\\server\name
PSCRIPT Page Separator
Date: 6/23/2006 46 : P143710 Time: 4:10:25 PM
P143710 P143710
Bijlagen bij:
Ontwikkeling door Samenwerking
Een onderzoek naar de bijdrage van task forces aan de economische ontwikkeling van Noord-Nederland
Bijlage 1 Chronologische Lijst Van Task Forces
De uitgevoerde task forces zijn verdeeld over vier raamplannen.
Raamplan 1 Task Forces
Task force Uitvoerder Omschrijving Doelstelling
1. ICT Digitale infrastructuur
Digitale Denktank Noord- Nederland
Een open advies over de realisatie van een goede ICT-infrastructuur
Meer aandacht geven aan de organisatie van de ICT-ontsluiting van het Noorden
2. ICT Kennis/High Tech
Rekencentrum RuG
Vervolg op TF ICT Digitale infrastructuur, het zoeken naar concrete kansen voor te ontwikkelen marktsector initiatieven
Concrete kansen aangeven voor het ontwikkelen van nieuwe diensten in de marktsectoren die gebruik maken van de glasvezel infrastructuur
3. Sectordoorlichting Verf
Newbusiness- creation M3
Verkenning haalbaarheid clusterprojecten in de verfindustrie
Clustervorming tot stand brengen wat moet uitmonden in minimaal 15 samenwerkende bedrijven in Verf De samenwerking moet uitmonden een NIOF aanvraag.
4. Sectordoorlichting Kunststoffen
Newbusiness- creation M3
Stimuleren van participatie in clusterprojecten
Clustervorming tot stand brengen wat moet uitmonden in minimaal 12 samenwerkende bedrijven in Kunststoffen. De
samenwerking moet uitmonden een NIOF aanvraag.
5. Call Centers FNV Noord Scholing van
herintreedsters en Call Centre activiteiten structureel in bedden in de regio
Het realiseren van 3500 (her)intreedsters d.m.v. het ontwikkelen van concrete projecten
6. Logistieke Netwerken Noord-Nederland
TNO-INRO Strategisch advies over de versterking van de logistieke netwerken in Noord-Nederland.
Het stellen van prioriteiten/criteria voor projecten voor logistieke verbeteringen en voorstellen doen voor projecten voor het ontwikkelen en gebruik van nieuwe technologieën op het gebied van transport en logistiek
7. Kennisnet- ontwikkeling
Technologie- centrum Noord Nederland
Innovatie stimuleren door kennisontsluiting.
Kennistransfer tussen MKB-bedrijven onderling en tussen
kennisinstellingen en het MKB ontwikkelen met pilots op het gebied van:
methodische
productontwikkeling, lichte materialen en kennisvouchers
Gebruikmakend van (aanvullende) mogelijkheden van bestaande infrastructuur.
Raamplan 2 Task Forces
Task force Uitvoerder Omschrijving Doelstelling 8. Imago-
versterkingNoord Nederland
Aandacht voor imagoversterkende initiatieven, startend met de financiering van een bezoek van de
ambassadeurs uit de vier Scandinavische landen.
Als pilot ondersteunend
voorlichtingsmateriaal ontwikkelen rond belangrijke thema’s en een goed ontvangst bieden aan de ambassadeurs
9. Billing TNO-FEL vooronderzoek naar de
markt voor een BSP
de totstandkoming van een Billing Service Provider (BSP) in Noord-Nederland te onderzoeken en initiëren.
Afdeling biologische psychiatrie (Getronics Consulting)
Adviesvoorstel
‘Verkenning van een nationale DNA Bank Noord Nederland’
Verkenning mogelijkheden met daarbij aandacht voor de werkgelegenheidseffecten van het opzetten van een dergelijke
databank en de kansen voor economische ontwikkeling door commerciële
samenwerking met bedrijven uit de lifesience industrie en de foodsector.
10. Medische
Kennisbank Noord Nederland
Afdeling biologische psychiatrie (Getronics Consulting
Het opstellen van een businessplan: Vestiging Medische Kennisbank in Noord Nederland
Businessplan uitwerken voor de Medische Kennisbank in een partnership met Glaxo SmithKline
11. Maritiem Central
Consulting Group B.V.
een cluster creëren van maritieme bedrijven ter bevordering van de samenwerking op het gebied van
Productontwikkeling.
Ontwikkeling van een
Kompasclusterproject en het doen vaan aanbevelingen voor aanpassing van de NIOF-regeling
12. E-health Innovatiecentrum Telematica en Zorg (ITZ)
Het identificeren en bijeenbrengen van relevante partijen uit het bedrijfsleven en de zorgsector en het aanjagen van innovatieve projecten op het terrein van ICT en Zorg.
Voor minimaal 5 kansrijke marktinitiatieven clusterprojecten ontwikkelen.
13. Verankeren industrie NOM en Buck Consultants
Een proef doen naar een methode voor het
verankeren van industriële bedrijven en het
voorkomen van weglekken van bedrijvigheid.
Drie of meer presentabele vervolgactiviteiten waarbij de mogelijkheden van het Kompas nadrukkelijk worden betrokken
Downstream B.V. feasability-studie naar de opslag van strategische olievoorraden in Delfzijl
Strategische olieopslag in Delfzijl 14. Strategische
olieopslag
Downstream B.V. Aanvullend onderzoek in beeld brengen van de risico’s, mileu- en duurzaamheidseffecten en effecten voor Noord Nederland
15. IDL 1 & 2 ASTRON feasibility-studie naar de mogelijkheden van een onafhankelijk opererend
“integrated Development Organisation” in Noord Nederland
Een kompaswaardig businessconcept voor IDOL in Noord Nederland
16. Talentproject RuG kennistransfer tussen de universiteit en het bedrijfsleven tot stand te brengen
5 tot 10 (kompaswaardige)
innovatievoorstellen voor bedrijven en 5 tot 10 afstudeeronderzoeken voor studenten
17. Energy Efficiency Centre
feasibility-studie naar een bedrijfsmatig opgezet expertisecentrum voor het MKB op het gebied van energiebesparing
een Businesscase
Raamplan 3 Task Forces
Task force Uitvoerder Omschrijving Doelstelling
18. Samen innoveren veenkolonien
Syntens Het faciliteren van samenwerkingsverbanden tussen MKB bedrijven in en rond de Veenkoloniën die als nichespelers te onderscheiden zijn. De verbanden moeten gericht zijn op innovatie en het verkrijgen van een onderscheidende concurrentiepositie
Innovatie door samenwerking; 3 tot 5 Kompasclusteraanvragen; 5
samenwerkingsrelaties tussen bedrijven en/of kennisinstellingen; Een
grootschaliger projectvoorstel gericht op MKB Noord Nederland en gefinancierd vanuit Kompas.
19. Metaalelectro Oringe Het verbeteren van de concurrentiepositie van metaalverwerkende bedrijven in Noord Nederland.
Concurrentiepositie verbeteren door omzetgroei en rendementsverbetering; 3 tot 5 samenwerkingsrelaties;3 tot 5 Kompasprojecten;Een grootschaliger projectvoorstel gericht op MKB Noord Nederland en gefinancierd vanuit Kompas.
20. Open Source NOM Verkenning naar nieuwe
economische activiteiten rond de ontwikkeling van Open Source software
Verkenning naar de mogelijkheden van nieuwe economisch activiteiten;
Minimaal 2 marktpartijen (launching customers) identificeren die bereid zijn Open Source diensten te gaan afnemen 21. E-learning Q-Modus Het bevorderen van de
ontwikkeling van innovatieve e-learning- applicaties en inspelen op de knelpunten in het onderwijs en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.
Identificeren van 3-5 marktkansen bij opdrachtgevers als overheid,
kennisinstellingen en uitgeverijen Formuleren van 3-5 businesscases
22. CEPP/CEPP2/
CES-NN (fase 1)
NOM Aanvullende verkenning van CEPP
1)Aangeven technische haalbaarheid;2) marktpartijen (bij voorkeur in Noord Nederland) identificeren voor de uitvoering en afname van het product
Fase 1: Een
marktverkenning naar de economische haalbaarheid
Een Go/NoGo beslissing op basis van een onderzoeksrapport wat ingaat de
geschiktheid van de technologie de voordelen hiervan en de voorwaarden waaronder dit gerealiseerd kan worden 23. Noordnieuws RTLZ Televisieprogramma van 4
afleveringen rond 4 verschillende thema’s waarin promotie van innovatiekracht in Noord Nederland centraal staat.
4 afleveringen van ca 13 min. Die elk op de dag van uitzending 4 keer worden herhaald
24. Roestvrijstaal expertise-centrum
Syntens In beeld brengen op welke wijze een RVS-
kenniscentum zou moeten worden opgezet:
inhoudelijk, organisatorisch en financieel.
Inventarisatie van randvoorwaarden voor het opzetten van een RVS-
expertisecentrum uitmondend in een plan van aanpak voor een Businesscase als basis voor een kompasaanvraag; Min. 2 pilots die gebruik maken van het expertisecentrum
25. Intelligente sensorsystemen (ISS)
DIMI Fase 1: Marktorientatie naar het draagvlak onder
Noordelijke ondernemers voor dit initiatief
Go/NoGo voor de intelligente- sensorsystemen technologie in het Noorden
Fase 2: Concrete kompasprojecten
ontwikkelen voor clusters van bedrijven
Identificeren van 3-5 clusteractiviteiten rond de toepassing van intelligente- sensorsystemen
Raamplan 4 Task Forces
Task force Uitvoerder Omschrijving Doelstelling
26. ZEP (CEPP fase 2)
Fase 2: de concrete marktkansen ontwikkelen voor het toepassen van deze nieuwe technologie
Met een businesscase en participerende bedrijven een beroep doen op de
kompasgelden om zo de werkgelegenheid te vergroten.
27. Ethyleen pre-feasibility studie naar
potentiële marktkansen voor Delfzijl
Inventarisatie van de partijen die
ethyleencapaciteit willen bouwen/benutten;
Inventarisatie van het ethaangehalte van gecontacteerde gasstromen.
28. Stralen in het Noorden
stichting astronomium
Het ontwikkelen van een businessplan voor een nieuw amusementspark rond het thema ASTRON Lofar
een businessplan; 5 innovatieopdrachten
Momenteel operantioneel:
• MKB Organiserend vermogen
• Tocht om de Noord
• Maritiem 2
• Airport Eelde
• Digitale archivering
Bijlage 2 Alfabetische Lijst van Geïnterviewde Personen
Persoon Functie(s) Overige informatie
Dhr. Alders Commissaris van de Koningin van de provincie Groningen
Dhr. Van Ardenne Directeur Astro Tec Holding Betrokken bij de task force IDL Dhr. Baan Voormalig voorzitter van het AMa
Dhr. Blansjaar Projectmanager bij de NOM Betrokken bij verschillende task forces, waaronder de task force IDL
Dhr. Boersma Oud hoogleraar aan de faculteit Bedrijfskunde Initiator van de task force Meesters en Gezellen
Dhr. Van Drecht Manager Implementatie Kompas van het SNN Betrokken bij verschillende task forces, waarvan o.a. de task force E-learning.
Dhr. Dijkema Algemeen directeur Koninklijke Van Gorcum BV en voorzitter VNO-NCW Noord
Betrokken bij de task force Meesters en Gezellen
Dhr. Engelsman Directeur Samenwerkingsverband Noord- Nederland
Dhr. Eijkelenboom Projectleider Kompas Provincie Drenthe Betrokken bij verschillende task forces Dhr. De Geus Directeur Externe Betrekkingen ASTRON Betrokken bij de task force IDL Dhr. Gielen Directeur Technologiecentrum Noord-Nederland Betrokken bij verschillende task forces Dhr. Haerkens Secretaris van VNO-NCW Noord
Dhr. Van der Hek Voormalig voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Twente, voormalig directeur van de NOM en lid van Commissie Ruimtelijk- Economisch Perspectief Noord-Nederland (Commissie Langman)
Lid Adviescollege voor de Markt
Mevr. Kalverboer Secretaris-manager AMa
Dhr. Kuipers Voorzitter College van Bestuur Rijksuniversiteit Groningen
Dhr. Langman Voorzitter Commissie Ruimtelijk-Economisch Perspectief Noord-Nederland
O.a. voormalig minister van Economische Zaken
Dhr. Migchelbrink Directeur van de NOM
Dhr. Pâques Oprichten en voormalig directreur Paques BV Lid Adviescollege voor de Markt en o.a.
voorzitter van de task force Meesters en Gezellen
Dhr. Post Project intermediair en ondernemer Betrokken bij verschillende task forces Dhr. Pijlman Voorzitter College van Bestuur Hanzehogeschool
Groningen
Dhr. Roona EU-contactfunctionaris SNN Als medewerker van de provincie
van het AMa.
Persoon Functie(s) Overige informatie
Dhr. Sanders Hoogleraar aan de faculteit Bedrijfskunde en directeur van het Ubbo Emmius Fonds
Betrokken bij de task force Meesters en Gezellen
Dhr. Smits Directeur Het Expertise Centrum Vice-voorzitter Adviescollege voor de Markt en voorzitter van o.a. de task force E- learning
Dhr. Stigter Directeur EP solutions bij Shell International Explorations and Production en voormalig directeur van de NAM
Lid Adviescollege voor de Markt en o.a.
voorzitter van de task force IDL
Mevr. Vellinga Directeur Q-modus de uitvoerder van het onderzoek van de task force E-learning en de task force Meesters en Gezellen
Dhr. Walraven Directeur IDL Betrokken bij verschillende task forces
waaronder de task force IDL Dhr. Visscher Programmamanager Industriële Producten Philips
Drachten
Initiator Horizonprogramma voor Noord Nederland
Dhr. Visser Directeur KPN Noord-Oost Nederland Betrokken bij de initiële task force Veiligheid
Dhr. Weggemans Gedeputeerde Provincie Drenthe Voormalig voorzitter Bestuurscommissie EZ
Dhr. Ybema Voorzitter AMa Voormalig staatssecretaris Economische
Zaken
Bijlage 3 Voorbeeld Interviewschema
Deze bijlage dient als voorbeeld voor de gehanteerde methode van interviewen. De vetgedrukt zinnen zijn de centrale thema’s, de nummers zijn mogelijke vragen en de pijlen zijn mogelijke doorvraagmogelijkheden. In de praktijk vormde dit slechts een globale richtlijn.
Ervaringen met regionale stimulering in het verleden 1. Waarom moet het noorden gestimuleerd worden?
2. Wat zijn uw ervaringen met het regionaal stimuleren van de marktsector?
3. Wat zijn volgens u goede ontwikkelingen en waar faalt de overheid bij het stimuleren van de marktsector?
De invloed van de overheid
4. Wat moet er in het Noorden worden gestimuleerd?
5. Wat komt er binnen de marktsector in het Noorden niet vanzelf tot stand?
6. Hoe zou de overheid daarbij een rol kunnen spelen Æ Wanneer moet de overheid zich bemoeien?
Æ Hoe zou de overheid dit kunnen doen?
Æ Zelf zoeken naar kansen die niet worden benut of het faciliteren van initiatieven uit de markt?
Innovatie
7. Hoe moet het innovatieve vermogen van het noordelijke bedrijfsleven worden gestimuleerd?
8. Moet de overheid zich richten op kansrijke gebieden of generiek stimuleren
9. Moet de overheid zich richten op alle ondernemers of zich specifiek richten op een groep.
Æ Zo ja welke ondernemers
10. Kan het innovatief vermogen ook zonder subsidie worden gestimuleerd?
Æ Kan de overheid ook ondernemerschap stimuleren/bijbrengen naast het verstekken van subsidie?
Kennistransitie
11. Wat is volgens u de rol van een Kennisinstelling bij het stimuleren van een regio?
12. Hoe moet de overheid hierin sturen?
Vanuit kennis of vanuit de markt kunnen kansrijke ideeën ontstaan.
13. Kan de overheid de ontwikkeling van ideeën stimuleren?
ÆWanneer wel en wanneer niet?
14. Hoe kunnen deze ideeën dichter bij de markt gebracht worden?
Æ Wat voor rol spelen aspecten als netwerken, onafhankelijkheid, deskundigheid, verschil in visie tussen publiek en privaat
15. Wat is de rol kennisinstellingen bij het stimuleren van kansrijke ideeën?
Æ Kan de overheid hierbij ook een rol spelen?
Clustering
16. Is de vorming van clusters stimulerend voor innovatie 17. op wat voor manier is het stimulerend?
18. hoe kan de overheid hierbij een rol spelen?
Æ Actieve/Passieve rol?
Effecten
19. Hoe zouden de effecten van stimuleringsbeleid kunnen worden gemeten?
Bijlage 4 De vier mechanismen binnen een sociaal systeem
In deze bijlage zal de basisgedachte achter de vier mechanismen binnen Parsons’ Sociale Systeemtheorie nader worden toegelicht. Deze uitleg vormt een aanvulling op hoofdstuk 4, en is geenszins een complete beschouwing van zijn complexe Sociale Systeemtheorie.
Parsons ziet Sociale Systemen als een bundeling van activiteiten die verschillende actoren ontplooien. Zo kan binnen zijn visie een sociaal systeem variëren van twee personen tot een hele maatschappij. Binnen de grenzen van een sociaal systeem is de bundeling aan activiteiten onderling afhankelijk en in veel gevallen complementair aan elkaar. Binnen een sociaal systeem streven actoren naar bevrediging van hun eigen behoefte, maar naast deze eigen bevrediging wordt het gedrag van actoren sterk sociaal en moreel gereguleerd door cultureel bepaalde gedragspatronen. Dergelijke ingesleten gedragspatronen zorgen ervoor dat ook de behoefte van het systeem als geheel wordt bevredigd. Parsons (1964) definieerde een sociaal systeem als volgt:
‘…..a social system consists in an plurality of individual actors interacting with each other in a situation which has at least a physical or environmental aspect, actors who are motivated in terms of a tendency to the “optimization of gratification” and whose relation to their situations, including each other, is defined and mediated in terms of culturally structured en shared symbols’ (Parsons, 1964, pp. 5-6)
Alle activiteiten binnen een sociaal systeem zijn terug te leiden naar één van de vier basismechanismen. Deze verschillende functies beïnvloeden elkaar en zijn sterk complementair van aard. Een goede balans tussen deze functies is daarom ook van groot belang voor de prestaties van het systeem. Aan de hand van de hierboven gegeven definitie zullen de vier mechanismen nader worden toegelicht.
Doelrealisatie (Scope)
‘….actors who are motivated in terms of a tendency to the “optimization of gratification” …’
Actoren binnen een sociaal systeem zijn gemotiveerd om hun doelen te realiseren. Deze doelen bepalen de scope van het sociale systeem, of wel het strategisch kapitaal. Zowel het
van anderen te beïnvloeden om deze doelen te realiseren bepalen het strategisch kapitaal van het systeem. Een voorbeeld van dit mechanisme op regionaal niveau is het vermogen om de juiste doelen te stellen voor de ontwikkeling van de regio en het vermogen om de activiteiten zo te sturen dat deze doelen worden gerealiseerd.
Economische optimalisatie (Scale)
‘...the “optimiztion of gratification…’
Binnen een sociaal systeem trachten actoren altijd de huidige situatie te optimaliseren. Groen (2002) ziet dit als het streven van actoren naar economisch efficiënt gedrag, omdat het optimaliseren van de kosten en opbrengsten direct leidt tot meer economisch kapitaal. Een vraag in het licht van de ontwikkeling van een regio is: hoe kan regionaal stimuleringsbeleid efficiënter worden ingericht en zijn er partijen te vinden die mee willen betalen aan de ontwikkeling?
Het onderhouden van patronen (Skill & Value)
‘…is defined and mediated in terms of culturally structured en shared symbols…’
Actoren binnen een sociaal systeem handelen volgens ingesleten gedragspatronen, die sterk sociaal en cultureel bepaald zijn en voortkomen uit de opgebouwde kennis, vaardigheden en ervaring met verschillende handelingen. Het continue onderhouden en ontwikkelen van deze ingesleten gedragspatronen vormt een afzonderlijk mechanisme binnen een sociaal systeem en leidt tot vergroting van het cultureel of menselijk kapitaal. Onder dit mechanisme valt onder andere het vermogen om succesvolle handelwijzen te institutionaliseren en het inspelen op veranderingen in de omgeving (zoals nieuwe technologieën of markten). Nu de overheid bijvoorbeeld binnen het nieuwe regionaal economisch beleid een meer voorwaarde scheppende rol zou gaan vervullen, moet dit mechanisme haar gedragpatroon veranderen en ervoor zorgen dat actoren binnen het systeem in het vervolg minder sturend op zullen treden.
Interactie tussen actoren (Social Network)
‘…..a social system consists in an plurality of individual actors interacting with each other..’
verschillende actoren om met elkaar in contact te treden bepaald het sociaal kapitaal van het systeem. Bij regionale ontwikkeling moet dit mechanisme bijvoorbeeld leiden tot meer relaties tussen bedrijven binnen en buiten de regio, of tot meer relaties en tussen bedrijven en kennisinstellingen.
