Als de politiek correcte stoppendoorslaan…

(1)

€ 1,95

70

^ste

jaargang • nummer 36 • woensdag 3 september 2014 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...

Als de politiek correcte stoppen doorslaan… Lees blz 11

De nuttige idioot in een marginaal partijtje

De ex-Groen-voorzitter in spe Wouter van Besien is geen klein beetje fier op de puike resultaten die hij de voorbije vijf jaar behaalde: drie verkiezingsover- winningen op rij. Alleen, zijn de scores van 8,5 procent (Kamer) en 8,7 procent (Vlaams Parlement) in tijden van globale opwarming, scheurtjes in kerncentrales en financiële crisissen werkelijk zo’n feno- menale resultaten voor een links-eco- logische partij als Groen? Heeft Groen eigenlijk nog wel iets te betekenen in de Vlaamse of de Belgische politiek?

Wouter van Besien werd voorzitter van Groen op 25 oktober 2009. Een half jaar eerder, op 7 juni 2009, haalde de partij 6,8 procent van de stemmen voor het Vlaams Par- lement, en 7,9 procent voor het Europees Parlement. Een half jaar later, op 13 juni 2010, zit de partij aan 7,1 procent van de stemmen voor de federale Kamer. Katsjing, de eerste verkiezingsoverwinning is binnen, rekent Wouter. Want ja, vergeleken met de verkiezingen van 2007 gaat de partij bijna een hele procent vooruit: van 6,3 procent naar 7,1 procent.

Verkiezingsoverwinningen van een halve procent

Diezelfde dag haalde Groen 6,3 procent voor de Senaat. Niet echt denderend, vergeleken met de 6,8 procent van een jaar eerder, maar opnieuw: in de rekenkunde van Wouter is ook dat een verkiezingsoverwinning. Inder- daad, op 10 juni 2007 zat de partij voor de Senaat slechts aan 5,9 procent van de stemmen, en is dus bijna een halve procent voor- uitgegaan. Of hoe hoogspringen voor Wou- ter van Besien vooral de kunst is de lat zo laag mogelijk gelegd te krijgen.

De tweede verkiezingsoverwinning volgt

in 2012, bij de provincieraadsverkiezingen.

Groen haalt 8,1 procent van de stemmen, één procentje vooruit vergeleken met 2010. Als we alleen verkiezingen op dezelfde niveaus mogen vergelijken, slechts een half procentje vooruit, want op 8 oktober 2006 zat Groen al aan 7,6 procent van de stemmen.

Tien procent

Derde verkiezingsoverwinning: 25 mei 2014. Groen haalt 8,5 procent van de stemmen voor de Kamer, bijna anderhalve procent vooruit vergeleken met 2010. Voor het Vlaams Parlement haalt de partij 8,7 procent, bijna twee procent vooruit. Voor het Euro- pees Parlement stijgt de partij zelfs boven de magische grens van tien procent: 10,6 procent, zelfs bijna drie procent vooruit vergeleken met 2009. Maar niet genoeg voor een tweede Europese zetel, dus maakt die drie procent al bij al niet veel uit, behalve goed voor het zelfvertrouwen.

Strikt genomen klopt het dat Groen onder Wouter van Besien drie verkiezingsoverwinningen op rij heeft geboekt. Maar zoomen we even uit, dan valt die vooruitgang maar mager- tjes uit: van 7 juni 2009 naar 25 mei 2014 ging de partij uiteindelijk niet meer dan anderhalve procent vooruit. Let wel: dit is een gou- den anderhalve procent, want daarmee raakt de partij veilig uit de buurt van de kiesdrem- pel, en met een verdubbeling van het aantal mandatarissen als resultaat.

Ongerealiseerd potentieel

Maar is een resultaat van acht tot negen procent zo’n schitterend resultaat voor een links-ecologische partij? Met de globale opwarming die zich meer en meer laat voelen (nou ja, als het eens niet regent), Fukushima en scheurtjes in Doel en Tihange, en daarbo- venop de gevolgen van een globale financiële

crisis, zou je denken dat er voor een partij als Groen veel meer kon inzitten. De enige verkiezingsoverwinning die naam waardig – die van 25 mei 2014 – viel trouwens samen met een historisch lage score voor directe concurrent sp.a. Sta ons toe dat zelfs van die ene verkiezingsoverwinning onze mond niet helemaal tot op de grond openvalt.

Uit de Brusselse Regering verdreven

Blijft nog dat Wouter van Besien dankzij de vooruitgang het aantal mandatarissen sterk wist uit te breiden. Alleen, wat koop je daarmee? Regeringsmacht? Sommige commenta- toren wijzen erop dat Groen in een behoor- lijk aantal gemeenten mee in het bestuur zit.

Maar op regionaal en federaal vlak staat daar toch een zeer negatieve balans tegenover.

In Brussel zat Groen in de vorige bestuur- speriode nog in de Hoofdstedelijk Rege- ring. Niet onmiddellijk met de zwaarste por- tefeuille, want Bruno de Lille was niet eens minister, maar slechts staatssecretaris. Deze keer werd, voor zover we weten, zelfs niet ern- stig overwogen Groen bij de regeringsvorming te betrekken.

Marginaliteit

Ook op Vlaams of federaal niveau kwam Groen er deze keer niet bij te pas, behalve dan voor enkele obligate beleefdheidsgesprekjes.

Vóór de verkiezingen droomde Wouter van Besien luidop van een regenboogcoalitie van CD&V, sp.a en Groen. Vandaag heeft niemand het daar nog over, zelfs niet als niet alleen een centrumrechtse coalitie maar ook een tripar- tite niet mogelijk zou blijken.

Het heet dat Wouter van Besien Groen omgevormd heeft van een wereldvreemde betweterige geitenwollensokkenpartij voor fietsbakgebruikers naar een professionele

partij waarmee te regeren valt, maar veel uiterlijke tekenen zien wij daar niet van. De kans dat Groen morgen toch in een Vlaamse of federale regering terechtkomt, is kleiner dan dat Elio di Rupo spontaan de Vlaamse Leeuw zou beginnen zingen in vlekkeloos Nederlands.

Het zal voor Groen boksen worden om de komende vijf jaar nog in beeld te komen naast de sp.a. Groen heeft altijd op veel sympathie kunnen rekenen in de bevriende pers (buiten ‘t Pallieterke heeft ze geen andere), maar met een sp.a in zware nood zou het wel eens kunnen dat die sympathie even op een lager pitje gezet zal worden.

En dat Groen geen partij van milieudog- ma’s en linkse fetisjen meer zou zijn? Spreek nog maar het woord «kernenergie» uit in de buurt van Kristof Calvo, en elke vorm van rationele discussie wordt ogenblikkelijk volkomen onmogelijk.

Nuttige idioot

Heeft Wouter dan niets verwezenlijkt? Toch wel. Als nuttige idioot in dienst van la Bel- gique zorgde hij ervoor dat er aan Vlaamse zijde toch een meerderheid gevonden kon worden om de zesde staatshervorming goed te keuren. Daarmee redde hij het hachje van Elio di Rupo, want zo konden de CD&V- snoeshanen Eric van Rompuy, Servais Ver- herstraeten en Wouter Beke snoeven dat ze hun verkiezingsbeloften gehouden hadden en Brussel-Halle-Vilvoorde «eindelijk» «gesplitst»

hadden. In ruil bekwam Groen echter… niets.

Zelfs geen ecotaksje. Behalve dan dat Wouter van Besien straks – zeer terecht – wellicht tot Belgisch minister van Staat zal benoemd worden. We gunnen het hem van harte.

Als de politiek correcte stoppen

4 blz.

EXTRA

EEN VOKA-VBO-REGERING 2

WORDT SCHOTLAND

ONAFHANKELIJK? 3

WINNENDE PARTIJ HOEFT NIET IN DONKER GAT TE SPRINGEN 5

“TO GORDEL,

OR NOT TO GORDEL?” 5

DERTIG JAAR

ZONDER WAALSE MIJNEN 7

WINDSTIL IN DOEL 4 10

VOETBALBOND: HET HUIS

VAN VERTROUWEN 12

VERDWIJNT DE OPWARMING VAN DE AARDE IN ZEE? 12

ZWARTE PIET

DOOR DWANGBUIS 13

(2)

Actueel

3 september 2014

2 Uit de smalle beursstraat

Een Voka-VBO-regering

De Zweedse coalitie is er nog niet en de werkgeversorgani- saties zijn al lyrisch over het sociaaleconomische beleid dat de komende jaren zal worden gevoerd. Niet verwonderlijk, want zowel Voka als VBO hebben de voorbije maanden duidelijk gemaakt welke richting het land op economisch vlak moet vol- gen. Bij de kmo-organisatie Unizo zal er bij het aantreden van de regering minder enthousiasme zijn.

Vorige vrijdag gaf Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), een groot interview aan La Libre Belgique, en kwam hij ook nog eens in het Radio 1-programma ‘De Ochtend’ aan het woord. Zijn boodschap: de regering-Di Rupo heeft hooguit op de winkel gelet, nu is het tijd voor het ernstige werk. Concreet betekent dit lagere lasten op arbeid om bedrijven ertoe aan te zetten meer mensen aan te nemen, iedereen stimuleren tot langer werken en aanzienlijk besparen in het over- heidsapparaat. Die VBO-voorstellen komen niet uit de lucht geval- len. Ze werden de voorbije maanden herhaaldelijk doorgespeeld aan de informateurs en coformateurs. Timmermans, al jaren een topman binnen het VBO, met een duidelijk CD&V-etiket, heeft een goede band met Kris Peeters. Hij kent de coformateur nog van in de tijd dat Peeters gedelegeerd bestuurder was van kmo- en zelfstan- digenorganisatie Unizo.

Ook Voka heeft het nodige lobbywerk verricht. Het haalde amper de Vlaamse pers, maar Le Soir maakte vorige week bekend dat Voka- voorzitter Michel Delbaere voor de verkiezingen met meerdere par- tijvoorzitters contacten heeft gehad. In eerste instantie met Charles Michel en Wouter Beke, later ook met Bart de Wever. Er werd zelfs overlegd met Paul Magnette. Ook cdH-voorzitter Benoît Lutgen was op de koffie uitgenodigd, maar die vond het niet de moeite waard en stuurde Melchior Wathelet.

De boodschap die Delbaere als voorzitter van de belangrijkste Vlaamse werkgeversorganisatie aan de partijvoorzitters gaf, was duidelijk: de welvaart staat zwaar onder druk en die trend kan pas gekeerd worden als er een ondernemingsvriendelijk beleid wordt gevoerd. Er zijn geen honderd pistes om dat te doen. De loonkos-

ten van de bedrijven moeten aanzienlijk verlagen. Voka spreekt van bijna 8 miljard euro. Die minderinkomsten voor de sociale zekerheid moeten gecompenseerd worden door besparingen bij de overheid, in de sociale zekerheid en eventueel door het aanboren van nieuwe inkomsten via hogere indirecte belastingen. Lees: btw, accijnzen en tutti quanti. Een hogere btw mag dan wel niet doorgerekend worden in de index, dus is een indexsprong nodig. Het idee was van tafel, maar blijkt nu opnieuw voor de onderhandelaars bespreekbaar te zijn. Het voordeel van een btw-verhoging (eigenlijk vooral het optrek- ken van een aantal lagere tarieven) is dat iedereen meebetaalt. Niet alleen de werkenden maar ook de werklozen, gepensioneerden en renteniers. Als die combinatie er komt - een lastenverlaging, bespa- ringen plus een btw-verhoging -, dan zal men kunnen spreken van een VBO-Voka-regering.

Bij die derde werkgeversorganisatie, Unizo, zal het enthousiasme minder groot zijn. Uiteraard zal Karel van Eetvelt blij zijn dat de las- ten voor bedrijven omlaag gaan. Zeker het voorstel de eerste drie werknemers die men aanwerft vrij te stellen van sociale bijdragen, is voor elke kleine onderneming goed nieuws. Anderzijds, kleine onder- nemingen leven van wat hun klanten uitgeven, denk maar aan bak- kers en slagers.

Dus zou een btw-verhoging wel eens slecht nieuws kunnen zijn voor kleine zelfstandigen. Verbruikers zullen minder consumeren, of ze zullen de grens oversteken.

Dan is er nog een laatste element, dat vaak vergeten wordt en voor ergernis zorgt bij Unizo. Als de Europese Commissie met aanbevelin- gen komt in de trant van lagere loonkosten, besparingen bij de over- heid en het afschaffen van brugpensioen, dan applaudisseert Karel van Eetvelt onmiddellijk. Maar doelbewust wordt één aanbeveling steevast vergeten: het vrijmaken van de productmarkten. In men- sentaal betekent dit het afschaffen van de sperperiode, het systeem van koopjes en de zondagsopening. Daar is Unizo tegen, omdat het kleine zelfstandigen benadeelt ten opzichte van grote ketens. Pech voor Van Eetvelt en co: een centrumrechtse regering zal ook dat Euro- pese advies consequent uitvoeren.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

“Vergeten” details in een lofzang

Terwijl de journalistiek tot alles kan leiden, doet de politiek zo mogelijk nog beter. De collectieve ovatie in de media voor Patrick Janssens, ex-coryfee van de sp.a-krabben- mand, bewijst dat. Geen krant die genoeg had aan één volle bladzijde om de “stunt” in het Limburg van Steve Stunt te bezingen. Een dubbele bladzijde volstond nauwelijks.

Frank Raes en Filip Joos, stuurlui achter “Extra Time” en de kameradenclub per VRT- definitie welgezind, lieten “Patrick”, opgewaardeerd tot icoon van het voetbalwereldje, de helft van de tijd aan het woord, in zichtbare bewondering voor “his master’s voice”.

Reclamejongen, politicus, zakenman en dan directeur van een voetbalclub, het is geen alledaags parcours. Dat was de algemene teneur in de collectieve lofzang voor de man die zonder enige journalistieke schroom of voorbehoud op het schild werd gehesen als een “topspits in elke discipline”. Tja… Dat hij in Genk zijn eerste beleidsdaad nog moet waarmaken, stond die opstoot van “nadere duiding” niet in de weg.

Op zoek naar een tikje tegenwind vond ik alleen Hugo Camps, de eeuwige zuurpruim die bombast verheft tot het alfa en omega in de journalistiek.

Trouw aan die opvatting betoogde hij “dat een Antwerpse ex-burgemeester als algemeen directeur van een Limburgse ex-mijn- club de non is die hoer werd. Dat “Patrick”

zijn overstap zeer serieus neemt, zag je meteen aan zijn coiffure: instant “jeunesse” kapsel, halfwas Beatlelook, niet erg geslaagd.

Maar zwijg er over want een oorbel kan ook nog”. Vergat hij nog de tattoo, waarvan de hoeveelheid op voetballerslijven meestal in omgekeerde verhouding staat tot hun her- senpotentieel.

Maar Janssens is geen voetballer. Hij zal dat volkje hooguit bijstaan, tot heil en glorie van

“zijn” club. De tattoo zweert hij af, het kapsel (waarmee ik niet buiten zou durven komen) tot nader order niet.

Knopje drukken

In het voetbal heeft een “linksepoot”

gewoonlijk een streepje voor in de dribbelkunst. Heeft niks te maken met “linkepoot”, zonder de letter “s”, als veel voorkomende definitie voor de betere manager in de spe- cifieke dribbelkunst. CEO Steven Martens van de voetbalbond zal dat tegenspreken, maar het gaat hier niet over hem, wel over zijn nieuwe collega in de slangenkuil.

Opmerkelijk in de collectieve lofzang op

“Patrick” was de totale afwezigheid van een kritische noot over zijn reilen en zeilen in de vele watertjes die hij heeft doorzwommen.

Als we wereldkampioen satiricus en colum- nist Koen Meulenaere mogen geloven – en

dat doen we – werd de nieuwe directeur van Racing Genk door Hans Bonte, partijgenoot en burgemeester van Vilvoorde, ooit genomi- neerd als “crapuul”. Ik weet het, van vrienden en familie moet je het hebben, maar toch.

Het is beleefder te zeggen dat Janssens over zichzelf verklaarde dat hij zich geen socialist meer voelde, maar, toen hij dat wereldkundig maakte, niet te beroerd was als Vlaams Parle- mentslid voor sp.a tot de laatste dag van zijn mandaat zijn riante wedde op te strijken zonder daar een klop voor te doen. Tenzij op het

“ja”- of “neen”-knopje drukken in de plenaire vergadering, om de twee weken, op woensdag, het tegendeel zou bewijzen. Het man- daatje bij Dexia en andere schnabbelpostjes waren overigens meegenomen.

Glorie en glans

Men kent de grote bereidheid van dit krantje om “serieuze berichtgeving” aan te vullen met in de euforie van het moment door confraters “vergeten” details.

Zo zijn er nogal wat. De “betere kranten”

wezen erop dat Janssens in 2003 de Ant- werpse burgemeesterssjerp overnam van Leona Detiège, maar ze vergaten wel te schrijven dat gezellin Leona tot haar ontslag gedwongen werd als ze wou vermijden dat haar dochter Maya een politieke carrière kon vergeten. Vraag toenmalig onderwijssche- pen Kathy Lindekens beter niet naar haar

“gedacht” over haar toen nieuwe baas; het gevaar bestaat dat ze haar aangeboren “lief zijn voor elkaar” even vergeet. Bij de partij- top zijn ze alvast de astronomische wedde niet vergeten die “Patrick” voor zijn diensten als partijvoorzitter vroeg en kreeg. Dat hij zijn imago aan die partij dankt, belette hem niet haar bij de jongste verkiezingen dood- leuk in de kou te laten staan. Het heette in de collectieve lofzang “dat hij als Antwerpse burgemeester de stad haar vergane glorie teruggaf en er bovendien nieuwe glans aan toevoegde”. Die glans werd wel een tikje dof toen “Patrick”, als burgervader totaal visio- nair en geenszins opportunist, in het BAM- dossier zijn nooit te vergeten bocht van hon- derdtachtig graden maakte. Je bent specialist stadsontwikkeling of je bent dat niet.

Mysterie

Ondanks al dat aangeboren talent, uitgesproken kennis van menig vak en immense populariteit, zoals weer eens opgerakeld bij de moeder van alle overstappen, werd hij door Bart de Wever bij de gemeenteraadver- kiezingen van de kaart geveegd.

Dat dit kon gebeuren, zal een eeuwig onop- gelost mysterie blijven. Al zou het kunnen dat Jan met de pet zijn buik vol had van die glad- janus als burgemeester. In de permanente opdracht “N-VA besmeuren” vroeg de krant De Morgen naar de mening van “Patrick” over het nieuwe stadsbestuur.

Uiteraard faalt dat stadsbestuur over de ganse lijn. Ultiem aangevoerd argument?

Toen “Patrick” al wandelend op een bouw- werf stootte, was daar geen doorgang voor- zien voor voetgangers; er hing enkel een bordje “hier oversteken”. Geef toe, erger kan ècht niet. Met dat soort uitspraken in gedach- ten wordt, hopelijk voor de nieuwe stuur- man van Racing Genk, zijn uitspraak “het zal wel even duren voor ik niet langer als burgemeester gezien zal worden” in zijn nieuwe werkkring even snel vergeten als de media bovenstaande details “vergaten” tijdens hun collectieve aanbidding van een voetbalicoon in embryonale fase.

D.M^OL

Lezersbrieven:

graag naar volgend e-postadres

lezersbrieven@pallieterke.net Wouter houdt het voor Be(s)ien

DE CENTEN VAN GEMEENTEN

Eén op de zes Vlaamse gemeenten zal het moeilijk hebben tegen 2019 een begroting in evenwicht voor te leggen, zoals de Vlaamse overheid vraagt.

Dat blijkt uit een rapport van Belfius. UNIZO vermoedt dat steden en gemeenten het geld zullen willen halen bij ondernemers. “Een hoogst onverstandige beslissing”, aldus de ondernemersorganisatie.

Lasten voor zelfstandige ondernemers moe-

ten minstens worden bevroren of waar moge- lijk worden verlaagd. UNIZO steunt haar lokale afdelingen met een leidraad met tips “om met aangekondigde belastingverhogingen om te gaan”.

Dat kan door proactief zelf een voorstel van reglement uit te werken, door het bijsturen van voorstellen in onderhandeling en door klacht in te dienen als een nieuwe belasting al is goedgekeurd. Via de zogenaamde Gemeen- teradar van UNIZO zijn onlinevergelijkingen met andere gemeenten mogelijk.

(3)

Actueel 3 september 2014 3

Wordt Schotland onafhankelijk?

Op 18 september gaat het grootste gedeelte van de 5 miljoen Schotten zijn stem uit- brengen over de vraag “Moet Schotland een onafhankelijk land worden”. Moet, met andere woorden, het unieverdrag dat sinds 1707 Schotland met Engeland (en Wales) verenigt om “Groot-Brittannië” te vormen (of, met Noord-Ierland erbij, het “Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland”), worden opgezegd?

Volgens afspraak zou de onafhankelijkheid dan moeten uitgeroepen worden op 24 maart 2016, en heeft men anderhalf jaar de tijd om de splitsing van Groot-Brittannië (een naam die dus verdwijnt) te organiseren en vast te leggen in akkoorden en wetteksten.

Wat de Vlaamse buitenstaander in heel deze, toch ook voor ons wel boeiende, geschiedenis, het meeste opvalt, is hoe rus- tig, sober en wijs de Britse regering en de Engelsen in het algemeen, met het perspec- tief van de afscheiding van Schotland zijn omgegaan. Er zijn geen onherroepelijke woorden gevallen. Alles gebeurt in vriend- schap. Dit is het volmaakte tegendeel van een

“vechtscheiding”.

De Londense media betreuren weliswaar de scheiding, en zeggen ook waarom, maar niemand haalt het in zijn hoofd om over de Schotten te berichten op de manier van bijvoorbeeld Le Soir en de RTBf als die het hebben over Vlaams-nationalisme. Dat is ondenkbaar in Engeland. Het land van Shake- speare houdt alles netjes beschaafd.

Schotland was steeds een aparte natie, en die wordt nu staat (of niet). De basisgedachte van de Schotse independentisten luidt een- voudig: een land moet zichzelf regeren. De Schotse natie heeft na 1707 overigens een aantal attributen van een autonome staat behouden: het onderwijswezen bijvoorbeeld regelde men steeds zelf, het hele rechtssy- steem bleef wat het in 1707 was en werd sindsdien op deze zelfstandige grondvesten verder uitgebouwd. Sinds 1999 werd Schot- land ook bevoegd voor huisvesting, milieu, cultuur, verkeer, openbare werken, land- bouw, visserij, toerisme en zorg.

Daarenboven bleef de plaatselijke pres- byteriaanse kerk (calvinistisch, gerefor- meerd), die men daar Kirk noemt, bestaan als de enige Church of Scotland (kerk van Schotland). De rooms-katholieken vormen de tweede grootste kerk, met – volgens het katholieke weekblad The Tablet van 4 janu- ari – circa 850.000 gelovigen. De in Engeland overheersende anglicaanse kerk (die daar Church of England heet) bestaat in Schot- land nauwelijks.

Kiesrecht op 16 jaar

Het referendum van 18 september werd mogelijk gemaakt door een beslissing van de Conservatieve Britse regering van huidig premier David Cameron, die op 7 januari 2012 aankondigde dat ze het wettelijke recht op het organiseren van een referendum zou overdragen naar de zelfbesturende regering van Schotland. In het Schotse parlement bezit de “Scottish National Party” een volstrekte meerderheid. Onmiddellijk greep de Schotse minister-president Salmond de kans aan en legden de Schotse regering en parlement de datum, de vraagstelling en de modaliteiten van het referendum vast. In het besef dat vooral de jeugd zich aangesproken voelt door het streven naar Schots zelfbestuur, verlaagde de Schotse regering de kiesrechtleeftijd uit- zonderlijk naar 16 jaar (in plaats van 18 jaar).

Niemand durft met zekerheid de uitslag

van het referendum voorspellen. De peilingen geven de neen-stem (geen onafhankelijkheid) over het algemeen gewonnen, maar diezelfde peilingen leren ook dat één op de vier Schotten nog zijn twijfels heeft en pas op het laatste moment zal beslissen welke keuze hij maakt (of wellicht gewoon zal thuis- blijven en zalm gaan vissen, want er is geen opkomstplicht). Wat de kiezer het meeste doet aarzelen is de belofte van de grote drie Britse partijen, inclusief dus de travaillistische oppositie, om, in geval van een overwinning van de neen-stem, de regionale autonomie van Schotland nog fors uit te breiden. Schot- land zou dan binnen zekere perken eigen normen voor de personenbelasting kunnen invoeren, en zou mogen rekenen op een vast gedeelte van de overheidsinkomsten uit de olie- en gaswinning in de Noordzee, die voor 98 procent aangeboord worden in Schotse territoriale wateren. Door zulk een staatshervorming zou Schotland min of meer alles krijgen wat het verlangt.

Door deze belofte van de Britse partijen dreigt de uitslag van het referendum zo goed als niet meer door economische motieven te worden beïnvloed, maar heeft de strijd tussen pro en contra de onafhankelijkheid zich toegespitst op wat men emotioneel-politieke attitudes zou kunnen noemen. Ook al heeft elk volk misschien recht op een staat, dan betekent dit nog niet – aldus de tegenstanders van de Schotse onafhankelijkheid – dat elk volk daarom een staat moet hebben.

Europa weet het niet

Volgens “Europa” bestaat dat recht niet, maar zoals elkeen weet en The Spectator (26 april) schrijft, verandert “Europa” zijn regels naar gelang de omstandigheden (changes its rules to accommodate whatever is expe- dient), en zo zal het ook gaan met de split- sing van Groot-Brittannië en de eventuele splitsing van andere landen. De discussie die hierover in Engeland werd gevoerd, en die ook ons rechtstreeks aanbelangt, leidt tot de conclusie dat men strikt juridisch niets kan zeggen over het al dan niet tot de Euro- pese Unie toelaten van separatistische deel- staten. Er bestaan geen regels voor, nergens ligt daarover iets vast, en precedenten zijn er niet, want Tsjechoslowakije viel uiteen nog voordat het tot de Europese Unie toetrad in de vorm van twee afzonderlijke staten, Tsje- chië en Slowakije.

Er bestaat wel eensgezindheid over de vaststelling dat de vraagstukken die rijzen in verband met de Schotse onafhankelijkheid, in Europees verband opgelost moeten worden door de eensgezinde Raad (voorzitter:

Van Rompuy) van de 28 lidstaten. Dit betekent dat in principe Spanje zijn veto zou kunnen stellen tegen welke oplossing ook die bedacht zou worden om de vraagstukken voortvloeiend uit de splitsing van Groot-Brit- tannië op te vangen, uit vrees dat zulk een oplossing later zou kunnen gebruikt worden als een precedent voor het opvangen van een onafhankelijk Catalonië. Om deze reden was het dat Commissievoorzitter Barroso ver-

klaarde dat hij het opnemen van een zelfstan- dig Schotland in de Europese Unie “extreem moeilijk, zo niet onmogelijk” achtte. Daar staat tegenover de mening van Commissielid Viviane Reding (die bevoegd is voor rechts- zaken) dat er geen wet is die de afscheiding van een deelstaat verbiedt, en dat het der- halve niet juist is te zeggen dat zo’n nieuwe staat de hele procedure voor lidmaatschap van de Unie moet doorlopen voordat het land lid kan worden van de Europese Unie. (Dit zei ze volgens Le Monde van 8 mei.)

Zorgen voor de NAVO

Er dreigen voor een onafhankelijk Schot- land ook problemen met de NAVO, maar dan in omgekeerde zin. Het Schotse onaf- hankelijkheidsstreven is traditioneel – dat dateert al van vòòr de Tweede Wereldoorlog – anti-militaristisch, pacifistisch. De NAVO is niet geliefd in Schotland. Dat is vermoedelijk nog een nasleep van de tijd toen Londen zijn heerschappij over Schotland ook een beetje gewelddadig liet gelden. Dit had tot gevolg dat Schotland in de persoon van Archibald Ramsey het enige Britse Lagerhuislid ople- verde dat bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog werd gearresteerd en de rest van de oorlog in de gevangenis doorbracht, omdat hij soldaten opgeroepen had om niet tegen Duitsland te strijden, maar wel tegen wat hij noemde “the British Reich” en zijn

“judeo-bolsjewistische” meesters. (Noteer:

Ramsey was een Conservatief Lagerhuislid uit Schotland, niet links.)

Er heeft altijd zeer veel wrevel geheerst in Schotland omdat het door de Britten, en via hen door de NAVO, werd gebruikt als een opslagplaats voor kernwapens en als basis voor met zulke wapens uitgeruste onderzee- boten en raketten. De maritieme basis van Clyde-Paslane is wellicht de grootste in haar soort van heel West-Europa voor kernwapens. Voorts herbergt Schotland nog in Los- siemouth de grootste luchtmachtbasis voor gevechtsvliegtuigen van Groot-Brittannië.

In het programma van de Scottish Natio- nal Party staat dat Schotland een kernwapen- vrije zone moet worden. Daar is, voor zover ik kon nagaan, in de strijd tussen “ja” en “neen”

voor het referendum van 18 september, weinig over te doen geweest, maar desgevraagd verklaart de nationalistische eerste minister Salmond wel dat het nog steeds zijn bedoe- ling is om dit programmapunt uit te voeren, zij het dan wel geleidelijk en in overleg met alle betrokkenen. Voor Engeland, als het alleen zal staan, is het financieel een vrijwel onmo- gelijke opgave om de zwaar beveiligde en ultra-moderne Schotse vloot- en luchtmacht- basissen te ontmantelen en herop te bouwen in Engeland. Nog een niet onbelangrijk detail:

sinds de Tweede Wereldoorlog bestaat er een hecht samenwerkingsakkoord inzake spionage en contra-spionage tussen Groot-Brit- tannië, de Verenigde Staten, Canada, Austra- lië en Nieuw-Zeeland, de “Engelssprekende wereld”. Volgens experts is Schotland veel te pacifistisch en te “links” om het te laten deel uitmaken van dit samenwerkingsverband, maar hoe zullen ze dat uitleggen aan de fiere Schotten, die wel geen kernwapens willen maar niettemin aanspraak maken op dezelfde rechten en voorrechten als de Engelsen.

Opportunisme zegeviert

Is de Schotse linkerzijde in het algemeen

zeer geporteerd voor de onafhankelijkheid van het land, dan ligt dat in Engeland precies andersom. Voor de Schotse linkerzijde is onafhankelijkheid een bevrijding van de heerschappij van Britse Conservatieven, die dankzij hun meerderheid in Engeland altijd wel aan de macht kunnen blijven in Groot- Brittannië, maar in Engeland betekent het verlies van Schotland, dat steeds grotendeels

“links” stemt (in de ruimste betekenis van het woord), dat links in een tot Engeland beperkt Lagerhuis wellicht nooit meer een meerderheid zal halen.

Bij de laatste Lagerhuisverkiezingen behoorden 40 van de 59 Schotse verkozenen tot de Labour Party. Door deze 40 zou Labour bij de volgende verkiezingen (2015) in Groot-Brittannië een meerderheid kunnen behalen, maar als die 40 uit Schotland er niet meer bij zijn, zou het resultaat kunnen zijn dat de Conservatieven aan de macht blijven.

Het lijdt geen twijfel dat nogal wat kiezers hun stemgedrag zullen laten bepalen door opportunistische overwegingen van links of van rechts.

De Scottish National Party beschikt in de persoon van eerste minister Alex Sal- mond, en ook in die van de flamboyante vice-premier Nicola Sturgeon, tevens voorzitter en ondervoorzitster van de partij, over bekwame, integere en vertrouwenwekkende leiders (mw Sturgeon zal ongetwijfeld belast worden met de Europese zaken van een zelf- standig Schotland), die twijfelaars over de brug kunnen trekken.

Maar voorts zullen zeer uiteenlopende motieven bij de kiezer om voorrang vra- gen: wat zal het betekenen voor mijn job?

wat wordt de toekomst van mijn land in de wereld? enz. Als het onafhankelijkheidsstre- ven het niet haalt, dan mag de regering over tien jaar opnieuw een referendum uitschrij- ven over dezelfde vraag als thans. Dit betekent dat men nog lang met Schotland zal bezig zijn, ook als de onafhankelijkheid op 18 september door een meerderheid wordt ver- worpen. Dan is dit alleen maar uitstel. Veel krediet krijgt in heel deze geschiedenis de Britse conservatieve premier Cameron, die het vraagstuk heeft aangepakt zoals het een redelijk man betaamt, en wiens voorbeeld tot navolging moge leiden in andere Europese landen met naar splitsing nijgende etnische diversiteit. Salmond van zijn kant heeft van bij de aanvang van het onafhankelijkheids- proces zijn republikeinse ijver bedwongen en eerbiedig voorgesteld dat de Britse Queen straks koningin van Schotland zou worden.

Naar het schijnt komen Salmond en Elisa- beth II geweldig goed overeen. Zij lusten alle- bei hun Schotse whisky.

En nog dit. Bart de Wever had gelijk toen hij vriendschapsbanden aanknoopte met Cameron en diens partij, en zijn Europese verkozenen liet aansluiten bij de fractie van de Britse Conservatieven in het Europees parlement. Ten onrechte werd hem bij die gelegenheid verweten samen te spannen met een regering die het zelfstandigheidsstreven van een deelstaat tegenwerkte. Ten onrechte, want het is Cameron die het referendum over de Schotse zelfstandigheid heeft mogelijk gemaakt, en zijn aanhangers een grote terug- houdendheid heeft aanbevolen wat dit referendum betreft.

MARK GRAMMENS

DE CENTEN VAN LAKEN

Ze mogen in Laken dan al klagen over hun dotaties, volgens royalty-watcher Thierry Debels is dat onterecht. Dat komen we te weten in zijn boek ‘Vorstelijk vermo- gen’, waarvan TV-Familie een voorpubli- catie geeft.

Volgens Debels is het fortuin van Albert II groter dan de 12,4 miljoen die hij vol- gens cijfers uit 2007 zou bezitten. Voor de hele koninklijke familie komt hij uit op één miljard euro. Daarmee staat de koning op een vijfde plaats in de rangschikking van rijkste royals.

Prinselijke handelsmissies, doorgaans evenementen met een exclusief B-gehalte, waren voor kroonprins Filip financieel inte-

ressante uitstapjes.

De exacte kostprijs van die zendingen is een groot geheim en parlementaire vra- gen daarover werden steevast afgeketst, maar Filip kreeg er wel degelijk een ver- goeding voor, naast zijn jaarlijkse dotatie van zowat een miljoen euro. Er werd aan- genomen dat hij die missies belangeloos en kosteloos deed.

Debels schat het vermogen van het koningspaar op 30 tot 75 miljoen euro. Als er al een ‘armoezaaier’ is in de familie, dan is dat prins Laurent, die zijn dotatie zag afnemen tot 300.000 euro per jaar. Maar Debels relativeert ook Laurents gewee- klaag. Volgens Euro Business Magazine beschikt Laurent over een vermogen van 37 miljoen euro.

Met dank aan nonkel Boudewijn.

(4)

Dossier

3 september 2014

4 Veilige en goede hotels

Daar zijn een paar kleinere oorzaken voor.

Het on-Heilig Land zal altijd aandacht krijgen, gezien christendom en jodendom daar hun wortels hebben en het mohammedanisme beweert dat hun uitvinder er even ten hemel gestegen is (een leugen, want Jeruzalem was nog Byzantijns en beschaafd toen Moham- med ibn Abdullah stierf). Maar met de onge- controleerde instroom van honderdduizen- den aanhangers van een misdadige ideologie is het conflict tussen Joden en Arabieren ook hier geïmporteerd. Toch is de belangrijkste reden voor die dagelijkse nieuwsstroom veel eenvoudiger. Televisiereporters hebben drie prioriteiten bij de productie van buitenlands nieuws. Die zijn in volgorde: 1. Ben ik veilig? Zijn er goede hotels? Is de communicatie verzekerd? 2. Ben ik veilig? Zijn er goede hotels? Is de communicatie verzekerd? En 3.

Ben ik veilig? Zijn er goede hotels? Is de communicatie verzekerd? En geef de heren en de weinige dames eens ongelijk. Er zijn dit jaar al 44 journalisten gestorven in halve en hele oorlogsomstandigheden. Vooral Syrië is een kerkhof. Opvallend: de helft van de gedode journalisten zijn freelancers. Vranckx kan het zich veroorloven een week in een hotel in Bagdad alleen maar naar de muren te staren en te wachten tot een vertrouwde autoch- toon die wel Arabisch spreekt iemand voor een interview binnenloodst, of de journalist eventjes buitenloodst. Maar freelancers hebben dat voorrecht niet. Zij moeten leve- ren en vlug werken om de kost te verdie- nen. Dikwijls doen ze een beroep op minder betrouwbare assistenten om aan nieuws te geraken, want het moet vooruitgaan. Ontvoe- ringen van journalisten zijn bijna altijd inside jobs, omdat de chauffeur, tolk of assistent hen verraadt. Ook freelancepersfotografen en -cameralui zijn oververtegenwoordigd in de slachtofferlijst, want de bazen thuis eisen minstens wat beelden voor de duurbetaalde erelonen. En al zijn camera’s niet meer de joekels van weleer, onzichtbaar zijn ze niet.

De gebruiker moet door de lens kijken en zich dan kwetsbaar opstellen. Verzekerin- gen in oorlogssituaties zijn gruwelijk duur en soms gewoon onbetaalbaar of niet mogelijk.

Slachtoffer als los medewerker

De gevolgen ziet u (of zag u, als het bestand gerespecteerd wordt) avond na avond in het Joods-Arabische conflict. Beide partijen hebben er belang bij dat hun versie zoveel mogelijk in de media getoond wordt.

Ze zorgen er zoveel mogelijk voor dat journalisten geen gevaar lopen; logeren ze in het enige hotel van Gaza dat veilig is, want de Israëli’s vermijden als de pest een bom in de directe omgeving te gooien. Een paar kilometer verder zijn er goede Israëlische hotels waar de dappere op verhaal kan komen bij een drankje, een warm bad en de zekerheid dat niemand probeert zijn peperdure satelliettelefoon te stelen. Natuurlijk krijgt iedere journalist een begeleider, die helpt bij het vinden van slachtoffers. De Arabist Joris Luyendijk, die een tijdje in het Midden- Oosten correspondent was, zei daarover:

“Bij ieder maar dan ook ieder interview met een slachtoffer in dit conflict moet je feitelijk meedelen dat deze mevrouw of mijnheer u ter beschikking gesteld is door Hamas, Fatah of het Israëlische leger. Sommige slachtoffers hebben verscheidene versies van hun verhaal klaar naargelang de nationaliteit van de journalisten.” Kortom, Gaza is een ideaal televisieonderwerp: bloedig, emotioneel en verhoudingsgewijs comfortabel voor de ver- slaggever. Voeg eraan toe dat ongeveer 80 procent van het journaille vaag pseudo-linkse standpunten prefereert, zodat ze graag hun afkeer van kolonisatie en bezetting avond na avond tonen; zeker omdat ze zelf weinig risico’s lopen.

Gruwelijkste misdaden niet op tv

Anders staan de zaken ervoor als de journalist wel zijn of haar hoofd riskeert en de

strijdende partijen lak hebben aan de inter- nationale gemeenschap en de kwekkende klasse. Het medium televisie was volwas- sen toen de grootste naoorlogse moordpar- tij plaatshad: de slachting van minstens één en een half miljoen Cambodjanen door de communistische Rode Khmer. Ook avond na avond beelden van gezien? Het was wachten op de speelfilm The Killing Fields om toch iets van de gruwel te laten doordrin- gen. Hoeveel cameraploegen en journalisten zijn er Tibet binnengesmokkeld en zijn daar maanden en jaren gebleven om de Chinese uitroeiing van mensen en cultuur te registre- ren? Hoeveel weken aan een stuk zagen we beelden van de slachting van 800.000 mensen in Rwanda?

Nauwelijks een paar minuten beeld, op honderden meters afstand gefilmd. Hoeveel ingezonden brieven kreeg ’t Pallieterke inder- tijd van gechoqueerde lezers? Van de bloe- dige wraakoefeningen van Kagames Tutsi’s zijn zelfs geen beelden, en volgens de televi- sielogica zijn die er dus nauwelijks geweest.

U mag er vergif op innemen dat er dagelijks meer mensen in Nigeria en zeker in Syrië gedood worden dan in Gaza, maar de daders lachen eens met westerse journalisten en aarzelen niet hen te vermoorden of te gijze- len, en dus riskeren maar een paar freelance waaghalzen hun huid.

En natuurlijk spelen de vooroordelen van de journalisten een extra rol. Herinner u de dagelijkse beelden uit de jaren tachtig en begin jaren negentig uit Zuid-Afrika. Daar kon men lekker beelden schieten, want een goede infrastructuur, zeer comfortabele hotels, goede communicatieverbindingen en daarenboven een droomonderwerp: letter- lijk het goede zwart tegen het slechte blank.

Tezelfdertijd liet de schurk Mugabe 20.000 Ndebeles vermoorden door zijn Shona’s. Dat was echter zwart tegen zwart, en daarenboven wist je het met die gevaarlijke negers maar nooit, was de journalistieke redenering.

Geen beelden, maar wel liedjes Mugabe ter ere bij de VRT-radio (dader: Annemie Coppie- ters). Hetzelfde verschijnsel in Zuid-Amerika.

Dictator Pinochet was verantwoordelijk voor 3.000 moorden, maar zijn collega en Stevaert-vriend Castro voor 17.000 executies.

Ooit dag in dag uit dat onderwerp gezien op televisie? Wat ook een rol speelt: eigen geschiedenis eerst. Mijn ex-collega Bert Govaerts heeft in de opzettelijk door de VRT- bazen vermoorde programmareeks “Histo- ries” geregeld documentaires getoond over communistische wandaden.

Gevolg: nauwelijks een derde tot de helft van het aantal kijkers voor Hitler en zijn boe- venbende.

Licht in de duisternis

Besluit. Een lezer schreef vorige week dat een “gezagsargument” toch een beetje een zwaktebod is en dat is deels juist. Maar ik lees toch hier en elders artikels over de omroep door luitjes die geen 33 uur, laat staan 33 jaar zoals ondergetekende, bij de omroep gewerkt hebben en die nul televisie- ervaring hebben. Ja, er wordt gemanipuleerd, maar die manipulatie wordt ook vergemakke- lijkt door de zwaktes en de grote beperkin- gen van het medium zelf, zoals ik goed weet, want ik gebruikte ook geregeld kunstgrepen.

De televisie is geen venster op de wereld, maar een bedompte ruit waarachter je soms vage schaduwen ziet. Feitelijk moet ieder journaal beginnen met de woorden: “Van- daag ontvingen we beelden uit W en X, maar we hebben geen beelden uit Y en Z waar misschien nog vreselijker dingen gebeuren.” Een televisiejournalist heeft het meest gemeen met de dronkaard die naar zijn sleutel zoekt onder het licht van een ouderwetse lantaarn.

Een voorbijganger komt de zoeker helpen, vindt ook niets en vraagt: “Heb je je sleutel wel hier verloren?” “Neen”, antwoordt de zuipschuit, “maar dit is de enige plek waar het licht schijnt.”

JAN NECKERS

Iedere avond Gaza

“Met deze vijf lezersbrieven eindigen we de discussie over Gaza en Israël”, schreef onze hoofdredacteur Karl van Camp vorige week. Ik heb uiteraard ook een mening en die is nogal uitgesproken nadat ik ooit wekenlang met collega Hermans rondtoerde in Israël en de Westoever, maar dat is niet het onderwerp van dit stukje. Wel waarom we nu al weken aan een stuk in het tv-journaal gebombardeerd worden (een pas- sende zij het smakeloze toespeling) met beelden uit Gaza.

Beloond voor bewezen diensten

Mijnheer de afscheidnemende,

Met een paar politieke sneren - langs de neus weg - waarmee gij duidelijk afstand neemt van de nieuwe Vlaamse regering, laat gij uw mandaat van voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad achter u en gaat gij een nieuw leven als kabinetsmedewerker van voormalig Vlaams minister van Onder- wijs en Jeugd Pascal Smet tegemoet, zij het nu op het niveau van de Brusselse rege- ring, waar gij nu ook de bevoegdheid Jeugd hebt gekregen. Gij zegt dat in het Vlaamse regeerakkoord een positieve visie over de toekomst van de Vlaamse jongeren ont- breekt. Gij krijgt er naar eigen zeggen kip- penvel van dat de Vlaamse regering zegt de schulden niet te willen afschuiven op de generatie van morgen. Met andere woor- den, gij beweert dat ze dat wel zal doen en gij stelt dat het de grote uitdaging zal wor- den dat argument te counteren. Zelf wilt gij uw jonge handen daar niet meer aan vuil maken, want uw mandaat als voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad zou eind dit jaar aflo- pen. Dus zocht gij naar een nieuwe uitda- ging. Die vondt gij vrij snel bij de zwakste minister van Onderwijs en Jeugd sinds men- senheugenis, die gij tijdens uw mandaat leerde kennen en waarvan gij zegt dat hij iemand is waarin gij gelooft. Wellicht zal hij ook in u geloven en dankbaar zijn voor wat gij hebt gedaan om zijn oekazes te kanali- seren naar het jeugdwerk in Vlaanderen. Gij wordt dus beloond voor bewezen diensten en gij moogt officieel zijn buikspreekpop worden als goedbetaalde kabinetsmede- werker. Daarmee is de buit binnen en zwaait gij af uit het Vlaamse jeugdwerk.

Ik vind het altijd straf dat namen van bepaalde mensen pas bekend worden als zij ergens weggaan, zoals nu bij u. Eerlijk- heidshalve moet ik zeggen dat ik vóór de aankondiging van uw vertrek nog nooit van u had gehoord. Gij zijt één van de vele grijze

figuren die in de netwerken van de over- heid hebt gezeten, in een instelling die offici- eel een vertegenwoordigend adviesorgaan was, in dit geval van Vlaanderens jeugd, en als dusdanig onzichtbaar waart. Ook al die andere vertegenwoordigers van de grote jeugdbewegingen en het andere jeugd- werk zijn onbekenden, zelfs in hun eigen rangen. Vraag maar eens aan de doorsnee jeugdbeweger of hij of zij weet wie hen ver- tegenwoordigt in de Vlaamse Jeugdraad. Gij krijgt meteen als tegenvraag wat dat is, de Vlaamse Jeugdraad. Laat staan dat zij zou- den weten wie er namens hen in zou zitten.

Al die organen zijn in het spoor van mei 1968 in het leven geroepen, in het kader van de democratisering en de doorzichtig- heid van het beleid, en werden in de loop der jaren praatbarakken over van alles en nog wat.

Het resultaat is, na zoveel jaren, dat nie- mand weet of al die raden nog bestaan.

Velen weten zelfs niet eens dat ze bestaan…

Zij leiden een eigen leven in de schaduw van de beleidsmakers en hun instellingen, en zijn er de facto een onderdeel van gewor- den. Zo heeft de overheid het eigenlijk fei- telijk het liefst. Het is dan ook niet moei- lijk vandaag te zeggen dat de Vlaamse Jeugdraad onder uw voorzitterschap een organisatie is geworden waarnaar wordt geluisterd.

Waar is de tijd dat Vlaanderens jeugd zich onafhankelijk en luid liet horen en het gezag en de overheid kritisch in vraag stelde!

Ik besluit uit uw demarche dat gij het bewijs levert meegewerkt te hebben aan de institutionalisering van wat wij eertijds de spontane, kritische participatie noem- den. Vandaag is alles ‘verdemocratiseerd’

door het systeem. Zijn we erop vooruitge- gaan? Ik denk het niet. Ik hoef u dus niet te bedanken.

Briefje aan Lander Piccart

Overvallers worden steeds ouder

Met de rollator op stap

(5)

Actueel 3 september 2014 5

Winnende partij hoeft niet in donker gat te springen

Omdat de partij de voorbije maanden niet anders kon. Ze was en is niet incontournable.

De schrik was groot dat ze na een paar tourkes van De Wever buitenspel zou worden gezet.

De voorzitter koos ervoor op beide niveaus absoluut mee te spelen (delivery time), mik- kend op “verandering”. “Hier heeft hij natuurlijk een punt”, aldus Maddens, want anders was het misschien wel vijf jaar vechten tegen een Vlaams Belang-scenario van electorale terugval.

“Het tegenvallende verkiezingsresultaat voor de V-partijen maakt dat een confederale hervorming op dit moment absolute ‘wishful thinking’ is”, weet Maddens. De traditionele partijen werden op 25 mei ook niet afgestraft voor het opzijzetten van de N-VA in 2011.

De Wever had het woord ‘confederalisme’

nog maar moeten uitspreken aan de onder- handelingstafel, of hij zat in de oppositie. Of de V-partijen daar in 2019 veel mee zouden kopen, is verre van zeker. Na nog eens vijf jaar oppositie kan het momentum van de partij voorbij zijn. Tot hier kunnen we volgen.

Kamikaze voor België

Maddens ziet een tweede reden waarom weinig of geen N-VA’ers bougeren. Velen lij- ken te hopen dat de op til staande ‘Zweedse’

coalitie een ‘kamikaze voor België’ wordt, nu alleen de MR langs Franstalige zijde meespeelt en de PS en cdH regionaal besturen en federaal niet. Volgens professor Maddens is dat vooral een illusie.

België is geen “normale” federatie, want bipolair (en dan zwijgt Maddens nog over Brussel). Er ontbreekt een normenhiërarchie,

de bevoegdheidsverdeling is een doolhof, en de Belgische federatie veronderstelt (en ver- plicht tot) samenwerking. De PS én cdH - lekker baas in eigen land - zullen het spel van de destabilisering hard spelen, in duizend-en- één grote en kleine dossiers, en waar nodig en mogelijk met belangenconflicten en veto’s in het Overlegcomité. Ze zullen de zesde staatshervorming blokkeren. Franstalige grondwet- specialisten, waaronder Marc Uyttendaele (de echtgenoot van Laurette Onkelinx) en Francis Delpérée (cdH), waren hierover in Le Soir al erg duidelijk.

En dan wordt de analyse van Maddens inte- ressant: die blokkering zou “de ultieme stresstest voor België” worden. Helaas voor wie daarin gelooft en daarop hoopt, dat scenario noemt hij “erg onwaarschijnlijk”. De coali- tiepartners CD&V, Open Vld en vooral MR zijn als de dood voor vijf jaar communautair vuur- werk en zullen de PS wellicht niet bruuskeren.

De communautaire winkel blijft gesloten, verwacht Maddens. Beslist niet alle N-VA’ers en N-VA-kiezers vinden dat goed nieuws. Niet getreurd, dan scoort hun partij misschien in sociaaleconomische dossiers, en daar zit toch vaak een straffe communautaire kant aan?

Blauwe troost

Helaas, ook de troost van “een herstelbe- leid zonder de PS” zal voor de brave en goed- gelovige Vlaamsgezinde mager zijn. Maddens hoorde “in N-VA-kringen” dat sommigen het nogal “wrang” vinden dat het enkel de liberale N-VA-kiezers zijn die beloond worden (en een just-in-time delivery krijgen). Ach zo? Zelfs dat is twijfelachtig.

CD&V (en ACW), Open Vld en de MR zullen ook op sociaaleconomisch vlak de PS niet bruuskeren en zich economisch “construc- tief” opstellen. De PS en haar partner cdH dui- ken immers ook op in het Overlegcomité en andere coördinatieorganen.

Daar zullen ze niet worden afgemaakt, maar mogen meespelen. “Ook in het economisch beleid komt er op wat symboliek na geen grote ‘Verandering’.”

Geen nieuwe staatshervorming, geen stap- pen richting confederalisme, geen herstelbe- leid op maat van wat een meerderheid in Vlaanderen wil. Een Bracke-bocht zonder veel resultaat, behalve dan vertwijfeling in de eigen rangen. Het ‘Zweedse’ spektakel lijkt niet meteen opwindend te worden voor de N-VA. Eer- der een ondraaglijk vooruitzicht.

Dat is het lastige dilemma waar de N-VA voor staat en dat Maddens aanstipt: als de N-VA op alle fronten veel water in de wijn doet, is ze in 2019 afgebleekt tot een “verant- woordelijke beleidspartij” en moet ze - als ze wil blijven besturen - naar de kiezer met een

‘omgekeerde’ campagne, “Geen ommekeer!”, en het confederalisme uitstellen naar… 2024 of een nog verdere toekomst.

Alternatief

Ziet Maddens een alternatief? We hebben het in zijn teksten niet gevonden. Professo- ren moeten voorzichtig zijn. Maddens blaast warm en koud.

Hij lijkt De Wever voor één keer het voordeel van de twijfel te gunnen: “briljant gespeeld”,

“een verdedigbare keuze”, “er valt vanuit Vlaamsgezind oogpunt enigszins mee te leven dat de N-VA de Vlaamse staatsvorming eventjes tussen haakjes plaatst, zolang het maar geen gewoonte wordt”…

Het verbaast dan ook dat hij, na zijn analyse, het kritische punt voor de N-VA pas over vijf jaar situeert. Als de N-VA in 2019 opnieuw met een sociaaleconomisch programma naar de kiezer trekt, en geen breekpunt maakt van het confederalisme, “dan zal het stilaan tijd

worden om mentaal afscheid te nemen van het idee dat de N-VA een Vlaams-nationale partij is”, waarschuwt hij scherp. “Dan verwa- semt het communautaire verhaal en houdt de N-VA de facto op een Vlaams-nationale partij te zijn.”

Zullen de Vlaamsgezinden vijf jaar wachten om die conclusie te trekken? Maddens lijkt één optie uit te sluiten: die van een partij die de komende weken en maanden, wanneer de tegenwind van alle kanten de kop opsteekt, de rug recht voor Vlaanderen.

Die houding was voor de partij de kortste weg naar haar succes. Wat er de jongste jaren volgde, was vooral de verbreding van haar macht in de gemeenten (2012) en in Vlaande- ren (2014). Of de vooral “liberale” bocht van de jongste jaren de electorale dynamiek nog aanzwengelde, moet maar eens grondig worden bestudeerd.

Een Vlaams-nationale partij – we nemen aan dat de N-VA dat graag wil zijn en blijven – mikt op de Vlaming in de breedste betekenis van het woord: van de werkgever tot de werknemer.

Kan dat de ambitie zijn? In de wetenschap dat de oude kartelpartner CD&V die ambitie grotendeels deelt, en dat die oude kartel-as door de tegenstanders van meer Vlaanderen niet te breken valt? In Vlaanderen speelt de N-VA mee, met verve. Goed zo.

Federaal hoeft de partij niet meteen in een donker gat te springen. In de aanloop naar 2019 (en in 2018 de gemeenteraadsverkie- zingen) kan er bij een lelijke val in die diepte nog één en ander gebeuren. België is het probleem. Moet de N-VA dan mordicus zelf een deel van het probleem worden?

De stresstest voor België, waar Maddens het over heeft, komt er beter niet pas over enkele jaren, maar nu al, tijdens de federale onderhandelingen. Juichen met een sprotje in de hand? De grootste partij van Vlaande- ren hoeft zich niet voor de zot te laten houden.

A^NJA P^IETERS

“To Gordel, or not to Gordel?” Da’s de vraag

In drie opiniestukken die de Leuvense politicoloog Bart Maddens publiceerde op Doorbraak en in synthese in De Tijd (‘N-VA in tijden van kamikaze’) vraagt hij - die de Vlaamsgezinde en Vlaams-nationale hoek van Vlaanderen erg goed kent - waarom de N-VA het communautaire in het Vlaamse regeerakkoord én in de federale kamikaze- onderhandelingen zo snel van tafel heeft geveegd. Zelfs de Franstaligen kunnen hun ogen niet geloven. Alsof Groen zou onderhandelen zonder het over milieuthema’s te hebben. Geen N-VA’er die “bougeert”. Waarom niet?

Groot-Bijgaarden is een deelgemeente van Dilbeek en ligt in de schaduw van Brussel. Er zijn geen faciliteiten voor Franstaligen. Vorige zaterdag belandde ik in Brasserie1702. De inspiratie voor die naam haalde men bij de postcode van Groot-Bijgaarden. Een paar jaar geleden heb ik er nog eens gegeten, maar toen heette het restaurant “De Met”. Sinds een jaartje is er blijkbaar een nieuwe uitbater, een Italiaan.

Het onthaal verloopt in keurig Nederlands, al voeren de kelners onderling even een korte discussie over welke tafel er “vrij” is. Dat gesprek verloopt in het Frans. Eens gezeten, valt het me op: de tafel rechts van mij: Frans- taligen; de tafel links van mij: Franstaligen; de tafel achter mij: Franstaligen; twee tafels verder: Franstaligen. Hoe meer ik rondkijk, hoe meer Franstalig gewauwel ik moet doorstaan.

Al moet ik eraan toevoegen dat de bediening bij ons aan tafel vriendelijk en in het Neder- lands gebeurt. Het zou er nog aan manke- ren. Maar we zijn dan ook de enige Neder- landstalige gasten. Alle andere tafels krijgen een Franstalige bediening. Nu weet ik ook dat geen taalwet dat verbiedt. Evenmin kiest een uitbater zijn gasten. Misschien waren er de dag nadien wel vijftig Nederlandstaligen en twee Franstaligen. Maar die momentop- name op die zaterdagavond toonde aan dat het einde van de verfransingsdruk niet in zicht is. Of BHV nu gesplitst is of niet, de Franstali- gen blijven zich in de Vlaamse Rand bewegen zonder ook maar een beetje respect voor het Vlaamse karakter op te brengen.

Waar Vlamingen thuis zijn

De splitsing van BHV was de drogreden voor Bloso om met de Vlaamse fiets-en-wan- delklassieker te stoppen. Precies of de ver- fransing ook maar iets te maken heeft met de splitsing van BHV. In plaats van de klas- sieke Gordel (ontstaan in 1981) kwam er een Gordelfestival, met startplaatsen in Hof- stade en Huizingen. Verleden jaar vond daar-

van de eerste editie plaats, zonder al te veel succes. In Hofstade moesten zelfs mensen van de VVB in actie komen tegen een stand van sponsor Nestlé. De promomensen van Nestlé hadden er niet beter op gevonden overal tweetalige spandoeken op te hangen.

De promojongens en -meisjes van Nestlé, onderling Frans wauwelend, begrepen de hele commotie niet. En de Bloso-organisa- tor? Die haalde de schouders op. Een paar Franstalige spandoeken op een manifestatie in Hofstade, dat moet toch kunnen.

In Hofstade! Niet verwonderlijk, want het Gordelfestival vermijdt elke verwijzing naar de Vlaamse oorsprong van het evenement.

Nu is het enkel cultuur, toerisme, sport, logeren en eten. Doorzoek de webstek van het Gordelfestival (www.gordelfestival.be) en u zal met mij vaststellen dat niets, maar dan ook niets nog verwijst naar het Vlaamse karakter van de Rand rond Brussel.

En dan zijn er verstandige mensen (of ze denken toch dat ze dat zijn) die geen toekomst meer zien in de Vlaamse beweging.

Nu ja, ik zal niet ontkennen dat de Vlaamse beweging al betere tijden gekend heeft. Maar evengoed bewijzen mijn ervaring in Groot- Bijgaarden en de Nestlé-Gordelontsporing in Hofstade dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Ik zal feesten op de dag dat het

Taal Aktie Komitee zichzelf zal ontbinden.

Dat zal dan de dag zijn dat TAK overbodig is geworden. Dat zal dan de dag zijn dat het Vlaamse karakter van de dorpen rond Brus- sel zal gevrijwaard worden en we niet meer moeten vechten voor de eigen taal en cultuur.

Rond Brussel, en bij uitbreiding alle dorpen langs de taalgrens.

Maar ik zal dat feestje niet meer meema- ken, zo oud zal ik ook niet worden.

Dit is Vlaamse grond

De oude “Gordel” was een belangrijke manifestatie. De enige gelegenheid waar- bij de “gewone” man en vrouw in contact kon komen met de brede Vlaamse Bewe- ging. Radicale Vlamingen fietsten er, met de Leeuw in de hand, tussen “gewone” sportie- velingen. Sommigen kwamen enkel om te sporten, maar tegelijkertijd lieten ze zich niet afschrikken door de onderliggende Vlaamse boodschap. En ze maakten kennis met de sabotagedaden van de Franstaligen. Dit jaar geen Gordel meer in Sint-Genesius-Rode, niet in Wemmel, en niet in Overijse. Maar wel een klein beetje in Dilbeek. Want daar hebben leden van de plaatselijke Marnixring het initiatief genomen een ersatz-Gordel te organiseren. Een Gordeltje. Het initiatief start bescheiden, maar wel met de steun van het Dilbeekse gemeentebestuur en in samenwerking met talrijke Vlaamse verenigingen.

Daarom mijn warme oproep nu zondag 7 september naar Dilbeek af te zakken. Er zijn twee wandelingen: u heeft de keuze tussen 5 en 10 kilometer. Starten kan tussen 14 en 16 uur vanop het Patattenveld, over het gemeen- tehuis (Levoldlaan) van Dilbeek. Laten we er een zonnige dag van maken. Eric en Herman van Rompuy zullen er niet zijn. Servais Ver- herstraeten ook niet. Ik zal er zijn. En ik verwacht u, beste lezer, met uw familie. Met de kinderen en uw schoonmoeder. Het is onze plicht als Vlaamse Beweger. Heel misschien is oud-Takker Ben Weyts er, maar dan als minister bevoegd voor de Rand. Tot zondag 7 september!

K^ARL^VAN C^AMP HOOFDREDACTEUR