stijgende productie van de industrie en de bouw.

Gedurende de jaren 90 was de bijdrage van de bouwsector tot het algemene BNP in Centraal- en Oost- Europa groter dan in de rest van Europa. Zo bedroeg in 1994 de bijdrage van de bouwsector 8% van het Tsjechische BNP.

Ook de tewerkstelling in de bouwsector in COE was hoger dan het algemene Europese gemiddelde.

Door de dalende productiviteit in de sector tegen het einde van de 20ste eeuw, daalde ook de bijdrage tot het BNP. Zo bedroeg die in 1998 ‘slechts’ 5%. Wel nog steeds hoger dan de bijdrage van de sector in het BNP in het ‘oude’ Europa.

2.2 ZEVEN VETTE JAREN

Met de eeuwwisseling kwam er ook een kentering voor de bouwmarkt.

Vanaf 2000 begon de bouwmarkt in Tsjechië aan een heropleving, die meerdere jaren duurde.

Een grote rol hierbij speelden de Directe Buitenlandse Investeringen, de private residentiële leningen, de investeringen door de publieke sector en de EU-financiering.

(8)

De bouwindustrie gaf mee structuur aan de markt. Dit zowel voor wat betreft de omvang als de juridische vorm van de bedrijven. Deze is gebaseerd op klassieke leverancier–klant–relatie, met een brede achtergrond van sub-leveranciers, developers, architecten, designers en met banden naar activiteiten in de property- markt.

De Tsjechische bouwindustrie hield vast aan eigen productie en aan haar eigen economisch potentieel.

Hierbij steunde ze wel ook op de knowhow van buitenlandse partners. Deze partners werden vaak belangrijke eigenaars van de grootste bouwbedrijven die gevestigd zijn in de Tsjechische republiek. Dit droeg er toe bij dat sommige bouwactiviteiten stegen tot een (bijna-) Europees niveau.

Belang van de bouwsector in de Tsjechische economie

In de eerste zeven jaar van de 21ste eeuw groeide de bouwsector in Tsjechië opnieuw uit tot één van de belangrijkste economische takken. Gedurende verschillende jaren groeide de productie van de bouwsector jaarlijks met 5-8%. Tegen 2006 was de bouwproductie gestegen met 50% t.o.v. 2000!

De Tsjechische bouwsector droeg zeker bij bij de heropleving van de algemene economie, en werd zelfs één van de sterkhouders van die economie.

In 2007:

• produceerde de bouwsector ongeveer 7% van de toegevoegde waarde (in courante prijzen),

• engageerde de sector ongeveer 9% van de werkkracht uit de privé sector. Bovendien was deze tewerkstelling long-term,

• had de bouwsector een belangrijk aandeel in de vorming van vast kapitaal – een groeifactor voor de gehele economie.

2.3 DE MAGERE JAREN

Begin 2008 begon de Tsjechische bouwsector opnieuw te vertragen.

In 2009 hield de Tsjechische markt beter stand dan bv. in de VS en vele andere landen in de regio, waar de bouwmarkt in elkaar stortte. Toch kwam er door de economische crisis dat jaar ook al een daling van de bouwactiviteiten met 0,1%.

De grootste terugval kwam in 2010. Toen kende de omzet van de Tsjechische bouwsector een daling van maar liefst 7,1%.

In het eerste kwartaal van 2011 toonde het Tsjechische bouwwezen een groei van 5% in vergelijking met dezelfde periode van 2010. Meteen groeide de verwachting op een herstel van de sector. Maar tevergeefs.

De waargenomen stijging was sterk beïnvloed door de zeer lage basis van het eerste kwartaal van 2010.

Want behalve een daling van het aantal tenders had toen ook het extreem slechte weer het bouwwezen geraakt. Het beeld werd echter minder positief toen werd gekeken naar 2009. Toen bleek dat de index van de bouwproductie van Q1 2011 15% lager lag dan 2 jaar voorheen. Uiteindelijk zou de totale inkrimping van de productie in 2011 vertragen tot 3,1%. Dit mede dankzij een sterke opstoot in december 2011.

(9)

Volgens de gegevens van de Dienst statistiek zette de dalende trend zich verder in 2012. De meest recente bronnen spreken voor de eerste negen maanden van 2012 over een terugval met 6,2%. In vergelijking met dezelfde periode van het topjaar 2008 betekent dit dat de bouwproductie 20,7% lager is.

Gedurende het derde kwartaal alleen al daalde de capaciteitsbenutting van de bouwbedrijven met nog eens 4%.

De slechte situatie op de markt zorgde ervoor dat de waarde van nieuwe tenders zakte. Dit kwam vooral tot uiting in de civil-engineering, waar de waarde bijna met de helft verminderde.

De infrastructuurprojecten die de afgelopen jaren werden opgestart, werden verder afgewerkt. Vanuit de privé sector kwamen enkel kleine projecten, waarbij tenders nauwelijks werden uitgeschreven. Bij openbare aanbestedingen waren de ingediende prijzen soms lager dan de reële kosten die nodig waren om het project uit te voeren.

Het sleutelcriterium voor de bouwbedrijven in hun leverancierskeuze bij het indienen van aanbestedingen was de prijs en door de leverancier aangeboden ervaring. Het spreekt voor zich dat grotere bouwbedrijven zich in een sterkere onderhandelingspositie bevonden. KMO’s uit de sector vertrouwden meer op langlopende contacten.

Volgens hen zouden nog eens 12% van de bouwbedrijven de markt verlaten.

2.4 HET HERSTEL

Na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 kende de Tsjechische bouwsector als geheel jarenlang een mindere periode. De eerste tekenen van herstel kwamen in 2013. De productie daalde toen met slechts 6,7%.

Het tij keerde definitief begin 2014, mede dankzij een nieuwe positieve impuls met het aantreden van een nieuwe regering. De algemene productie groeide in 2014 met 2,3%. De productie van wegenbouw bleef op hetzelfde niveau als in 2013. De civiele werken groeiden dat jaar met 7,5%. In 2015 groeide de bouwproductie verder met 5,5%. Deze groei was hoofdzakelijk te danken aan de toename van civiele bouwwerken (+16,4%). Dit terwijl de wegenbouw verder stagneerde (+0,6%). In 2016 kende de Tsjechische bouwsector een daling van de bouwproductie met 7,6%. De civiele bouwwerken hebben voor 2/3de bijgedragen aan de daling (-4,1%). In 2017 droeg enkel de wegenbouw bij (+6,3%) aan de groei van 3,3% van de bouwproductie.

In 2017 kondigden publieke bronnen tenders aan voor een totale waarde van 88,1 miljard kronen. Dit was 49,8% minder dan in 2016. Het aantal uitgeschreven tenders zelfs, van januari tot november, bedroeg 35%

van de aangekondigde tenders. In de periode januari–februari 2018 kondigden publieke bronnen tenders voor bouw en projecten aan voor een totale waarde van 16 miljard kronen, dit is 50,6% meer dan in het voorgaande jaar. De omvang door publieke investeerders uitgeschreven tenders is ook gestegen met 25,7%.

De bouwmaterialensector is volledig in handen van private ondernemingen. Het exportaandeel maakt ruim 20% uit.

De groei van 12% in de bouwproductie in het eerste kwartaal van het jaar 2018 was vooral te danken aan de groei in het segment van de civiele techniek (12,5%). De engineeringconstructie toonde de stijging van

(10)

ongeveer 5,1%. Er werden 18.086 bouwvergunningen ter waarde van 77,6 miljard CZK uitgegeven, dit betekent een daling van 2,8%.

In de periode vanaf januari tot april 2018 werden de overheidsopdrachten voor werken ter waarde van 31,1 miljard CZK en openbare projecten ter waarde van 3 071 miljoen CZK aangekondigd, dit betekent een stijging van 4,0% op jaarbasis, of respectievelijk een groei van 208,7%. De waarde van de overheidsopdrachten en bouwcontracten nam ook toe (59,4%, respectievelijk 22,2%).

De lange beslissingperioden verlangzamen het proces voor het verkrijgen van de bouwvergunningen. De gemiddelde tijd voor de voorbereiding van een nieuw project van initiatie tot het verkrijgen van bouwvergunningen is 2,5 jaar, volgens de ervaring van de directeurs van developers. De voorbereiding van het nieuwe kantoorproject zal gemiddeld 6 jaar duren. Driekwart van de ontwikkelaars heeft problemen met de bestelling van de bouwbedrijven voor hun projecten. Een tiende van de ontwikkelaars kreeg te maken met een slecht uitgevoerd bouwwerk. Het gemiddelde netto huurrendement is 7,3%.

De verhuurders van de kantoorruimten zijn bereid te betalen voor een goede werkomgeving. Als het belangrijkste aspect zien de verhuurders in dit opzicht een goede toegankelijkheid tot transport. De behoefte van de bedrijven om hun kantoorruimte te vergroten verhoogt de vraag naar de huur.

2.5 VOORUITZICHTEN

Volgens de directeurs van bouwbedrijven zal de bouwsector dit jaar groeien met 5,1% en in 2019 met 3,7%.

Het meest bijdragende van de staat voor de sector zou zijn, als de geplande projecten doorgingen, zelfs na de verandering van regering. De opkomst van gecentraliseerde bouwautoriteiten, die hogere orders zouden beslissen, zou door een derde van de bouwers worden gewaardeerd.

De opbrengst zal dit jaar met gemiddeld 6,5% stijgen.. De opbrengstgroei zal ook in 2019 voortzetten. De bouwbedrijven gebruiken hun capaciteiten momenteel op 92%. Bedrijven hebben gemiddeld 9 maanden vooruitbestelde orders.

De projectmarkt zal dit jaar met 8,5% groeien, de groei zal in het jaar 2019 vertragen naar 5,4%. De directeurs van de projectbedrijven verwachten dat de opbrengst van hun bedrijven dit jaar gemiddeld 8,4% hoger zal zijn. De capaciteit van de projectbedrijven is nu 91%, met een werkbelasting van 8 maanden voor ontwerpers.

Het aanbod van kantoorvastgoed zal dit jaar groeien vooral in Praag (5,5%). De vraag naar deze kantoren zal met 4,5% groeien, vooral van de bestaande bedrijven. De aantrekkelijkste gebieden voor kantoorontwikkeling zijn Praag 5 en Praag 8.

81% van de ontwikkelaars verwacht een stijging van de huurprijzen. De huurprijzen zullen groeien met 4,9%, dit wordt het meest door de prijsstijging van bouwwerkzaamheden beïnvloed. De huur van kantoorpanden zal in Praag alleen in sommige wijken toenemen.

Het aanbod van industrieel vastgoed zal in 2018 met 5,1% toenemen in de Tsjechische regio’s en in Praag met 3,9%. De vraag naar industrieel vastgoed zal dit jaar met 6,7% toenemen in de regio’s van Tsjechië. De vraag wordt met name getrokken door buitenlandse bedrijven.

(11)

De huur van industrieel vastgoed zal met gemiddeld 4,2% stijgen. De huurverhogingen zijn het meest beïnvloed door de stijging van prijs voor de bouwgrond. De meerderheid van de industriële panden is momenteel verhuurd. De industriële bedrijven prefereren de verhuur boven de koop.

De vraag naar woningen zal het aanbod in alle regio’s weer overtreffen. In dit en volgend jaar zal de vraag naar appartementen in de regio's van Tsjechië met 2,5% stijgen, in Praag zal het dit jaar met 3% en in 2019 met 3,2% groeien. De verhoogde vraag wordt momenteel vooral gedreven door lage krediet- en hypotheektarieven.

De prijzen van woningen zullen dit jaar groeien met 4,3% en in volgend jaar wordt een groei verwacht van 3,5%. De groei van de marges wordt momenteel verwacht door bijna een derde van de developers.

Ongeveer één helft van de developers biedt bemiddeling van woningkredieten.

De warenhuizen zullen volgens de developers meer in de andere regio’s van Tsjechië (met 3,4%) groeien dan in Praag (met 0,8%). De vraaggroei zal groter zijn dan het aanbod in alle regio’s, waarbij de vraag gelijk zal toenemen met de koopkracht en de interesse van bestaande leveranciers zal worden beïnvloed.

Op dit moment hebben de huurders de grootste belangstelling voor kleine bedrijfsruimten. In de winkelcentra nemen waarschijnlijk vooral cafés en restaurants toe. Huidige huurders hebben hun verkooppanden voor gemiddeld 6 jaar verhuurd. De leegstand zal afnemen in vergelijking met het verleden.

Huurprijzen in de winkelcentra zullen dit jaar met 3,2% toenemen en in 2019 nog met 4,1%. Een sleutelfactor voor de rentabiliteit van een winkelcentrum is de toegankelijkheid tot het vervoer. De huidige hoge werkgelegenheidsgraad en de loongroei zal volgens de helft van de directeurs bijdragen aan de groei van investeringen in de ontwikkeling van nieuwe winkels.

2.6 DE TOP 10 BOUWBEDRIJVEN

STRABAG a.s.

Na bělidle 198/21

150 00 Praha 5 - Smíchov T: +420 222 868 111

E-mail: info.cz@strabag.com www: http://www.strabag.cz/

COLAS CZ, a.s.

Generální ředitelství (directeuraat-generaal) Ke Klíčovu 9, 190 00 Praha 9

(12)

T: +420 286 003 511 F: +420 286 003 500 E-mail: colas@colas.cz www: http://www.colas.cz/

SWIETELSKY stavební s.r.o.

Pražská tř. 495/58

CZ-370 04 České Budějovice T: +420 387 002 711

E-mail: centrala@swietelsky.cz

www: https://www.swietelsky.com/cz/

Chládek a Tintěra, Pardubice a.s.

K Vápence 2677

530 02 Pardubice – Zelené Předměstí T: +420 466 791 111

E-mail: info@cht-pce.cz

www: https://www.cht-pce.cz/en/

Porr a.s.

Dubečská 3238/36 CZ – 100 00 Praha 10 T: +420 267 226 111 E-mail: porras@porr.cz

www: http://www.porr.cz/index.php?id=3023&L=1

Skanska CS a.s.

Křižíkova 682/34a 186 00 Praha 8 - Karlín

(13)

T: +420 267 095 111

E-mail: skanska@skanska.cz www: https://www.skanska.cz/

M-SILNICE a.s.

Resslova 956/13 500 02 Hradec Králové T: +420 495 842 111 F: +420 495 214 526 GSM: +420 602 150 847

E-mail: reditelstvi@msilnice.cz www: http://www.msilnice.cz/

METROSTAV a.s.

Koželužská 2450/4 180 00 Praha 8 - Libeň

T: +420 266 019 000; +420 266 018 000 E-mail: info@metrostav.cz

www: https://www.metrostav.cz/en

EUROVIA CS, a.s.

Národní 138/10

110 00 Praha 1 -Nové Město

T: +420 224 951 111, +420 224 952 020 F: +420 224 933 551

E-mail: sekretariat@eurovia.cz

www: http://www.eurovia.cz/en/home

(14)

HOCHTIEF CZ a.s.

Plzeňská 16/3217 150 00 Praha 5 T: +420 257 406 000 F: +420 257 406 001 E-mail: info@hochtief.cz

www: http://www.hochtief.cz/

2.7 DIY WINKELS

OBI Česká republika, s.r.o.

Budějovická 778/3a 140 00 Praha 4 T: +420 296 608 111 F: +420 296 608 225 E-mail: info@obi.cz www: http://www.obi.cz

HORNBACH BAUMARKT CS spol. s.r.o.

Chlumecká 2398

193 00 Praha 9 – Horní Počernice T: +420 531 016 000

F: +420 531 016 480

E-mail: marktbuero-brno@hornbach.com www: http://www.hornbach.cz

http://www.profihornbach.cz

BAUHAUS, k.s.

Strážní 852/7, 639 00 Brno T: +420 538 725 111

(15)

F: +420 534 725 555 E-mail: info@bauhaus.cz www: http://www.bauhaus.cz

BAUMAX ČR, s.r.o.

Türkova 1272/7 149 00 Praha-Chodov

T: +420 267 289 111 | +420 267 289 190 E-mail: kancelar@baumax.com www: http://www.baumax.cz

MOUNTFIELD a.s.

Všechromy 56, Dálnice D1 EXIT 15 251 63 Strančice

T: +420 327 777 111 F: +420 327 772 222

E-mail: mountfield@montfield.cz www: http://www.mountfield.cz

Gabriela Kotoučová; Michal Poběžal; Zaid Al-Tamimi; Jana Moravová; František Turek

(16)

2.8 PROJECTEN

Index van bouwoutput (woningbouw) in procent

Periode: juli 2017 – juni 2018

Gewone prijzen Index van bouwoutput

Samen Bouw constructie Civiele techniek

Jaar op jaar index

Gemiddelde in 2015=100

Jaar-op-jaar index

Gemiddelde in 2015=100

Jaar-op-jaar index

Gemiddelde in 2015=100

Jul 2017 104,8 105,3 110,5 113,7 91,8 87,6

Aug 2017 105,0 120,6 105,8 127,9 103,0 105,4

Sep 2017 100,4 119,1 103,2 124,8 94,1 107,1

Okt 2017 106,8 126,9 108,1 131,3 104,0 117,5

Nov 2017 106,8 135,6 107,4 138,3 105,6 129,9

Dec 2017 100,8 108,5 102,4 120,1 96,4 84,1

Jan 2018 136,1 62,9 133,7 76,6 148,7 34,0

Feb 2018 113,9 62,9 116,0 77,9 103,8 31,2

Maart 2018 103,0 82,5 105,8 98,2 92,7 49,3

Apr 2018 110,6 96,6 113,9 109,0 100,9 70,3

Mei 2018 113,1 118,9 115,2 130,1 107,3 95,3

Jun 2018 110,7 125,5 110,0 132,8 112,6 110,0

(17)

Indexen van appartementenprijzen

Gemiddelde indexen ( 2010 =

100) Gemiddelde indexen ( 2010 =

100) Gemiddelde groeisnelheid Gemiddelde groeisnelheid Biedprijs van het

appartement

Gerealiseerde appartementsprijs

Biedprijs van het appartement

Gerealiseerde appartementsprijs average indices ( 2010 = 100) average indices ( 2010 = 100) average growth rate average growth rate

of offering prices of flats of realized prices of flats of offering prices of flats of realized prices of flats

Jaar Tsjechië

Tsjechië zonder

Praag Praag Tsjechië

Tsjechië zonder

Praag Praag Tsjechië

Tsjechië zonder

Praag Praag Tsjechië

Tsjechië zonder

Praag Praag

year Czech

republic

CR out of Prague

Prague Czech republic

CR out of Prague

Prague Czech republic

CR out of Prague

Prague Czech republic

CR out of Prague

Prague

2005 66,5 60,4 72,7 72,0 71,2 73,6 100,0 100,5 99,6 100,7 101,0 100,0

2006 72,4 66,8 77,9 78,0 77,9 78,3 103,2 103,6 102,7 103,4 103,5 103,0

2007 87,2 83,0 91,4 102,4 103,3 100,4 105,3 106,0 104,6 107,0 107,4 106,2

2008 107,2 106,1 108,4 119,8 121,4 116,5 104,5 105,6 103,4 102,5 102,4 102,6

2009 104,3 103,0 105,6 105,1 105,5 104,2 97,7 97,6 97,9 95,7 95,3 96,4

2010 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 99,2 99,6 98,8 99,6 99,6 99,5

2011 95,1 96,6 93,6 99,8 100,5 98,3 98,7 98,7 98,6 100,1 100,2 99,7

2012 96,1 92,5 99,6 98,4 99,0 97,2 100,8 99,1 102,3 99,6 99,5 99,7

2013 97,2 91,3 103,1 98,0 98,0 98,1 100,5 100,1 100,9 100,0 99,8 100,4

2014 100,7 93,0 108,5 99,2 98,7 100,3 100,7 100,1 101,3 100,5 100,4 100,7

2015 106,9 97,7 116,1 102,3 102,5 102,1

2016 117,6 107,1 128,2 102,4 102,1 102,7

2017 130,7 112,1 149,2 103,0 101,2 104,4

2018 141,6 119,7 163,5 102,2 102,1 102,2

kwartaal indexen - gemiddeld in het

jaar 2010 = 100 Indexen - gemiddeld in het

jaar 2010 = 100 indexen - vorige periode = 100

quarter Indices - average 2010 = 100 Indices - average 2010 = 100 Indices - previous period = 100

2005 1 66,3 59,7 73,0 71,3 70,1 73,8 98,2 98,2 98,4 100,5 100,9 100,1

2 65,8 59,5 72,1 71,7 70,8 73,6 99,2 99,7 98,8 100,4 100,9 99,6

3 66,5 60,4 72,5 72,0 71,5 73,1 101,1 101,5 100,6 100,5 101,1 99,4

4 67,5 62,0 73,1 72,9 72,4 73,9 101,5 102,6 100,8 101,2 101,3 101,1

2006 1 69,0 63,1 74,8 74,5 74,3 75,1 102,2 101,8 102,3 102,2 102,5 101,6

2 70,7 64,8 76,6 76,4 76,2 76,8 102,5 102,7 102,4 102,5 102,6 102,3

3 73,3 67,8 78,8 77,9 77,7 78,4 103,7 104,6 102,9 102,1 102,0 102,1

(18)

4 76,5 71,5 81,4 83,2 83,3 83,1 104,4 105,5 103,3 106,8 107,2 106,0

2007 1 80,3 75,8 84,8 93,3 93,9 92,2 105,0 106,0 104,2 112,2 112,7 111,0

2 84,9 80,2 89,7 101,4 101,9 100,2 105,7 105,8 105,8 108,6 108,6 108,6

3 89,7 85,7 93,7 105,5 106,5 103,5 105,7 106,9 104,5 104,1 104,4 103,3

4 93,9 90,3 97,6 109,3 110,9 105,9 104,7 105,4 104,2 103,6 104,2 102,3

2008 1 99,1 96,8 101,5 114,7 116,4 111,2 105,5 107,2 104,0 105,0 105,0 105,1

2 106,1 105,2 107,0 121,1 122,5 118,2 107,1 108,7 105,4 105,5 105,2 106,2

3 111,8 110,2 113,5 123,1 124,8 119,5 105,4 104,8 106,1 101,7 101,9 101,2

4 111,9 112,3 111,5 120,4 122,0 117,1 100,1 101,9 98,2 97,8 97,7 98,0

2009 1 108,8 107,2 110,5 113,2 114,5 110,6 97,2 95,5 99,1 94,1 93,9 94,4

2 103,0 100,4 105,5 104,2 104,5 103,6 94,7 93,7 95,5 92,0 91,3 93,7

3 103,3 102,6 104,0 102,1 102,3 101,5 100,3 102,2 98,6 97,9 97,9 98,0

4 102,1 101,7 102,5 100,9 100,8 101,0 98,8 99,1 98,6 98,8 98,5 99,5

2010 1 100,8 99,9 101,8 100,8 100,8 100,7 98,7 98,2 99,3 99,9 100,0 99,7

2 100,4 100,2 100,7 100,3 100,1 100,6 99,6 100,3 98,9 99,5 99,3 99,9

3 99,9 99,9 99,8 99,7 99,6 99,7 99,5 99,7 99,1 99,4 99,5 99,1

4 98,9 100,0 97,7 99,3 99,4 99,0 99,0 100,1 97,9 99,6 99,7 99,3

2011 1 97,1 98,0 96,2 99,7 99,9 99,1 98,2 98,0 98,5 100,4 100,6 100,1

2 95,1 97,1 93,1 100,0 100,8 98,6 97,9 99,1 96,8 100,4 100,8 99,4

3 94,5 96,4 92,7 99,8 100,8 97,8 99,4 99,3 99,6 99,8 100,1 99,2

4 93,7 94,9 92,5 99,5 100,3 97,8 99,2 98,4 99,8 99,7 99,5 100,0

2012 1 94,9 93,9 95,9 99,1 99,7 98,0 101,3 98,9 103,7 99,6 99,4 100,2

2 96,8 93,1 100,4 98,5 99,0 97,3 102,0 99,1 104,7 99,3 99,3 99,3

3 96,0 91,3 100,7 98,2 98,8 96,9 99,2 98,1 100,3 99,7 99,7 99,6

4 96,6 91,7 101,5 97,9 98,4 96,7 100,6 100,4 100,8 99,7 99,6 99,8

2013 1 96,4 90,9 101,8 97,5 97,8 96,9 99,8 99,1 100,3 99,6 99,4 100,2

2 96,6 91,0 102,3 98,1 98,1 98,2 100,2 100,1 100,5 100,6 100,3 101,3

3 97,4 91,3 103,4 98,7 98,5 98,9 100,8 100,3 101,1 100,6 100,5 100,7

4 98,5 91,9 105,0 97,8 97,5 98,4 101,1 100,7 101,5 99,1 98,9 99,5

2014 1 99,3 92,9 105,7 98,8 98,3 99,8 100,8 101,1 100,7 101,0 100,8 101,4

2 100,6 93,4 107,7 99,2 98,8 99,9 101,3 100,5 101,9 100,4 100,6 100,1

3 101,9 93,5 110,3 99,2 98,5 100,5 101,3 100,1 102,4 100,0 99,7 100,6

4 101,2 92,1 110,4 99,7 98,9 101,2 99,3 98,5 100,1 100,5 100,4 100,7

(19)

2015 1 102,9 94,0 111,8 101,7 102,1 101,3

2 105,6 96,5 114,7 102,6 102,7 102,6

3 108,1 98,5 117,7 102,4 102,1 102,6

4 110,9 101,6 120,1 102,6 103,1 102,0

2016 1 113,4 103,5 123,2 102,3 101,9 102,6

2 116,5 106,1 126,8 102,7 102,5 102,9

3 118,8 108,4 129,2 102,0 102,2 101,9

4 121,9 110,2 133,7 102,6 101,7 103,5

2017 1 124,2 108,3 140,0 101,9 98,3 104,7

2 127,6 109,9 145,3 102,7 101,5 103,8

3 133,7 114,6 152,8 104,8 104,3 105,2

4 137,1 115,4 158,8 102,5 100,7 103,9

2018 1 140,1 119,1 161,1 102,2 103,2 101,4

2 143,2 120,3 166,0 102,2 101,0 103,0

Bouwwerkzaamheden – in totaal (in miljoenen) Gewone prijzen

Bouwwerk- zaamheden

„S“ in totaal

Inclusief

In Tsjechië

Inclusief

In het buiten- land Nieuwbouw,

werder- opbouw en modernisering

Inclusief

Reparatie en onderhoud Residintiële

gebouwen

Niet- residentiële gebouwen;

niet- productief

Niet- residentiële gebouwen;

productief

Technische

constructies Waterbeheer;

gebouwen

2005 431 426 425 463 314 844 58 819 53 606 67 897 129 736 4 786 110 619 5 963 2006 472 578 462 980 343 648 68 960 64 921 72 728 132 365 4 675 119 331 9 598 2007 521 487 507 445 378 587 80 631 63 567 91 471 138 348 4 569 128 858 14 042 2008 547 601 536 013 398 152 80 150 65 037 88 138 160 395 4 432 137 861 11 589 2009 520 877 507 709 375 917 65 688 66 210 63 625 173 311 7 083 131 792 13 168 2010 488 690 477 793 356 289 56 711 62 929 54 337 175 911 6 401 121 504 10 897 2011 464 021 451 853 332 217 61 111 62 364 62 356 140 265 6 121 119 636 12 168 2012 423 989 413 933 304 788 50 454 61 037 60 698 124 262 8 337 109 145 10 056 2013 397 472 387 588 283 750 43 690 55 079 58 630 119 423 6 928 103 838 9 884 2014 428 276 417 013 302 575 46 344 59 811 60 615 130 563 5 242 114 438 11 263 2015 459 051 446 104 326 340 51 603 56 185 62 155 151 693 4 704 119 764 12 947 2016 424 609 410 719 292 297 57 574 42 645 71 171 117 927 2 980 118 422 13 890

(20)

Bouwcontracten

Bedrijven met meer dan 50 werknemers

Nieuwe opdrachten in Tsjechië

Aantal opdrachten

Waarde van bestellingen in miljoenen CZK In totaal Bouwconstructies Civiele

bouwwerken

Kwartaal 3 2015 14 901 56 227 17 720 38 507

Kwartaal 4 2015 12 146 46 018 17 930 28 088

Kwartaal 1 2016 11 688 33 474 17 049 16 425

Kwartaal 2 2016 16 575 48 976 22 961 26 015

Kwartaal 3 2016 16 146 52 273 22 976 29 297

Kwartaal 4 2016 16 949 50 676 23 085 27 591

Kwartaal 1 2017 12 020 38 888 18 186 20 702

Kwartaal 2 2017 16 833 53 647 23 782 29 865

Kwartaal 3 2017 16 535 51 603 24 774 26 829

Kwartaal 4 2017 16 041 58 592 26 576 32 016

Kwartaal 1 2018 11 019 50 019 22 608 27 411

Kwartaal 2 2018 17 152 67 547 30 221 37 326

Appartementen

(21)

De gemiddelde aanbiedingsprijs van vrije nieuwe appartementen steeg in Praag in juni met 8,3%, in jaar- op-jaar meting. Dat betekent dat de gemiddelde prijs nu 100.300 CZK (€ 3880) per m² is. Het tempo van de groei neemt echter geleidelijk af. Vorig jaar was de jaar-op-jaar stijging 22,5%. Het aantal vrije appartementen in het aanbod van de developers steeg aan het einde van juni tot 5.269, wat een jaar-op- jaar stijging met iets minder dan een kwart betekent. Dat tonen de gegevens van Deloitte.

Gemiddelde biedprijs van vrije nieuwe appartementen per m² en jaar-op-jaar prijsgroei in Praag aan het einde van de periode:

Periode Gemiddelde prijs per m2 (CZK) Jaar-op-jaar groei (in %)

Juni 2018 100 300 8,3

April 2018 99 400 10

Februari 2018 95 800 8,2

December 2017 95 900 12,4

Oktober 2017 93 100 15

Augustus 2017 93 500 23,6

Juni 2017 92 600 22,5

April 2017 90 400 23

Februari 2017 88 500 22,4

Biedprijzen van vrije nieuwe appartementen in mei en juni in individuele delen van Praag:

Deel van Praag Gemiddelde prijs per m2 (CZK) Jaar-op-jaar groei (in %)

Praag 1 211 700 25,9

Praag 2 127 600 7,8

Praag 3 106 400 7,3

Praag 4 85 300 13,6

Praag 5 104 800 5

Praag 6 121 200 0

Praag 7 97 000 6,7

Praag 8 108 600 8,7

(22)

Praag 9 84 600 16

Praag 10 90 000 25,9

Kantorenvoorraad in Tsjechië

De business in Tsjechië is sterk geconcentreerd in Praag. Dit verklaart de dominantie van Praag op het gebied van kantorenvoorraad en het feit dat de meerderheid van de blue-chipbedrijven die actief zijn in Tsjechië zich daar bevinden. De totale kantorenvoorraad in Praag bedroeg eind 2017 3,34 miljoen m², tegenover 551.800 m² in Brno en 215.000 m² in Ostrava. Brno en Ostrava zijn de tweede en de derde grootste steden in Tsjechië, zowel qua bevolking als qua oppervlakte.

Houtbouw

De belangstelling voor de houtbouw groeit in Tsjechië. Vorig jaar hebben bouwers 2.190 houtgebouwen voltooid, dit betekent een jaar-op-jaar stijging met 9%. Hun aandeel in het aantal voltooide eengezinshuizen groeit, nu is het al 15%. Sinds twee jaar worden er in Tsjechië meer dan 2.000 houtgebouwen gebouwd. Er zijn ongeveer 50 gebouwen bestemd voor burgers, vooral kinderdagverblijven en clublokalen. De grootte van de houten woongebouwen wordt gereguleerd door de voorschriften die in Tsjechië relatief streng zijn.

3. ENKELE GROTE PROJECTEN IN DETAIL

3.1 METRO D BOUW (PRAHA)

De stad Praag en het bedrijf Penta plannen een ambitieus project samen om een nieuwe metrolijn te bouwen. De geschiedenis van dit project gaat terug tot 1991, toen de eerste voorbereidende studies werden uitgevoerd. Deze lijn is vooral belangrijk voor het zuidelijke deel van de stad. Het eerste stuk wordt voorbereid in de plaats tussen Náměstí Míru en Depo Písnice. De lengte ervan zou 10,6 km zijn. Er zullen 10 stations zijn. De verwachte bouwtijd is ongeveer 6 jaar. Dit is de belangrijkste transportfaciliteit in Praag en het grootste investeringsproject in de komende vijf jaar.

Nieuw metro-verkeerssysteem:

• Onbeheerde en volledig geautomatiseerde metrobediening – een nieuwe driedubbele metroset

• Gebruik van de huidige trends in transportsysteemtechnologieën

• Effectief beheer van operationele kosten

• Flexibiliteit en soepelheid van de bediening

• Veiligheid van passagiers – veiligheidsmuren op perrons

(23)

• Hoge passagierscapaciteit

• Maximale transportcapaciteit van Metro D – 356 duizend reizigers/dag

3.2 HET NIEUWE CENTRAAL STATION BRNO

Een van de geplande en meest besproken bouwwerken is momenteel het nieuwe treinstation in Brno.

Hoewel het huidige oude gebouw wordt gerenoveerd, is de locatie niet geschikt voor de aansluiting van de hogesnelheidsspoorlijnen. Het nieuwe gebouw zal ongeveer 800 meter van het huidige station aan de oever van de rivier Svratka staan. Na jaren van discussies zijn alle niveaus van de overheid het eens over de ligging van het nieuwe centraal station, deze beslissing is in mei van dit jaar genomen. Nu kunnen de contracten worden ondertekend. Als alles goed gaat, zou de opbouw in 2020 kunnen beginnen en de werken zouden zeven jaar later worden voltooid.

De stad moet zorgen voor de nodige infrastructuur voor het nieuwe treinstation. Er wordt ook de bouw van het ondergrondse spoor overwogen. Dit project is echter nog steeds het onderwerp van debat.

3.3 ŠANTOVKA TOWER OLOMOUC

In Olomouc wordt een nieuwe wijk gebouwd met de naam Šantovka. Binnen deze wijk wil de investeerder een hoogbouw bouwen genaamd Šantovka Tower. Het ontwerp komt van het architectenbureau Benoy (hetzelfde bedrijf die ook het winkelcentrum Šantovka ontwierp). Het gebouw zal 75m hoog zijn en 20 verdiepingen hebben. De eerste visualisatie van de Šantovka Tower werd in december 2012 officieel aangekondigd door de ondernemers. Ze hebben jarenlang geen bouwvergunning kunnen krijgen vanwege kritiek. Er werd onlangs aangekondigd dat de ontwerpen kunnen worden gewijzigd.

Het grootste probleem wordt door critici gezien in de locatie van de Šantovka Tower. Zelfs na de verandering van de geplande locatie staat het in de beschermingszone van Olomouc. Zo’n hoog en modern gebouw zal volgens de critici het historische panorama van de stad verstoren. Daarom is de discussie over de plaats nog steeds aan de gang.

Met de bouw van Šantovka Tower hangt ook de opbouw van het tweede deel van het winkelcentrum Galerie Šantovka (genaamd Galerie Šantovka 2) samen. Als er geen grote problemen voorkomen, zal de opbouw in 2019 of 2020 kunnen beginnen.

3.4 D1 BOUW

De modernisering van de D1-snelweg bestaat uit een oppervlaktewijziging van de snelweg, drainage, vangrail, SOS plaatsen en verkeersborden. De snelweg wordt aan beide zijden met 0,75 m verbreed. In de toekomst is de uitbreiding van de snelweg naar 2x3 strepen gepland. Voor dit doel worden er ook bruggen boven de snelweg aangelegd. Andere wederopbouw is er ook voor de toekomst gepland.

(24)

De modernisering in de sectie Mirošovice-Kývalka met een totale lengte van 161 km is verdeeld in 21 bouwdelen:

Nummer Tracé Km Lengte Begin In gebruik

1 most Šmejkalka 23,350 – 24,350 1,000 km 2019 –

2 Mirošovice –

Hvězdonice 20,854 – 29,500 7,646 km VII.18 VI.21 3 Hvězdonice –

Ostředek 29,500 – 34,140 4,640 km 20.05.2015 30.10.2016 4 Ostředek –

Šternov 34,140 – 41,340 7,200 km 25.03.2017 XI.18 5 Šternov – Psáře 41,340 – 48,590 7,250 km 07.05.2013 01.12.2014 6 Psáře – Soutice 48,590 – 56,300 7,710 km 12.03.2016 20.10.2017 7 Soutice – Loket 56,300 – 66,320 10,020 km 2019 – 9 Loket – Hořice 66,320 – 75,920 9,600 km 15.05.2013 XII.14

10 Hořice –

Koberovice 75,920 – 82,417 6,497 km 31.03.2017 XI.18 11 Koberovice –

Humpolec 82,417 – 91,240 8,823 km 2019 –

12 Humpolec –

Větrný Jeníkov 91,240 – 104,820 13,580 km 15.03.2018 IV.20 14 Větrný Jeníkov

– Jihlava 104,820 – 113,320 8,500 km 12.04.2013 25.09.2015 15 Jihlava – Velký

Beranov 113,320 – 119,300 5,980 km 24.09.2016 13.08.2018 16 Velký Beranov –

Měřín 119,300 – 134,014 14,714 km VII.18 X.20 18 Měřín – V.

Meziříčí-západ 134,014 – 141,200 7,186 km 07.09.2015 16.11.2017

(25)

19

V. Meziříčí- západ – V.

Meziříčí-východ

141,200 – 147,100 5,900 km 2019 –

20

V. Meziříčí- východ – Lhotka

147,100 – 153,720 6,620 km 18.03.2017 VI.18

21 Lhotka – Velká

Bíteš 153,720 – 162,750 9,030 km 11.04.2013 04.09.2015 22 Velká Bíteš –

Devět křížů 162,750 – 168,170 5,420 km 13.04.2016 20.07.2017 23 Devět křížů –

Ostrovačice 168,170 – 178,500 10,330 km X.18 XI.20 25 Ostrovačice –

Kývalka 178,500 – 181,990 3,490 km 09.06.2015 06.11.2016

3.5 SMÍCHOV CITY

Het grondgebied van het Smíchov City-project bevindt zich in het voormalige vrachtstation van Praag- Smíchov. Dit brownfield, met een oppervlakte van ongeveer 20ha, behoort tot de plaatsen met het grootste potentieel voor renovatie in Praag. Vanwege de lucratieve locatie tussen twee metrostations Na Knížecí en Smíchovské nádraží zal een nieuw stadsdeel worden gecreëerd, dat de ambitie heeft om het nieuw modern centrum van de 21e eeuw van Smíchov te vormen.

Waarmee wordt er rekening gehouden:

• Ongeveer 20 hectare modern stadsdeel, voor ongeveer 3.300 nieuwe bewoners

• Kantoorgebouwen en maatschappelijke voorzieningen met ongeveer 9.000 nieuwe banen

• 40% van het gebied is bebouwd

• 60% van het grondgebied is gereserveerd voor openbare ruimten en openbaar groen (parken, straten) en privé (binnenplaatsen)

• Nieuwe voetgangersboulevard

• Twee nieuwe parken en openbare speelplaatsen

• Nieuwe moderne school voor 500 leerlingen met speelplaats en looppiste (200 m)

• Nieuw fietspad

(26)

• Modernisering van aangrenzende tramlijnen en een nieuwe bushalte in de buurt

• Nieuwe transportterminal

3.6 PASSIEVE HUIZEN

In de laatste jaren treedt de bouw van energiebesparende of zelfs zogenaamde passieve gebouwen steeds meer op de voorgrond. Deze gebouwen kunnen hun eigenaars en gebruikers besparing in energiekosten opleveren. Deze besparingen kunnen zij echter ook door de verbouwing of modernisering bereiken.

Als men in Tsjechië over de passieve huizen praat, zijn dat meestal de eengezinshuizen. In de laatste jaren worden er echter ook kantoren en verschillende publieke huizen als passieve huizen gebouwd. Dit najaar werd het eerste passieve ziekenhuis geopend dat aan de strengste normen voldoet. Hoewel de bouw van een ziekenhuis in passieve standaard gestart is in Duitsland, in Frankfurt am Main, is het ziekenhuis in Olomouc het eerste ziekenhuis van dit type in de wereld dat voltooid is.

De houten huizen

15 jaar geleden was volgens Jiří Skřipský (de productmanager van het bedrijf Stavebniny DEK) het aandeel van de houten huizen in het totaal aantal voltooide eengezinswoningen ca 1%. Vandaag is het al tussen 13 en 14%. In de tijd van communisten hadden de kleine bedrijven geen ondersteuning, in plaats daarvan werd industriële constructie ondersteund. Volgens Jiří Skřipský vertrokken veel mensen na de revolutie naar Amerika, waar de houten huizen ongeveer 80% marktaandeel hebben. Deze mensen brachten de knowhow naar Tsjechië en dat betekende het begin van de ontwikkeling van houten huizen in Tsjechië.

Zowel de geschiedenis als het heden tonen dat houten huizen echt mooi kunnen zijn en dat zij veel verschillende uiterlijken kunnen hebben, van klassieke houten huisjes en blokhutten met volledig erkend basisbouwmateriaal in zijn pure vorm tot moderne designgebouwen die op het eerste zicht niet eens onthullen dat hout hun basis is. Het hangt af van smaak, plaats en intentie.

In het verleden werden de houten huizen vooral daar gebouwd, waar genoeg hout was, of waar hout het meest voordelige bouwmateriaal was. De huidige redenen voor de bouw in hout zijn nu anders, zoals bijvoorbeeld de modegolven en ecologie.

Met het begin van de 21e eeuw groeit de ontwikkeling van gebouwen op houtbasis en neemt hun aantal gestaag toe. Er is ook een groeiend aantal buitenlandse bedrijven die proberen de Tsjechische markt te betreden. Een aanmerkelijke toename begon met de ontwikkeling van hypotheken en het verlagen van de rentetarieven. Rond 2005 verspreidden zich de houten huizen ook in de vorm van woninghuizen met drie en zelfs vier etages.

De houten huizen zijn milieuvriendelijk zowel in hun aanbouw als in het gebruik van energie. Dat betekent dat zij ook economisch gunstig zijn. Statistieken tonen ook aan dat er jaarlijks veel meer hout wordt gewonnen dan in de bouwsector wordt bewerkt. De meeste gebouwen in hout zijn gemaakt van spar, wat

(27)

te danken is, niet alleen aan de eigenschappen van de spar, maar ook aan de structuur van de Tsjechische bossen.

Het kiezen voor een houten huis, in de eerste plaats om milieuredenen, is voor de meeste mensen als argument onvoldoende. De prijs en de snelheid van de opbouw is het belangrijkste aspect bij de keuze van materialen voor de meeste Tsjechen. Ook in dit opzicht is het houten huis de beste keuze. Dankzij nieuwe technologieën is het mogelijk om grote en nauwkeurig bewerkte onderdelen of componenten aan de aanbouw te brengen, wat mogelijk maakt een ruw gebouw in enkel twee dagen te voltooien. Het hele gebouw kan dan binnen de drie maanden bewoonbaar zijn.

Volgens Jiří Skřipský hoeft de vorm of het aantal verdiepingen niet te worden beperkt. Moderne technologie zal ook omgaan met meer veeleisende aanbouw. Het dominerende systeem is de zogenaamde kolomvormige houten huizen, hoewel het aantal van de houten huizen uit massief nu groeit.

Groene en gezonde gebouwen

Energie-efficiëntie, of het economische aspect van huisvesting, is belangrijk voor iedereen. Het mag echter niet leiden tot extremen waar vochtigheid, schimmel en andere schadelijke invloeden zich verspreiden in perfect geïsoleerde en afgesloten gebouwen. Daartoe is het nodig ook een aangename omgeving te hebben en wij mogen ook de natuur niet vergeten.

In Tsjechië wordt het concept van groene huizen op de volgende manier begrepen: een huis met een tuin op het dak, of eventueel een huis die in de grond is verzonken. In de wereld is het een beetje moeilijker de status van zogenaamde “Green House” te bereiken. Er zijn verschillende certificatiesystemen, die tonen welke gebouwen groen zijn en welke niet, bijvoorbeeld BREEAM, LEED of SBTool.

De gezonde gebouwen zijn nog strikter in eisen dan de groene huizen. Het gaat niet alleen om het milieu maar ook om de omgeving van het gebouw, die invloed heeft op de mens. Dus er zijn er ook de economische, sociaal-culturele en gezondheidsvoorwaarden van groot belang.

Als men over gezonde gebouwen praat, is er niet enkel sprake van appartement maar ook van kantoorgebouwen, winkelcentra, wooncomplexen, enzovoort.

4. VAKBEURZEN, TIJDSCHRIFTEN EN CONTACTEN

4.1 VAKBEURZEN

Stavební veletrh Brno IBF (Building Fair Brno) Plaats: Brno Exhibition Centre

Organizer: BVV Trade Fairs Brno

Contactpersoon: Martin Videczký (Project Director) T: +420 541 152 925

(28)

GSM: +420 725 453 181 E-mail: mvideczky@bvv.cz

www: https://www.bvv.cz/en/building-fair-brno/

FOR ARCH 2018

International Building Trade Fair Plaats: PVA EXPO PRAGUE Organizer: ABF a.s.

Contactpersoon: Miroslava Dohnalova T: +420 225 291 116

GSM: +420 739 003 172 E-mail: international@abf.cz www: http://forarch.cz/en/

4.2 TIJDSCHRIFTEN

Building world, s.r.o.

Říčanská 2414/7 101 00 Praha 10 T: +420 775 945 719

E-mail: e.wankeova@buildingworld.cz , redakce@buildingworld.cz www: http://www.buildingworld.cz

Časopis stavebnictví/Magazine Building Informační centrum ČKAIT s.r.o. (uitgeverij) Sokolská 1498/15

120 00 Praha 2

Contactpersoon: Ing. Hana Dušková T: +420 725 560 166

E-mail: duskova@casopisstavebnictvi.cz

(29)

www: http://www.casopisstavebnictvi.cz/

Časopis Atelier/Magazine Atelier Časopis Výstavba/Magazine Výstavba Moravská reklamní, spol. s r.o. (uitgeverij) Příkop 6

602 00 Brno

T: +420 545 175 844, +420 545 175 967 F: +420 545 175 844, +420 545 175 967 E-mail: info@mrs.cz

www: www.mrs.cz

http://www.mrs.cz/atelier/en/

http://www.mrs.cz/vystavba/en/

KONSTRUKCE Media, s.r.o./Magazine Construction Starobělská 5/1133

700 30 Ostrava - Zábřeh

Contactpersoon: Vítězslav Fejfar GSM: +420 733 531 084

T: +420 597 317 578 F: +420 597 579 166

E-mail: fejfar@konstrukce-media.cz www: http://www.konstrukce.cz

Stavebnictví a interier/ Magazine building and interior Vega spolecnost s ručením omezeným

U Náhona 529/17 503 01 Hradec Králové

T: +420 495 518 802, +420 495 518 803

(30)

E-mail: si@vega.cz

www: http://www.vega.cz/cz/magazines/si

4.3 BRONNEN

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print_ez.html

https://www.cnb.cz/cs/financni_trhy/devizovy_trh/kurzy_devizoveho_trhu/denni_kurz.jsp

https://www.flandersinvestmentandtrade.com/export/landen/tsjechi%C3%AB/kansrijke-sectoren http://www.ceec.eu/research/

Magazín Stavba (Tijdschrift ‘De Bouw’ – April 2017, September 2017, April 2018) Building world magazine (September 2017, March 2018, June 2018)

https://www.ecofuture.cz/clanek/v-olomouci-vznika-prvni-pasivni-nemocnice-na-svete-prvnim- pacientum-poslouzi-uz-v-zari

https://kopemezabrno.cz/nadrazi/

http://www.ceskedalnice.cz/dalnice/d1/

https://smichovcity.praha5.cz/?page_id=6

http://www.olstavby.cz/projekt/santovka-tower http://strategickeprojekty.dpp.cz/metro/trasa-d

http://www.praha.eu/jnp/cz/o_meste/magistrat/tiskovy_servis/Aktuality_archiv/praha_ma_1_29_milionu_

obyvatel.html

https://www.brno.cz/strategie/indikatorova-soustava/indikatorova-soustava/?pg=edit&p_id=31 http://www.ostrava.cz/cs/urad/hledam-informace/aktualni-informace/pocet-obyvatel-ve-spravnim- obvodu-statutarniho-mesta-ostravy/copy2_of_Obvody.pdf

https://www.plzen.eu/obcan/o-meste/informace-o-meste/demografie/demografie.aspx Contacten:

https://www.edb.cz/firma-318027-obi-ceska-republika-praha-4/kontakt https://www.edb.cz/firma-310574-hornbach-baumarkt-cs-brno/kontakt https://www.edb.cz/firma-317192-bauhaus-brno/kontakt

https://www.edb.cz/firma-335288-baumax-cr-praha-4/kontakt https://www.edb.cz/firma-337674-mountfield-mnichovice/kontakt

(31)

Tabellen:

https://vdb.czso.cz/vdbvo2/faces/index.jsf?page=vystup-

objekt&z=T&f=TABULKA&skupId=826&filtr=G%7EF_M%7EF_Z%7EF_R%7ET_P%7E_S%7E_null_null_&katalog=30 836&pvo=STA01-D&pvo=STA01-D&evo=v177_!_STAV-bezne_1&c=v3~4__RP2018MP06#w

https://vdb.czso.cz/vdbvo2/faces/cs/index.jsf?page=vystup-

objekt&z=T&f=TABULKA&filtr=G%7EF_M%7EF_Z%7EF_R%7ET_P%7E_S%7E_null_null_&katalog=30836&pvo=ST A02&c=v3~8__RP2016

https://www.czso.cz/csu/czso/ceny_bytu (Tabel ‘Indexy cen bytů’) https://vdb.czso.cz/vdbvo2/faces/cs/index.jsf?page=vystup-

objekt&z=T&f=TABULKA&skupId=847&filtr=G%7EF_M%7EF_Z%7EF_R%7ET_P%7E_S%7E_null_null_&katalog=30 836&pvo=STA05-A&pvo=STA05-A&c=v3~6__RP2018QP2#w

https://byznys.ihned.cz/c1-66223040-nove-byty-v-praze-zdrazily-koncem-cervna-o-8-3-procenta-metr- ctverecni-stoji-uz-pres-100-tisic-rust-cen-zpomalil-v-nabidce-bylo-za-pololeti-nejvice

Disclaimer:

De informatie die u in deze publicatie vindt is bedoeld als achtergrondinformatie die u moet in staat stellen een beeld te vormen met betrekking tot de hierin behandelde materie. Zij is met de grootste zorg verzameld op basis van de beschikbare data en documentatie op het ogenblik van de publicatie. Deze publicatie heeft bijgevolg niet de ambitie van volledigheid of geldigheid voor uw specifieke situatie. Zij kan bijgevolg nooit beschouwd worden als een juridisch, financieel of ander gespecialiseerd advies.

Flanders Investment & Trade (FIT) kan in die zin nooit verantwoordelijk gesteld worden voor gebeurlijke foutieve vermeldingen, weglatingen of onvolledigheden in deze publicatie. FIT kan evenmin verantwoordelijk worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in deze publicatie. De verwijzingen in deze publicatie naar bepaalde entiteiten, bedrijven en/of personen houden geen bijzondere aanbevelingen in die voor Flanders Investment & Trade enige verantwoordelijkheid zou kunnen teweegbrengen.

Datum van publicatie: december 2018.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

IMCD Group – “In 2017 wordt een onafhankelijke Internal Audit positie gecreëerd omdat IMCD’s internationale netwerk uitgebreid is waardoor een onafhankelijke rapportagelijn naar

Als blijk van dank heeft Santi Rama ons een aantal setjes kaarten voor de donateurs meegegeven.. Deze kaarten zijn gemaakt van tekeningen van leerlingen van

“Nog één ding erbij, wat heel belangrijk is, is netwerk. Dus er zijn ook veel studies gedaan van wanneer is beleid nou succesvol, nou dan is het netwerk”. In de cases studies kwam

Als de volgende drie vormen van zorgverlening in het zorgplan van een wilsonbekwame cliënt worden opgenomen is de besluitvormingsprocedure voor onvrijwillige zorg altijd van

gebouwd kan worden aan een duurzaam eco-systeem. Er moet nog heel veel werk worden verzet, voordat er een goed wer- kende markt voor sociaal ondernemerschap ontstaat. In het

Zeker in de avonduren, maar ook overdag mijden groepen bewoners de pleinen (Desmet & Sour, 2008, p. Er zijn ouders die hun kinderen bewust binnen houden. Als reden geven ze aan

U kunt daarbij denken aan de opvoeding of socialisatie van jeugdigen, aan de sociale samenhang in wijken en buurten en de gezondheid van mensen.. Ook geeft de folder informatie

Behalve dat dit een indicator kan zijn voor de (erva- ren) aantrekkelijkheid van het raadslidmaatschap van de betreffende partij, geeft dit ook inzicht in de omvang van