Marktwerking, mededinging en publieke belangen
Bijdrage aan symposium : Handel in Kennis en Kennis in Handel
Jarig van Sinderen
12‐12‐12
Inhoud
• Marktwerking en mededingingsbeleid in huidige economische en politieke klimaat
• Publieke belangen ( over wat en hoe)
• De kwantificering van marktwerking en mededingingsbeleid
• Zit er handel in deze kennis?
Markwerking in mededinging in huidige economische en politieke klimaat
• Marktwerking heeft niet meer positieve naam.
• In regeerakkoord staat alleen: “boetes marktwerking (NMa) worden verhoogd omdat de NMa meer kartelboetes gaat opleggen”.
• Kartels worden wel als kwalijk gezien. Denk ook aan de forse boete voor Philips, LG
• Ook hervormingen in veel landen rond Middellandse zee gaat juist over gebrek aan flexibiliteit
• Hervormingen woningmarkt geven ook aan dat gebrek aan marktwerking uiteindelijk problemen geeft.
Publieke belangen
• Marktwerking en publieke belangen is belangrijk beleidsissue.
• WRR belangrijke bijdrage. Hier komt Frank in beeld.
• Daarna zijn er ook velen al mee bezig geweest of zijn er nog mee bezig
– 2e Kamer
– SER ( Overheid en Markt)
– 1e Kamer Parlementair Onderzoek
Privatisering/Verzelfstandiging Overheidsdiensten
• De nadelen van marktgebeuren worden momenteel meer uitgemeten dan voordelen
• Counter factual?
Welke publieke belangen?
• Objectieve benadering
– Externe effecten
– Marktmacht/monopolies – Publieke goederen
– Informatie asymmetrie
• Subjectieve benadering (WRR)
– Dat belang dat overheid als zodanig defineert
• Macro doelstellingen (SER)
– Werkgelegenheid, duurzame groei, inkomensverdeling
Waar houden mededingingautoriteiten rekening mee?
• Objectieve benadering
– Externe effecten ( deels in wet) – Marktmacht/monopolies (+) – Publieke goederen (0)
– Informatie
asymmetrie (0/+)• Subjectieve benadering (WRR)
– Dat belang dat overheid als zodanig defineert (0)
• Macro doelstellingen (SER)
– Werkgelegenheid, duurzame groei, inkomensverdeling (0)
Wat is rol van mededingingsautoriteit of straks ACM?
• Vraag om publieke belangen mee te wegen komt regelmatig op
Welke voorwaarden?
– Moet helder zijn dat het een publiek belang is en dat er uiteindelijk ook politieke of wettelijke basis voor is
– Zo objectiveerbaar mogelijk ( vaagheid leidt tot onduidelijkheid)
– Het is belangrijk om de effecten van ingrepen te
analyseren. Het gaat dan om kwantificeerbare, maar ook om “non‐price” effecten
– Bij meewegen van publieke belangen moeten vooral ook de lange termijneffecten worden meegewogen
Kwantificering beleidsvoorbereiding
• In 2000 pleitte Frank voor meer helderheid over proces van kennisuitwisseling modelbouwers en beleidsmakers
• In 1993 in artikel: “De modellering van de marktwerking is in veel traditionele macromodellen uiterst beperkt”
• Is sindsdien veel gebeurd, maar moet nog verder gebracht worden
• Op NMa rekenen wij nu zelf
– Zaakgelelateerd (LOCI; Conjoint; UPP; critical loss) – Outcome
• Aditioneel in toekomst:
– meer dynamisch aspecten
– Afwegingen van individuele belang en maatschappelijk belang
Handel in kennis?
• Halen en brengen
• ACM is nieuw en kan als voorbeeld dienen voor anderen
• Hoe wij publieke belangen mee gaan wegen is voor velen een interessant experiment
• Kwantificering moeten we uitdragen: ook internationaal.
• Modelbouw moet weer meer aandacht krijgen op universiteiten.
• In jaren 90 was poldermodel wereldberoemd.
• Nu kunnen we minder bogen op succesvol model. Toch denk ik dat het mogelijk is onze kwantificering van beleid meer uit te dragen.
